Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Khoùa III Ngaøy 04 thaùng 12 Naêm 1963
Phaoloâ Giaùm Muïc
Toâi Tôù Caùc Toâi Tôù Thieân Chuùa
Hieäp Nhaát Vôùi Caùc Nghò Phuï Cuûa Thaùnh Coâng Ñoàng
Ñeå Muoân Ñôøi Ghi Nhôù
Hieán Cheá
Veà Phuïng Vuï Thaùnh
Sacrosanctum Concilium
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Lôøi Môû Ñaàu
1. Lôøi Môû Ñaàu. Thaùnh Coâng Ñoàng chuû taâm phaùt huy haèng ngaøy ñôøi soáng Kitoâ giaùo nôi caùc tín höõu, thích öùng hôn nöõa vôùi nhöõng ñònh cheá naøo coù theå thay ñoåi cho hôïp vôùi nhöõng nhu caàu cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, coå xuùy nhöõng gì khaû dó goùp phaàn hieäp nhaát moïi ngöôøi ñaõ tin theo Chuùa Kitoâ, vaø kieän cöôøng nhöõng gì qui trôï cho vieäc môøi goïi moïi ngöôøi vaøo loøng Giaùo Hoäi. Vì nhöõng lyù do ñaëc bieät ñoù, Thaùnh Coâng Ñoàng thaáy coù boån phaän phaûi lo canh taân vaø coå xuùy Phuïng Vuï.
2. Vai troø cuûa Phuïng Vuï trong maàu nhieäm Giaùo Hoäi. Thaät vaäy, nhôø Phuïng Vuï, nhaát laø trong hieán teá taï ôn, maø “coâng cuoäc cöùu chuoäc chuùng ta ñöôïc thöïc hieän” 1. Phuïng Vuï goùp phaàn raát nhieàu ñeå giuùp caùc tín höõu ñem cuoäc soáng mình dieãn taû vaø bieåu loä cho nhöõng ngöôøi khaùc maàu nhieäm Chuùa Kitoâ vaø baûn tính ñích thöïc cuûa Giaùo Hoäi chaân chính, moät Giaùo Hoäi coù ñaëc tính vöøa nhaân loaïi vöøa thaàn linh, vöøa höõu hình vöøa haøm chöùa nhöõng thöïc taïi voâ hình, vöøa nhieät thaønh hoaït ñoäng vöøa chieâm nieäm, vöøa hieän dieän nôi traàn gian nhöng ñoàng thôøi cuõng laø löõ khaùch. Tuy nhieân, trong Giaùo Hoäi, yeáu toá nhaân loaïi cuõng qui höôùng vaø leä thuoäc vaøo yeáu toá thaàn linh, nhöõng thöïc taïi höõu hình phaûi qui höôùng veà nhöõng thöïc taïi voâ hình, nhöõng hoaït ñoäng phaûi höôùng veà vieäc chieâm nieäm, vaø nhöõng gì hieän taïi phaûi höôùng veà thaønh ñoâ töông lai laø nôi chuùng ta ñang tìm kieám 2. Haèng ngaøy, Phuïng Vuï kieán taïo nhöõng ngöôøi beân trong Giaùo Hoäi thaønh ñeàn thaùnh trong Chuùa, thaønh nôi cö nguï cuûa Thieân Chuùa trong Thaùnh Thaàn 3 ñeå ñaït tôùi möùc tuoåi sung maõn cuûa Chuùa Kitoâ 4. Nhôø ñoù, Phuïng Vuï coøn kieän cöôøng söùc löïc cho hoï caùch laï luøng ñeå rao giaûng Chuùa Kitoâ; vaø nhö vaäy Phuïng Vuï cuõng baøy toû cho nhöõng keû beân ngoaøi thaáy Giaùo Hoäi nhö moät daáu chæ neâu cao tröôùc maët caùc daân nöôùc 5 ngoõ haàu con caùi Thieân Chuùa ñang taûn maùc ñöôïc qui tuï neân moät 6 cho tôùi khi thaønh moät ñaøn chieân theo moät Chuùa chieân 7.
3. Hieán cheá veà Phuïng Vuï Thaùnh vaø caùc Nghi Leã khaùc. Vì vaäy ñeå coå xuùy vaø canh taân Phuïng Vuï, Thaùnh Coâng Ñoàng thaáy caàn nhaéc laïi nhöõng nguyeân taéc sau ñaây vaø thieát ñònh nhöõng tieâu chuaån thöïc haønh.
Trong nhöõng nguyeân taéc vaø tieâu chuaån naøy, coù moät soá khoâng nhöõng coù theå vaø caàn phaûi aùp duïng cho Nghi Leã Roma maø cho heát moïi Nghi Leã khaùc, maëc daàu nhöõng tieâu chuaån thöïc haønh sau naøy chæ phaûi hieåu laø coù lieân quan tôùi Nghi Leã Roma thoâi, ngoaïi tröø nhöõng gì töï baûn chaát laø coù lieân heä ñeán nhöõng Nghi Leã khaùc.
4. Toân troïng taát caû caùc Nghi Leã ñöôïc chính thöùc coâng nhaän. Sau heát, vaãn trung thaønh vaâng phuïc truyeàn thoáng, Thaùnh Coâng Ñoàng tuyeân boá raèng: Giaùo Hoäi Meï Thaùnh coi taát caû nhöõng Nghi Leã ñaõ ñöôïc chính thöùc coâng nhaän ñeàu bình ñaúng treân phaùp lyù vaø ñöôïc toân troïng nhö nhau, laïi muoán caùc Nghi Leã aáy ñöôïc duy trì trong töông lai vaø ñöôïc coå voõ baèng moïi caùch. Thaùnh Coâng Ñoàng cuõng öôùc mong, nôi naøo caàn, caùc Nghi Leã aáy phaûi ñöôïc caån thaän tu chænh cho toaøn veïn theo tinh thaàn cuûa truyeàn thoáng laønh maïnh vaø ñöôïc boå sung moät sinh khí môùi meû haàu phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh vaø nhu caàu hieän taïi.
Chöông I
Nhöõng Nguyeân Taéc Toång Quaùt
Ñeå Canh Taân Vaø Coå Voõ Phuïng Vuï Thaùnh
I. Baûn Tính Vaø Taàm Quan Troïng
Cuûa Phuïng Vuï Thaùnh
Trong Ñôøi Soáng Giaùo Hoäi
5. Thieân Chuùa muoán moïi ngöôøi ñöôïc cöùu roãi. Thieân Chuùa “muoán cho moïi ngöôøi ñöôïc cöùu roãi vaø nhaän bieát chaân lyù” (1Tm 2,4). “Tröôùc kia Ngaøi ñaõ duøng caùc tieân tri maø phaùn baûo toå phuï nhieàu laàn, nhieàu caùch” (Dth 1,1), vaø khi ñaõ ñeán thôøi kyø vieân maõn, Ngaøi ñaõ sai Con mình, Ngoâi Lôøi nhaäp theå, ñöôïc Thaùnh Thaàn xöùc daàu, ñeå rao giaûng Phuùc AÂm cho ngöôøi ngheøo, cöùu chöõa nhöõng ngöôøi khoå taâm 8, nhö laø “thaày thuoác cuûa theå xaùc vaø tinh thaàn” 9, cuõng laø Trung Gian giöõa Thieân Chuùa vaø nhaân loaïi 10. Vì theá, chính baûn tính nhaân loaïi cuûa Ngöôøi, hieäp laøm moät vôùi Ngoâi Lôøi, ñaõ neân khí cuï phaàn roãi chuùng ta. Cho neân, nhôø Chuùa Kitoâ “Thieân Chuùa ñaõ hoaøn toaøn nguoâi loøng ñeå chuùng ta ñöôïc giao hoøa vôùi Ngaøi, vaø cho chuùng ta ñöôïc phuïng thôø Ngaøi moät caùch hoaøn bò” 11.
Coâng cuoäc cöùu chuoäc nhaân loaïi vaø toân vinh Thieân Chuùa caùch hoaøn bò nhö theá ñaõ ñöôïc tieân baùo trong daân Cöïu Öôùc qua nhöõng kyø coâng vó ñaïi cuûa Chuùa nay laïi ñöôïc Chuùa Kitoâ hoaøn taát, nhaát laø nhôø maàu nhieäm phuïc sinh cuûa cuoäc Khoå Naïn hoàng phuùc, vieäc Soáng Laïi töø coõi cheát vaø Leân Trôøi vinh hieån cuûa Ngöôøi. Nhôø ñoù “Ngöôøi ñaõ cheát ñeå tieâu dieät söï cheát cho chuùng ta vaø soáng laïi ñeå taùi laäp söï soáng” 12. Vì chính töø caïnh söôøn Chuùa Kitoâ chòu cheát treân thaäp giaù, ñaõ phaùt sinh bí tích nhieäm laï laø Giaùo Hoäi 13.
