Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Khoùa V Ngaøy 21 thaùng 11 Naêm 1964
Phaoloâ Giaùm Muïc
Toâi Tôù Caùc Toâi Tôù Thieân Chuùa
Hieäp Nhaát Vôùi Caùc Nghò Phuï Cuûa Thaùnh Coâng Ñoàng
Ñeå Muoân Ñôøi Ghi Nhôù
Saéc Leänh
veà Caùc Giaùo Hoäi
Coâng Giaùo Ñoâng Phöông
Orientalium Ecclesiarum
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Saéc Leänh
veà Caùc Giaùo Hoäi
Coâng Giaùo Ñoâng Phöông
Lôøi môû ñaàu
1. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo 1* raát möïc toân troïng nhöõng quy cheá, nghi leã phuïng vuï, truyeàn thoáng Giaùo Hoäi vaø quy luaät cuûa ñôøi soáng Kitoâ giaùo nôi caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông. Thaät vaäy, truyeàn thoáng töø caùc Toâng Ñoà qua caùc Giaùo Phuï 1. 2* vaãn ñöôïc saùng toû nôi caùc Giaùo Hoäi vaãn noåi danh nhôø söï coå kính ñaùng moä meán aáy. Chính Truyeàn Thoáng naøy taïo neân moät phaàn Maïc Khaûi cuûa Thieân Chuùa vaø moät phaàn gia saûn nguyeân tuyeàn cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi. Vì theá trong nieàm öu aùi ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông laø nhöõng chöùng taù soáng ñoäng cuûa Truyeàn Thoáng treân, Thaùnh Coâng Ñoàng naøy öôùc mong caùc Giaùo Hoäi aáy ñöôïc thònh vöôïng vaø bieát chu toaøn phaän vuï ñaõ ñöôïc trao phoù vôùi tinh thaàn toâng ñoà haêng say môùi meû. Vaäy, ngoaøi nhöõng quyeát ñònh lieân quan tôùi toaøn theå Giaùo Hoäi, Thaùnh Coâng Ñoàng thieát ñònh nhöõng chöông chính yeáu sau ñaây, coøn nhöõng ñieåm khaùc daønh laïi cho caùc Hoäi Nghò Ñoâng Phöông 3* vaø Toøa Thaùnh ñònh lieäu 4*.
Caùc Giaùo Hoäi Rieâng Bieät Hay Caùc Leã Cheá
2. Söï khaùc bieät cuûa caùc Leã Cheá khoâng phöông haïi ñeán söï hieäp nhaát. Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo laø Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ goàm caùc tín höõu laø nhöõng ngöôøi lieân keát chaët cheõ vôùi nhau trong Chuùa Thaùnh Thaàn nhôø cuøng moät ñöùc tin, nhôø nhöõng bí tích vaø moät quyeàn cai trò nhö nhau. Nhôø vieäc ñoaøn tuï thaønh nhöõng coäng ñoaøn khaùc nhau lieân keát baèng phaåm traät 5*, hoï taïo neân nhöõng Giaùo Hoäi rieâng bieät hay nhöõng leã cheá 6*. Caùc Giaùo Hoäi naøy thoâng hieäp vôùi nhau moät caùch laï luøng ñeán noãi nhöõng saéc thaùi khaùc bieät trong Giaùo Hoäi khoâng phöông haïi maø coøn laøm saùng toû theâm söï hieäp nhaát. Thaät ra, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo muoán baûo toaøn caùc truyeàn thoáng cuûa töøng Giaùo Hoäi rieâng bieät hay caùc leã cheá. Ñoàng thôøi Giaùo Hoäi cuõng muoán thích nghi neáp soáng cuûa mình vôùi caùc nhu caàu khaùc nhau thuoäc thôøi gian vaø nôi choán 2.
