Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Hieán Cheá
Veà Phuïng Vuï Thaùnh
Sacrosanctum Concilium
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông III
Caùc Bí Tích Khaùc Vaø Caùc AÙ Bí Tích
59. Baûn tính caùc bí tích. Caùc Bí Tích coù muïc ñích thaùnh hoùa con ngöôøi, xaây döïng thaân theå Chuùa Kitoâ, vaø sau cuøng laø thôø phöông Thieân Chuùa. Tuy nhieân, laø nhöõng daáu chæ, caùc Bí Tích coøn giöõ vai troø giaùo huaán nöõa. Khoâng nhöõng caùc Bí Tích giaû thieát phaûi coù ñöùc tin, maø coøn duøng lôøi noùi vaø söï vaät ñeå nuoâi döôõng, cuûng coá vaø dieãn taû ñöùc tin ñoù. Do ñoù, ñöôïc goïi laø caùc Bí Tích Ñöùc Tin. Thöïc ra caùc Bí Tích ban aân suûng, nhöng vieäc cöû haønh caùc Bí Tích coøn laø vieäc chuaån bò caùc tín höõu ñoùn nhaän aân suûng ñoù moät caùch höõu hieäu ñeå thôø phöôïng Chuùa ñuùng caùch vaø ñeå thöïc thi ñöùc baùc aùi.
Do ñoù, vieäc raát quan troïng laø laøm sao cho caùc tín höõu deã daøng hieåu ñöôïc nhöõng daáu chæ cuûa caùc Bí Tích, vaø heát söùc sieâng naêng lui tôùi ñoùn nhaän caùc Bí Tích, laø nhöõng Bí Tích ñöôïc laäp ra ñeå nuoâi döôõng ñôøi soáng Kitoâ höõu.
60. Caùc aù bí tích. Ngoaøi ra, Giaùo Hoäi Meï Thaùnh coøn thieát laäp nhöõng AÙ Bí Tích. Ñoù laø nhöõng daáu chæ thaùnh, vì moät phaàn naøo phoûng theo nhöõng Bí Tích, nhôø ñoù bieåu tröng nhöõng haäu quaû - nhaát laø nhöõng haäu quaû thieâng lieâng - vaø thoâng ban haäu quaû ñoù nhôø söï baàu cöû cuûa Giaùo Hoäi. Nhôø caùc AÙ Bí Tích aáy, con ngöôøi ñöôïc chuaån bò laõnh nhaän haäu quaû chính yeáu cuûa caùc Bí Tích vaø thaùnh hoùa nhöõng hoaøn caûnh khaùc bieät trong cuoäc soáng.
61. Phuïng vuï caùc Bí Tích vaø AÙ Bí Tích. Vì theá, phuïng vuï caùc Bí Tích vaø AÙ Bí Tích mang laïi nhöõng hieäu quaû naøy laø: ñoái vôùi caùc tín höõu ñaõ ñöôïc chuaån bò chu ñaùo, thì haàu heát moïi bieán coá trong ñôøi soáng seõ ñöôïc thaùnh hoùa nhôø thaùnh aân xuaát phaùt töø maàu nhieäm phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ chòu thöông khoù, chòu cheát vaø soáng laïi, vì Ngöôøi laø nguoàn maïch ban naêng löïc cho taát caû caùc Bí Tích vaø AÙ Bí Tích. Haàu nhö khoâng coù vieäc xöû duïng cuûa caûi vaät chaát moät caùch chính ñaùng naøo laïi khoâng coù theå ñöa tôùi muïc ñích thaùnh hoùa con ngöôøi vaø ca khen Thieân Chuùa.
62. Canh taân nghi thöùc. Tuy nhieân, traûi qua caùc thôøi ñaïi, coù moät soá yeáu toá ñaõ len loûi vaøo caùc nghi thöùc Bí Tích vaø AÙ Bí Tích khieán cho baûn chaát vaø muïc ñích keùm phaàn roõ raøng ñoái vôùi thôøi ñaïi chuùng ta. Vaäy caàn phaûi thích nghi vaøi yeáu toá trong caùc nghi thöùc ñoù cho hôïp vôùi nhu caàu cuûa thôøi ñaïi chuùng ta; neân trong vieäc duyeät xeùt laïi nhöõng nghi thöùc aáy, Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát ñònh caùc ñieàu sau ñaây.
