Trong khi chôø ñôïi löôïc toùm vaên kieän: "Vieäc nhôù laïi vaø vieäc hoøa giaûi: Giaùo hoäi vaø nhöõng loãi laàm cuûa quaù khöù" (Memoria e Riconcilazione: La Chiesa e le Colpe del passato), hoâm nay chuùng toâi xin töôøng thuaät baøi bình luaän cuûa kyù giaû Domenico Del Rio veà vaên kieän cuûa Toøa Thaùnh, ñöôïc trình baøy vôùi giôùi baùo chí thöù Ba vöøa qua 07.3.2000.

 Tröôùc khi thuaät laïi baøi bình luaän naøy, chuùng xin nhaéc qua vieäc soaïn thaûo Vaên kieän quan troïng naøy.

 "Giaùo hoäi vaø nhöõng loãi laàm cuûa quaù khöù" ñeà taøi do ÑHY Joseph Ratzinger, Toång tröôûng Boä Giaùo lyù ñöùc tin, ñeà nghò cho UÛy ban Thaàn hoïc quoác teá nghieân cöùu, trong boái caûnh cöû haønh Ñaïi toaøn xaù cuûa naêm 2000. Ñeå soaïn thaûo baûn vaên cuûa ñeà taøi, moät Tieåu Ban ñöôïc thaønh laäp, do Nhaø Thaàn hoïc Bruno Forte, ngöôøi YÙ, ñöùng ñaàu, vôùi söï coäng taùc cuûa saùu nhaø thaàn hoïc ñöôïc löïa choïn töø caùc nöôùc khaùc nhau. Tieåu ban ñaõ thaûo luaän veà ñeà taøi trong nhieàu buoåi laøm vieäc cuûa Tieåu Ban vaø caû trong khoùa hoïp khoaùng ñaïi cuûa UÛy ban Thaàn hoïc quoác teá taïi Roma naêm 1998 vaø 1999. Baûn vaên ñöôïc chaáp thuaän baèng phieáu kín vaø sau ñoù ñöôïc trình baøy leân ÑHY Toång tröôûng duyeät y. Vaên kieän, goàm coù saùu phaàn, khoâng keå phaàøn daãn nhaäp vaø keát luaän. Noäi dung vaên kieän, chuùng toâi xin trôû laïi sau.

 Bình luaän veà Ngaøy caùo toäi vaø xin tha thöù, ñöôïc cöû haønh Chuùa nhaät tôùi ñaây 12.3.2000, trong Naêm Ñaïi Toaøn xaù, do chính ÑTC chuû toïa trong Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, vôùi söï tham döï cuûa Giaùo Trieàu vaø caùc tín höõu haønh höông, kyù giaû Domenico Del Rio, vieát vôùi tít lôùn treân nhaät baùo Coâng giaùo YÙ "Töông Lai" (Avvenire) soá phaùt haønh ngaøy thöù Tö 08.3.2000 nhö sau: "Con ñöôøng chöa bao giôø coù: con ñöôøng do Ñöùc Wojtyla khôûi söï". Giaûi thích theâm cho töïa ñeà naày, kyù giaû vieát: "Tröôùc nhöõng cöû chæ veà saùm hoái cuûa Vò Giaùo Hoaøng naøy, hình aûnh hoaøn toaøn "khôûi hoaøn" do caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, taïo neân, ñaõ bieán maát". Vôùi nhöõng lôøi naøy, taùc giaû muoán noùi leân raèng: Ñöùc Wojtyla khoâng tìm caùi maø caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ñeà cao hay taïo neân; traùi laïi ngaøi chæ chuù troïng ñeán vieäc tìm Chaân lyù vaø rao giaûng Chaân lyù, Chaân lyù tuyeät ñoái, vì ngaøi bieát raèng ngaøi phaûi rao giaûng Chaân Lyù. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ quaû quyeát: "Chaân lyù seõ giaûi thoaùt caùc con".

 Tröôùc ñaây taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, trong thôøi kyø Coâng ñoàng Vatican II, Ñöùc Phaoloâ VI ñau khoå nhieàu, khi nghó ñeán nhöõng chia reõ giöõa caùc tín höõu Kitoâ. Ngaøi ñaõ phaûi thoát leân: "Hôõi oâi, caùc Giaùo hoäi cuûa Nöôùc maét Ta". Roài ngaøi theâm: "Neáu coù loãi laàm naøo veà chia reõ naøy, laø do loãi laàm cuûa chuùng toâi, chuùng toâi thaønh thöïc xin Chuùa tha thöù vaø chuùng toâi cuõng xin anh em bò xuùc phaïm tha thöù nöõa".

 Kyù giaû Del Rio vieát: Ñöùc Montini (Phaoloâ VI) thaønh thöïc trong ñau khoå cuûa ngaøi. Ngaøi laø vò Giaùo Hoaøng thöù nhaát xin tha thöù. Ngaøi xin tha thöù, nhöng xem ra loãi laàm vaãn coøn laïi ñeán voâ taän. Taùc giaû baøi bình luaän vieát tieáp: Toâi muoán ñöa ra moät giaû thuyeát: Coù leõ caàn phaûi coù moät Vò Giaùo Hoaøng khoâng phaûi ngöôøi YÙ, ñeå coù moät söï thuù nhaän loãi laàm cuûa Giaùo hoäi".