3. Caùc leã cheá ñeàu coù cuøng moät phaåm giaù. Caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät naøy, Ñoâng cuõng nhö Taây, tuy coù phaàn khaùc nhau trong leã cheá nhö ngöôøi ta thöôøng noùi, nhö phuïng vuï, giaùo luaät vaø di saûn tinh thaàn, nhöng taát caû ñeàu ñöôïc ñaët döôùi quyeàn cai quaûn muïc vuï cuûa Giaùo Hoaøng Roma, Ñaáng keá vò Thaùnh Pheâroâ theo yù Thieân Chuùa trong quyeàn toái cao treân toaøn theå Giaùo Hoäi. 7* Do ñoù, xeùt theo phaåm giaù, caùc Giaùo Hoäi ñeàu ngang haøng vôùi nhau, ñeán noãi treân bình dieän leã cheá khoâng moät Giaùo Hoäi naøo troåi vöôït treân caùc Giaùo Hoäi khaùc. Taát caû ñeàu höôûng cuøng nhöõng quyeàn lôïi vaø coù nhöõng boån phaän nhö nhau, caû ñeán vieäc coù lieân quan tôùi coâng cuoäc rao giaûng Phuùc AÂm cho toaøn theá giôùi (x. Mc 16,15) döôùi söï höôùng daãn cuûa Giaùo Hoaøng Roma 8*.
4. Caùc leã cheá phaûi ñöôïc hoïc hoûi kyõ löôõng. Vì theá, moïi nôi treân hoaøn caàu ñeàu phaûi lo duy trì vaø phaùt trieån caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät vaø do ñoù, neân thaønh laäp nhöõng xöù ñaïo vaø haøng giaùo phaåm rieâng ôû nôi maø lôïi ích thieâng lieâng cuûa caùc tín höõu ñoøi hoûi. Coøn haøng giaùo phaåm cuûa caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät khaùc nhau, tuy coù thaåm quyeàn 9* treân cuøng moät ñòa haït, cuõng phaûi lo coå voõ söï hieäp nhaát trong haønh ñoäng nhôø caùc cuoäc trao ñoåi yù kieán vôùi nhau trong caùc phieân hoïp ñònh kyø, ñoàng thôøi phaûi goùp söùc hoã trôï caùc coâng vieäc chung ñeå môû mang ñaïo Chuùa caùch deã daøng hôn vaø baûo veä kyû luaät trong haøng giaùo só caùch höõu hieäu hôn 3. 10* Moïi giaùo só vaø taát caû nhöõng ai tieán tôùi caùc chöùc thaùnh phaûi hoïc hoûi caån thaän veà caùc leã cheá, nhaát laø veà caùc tieâu chuaån thöïc haønh trong caùc vaán ñeà töông quan giöõa caùc leã cheá. 11* Ngay caùc giaùo höõu cuõng phaûi ñöôïc daïy doã veà caùc leã cheá vaø caùc tieâu chuaån aáy trong giôø giaùo lyù. Sau cuøng, taát caû vaø moãi ngöôøi coâng giaùo, caû nhöõng ngöôøi chòu pheùp röûa trong baát cöù Giaùo Hoäi hay coäng ñoaøn khoâng coâng giaùo naøo, khi trôû veà 12* hieäp thoâng hoaøn toaøn vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vaãn phaûi duy trì vaø toân troïng leã cheá rieâng duø ôû baát cöù nôi naøo vaø phaûi tuøy söùc tuaân giöõ 4. 13* Tuy nhieân, quyeàn khieáu naïi leân Toøa Thaùnh trong nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät, thuoäc caù nhaân, coäng ñoaøn, hoaëc giaùo mieàn vaãn ñöôïc baûo ñaûm. Nhö vò troïng taøi toái cao cho caùc töông quan giöõa caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät, Toøa Thaùnh, hoaëc ñích thaân hoaëc qua caùc ñaáng thaåm quyeàn khaùc seõ giaûi quyeát thoûa ñaùng caùc nhu caàu trong tinh thaàn hieäp nhaát, baèng caùch ban nhöõng quy luaät, saéc leänh hay nhöõng phuùc chieáu 14* thích hôïp.
