Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Hieán Cheá Tín Lyù
Veà Maïc Khaûi Cuûa Thieân Chuùa
Dei Verbum
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông II
Söï Löu Truyeàn Maïc Khaûi
Cuûa Thieân Chuùa 18*
7. Toâng ñoà vaø caùc ngöôøi keá vò loan truyeàn Phuùc AÂm. Nhöõng gì Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi ñeå cöùu roãi muoân daân, Ngaøi ñaõ aân caàn saép ñaët ñeå luoân ñöôïc baûo toaøn vaø löu truyeàn 19* nguyeân veïn cho moïi theá heä. Bôûi theá Chuùa Kitoâ, nôi Ngöôøi Thieân Chuùa toái cao hoaøn taát troïn veïn nguoàn maïc khaûi (x. 2Cor 1,20 vaø 3,16-4,6), ñaõ truyeàn daïy caùc Toâng Ñoà rao giaûng cho moïi ngöôøi Phuùc AÂm ñöôïc höùa tröôùc qua mieäng caùc Tieân Tri, ñöôïc chính Ngöôøi thöïc hieän vaø coâng boá; caùc Ngaøi rao giaûng Phuùc AÂm nhö nguoàn moïi chaân lyù cöùu ñoä vaø leà luaät luaân lyù 1, ñoàng thôøi thoâng ban cho hoï caùc aân thieâng. Vieäc naøy ñaõ ñöôïc thöïc hieän caùch trung thaønh, moät phaàn do caùc Toâng Ñoà: hoaëc qua lôøi giaûng daïy, göông laønh vaø caùc theå cheá caùc ngaøi ñaõ truyeàn laïi nhöõng gì ñaõ nhaän laõnh töø mieäng Chuùa Kitoâ khi chung soáng vôùi Ngöôøi vaø thaáy Ngöôøi haønh ñoäng, hoaëc ñaõ hoïc bieát ñöôïc nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn gôïi yù; moät phaàn do chính caùc ngaøi vaø nhöõng ngöôøi phuï taù caùc ngaøi ñaõ vieát laïi 20* tin möøng cöùu roãi döôùi söï linh öùng cuûa cuøng moät Chuùa Thaùnh Thaàn 2.
Nhöng ñeå Phuùc AÂm ñöôïc giöõ gìn toaøn veïn vaø soáng ñoäng maõi trong Giaùo Hoäi 21*, caùc Toâng Ñoà ñaõ ñeå laïi nhöõng ngöôøi keá vò laø caùc Giaùm Muïc, vaø “trao laïi cho hoï quyeàn giaùo huaán cuûa caùc ngaøi” 3. Bôûi vaäy, Thaùnh Truyeàn ñoù cuøng vôùi Thaùnh Kinh Cöïu vaø Taân Öôùc, laø nhö taám göông maø Giaùo Hoäi löõ thöù treân traàn gian nhìn vaøo ñeå chieâm ngöôõng Thieân Chuùa, nôi Ngaøi Giaùo Hoäi nhaän laõnh taát caû, cho ñeán khi ñöôïc daãn tôùi ñeå nhìn thaáy Ngaøi, dieän ñoái dieän, nhö Ngaøi hieän thöïc (x. 1Gio 3,2).
