Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Saéc Leänh
Veà Hieäp Nhaát
Unitatis Redintegratio
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông II
Caùch Tham Döï Phong Traøo Hieäp Nhaát
5. Moïi ngöôøi phaûi löu taâm ñeán söï hieäp nhaát. Moái baän taâm taùi laäp hieäp nhaát lieân heä ñeán toaøn theå Giaùo Hoäi, tín höõu cuõng nhö chuû chaên, moãi ngöôøi ñeàu phaûi löu taâm tuøy theo söùc rieâng cuûa mình, hoaëc trong ñôøi soáng Kitoâ höõu thöôøng nhaät, hoaëc trong caùc coâng trình khaûo cöùu thaàn hoïc vaø söû hoïc. 19* Noãi baän taâm naøy chöùng toû moät phaàn naøo söï lieân keát huynh ñeä voán tieàm taøng giöõa caùc Kitoâ höõu vaø daãn ñöa tôùi söï hieäp nhaát ñaày ñuû vaø toaøn haûo theo loøng nhaân haäu cuûa Thieân Chuùa.
6. Canh taân Giaùo Hoäi. Vì moïi vieäc canh taân Giaùo Hoäi 1 coát yeáu nhaèm soáng trung thaønh vôùi ôn goïi cuûa Giaùo Hoäi hôn, neân chaéc chaén ñoù laø lyù do giaûi thích taïi sao coù phong traøo hieäp nhaát. Treân ñöôøng löõ haønh, Giaùo Hoäi ñöôïc Chuùa Kitoâ môøi goïi canh taân luoân maõi, moät söï canh taân maø Giaùo Hoäi vì laø moät ñònh cheá nhaân traàn, bao giôø cuõng caàn ñeán. Do ñoù, neáu vì hoaøn caûnh maø tuaân giöõ ít chu ñaùo moät vaøi ñieåm hoaëc veà luaân lyù hoaëc veà kyû luaät Giaùo Hoäi hoaëc caû trong caùch trình baøy giaùo lyù - caùch trình baøy naøy phaûi ñöôïc thaän troïng phaân bieät vôùi chính kho taøng ñöùc tin - thì phaûi lo caûi toå cho ñuùng möùc khi thuaän tieän 20*.
Vì theá, söï canh taân naøy coù giaù trò raát lôùn ñoái vôùi coâng cuoäc hieäp nhaát. Giaùo Hoäi thöïc hieän cuoäc canh taân aáy baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau cuûa ñôøi soáng Giaùo Hoäi nhö phong traøo Thaùnh Kinh vaø phuïng vuï, vieäc rao giaûng lôøi Chuùa vaø giaùo lyù, hoaït ñoäng toâng ñoà giaùo daân, nhöõng hình thöùc môùi trong ñôøi tu trì, neàn ñaïo ñöùc hoân nhaân, hoïc thuyeát vaø hoaït ñoäng xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi; phaûi coi nhöõng hình thöùc aáy nhö laø ñaûm baûo vaø laø ñieàm baùo nhöõng tieán boä töông lai cuûa phong traøo hieäp nhaát.
7. Hoaùn caûi taâm hoàn. Khoâng theå coù phong traøo hieäp nhaát chính danh maø khoâng coù söï hoaùn caûi noäi taâm. Thaät vaäy, nhöõng öôùc voïng hieäp nhaát baét nguoàn vaø chín muøi nhôø söï ñoåi môùi taâm trí 2, töø boû chính mình vaø baùc aùi moät caùch heát söùc quaûng ñaïi. Vì theá, phaûi nguyeän xin Chuùa Thaùnh Thaàn, ban cho chuùng ta ôn thaønh thaät queân mình, khieâm nhöôïng vaø hieàn hoøa trong khi phuïc vuï, quaûng ñaïi trong tình huynh ñeä ñoái vôùi tha nhaân. Vò Toâng Ñoà daân ngoaïi ñaõ noùi: "Toâi ñaây tuø nhaân trong Chuùa, toâi khaån khoaûn naøi xin anh em haõy tieán böôùc ñaøng hoaøng theo ôn keâu goïi mình ñaõ ñöôïc vôùi taát caû loøng khieâm nhöôïng vaø hieàn haäu, haõy nhaãn naïi chòu ñöïng nhau trong ñöùc aùi; haõy lo laéng duy trì söï hieäp nhaát cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong moái daây hoøa bình" (Eph 4,1-3). Lôøi khuyeân nhuû aáy tröôùc heát lieân heä ñeán nhöõng ai ñöôïc nhaéc leân chöùc thaùnh ñeå tieáp tuïc söù meänh Chuùa Kitoâ, Ngöôøi ñeán giöõa chuùng ta "khoâng phaûi ñeå ñöôïc phuïc vuï, nhöng ñeå phuïc vuï ngöôøi ta" (Mt 20,28).