Vieäc Baûo Veä Di Saûn Tinh Thaàn Nôi Caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông
5. Coâng lao cuûa caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông. Lòch söû, caùc truyeàn thoáng, vaø raát nhieàu theå cheá trong Giaùo Hoäi ñeàu chöùng minh roõ raøng raèng caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông coù coâng bieát bao ñoái vôùi toaøn theå Giaùo Hoäi 5. Vì vaäy Thaùnh Coâng Ñoàng khoâng nhöõng heát loøng yeâu meán vaø ca ngôïi ñuùng möùc gia saûn tinh thaàn cuûa caùc Giaùo Hoäi naøy, maø coøn xaùc quyeát ñoù laø saûn nghieäp cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi Chuùa Kitoâ. Do ñoù, Thaùnh Coâng Ñoàng long troïng tuyeân boá raèng caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông cuõng nhö Taây Phöông ñeàu coù quyeàn lôïi vaø boån phaän tuaân theo nhöõng quy luaät rieâng cuûa mình 15* vì nhöõng quy luaät naøy coù giaù trò nhôø ôû ñaëc tính coå kính ñaùng quyù troïng, phuø hôïp vôùi caùc taäp tuïc cuûa tín höõu hôn vaø xem ra coù theå möu ích cho caùc linh hoàn caùch höõu hieäu hôn.
6. Khoâng ñöôïc thay ñoåi caùch ñoäc ñoaùn. Moïi giaùo höõu Ñoâng Phöông neân yù thöùc vaø xaùc tín raèng mình coù theå vaø phaûi luoân luoân tuaân giöõ caùc nghi thöùc phuïng vuï hôïp phaùp vaø quy luaät cuûa mình, vaø khoâng ñöôïc thay ñoåi ñieàu gì neáu khoâng vì lyù do tieán boä rieâng thuoäc phaïm vi toå chöùc. Vaäy chính caùc giaùo höõu Ñoâng Phöông phaûi heát söùc trung thaønh tuaân giöõ caùc ñieàu aáy. Hoï phaûi lo hoïc hieåu caùc ñieàu ñoù ngaøy caøng saâu roäng hôn vaø ñaït ñeán möùc ñoä hoaøn haûo hôn trong thöïc haønh. Neáu vì lyù do thôøi gian hay nhaân söï laøm cho hoï xao laõng moät caùch baát caån, hoï phaûi coá gaéng trôû veà vôùi truyeàn thoáng cuûa toå tieân. Rieâng nhöõng ai hoaëc vì phaän söï hay do nhieäm vuï toâng ñoà coù lieân laïc thöôøng xuyeân vôùi caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông hay vôùi tín höõu thuoäc caùc Giaùo Hoäi naøy, caàn phaûi ñöôïc ñaøo luyeän chu ñaùo ñeå am hieåu vaø toân troïng caùc nghi thöùc, quy luaät, giaùo thuyeát 16* cuõng nhö lòch söû vaø taâm tính ngöôøi Ñoâng Phöông tuøy theo taàm quan troïng cuûa coâng vieäc hoï ñaûm nhaän 6. Caùc doøng tu vaø caùc tu hoäi theo leã cheá Latinh hoaït ñoäng taïi caùc mieàn thuoäc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông hay giöõa caùc tín höõu Ñoâng Phöông neân coá gaéng thaønh laäp caùc chi nhaùnh hay caû nhöõng tænh doøng theo leã cheá Ñoâng Phöông, neáu coù theå, ñeå vieäc toâng ñoà ñöôïc höõu hieäu hôn 7.
Caùc Thöôïng Phuï Ñoâng Phöông
7. Theå cheá Thöôïng Phuï. Theå cheá Thöôïng Phuï 17* ñaõ ñöôïc thònh haønh töø laâu trong Giaùo Hoäi vaø ñaõ ñöôïc caùc Coâng Ñoàng Chung tieân khôûi nhìn nhaän 8.
Thöïc ra, danh hieäu Thöôïng Phuï Ñoâng Phöông duøng ñeå chæ vò Giaùm Muïc coù thaåm quyeàn treân taát taát caû caùc Giaùm Muïc keå caùc caùc vò Toång Giaùo Chuû 18*, treân haøng giaùo só vaø giaùo daân trong ñòa haït hay thuoäc leã cheá mình chieáu theo luaät ñònh, nhöng vaãn toân troïng quyeàn toái cao cuûa Giaùo Hoaøng Roma 9.
Vò Giaùo Chuû 19* thuoäc moät leã cheá naøo ñoù ñöôïc chæ ñònh laøm giaùo chuû cho baát cöù nôi naøo ngoaøi ñòa haït thöôïng phuï, thì vaãn leä thuoäc vaøo quyeàn cuûa Thöôïng Phuï giaùo chuû leã cheá aáy theo luaät ñònh.