8. Thaùnh Truyeàn. 22* Vì vaäy, nhöõng lôøi giaûng daïy cuûa caùc Toâng Ñoà ñöôïc ñaëc bieät ghi laïi trong caùc saùch linh öùng, phaûi ñöôïc baûo toàn vaø lieân tuïc löu truyeàn cho ñeán taän theá. Do ñoù khi truyeàn laïi nhöõng gì chính mình ñaõ laõnh nhaän, caùc Toâng Ñoà khuyeán caùo tín höõu phaûi giöõ gìn caùc truyeàn thoáng hoï ñaõ hoïc bieát qua lôøi chæ giaùo hay baèng thö töø (x. 2Th 2,15), vaø phaûi chieán ñaáu ñeå baûo veä ñöùc tin chæ ñöôïc truyeàn daïy cho hoï moät laàn thoâi (Gña 3) 4. Vaø nhöõng ñieàu caùc Toâng Ñoà truyeàn laïi bao goàm taát caû nhöõng gì goùp phaàn vaøo vieäc giuùp Daân Thieân Chuùa soáng moät ñôøi thaùnh thieän vaø laøm taêng trieån ñöùc tin. Nhö vaäy, Giaùo Hoäi qua giaùo lyù, ñôøi soáng vaø vieäc thôø phöôïng cuûa mình, baûo toàn vaø löu truyeàn cho moïi theá heä taát caû thöïc chaát cuûa mình vaø taát caû nhöõng gì mình tin. 23*
Thaùnh Truyeàn do caùc Toâng Ñoà truyeàn laïi ñöôïc tieán trieån trong Giaùo Hoäi döôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn 5. Thaät vaäy, caùc söï vieäc vaø lôøi noùi truyeàn laïi ñöôïc hieåu bieát thaáu ñaùo hôn, nhôø söï chieâm ngaém vaø hoïc hoûi cuûa caùc tín höõu, nhöõng ngöôøi ñaõ ghi nhaän caùc ñieàu ñoù trong loøng (x. Lc 2,19 vaø 51); nhôø söï thoâng hieåu nhöõng ñieàu thieâng lieâng hoï caûm nghieäm ñöôïc, hoaëc nhôø vieäc giaûng daïy cuûa nhöõng ngöôøi laõnh nhaän moät ñoaøn suûng chaéc chaén veà chaân lyù, do vieäc keá vò trong chöùc Giaùm Muïc. Noùi caùch khaùc, qua bao theá kyû Giaùo Hoäi luoân höôùng tôùi söï vieân maõn cuûa chaân lyù Thieân Chuùa, cho ñeán khi lôøi Chuùa ñöôïc hoaøn taát nôi chính Giaùo Hoäi. 24*
Lôøi caùc Thaùnh Giaùo Phuï chöùng thöïc söï coù maët soáng ñoäng cuûa Thaùnh Truyeàn. Vaø söï phong phuù cuûa Thaùnh Truyeàn ñaõ thaâm nhaäp vaøo thöïc haønh vaø ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi haèng tin töôûng vaø caàu nguyeän. Nhôø Thaùnh Truyeàn aáy, Giaùo Hoäi bieát ñöôïc toaøn boä chính luïc Thaùnh Kinh vaø cuõng nhôø Thaùnh Truyeàn, Thaùnh Kinh ñöôïc hieåu bieát thaáu ñaùo hôn, cuõng nhö Thaùnh Truyeàn ñaõ laøm cho Thaùnh Kinh khoâng ngöøng hoaït ñoäng. Nhö vaäy Thieân Chuùa, Ñaáng xöa ñaõ phaùn daïy, nay vaãn khoâng ngöøng ngoû lôøi vôùi Hieàn Theâ cuûa Con yeâu daáu mình; vaø Thaùnh Thaàn, Ñaáng laøm cho tieáng noùi soáng ñoäng cuûa Phuùc AÂm vang doäi trong Giaùo Hoäi vaø nhôø Giaùo Hoäi laøm vang doäi trong theá giôùi, höôùng daãn caùc tín höõu nhaän bieát toaøn theå chaân lyù vaø laøm cho lôøi Chuùa Kitoâ traøn ngaäp loøng hoï (x. Col 3,16). 25*
9. Töông quan giöõa Thaùnh Truyeàn vaø Thaùnh Kinh. Bôûi vaäy Thaùnh Truyeàn vaø Thaùnh Kinh lieân keát, phoái hieäp maät thieát vôùi nhau vì caû hai phaùt xuaát töø moät nguoàn maïch laø Thieân Chuùa, coù theå noùi keát hôïp laøm moät duy nhaát vaø cuøng höôùng veà moät muïc ñích. Thöïc vaäy, Thaùnh Kinh laø lôøi Chuùa noùi, vì ñöôïc ghi cheùp laïi döôùi söï linh öùng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn; coøn lôøi Chuùa, maø Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ uûy thaùc cho caùc Toâng Ñoà, thì Thaùnh Truyeàn löu laïi toaøn veïn cho nhöõng keû keá vò caùc ngaøi, ñeå nhôø Thaàn Chaân Lyù soi saùng, hoï trung thaønh gìn giöõ, trình baøy vaø phoå bieán qua lôøi rao giaûng. Do ñoù, Giaùo Hoäi khoâng chæ nhôø Thaùnh Kinh maø bieát caùch xaùc thöïc nhöõng ñieàu maïc khaûi. Chính vì theá caû Thaùnh Kinh laãn Thaùnh Truyeàn ñeàu phaûi ñöôïc ñoùn nhaän vaø toân kính baèng moät taâm tình quyù meán vaø kính troïng nhö nhau 6. 26*
10. Töông quan giöõa Thaùnh Truyeàn, Thaùnh Kinh, Daân Chuùa vaø Huaán Quyeàn. Thaùnh Truyeàn vaø Thaùnh Kinh hoïp thaønh moät kho taøng thaùnh thieän duy nhaát chöùa ñöïng lôøi Thieân Chuùa vaø ñöôïc uûy thaùc cho Giaùo Hoäi. Trong khi gaén boù vôùi kho taøng aáy, toaøn theå daân thaùnh hieäp nhaát vôùi caùc chuû chaên, 27* luoân ñöôïc vöõng beàn trong giaùo lyù caùc Toâng Ñoà, trong nieàm hieäp thoâng, trong vieäc beû baùnh vaø lôøi caàu nguyeän (x. CvTñ 2,42, baûn Hy laïp), ñeán noãi trong vieäc tuaân giöõ, thöïc haønh vaø tuyeân xöng ñöùc tin löu truyeàn, caùc Giaùm Muïc vaø tín höõu hieäp nhaát vôùi nhau caùch laï luøng 7.
Nhieäm vuï chuù giaûi chính thöùc lôøi Chuùa ñaõ ñöôïc vieát ra hay löu truyeàn 8 chæ ñöôïc uûy thaùc cho Quyeàn Giaùo Huaán soáng ñoäng cuûa Giaùo Hoäi 9, vaø Giaùo Hoäi thi haønh quyeàn ñoù nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ 28*. Tuy nhieân Quyeàn Giaùo Huaán naøy khoâng vöôït treân Lôøi Chuùa, nhöng ñeå phuïc vuï Lôøi Chuùa, chæ daïy nhöõng gì ñaõ ñöôïc truyeàn laïi, vì thöøa leänh Chuùa vaø vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Giaùo Hoäi thaønh taâm laéng nghe, gìn giöõ caùch thaùnh thieän vaø trung thaønh trình baøy Lôøi Chuùa. Vaø töø kho taøng duy nhaát aáy, Giaùo Hoäi ruùt ra moïi chaân lyù, maø daïy phaûi tin laø do Thieân Chuùa maïc khaûi.
Bôûi theá, hieån nhieân laø Thaùnh Truyeàn, Thaùnh Kinh vaø Quyeàn Giaùo Huaán cuûa Giaùo Hoäi, theo yù ñònh voâ cuøng khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa, lieân keát vaø phoái hieäp vôùi nhau ñeán noãi khoâng thöïc theå naøo trong ba coù theå ñöùng vöõng moät mình ñöôïc. Vaø döôùi taùc ñoäng cuûa moät Chuùa Thaùnh Thaàn duy nhaát, caû ba, theo phöông caùch rieâng, cuøng goùp phaàn höõu hieäu vaøo vieäc cöùu roãi caùc linh hoàn.
Chuù Thích:
18* Trong baûn thaûo thöù hai, chöông I mang töïa ñeà: “Veà Lôøi Chuùa ñöôïc Maïc Khaûi” vaø goàm coù boán soá. Trong baûn thaûo thöù ba, ngöôøi ta theâm soá 8 vaø roài chöông II naøy. Nhieàu ngöôøi ñaõ pheâ bình töïa ñeà, vì Maïc Khaûi - theo hoï noùi - laø lôøi maïc khaûi hôn laø lôøi ñöôïc maïc khaûi. Töïa ñeà hieän taïi thích hôïp vôùi noäi dung hôn: “choã naøy chuùng toâi mieâu taû vieäc löu truyeàn maïc khaûi caùch toång quaùt, nhöng chuùng toâi quan taâm ñaëc bieät ñeán truyeàn thoáng soáng vì noù coù lieân quan tröïc tieáp vôùi maïc khaûi ñöôïc löu truyeàn vaø noù vaãn tieáp tuïc sau khi Thaùnh Kinh ñaõ ñöôïc vieát. Nhö theá, chöông naøy laø moät baøi nhaäp ñeà khaù hay cho nhöõng chöông noùi veà Thaùnh Kinh sau naøy” (Relatio, trg 19).
