1. "Neáu haït luùa gieo vaøo loøng ñaát maø khoâng cheát ñi, thì noù vaãn trô troïi moät mình; coøn neáu cheát ñi, noù môùi sinh ñöôïc nhieàu haït khaùc" (Ga 12,24). Vôùi nhöõng lôøi naøy noùi leân tröôùc khi chòu Khoå naïn, Ñöùc Gieâsu baùo tröôùc Ngöôøi seõ ñöôïc toân vinh qua caùi cheát. Chuùng ta vöøa nghe söï thaät ñaày ñoøi hoûi aáy trong lôøi tung hoâ Tin möøng. Toái hoâm nay noù vang doäi caùch maïnh meõ taïi ñòa ñieåm ñaày yù nghóa naøy, nôi maø chuùng ta töôûng nhôù "caùc chöùng nhaân ñöùc tin cuûa theá kyû XX".

 Ñöùc Kitoâ laø haït luùa ñaõ cheát ñi vaø ñaõ sinh hoa traùi laø söï soáng vónh cöûu. Suoát nhieàu theá kyû caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi ñaõ böôùc theo veát chaân cuûa Ñöùc Vua chòu ñoùng ñinh vaø ñaõ trôû neân moät ñaùm ñoâng khoâng taøi naøo ñeám noåi "töø moïi quoác gia, chuûng toäc, daân nöôùc vaø ngoân ngöõ": caùc toâng ñoà vaø caùc vò hieån tu, caùc trinh nöõ vaø caùc vò töû ñaïo, caùc söù giaû duõng caûm cuûa Tin möøng vaø ngöôøi toâi tôù thaàm laëng cuûa Nöôùc Trôøi.

 Anh chò em thaân meán laø nhöõng ngöôøi lieân keát trong moät ñöùc tin vaøo Ñöùc Gieâsu Kitoâ! Hoâm nay toâi raát sung söôùng trao taëng anh chò em nuï hoân huynh ñeä vaø bình an, khi chuùng ta cuøng nhau töôûng nhôù caùc chöùng nhaân ñöùc tin cuûa theá kyû XX. Toâi noàng nhieät chaøo möøng caùc ñaïi dieän cuûa Toaø Thöôïng Phuï Ñaïi keát vaø cuûa caùc Giaùo hoäi Chính thoáng khaùc, cuõng nhö cuûa caùc Giaùo hoäi Ñoâng phöông coå xöa. Toâi cuõng caùm ôn caùc ñaïi dieän cuûa Giaùo hoäi Anh Giaùo, cuûa caùc Coäng ñoàng Kitoâ giaùo Taây phöông treân khaép theá giôùi vaø cuûa caùc Toå chöùc Ñaïi keát vì söï hieän dieän cuûa hoï.

 Chuùng ta caûm nghieäm moät xuùc ñoäng saâu xa khi tuï hoïp vôùi nhau chieàu nay taïi Colosseum ñeå thöïc hieän cuoäc cöû haønh naêm thaùnh ñaày yù nghóa naøy. Caùc coâng trình kyû nieäm vaø taøn tích cuûa thaønh Roâma coå xöa noùi cho moïi ngöôøi veà nhöõng ñau khoå vaø baùch haïi maø cha oâng chuùng ta trong ñöùc tin, caùc Kitoâ höõu cuûa theá heä ñaàu tieân, ñaõ duõng caûm chòu ñöïng. Nhöõng taøn tích coå xöa ñoù nhaéc nhôù chuùng ta raèng, nhöõng lôøi maø Tertullianoâ ñaõ vieát thaät ñuùng bieát bao: "sanguis martyrum semen Christiorum" - maùu cuûa caùc vò töû ñaïo laø haït gioáng naûy sinh caùc Kitoâ höõu (Apol., 50,13: CCL 1, 171).

 2. Kinh nghieäm cuûa caùc vò töû ñaïo vaø caùc chöùng nhaân ñöùc tin khoâng phaûi chæ laø moät ñaëc ñieåm cuûa thôøi Giaùo hoäi sô khai nhöng ñaùnh daáu moïi giai ñoaïn cuûa lòch söû. Trong theá kyû XX, vaø coù leõ nhieàu hôn caû trong thôøi kyø ñaàu cuûa Kitoâ giaùo, ñaõ coù moät soá ñoâng nhöõng ngöôøi nam nöõ laø chöùng nhaân ñöùc tin giöõa nhöõng ñau khoå thöôøng raát duõng caûm. Bieát bao Kitoâ höõu trong suoát theá kyû XX, treân moïi luïc ñòa, ñaõ bieåu loä tình yeâu ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ baèng caùch ñoå maùu ñaøo! Hoï ñaõ traûi qua nhöõng hình thöùc baùch haïi caû cuõ laãn môùi, hoï ñaõ caûm nghieäm söï ghen gheùt vaø loaïi tröø, baïo löïc vaø gieát haïi. Nhieàu nöôùc coù nhöõng truyeàn thoáng Kitoâ giaùo coå xöa laïi moät laàn nöõa trôû neân nhöõng mieàn ñaát nôi ñoù, ñeå giöõ loøng trung thaønh vôùi Tin möøng thì phaûi traû giaù cao. Trong theá kyû chuùng ta "laøm chöùng cho Ñöùc Kitoâ ñeán ñoå maùu ñaøo ñaõ trôû neân moät gia taøi chung cuûa Coâng giaùo, Chính thoáng, Anh Giaùo vaø Tin laønh" (Tertio Millennio Adveniente, 37).