8. Caùc Thöôïng Phuï trong Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, duø tieán chöùc tröôùc hay sau, taát caû ñeàu bình ñaúng treân cöông vò Thöôïng Phuï Giaùo Chuû, nhöng giöõa caùc ngaøi vaãn coù ngoâi thöù danh döï, ñöôïc minh ñònh caùch hôïp phaùp 10.
9. Danh döï ñaëc bieät cuûa caùc Thöôïng Phuï Ñoâng Phöông. Theo truyeàn thoáng raát coå kính cuûa Giaùo Hoäi, caùc Thöôïng Phuï Ñoâng Phöông phaûi ñöôïc höôûng moät danh döï ñaëc bieät vì caùc ngaøi cai quaûn ñòa haït mình nhö nhöõng ngöôøi cha vaø thuû laõnh.
Vì theá Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát ñònh phuïc hoài caùc quyeàn lôïi vaø ñaëc aân 20* cuûa caùc ngaøi chieáu theo truyeàn thoáng coå kính cuûa töøng Giaùo Hoäi vaø saéc leänh cuûa caùc Coâng Ñoàng Chung 11.
Thöïc ra, chính caùc quyeàn lôïi vaø ñaëc aân naøy ñaõ coù töø thôøi Ñoâng Phöông vaø Taây Phöông coøn hieäp nhaát 21*, maëc daàu ngaøy nay coøn phaûi thích nghi ít nhieàu vôùi hoaøn caûnh.
Caùc Thöôïng Phuï hôïp vôùi Hoäi Ñoàng rieâng laäp thaønh toøa thöôïng thaåm ñeå minh xeùt moïi vaán ñeà trong ñòa haït, keå caû quyeàn thieát laäp caùc ñòa sôû môùi 22* vaø boå nhieäm caùc Giaùm Muïc cuøng moät leã cheá trong ñòa haït thöôïng phuï, dó nhieân vaãn baûo toaøn quyeàn ñaëc höõu cuûa Giaùo Hoaøng Roma: can thieäp vaøo töøng tröôøng hôïp 23*.
10. Thieát laäp nhöõng toøa thöôïng phuï môùi. Theo luaät ñònh, taát caû nhöõng khoaûn noùi veà caùc Thöôïng Phuï cuõng coù giaù trò ñoái vôùi caùc Toång Giaùm Muïc Nieân Tröôûng 24* laø nhöõng vò ñöùng ñaàu moät Giaùo Hoäi rieâng bieät hay moät leã cheá naøo ñoù 12.
Vì theå cheá Thöôïng Phuï laø hình thöùc cai trò coå truyeàn nôi caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, neân Thaùnh Coâng Ñoàng Chung heát söùc mong öôùc thieát laäp theâm nhöõng toøa Thöôïng Phuï Giaùo Chuû, khi caàn. Vieäc thieát laäp naøy ñöôïc daønh cho Coâng Ñoàng Chung hay Giaùo Hoaøng Roma 13.
Quy Luaät Veà Caùc Bí Tích
12. Taùi laäp qui luaät cuõ veà caùc Bí Tích. Thaùnh Coâng Ñoàng chaáp nhaän vaø pheâ chuaån quy luaät coå kính veà caùc bí tích thònh haønh nôi caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, caû caùch thöùc cöû haønh vaø ban caùc bí tích aáy nöõa. Thaùnh Coâng Ñoàng cuõng mong öôùc phuïc hoài caùch thöùc naøy khi caàn.
13. Ban Bí Tích Theâm Söùc. Quy luaät veà thöøa taùc vieân "Theâm Söùc" ñaõ thònh haønh töø ngaøn xöa nôi caùc giaùo höõu Ñoâng Phöông seõ ñöôïc phuïc hoài hoaøn toaøn 25*. Do ñoù, caùc linh muïc coù theå ban bí tích naøy, mieãn laø duøng Daàu Thaùnh do Thöôïng Phuï hay Giaùm Muïc laøm pheùp 14.