Moät soá caùc Nghò Phuï muoán nhaán maïnh Thaùnh Truyeàn neân ñoøi phaûi coù moät ñeà muïc veà ñieåm naøy. “Phaàn ñoâng caùc Nghò Phuï naøy muoán ñaët Thaùnh Truyeàn leân tröôùc Thaùnh Kinh, vì theo baûn tính vaø thôøi gian Thaùnh Truyeàn coù tröôùc Thaùnh Kinh... Caùc Nghò Phuï khaùc muoán xaùc nhaän Thaùnh Truyeàn laø moät nguoàn Maïc Khaûi hoaøn toaøn taùch bieät khoûi Thaùnh Kinh (Relatio, n.v.t.). Coøn UÛy Ban laïi muoán traùnh taát caû nhöõng vaán ñeà ñang trong voøng tranh luaän. Theá laø ñeà muïc Maïc Khaûi ñaõ trôû thaønh noùng boûng hôn caû ñeà muïc veà Coäng Ñoaøn tính cuûa Giaùm Muïc. Vaán ñeà ôû ñaây laø di saûn cuûa bao theá kyû tranh luaän choáng Tin Laønh. Chuùng ta phaûi vöôït qua vaán ñeà ñoù, nhöng khoâng phaûi laø vieäc deã daøng, nhaát laø vì chuùng laïi xa laï vôùi Ñoâng Phöông vaø caùc Giaùo Hoäi taân laäp. Ñaây laø lôøi Ñöùc Giaùm Muïc Edelly trong moät cuoäc phaùt bieåu yù kieán: “Phaûi thoaùt ra khoûi vaán ñeà sau Coâng Ñoàng Trentoâ... Ñaët mình vaøo trung taâm maàu nhieäm Giaùo Hoäi laø moät lieàu thuoác coâng hieäu. Phaûi loaïi tröø taâm thöùc qua phaùp lyù vaø duy danh maø nhöõng ngöôøi caûi caùch vaø Latinh töï ñoùng khung vaøo. Töø thôøi Trung Coå, chính taâm thöùc naøy ñaõ ñoái nghòch “vieäc truyeàn pheùp” vôùi “lôøi khaån caàu Chuùa Thaùnh Thaàn”. Vaø chính taâm thöùc naøy môùi ñaây ñaõ trình baøy “quyeàn toái thöôïng” vaø “coäng ñoaøn tính” nhö hai thöïc theå taùch bieät. Cuõng chính taâm thöùc naøy ñaõ ñaët Thaùnh Kinh vaø Thaùnh Truyeàn song song vôùi nhau… Thaùnh Kinh laø moät thöïc taïi phuïng vuï vaø tieân tri. Caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông coi Thaùnh Kinh laø moät “vieäc truyeàn pheùp” lòch söû cöùu ñoä döôùi “hình thöùc” tieáng noùi con ngöôøi, nhöng khoâng taùch bieät khoûi vieäc truyeàn pheùp Mình Thaùnh Chuùa trong ñoù taát caû lòch söû ñöôïc qui hôïp trong Thaùnh Theå Chuùa Kitoâ. “Vieäc truyeàn pheùp” naøy caàn moät “lôøi caàu khaån Chuùa Thaùnh Thaàn” ñoù chính laø Thaùnh Truyeàn. Thaùnh Truyeàn laø “lôøi caàu khaàn Chuùa Thaùnh Thaàn” cuûa lòch söû cöùu roãi, laø söï toû mình cuûa Thaùnh Thaàn; bôûi theá neáu thieáu lòch söû, Thaùnh Truyeàn seõ khoâng theå hieåu ñöôïc vaø Thaùnh Kinh laø nhöõng chöõ cheát. Tieáng Thaùnh Truyeàn khoâng luoân coù cuøng moät nghóa, vì vaäy UÛy Ban ñaõ cho bieát caùch chung laø töø khoaûng giöõa soá 8 (vaø nhöõng ñieàu caùc Toâng Ñoà truyeàn laïi) tieáng “Thaùnh Truyeàn” phaûi hieåu theo nghóa thuï ñoäng: thöïc theå hay chaân lyù ñöôïc löu truyeàn. (Trôû laïi ñaàu trang)