 Theá heä cuûa toâi ñaõ coù kinh nghieäm veà söï khuûng khieáp cuûa chieán tranh, cuûa caùc traïi taäp trung, cuûa caùc cuoäc baùch haïi. Taïi queâ höông toâi, trong theá chieán thöù hai, caùc linh muïc vaø Kitoâ höõu bò löu ñaøy trong nhöõng traïi huûy dieät. Chæ taïi traïi Dachau thoâi, chöøng 3,000 linh muïc ñaõ bò taäp trung. Leã hi sinh cuûa hoï ñöôïc noái keát vôùi leã hi sinh cuûa nhieàu Kitoâ höõu töø caùc quoác gia AÂu Chaâu khaùc, moät soá ngöôøi trong hoï thuoäc veà caùc Giaùo hoäi vaø caùc Coäng ñoàng Giaùo hoäi khaùc.

 Chính toâi laø moät chöùng nhaân cuûa ñau khoå vaø nhöõng thöû thaùch, bôûi vì toâi ñaõ traûi qua nhöõng ñieàu ñoù trong nhöõng naêm cuûa tuoåi thanh xuaân. Cuoäc ñôøi linh muïc cuûa toâi, ngay töø ñaàu, ñaõ ñöôïc ñaùnh daáu "bôûi söï hi sinh lôùn lao cuûa voâ vaøn ngöôøi nam nöõ thuoäc theá heä cuûa toâi" (Quaø taëng vaø Maàu nhieäm, p. 39). Kinh nghieäm cuûa cuoäc theá chieán thöù hai vaø cuûa nhöõng naêm sau ñoù ñaõ daãn toâi ñeán vieäc xem xeùt caùch caån thaän vaø vôùi loøng bieát ôn göông maãu saùng choùi cuûa nhöõng ai, töø ñaàu theá kyû XX cho ñeán cuoái, ñaõ traûi qua söï baùch haïi, baïo löïc, caùi cheát, vì ñöùc tin cuûa hoï vaø vì hoï soáng theo söï thaät cuûa Ñöùc Kitoâ.

 3. Vaø coù bieát bao ngöôøi nhö theá! Hoï khoâng theå bò laõng queân, ñuùng hôn hoï phaûi ñöôïc töôûng nhôù vaø cuoäc soáng cuûa hoï phaûi ñöôïc ghi laïi. Danh taùnh cuûa nhieàu vò khoâng ñöôïc bieát ñeán; danh taùnh cuûa moät soá ñaõ bò nhöõng ngöôøi baùch haïi boâi nhoï, hoï noã löïc gaây theâm söï nhuïc nhaõ cho vieäc töû ñaïo; danh taùnh cuûa moät soá khaùc ñaõ bò nhöõng keû haønh quyeát che daáu. Nhöng caùc kitoâ höõu baûo toàn danh taùnh cuûa moät soá ñoâng trong hoï. Ñieàu ñoù ñöôïc toû loä qua nhieàu hoài aâm cho lôøi môøi goïi ñöøng laõng queân, maø Tieåu ban "Caùc vò töû ñaïo môùi" trong UÛy ban Ñaïi Naêm thaùnh ñaõ nhaän ñöôïc. Tieåu ban ñaõ laøm vieäc caät löïc ñeå laøm phong phuù vaø caäp nhaät kyù öùc cuûa Giaùo hoäi baèng nhöõng chöùng nhaân cuûa moïi daân nöôùc, caû ñeán nhöõng vò voâ danh, laø nhöõng ngöôøi "ñaõ lieàu maïng soáng vì Chuùa chuùng ta, Ñöùc Gieâsu Kitoâ" (Cv 15,26). Vaâng, nhö Ñöùc Thöôïng Phuï Chính thoáng cuûa Saint Petersburg, Benjamin, chòu töû ñaïo naêm 1922, ñaõ vieát tröôùc khi bò haønh quyeát: "Thôøi theá ñaõ thay ñoåi vaø ñaõ coù theå chòu khoå nhieàu hôn nöõa vì tình yeâu ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ…." Cuøng moät xaùc tín aáy, töø phoøng giam ôû Buchenwald, Muïc sö Paul Schneider ñaõ moät laàn nöõa xaùc nhaän tröôùc maët nhöõng ngöôøi cai tuø: "Chuùa ñaõ noùi, toâi laø söï soáng laïi vaø laø söï soáng!".