Lôøi chöùng sau ñaây cuûa Thaùnh Gioan voán coøn giaù trò tröôùc nhöõng loãi laàm huûy hoaïi hieäp nhaát: "Neáu ta noùi raèng mình voâ toäi, ta keå Ngöôøi laø keû doái traù vaø Lôøi cuûa Ngöôøi khoâng ôû trong chuùng ta" (1Gio 1,10). Vaäy chuùng ta haõy khieâm nhöôøng xin loãi Chuùa vaø xin loãi nhöõng anh em ly khai, cuõng nhö chuùng ta tha keû coù nôï chuùng ta 21*.
Heát moïi Kitoâ höõu haõy nhôù luoân laø caøng coá gaéng soáng trong saïch hôn theo Phuùc AÂm, caøng coå voõ vaø thöïc hieän söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu caùch höõu hieäu hôn. Caøng keát hieäp maät thieát vôùi Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Thaùnh Thaàn, hoï caøng deã daøng thaét chaët tình töông thaân töông aùi vôùi nhau hôn 22*.
8. Hieäp nhaát trong lôøi nguyeän. Söï hoaùn caûi taâm hoàn vaø ñôøi soáng thaùnh thieän laøm moät vôùi nhöõng lôøi khaån caàu chung hay rieâng cho söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu phaûi ñöôïc coi nhö laø linh hoàn cuûa taát caû phong traøo hieäp nhaát vaø xöùng ñaùng meänh danh laø "söï hieäp nhaát thieâng lieâng".
Ngöôøi coâng giaùo thöôøng coù thoùi quen hoäi nhau ñeå caàu nguyeän cho Giaùo Hoäi ñöôïc hieäp nhaát, lôøi caàu nguyeän maø chính Ñaáng Cöùu Theá tröôùc ngaøy töû naïn ñaõ khaån khoaûn daâng leân Chuùa Cha: "Xin cho taát caû neân moät" (Gio 17,21).
Trong vaøi tröôøng hôïp ñaëc bieät, chaúng haïn nhö nhöõng dòp ñöôïc chính thöùc toå chöùc ñeå caàu nguyeän "cho hieäp nhaát" vaø trong caùc buoåi hoäi thaûo veà hieäp nhaát, chaúng nhöõng ngöôøi coâng giaùo ñöôïc pheùp maø coøn phaûi ñöôïc khuyeán khích hieäp nhau caàu nguyeän vôùi anh em ly khai. Nhöõng kinh nguyeän chung nhö theá laø phöông tieän raát höõu hieäu ñeå xin ôn hieäp nhaát vaø tieâu bieåu thöïc söï moái daây coøn ñang lieân keát ngöôøi coâng giaùo vôùi anh em ly khai: "Vì ñaâu coù hai ba ngöôøi nhaân danh Thaày hoäi hoïp laïi, Thaày seõ giöõa hoï" (Mt 18,20) 23*.
