Roma - 08.7.2000 - Trong nhöõng ngaøy naøy, Thuû töôùng Trung quoác, oâng Zhu Rogji, ñang vieáng thaêm chính thöùc Coäng hoøa YÙ. Nhöng khoâng coù cuoäc tieáp xuùc chính thöùc naøo vôùi Vatican. Trong baøi phoûng vaán daønh cho Haõng thoâng taán Ansa tröôùc nhöõng ngaøy vieáng thaêm YÙ quoác, Thuû töôùng ñaõ xaùc nhaän: Trong chöông trình khoâng döï tính cuoäc gaëp naøo vôùi Vatican; nhöng trong luùc naøy vaãn coù nhöõng cuoäc tieáp xuùc khoâng chính thöùc vôùi Toøa Thaùnh.
Theo nhaät baùo Il Tempo di Roma (08.7.2000), phaùt ngoân vieân cuûa Boä Ngoaïi giao Trung quoác, oâng Zhang Qiyue, thuoäc phaùi ñoaøn Thuû töôùng vieáng thaêm nöôùc YÙ, trong cuoäc hoïp baùo, tuyeân boá roõ raøng nhö sau: "Chuùng toâi vaãn muoán hoaøn haûo caùc moái quan heä vôùi Vatican, nhöng chuùng toâi yeâu caàu Toøa Thaùnh hai ñieàu naøy: ñoaïn tuyeät caùc quan heä vôùi Ñaøi Loan vaø coâng nhaän Coäng hoøa nhaân daân Trung quoác - khoâng xen laán vaøo noäi boä cuûa Trung quoác, keå caû caùc quan heä toân giaùo".
Nhaät baùo Il Tempo bình luaän: "Ñaây laø nhöõng lôøi cöùng raén vaø raát cöùng raén, nhö nhöõng taûng ñaù ñeà naëng treân caùc moái quan heä giöõa hai thöïc taïi, khaùc bieät nhau, xa nhau vaø töông phaûn nhau".
Thöïc söï hai ñieàu kieän treân ñaây khoâng phaûi môùi meû. Toøa Thaùnh ñaõ coù dòp noùi leân laäp tröôøng cuûa mình veà hai ñieàu kieän ñöôïc chính phuû Baéc kinh laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn vaø töø nhieàu naêm nay.
Nhaät baùo Il Tempo di Roma ñaët caâu hoûi: Giaû söû Vatican chaáp nhaän hai ñieàu kieän do Baéc Kinh ñaët ra, thì caùi gì seõ xaåy ra? Trong tröôøng hôïp naøy Trung quoác seõ coâng nhaän quyeàn cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng chaêng? Vaø ñaây laø caâu traû lôøi "phong toûa" khoâng loái thoaùt cuûa Phaùt ngoân vieân Boä ngoaïi giao Trung quoác: "Nguyeân taéc coù giaù trò trong Giaùo hoäi Trung quoác laø töï trò vaø ñoäc laäp: Giaùo hoäi aùi quoác Trung quoác tieáp tuïc toàn taïi vaø seõ khoâng bao giôø thay ñoåi".
Treân thöïc teá laïi khaùc. Theo nhöõng tin chuùng toâi nhaän ñöôïc: Hieän ñaõ coù nhöõng vò Giaùm muïc cuûa Giaùo hoäi Trung quoác coâng nhaän quyeàn toái cao cuûa Roma vaø ñoïc teân Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø caàu nguyeän cho ngaøi trong thaùnh leã. Trong soá caùc vò ñöôïc taán phong ñaàu thaùng Gieâng naêm nay vaø môùi ñaây do Nhaø Nöôùc boå nhieäm, coù nhöõng vò ñaõ coù pheùp cuûa Toøa Thaùnh vaø nhö vaäy giaùn tieáp coâng nhaän Quyeàn cuûa ÑTC. Khoâng phaûi moïi thaønh phaàn cuûa Giaùo hoäi aùi quoác ñoaøn keát chaët cheõ vaø tuaân theo theo ñöôøng loái "töï trò, ñoäc laäp" cuûa Nhaø Nöôùc.
Caùùch ñaây 10 naêm ai nghó ñeán vieäc thay ñoåi taïi Lieân xoâ vaø caùc nöôùc thuoäc khoái Lieân xoâ? Lòch söû chöùng minh raèng: khoâng moät cheá ñoä chính trò traàn theá naøo toàn taïi maõi maõi, seõ khoâng bao giôø thay ñoåi. Sau hôn 70 naêm löïc löôïng huøng haäu nhaát theá giôùi ñaõ tan raõ. Sau 50 naêm chia ñoâi ñaát nöôùc, thuø ñòch giöõa hai cheá ñoä chính trò khaùc nhau, ai ngôø Baéc vaø Nam Haøn ñaõ gaëp nhau vaø baét ñaàu thaûo luaän ñeán vieäc thoáng nhaát ñaát nöôùc vaø hoøa giaûi daân toäc. Theo tin baùo chí thì cuoäc gaëp gôõ ñaõ ñöôïc Baéc Kinh baät ñeøn xanh, vôùi söï uûng hoä cuûa Nhaät Baûn. Sau hôn 70 caàm quyeàn taïi Mexicoâ, Ñaûng Töï do-Beø nhieäm ñaõ phaûi nhöôøng choã cho oâng Fox, ñaûng ñoái laäp. Caùch ñaây hôn 20 naêm, ai daùm chæ trích "Laõnh tuï Mao Traïch Ñoâng, thaàn töôïng cuûa Trung quoác vó ñaïi vaø ngöôøi cha cuûa Cuoäc caùch maïng Vaên hoùa? Nhöng Thaàn töôïng ngaøy nay ñaõ bò chæ trich naëng neà trong cuoán saùch 540 trang cuûa Baø Deng Rong, con gaùi cöng cuûa Cuï Ñaëng Tieåu Bình. Baø vieát: "Cuoäc caùch maïng Vaên hoùa laø "moät bi kòch" khoâng nhöõng cho moät ngöôøi, nhöng cho caû Trung quoác. Bi kòch naøy khoâng theå queân ñöôïc vaø khoâng ñöôïc pheùp queân ñi". (Nhaät baùo Il Giornale 04.7.2000).
Chuùng ta neân nhôù:
Con ngöôøi khoâng phaûi laø chuû
cuûa lòch söû, cuûa Vuõ truï,
nhöng coù moät Vò Toái cao ñieàu
khieån lòch söû, Vuõ truï vaø
vaän meänh nhaân loaïi.