63. Ngoân ngöõ. Bôûi vì vieäc duøng tieáng baûn quoác trong khi cöû haønh Bí Tích vaø AÙ Bí Tích, nhieàu luùc coù theå raát höõu ích cho daân chuùng, neân seõ daønh cho noù moät ñòa vò roäng raõi hôn, theo nhöõng qui taéc sau ñaây:
a) Tieáng baûn quoác coù theå ñöôïc xöû duïng trong khi cöû haønh caùc Bí Tích vaø AÙ Bí Tích theo qui taéc khoaûn 36.
b) Theo aán baûn môùi cuûa Saùch Nghi Leã Roma, Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông phaûi soaïn thaûo caøng sôùm caøng hay caùc saùch nghi leã rieâng bieät thích nghi vôùi nhu caàu töøng mieàn, caû veà phöông dieän ngoân ngöõ, nhö ñaõ baøn trong khoaûn 22-2 cuûa Hieán Cheá naøy. Sau khi ñaõ ñöôïc Toâng Toøa duyeät y, caùc saùch naøy seõ ñöôïc xöû duïng trong nhöõng mieàn ñaõ soaïn thaûo. Trong vieäc soaïn thaûo caùc saùch nghi leã naøy, hay nhöõng saùch ñaëc bieät thu taäp caùc nghi leã, khoâng ñöôïc boû queân nhöõng huaán thò ghi ôû ñaàu töøng nghi leã trong Saùch Nghi Leã Roma, duø laø huaán thò veà muïc vuï, veà qui taéc chöõ ñoû, hay nhöõng huaán thò coù giaù trò xaõ hoäi ñaëc bieät.
64. Lôùp döï toøng. Phaûi caûi toå lôùp döï toøng cho ngöôøi lôùn, theo nhieàu giai ñoaïn, vaø vieäc thöïc hieän phaûi tuøy theo phaùn quyeát cuûa Ñaáng Baûn Quyeàn ñòa phöông. Nhôø ñoù, thôøi gian döï toøng aán ñònh cho vieäc huaán luyeän töông xöùng coù theå ñöôïc thaùnh hoùa bôûi nhöõng nghi leã thaùnh cöû haønh trong nhöõng thôøi gian keá tieáp nhau.
65. Canh taân nghi leã röûa toäi. Trong caùc xöù truyeàn giaùo, ngoaøi nhöõng yeáu toá ñaõ coù trong truyeàn thoáng Kitoâ giaùo, cuõng coøn ñöôïc pheùp coâng nhaän nhöõng yeáu toá nhaäp giaùo khaùc vaãn thaáy xöû duïng nôi moãi daân toäc, mieãn laø caùc yeáu toá ñoù coù theå thích öùng vôùi nghi leã Kitoâ giaùo, theo qui taéc khoaûn 37-40 cuûa Hieán Cheá naøy.
66. Nghi leã Röûa Toäi ngöôøi lôùn. Phaûi duyeät laïi hai nghi leã Röûa Toäi ngöôøi lôùn, moät nghi thöùc ñôn giaûn vaø moät nghi thöùc troïng theå tuøy theo toå chöùc döï toøng ñöôïc caûi toå laïi; vaø seõ ñem vaøo Saùch Leã Roma moät leã ñaëc bieät trong dòp “ban pheùp Röûa Toäi”.
67. Nghi leã Röûa Toäi treû nhoû. Phaûi duyeät laïi nghi leã Röûa Toäi treû nhoû, vaø thích nghi vôùi thöïc traïng cuûa treû sô sinh. Hôn nöõa, vai troø vaø boån phaän cuûa cha meï cuõng nhö nhöõng ngöôøi ñôõ ñaàu phaûi ñöôïc neâu roõ hôn trong chính nghi thöùc ñoù.
68. Khi coù ñoâng ngöôøi chòu pheùp Röûa Toäi. Khi coù ñoâng ngöôøi chòu pheùp Röûa Toäi, thì trong nghi leã neân coù nhöõng thích öùng tuøy theo phaùn quyeát cuûa Ñaáng Baûn Quyeàn ñòa phöông. Ngoaøi ra coøn phaûi soaïn thaûo moät nghi thöùc ngaén hôn, ñeå caùc thaày giaûng, nhaát laø trong caùc xöù truyeàn giaùo, vaø caùch chung caùc tín höõu coù theå xöû duïng trong tröôøng hôïp nguy töû khi vaéng maët linh muïc hay caùc thaày phoù teá.
69. Nghi thöùc boå tuùc. Thay vì nghi leã goïi laø “nghi thöùc buø caùc pheùp cho caùc treû nhoû ñaõ röûa toäi”, phaûi soaïn thaûo moät nghi leã môùi, trong ñoù noùi leân roõ raøng vaø thích hôïp hôn veà ñieåm naøy laø ñöùa nhoû ñöôïc röûa toäi theo nghi thöùc vaén taét cuõng ñöôïc nhaän vaøo Giaùo Hoäi roài.
