10 ngaøn

Lao ñoäng Vieät Nam taïi Ñaøi Loaøn boû troán

 -- ñoâi doøng suy nghó --

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

10 ngaøn Lao ñoäng Vieät Nam taïi Ñaøi Loaøn boû troán!!! - ñoâi doøng suy nghó.

(Ñaøi Loan, 29/04/2005) - Ñöôïc bieát, hieän nay ngöôøi Vieät Nam qua Ñaøi Loan lao ñoäng ñaõ leân tôùi treân 100 ngaøn ngöôøi (treân 40,000 coâng nhaân Vieät Nam lao ñoäng trong caùc coâng ty, cô xöôûng, nhaø maùy...; vaø treân 60,000 ngöôøi Vieät Nam laøm giuùp vieäc trong caùc gia ñình hay trong caùc vieän döôõng laõo), trong soá ñoù coù khoaûng 10 ngaøn ngöôøi ñaõ rôøi boû khoûi nôi laøm vieäc theo hôïp ñoàng vaø ra ngoaøi laøm vieäc, töùc chieám treân 10 phaàn traêm. Moät con soá gaây ngaïc nhieân cho nhieàu ngöôøi vaø gaây ñau ñaàu cho caùc nhaø chöùc traùch ñaát nöôùc sôû taïi vaø ngay caû caùc nhaø chöùc traùch Vieät Nam.

Cuoái naêm 2004 chính quyeàn Ñaøi Loan yeâu caàu phía Vieät Nam baèng moïi caùch phaûi ñöa ñöôïc ít nhaát 2 ngaøn lao ñoäng löu vong naøy veà nöôùc, neáu khoâng seõ ñoùng cöûa khoâng kyù tieáp hôïp ñoàng nhaän lao ñoäng töø Vieät Nam nöõa. Yeâu caàu ñöôïc ñöa ra, cho neân Boä lao ñoäng Vieät Nam ñaõ qua maïng thoâng tin keâu goïi lao ñoäng baát hôïp phaùp ra ñaàu thuù ñeå trôû veà nöôùc, nhöng nhöõng lôøi keâu goïi naøy khoâng coù hieäu quaû. Cuoái cuøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ göûi nhieàu nhaân vieân nhaø nöôùc qua Ñaøi Loan ñeå truy luøng lao ñoäng boû troán. Maát nhieàu tieàn vaø cuõng toån nhieàu coâng söùc nhöng keát quaû vaãn baát thaønh. Bôûi theá ngaøy 20 thaùng 1 naêm 2005, chính quyeàn Ñaøi loan ñaõ coù chính thöùc quyeát ñònh khoâng tieáp nhaän nhöõng ngöôøi Vieät Nam dieän giuùp vieäc nhaø vaø chaêm soùc ngöôøi giaø nöõa (moät soá tröôøng hôïp coâng nhaân Vieät Nam lao ñoäng ôû caùc nhaø maùy coù hoà sô ñang toàn ñoïng coù theå vaãn ñöôïc qua).

Vieät Nam laø nöôùc ñöùng thöù ba veà löôïng ngöôøi lao ñoäng taïi Ñaøi Loan, nhöng soá ngöôøi boû troán laïi ñoâng nhaát. Tröôùc hieän töôïng naøy ngöôøi ta môùi ñaët caâu hoûi "taïi sao soá ngöôøi Vieät Nam lao ñoäng boû troán nhieàu nhö vaäy?" Phía Nhaø Nöôùc Vieät Nam cho raèng "lao ñoäng boû troán vì hoï tham tieàn, chæ lo kieám lôïi cho caù nhaân maø queân ñi lôïi ích ngöôøi khaùc vaø lôïi ích quoác gia". Trong khi caùc coâng nhaân thì noùi, "do khi tieán haønh thuû tuïc xuaát caûnh lao ñoäng hoï ñaõ phaûi ñoùng quaù nhieàu tieàn". Soá tieàn ñoù hoï toaøn ñi vay ngaân haøng, vì theá neáu chæ laøm hai naêm thì may laém môùi chæ ñuû tieàn traû nôï. Coù ngöôøi noùi "vì löông thaáp hay vì bò chuû ñoái xöû baát coâng taøn nhaãn, chòu khoâng noåi môùi kieám ñöôøng chaïy troán ra ngoaøi". Haèng ngaøn lyù do, phaûi ñöùng döôùi nhieàu goùc ñoä môùi hieåu ñöôïc vaán ñeà.

