Thaùnh giaù laø daáu hieäu cuûa söï xæ nhuïc vaø cuûa aùn phaït heøn haï nhaát cuûa Ñeá quoác Roma. Nhöng Thaùnh giaù ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ laø "duïng cuï" Chuùa Gieâsu, Ñaáng Cöùu chuoäc, ñaõ duøng ñeå cöùu ñoä nhaân loaïi toäi loãi.
Thaùnh Phaoloâ noùi moät caùch maïnh meõ: "Chuùng toâi rao giaûng Chuùa Kitoâ ñoùng ñanh, moät göông muø cho ngöôøi Do thaùi vaø moät söï ñieân roà ñoái vôùi daân ngoaïi (1 Cor 1, 25).
Khoâng moät vò naøo trong caùc Moân ñeä cuûa Chuùa muoán nghe noùi ñeán vaø chaáp nhaän moät Vò Cöùu Theá bò ñoùng ñanh. Pheâroâ, cho duø ñaõ tuyeân xöng maïnh meõ tröôùc maët Thaày chí thaùnh: "Laïy Thaày, Thaày laø Ñöùc Kitoâ, laø Con Thieân Chuùa haèng soáng" (Mt 16, 16), ñaõ khoâng theå chaáp nhaän vieäc Chuùa loan baùo veà cuoäc töû naïn cuûa Ngöôøi (Mt 16, 22; 17, 22-23). Vì theá, trong Böõa toái sau cuøng, Chuùa Gieâsu ñaõ loan baùo caùc moân ñeä bieát: "Taát caû caùc con seõ vaáp phaïm trong ñeâm nay vì Ta" (Mt 26, 31).
Caàn phaûi chôø ñôïi vieäc Chuùa soáng laïi vaø vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng, ñeå göông muø cuûa Thaùnh giaù bieán thaønh aùnh saùng thaät trong chöông trình cöùu roãi cuûa Thieân Chuùa.
Thöïc vaäy, sau khi chöõa laønh ngöôøi baát toaïi tröôùc cöûa Ñeàn thôø Gieârusalem, Pheâroâ ñaõ khoâng ngaàn ngaïi tuyeân boá tröôùc Hoäi nghò Kyõ Laõo Do thaùi: "Chính nhaân danh Ñöùc Gieâsu Kitoâ Thaønh Nagiareth, Ñaáng quí vò ñaõ ñoùng ñanh vaø Thieân Chuùa ñaõ laøm cho bôûi trong keû cheát soáng laïi, maø ngöôøi naøy ñöôïc laønh maïnh ñöùng tröôùc maët quí vò ñaây. Chuùa Gieâsu naøy, vieân Ñaù bò caùc ngöôøi thôï xaây loaïi boû, chính laø Vieân ñaù goùc töôøng. Thöïc ra, döôùi gaàm trôøi naøy khoâng ai ñem laïi ôn cöùu ñoä ñöôïc, khoâng coù moät danh naøo ñöôïc ban cho loaøi ngöôøi, ñeå chuùng ta nhôø vaøo danh ñoù ñeå ñöôïc cöùu ñoä (Cv 4, 10-12).
Chính caùi cheát treân Thaùnh giaù vaø vieäc soáng laïi laø ñeà taøi caên baûn cuûa vieäc rao giaûng cuûa caùc Toâng ñoà vaø nhaát laø cuûa Phaoloâ, sau khi ñaõ trôû laïi. Chính Chuùa Gieâsu soáng laïi, trong khi giaûi thích giaùo lyù cho hai moân ñeä laøng Emmau, quaû quyeát: Ñöùc Kitoâ caàn phaûi chòu nhöõng ñau khoå naøy ñeå vaøo vinh quang cuûa Ngöôøi" (Lc 24, 26).
Veà phía Thaùnh Phaoloâ, ngaøi thöôøng tuyeân boá raèng: "Toâi nghó mình khoâng bieát gì khaùc, khi coøn ôû giöõõa anh em, ngoaøi Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø Chuùa Kitoâ ñoùng ñanh maø thoâi" (1 Cor 2, 2). Vaø ngaøi giaûi thích: "Danh töø Thaùnh giaù laø söï ñieân roà cho nhöõng ai ñang treân ñaø hö maát, nhöng ñoái vôùi nhöõng ai ñöôïc cöùu ñoä, ñoái vôùi chuùng toâi, ñoù laïi laø söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa... Ñuùng vaäy, caùi ñieân roà cuûa Thieân Chuùa coøn hôn caùi khoân ngoan cuûa loaøi ngöôøi vaø caùi yeáu heøn cuûa Thieân Chuùa coøn hôn caùi maïnh meõ cuûa loaøi ngöôøi" (1 Cor, 18.25).
Chuùa Gieâsu bò treo treân goã Thaùnh giaù, nhö moät toäi nhaân, ñeå cöùu chuoäc chuùng ta khoûi toäi loãi (xem Gal 3, 15). Ngöôøi bò ñoùng ñanh nôi theå xaùc, gioáng nhö theå xaùc toäi loãi vaø vì toäi loãi... ñeå leân aùn toäi loãi nôi theå xaùc (xem Rm 8, 3).