Cuõng theá, phaûi soaïn thaûo moät nghi thöùc môùi cho nhöõng ngöôøi tröôùc kia ñaõ chòu pheùp Röûa Toäi thaønh söï, maø nay trôû laïi ñaïo thaùnh Coâng Giaùo, trong ñoù neâu leân yù nghóa vieäc hoï ñöôïc chaáp nhaän, ñöôïc hieäp thoâng vôùi Giaùo Hoäi.
70. Ngoaøi muøa Phuïc Sinh. Ngoaøi muøa phuïc sinh, coù theå laøm pheùp nöôùc röûa toäi ngay trong nghi leã röûa toäi, theo moät coâng thöùc vaén taét hôn ñaõ ñöôïc chuaån nhaän.
71. Canh taân nghi leã theâm söùc. Cuõng phaûi duyeät laïi nghi leã Theâm Söùc ñeå laøm saùng toû hôn moái daây lieân laïc maät thieát cuûa Bí Tích naøy vôùi toaøn theå nghi leã nhaäp Kitoâ giaùo. Vì theá, neân laäp laïi lôøi höùa röûa toäi ngay tröôùc khi nhaän laõnh Bí Tích Theâm Söùc.
Neáu thaáy tieän, thì Bí Tích Theâm Söùc coù theå cöû haønh trong Thaùnh Leã. Coøn khi cöû haønh ngoaøi Thaùnh Leã, phaûi lo soaïn thaûo moät coâng thöùc ñeå môû ñaàu nghi leã.
72. Canh taân nghi leã Giaûi Toäi. Nghi Leã vaø coâng thöùc Bí Tích Giaûi Toäi phaûi ñöôïc duyeät laïi ñeå dieãn taû roõ raøng hôn baûn tính vaø hieäu quaû cuûa Bí Tích naøy.
73. Canh taân nghi leã Xöùc Daàu Beänh Nhaân. “Bí Tích Xöùc Daàu sau heát” hay ñuùng hôn coøn coù theå goïi “Bí Tích Xöùc Daàu beänh nhaân” khoâng phaûi laø Bí Tích daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi haáp hoái. Dó nhieân, thôøi gian thuaän tieän ñeå nhaän Bí Tích naøy chaéc chaén laø luùc tín höõu baét ñaàu nguy töû vì beänh taät hay giaø yeáu.
74. Nghi leã lieân tuïc. Ngoaøi hai nghi leã taùch bieät nhau laø Xöùc Daàu Beänh Nhaân vaø Trao Cuûa AÊn Ñaøng, phaûi soaïn thaûo moät baûn nghi leã lieân tuïc, theo ñoù seõ xöùc daàu beänh nhaân sau khi xöng toäi vaø tröôùc khi nhaän cuûa aên ñaøng.
75. Caùc lôøi nguyeän trong nghi leã xöùc daàu beänh nhaân. Xöùc daàu maáy choã laø vieäc tuøy nghi, vaø caùc lôøi nguyeän ñoïc trong nghi leã xöùc daàu beänh nhaân phaûi ñöôïc duyeät laïi sao cho thích öùng vôùi töøng tröôøng hôïp cuûa beänh nhaân khi nhaän laõnh Bí Tích naøy.
76. Canh taân nghi leã Truyeàn Chöùc Thaùnh. Caùc Nghi Leã Phong Chöùc phaûi ñöôïc duyeät laïi caû veà nghi thöùc laãn baûn vaên. Nhöõng lôøi huaán duï cuûa Ñöùc Giaùm Muïc ôû ñaàu moãi nghi leã phong chöùc hay taán phong coù theå duøng tieáng baûn quoác.
Trong Nghi Leã Taán Phong Giaùm Muïc, taát caû caùc Giaùm Muïc hieän dieän ñeàu coù theå ñaët tay.
77. Canh taân nghi leã Hoân Phoái. Nghi leã cöû haønh Hoân Phoái, hieän coù trong saùch nghi leã Roma, phaûi ñöôïc duyeät laïi vaø laøm phong phuù hôn, ñeå yù nghóa aân suûng cuûa Bí Tích naøy ñöôïc theâm roõ raøng vaø nhaán maïnh hôn nöõa boån phaän cuûa hai vôï choàng.
“Neáu ôû mieàn naøo coù nhöõng taäp tuïc vaø nghi leã xöùng ñaùng khaùc trong khi cöû haønh Bí Tích Hoân Phoái, thì Thaùnh Coâng Ñoàng tha thieát mong öôùc hoï cöù giöõ nguyeân nhöõng taäp tuïc vaø nghi leã ñoù” 1.