19* Caâu naøy noùi leân yù höôùng cuûa toaøn chöông: Thieân Chuùa muoán löu truyeàn toaøn theå Maïc Khaûi, caû Cöïu Öôùc laãn Taân Öôùc, cho moïi thôøi ñaïi. Caùc Toâng Ñoà ñaõ ñöôïc leänh truyeàn daïy taát caû nhöõng ñieàu caùc Ngaøi ñaõ thu nhaän nôi Chuùa Kitoâ (Mt 28,20). (Trôû laïi ñaàu trang)
1 Xem Mt 28,19-20 vaø Mc 16,15. CÑ Trentoâ, khoùa 4, Saéc leänh De cononicis scripturis: Dz 783 (1501). (Trôû laïi ñaàu trang)
20* Coâng Ñoàng daïy veà hai nguoàn löu truyeàn “Phuùc AÂm” tröôùc heát theo chieàu doïc: töø Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán caùc Toâng Ñoà; sau ñoù theo chieàu ngang: töø caùc Toâng Ñoà ñeán Giaùo Hoäi. Ñoaïn naøy nhaán maïnh ñeán giai ñoaïn ñaëc bieät laø “thôøi caùc Thaùnh Toâng Ñoà”, goàm caû nhöõng “moân ñeä cuûa caùc Toâng Ñoà” vì hoï ñaõ vieát moät phaàn Taân Öôùc, ngay caû sau khi vò Toâng Ñoà cuoái cuøng baêng haø. Caùc phöông tieän löu truyeàn laø lôøi giaûng daïy vaø Thaùnh Kinh: caû hai phöông tieän ñeàu löu truyeàn cuøng moät maïc khaûi. Coâng Ñoàng khoâng muoán noùi laø trong lôøi giaûng daïy chöùa nhieàu maïc khaûi hôn trong caùc baûn vaên. Vieäc giaûng daïy khoâng phaûi chæ baèng lôøi noùi maø cuõng baèng göông saùng vaø caùc toå chöùc. Thaùnh Truyeàn khoâng phaûi chæ laø lôøi noùi suoâng maø coøn laø nhöõng hieän thöïc. (Trôû laïi ñaàu trang)
2 Xem CÑ Trentoâ, n.v.t. - CÑ Vat I, khoùa 3, Hieán cheá tín lyù veà ñöùc tin Coâng Giaùo De Filius, ch.2: Dz 1787 (3006). (Trôû laïi ñaàu trang)
21* ÔÛ ñaây baøn veà tính caùch lieân tuïc cuûa Maïc Khaûi sau thôøi caùc Toâng Ñoà. Ñeà muïc naøy ñöôïc baøn kyõ löôõng trong Hieán Cheá Giaùo Hoäi soá 20 vaø 21. ÔÛ ñaây Coâng Ñoàng chæ nhaéc laïi. ÔÛ choã khaùc Coâng Ñoàng cuõng daïy raèng nhieäm vuï thieát yeáu cuûa caùc Giaùm Muïc laø löu truyeàn Maïc Khaûi (x. GH 25a, GM 12a). Söï vieân maõn cuûa Maïc Khaûi hieän höõu trong Giaùo Hoäi, vaø chính nôi Giaùo Hoäi, nhôø ñöùc tin ta gaëp ñöôïc Thieân Chuùa, töùc laø khôûi ñaàu vieäc höôûng nhan Chuùa: coù söï lieân tuïc giöõa Giaùo Hoäi hieän taïi vaø Giaùo Hoäi caùnh chung. (Trôû laïi ñaàu trang)
3 T. Ireneoâ, Adv. Haer. III, 3, 1: PG 7, 848; Harvey, 2, trg 9. (Trôû laïi ñaàu trang)
22* Soá naøy xuaát hieän trong baûn thaûo thöù ba. Nhieàu Nghò Phuï ñoøi Coâng Ñoàng phaûi tröïc tieáp baøn ñeán Thaùnh Truyeàn, vì caùc löôïc ñoà tröôùc haàu nhö khoâng noùi gì ñeán. (Trôû laïi ñaàu trang)