14. Taát caû caùc linh muïc Ñoâng Phöông coù theå ban bí tích naøy thaønh söï cuøng moät traät vôùi pheùp Röûa Toäi, 26* hoaëc rieâng reõ, cho moïi tín höõu thuoäc baát cöù leã cheá naøo, keå caû leã cheá Latinh, vaø ñeå cho hôïp phaùp, phaûi giöõ moïi ñieàu theo luaät ñònh, chung cuõng nhö rieâng 15. Caùc linh muïc theo leã cheá Latinh 27* coù quyeàn ban bí tích naøy, cuõng coù theå ban cho tín höõu thuoäc caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông mieãn laø khoâng phöông haïi ñeán leã cheá. Dó nhieân ñeå cho hôïp phaùp, phaûi tuaân giöõ caùc ñieàu luaät, chung cuõng nhö rieâng 16.
15. Luaät giöõ naøy Chuùa nhaät vaø caùc leã troïng. Vaøo Chuùa nhaät vaø caùc ngaøy Leã Troïng, caùc giaùo höõu buoäc phaûi tham döï vaøo Phuïng Vuï Thaùnh 28* hay caùc giôø ca tuïng Thieân Chuùa theo taäp tuïc vaø thoùi quen cuûa töøng leã cheá 17. Ñeå giaùo daân coù theå chu toaøn boån phaän naøy caùch deã daøng, giôø thuaän tieän cho vieäc giöõ luaät ñoù ñöôïc aán ñònh laø töø chieàu hoâm tröôùc cho ñeán heát Chuùa nhaät hay ngaøy leã troïng 18. Thaùnh Coâng Ñoàng Chung tha thieát khuyeân nhuû caùc tín höõu neân röôùc leã trong nhöõng ngaøy ñoù, cuõng nhö khuyeân naêng röôùc leã hôn, vaø caû vieäc röôùc leã haèng ngaøy 19.
16. Quyeàn taøi phaùn treân caùc leã cheá khaùc nhau. Trong cuoäc soáng traø troän haèng ngaøy cuûa tín höõu thuoäc caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông khaùc nhau trong cuøng moät mieàn hay ñòa haït ñoâng phöông, caùc linh muïc thuoäc baát cöù leã cheá naøo, moät khi ñöôïc Ñaáng Baûn Quyeàn mình ban quyeàn giaûi toäi theo luaät vaø khoâng haïn heïp, ñeàu coù theå giaûi toäi cho moïi tín höõu trong toaøn ñòa haït ngaøi, caû caùc tín höõu vaø nhöõng nôi thuoäc caùc leã cheá khaùc naèm trong ñòa haït naøy, mieãn laø Ñaáng Baûn Quyeàn ñòa phöông cuûa caùc leã cheá khaùc khoâng ngaên caám roõ raøng ôû nôi ñoù 20.
17. Bí Tích Truyeàn Chöùc. Ñeå phuïc hoài quy luaät coå kính veà Bí Tích Truyeàn Chöùc trong caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, Thaùnh Coâng Ñoàng mong muoán taùi laäp chöùc phoù teá vónh vieãn 29* nôi maø theå cheá naøy ñaõ bò mai moät 21. Coøn ñoái vôùi chöùc Phuï Phoù Teá vaø caùc Chöùc Nhoû cuõng nhö nhöõng quyeàn lôïi vaø boån phaän lieân heä, seõ do quyeàn laäp phaùp cuûa töøng Giaùo Hoäi rieâng bieät tuøy nghi ñònh ñoaït 22.
18. Hình thöùc Giaùo luaät cuûa vieäc cöû haønh hoân phoái khaùc leã cheá. Ñeå traùnh nhöõng hoân nhaân baát thaønh söï khi ngöôøi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông keát hoân vôùi ngöôøi khoâng Coâng Giaùo Ñoâng Phöông ñaõ ñöôïc röûa toäi, vaø ñeå duy trì tính caùch beàn vöõng, thaùnh thieän cuûa hoân nhaân cuõng nhö söï hoøa thuaän trong gia ñình, Thaùnh Coâng Ñoàng phaùn quyeát raèng, ñeå cho hôïp phaùp, buoäc cöû haønh leã nghi cho nhöõng ñoâi hoân phoái naøy theo hình thöùc giaùo luaät. 30* Coøn ñeå thaønh söï, chæ caàn söï hieän dieän cuûa thöøa taùc vieân coù chöùc thaùnh laø ñuû, dó nhieân phaûi tuaân giöõ caùc ñieåm khaùc theo luaät ñònh 23.
