Roma - 22.4.2000 - Nhö caùc naêm tröôùc ñaây, luùc 21:15 toái thöù saùu Tuaàn Thaùnh, ÑTC ñeán Hí tröôøng Roma (Colosseo) ñeå chuû toïa leã nghi Ñaøng Thaùnh giaù vôùi söï tham döï cuûa hôn 50 ngaøn tín höõu ñeán töø caùc nöôùc khaùc nhau treân theá giôùi. Nhôø trôøi toát vaø Naêm Toaøn xaù, soá ngöôøi tham döï leã nghi Ñaøng Thaùnh Giaù naêm nay ñoâng khaùc thöôøng, caùch rieâng giôùi treû. Leã nghi Ngaém Ñaøng Thaùnh giaù ñöôïc truyeàn tröïc tieáp treân 30 ñaøi truyeàn hình cuûa caùc nöôùc thuoäc naêm chaâu.
Ñöùc Thaùnh Cha vaùc thaùnh giaù chaëng thöù nhaát vaø sau ñoù ngaøi theo ñuû 13 chaëng khaùc, do 5 ñaïi dieän cuûa 5 Chaâu vaùc Thaùnh giaù thay ngaøi. Coi ñaøi truyeàn hình hay tham döï taïi choã, taát caû ñeàu nhaän thaáy raèng: ÑTC raát meät nhoïc trong luùc theo caùc chaëng Ñaøng Thaùnh Giaù. Raát ñeã hieåu vì tröôùc ñoù, trong Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, ÑTC ñaõ chuû toïa leã Nghi Thöù saùu Tuaàn thaùnh, keùo daøi 3 tieáng ñoàng hoà.
Caùc baøi suy ngaém naêm nay do chính ngaøi soaïn ra. Chaëng thöù nhaát daøi hôn taát caû caùc chaëng khaùc vaø ñöôïc suy tö caùch rieâng. Caùc baùo chí xuaát baûn saùng thöù baåy taïi Roma vaø nöôùc YÙ ñeàu nhaán maïnh ñeán baøi suy tö saâu xa cuûa chaëng naøy. Chuùng ta haõy cuøng nhau ñoïc laïi nhöõng suy nieäm cuûa ÑTC cho chaëng ñaøng thaùnh giaù thöù nhaát: Quan Philatoâ xöû aùn Chuùa Gieâsu.
"Chuùa Gieâsu bò leân aùn töû - OÂng laø Vua caùc ngöôøi Do thaùi sao? (Ga 18,30 )." Nöôùc toâi khoâng phaûi thuoäc theá gian naøy; neáu nöôùc toâi thuoäc theá gian naøy, thì caùc ñoà ñeä cuûa toâi seõ chieán ñaáu, ñeå toâi khoâng bò noäp cho ngöôøi Do thaùi; nhöng nöôùc toâi khoâng ôû traàn gian naøy" (Ga 18, 30).
Philato hoûi theâm: "Vaäy oâng laø Vua sao?" - Chuùa Gieâsu ñaùp: "OÂng noùi ñuùng, toâi laø Vua. Toâi sinh ra vì muïc ñích naøy vaø vì muïc ñích naøy toâi xuoáng theá gian ñeå minh chöùng söï thaät. Ngöôøi naøo bôûi söï thaät, seõ nghe tieáng toâi".
Philatoâ ñaùp laïi: "Söï thaät laø gì?".Vöøa hoûi xong, Vò Toång traán Roma keå vieäc tra vaán nhö keát thuùc. OÂng ra gaëp caùc ngöôøi Do thaùi vaø loan baùo cho hoï raèng: "Ta khoâng thaáy nôi ngöôøi naøy moät toäi loãi naøo caû" (Ga 18, 37-38).
Thaûm kòch cuûa Philatoâ giaáu aån trong caâu hoûi naøy: "Söï thaät laø gì?". Ñaây khoâng phaûi laø caâu hoûi trieát lyù, lieân heä ñeán baûn chaát söï thaät, nhöng laø caâu hoûi thieát yeáu lieân heä ñeán moái quan heä rieâng moãi ngöôøi vôùi söï thaät. Luùc ñoù Philatoâ tìm caùch traùnh nghe tieáng löông taâm ñoøi hoûi coâng nhaän söï thaät vaø theo söï thaät.