 Söï hieän dieän cuûa nhöõng ñaïi dieän caùc Giaùo hoäi vaø Coäng ñoàng Giaùo hoäi ñem laïi cho cuoäc cöû haønh ngaøy hoâm nay moät yù nghóa ñaëc bieät trong Naêm thaùnh 2000 naøy. Noù toû loä raèng göông maãu cuûa caùc chöùng nhaân ñöùc tin duõng caûm thì thaät quí giaù cho moïi Kitoâ höõu. Trong theá kyû XX, haàu heát caùc Giaùo hoäi vaø Coäng ñoàng Giaùo hoäi ñaõ bieát ñeán baùch haïi. Noù hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu taïi nhöõng nôi chòu ñau khoå vaø laøm cho söï hi sinh chung cuûa hoï neân moät daáu chæ hi voïng cho thôøi seõ ñeán.

 Nhöõng anh chò em trong ñöùc tin ñoù cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi maø chuùng ta hoâm nay höôùng veà vôùi loøng bieát ôn vaø toân kính, hôïp thaønh nhö moät böùc hoaï lôùn veà toaøn theå caùc Kitoâ höõu cuûa theá kyû XX, moät böùc hoaï veà caùc Moái phuùc, ñöôïc soáng ñeán ñoä tuoân ñoå maùu ñaøo.

 4. "Phuùc thay anh em khi vì Thaày maø bò ngöôøi ta sæ vaû, baùch haïi vaø vu khoáng ñuû ñieàu xaáu xa. Anh em haõy vui möøng hôùn hôû, vì phaàn thöôûng daønh cho anh em ôû treân trôøi thaät lôùn lao" (Mt 5,11-12). Nhöõng lôøi naøy cuûa Ñöùc Kitoâ thích hôïp bieát bao vôùi voâ vaøn caùc chöùng nhaân ñöùc tin trong theá kyû vöøa qua, bò sæ nhuïc vaø bò baùch haïi, nhöng khoâng bao giôø bò khuaát phuïc tröôùc söùc maïnh cuûa söï döõ!

 Nôi maø haän thuø coù veû laøm hö hoûng toaøn boä ñôøi soáng, khoâng coù caùch naøo thoaùt khoûi caùi loâ-gích cuûa noù, hoï chöùng toû raèng "tình yeâu thì maïnh hôn söï cheát". Beân trong nhöõng heä thoáng aùp böùc khuûng khieáp laøm bieán daïng con ngöôøi, trong nhöõng nôi ñau khoå, giöõa nhöõng thieáu thoán khaéc nghieät nhaát, suoát nhöõng cuoäc ñi ñaøy kieät söùc, bò laïnh leõo vaø ñoùi khaùt, bò tra taán, chòu nhieàu thöù ñau khoå, hoï lôùn tieáng loan baùo loøng trung thaønh ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ chòu ñoùng ñinh vaø soáng laïi. Trong ít phuùt nöõa chuùng ta seõ nghe moät vaøi chöùng töø noåi baät cuûa hoï.

 Voâ vaøn ngöôøi ñaõ töø choái thôø laïy nhöõng vò thaàn giaû taïo cuûa theá kyû XX vaø bò saùt teá bôûi Chuû nghóa coäng saûn, Ñöùc quoác xaõ, bôûi teä suøng baùi quoác gia hay chuûng toäc. Nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ ngaõ guïc trong nhöõng cuoäc chieán tranh chuûng toäc hay boä toäc, bôûi vì hoï ñaõ töø khöôùc moät loái suy nghó xa laï vôùi Tin möøng cuûa Ñöùc Kitoâ. Moät vaøi ngöôøi ñaõ cheát bôûi vì, gioáng nhö Vò Muïc töû nhaân laønh, hoï ñaõ quyeát ñònh ôû laïi vôùi ñoaøn chieân, duø bò haêm doïa. Treân moïi luïc ñòa vaø suoát theá kyû XX, coù nhöõng ngöôøi thaø cheát coøn hôn phaûn boäi söù vuï cuûa hoï. Nhöõng ngöôøi nam nöõ ñaõ soáng söï thaùnh hieán cuûa hoï cho ñeán ñoå maùu. Nhieàu tín höõu nam nöõ ñaõ cheát khi hieán taëng maïng soáng cuûa hoï vì tình yeâu ñoái vôùi anh chò em cuûa mình, ñaëc bieät ñoái vôùi ngöôøi ngheøo khoå vaø heøn keùm nhaát. Nhieàu phuï nöõ ñaønh maát maïng soáng mình ñeå baûo veä phaåm giaù vaø söï trinh khieát.