Nhöng khoâng ñöôïc pheùp aùp duïng böøa baõi vieäc "thoâng döï vaøo söï thaùnh" 24* nhö phöông theá ñeå taùi laäp hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu. Vieäc thoâng döï aáy ñaëc bieät tuøy thuoäc hai nguyeân taéc: bieåu hieäu söï duy nhaát cuûa Giaùo Hoäi vaø tham döï caùc phöông tieän ban aân suûng. Nhieàu khi, vieäc bieåu hieäu söï duy nhaát cuûa Giaùo Hoäi ngaên trôû söï hieäp thoâng, nhöng ñoâi khi nhu caàu ban aân suûng laïi khuyeán khích söï hieäp thoâng aáy. Veà phöông caùch haønh ñoäng trong thöïc teá, haõy theo moïi hoaøn caûnh thôøi gian, khoâng gian vaø nhaân söï ñöôïc Giaùm Muïc baûn quyeàn khoân ngoan ñònh ñoaït, tröø khi Toøa Thaùnh hay Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theo qui cheá rieâng aán ñònh theå khaùc.
9. Tìm hieåu nhau. Phaûi bieát taâm traïng cuûa caùc anh em ly khai. Vì theá, caàn tìm hieåu hoï trong chaân lyù vaø vôùi loøng nhaân haäu. Ngöôøi coâng giaùo ñaõ ñöôïc chuaån bò ñaày ñuû caàn phaûi tìm hieåu saâu roäng hôn veà hoïc thuyeát vaø lòch söû, veà ñôøi soáng tu ñöùc vaø phuïng töï, veà taâm lyù toân giaùo vaø vaên hoùa rieâng cuûa anh em ly khai. Ñeå ñaït ñöôïc keát quaû aáy, caùc buoåi hoäi thaûo song phöông, nhaát laø khi baøn veà caùc vaán ñeà thaàn hoïc, seõ giuùp ích raát nhieàu. Trong caùc cuoäc hoäi thaûo aáy, moïi ngöôøi ñöôïc bình ñaúng baøn luaän, mieãn laø nhöõng ngöôøi tham döï, döôùi söï giaùm saùt cuûa Giaùm Muïc, thaät söï laø nhöõng nhaø chuyeân moân. Nhôø ñoái thoaïi nhö theá laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñöôïc nhaän thöùc roõ raøng hôn. Roài cuõng nhö theá tö töôûng cuûa anh em ly khai ñöôïc am hieåu hôn vaø chuùng ta coù theå trình baøy ñöùc tin cho hoï caùch thích hôïp hôn 25*.
10. Söï huaán luyeän treân phöông dieän hieäp nhaát. Thaàn hoïc vaø caùc moân hoïc khaùc, nhaát laø söû hoïc, cuõng phaûi ñöôïc trình baøy theo chieàu höôùng hieäp nhaát haàu ñaùp öùng vôùi thöïc taïi caùch chính xaùc hôn.
Vaäy caùc chuû chaên vaø linh muïc töông lai phaûi am töôøng khoa thaàn hoïc ñaõ ñöôïc trình baøy xaùc ñaùng nhö theá, chöù ñöøng theo loái buùt chieán 26*, nhaát laø trong nhöõng vaán ñeà lieân heä ñeán nhöõng töông quan giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc anh em ly khai.
Söï giaùo duïc vaø huaán luyeän tu ñöùc thieát yeáu cuûa caùc tín höõu vaø tu só tuøy thuoäc raát nhieàu ôû neàn giaùo duïc cuûa caùc linh muïc.
Ngöôøi coâng giaùo daán thaân hoaït ñoäng truyeàn giaùo trong nhöõng phaàn ñaát chung vôùi caùc Kitoâ höõu khaùc, nhaát laø trong luùc naøy, phaûi am töôøng caùc vaán ñeà vaø caùc thaønh quaû do phong traøo hieäp nhaát ñem ñeán cho vieäc toâng ñoà cuûa hoï 27*.