Con ngöôøi, moät khi khoâng ñeå mình höôùng daãn bôûi söï thöïc, seõ trôû neân saün saøng ñi ñeán möùc ñoä leân aùn baát coâng moät ngöôøi voâ toäi. Caùc ngöôøi caùo gian Chuùa nhaän thaáy söï yeáu ñuoái cuûa Philatoâ, neân hoï khoâng nhöôøng böôùc. Hoï cöông quyeát ñoøi phaûi leân aùn cheát treân thaäp giaù. Nhöõng bieän phaùp nöûa chöøng, maø Philatoâ duøng ñeán, khoâng giuùp ñôõ oâng ñöôïc gì caû. Hình phaït döõ doäi cuûa vieäc ñaùnh nhöø töû daønh cho Ngöôøi Bò Caùo khoâng ñuû. Khi Philatoâ ñöa Chuùa Gieâsu ñaõ bò ñaäp ñaùnh, ñoäi maïo gai, ra tröôùc daân chuùng, xem ra tìm ñöôïc moät lôøi, theo oâng nghó, coù theå thuyeát phuïc söï ngoan coá cuûa daân chuùng. Chæ vaøo Chuùa Gieâsu oâng noùi vôùi daân: "Ñaây laø ngöôøi". Nhöng daân chuùng ñaùp laïi: "Haõy ñoùng ñanh, haõy ñoùng ñanh ngöôøi naøy ñi". Luùc ñoù Philatoâ tìm caùch thaûo luaän: "Caùc ngöôi haõy ñem ngöôøi naøy ñi maø ñoùng ñanh. Ta khoâng thaáy moät toäi loãi naøo nôi ngöôøi naøy caû" (Ga 19, 5-7).
Philatoâ moãi luùc caøng xaùc tín theâm raèng: Ngöôøi bò caùo laø moät ngöôøi voâ toäi, nhöng ñieàu naøy khoâng ñuû ñeå oâng tuyeân boá traéng aùn. Caùc ngöôøi toá caùo duøng ñeán lyù luaän sau cuøng naøy: "Neáu ngaøi tha boång ngöôøi naøy, ngaøi seõ khoâng coøn laø baïn höõu cuûa Hoaøng ñeá Cesareâ nöõa. Thöïc söï, neáu ngöôøi naøo töï xöng laø vua, töùc laø choáng laïi Cesareâ" (Ga 19, 12). Söï ñe doïa quaù roõ raøng. Caûm thaáy nguy hieåm, Philatoâ hoaøn toaøn nhöôøng böôùc vaø tuyeân aùn. Nhöng oâng röûa tay, ñeå minh chöùng söï voâ toäi cuûa mình: "Ta khoâng coù traùch nhieäm veà maùu naøy, maëc caùc ngöôøi!" (Mt 27, 24). Trong theå thöùc naøy, Chuùa Gieâsu, Con Thieân Chuùa haèng soáng, Ñaáng Cöùu chuoäc nhaân loaïi, bò aùn töû hình treân thaäp giaù.
Qua doøng caùc theá kyû, vieäc töø choái söï thaät ñaõ gaây neân ñau khoå vaø cheát choùc. Chính caùc ngöôøi voâ toäi phaûi traû giaù cuûa söï giaû hình, gian doái cuûa con ngöôøi. Nhöõng bieän phaùp nöûa chöøng khoâng theå ñuû ñöôïc. Röûa tay xöng mình voâ toäi, khoâng ñuû. Traùch nhieäm veà maùu ngöôøi coâng chính vaãn coøn ñoù. Chính vì theá Chuùa Kitoâ ñaõ caàu nguyeän soát saéng cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi thuoäc moïi thôøi ñaïi: "Laïy Cha, xin thaùnh hoùa hoï trong chaân lyù. Lôøi cuûa Cha laø chaân lyù" (Ga 17, 17).
Philatoâ xöa kia leân aùn Chuùa, khoâng tröïc tieáp, nhöng do söï yeáu ñuoái, thieáu cöông quyeát beânh vöïc söï thaät. Hôn nöõa tham quyeàn coá vò, sôï maát tình nghóa vaø maát chöùc töôùc. Philatoâ naøy, ngaøy xöa cuõng nhö ngaøy nay, vaãn tieáp tuïc toàn taïi trong Giaùo hoäi, trong Nhaø Nöôùc. Nhieàu vò coù traùch nhieäm khoâng muoàn nghe söï thaät, khoâng daùm leân tieáng beânh vöïc söï thaät, beânh vöïc ngöôøi heøn yeáu, beânh vöïc ngöôøi voâ toäi, beânh vöïc quyeàn thaùnh thieâng cuûa con ngöôøi, beânh vöïc coâng ích cuûa ngöôøi daân.
Baøi suy tö treân cuûa
ÑTC veà chaëng thöù nhaát ñaùng
chuùng ta suy nghó vaø xeùt mình veà
chính neáp soáng cuûa mình, veà
traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi
ñoái vôùi söï thaät.