6. Coâng cuoäc cöùu chuoäc tieáp noái do Giaùo Hoäi ñöôïc thöïc hieän trong phuïng vuï. Vì vaäy, nhö Chuùa Kitoâ ñöôïc Chuùa Cha sai ñi theá naøo, thì chính Ngöôøi cuõng sai caùc Toâng Ñoà ñaày traøn Thaùnh Thaàn ñi nhö vaäy, khoâng nhöõng ñeå trong khi rao giaûng Phuùc AÂm cho moïi thuï taïo 14 caùc Ngaøi loan baùo Con Thieân Chuùa ñaõ duøng caùi cheát vaø söï soáng laïi cuûa Ngöôøi ñeå giaûi thoaùt chuùng ta khoûi quyeàn löïc Satan 15 vaø söï cheát, ñoàng thôøi daãn ñöa chuùng ta vaøo nöôùc Chuùa Cha, nhöng coøn ñeå caùc Ngaøi thöïc thi coâng cuoäc cöùu chuoäc maø caùc Ngaøi ñaõ loan baùo, nhôø Hieán Teá vaø caùc Bí Tích, trung taâm ñieåm cuûa toaøn theå ñôøi soáng phuïng vuï. Nhö vaäy, nhôø pheùp Röûa Toäi, con ngöôøi ñöôïc thaùp nhaäp vaøo maàu nhieäm phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ: cuøng cheát, cuøng chòu mai taùng, cuøng soáng laïi 16, ñöôïc laõnh nhaän tinh thaàn döôõng töû, “do ñoù chuùng ta xöng hoâ Chuùa laø Abba, Cha” (Rm 8,15) vaø nhö theá ñöôïc trôû neân keû phuïng thôø ñích thöïc maø Chuùa Cha tìm kieám 17. Cuõng theá, moãi khi aên tieäc cuûa Chuùa, hoï loan truyeàn vieäc Chuùa chòu cheát cho tôùi khi Chuùa laïi ñeán 18. Do ñoù, chính trong ngaøy Hieän Xuoáng, ngaøy Giaùo Hoäi xuaát hieän nôi traàn gian, “nhöõng ngöôøi suy phuïc lôøi giaûng” cuûa Pheâroâ, “ñeàu chòu pheùp Röûa Toäi”. Hoï “kieân taâm theo lôøi giaùo huaán cuûa Toâng Ñoà, thoâng coâng trong vieäc beû baùnh vaø caàu nguyeän... ngôïi khen Thieân Chuùa, laïi ñöôïc loøng toaøn daân” (CvTñ 2,41-42; 47). Keå töø ñaáy, Giaùo Hoäi khoâng bao giôø boû vieäc cuøng nhau qui tuï ñeå cöû haønh maàu nhieäm phuïc sinh: baèng vieäc ñoïc “nhöõng lôøi chæ veà Ngöôøi trong boä Thaùnh Kinh” (Lc 24,27), baèng vieäc cöû haønh Leã Taï Ôn trong ñoù hieän taïi hoùa “söï vinh thaéng vaø khaûi hoaøn nhôø caùi cheát cuûa Ngöôøi” 19, ñoàng thôøi “caûm taï Thieân Chuùa veà aân ñieån khoân taû cuûa Ngaøi” (2Cor 9,15) trong Chuùa Gieâsu Kitoâ, “ñeå ca tuïng söï vinh hieån cuûa Ngaøi” (Eph 1,12) nhôø quyeàn naêng Chuùa Thaùnh Thaàn.
7. Söï hieän dieän cuûa Ñöùc Kitoâ trong phuïng vuï. Ñeå chu toaøn coâng vieäc lôùn lao aáy, Chuùa Kitoâ haèng hieän dieän trong Giaùo Hoäi, nhaát laø trong caùc hoaït ñoäng phuïng vuï. Ngöôøi hieän dieän thöïc söï trong Hy Leã, khoâng nhöõng trong con ngöôøi cuûa thöøa taùc vieân, vì “nhö xöa chính Ngöôøi ñaõ töï daâng mình treân thaäp giaù thì nay chính Ngöôøi cuõng daâng mình nhôø thöøa taùc vuï cuûa caùc linh muïc” 20, nhaát laø hieän dieän thöïc söï döôùi hai hình thaùi Thaùnh Theå. Ngöôøi hieän dieän thieát thöïc trong caùc Bí Tích nhôø quyeàn naêng cuûa Ngöôøi; vì theá, ai röûa toäi thì chính laø Chuùa Kitoâ röûa 21. Ngöôøi hieän dieän thieát thöïc trong lôøi cuûa Ngöôøi vì chính Ngöôøi noùi khi ngöôøi ta ñoïc Thaùnh Kinh trong Giaùo Hoäi. Sau heát Ngöôøi hieän dieän khi Giaùo Hoäi khaån caàu vaø haùt Thaùnh Vònh, nhö chính Ngöôøi ñaõ höùa: “Ñaâu coù hai, ba ngöôøi nhaân danh Thaày maø hoïp laïi, Thaày seõ ôû giöõa hoï” (Mt 18,20).
Thöïc vaäy, trong coâng cuoäc vó ñaïi toân vinh Thieân Chuùa caùch hoaøn haûo vaø thaùnh hoùa moïi ngöôøi, Chuùa Kitoâ haèng keát hieäp vôùi Giaùo Hoäi laø hieàn theâ raát quyù yeâu vaø Giaùo Hoäi keâu caàu Ngöôøi nhö Chuùa mình vaø nhôø chính Ngöôøi phuïng thôø Chuùa Cha Haèng Höõu.
Vì theá, Phuïng Vuï ñaùng ñöôïc xem laø vieäc thöïc thi chöùc vuï tö teá cuûa chính Chuùa Gieâsu Kitoâ, trong ñoù coâng cuoäc thaùnh hoùa con ngöôøi ñöôïc bieåu töôïng nhôø nhöõng daáu chæ khaû giaùc vaø ñöôïc theå hieän höõu hieäu caùch khaùc nhau theo töøng daáu chæ, vaø trong ñoù vieäc phuïng töï coâng coäng 1* veïn toaøn cuõng ñöôïc thöïc thi nhôø Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ, nghóa laø goàm caû Ñaàu cuøng caùc chi theå cuûa Ngöôøi.
Do ñoù, vì laø coâng vieäc cuûa Chuùa Kitoâ tö teá vaø Thaân Theå cuûa Ngöôøi laø Giaùo Hoäi, neân moïi vieäc cöû haønh phuïng vuï ñeàu laø haønh vi chí thaùnh, vaø khoâng moät haønh vi naøo khaùc cuûa Giaùo Hoäi coù hieäu löïc baèng, xeùt caû veà danh hieäu laãn ñaúng caáp.
8. Phuïng vuï traàn gian vaø phuïng vuï treân trôøi. Phuïng Vuï traàn gian laø nôi chuùng ta tham döï baèng caûm neám tröôùc Phuïng Vuï treân trôøi, ñöôïc cöû haønh trong thaùnh ñoâ Gieârusalem, nôi chuùng ta laø nhöõng löõ khaùch ñang tieán veà, ôû ñoù Chuùa Kitoâ ñang ngöï beân höõu Thieân Chuùa nhö moät thöøa taùc vieân cuûa cung thaùnh, cuûa nhaø taïm ñích thöïc 22; Phuïng Vuï traàn gian laø nôi chuùng ta hôïp cuøng toaøn theå ñaïo binh treân trôøi ñoàng thanh ca ngôïi toân vinh Chuùa: trong khi kính nhôù caùc Thaùnh, chuùng ta hy voïng ñöôïc thoâng phaàn vaø ñoaøn tuï vôùi caùc Ngaøi; chuùng ta mong ñôïi Ñaáng Cöùu Theá laø Chuùa Gieâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta, cho ñeán khi chính Ngöôøi laø söï soáng chuùng ta seõ xuaát hieän vaø chuùng ta cuõng seõ xuaát hieän vôùi Ngöôøi trong vinh quang 23.
9. Phuïng vuï khoâng phaûi laø hoaït ñoäng duy nhaát cuûa Giaùo Hoäi. Phuïng Vuï Thaùnh khoâng laøm troïn moïi hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi. Vì, con ngöôøi caàn phaûi ñöôïc môøi goïi ñeå tin vaø hoaùn caûi tröôùc khi coù theå ñeán tham gia Phuïng Vuï: “Laøm sao hoï keâu khaán ñöôïc Ñaáng hoï khoâng tin? Laøm sao hoï tin Ñaáng hoï khoâng ñöôïc nghe? Laøm sao hoï nghe ñöôïc, neáu khoâng coù ngöôøi rao giaûng? Laøm sao maø rao giaûng, neáu khoâng ñöôïc sai ñi?” (Rm 10,14-15).