Vaäy soá phaän nhöõng ngöôøi lao ñoäng boû troán chaïy ra ngoaøi seõ ra laøm sao? Coù theå noùi ai trong hoï cuõng ñeàu coù caùi khoå, coù ñieàu cöïc rieâng cuûa mình. Vì ñaõ troán ra ngoaøi thì dó nhieân trôû thaønh nhöõng ngöôøi löu vong, soáng baát hôïp phaùp. Maëc daàu nhöõng ngöôøi chaïy ra ngoaøi ña soá ñeàu coù nhöõng baïn beø thaân quen, coù nôi truù aån taïm thôøi. Hôn nöõa coù nhieàu oâng chuû ngöôøi Ñaøi Loan cuõng saün saèng nhaän nhöõng lao ñoäng naøy vaøo laøm vieäc baát hôïp phaùp. Hoï bieát vieäc laøm naøy nguy hieåm, neáu bò phaùt giaùc thì seõ bò phaït tieàn raát naëng nhöng vaãn nhaän vaøo laøm, vì tieàn coâng cho ñoái töôïng lao ñoäng naøy reû hôn maø chaúng phaûi naïp thueá, chaúng caàn laøm baûo hieåm, vôùi laïi neáu muoán keát thuùc "hôïp ñoàng" vôùi ngöôøi lao ñoäng loaïi naøy baát cöù luùc naøo cuõng ñeàu ñöôïc, chaúng phaûi boài thöôøng khoaûn tieàn naøo. Laøm nhö theá laïi coøn ñöôïc nhöõng ngöôøi lao ñoäng loaïi löu vong cho laø laøm ôn laøm phöôùc nöõa chöù. Tuy nhieân, cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi löu vong naøy thaät laø long ñong vaø baát oån, con ñöôøng töông lai cuûa hoï maäp môø, soáng luùc naøo cuõng phaûi "ñeà cao caûnh giaùc", ñi ñaâu nhöõng nôi coâng coäng thì chaúng daùm ñi, ra ñöôøng phaûi ñeå yù ôû ñaâu coù caûnh saùt thì baèng moïi caùch phaûi laån traùnh. Choïn choã nguû cuõng phaûi nhaém xem coù con ñöôøng "bí maät" naøo deã taåu thoaùt khi coù caûnh saùt tôùi khoâng. Cuoäc soáng cuûa hoï baát an baát oån nhö vaäy, neân khoâng daùm mua saém hoaëc mang theo mình moät thöù gì quyù giaù caû. Vì khi caûnh saùt ñeán chæ bieát lo thoaùt ñöôïc caùi maïng.

Laø ngöôøi löu vong, soáng baát hôïp phaùp, neân hoï maát heát moïi quyeàn lôïi, nhaát laø vaán ñeà baûo hieåm y teá. Ñau oám cuõng chaúng daùm ñi beänh vieän, vì vaøo beänh vieän phaûi trình giaáy tôø chaúng khaùc gì ra thuù toäi vôùi caûnh saùt. Neáu bò ñau, bò caûm hay bò tai naïn lao ñoäng nheï thì coù theå nhôø ngöôøi quen ñi mua thuoác. Khi gaëp tai naïn hay beänh naëng buoäc phaûi vaøo beänh vieän thì nhieàu beänh vieän khoâng muoán tieáp nhaän hoï. Coù ngöôøi bò quùa naëng, khoâng coù tieàn traû vieän phí laïi coøn bò caûnh saùt yeâu caàu noäp phaït tröôùc khi bò truïc xuaát veà nöôùc. Chaúng haïn tröôøng hôïp cuûa moät anh teân laø T, queâ ôû Haûi Döông, sang Ñaøi Loan ñi laøm theo hôïp ñoàng ñöôïc 6 thaùng thì troán chaïy ra ngoaøi laøm coâng trình xaây döïng. Chaúng may moät hoâm ñi laøm anh bò ngaõ töø cao xuoáng bò vôõ ñaàu. Anh ñöôïc ñöa ñi caáp cöùu ôû beänh vieän Taân Truùc, caùch thaønh phoá Ñaøi Baéc khoaûng 40 km veà phía Nam. Beänh vieän ñoøi vieän phí, nhöng töø coâng ty cuõ theo hôïp ñoàng, coâng ty ñang thueâ anh laøm baát hôïp phaùp, cho tôùi hai coâng ty moâi giôùi Vieät Nam vaø Ñaøi Loan ñeàu khoâng ñöùng ra nhaän traùch nhieäm. Cuoái cuøng gia ñình beân Vieät Nam phaûi vay tieàn ñeå lo cho anh veà nöôùc. Khi veà naèm ôû moät beänh vieän taïi Haø Noäi ñöôïc 3 ngaøy thì anh cuõng qua ñôøi. (Theo lôøi keå cuûa moät ngöôøi anh hoï cuûa T, ñang hoïc taïi Ñaøi Baéc).