11. Caùch thöùc dieãn taû vaø trình baøy ñöùc tin. Phöông phaùp vaø caùch dieãn taû ñöùc tin coâng giaùo khoâng ñöôïc gaây trôû ngaïi cho vieäc ñoái thoaïi vôùi nhöõng ngöôøi anh em. Caàn phaûi trình baøy roõ raøng nguyeân veïn giaùo lyù. Khoâng gì phaù hoaïi hieäp nhaát cho baèng chuû tröông xu thôøi sai leäch 28*, noù laøm toån thöông giaùo lyù coâng giaùo thuaàn tuùy vaø laøm lu môø yù nghóa ñích thöïc vaø chaéc chaén cuûa nhöõng giaùo lyù naøy.
Ñoàng thôøi, ñöùc tin coâng giaùo phaûi ñöôïc giaûi thích saâu xa vaø chính xaùc hôn baèng caùch thöùc vaø ngoân töø ñeå caùc anh em ly khai coù theå hieåu ñuùng nghóa.
Hôn nöõa, khi cuøng caùc anh ly khai tìm hieåu caùc maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa trong cuoäc ñoái thoaïi hieäp nhaát, caùc nhaø thaàn hoïc coâng giaùo gaén boù vôùi giaùo lyù cuûa Giaùo Hoäi, phaûi tieán haønh vôùi loøng yeâu meán chaân lyù, baùc aùi vaø khieâm nhöôøng. Khi so saùnh caùc giaùo lyù vôùi nhau, phaûi nhôø raèng coù moät "phaåm traät" 29* trong caùc chaân lyù cuûa giaùo lyù coâng giaùo vì lieân heä giöõa caùc chaân lyù aáy vôùi neàn taûng ñöùc tin khoâng ñoàng ñeàu. Quan nieäm nhö theá töùc laø ñaõ vaïch ra ñöôïc moät ñöôøng höôùng ñeå nhôø söï tranh ñua thaân höõu, taát caû ñöôïc thuùc ñaåy tìm hieåu saâu roäng vaø bieåu hieäu roõ raøng hôn nguoàn phong phuù khoân löôøng cuûa Chuùa Kitoâ 3.
12. Coäng taùc vôùi anh em ly khai. Tröôùc maët muoân daân 30*, toaøn theå caùc Kitoâ höõu haõy tuyeân xöng ñöùc tin vaøo Thieân Chuùa duy nhaát vaø Ba Ngoâi, vaøo Con Thieân Chuùa nhaäp theå, cöùu chuoäc vaø laø Chuùa chuùng ta; vaø trong söï toân troïng laãn nhau, haõy cuøng noã löïc laøm chöùng cho nieàm troâng caäy cuûa chuùng ta, nieàm troâng caäy khoâng bao giôø luoáng coâng. Vì ngaøy nay söï hôïp taùc trong caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi ñang ñöôïc thieát laäp roäng raõi, neân heát moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc keâu goïi ñeå chung löng laøm vieäc, huoáng chi nhöõng ngöôøi tin nôi Chuùa nhaát laø caùc Kitoâ höõu, vì hoï ñaõ ñöôïc mang danh Chuùa Kitoâ. Söï hôïp taùc cuûa taát caû caùc Kitoâ höõu noùi leân caùch huøng hoàn tình lieân keát ñang thaét chaët hoï laïi vôùi nhau vaø bieåu döông khuoân maët cuûa Chuùa Kitoâ Toâi Tôù caùch röïc rôõ hôn. Söï hôïp taùc naøy ñaõ ñöôïc thieát laäp trong nhieàu quoác gia vaø caàn ñöôïc caûi thieän theâm maõi, nhaát laø trong nhöõng vuøng tieán boä veà maët xaõ hoäi cuõng nhö kyõ thuaät baèng caùch laøm cho nhaân phaåm ñöôïc toân troïng ñuùng möùc, baèng caùch coå voõ hoøa bình hoaëc noã löïc aùp duïng Phuùc AÂm vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi, baèng caùch phaùt trieån khoa hoïc vaø ngheä thuaät trong tinh thaàn Kitoâ giaùo, baèng caùch aùp duïng ñuû loaïi phöông döôïc choáng caùc khoå naïn cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, nhö naïn ñoùi aên, thieân tai, muø chöõ, ngheøo tuùng, voâ gia cö, baát bình ñaúng trong vieäc phaân phoái phaåm vaät. Nhôø söï coäng taùc aáy, taát caû moïi keû tin vaøo Chuùa kitoâ coù theå deã daøng hoïc hoûi cho bieát caùch tìm hieåu, toân troïng nhau hôn vaø doïn ñöôøng tieán tôùi hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu.