4 Xem CÑ Nicea II: Dz 303 (602). - CÑ Constantinopla IV, khoùa 10, ñ. th. 1: Dz 336 (650-652). (Trôû laïi ñaàu trang)
23* Ñoaïn naøy baøn veà söï hieän höõu vaø baûn tính cuûa Thaùnh Truyeàn. Moät Nghò Phuï muoán baûn vaên noùi: “caùc chaân lyù maø caùc Toâng Ñoà ñaõ maïc khaûi baèng mieäng vaø khoâng coù trong Thaùnh Kinh, ñöôïc löu truyeàn cho chuùng ta baèng Thaùnh Truyeàn”. Nhöng UÛy Ban baùc boû ñeà nghò treân, vì UÛy Ban khoâng muoán ñaët vaán ñeà tính caùch ñaày ñuû chaát lieäu cuûa Thaùnh Kinh vaø noäi dung cuûa Thaùnh Truyeàn. Chæ coù moät ñieàu khoâng coøn nghi ngôø laø Thaùnh Truyeàn coù noäi dung roäng hôn Thaùnh Kinh; baèng chöùng laø tröôøng hôïp baûn chính luïc vaø söï linh öùng cuûa chính Thaùnh Kinh. Nhö theá caâu “lôøi giaûng daïy cuûa caùc Toâng Ñoà” bao goàm taát caû moïi ñieàu maø caùc Toâng Ñoà ñaõ löu truyeàn baèng baát cöù caùch naøo. Vaø nhöõng ñieàu ñoù nhôø linh öùng ñöôïc chöùa ñöïng “caùch ñaëc bieät” trong Thaùnh Kinh (nghóa laø khoâng phaûi chæ trong Thaùnh Kinh). (Trôû laïi ñaàu trang)
5 Xem CÑ Vat I, Hieán cheá tín lyù veà ñöùc tin Coâng Giaùo De Filius, ch.4: Dz 1800 (3020). (Trôû laïi ñaàu trang)
24* Thaùnh Truyeàn luoân linh ñoäng, taêng tieán vaø tieán trieån lieân tuïc (khoâng phaûi trong baûn chaát maø trong vieäc hieåu bieát) vaø luoân giöõ ñoàng nhaát tính nguyeân thuûy cuûa mình trong khi vaãn höôùng veà söï vieân maõn cuûa chaân lyù. Ñeå chæ “baûn chaát” ta noùi “Toâng Truyeàn” thay vì “Thaùnh Truyeàn soáng”. Nguoàn goác söï phaùt trieån laø: vieäc chieâm ngaém, söï nghieân cöùu cuûa caùc nhaø thaàn hoïc, ôn hieåu bieát Chuùa Thaùnh Thaàn ban vaø lôøi giaûng daïy cuûa haøng Giaùo Phaåm. ÔÛ ñaây ngöôøi ta theo kieåu noùi cuûa Thaùnh Ireneoâ maø khoâng neâu danh taùnh, vì caùc ngoân töø “ Ñoaøn suûng veà chaân lyù” coù theå coù ba nghóa: ôn ban chaân lyù maïc khaûi, aân suûng giuùp trung thaønh vôùi chaân lyù, vaø ôn giuùp caét nghóa maïc khaûi caùch chaân thöïc; ôû ñaây theo nghóa thöù ba. (Trôû laïi ñaàu trang)
25* Caùc Giaùo Phuï laø nhöõng nhaân chöùng quan troïng nhaát cuûa Thaùnh Truyeàn, khoâng phaûi chæ vì caùc Ngaøi soáng gaàn thôøi cuûa Toâng Ñoà maø vì caùc Ngaøi ñaõ heä thoáng hoùa giaùo thuyeát, ñeán noãi ñaõ coù theå truyeàn laïi cho chuùng ta theo nhöõng coâng thöùc maø chính Ngaøi ñaõ hình thaønh. (Trôû laïi ñaàu trang)
6 Xem CÑ Trentoâ, Saéc leänh De Canonicis Scripturis: Dz 783 (1501). (Trôû laïi ñaàu trang)