Vì theá, Giaùo Hoäi loan truyeàn söù ñieäp cöùu roãi cho nhöõng keû khoâng tin, ñeå moïi ngöôøi nhaän bieát moät Thieân Chuùa duy nhaát vaø chaân thaät, ñoàng thôøi cuõng nhaän bieát Ñaáng Ngaøi sai laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, vaø thoáng hoái, hoaùn caûi con ñöôøng cuûa hoï 24. Coøn ñoái vôùi caùc tín höõu, Giaùo Hoäi phaûi luoân luoân rao giaûng ñöùc tin vaø loøng thoáng hoái; giuùp hoï saün saøng ñoùn nhaän caùc Bí Tích, daïy hoï giöõ troïn nhöõng ñieàu Chuùa Kitoâ ñaõ phaùn 25, thuùc giuïc hoï tham gia moïi coâng cuoäc baùc aùi, ñaïo ñöùc vaø toâng ñoà; nhöõng coâng cuoäc naøy bieåu loä raèng: daàu caùc tín höõu khoâng thuoäc veà theá gian nhöng laïi laø aùnh saùng theá gian vaø chính hoï toân vinh Chuùa Cha tröôùc maët moïi ngöôøi.
10. Phuïng vuï laø toät ñænh vaø nguoàn maïch ñôøi soáng Giaùo Hoäi. Tuy nhieân, Phuïng Vuï laø toät ñænh qui höôùng moïi hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi, ñoàng thôøi laø nguoàn maïch tuoân traøo moïi naêng löïc cuûa Giaùo Hoäi. Thöïc vaäy, caùc coâng lao khoù nhoïc trong vieäc toâng ñoà ñeàu nhaèm laøm cho moïi ngöôøi, nhôø ñöùc tin vaø pheùp röûa, trôû neân con caùi Thieân Chuùa, cuøng nhau qui tuï ngôïi khen Chuùa giöõa loøng Giaùo Hoäi, thoâng phaàn Hieán Teá vaø aên tieäc cuûa Chuùa.
Ñaùp laïi, chính Phuïng Vuï thuùc giuïc caùc tín höõu ñaõ ñöôïc no thoûa “nhieäm tích phuïc sinh”, phaûi trôû neân “nhöõng ngöôøi soáng phoái hôïp trong tình yeâu” 26. Phuïng Vuï nguyeän caàu “cho hoï aên ôû xöùng ñaùng vaø trung thaønh giöõ nhieäm tích hoï ñaõ lónh nhaän vôùi loøng tin töôûng” 27. Vieäc taùi laäp giao öôùc cuûa Chuùa vôùi con ngöôøi trong Leã Taï Ôn nung naáu vaø loâi cuoán caùc tín höõu vaøo trong tình yeâu thuùc baùch cuûa Chuùa Kitoâ. Vì theá, chính Phuïng Vuï, nhaát laø Leã Taï Ôn, nhö laø nguoàn maïch chaûy traøn aân suûng vaøo trong chuùng ta vaø laøm cho con ngöôøi ñöôïc thaùnh hoùa trong Chuùa Kitoâ moät caùch höõu hieäu ñoàng thôøi Thieân Chuùa ñöôïc voâ cuøng toân vinh; ñoù laø ñieàu maø moïi coâng vieäc khaùc cuûa Giaùo Hoäi ñeàu qui höôùng veà nhö laø cöùu caùnh.
11. Caàn thieát chuaån bò taâm linh moãi ngöôøi. Nhöng muoán thaâu ñaït ñöôïc hieäu naêng toaøn veïn aáy, tín höõu caàn ñeán tham döï Phuïng Vuï Thaùnh vôùi taâm hoàn chuaån bò saün saøng, ngay thaúng, hoøa hôïp taâm trí mình vôùi ngoân ngöõ, vaø coäng taùc vôùi aân suûng treân trôøi, ñeå ñöøng nhaän laõnh aân suûng ñoù moät caùch voâ ích 28. Vì vaäy, caùc muïc töû khoâng phaûi chæ chuû taâm tuaân giöõ caùc leà luaät trong caùc hoaït ñoäng phuïng vuï ñeå cöû haønh thaønh söï vaø hôïp phaùp maø thoâi, nhöng coøn phaûi laøm cho caùc tín höõu tham döï Phuïng Vuï moät caùch yù thöùc, linh ñoäng vaø höõu hieäu.
12. Phuuïg vuï vaø söï caàu nguyeän caù nhaân. Tuy nhieân, ñôøi soáng thieâng lieâng khoâng chæ bao truøm trong vieäc tham döï Phuïng Vuï Thaùnh maø thoâi. Bôûi vì ngöôøi Kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi caàu nguyeän chung, nhöng cuõng phaûi vaøo phoøng rieâng aâm thaàm caàu nguyeän cuøng Chuùa Cha 29, hôn nöõa phaûi caàu nguyeän khoâng ngöøng 30 nhö lôøi vò Toâng Ñoà ñaõ daïy. Chính vò Toâng Ñoà naøy coøn daïy chuùng ta haèng phaûi oâm aáp söï khoå cheá cuûa Chuùa Gieâsu ñöôïc phoâ dieãn trong xaùc theå hay cheát cuûa chuùng ta 31. Vì vaäy, trong Hy Leã, chuùng ta nguyeän xin Chuùa “khi chaáp nhaän cuûa leã linh thieâng ñöôïc daâng leân”, Chuùa bieán chính chuùng ta trôû neân “leã vaät vónh cöûu” 32 cuûa Chuùa.
13. Caùc vieäc ñaïo ñöùc khôi nguoàn töø phuïng vuï. Nhöõng vieäc ñaïo ñöùc cuûa daân Kitoâ giaùo bao laâu coøn ñöôïc thích hôïp vôùi caùc leà luaät vaø qui taéc cuûa Giaùo Hoäi thì coøn ñöôïc khích leä raát nhieàu, nhaát laø khi thi haønh theo chæ thò cuûa Toâng Toøa.
Nhöõng vieäc thaùnh thieän cuûa caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông cuõng ñöôïc ñaëc bieät toân troïng, khi ñöôïc thi haønh theo caùc chæ thò cuûa Giaùm Muïc, hôïp vôùi taäp tuïc hoaëc caùc saùch ñaõ ñöôïc chính thöùc pheâ chuaån.
Nhöng phaûi chieáu theo caùc muøa phuïng vuï ñeå xeáp ñaët caùc vieäc aáy cho hoøa hôïp vôùi Phuïng Vuï Thaùnh, ñeå coù theå ñöôïc coi laø phaùt xuaát töø Phuïng Vuï vaø ñeå tieán daãn daân chuùng ñeán Phuïng Vuï, vì töï baûn chaát, Phuïng Vuï vöôït xa caùc vieäc aáy.
II. Coâng Cuoäc Huaán Luyeän Phuïng
Vuï Vaø Tham Döï Linh Ñoäng
14. Tham döï caùc vieäc cöû haønh phuïng vuï caùch troïn veïn. Meï Giaùo Hoäi tha thieát öôùc mong toaøn theå caùc tín höõu ñöôïc höôùng daãn tham döï caùc vieäc cöû haønh phuïng vuï caùch troïn veïn yù thöùc vaø linh ñoäng. Vieäc tham döï aáy do chính baûn tính Phuïng Vuï ñoøi hoûi; laïi nöõa, nhôø pheùp Röûa Toäi, vieäc tham döï Phuïng Vuï trôû thaønh quyeàn lôïi vaø boån phaän cuûa daân Kitoâ giaùo, “laø gioøng gioáng ñöôïc löïa choïn, laø tö teá vöông giaû, laø daân thaùnh, laø con daân ñöôïc tuyeån choïn” (1P 2,9; x. 2,4-5).
Trong vieäc canh taân vaø coå voõ Phuïng Vuï Thaùnh, caàn phaûi heát söùc ñeå taâm ñeán vieäc tham döï troïn veïn vaø linh ñoäng cuûa toaøn daân: vì Phuïng Vuï laø nguoàn maïch tröôùc tieân vaø thieát yeáu, töø ñoù caùc tín höõu phaûi muùc laáy tinh thaàn Kitoâ giaùo ñích thöïc. Vì theá, nhôø vieäc huaán luyeän caàn thieát, caùc muïc töû chaên daét caùc linh hoàn phaûi nhieät taâm tìm ñaït ñöôïc ñieàu ñoù trong moïi hoaït ñoäng phuïng vuï.
Tuy nhieân, seõ khoâng coù moät tia hy voïng naøo ñaït tôùi keát quaû ñoù, neáu tröôùc tieân chính nhöõng muïc töû chaên daét caùc linh hoàn khoâng thaám nhuaàn saâu roäng tinh thaàn vaø naêng löïc cuûa Phuïng Vuï cuõng nhö khoâng thaønh nhöõng baäc thaày trong laõnh vöïc aáy. Vì vaäy, raát caàn phaûi chuù troïng ñeán vieäc huaán luyeän Phuïng Vuï cho haøng giaùo só. Do ñoù, Thaùnh Coâng Ñoàng ñaõ ra leänh thieát laäp nhöõng ñieàu sau ñaây.