Hay tröôøng hôïp cuûa moät coâ gaùi ngöôøi Thaùi Nguyeân, teân laø N, naêm nay môùi 25 tuoåi, coâ ñeán Ñaøi Loan laøm vieäc ñöôïc gaàn 2 thaùng thì cuõng troán ra ngoaøi ñi laøm. Coâ ñöôïc chuû môùi nhaän vaøo laøm vieäc cuøng vôùi moät soá ngöôøi Vieät Nam khaùc. Vaøo ngaøy 13.3.2005, khi caûnh saùt ñeán raø soaùt coâng ty, bieát ñöôïc laø coù caûnh saùt tôùi, nhöng coâ vaø maáy ngöôøi baïn ñang ôû trong moät caên phoøng treân laàu 6 neân chaúng coù loái thoaùt naøo khaùc, hoï chaïy ra aån nuùp ôû bao lôn cöûa soå. Bao lôn quaù nhoû, khoâng ñuû choã cho nhieàu ngöôøi aån nuùp, chaät choäi, chen laán, vì theá N ñaõ bò truoài tay vaø rôi töø laàu 6 xuoáng maët ñaát. Nhö moät ñònh meänh! N bò vôõ ñaàu. Töùc khaéc ñöôïc ñöa ñeán beänh vieän nhöng trong choác laùt ñaõ qua ñôøi. Xaùc coâ ñang ñöôïc ñeå laïi trong nhaø xaùc, vaø gia ñình ñang caàu cöùu, mong ñöôïc giaûi quyeát thoaû ñaùng ñeå ñöôïc ñöa xaùc coâ veà Vieät Nam. (Theo lôøi keå cuûa moät nhoùm nhaân vieân laøm coâng taùc giuùp ñôõ coâng nhaân).

OÂi, nhöõng caâu chuyeän nghe ruøng rôïn. Nhöõng thaân phaän haúm hiu. Nhöõng tình tieát ñau loøng haèng ngaøy xaûy ra vôùi nhöõng ngöôøi Vieät lao ñoäng ôû Ñaøi Loan. Coøn coù haèng traêm tröôøng hôïp töông töï khoâng taøi naøo keå ra heát ôû ñaây. Coù ngöôøi ñaët caâu hoûi taïi sao maïng soáng cuûa ngöôøi Vieät reû nhö theá? Khoâng bieát coù ai daùm traû lôøi? Chæ bieát moät thöïc traïng, raèng vì cuoäc soáng cuûa hoï nôi queâ nhaø quaù ngheøo khoå, muoán tìm moät nôi laøm vieäc kieám ñöôïc ñoàng tieàn ñeå ñoåi môùi cuoäc soáng. Ai ngôø hoï laïi gaëp nhöõng caûnh buoàn ñau nhö theá. Nhöng ai seõ giuùp ñôõ hoï baây giôø? Ai seõ coù traùch nhieäm baûo ñaûm cho hoï moät moâi tröôøng laøm vieäc an toaøn? Caâu hoûi nghe ñôn giaûn nhöng chaúng bieát bao giôø seõ coù caâu traû lôøi. Caàn kíp laém thay!

Yeân Thònh

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page