ÑHY Tumi moät tieáng noùi theá giaù khoâng nhöõng taïi Chaâu phi, nhöng coøn taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Vò chuû chaên naøy thuoäc giôùi trí thöùc vaø coù uy tín cuûa Haøng Giaùo phaåm vaø cuûa Vieän Hoàng Y hieän nay.

 Ngaøi sinh taïi Kikaikelaki ngaøy 15.10.1930. Hoïc taïi Cameùroun vaø Nigeria; ñaäu cöû nhaân Thaàn hoïc taïi Ñaïi hoïc coâng giaùo Lyon vaø Tieán só Trieát taïi Ñaïi hoïc Fribourg (Thuïy só). Thuï phong Linh muïc naêm 1966; sau ñoù ñöôïc cöû laøm cha phoù, roài giaùo sö Tieåu chuûng vieän Soppo-Bueùa. Naêm 1973, thaêng Giaùm ñoác Ñaïi chuûng vieän mieàn Bambui vaø naêm 1979, ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm muïc tieân khôûi cuûa giaùo phaän môùi Yagoua. Naêm 1982, giöõ chöùc phoù chuû tòch HÑGM Cameùroun, roài thaêng TGM giaùo phaän Garoua naêm 1984; ñöôïc baàu laøm Chuû tòch HÑGM Cameùroun naêm 1985. Ngaøi ñaõ tham döï Khoùa hoïp khoaùng ñaïi ngoaïi leä cuûa THÑGM theá giôùi thaùng 10 naêm 1985, do ÑTC Gioan Phaoloâ II trieäu taäp ñeå kyû nieäm 20 naêm beá maïc Coâng ñoàng chung Vatican II; sau cuøng ngaøy 28.6.1988, ngaøi ñöôïc ÑTC caát nhaéc leân Baäc Hoàng Y. Thaùng tö naêm 1994, ÑTC boå nhieäm ÑHY Tumi laøm moät trong ba vò chuû tòch ñaëc uûy cuûa khoùa hoïp khoaùng ñaïi THÑGM theá giôùi veà Chaâu phi ñeå chuaån bò Ñaïi Toaøn xaù cuûa Naêm 2000.

 Trình baøy veà Giaùo hoäi taïi Chaâu phi, ÑHY Tumi noùi: Chaâu phi goàm moät soá lôùn caùc Giaùo hoäi treû trung, trong ñoù coù nhieàu Giaùo hoäi vöøa möøng moät traêm naêm vieäc rao giaûng Tin Möøng. Ñaây laø moät Giaùo hoäi ñang taêng tröôûng. Söù vuï cuûa Giaùo hoäi taïi ñaây laø rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi khaùc vaø cho chính mình nöõa, baèng vieäc ñeà cao Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu theá duy nhaát cuûa nhaân loaïi vaø baèng soáng Tin Möøng trong ñôøi soáng haèng ngaøy, ñeå trôû neân chöùng nhaân soáng ñoäng vaø hieäu nghieäm cuûa vieäc rao giaûng Tin Möøng.

 Moãi Giaùo hoäi ñòa phöông phaûi goùp coâng vaøo Giaùo hoäi hoaøn vuõ qua nhöõng gì toát ñeïp cuûa caùc giaù trò vaên hoùa cuûa mình. Moãi neàn vaên hoùa laø moät taùc taïo cuûa con ngöôøi, vôùi taát caû nhöõng thieáu soùt cuûa noù. Nhöng moät khi ñaõ ñöôïc Tin Möøng thanh tònh vaø hoaøn haûo hoùa, caùc neàn vaên hoùa naøy trôû neân nguoàn phong phuù cuûa caùc daân toäc.

 Nhaéc laïi nhöõng nhu caàu cuûa Giaùo hoäi taïi Chaâu phi, Ñöùc TGM Garoua noùi: Chuùng toâi caàn ñeán caùc nhaø truyeàn giaùo nam, nöõ. Chuùng toâi ñaõ ñöôïc nghe giaûng Tin Möøng bôûi caùc nhaø truyeàn giaùo Chaâu AÂu. Coâng vieäc rao giaûng naøy caàn ñöôïc tieáp tuïc; caùc nhaø truyeàn giaùo haõy ñeán giuùp ñôõ chuùng toâi. Con ngöôøi, töï mình, khoâng theå theo tieáng löông taâm töï nhieân, ñeå laøm laønh, traùnh döõ, caùch rieâng trong thôøi ñaïi naøy. Taát caû caùc thaønh vieân cuûa Giaùo hoäi phaûi trôû neân ngöôøi truyeàn giaùo. Vieäc truyeàn giaùo khoâng phaûi chæ laø boån phaän cuûa caùc Giaùm muïc, caùc Linh muïc, Tu só nam nöõ hoaëc giaùo daân daán thaân, nhöng laø boån phaän cuûa moïi thaønh phaàn cuûa Daân Chuùa. Trong luùc naøy ñaây coù hai vôï choàng ngöôøi Phaùp cuøng vôùi 5 ngöôøi con ñeán truyeàn giaùo trong thôøi gian hai naêm taïi giaùo phaän Douala. Chaâu phi ngaøy nay coù nhieàu ôn keâu goïi linh muïc vaø cuõng göûi caùc linh muïc cuûa mình ñeán Hoa kyø, Chaâu AÂu... Chuùng toâi coù moät linh muïc taïi Canada vaø moät linh muïc Canada trong Toång giaùo phaän chuùng toâi: ñaây laø caùch laøm phong phuù laãn nhau vaø bieåu loä tình lieân ñôùi huynh ñeä. ÑHY Tumi noùi tieáp: Lo laéng muïc vuï cuûa chuùng toâi hieän nay laø ñem Tin Möøng ñeán cho caû Theá giôùi. Vò giaùm muïc phuï taù cuûa toâi vaø chính toâi daønh nhieàu thì giôø ñeå coù theå hieän dieän toái ña taïi caùc giaùo xöù, nhö nhöõng ngöôøi keá vò caùc Toâng ñoà, ñaïi dieän Chuùa Kitoâ vaø Lôøi haèng soáng cuûa Ngöôøi trong theá gian. Chuùng toâi laéng nghe ngöôøi daân; quan taâm ñeán taát caû nhöõng gì lieân heä ñeán con ngöôøi toaøn dieän: ñôøi soáng Kitoâ, kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, vaên hoùa...

 Veà doác quyeát Muøa Chay, ÑHY TGM neâu leân ñieåm caàn thieát naøy laø: Trôû laïi taän goác reã. Toäi laø nhö moät reã ñaâm saâu vaøo ñôøi soáng luaân lyù. Phaûi taán coâng toäi loãi baèng caàu nguyeän, aên chay vaø coâng vieäc töø thieän baùc aùi, ñeå coù theå gaén boù luoân luoân vôùi Con ngöôøi cuûa Chuùa Kitoâ.

 Naêm Ñaïi Toaøn xaù ñaõ thöùc tænh chuùng ta vaø khuyeán khích chuùng ta tieáp tuïc cuoäc löõ haønh traàn theá cuûa chuùng ta tieán veà nhaø Cha qua trung gian Chuùa Kitoâ.
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page