Vieäc Phuïng Thôø Thieân Chuùa
19. Caùc ngaøy leã . Töø nay veà sau, duy coù Coâng Ñoàng Chung hay Toøa Thaùnh môùi coù quyeàn thieát laäp, thay ñoåi hay baõi boû caùc ngaøy leã chung cho caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông. Coøn caùc ngaøy leã rieâng cuûa caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, thì ngoaøi Toøa Thaùnh ra, Hoäi Ñoàng Thöôïng Phuï hay Toång Giaùo Chuû cuõng coù quyeàn treân, tuy nhieân, neân löu taâm hoaøn caûnh cuûa toaøn mieàn vaø cuûa caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät khaùc 24.
20. Cöû haønh leã Phuïc Sinh. Trong khi chôø ñôïi moïi Kitoâ höõu thoûa thuaän möøng leã Phuïc Sinh vaøo cuøng moät ngaøy 31*, Thaùnh Coâng Ñoàng ñaõ uûy thaùc cho caùc Thöôïng Phuï hay caùc Ñaáng Baûn Quyeàn Toái Cao ñòa phöông vieäc aán ñònh moät Chuùa nhaät ñeå möøng leã naøy, sau khi tham khaûo yù kieán caùc ngöôøi lieân heä vaø ñöôïc hoï chaáp thuaän haàu theå hieän söï hieäp nhaát giöõa caùc Kitoâ höõu soáng trong moät mieàn hay moät laõnh thoå 25.
21. Thôøi gian thaùnh. Veà luaät thôøi gian thaùnh, caùc tín höõu soáng ngoaøi ñòa haït hay mieàn thuoäc leã cheá rieâng coù theå hoaøn toaøn thích nghi theo qui luaät ñang thònh haønh nôi hoï soáng. Rieâng nhöõng gia ñình theo nhieàu leã cheá khaùc nhau cuõng ñöôïc pheùp giöõ luaät naøy theo moät leã cheá maø thoâi 26. 32*
22. Kinh nhaät tuïng. Caùc giaùo só vaø tu só Ñoâng Phöông cöù theo taäp tuïc vaø truyeàn thoáng rieâng cuûa qui luaät mình maø cöû haønh caùc giôø Kinh Nhaät Tuïng, ñaõ ñöôïc raát möïc toân kính trong caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông töø ngaøn xöa 27. Chính caùc giaùo höõu cuõng neân noi göông cha oâng tham döï caùc giôø Kinh Nhaät Tuïng vôùi loøng soát saéng vaø tuøy khaû naêng.
23. Ngoân ngöõ trong phuïng vuï. Quyeàn aán ñònh vieäc duøng ngoân ngöõ trong phuïng vuï thaùnh ñöôïc daønh cho caùc Thöôïng Phuï vaø Hoäi Ñoàng cuûa ngaøi, hay Ñaáng Baûn Quyeàn toái cao cuûa moãi Giaùo Hoäi vaø Hoäi Ñoàng Giaùo Chuû. Caùc vò naøy cuõng coù quyeàn pheâ chuaån caùc baûn dòch sang tieáng baûn xöù sau khi phuùc trình leân Toøa Thaùnh 28.
Lieân Laïc Vôùi Anh Em Thuoäc Caùc Giaùo Hoäi Ly Khai 33*
24. Coå voõ söï hieäp nhaát giöõa caùc anh em Ñoâng Phöông ly khai. Caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông hieäp thoâng vôùi Toøa Thaùnh Roâma coù troïng traùch ñaëc bieät phaûi xuùc tieán vieäc hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, nhaát laø caùc kitoâ höõu Ñoâng Phöông, döïa theo caùc nguyeân taéc ñöôïc Thaùnh Coâng Ñoàng naøy baøn tôùi trong saéc leänh "Veà Hieäp Nhaát", nhaát laø hoï phaûi caàu nguyeän vaø laøm göông saùng trong ñôøi soáng, trung thaønh vôùi nhöõng truyeàn thoáng toân giaùo Ñoâng Phöông 34* thôøi xöa, tìm hieåu laãn nhau saâu xa hôn, coäng taùc vaø quí troïng con ngöôøi 35* cuøng söï vaät 36* trong tình huynh ñeä 29.