Ngoaøi ra, Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhö ñaõ baøn trong khoaûn 22§2 cuûa Hieán Cheá naøy, coù quyeàn soaïn thaûo, theo qui taéc khoaûn 63, moät nghi leã rieâng, thích hôïp vôùi taäp quaùn cuûa caùc ñòa phöông vaø caùc daân toäc. Tuy nhieân, phaûi duy trì luaät naøy laø vò linh muïc chuû toïa phaûi hoûi vaø nhaän lôøi öng thuaän cuûa ñoâi beân giao öôùc.
78. Thaùnh leã cöû haønh Bí tích Hoân Phoái. Theo thöôøng leä, Hoân Phoái phaûi cöû haønh trong Thaùnh Leã, sau baøi Phuùc AÂm vaø baøi giaûng vaø tröôùc “lôøi nguyeän giaùo daân”. Lôøi nguyeän cho ngöôøi vôï phaûi ñöôïc tu chænh hôïp thôøi ñeå nhaán maïnh caû hai vôï choàng cuøng coù boån phaän phaûi trung tín vôùi nhau. Lôøi nguyeän naøy coù theå ñoïc baèng tieáng baûn quoác.
Nhöng neáu Bí Tích Hoân Phoái cöû haønh khoâng Thaùnh Leã, thì phaûi ñoïc baøi Thaùnh Thö vaø Phuùc AÂm cuûa Leã Hoân Phoái tröôùc khi baét ñaàu nghi leã vaø luoân luoân phaûi chuùc laønh cho ñoâi taân hoân.
79. Canh taân caùc aù bí tích. Phaûi duyeät laïi caùc AÙ Bí Tích, chuù yù tôùi caùc qui taéc caên baûn naøy, laø laøm sao cho caùc tín höõu deã daøng tham döï moät caùch yù thöùc vaø linh ñoäng, laïi cuõng phaûi löu taâm tôùi nhöõng nhu caàu cuûa thôøi ñaïi chuùng ta. Trong khi duyeät laïi caùc nghi thöùc theo qui taéc khoaûn 63, cuõng coù theå theâm caùc AÙ Bí Tích môùi tuøy theo nhu caàu ñoøi hoûi.
Seõ coù raát ít caùc nghi leã laøm pheùp daønh rieâng, vaø khi ñoù chæ öu tieân cho caùc Giaùm Muïc vaø caùc Ñaáng Baûn Quyeàn thoâi.
Phaûi döï lieäu ñeå nhöõng giaùo daân naøo coù ñuû caùc ñöùc tính thích hôïp, ñeàu coù theå cöû haønh moät vaøi AÙ Bí Tích, ít laø trong nhöõng hoaøn caûnh ñaëc bieät vaø tuøy theo phaùn ñoaùn cuûa Ñaáng Baûn Quyeàn. 7*
80. Canh taân nghi leã Khaán Doøng. Nghi Leã Thaùnh Hieán caùc Trinh Nöõ, ñaõ coù trong Saùch Nghi Leã Giaùm Muïc Roma, phaûi ñöôïc duyeät laïi.
Ngoaøi ra, phaûi soaïn thaûo moät nghi leã khaán doøng vaø tuyeân laïi lôøi khaán sao cho coù tính caùch duy nhaát hôn, ñôn giaûn hôn vaø trang nghieâm hôn. Nhöõng ai khaán doøng hay tuyeân laïi lôøi khaán trong Thaùnh Leã, phaûi duøng nghi thöùc naøy, tröø khi coù ñaëc quyeàn rieâng.
Vieäc khaán doøng cöû haønh trong Thaùnh Leã laø moät ñieàu ñaùng khen ngôïi.
81. Canh taân nghe leã An Taùng. Nghi leã an taùng phaûi dieãn taû roõ raøng hôn tính caùch phuïc sinh cuûa caùi cheát Kitoâ höõu, vaø phaûi ñaùp öùng hôn nöõa nhöõng hoaøn caûnh vaø truyeàn thoáng cuûa töøng mieàn, ngay caû veà maøu saéc phuïng vuï.
82. Nghi leã an taùng nhi ñoàng. Phaûi duyeät laïi nghi leã an taùng nhi ñoàng vaø laäp moät Thaùnh Leã rieâng.
Chuù Thích:
1 CÑ Trentoâ, khoùa XXIV, 11-11-1563, de reformatione, ch. 1: Conc. Trid., x.b. ñaõ trích, IX. Actorum phaàn VI, Friburgi Brisgoviae 1924, trg 969. Xem Rituale Romanum, tieát VIII, ch II, soá 6. (Trôû laïi ñaàu trang)
7* Moät vaøi Nghò Phuï ñaõ laáy ví duï caùc baäc cha meï coù theå ban pheùp laønh cho con caùi. (Trôû laïi ñaàu trang)