Chính treân Thaùnh giaù, Chuùa Gieâsu xoùa boû "vaên kieän" chöùng minh moùn nôï khoång loà maø chuùng ta maéc vôùi Ngöôøi, moùn nôï maø khoâng bao giôø chuùng ta coù theå traû ñöôïc: "Trong khi cheát, Ngöôøi ñaõ traû nôï cho chuùng ta" (Col 2, 14). Nhö vaäy, vôùi maùu ñoå ra treân thaùnh giaù Ngöôøi ñaõ giaûng hoøa taát caû moïi söï vôùi Thieân Chuùa" (Col 1, 20).
Theo Thaùnh Gioan, thì Thaùnh giaù, ngay töø luùc ñöôïc Chuùa nhaän nhö duïng cuï ñeå cöùu chuoäc nhaân loaïi, ñaõ laø daáu hieäu cuûa vinh quang cuûa Ngöôøi roài. Chuùa treân Thaùnh giaù ñöôïc bieåu töôïng baèng con raén ñoàng bò treo leân cao giöõa nhaân loaïi toäi loãi, ñem laïi ôn cöùu ñoä. "Nhö Maisen ñaõ treo con raén leân trong sa maïc, cuõng vaäy Con Ngöôøi cuõng caàn ñöôïc treo leân nhö vaäy, ñeå nhöõng ai tin kính Ngöôøi, ñeàu ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi" (Ga 3, 14). Roài Thaùnh Söû vieát theâm: "Khi caùc ngöôi treo Con Ngöôøi leân, luùc ñoù caùc ngöôi seõ bieát Ta laø ai vaø Ta khoâng laøm baát cöù vieäc gì bôûi Ta, nhöng Ta noùi leân ñieàu maø Cha Ta ñaõ daïy Ta" (Ga 8, 28). Chính Chuùa Gieâsu ñaõ noùi tröôùc: "Ngaøy naøo Ta bò treo leân, Ta seõ keùo moïi söï ñeán vôùi Ta" (Ga 12,32).
Thaùnh Phaoloâ vieát trong thö göûi cho Giaùo ñoaøn Philipheâ raèng: "Chuùa Kitoâ ñaõ töï haï mình vaø trôû neân vaâng lôøi cho ñeán cheát vaø cheát treân Thaùnh giaù. Chính vì theá, Thieân Chuùa ñaõ sieâu toân Ngöôøi vaø taëng ban danh hieäu troåi vöôït treân muoân vaøn danh hieäu. Nhö vaäy khi vöøa nghe danh thaùnh Gieâsu, caû treân trôøi, döôùi ñaát, trong aâm phuû, muoân vaät phaûi quì goái thôø laïy vaø toân vinh Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Chuùa, trong vinh quanh Ñöùc Chuùa Cha" (Ph 2, 8-11).
Trong leã nghi hoân kính Thaùnh giaù Thöù saùu Tuaàn Thaùnh, khi Vò chuû teá daâng cao Thaùnh giaù tröôùc coäng ñoàng phuïng vuï, haùt ba laàn vôùi ba gioïng khaùc nhau: "Ecce lignum Crucis, in quo salus mundi pependit": Ñaây laø goã Thaùnh giaù, nôi treo Ñaáng Cöùu ñoä traàn gian. Ca ñoaøn haùt theo ngay: "Venite, adoremus": Chuùng ta haõy ñeán thôø laïy Ngöôøi". Döùt haùt, taát caû coäng ñoàng phuïng vuï, chæ tröø vò Chuû cheá, ñeàu quì goái yeân laëng thôø laïy. Ñaây laø moät cöû chæ gaây nhieàu caûm ñoäng: Caûm ñoäng vì moät toäi nhaân bò leân aùn töû hình treân thaäp giaù, nay ñöôïc taát caû nhaân loaïi bieát ñeán vaø toân thôø nhö Chuùa vaø Ñaáng Cöùu ñoä mình. Ñuùng nhö Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi: "Khi nghe danh thaùnh Gieâsu, moïi ngöôøi ñeàu quì goái thôø laïy, toân kính vaø coâng nhaän Ngöôøi laø Chuùa mình".
Nhôù ñeán, suy tö vaø soáng Ngaøy Chuùa chòu cheát vaø an taùng trong moà, chôø ngaøy phuïc sinh, Thaùnh Gioan daïy chuùng ta haõy "nhìn leân Ñaáng bò löôõi ñoøng thaâu qua" (Ga 19, 37). Khoâng nhöõng nhìn ngaém, nhöng coøn theo göông Thaày Chí thaùnh, Ñaáng ñaõ daïy roõ raøng: "Ai muoán theo Ta, haõy töø boû baûn thaân, vaùc thaùnh giaù mình vaø theo Ta" (Mt 16, 24).
Thaùnh Pheâroâ, trong
thö thöù nhaát, vieát: "Chuùa Kitoâ
ñaõ chòu ñau khoå vì anh em, ñeå
laïi göông maãu cho anh em doõi böôùc
theo Ngöôøi. Chính Ngöôøi ñaõ
mang treân thaân theå toäi loãi chuùng
ta, ñöa leân thaäp giaù, ñeå
chuùng ta khoâng soáng cho toäi loãi nöõa,
nhöng cho moät cuoäc ñôøi coâng
chính" (1 Ph 2, 21.25).