15. Huaán luyeän giaùo sö phuïng vuï. Caùc giaùo sö ñöôïc uûy nhieäm giaûng huaán moân Phuïng Vuï Thaùnh trong caùc chuûng vieän, caùc hoïc vieän doøng tu, vaø caùc phaân khoa thaàn hoïc, phaûi ñöôïc ñaøo taïo ñaày ñuû veà phaän vuï cuûa hoï taïi caùc tröôøng chuyeân moân ñaëc bieät.
16. Vieäc giaûng daïy phuïng vuï. Trong caùc chuûng vieän vaø caùc hoïc vieän doøng tu, moân Phuïng Vuï Thaùnh phaûi ñöôïc ñaët vaøo haøng caùc moân caàn thieát vaø quan troïng; coøn trong caùc phaân khoa thaàn hoïc, phaûi ñöôïc ñaët vaøo haøng caùc moân chính. Hôn nöõa, moân Phuïng Vuï phaûi ñöôïc giaûng huaán döôùi khía caïnh vöøa thaàn hoïc vaø lòch söû, vöøa tu ñöùc, muïc vuï vaø luaät phaùp. Ngoaøi ra giaùo sö cuûa caùc moân hoïc khaùc, nhaát laø tín lyù thaàn hoïc, Thaùnh Kinh, thaàn hoïc tu ñöùc vaø muïc vuï, phaûi chuù taâm laøm noåi baät maàu nhieäm Chuùa Kitoâ vaø lòch söû cöùu roãi theo nhöõng ñoøi hoûi noäi taïi cuûa töøng moân rieâng bieät, ngoõ haàu laøm saùng toû roõ raøng moái lieân heä giöõa caùc moân aáy vôùi Phuïng Vuï vaø tính caùch duy nhaát trong vieäc ñaøo taïo linh muïc.
17. Huaán luyeän phuïng vuï cho chuûng sinh. Caùc giaùo só trong caùc chuûng vieän vaø tu vieän phaûi ñöôïc huaán luyeän veà Phuïng Vuï cho ñôøi soáng thieâng lieâng. Muoán ñöôïc nhö vaäy, hoï caàn phaûi ñöôïc daãn daét thích ñaùng ñeå coù theå lónh hoäi vaø tham döï nhöõng nghi leã thaùnh vôùi troïn taâm hoàn, caû trong vieäc cöû haønh caùc maàu nhieäm thaùnh, cuõng nhö thöïc haønh caùc vieäc ñaïo ñöùc khaùc ñaõ ñöôïc thaám nhieãm tinh thaàn Phuïng Vuï Thaùnh; cuõng theá, hoï phaûi taäp quen tuaân giöõ caùc leà luaät phuïng vuï sao cho tinh thaàn phuïng vuï aûnh höôûng saâu roäng treân ñôøi soáng taïi caùc chuûng vieän vaø tu vieän.
18. Trôï giuùp caùc linh muïc coù traùch nhieäm muïc vuï. Caùc linh muïc trieàu hay doøng ñaõ laøm vieäc trong vöôøn nho Chuùa phaûi ñöôïc trôï giuùp baèng moïi phöông tieän thích hôïp ñeå luoân luoân lónh hoäi ñaày ñuû hôn nhöõng gì hoï thi haønh trong caùc coâng vieäc thaùnh, ngoõ haàu soáng ñôøi soáng phuïng vuï vaø thoâng ban ñôøi soáng aáy cho caùc tín höõu ñaõ ñöôïc uûy thaùc cho hoï.
19. Huaán luyeän phuïng vuï cho caùc tín höõu. Nhöõng muïc töû chaên daét caùc linh hoàn phaûi chuù troïng vaø kieân taâm theo ñuoåi vieäc huaán luyeän phuïng vuï cho caùc tín höõu vaø cho hoï tích cöïc tham döï beân trong laãn beân ngoaøi, tuøy theo tuoåi taùc, hoaøn caûnh, caùch soáng vaø trình ñoä vaên hoùa toân giaùo cuûa hoï. Nhôø vaäy caùc muïc töû seõ chu toaøn ñöôïc moät trong nhöõng troïng traùch chính yeáu cuûa ngöôøi trung thaønh phaân phaùt caùc maàu nhieäm Thieân Chuùa. Ñoàng thôøi, trong coâng taùc ñoù, caùc ngaøi phaûi daãn daét ñoaøn chieân mình baèng caû lôøi noùi laãn göông laønh.
20. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng vaø phuïng vuï. Caùc coâng taùc truyeàn thanh vaø truyeàn hình veà nhöõng hoaït ñoäng thaùnh, ñaëc bieät veà vieäc cöû haønh Thaùnh Leã, phaûi ñöôïc thaän troïng thöïc hieän caùch xöùng ñaùng döôùi söï höôùng daãn vaø baûo laõnh cuûa ngöôøi ñuû khaû naêng do caùc Giaùm Muïc uûy thaùc.
III. Vieäc Canh Taân Phuïng Vuï Thaùnh
21. Canh taân toaøn dieän Phuïng Vuï. Giaùo Hoäi hieàn maãu, vì muoán cho daân Kitoâ giaùo thaâu ñaït ñöôïc doài daøo nhöõng aân suûng trong Phuïng Vuï Thaùnh caùch chaéc chaén hôn, neân öôùc mong nhieät thaønh ñaûm traùch vieäc canh taân toaøn dieän Phuïng Vuï. Bôûi vì, Phuïng Vuï goàm phaàn baát bieán, do Thieân Chuùa thieát laäp, vaø nhöõng phaàn coù theå thay ñoåi. Phaàn naøy coù theå hoaëc cuõng phaûi söûa ñoåi theo doøng thôøi gian, neáu tình côø coù len loûi vaøo nhöõng yeáu toá raát ít ñaùp öùng hoaëc ít phuø hôïp vôùi baûn tính thaâm saâu cuûa Phuïng Vuï.
Trong vieäc canh taân naøy, phaûi tu chính caùc baûn vaên, vaø caùc nghi leã laøm sao cho chuùng dieãn taû roõ raøng hôn nhöõng thöïc taïi thaùnh maø chuùng bieåu thò, vaø ñeå daân Kitoâ giaùo coù theå deã daøng thaáu trieät caùc thöïc taïi aáy caøng nhieàu caøng toát, cuõng nhö coù theå tham döï baèng vieäc cöû haønh nhöõng nghi leã aáy moät caùch troïn veïn, linh ñoäng vaø coäng ñoàng.
Vì vaäy, Thaùnh Coâng Ñoàng aán ñònh nhöõng qui taéc toång quaùt sau ñaây.
A. Caùc qui taéc toång quaùt
22. Vieäc ñieàu haønh phuïng vuï thuoäc thaåm quyeàn haøng Giaùo Phaåm.
1 Vieäc ñieàu haønh Phuïng Vuï Thaùnh tuøy thuoäc thaåm quyeàn duy nhaát cuûa Giaùo Hoäi: nghóa laø thuoäc quyeàn Toâng Toøa vaø chieáu theo qui taéc luaät phaùp, cuõng thuoäc quyeàn Giaùm Muïc.
2 Chieáu theo quyeàn haïn ñaéc thöôïng cuûa luaät phaùp, vieäc ñieàu haønh phuïng vuï, trong caùc giôùi haïn ñaõ ñònh, cuõng tuøy thuoäc caùc loaïi hoäi ñoàng Giaùm Muïc khaùc nhau, ñaõ ñöôïc thieát ñònh hôïp phaùp, coù thaåm quyeàn trong töøng ñòa phöông.
3 Vì vaäy, tuyeät ñoái khoâng ai khaùc, daàu laø linh muïc, ñöôïc laáy quyeàn rieâng tö theâm bôùt hay thay ñoåi moät ñieàu gì trong Phuïng Vuï. 2*
23. Truyeàn thoáng vaø tieán boä. Ñeå duy trì truyeàn thoáng laønh maïnh nhöng ñoàng thôøi vaãn môû roäng ñöôøng cho nhöõng tieán boä chính ñaùng, khi phaûi tu chænh töøng phaàn rieâng bieät cuûa Phuïng Vuï phaûi luoân luoân tieán haønh vieäc nghieân cöùu kyõ löôõng thaàn hoïc, lòch söû vaø muïc vuï. Hôn nöõa coøn phaûi löu taâm ñeán nhöõng luaät leä toång quaùt veà cô caáu vaø tinh thaàn Phuïng Vuï cuõng nhö kinh nghieäm xuaát phaùt do vieäc canh taân Phuïng Vuï môùi ñaây vaø do caùc ñaëc mieãn ñaõ ban cho nhieàu nôi. Sau heát, chæ neân thöïc hieän nhöõng ñoåi môùi nhaát thôøi khi lôïi ích thieát thöïc vaø chaéc chaén cuûa Giaùo Hoäi ñoøi hoûi vaø sau khi ñaõ caân nhaéc thaáy raèng nhöõng hình thaùi môùi, moät caùch naøo ñoù, phaûi ñöôïc trieån nôû coù heä thoáng töø nhöõng hình thaùi saün coù.