25. Caùc anh em ly khai Ñoâng Phöông, khi trôû veà hieäp nhaát vôùi Coâng Giaùo nhôø taùc ñoäng cuûa ôn Chuùa Thaùnh Thaàn, seõ khoâng bò ñoøi phaûi laøm gì hôn laø tuyeân xöng Ñöùc Tin coâng giaùo 37* moät caùch ñôn giaûn. Hôn nöõa, vì chöùc vuï linh muïc ñaõ thaønh söï nôi hoï vaãn ñöôïc baûo toàn, neân caùc giaùo só Ñoâng Phöông, khi trôû veà hieäp nhaát vôùi Coâng Giaùo, vaãn coøn quyeàn thi haønh chöùc vuï rieâng theo nhöõng qui luaät do Ñaáng coù thaåm quyeàn thieát laäp 30. 38*
26. Nguyeân taéc veà "vieäc thoâng döï vaøo söï thaùnh". Luaät Chuùa caám thoâng döï vaøo söï thaùnh 39* coù phöông haïi ñeán vaán ñeà hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi, hoaëc ñöa ñeán sai laàm thaät söï hay nguy cô laïc höôùng veà ñöùc tin, sinh ra göông muø göông xaáu vaø taïo neân thaùi ñoä laõnh ñaïm 31. Vieäc thöïc haønh muïc vuï chöùng toû raèng: ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà ieân quan ñeán anh em Ñoâng Phöông, ngöôøi ta coù theå vaø phaûi xeùt tôùi hoaøn caûnh caù bieät cuûa töøng ngöôøi, trong ñoù coù nhöõng hoaøn caûnh khoâng phöông haïi ñeán söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi cuõng khoâng coù nhöõng hieåm nguy phaûi traùnh, nhöng chæ thaáy söï caàn thieát cuûa ôn cöùu roãi vaø lôïi ích thieâng lieâng cuûa caùc linh hoàn thuùc baùch. Chính vì theá maø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vì moïi hoaøn caûnh thôøi gian, nôi choán vaø nhaân söï thöôøng ñaõ vaø ñang coøn theo moät phöông thöùc haønh ñoäng meàm deûo hôn, ñang khi ñem laïi nhöõng phöông theá cöùu roãi vaø bieåu döông tình baùc aùi nôi caùc Kitoâ höõu cho heát moïi ngöôøi qua vieäc tham döï vaøo caùc bí tích cuõng nhö caùc cuoäc cöû haønh phuïng töï khaùc vaø duøng caùc ñoà vaät thaùnh 40*. Sau khi ñaõ caân nhaéc nhöõng ñieàu ñoù, Thaùnh Coâng Ñoàng ñaõ thieát ñònh nguyeân lyù haønh ñoäng sau ñaây "ñeå chuùng toâi khoûi trôû thaønh chöôùng ngaïi vaät, vì quan nieäm quaù nghieâm khaéc, cho nhöõng ai laõnh nhaän ôn cöùu roãi" 32 vaø ñeå xuùc tieán ngaøy moät höõu hieäu söï hieäp nhaát vôùi caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông ly khai vôùi chuùng ta.
27. AÙp duïng muïc vuï veà vieäc "thoâng döï vaøo söï thaùnh". Chieáu theo caùc nguyeân taéc vöøa ñöôïc nhaéc treân ñaây, coù theå ban caùc bí tích Caùo Giaûi, Thaùnh Theå vaø Xöùc Daàu Beänh Nhaân cho nhöõng tín höõu Ñoâng Phöông vì yù ngay laønh 41* ñaõ ly khai vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, neáu töï yù hoï xin vaø ñaõ chuaån bò taâm hoàn moät caùch thích ñaùng. Hôn nöõa ngöôøi Coâng Giaùo cuõng ñöôïc quyeàn xin chòu nhöõng bí tích naày nôi caùc thöøa taùc vieân ngoaøi coâng giaùo thuoäc caùc Giaùo Hoäi coù nhöõng bí tích aáy thaønh söï, moãi khi caàn thieát hay ích lôïi thieâng lieâng ñoøi hoûi, trong tröôøng hôïp ngaên trôû theå lyù cuõng nhö luaân lyù, 42* khoâng theå tìm tôùi linh muïc coâng giaùo ñöôïc 33.