Chuù Thích:
19* Nhöõng cuoäc nghieân cöùu söû hoïc vaø thaàn hoïc coù theå giaûm thieåu caùc thieân kieán vaø chöùng toû raèng ñaõ xaûy ra nhieàu hieåu laàm, nhö vaäy moái lieân keát seõ theâm deã daøng hôn. (Trôû laïi ñaàu trang)
1 Xem Lateranoâ V, khoùa XII (1517), Hieán cheá Constituti: Mansi 32, 988 B.C. (Trôû laïi ñaàu trang)
20* Caùch dieãn ñaït moät chaân lyù maïc khaûi coù theå thaät roõ raøng trong moâi tröôøng lòch söû cuûa noù, song laïi raát khoù hieåu trong moät hoaøn caûnh lòch söû khaùc. Trong tröôøng hôïp naøy neân tìm moät coâng thöùc khaùc, nhöng khoâng thay ñoåi yù nghóa ñaõ ñöôïc maïc khaûi. (Trôû laïi ñaàu trang)
2 Xem Eph 4,23. (Trôû laïi ñaàu trang)
21* Tinh thaàn hieäp nhaát laø tinh thaàn hoøa giaûi vaø baùc aùi vôùi nhau. Do ñoù ngöôøi coâng giaùo vaø khoâng coâng giaùo phaûi tha thöù cho nhau nhöõng loãi phaïm choáng laïi tinh thaàn naøy. (Trôû laïi ñaàu trang)
22* Baèng nhieàu caùch khaùc nhau, troïn soá naøy dieãn taû moät chaân lyù raát caên baûn: ñeå hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, tröôùc tieân taát caû moïi ngöôøi coâng giaùo haõy soáng troïn veïn vaø trung thaønh vôùi toân giaùo cuûa mình. (Trôû laïi ñaàu trang)
23* Coâng Ñoàng khuyeán khích vieäc caàu nguyeän chung giöõa ngöôøi coâng giaùo vaø khoâng coâng giaùo khi tieän dòp. Nhöõng kinh nguyeän chung coù theå laø Laïy Cha, Saùng Danh, caùc Thaùnh Vònh hay baøi ñoïc Thaùnh Kinh. (Trôû laïi ñaàu trang)
24* Coù "thoâng döï vaøo söï thaùnh" khi moät ngöôøi coâng giaùo tham döï vaøo sinh hoaït toân giaùo cuûa moät coäng ñoaøn khoâng coâng giaùo, hay traùi laïi. Luùc aáy ngöôøi ta goïi nhöõng kinh nguyeän chung nhö söï tham döï naøo ñoù ñöôïc ban pheùp vaø coå voõ. Ñieàu kieän ñeå moät hoaït ñoäng toân giaùo ñöôïc chuaån nhaän laø noù phaûi bieåu hieäu ñöôïc tính caùch hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi vaø thöïc söï laø moät phöông theá ban aân suûng. Ñieàu kieän thöù nhaát thöôøng thieáu soùt; tröôøng hôïp aáy, ngöôøi coâng giaùo khoâng ñöôïc pheùp tham döï. Cuõng theá, leã Tieäc Ly Tin Laønh vaø Thaùnh Leã Coâng Giaùo khoâng coù cuøng yù nghóa; do ñoù ngöôøi coâng giaùo khoâng ñöôïc quyeàn tham döï vaøo Tieäc Ly Tin Laønh. Vaäy neân, caùc Giaùm Muïc phaûi ban haønh nhöõng tieâu chuaån chính xaùc ñeå caùc tín höõu bieát roõ ñieàu naøo ñöôïc pheùp, ñieàu naøo khoâng trong vaán ñeà teá nhò naøy. (Trôû laïi ñaàu trang)