 Caùch ñaây gaàn 500 naêm nay, Ñöùc Adriano VI, vò Giaùo Hoaøng ngöôøi Hoøa Lan, tröôùc söï lan roäng cuûa Cuoäc Caûi Caùch Tin laønh, do Luther khôûi xöôùng, vaøo theá kyû XVI taïi nhieàu nöôùc Chaâu AÂu, ñaõ coâng nhaän raèng: "Coù nhöõng söï vieäc ñaùng gheâ tôûm ñaõ xaåy ra". Luùc ñoù, Ñöùc Adrianoâ ñaõ höùa thöïc hieän moät söï caûi caùch saâu roäng, nhöng trong lôøi noùi cuûa ngaøi, ngöôøi ta ñaõ khoâng thaáy coù moät söï xin tha thöù naøo caû.

 Kyù giaû vieát theâm: Sau naêm theá kyû, moät Vò Giaùo Hoaøng ñeán töø mieàn Ñoâng-AÂu, ñaõ laøm soå keâ khai nhieàu laàm loãi, trong ngaøn naêm vöøa keát thuùc, cho caû Giaùo hoäi bieát. Ngaøi keå ñeán vieäc gaây haïi cho nhaø thieân vaên Galileo Galilei (1564-1642), nhöõng vuï leân aùn hoûa thieâu cuûa Toøa "Ñieàu Tra", nhöõng noâ leä ngöôøi Chaâu phi bò caùc tín höõu Kitoâ baùn ñi, vuï saùt haïi ngöôøi daân thoå cö trong luùc chieám mieàn Chaâu Myõ Latinh, caùc ngöôøi Do thaùi bò giam trong caùc khu bieät cö vaø sau ñoù bò tieâu dieät, caùc vuï caõi coï vaø tuyeân boá vaï tuyeät thoâng giöõa coâng giaùo vaø chính thoáng, nhöõng baát khoan dung ñoái vôùi caùc "ngöôøi roái ñaïo", nhöõng vi phaïm ñeán phaåm giaù ngöôøi phuï nöõ qua caùc thôøi ñaïi...

 Taùc giaû quaû quyeát raèng: Khoâng coù moät vò Giaùo Hoaøng ñaõ keâ khai moät danh saùch daøi vaø bi thaûm nhö vaäy veà caùc toäi loãi do caùc tín höõu Kitoâ ñaõ phaïm, töø treân xuoáng döôùi trong Giaùo hoäi. Nhöng coøn hôn moät danh saùch toäi loãi nöõa. Tröôùc chaân trôøi lòch söû bi thaûm Kitoâ naøy, vaø naøy ñaây chuùng ta thaáy hình aûnh cuûa moät Vò Giaùo Hoaøng xaùm hoái, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñang xin tha thöù. Nhaân danh Giaùo hoäi, Ngaøi xin Chuùa tha thöù vaø xin tha thöù cho con caùi Giaùo hoäi.

 Kyù giaû Del Rio xaùc nhaän raèng: Khoâng moät toân giaùo naøo öa thích vieäc coâng nhaän nhöõng laàm loãi cuûa mình: Kitoâ Giaùo, Hoài giaùo, Do thaùi giaùo cuõng vaäy. Ñöùc Wojtyla bieát roõ coâng vieäc vaát vaû, naëng nhoïc naøy. Dó nhieân, Ñöùc Karol Wojtyla öa thích nhöõng chieán thaéng cuûa Ñöùc tin; ngaøi coâng boá Thoâng ñieäp "Söï saùng ngôøi cuûa Chaân lyù Kitoâ"; nhöng ngaøi cuõng luoân luoân xin moïi ngöôøi, vôùi taát caû söùc maïnh cuûa trieàu Giaùo hoaøng, phuû phuïc tröôùc maët Thieân Chuùa, ñeå xin tha thöù. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ñaõ veõ leân moät hình aûnh "khôûi hoaøn" veà ngaøi. Nhöng, ngöôïc laïi, chuùng ta ñang coù moät Ñöùc Wojtyla khaùc, Ñöùc Wojtyla xaùm hoái, ñang ñau khoå vì nhöõng sai laïc cuûa löông taâm thôøi ñaïi chuùng ta; ngaøi ñau khoå thöïc, nhöng coøn can ñaûm ñaøo bôùi trong lòch söû -- ñieàu maø khoâng moät vò Giaùo hoaøng ñaõ laøm ñeán möùc ñoä nhö vaäy, --- ñeå khaùm phaù ra nhöõng sai laàm, nhöõng baïo haønh... hay noùi theå khaùc, nhöõng toäi loãi cuûa caùc tín höõu tin kính Chuùa Kitoâ.

 Keát luaän baøi baùo, kyù giaû Del Rio nhaän ñònh veà Ngaøy Xin Tha Thöù, ñöôïc cöû haønh vaøo Chuùa Nhaät 12 thaùng 3/2000, nhö laø söï can ñaûm phi thöôøng cuûa Ñöùc Karol Wojtyla.
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page