26* Thaùnh Truyeàn khoâng phaûi chæ laø cuûa Giaùo Hoäi nhöng coøn mang ñaëc tính thaàn linh nhö Thaùnh Kinh caû veà nguoàn goác, noäi dung vaø muïc ñích. Noäi dung laø xeùt theo phaåm, chöù Coâng Ñoàng khoâng baøn ñeán löôïng. ÔÛ ñaây ta thaáy coù söï phaân bieät vai troø cuûa caùc Toâng Ñoà, nhöõng ngöôøi caáu taïo Thaùnh Truyeàn, vaø vai troø cuûa caùc Giaùm Muïc, nhöõng ngöôøi baûo veä Thaùnh Truyeàn. Caâu “Do ñoù, Giaùo Hoäi khoâng chæ nhôø...” ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ghi theâm vaøo phuùt choùt. Nhieàu ngöôøi Tin Laønh phaûn ñoái vaø cho raèng ñoù laø moät böôùc quay veà thuyeát “Hai nguoàn”. Nhöng UÛy Ban caét nghóa laø caâu treân khoâng heà thay ñoåi yù nghóa baûn vaên. Thöïc ra 270 Nghò Phuï ñaõ yeâu caàu söûa ñoåi theo nghóa ñoù (trong soá ñoù coù 111 Nghò Phuï thuoäc nhoùm ñöa ra ñeà nghò tu chænh danh tieáng 40D). Ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Bea khuyeán khích, UÛy Ban ñaõ chaáp nhaän caâu thöù 3 trong soá 7 caâu do Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeà nghò, vaø noùi raèng caâu ñoù khoâng ngaên trôû nhöõng vaán ñeà ñöông tranh luaän. (Trôû laïi ñaàu trang)
27* Ñoaïn naøy daïy raèng Maïc Khaûi laø gia saûn cuûa toaøn theå Daân Chuùa. Do ñoù, tín höõu khoâng theå thuï ñoäng ñoái vôùi Lôøi Maïc Khaûi. Giaùo thuyeát naøy laø moät böôùc tieán saùnh vôùi Vaticanoâ I vaø Thoâng ñieäp Humani Generis. Daân Chuùa soáng ñaïo seõ laøm giaøu Thaùnh Truyeàn vaø giaûi thích Lôøi Chuùa. (Trôû laïi ñaàu trang)
7 Xem Pioâ XII, Toâng hieán Munificentissimus Deus, 1-11-1950: AAS 42 (1950), trg 756, laáy laïi lôøi thaùnh Cyprianoâ, Epist. 66,8: CSEL 3,2, 733: “Giaùo Hoäi laø moät daân hieäp nhaát vôùi Linh muïc vaø laø moät ñaøn chieân lieân keát vôùi Chuû Chaên”. (Trôû laïi ñaàu trang)
8 Xem CÑ Vat. I, Hieán cheá tín lyù veà ñöùc tin Coâng Giaùo Dei Filius, ch. 3: Dz 1792 (3011). (Trôû laïi ñaàu trang)
9 Xem Pioâ XII, Tñ. Humani generis, 12-8-1950: AAS 42 (1050), trg 568-569: Dz 2314 (3886). (Trôû laïi ñaàu trang)
28* Quyeàn Giaùo Huaán laø lôøi giaûi thích chính thöùc vaø ñoäc nhaát cuûa Maïc Khaûi, quyeàn naøy do Chuùa thieát laäp vaø giöõ vai troø phuïng söï Lôøi Chuùa vaø Daân Chuùa. Quyeàn Giaùo Huaán coù theå laø thöôøng vaø baát thöôøng, khaû ngoä vaø baát khaû ngoä. Veà phöông dieän hieäp nhaát lôøi xaùc quyeát sau ñaây thöïc laø lôøi toái quan troïng: Quyeàn Giaùo Huaán phaûi tuaân theo Lôøi Chuùa, daàu quyeàn naøy gaây khoù khaên cho nhieàu Kitoâ höõu khaùc. (Trôû laïi ñaàu trang)