25* Ñeå taùn trôï tinh thaàn hieäp nhaát, ngöôøi coâng giaùo vaø khoâng coâng giaùo phaûi tìm hieåu nhau. Moät söï hieåu bieát hoã töông nhö theá quaû thaät raát caàn thieát tröôùc nhaát cho caùc linh muïc vaø caùc thöøa sai (xem soá 10). (Trôû laïi ñaàu trang)
26* Khi gaëp nhöõng sai laàm veà giaùo lyù, caàn phaûi bình taâm vaø khaùch quan chöùng toû caên nguyeân cuûa sai laàm, khoâng neân buoäc toäi hay coâng kích nhöõng ngöôøi chuû tröông caùch sai laàm aáy. (Trôû laïi ñaàu trang)
27* Tinh thaàn hieäp nhaát khoâng cho pheùp coâng kích nhöõng nhaø thöøa sai ngoaøi coâng giaùo, song phaûi bieåu loä nieàm toân kính hoï theo nhö ñöùc aùi ñoøi buoäc, cho duø, tuøy hoaøn caûnh cuõng caàn phaûi gìn giöõ caùc tín höõu traùnh khoûi nhöõng sai laàm maø hoï coù theå truyeàn baù. (Trôû laïi ñaàu trang)
28* Danh töø "xu thôøi" (irenismus) phaùt xuaát töø tieáng hy laïp "eirene" coù nghóa "chuû hoøa". Trong nhöõng töông giao vôùi ngöôøi khoâng coâng giaùo phaûi nhaèm söï hoøa hôïp vôùi nhau. Tuy nhieân neáu chuùng ta che giaáu moät chaân lyù Coâng Giaùo naøo ñoù hoaëc thay ñoåi yù nghóa ñích thöïc cuûa moät hoïc thuyeát Coâng Giaùo coát cho ngöôøi khoâng coâng giaùo deã chaáp nhaän hôn, quaû thöïc ñoù laø moät phöông theá giaû taïo ñeå ñaït tôùi söï hoøa hôïp vöøa noùi. Ñoù cuõng chính laø chuû tröông xu thôøi sai leäch bò Saéc Leänh naøy ngaên caám. (Trôû laïi ñaàu trang)
29* Danh töø "phaåm traät" ôû ñaây hieåu theo nghóa boùng, noù bieåu thò moät söï dò ñoàng veà giaù trò, veà söï caàn thieát veà lôïi ích cuûa nhöõng chaân lyù khaùc nhau maø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo truyeàn daïy. Trong Giaùo Huaán aáy coù nhöõng chaân lyù ñöùc tin, neân baát bieán vaø nhöõng chaân lyù khaùc khoâng thuoäc ñöùc tin. Trong nhöõng chaân lyù ñöùc tin, duø caàn phaûi tin toaøn theå taát caû, song cuõng coù moät soá chaân lyù buoäc phaûi hieåu bieát caùch minh baïch. Khi ñoái thoaïi vôùi ngöôøi khoâng coâng giaùo, khoâng ñöôïc queân nhöõng dò bieät aáy ñeå khoûi boù buoäc hoï phaûi tin taát caû giaùo thuyeát cuøng moät möùc ñoä nhö nhau. (Trôû laïi ñaàu trang)
3 Xem Eph 3,8. (Trôû laïi ñaàu trang)
30* "Muoân daân" ôû ñaây aùm chæ toaøn theå nhöõng ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo maø taát caû Kitoâ höõu coâng giaùo hay khoâng coâng giaùo ñeàu coù boån phaän laøm göông saùng hieäp nhaát trong moät soá caùc chaân lyù neàn taûng vaø trong ñöùc baùc aùi qua vieäc coäng taùc maät thieát vôùi nhau nhaát laø treân bình dieän xaõ hoäi. (Trôû laïi ñaàu trang)