 5. "Ai yeâu quyù maïng soáng mình, thì seõ maát; coøn ai coi thöôøng maïng soáng mình ôû ñôøi naøy, thì seõ giöõ laïi ñöôïc cho söï soáng ñôøi ñôøi" (Ga 12,25). Ít phuùt tröôùc ñaây, chuùng ta ñaõ nghe nhöõng lôøi naøy cuûa Ñöùc Kitoâ. Chuùng chöùa ñöïng moät söï thaät maø theá giôùi hoâm nay thöôøng khinh bæ vaø loaïi boû, khi xem tình yeâu ñoái vôùi baûn thaân mình laø tieâu chuaån toái thöôïng cuûa cuoäc soáng. Nhöng caùc chöùng nhaân ñöùc tin, nhöõng ngöôøi maø chieàu hoâm nay noùi vôùi chuùng ta baèng göông saùng cuûa hoï, khoâng xem nhöõng lôïi ích caù nhaân, haïnh phuùc cuûa rieâng mình, söï soáng coøn cuûa chính mình laø nhöõng giaù trò lôùn hôn loøng trung thaønh ñoái vôùi Tin möøng. Duø yeáu ñuoái, hoï maïnh meõ choáng traû laïi söï döõ. Trong söï moûng doøn cuûa hoï ñaõ toaû saùng söùc maïnh cuûa ñöùc tin vaø cuûa aân suûng Chuùa.

 Anh chò em thaân meán, di saûn quí giaù maø caùc chöùng nhaân can ñaûm ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta laø moät gia taøi chung cuûa moïi Giaùo hoäi vaø Coäng ñoàng Giaùo hoäi. Ñaây laø moät di saûn noùi vôùi chuùng ta maïnh meõ hôn nhöõng lyù do ñem ñeán chia reõ. Tinh thaàn ñaïi keát thuyeát phuïc hôn heát laø cuûa caùc vò töû ñaïo vaø caùc chöùng nhaân ñöùc tin; noù vaïch ra cho caùc Kitoâ höõu cuûa theá kyû XXI con ñöôøng hieäp nhaát. Ñaây laø di saûn cuûa Thaùnh giaù ñöôïc soáng döôùi aùnh saùng cuûa maàu nhieäm Phuïc sinh: moät di saûn laøm phong phuù vaø naâng ñôõ caùc Kitoâ höõu khi hoï tieán vaøo thieân nieân kyû môùi.

 Neáu chuùng ta haõnh dieän veà di saûn naøy, khoâng phaûi vì moät tinh thaàn phe phaùi vaø caøng khoâng phaûi vì öôùc muoán traû thuø nhöõng ngöôøi baùch haïi, nhöng ñeå laøm raïng toû quyeàn naêng phi thöôøng cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng khoâng ngöøng haønh ñoäng trong moïi thôøi buoåi vaø nôi choán. Chuùng ta laøm vieäc naøy trong tinh thaàn tha thöù, noi göông bieát bao chöùng nhaân ñaõ caàu nguyeän cho nhöõng keû baùch haïi mình khi bò gieát haïi.

 6. Trong nhöõng theá kyû vaø thieân nieân kyû vöøa môùi baét ñaàu, öôùc gì kyù öùc veà nhöõng anh chò em ñoù cuûa chuùng ta luoân maõi soáng ñoäng. Hôn nöõa, öôùc gì noù caøng taêng tröôûng maïnh meõ hôn! Öôùc gì noù ñöôïc truyeàn ñaït töø theá heä naøy sang theá heä khaùc, ñeå töø ñoù coù theå naûy sinh moät söï canh taân saâu xa cuûa Kitoâ giaùo! Öôùc gì noù ñöôïc gìn giöõ nhö moät kho baùu coù moät giaù trò tuyeät vôøi cho caùc Kitoâ höõu cuûa thieân nieân kyû môùi, vaø öôùc gì noù trôû neân chaát men ñeå ñem taát caû caùc moân ñeä Ñöùc Kitoâ vaøo söï hieäp thoâng troïn veïn!

 Toâi dieãn taû nieàm hi voïng naøy vôùi moät con tim traøn ñaày caûm xuùc saâu xa. Toâi caàu xin Chuùa ñeå ñaùm maây caùc chöùng nhaân bao quanh chuùng ta giuùp chuùng ta, taát caû moïi tín höõu, bieát dieãn taû tình yeâu ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ baèng moät söï can ñaûm khoâng thua keùm; nhôø Ñaáng haèng soáng trong Giaùo hoäi: hoâm nay cuõng nhö hoâm qua, ngaøy mai vaø cho ñeán muoân ñôøi!
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page