Ngoaøi ra, coøn caàn phaûi ñeà phoøng heát söùc coù theå ñeå traùnh nhöõng dò bieät ñaùng keå cuûa caùc nghi leã giöõa caùc mieàn laân caän.
24. Thaùnh Kinh vaø phuïng vuï. Trong vieäc cöû haønh Phuïng Vuï, Thaùnh Kinh giöõ vai troø toái quan troïng. Thöïc vaäy, ngöôøi ta trích töø Thaùnh Kinh nhöõng baøi ñeå ñoïc, nhöõng baøi ñeå daãn giaûi trong baøi giaûng, cuõng nhö nhöõng ca vònh ñeå haùt. Chính nguoàn caûm höùng vaø söùc phaán khôûi cuûa Thaùnh Kinh cuõng laøm xuaát phaùt nhöõng lôøi kinh, lôøi nguyeän vaø nhöõng baøi phuïng ca, ñoàng thôøi coøn laøm cho nhöõng ñoäng taùc vaø caùc bieåu hieäu trôû thaønh yù nghóa. Vì vaäy, ñeå xuùc tieán vieäc canh taân, phaùt trieån vaø thích öùng Phuïng Vuï, caàn phaûi phaùt huy loøng moä meán Thaùnh Kinh ñaäm ñaø vaø soáng ñoäng, ñaõ ñöôïc truyeàn thoáng khaû kính cuûa caùc nghi leã Ñoâng phöông vaø Taây phöông minh chöùng.
25. Tu chænh saùch phuïng vuï. Caàn phaûi nhôø ñeán caùc chuyeân vieân vaø tham khaûo yù kieán caùc Giaùm Muïc thuoäc moò mieàn khaùc nhau treân theá giôùi ñeå tu chænh caùc saùch phuïng vuï caøng sôùm caøng hay.
B. Caùc qui taéc rieâng bieät do baûn chaát Phuïng Vuï xeùt
veà phöông dieän hoaït ñoäng phaåm traät vaø coäng ñoaøn
26. Bí tích hieäp nhaát. Caùc hoaït ñoäng phuïng vuï khoâng phaûi laø nhöõng hoaït ñoäng rieâng tö, nhöng laø nhöõng cöû haønh cuûa Giaùo Hoäi, laø “bí tích hieäp nhaát”, nghóa laø daân thaùnh ñöôïc qui tuï vaø höôùng daãn döôùi quyeàn cuûa Giaùm Muïc 33.
Vì vaäy, caùc hoaït ñoäng ñoù thuoäc veà Thaân Theå phoå quaùt cuûa Giaùo Hoäi, dieãn taû vaø aûnh höôûng treân Giaùo Hoäi; tuy nhieân coøn coù lieân quan khaùc nhau vôùi töøng chi theå rieâng bieät cuûa Thaân Theå, tuøy theo khaùc bieät veà phaåm traät, phaän vuï, vaø söï tham döï hieän thöïc.
27. Öu tieân cho vieäc cöû haønh coäng ñoàng. Khi caùc nghi leã, tuøy theo baûn chaát rieâng tö cuûa chuùng, ñöôïc cöû haønh chung vôùi söï tham döï ñoâng ñaûo vaø linh hoaït cuûa giaùo daân, neân ghi nhôù raèng phaûi quyù chuoäng vieäc cöû haønh coäng ñoàng hôn vieäc cöû haønh ñôn ñoäc vaø coù veû rieâng tö.
Ñieàu naøy coù giaù trò ñaëc bieät cho vieäc cöû haønh Thaùnh Leã, cho daàu baûn tính coâng coäng vaø xaõ hoäi cuûa moãi Thaùnh Leã vaãn luoân luoân ñöôïc duy trì; ñieàu naøy coøn coù giaù trò cho vieäc ban phaùt caùc Bí Tích.
28. Cöû haønh phuïng vuï nghieâm chænh. Laø thöøa taùc vieân hay laø tín höõu, trong caùc vieäc cöû haønh phuïng vuï, moãi ngöôøi khi chu toaøn phaän vuï, chæ thi haønh troïn nhöõng gì thuoäc laõnh vöïc mình tuøy theo baûn chaát söï vieäc vaø nhöõng qui taéc phuïng vuï.
29. Chu toaøn phaän söï phuïng vuï ñích thöïc. Caû nhöõng ngöôøi giuùp, ñoïc daãn giaûi vaø nhöõng ngöôøi thuoäc ca ñoaøn cuõng chu toaøn phaän söï phuïng vuï ñích thöïc. Vì vaäy, hoï phaûi thi haønh phaän vuï mình vôùi loøng ñaïo ñöùc chaân thaønh vaø traät töï, phuø hôïp vôùi thöøa taùc vuï troïng ñaïi aáy, vaø laø ñieàu daân Chuùa coù quyeàn ñoøi hoûi nôi hoï.
Vì vaäy, tuøy theo naêng caùch moãi ngöôøi, hoï phaûi nhieät taâm thaám nhuaàn tinh thaàn Phuïng Vuï vaø hoïc hoûi ñeå hoaøn taát caùc phaàn vuï mình theo ñuùng nghi thöùc vaø coù traät töï.
30. Giaùo daân tham döï linh ñoäng. Ñeå phaùt huy vieäc tham gia linh ñoäng, caàn phaûi coå xuùy nhöõng lôøi tung hoâ cuûa daân chuùng, nhöõng lôøi ñoái ñaùp, nhöõng baøi ca vònh, tieàn khuùc, thaùnh ca, vaø caû nhöõng ñoäng taùc hoaëc cöû chæ, thaùi ñoä cuûa thaân xaùc. Cuõng caàn phaûi giöõ söï thinh laëng linh thieâng ñuùng luùc cuûa noù.
31. Vai troø cuûa caùc tín höõu. Trong khi tu chænh caùc saùch phuïng vuï, caàn phaûi thaän troïng löu taâm ñeå nhöõng qui taéc chöõ ñoû cuõng tieân lieäu caû vai troø cuûa caùc tín höõu.
32. Phuïng vuï vaø giai caáp xaõ hoäi. Trong Phuïng Vuï, ngoaïi tröø söï bieät ñaõi do phaän vuï phuïng vuï vaø Chöùc Thaùnh, cuõng nhö vinh döï phaûi daønh cho caùc vieân chöùc daân söï hôïp theo qui taéc caùc luaät phuïng vuï, seõ khoâng coù moät thieân vò naøo ñoái vôùi caùc tö nhaân hay ñòa vò, hoaëc trong caùc nghi leã hoaëc trong caùc vieäc long troïng beân ngoaøi.
C. Caùc qui taéc do baûn chaát giaùo duïc vaø muïc vuï cuûa Phuïng Vuï
33. Trong Phuïng Vuï, Thieân Chuùa noùi vôùi daân Ngaøi. Cho daàu Phuïng Vuï Thaùnh ñaëc bieät laø vieäc phuïng thôø Thieân Chuùa uy quyeàn, nhöng coøn bao haøm vieäc giaùo duïc lôùn lao cho daân chuùng trung thaønh 34. Thöïc vaäy, trong Phuïng Vuï, Thieân Chuùa noùi vôùi daân Ngaøi; ñoàng thôøi Chuùa Kitoâ cuõng rao giaûng Phuùc AÂm. Coøn daân chuùng ñaùp laïi Thieân Chuùa qua tieáng haùt lôøi kinh.
Hôn nöõa, linh muïc, laø hieän thaân Chuùa Kitoâ, chuû toïa coäng ñoaøn, ñoïc nhöõng lôøi kinh tröïc tieáp daâng leân Thieân Chuùa nhaân danh toaøn theå daân thaùnh vaø moïi ngöôøi tham döï. Sau heát, nhöõng bieåu hieäu höõu hình ñöôïc duøng trong Phuïng Vuï Thaùnh ñeå dieãn taû nhöõng thöïc taïi voâ hình cuûa Thieân Chuùa laø nhöõng bieåu hieäu ñaõ ñöôïc Chuùa Kitoâ hoaëc Giaùo Hoäi tuyeån choïn. Do ñoù, khoâng nhöõng chæ ñoïc “nhöõng gì ñaõ cheùp coát ñeå daïy ta” (Rm 15,4) maø caû vieäc Giaùo Hoäi caàu nguyeän, ca haùt, hay haønh ñoäng, ñeàu nuoâi döôõng ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi tham döï, naâng taâm trí hoï leân cuøng Chuùa, ñeå hoï saùng suoát tuaân phuïc Ngaøi, vaø ñeå laõnh nhaän aân suûng cuûa Ngaøi caùch doài daøo hôn.
Vì vaäy, trong khi canh taân Phuïng Vuï, caàn phaûi tuaân giöõ nhöõng qui taéc toång quaùt sau ñaây.
34. Hoøa hôïp caùc nghi leã. Caùc nghi leã caàn phaûi chieáu toûa neùt ñôn sô cao quyù, trong saùng, vaén goïn; phaûi traùnh nhöõng laäp ñi laäp laïi voâ ích; phaûi thích öùng vôùi taàm lónh hoäi cuûa caùc tín höõu, caùch chung khoâng caàn nhieàu lôøi giaûi thích.
35. Thaùnh Kinh, baøi giaûng vaø baøi giaùo lyù veà phuïng vuï. Ñeå vieäc lieân keát maät thieát giöõa nghi leã vaø ngoân ngöõ ñöôïc phaùt loä roõ raøng trong Phuïng Vuï:
1) Trong vieäc cöû haønh thaùnh, caàn phaûi tu chænh baøi ñoïc Thaùnh Kinh cho doài daøo hôn, thay ñoåi hôn vaø thích hôïp hôn.
2) Vì baøi giaûng laø thuoäc phaàn hoaït ñoäng phuïng vuï, neân thôøi gian thích hôïp ñeå giaûng giaûi, theo nhö nghi leã cho pheùp, phaûi ñöôïc ghi trong caùc qui taéc chöõ ñoû. Phaûi heát söùc trung thaønh chu toaøn thöøa taùc vuï giaûng giaûi ñuùng vôùi nghi leã. Tieân vaøn baøi giaûng phaûi ñöôïc muùc laáy töø nguoàn Thaùnh Kinh vaø Phuïng Vuï, vì nhö laø vieäc rao truyeàn caùc vieäc kyø dieäu cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû cöùu roãi hay trong maàu nhieäm Chuùa Kitoâ. Chính maàu nhieäm naøy haèng hieän dieän thieát thöïc vaø taùc ñoäng trong chuùng ta, nhaát laø trong caùc cöû haønh phuïng vuï.
3) Coøn phaûi duøng moïi caùch ñeå caùc baøi giaùo lyù tröïc tieáp noùi veà Phuïng Vuï hôn. Vaø trong chính caùc nghi leã, neáu caàn, linh muïc hay thöøa taùc vieân coù thaåm quyeàn, phaûi döï lieäu ñeå noùi ít lôøi giaùo huaán vaén taét, nhöng chæ noùi vaøo nhöõng luùc thuaän tieän nhaát, baèng nhöõng lôøi ñaõ aán ñònh hay nhöõng lôøi töông töï.
4) Phaûi coå voõ vieäc suy toân lôøi Chuùa vaøo nhöõng ngaøy aùp leã caû, cuõng nhö trong vaøi ngaøy leã Muøa Voïng, Muøa Chay, nhöõng ngaøy Chuùa nhaät vaø nhöõng ngaøy leã troïng, nhaát laø ôû nhöõng nôi thieáu linh muïc: trong tröôøng hôïp naøy, hoaëc vò phoù teá hoaëc ai khaùc ñöôïc Giaùm Muïc uûy nhieäm seõ ñieàu khieån vieäc suy toân lôøi Chuùa.
36. Vieäc duøng Latinh vaø vieäc duøng tieáng baûn quoác.
1 Vieäc duøng tieáng La tinh, tröø luaät rieâng, phaûi ñöôïc duy trì trong caùc Nghi Leã La tinh.
2 Tuy nhieân, coù theå sinh lôïi raát nhieàu cho daân chuùng neáu duøng tieáng baûn quoác hoaëc trong Thaùnh Leã hoaëc trong vieäc Cöû Haønh caùc Bí Tích, hoaëc trong nhöõng phaàn khaùc cuûa Phuïng Vuï; cho neân vieäc duøng tieáng baûn quoác naøy cuõng deã daøng ñöôïc chaáp thuaän hôn, ñaëc bieät trong caùc baøi ñoïc vaø caùc baøi giaùo huaán, moät soá lôøi nguyeän vaø baøi haùt, tuøy theo nhöõng qui taéc ñaõ ñöôïc aán ñònh cho moãi tröôøng hôïp trong nhöõng chöông sau ñaây.
3 Khi ñaõ tuaân giöõ nhöõng qui taéc naøy thì vieäc aán ñònh xöû duïng vaø caùch duøng tieáng baûn quoác thuoäc Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhö ñaõ baøn trong khoaûn 22-2; neáu gaëp tröôøng hôïp ñoù, phaûi hoäi yù vôùi caùc Giaùm Muïc trong nhöõng mieàn laân caän cuøng moät thöù tieáng. Moïi quyeát nghò caàn phaûi ñöôïc Toâng Toøa chaáp thuaän hay chuaån y.
4 Vieäc phieân dòch baûn vaên La tinh ra tieáng baûn quoác ñeå duøng trong Phuïng Vuï phaûi ñöôïc Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông noùi treân chuaån y. 3*.
D. Caùc qui taéc ñeå thích nghi vôùi taâm tính
vaø truyeàn thoáng cuûa daân toäc
37. Giaùo Hoäi toân troïng nhöõng veû ñeïp tinh thaàn cuûa nhöõng daân nöôùc khaùc nhau. Ngay caû trong Phuïng Vuï, Giaùo Hoäi khoâng muoán aán ñònh moät hình thaùi cöùng raén, thaúng maïch naøo, trong nhöõng ñieàu khoâng lieân quan ñeán ñöùc tin vaø thieän ích cuûa toaøn theå coäng ñoaøn. Hôn nöõa, Giaùo Hoäi coøn toân troïng cuõng nhö phaùt huy nhöõng veû ñeïp tinh thaàn, nhöõng ñaëc tính cuûa nhöõng daân nöôùc khaùc nhau. Baát cöù nhöõng gì trong nhöõng taäp tuïc cuûa caùc daân toäc, khoâng lieân quan chaët cheõ ñeán nhöõng ñieàu dò ñoan vaø laàm laïc, ñeàu ñöôïc Giaùo Hoäi thaåm ñònh vôùi loøng ñaày thieän caûm, vaø neáu coù theå, coøn ñöôïc gìn giöõ veïn toaøn vaø vöõng chaéc. Hôn nöõa, ñoâi khi nhöõng taäp tuïc ñoù coøn ñöôïc Giaùo Hoäi nhaän vaøo trong Phuïng Vuï, mieãn sao cho chuùng hoøa hôïp vôùi nhöõng nguyeân taéc cuûa tinh thaàn phuïng vuï ñích thöïc vaø chaân chính.
38. Nhöõng khaùc bieät trong caùc xöù truyeàn giaùo. Daàu vaãn duy trì tính caùch duy nhaát thuoäc baûn chaát cuûa nghi leã Roma, nhöõng bieán dò chính ñaùng vaø nhöõng thích nghi vôùi caùc coäng ñoaøn, caùc mieàn, caùc daân toäc khaùc, nhaát laø trong caùc Xöù Truyeàn Giaùo, ñeàu vaãn ñöôïc chaáp nhaän, caû khi tu chænh caùc saùch Phuïng Vuï. Neân ñeå yù ñeán qui taéc naøy trong vieäc aán ñònh cô caáu caùc nghi leã vaø vieäc thieát laäp caùc qui taéc chöõ ñoû.
39. Thaåm quyeàn giaùo hoäi ñòa phöông. Giöõa nhöõng giôùi haïn ñöôïc aán ñònh trong caùc baûn maãu cuûa caùc saùch Phuïng Vuï, Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhö ñaõ baøn trong khoaûn 22-2, coù quyeàn xaùc ñònh nhöõng vieäc thích nghi, ñaëc bieät vieäc cöû haønh caùc Bí Tích, AÙ Bí Tích, röôùc kieäu, ngoân ngöõ phuïng vuï, thaùnh nhaïc vaø ngheä thuaät. Tuy nhieân, phaûi theo ñuùng nhöõng qui taéc caên baûn trong Hieán Cheá naøy.
40. Phöông caùch thích nghi phuïng vuï. Nhöng trong nhieàu nôi vaø trong nhieàu hoaøn caûnh khaùc nhau, phaûi caáp baùch thích nghi Phuïng Vuï saâu xa hôn, vaø do ñoù gaây neân nhieàu khoù khaên hôn, neân:
1) Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhö ñaõ baøn trong khoaûn 22-2, phaûi thaän troïng vaø khoân ngoan cöùu xeùt trong coâng vieäc naøy, nhöõng yeáu toá naøo thuoäc caùc truyeàn thoáng vaø taâm tính cuûa töøng daân toäc coù theå ñöôïc chaáp nhaän thích ñaùng vaøo vieäc phuïng thôø Thieân Chuùa. Nhöõng thích nghi ñöôïc thaåm ñònh laø lôïi ích hay caàn thieát, phaûi ñeä trình leân Toâng Toøa ñeå ñöôïc keát naïp vaø chuaån y.
2) Ñeå vieäc thích nghi ñöôïc thöïc hieän vôùi söï caån troïng caàn thieát, Toâng Toøa seõ ban pheùp cho Giaùo Hoäi ñòa phöông ñeå, neáu gaëp tröôøng hôïp ñoù, cho pheùp vaø ñieàu khieån caùc cuoäc thí nghieäm sô khôûi caàn thieát, trong vaøi coäng ñoaøn hôïp vôùi muïc tieâu vaø trong moät thôøi gian haïn ñònh.
3) Vì caùc luaät leä phuïng vuï thöôøng mang nhieàu khoù khaên ñaëc bieät cho vieäc thích nghi, nhaát laø trong caùc Xöù Truyeàn Giaùo, neân ñeå thieát laäp caùc luaät leä naøy, caàn phaûi coù maët caùc nhaø chuyeân moân trong laõnh vöïc ñoù.
IV. Vieäc Coå Voõ Ñôøi Soáng Phuïng Vuï
Trong Giaùo Phaän Vaø Trong Giaùo Xöù
41. Hieäp thoâng vôùi giaùm muïc giaùo phaän. Giaùm Muïc phaûi ñöôïc xem nhö thöôïng teá cuûa ñoaøn chieân Ngaøi; coù theå noùi raèng söï soáng nôi caùc tín höõu cuûa Ngaøi trong Chuùa Kitoâ cuõng phaùt xuaát töï Ngaøi vaø leä thuoäc Ngaøi.
Vì vaäy, moïi ngöôøi phaûi heát söùc meán chuoäng ñôøi soáng phuïng vuï cuûa giaùo phaän chung quanh Giaùm Muïc, nhaát laø taïi nhaø thôø chaùnh toøa: hoï phaûi xaùc tín raèng Giaùo Hoäi ñöôïc ñaëc bieät bieåu loä khi toaøn theå daân thaùnh Chuùa tham döï troïn veïn vaø linh ñoäng vaøo nhöõng cöû haønh Phuïng Vuï, ñaëc bieät trong cuøng moät Leã Taï Ôn, trong moät lôøi nguyeän duy nhaát, ôû ñoù Giaùm Muïc chuû toïa giöõa linh muïc ñoaøn vaø caùc thöøa taùc vieân bao quanh Ngaøi 35.
42. Ñôøi soáng phuïng vuï cuûa giaùo xöù. Vì chính Giaùm Muïc khoâng theå ñích thaân hieän dieän moïi nôi moïi luùc trong toaøn theå ñoaøn chieân thuoäc Giaùo Hoäi Ngaøi, neân caàn phaûi thieát laäp caùc coäng ñoaøn tín höõu. Trong ñoù, noåi baät hôn caû laø caùc giaùo xöù ñöôïc thieát laäp taïi ñòa phöông döôùi quyeàn moät muïc töû thay maët Ñöùc Giaùm Muïc: bôûi vì moät caùch naøo ñoù, caùc giaùo xöù phaûn aûnh Giaùo Hoäi höõu hình ñaõ ñöôïc thieát laäp treân toaøn coõi traùi ñaát.
Vì theá phaûi coå voõ ñôøi soáng phuïng vuï cuûa giaùo xöù vaø moái lieân heä giöõa ñôøi soáng aáy vôùi Giaùm Muïc trong taâm trí cuõng nhö trong haønh vi cuûa caùc tín höõu vaø cuûa haøng giaùo só; coøn phaûi ra söùc laøm trieån nôû yù thöùc coäng ñoaøn giaùo xöù, nhaát laø trong vieäc cöû haønh Thaùnh Leã coäng ñoàng ngaøy Chuùa Nhaät.
V. Vieäc Phaùt Huy Hoaït Ñoäng
Veà Muïc Vuï Phuïng Vuï
43. Canh taân Phuïng Vuï Thaùnh. Loøng nhieät thaønh coå xuùy vaø canh taân Phuïng Vuï Thaùnh ñaùng ñöôïc xem nhö moät daáu chæ cuûa caùc yù ñònh quan phoøng cuûa Thieân Chuùa treân thôøi ñaïi chuùng ta, vaø nhö cuoäc vieáng thaêm cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong Giaùo Hoäi; söï kieän naøy coøn laø moät ñaëc ñieåm noåi baät cuûa ñôøi soáng Giaùo Hoäi, cuõng nhö cuûa moïi caùch theá suy tö vaø hoaït ñoäng ñaày tinh thaàn ñaïo giaùo cuûa thôøi ñaïi chuùng ta.
Vì theá, ñeå coå voõ hoaït ñoäng veà muïc vuï phuïng vuï tieán xa hôn trong Giaùo Hoäi, Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát ñònh:
44. UÛy ban phuïng vuï toaøn quoác. Thaåm Quyeàn Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhö ñaõ baøn trong khoaûn 22-2, neân thieát laäp moät uûy ban phuïng vuï vôùi söï trôï löïc chuyeân moân cuûa caùc chuyeân gia veà khoa phuïng vuï, AÂm Nhaïc, Ngheä Thuaät Thaùnh, cuõng nhö muïc vuï. Neáu coù theå, uûy ban naøy phaûi ñöôïc moät vieän Muïc Vuï Phuïng Vuï naøo ñoù giuùp ñôõ. Vieän naøy goàm nhieàu thaønh phaàn, vaø neáu caàn keå caû giaùo daân xuaát saéc trong laõnh vöïc ñoù. Döôùi söï höôùng daãn cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhö ñaõ noùi treân, chính uûy ban naøy seõ phaûi ñieàu haønh hoaït ñoäng veà muïc vuï phuïng vuï trong phaïm vi quyeàn haïn mình, cuõng nhö phaûi phaùt huy caùc cuoäc nghieân cöùu vaø thí nghieäm caàn thieát moãi khi phaûi ñeä trình nhöõng vieäc thích nghi leân Toâng Toøa.
45. UÛy ban phuïng vuï giaùo phaän. Cuõng vaäy, trong moãi giaùo phaän phaûi coù moät UÛy Ban Phuïng Vuï Thaùnh ñeå phaùt huy hoaït ñoäng phuïng vuï, döôùi quyeàn ñieàu khieån cuûa Giaùm Muïc.
Hôn nöõa, ñoâi khi cuõng laø vieäc chính ñaùng neáu nhieàu giaùo phaän phoái hôïp vôùi nhau thieát laäp moät UÛy Ban duy nhaát ñeå cuøng hoäi yù phaùt trieån Phuïng Vuï.
46. Caùc uûy ban khaùc. Ngoaøi UÛy Ban Phuïng Vuï Thaùnh, trong moãi giaùo phaän, khi coù theå, cuõng phaûi thieát laäp caùc UÛy Ban Thaùnh Nhaïc vaø Ngheä Thuaät Thaùnh.
Ba UÛy Ban naøy caàn phaûi hieäp löïc vôùi nhau laøm vieäc, vaø neáu lieân keát thaønh moät UÛy Ban duy nhaát cuõng laø ñieàu thích hôïp.
Chuù Thích:
1 Kinh Daâng leã Chuùa Nhaät thöù 9 sau leã Hieän Xuoáng. (Trôû laïi ñaàu trang)
2 Xem Dth 13,14. (Trôû laïi ñaàu trang)
3 Xem Eph 2,21-22. (Trôû laïi ñaàu trang)
4 Xem Eph 4,13. (Trôû laïi ñaàu trang)
5 Xem Is 11,12. (Trôû laïi ñaàu trang)
6 Xem Gio 11,52. (Trôû laïi ñaàu trang)
7 Xem Gio 10,16. (Trôû laïi ñaàu trang)
8 Xem Is 61,1; Lc 4,18. (Trôû laïi ñaàu trang)
9 T. Ignatioâ thaønh Antiokia, Ad Ephesios, VII, 2 : x.b. F.X. Funk, Patres Apostolici, I, Tubinga 1901, trg 218. (Trôû laïi ñaàu trang)
10 Xem 1Tm 2,5. (Trôû laïi ñaàu trang)
11 Sacramentarium Veronense (Leonianum): x.b. C. Mohlberg, Roma, 1956, soá 1265, trg 162. (Trôû laïi ñaàu trang)
12 Kinh Tieàn Tuïng Leã Phuïc Sinh trong Saùch Leã Roma. (Trôû laïi ñaàu trang)
13 Xem T. Augustinoâ, Enarr. in Ps CXXXVIII, 2 : Corpus Christianorum, XL, Turnholti, 1956, trg 1991 vaø lôøi nguyeän sau baøi ñoïc thöù hai ngaøy thöù baûy Tuaàn Thaùnh trong Saùch Leã Roma, tröôùc khi caûi toå Tuaàn Thaùnh. (Trôû laïi ñaàu trang)
14 Xem Mc 16,15. (Trôû laïi ñaàu trang)
15 Xem CvTñ 26,18. (Trôû laïi ñaàu trang)
16 Xem Rm 6,4; Eph 2,6; Col 3,1; 2Tm 2,11. (Trôû laïi ñaàu trang)
17 Xem Gio 4,23. (Trôû laïi ñaàu trang)
18 Xem 1Cor 11,26. (Trôû laïi ñaàu trang)
19 CÑ Trentoâ, khoùa 13, 11-10-1551, Saéc leänh De SS. Euch., ch. 5: Concilium Tridentinum, Diariorum Actorum, Epistolarum, Tractatuum nova collectio, x.b. Soc. Goerresiana, boä VII. Actorum phaàn IV, Friburgi Brisgoviae 1961, trg 202. (Trôû laïi ñaàu trang)
20 CÑ Trentoâ, khoùa 22, 17-9-1562, giaùo thuyeát De SS. Missae Sacrificio, ch. 2: Concilium Tridentinum, x.b. ñaõ trích, boä VIII. Actorum phaàn V, Friburgi Brisgoviae 1919, trg 960. (Trôû laïi ñaàu trang)
21 Xem T. Augustinoâ, In Joannis Evangelium Tractatus VI, ch. I. soá 7: PL 35, 1428. (Trôû laïi ñaàu trang)
1* Caùc ñoäng taùc Phuïng Vuï ñeàu khoâng phaûi laø ñoäng taùc rieâng thuoäc veà moät caù nhaân hay moät nhoùm ngöôøi naøo (phuïng töï rieâng tö) nhöng laø ñoäng taùc cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi. Noùi ñuùng hôn ñoù laø ñoäng taùc cuûa chính Chuùa Kitoâ, Thuû Laõnh Giaùo Hoäi vaø cuûa taát caû moïi chi theå trong Nhieäm Theå. Ñaàu vaø taát caû chi theå ñeàu caàu nguyeän, ñeàu hoaït ñoäng qua cöû chæ vaø vieäc laøm cuûa thöøa taùc vieân.
Töø ngöõ “coâng coäng” trong Phuïng Vuï haøm chöùa yù nghóa hoaøn haûo, noù chæ vieäc phuïng töï cuûa toaøn theå moät xaõ hoäi (ôû ñaây töùc laø Giaùo Hoäi) vôùi tö caùch laø moät xaõ hoäi.
Ví duï: vieäc laàn chuoãi coù theå ñöôïc ñoïc chung nhöng thöïc ra ñoù khoâng phaûi laø lôøi caàu nguyeän phuïng vuï, maø vaãn laø moät ñoäng taùc phuïng töï “rieâng tö”. Noùi caùch khaùc ñoù laø vieäc caàu nguyeän cuûa moät caù nhaân hay cuûa moät nhoùm ngöôøi.
Traùi laïi Thaùnh Leã, caùc Bí Tích, AÙ Bí Tích vaø Kinh Nhaät Tuïng, duø chæ ñöôïc thöøa taùc vieân cöû haønh moät mình hay ñoïc rieâng, luoân luoân vaãn laø ñoäng taùc phuïng töï “coâng coäng”, laø ñoäng taùc cuûa Chuùa Kitoâ vaø cuûa Giaùo Hoäi Ngöôøi maø thöøa taùc vieân cöû haønh laø ñaïi dieän.
Do ñoù söï coâng hieäu cuûa lôøi nguyeän phuïng vuï khoâng do huaân coâng cuûa thöøa taùc vieân nhöng do chính nhöõng huaân coâng voâ bôø beán cuûa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi. (Trôû laïi ñaàu trang)
22 Xem Kh 21,2 ; Col 3,1 ; Dth 8,2. (Trôû laïi ñaàu trang)
23 Xem Ph 3,20 ; Col 3,4. (Trôû laïi ñaàu trang)
24 Xem Gio 17,3 ; Lc 24,27 ; CvTñ 2,38. (Trôû laïi ñaàu trang)
25 Xem Mt 28,20. (Trôû laïi ñaàu trang)
26 Kinh taï leã ngaøy voïng leã Phuïc Sinh vaø Chuùa Nhaät Phuïc Sinh trong Saùch Leã Roma. (Trôû laïi ñaàu trang)
27 n.v.t. Kinh caàu nguyeän thöù ba tuaàn Phuïc Sinh. (Trôû laïi ñaàu trang)
28 Xem 2Cor 6,1. (Trôû laïi ñaàu trang)
29 Xem Mt 6,6. (Trôû laïi ñaàu trang)
30 Xem 1Th 5,17. (Trôû laïi ñaàu trang)
31 Xem 2Cor 4,10-11. (Trôû laïi ñaàu trang)
32 Kinh daâng leã thöù hai tuaàn Hieän Xuoáng, trong Saùch Leã Roma. (Trôû laïi ñaàu trang)
2* Phuïng Vuï laø coâng cuoäc cuûa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi phoå quaùt, chöù khoâng thuoäc veà moät Giaùo Hoäi ñòa phöông hay ñoaøn theå ñaëc bieät naøo (x. soá 7). Do ñoù, taát caû moïi söï lieân quan tôùi vieäc ñieàu haønh Phuïng Vuï chæ leä thuoäc thaåm quyeàn toái cao cuûa Giaùo Hoäi maø thoâi. Caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø caùc Giaùm Muïc noùi chung chæ coù thaåm quyeàn do Giaùo Hoäi thöøa uûy. (Trôû laïi ñaàu trang)
33 T. Cyprianoâ, De Cath. Eccl. Unitate, 7 : x.b. G. Hartel, trong CSEL, boä III, 1 Vienna 1868, trg 215-216. Xem Ep. 66, soá 8, 3: nhaø xuaát baûn ñaõ trích, boä III, 2 Vienna 1871, trg 732-733. (Trôû laïi ñaàu trang)
34 Xem CÑ Trentoâ, khoùa XXII, 17-9-1562, Giaùo thuyeát De SS. Missae Sacrif., ch. 8: Concilium Tridentinum, nhaø xuaát baûn ñaõ trích, boä VIII, trg 961. (Trôû laïi ñaàu trang)
3* Vaán ñeà duøng tieáng baûn xöù trong Phuïng Vuï ñaõ laø moät ñeà taøi thaûo luaän soâi noåi trong Coâng Ñoàng Trentoâ. Coâng Ñoàng baáy giôø cuõng nhìn thaáy roõ raøng taàm quan troïng cuûa noù (x. DS 1749 vaø 1759). Tuy nhieân coù Nghò Phuï thaáy chöa phaûi laø luùc “thuaän tieän” ñeå thay ñoåi ngoân ngöõ Phuïng Vuï. Laäp tröôøng naøy nhaèm choáng laïi phaùi Tin Laønh chuû tröông phaûi duøng tieáng baûn xöù vì caùc Bí Tích chaúng qua laø phöông tieän ñeå khôi daäy hoaëc ñeå tuyeân xöng ñöùc tin (DS 1749).
Vì lyù do treân, La ngöõ vaãn ñöôïc xöû duïng trong caùc nghi leã Roma cho tôùi ngaøy nay. Ñieàu naøy ñöôïc coi nhö moät daáu hieäu hieäp nhaát roõ raøng vaø cuï theå, vaø laø moät baûo veä höõu hieäu choáng laïi moïi sai laïc cuûa neàn giaùo lyù tinh tuyeàn (Mediator Dei soá 58).
Daàu sao Coâng Ñoàng Trentoâ vaø Thoâng Ñieäp Mediator Dei cuõng nhaän söï kieän La ngöõ ngaên trôû giaùo daân tham döï chuû ñoäng vaø tích cöïc vaøo caùc nghi leã Phuïng Vuï, nhaát laø ñeå hieåu nhöõng baøi ñoïc vaø nhöõng nghi thöùc haøm chöùa nhieàu giaùo huaán cho giaùo daân.
Vì vaäy Coâng Ñoàng Vaticanoâ II ñaõ giaûi quyeát vaán ñeà ñeán nôi ñeán choán vaø neâu ra nhöõng qui taéc thieát thöïc cho vieäc xöû duïng tieáng baûn xöù (x. soá 54 vaø 63). (Trôû laïi ñaàu trang)
35 Xem T. Ignatioâ Antiokia, Ad Magn. 7; Ad Philm. 4: Ad Smyrn. 8 : x.b. F.X. Funk, ñaõ trích daãn, I, trg 236, 266, 281. (Trôû laïi ñaàu trang)