28. Ngoaøi ra, cuõng theo caùc nguyeân taéc naøy, khi coù lyù do chính ñaùng ngöôøi Coâng Giaùo vaø anh em ly khai Ñoâng Phöông coù theå cuøng nhau thoâng döï vaøo nhöõng cuoäc cöû haønh phuïng töï, duøng chung nhöõng ñoà vaät thaùnh vaø nô thaùnh 34. 43*
29. Vieäc aán ñònh caùch thöùc thoâng döï vaøo söï thaùnh vôùi anh em thuoäc Giaùo Hoäi ly khai Ñoâng Phöông seõ uyeån chuyeån tuøy theo söï khoân ngoan cuûa caùc vò Giaùo Chuû Baûn Quyeàn ñòa phöông, ñeå sau khi hoäi yù vôùi nhau, vaø neáu caàn, sau khi ñaõ tham khaûo yù kieán cuûa caùc vò Giaùo Chuû cuûa nhöõng Giaùo Hoäi ly khai, caùc vò Giaùo Chuû Baûn Quyeàn ñòa phöông aáy coù theå ñieàu hoøa vieäc lieân laïc giöõa caùc Kitoâ höõu baèng nhöõng nguyeân taéc vaø tieâu chuaån thuaän lôïi vaø höõu hieäu hôn 44*.
Keát Luaän
30. Thaùnh Coâng Ñoàng raát hoan hæ veà söï coäng taùc tích cöïc vaø höõu hieäu giöõa caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông vaø Taây Phöông, ñoàng thôøi tuyeân boá raèng: moïi chuû tröông coù tính caùch phaùp ñònh naøy ñöôïc neâu ra vì nhöõng hoaøn caûnh hieän taïi, cho tôùi ngaøy Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Giaùo Hoäi ly khai Ñoâng Phöông ñaït tôùi tình traïng hieäp thoâng hoaøn toaøn 45*.
Trong khi chôø ñôïi, thaønh khaån xin caùc Kitoâ höõu, Ñoâng Phöông cuõng nhö Taây Phöông, daâng leân Thieân Chuùa nhöõng lôøi nguyeän soát saéng, kieân trì vaø haøng ngaøy, ngoõ haàu nhôø söï trôï giuùp cuûa Meï Cöïc Thaùnh Thieân Chuùa, moïi ngöôøi ñöôïc hieäp nhaát. 46* Cuõng xin moïi ngöôøi caàu nguyeän cuøng Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng An UÛi, tuoân traøn ôn trôï löïc vaø an uûi cho bao nhieâu Kitoâ höõu cuûa baát cöù Giaùo Hoäi naøo ñang phaûi ñau khoå vaø chòu baùch haïi maø vaãn can ñaûm tuyeân xöng danh Chuùa Kitoâ 47*.
Moïi ngöôøi chuùng ta haõy yeâu thöông nhau trong tình baùc aùi huynh ñeä vaø haõy toân troïng laãn nhau 35.
Taát caû vaø töøng ñieàu ñaõ ñöôïc ban boá trong Saéc Leänh naøy ñeàu ñöôïc caùc Nghò Phuï Thaùnh Coâng Ñoàng chaáp thuaän. Vaø duøng quyeàn Toâng Ñoà Chuùa Kitoâ trao ban, hieäp cuøng caùc Nghò Phuï khaû kính, trong Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùng Toâi pheâ chuaån, cheá ñònh vaø quyeát nghò, vaø nhöõng gì ñaõ ñöôïc Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát nghò, Chuùng Toâi truyeàn coâng boá cho Danh Chuùa caû saùng.
Roma, taïi Ñeàn Thaùnh Pheâroâ, ngaøy 21 thaùng 11 naêm 1964.
Toâi, Phaoloâ Giaùm Muïc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Tieáp theo laø chöõ kyù cuûa caùc Nghò Phuï.
Chuù Thích:
1* Giaùo Hoäi Coâng Giaùo laø Giaùo Hoäi phoå quaùt. Caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông ñeàu thuoäc veà Giaùo Hoäi naøy. Caùc Giaùo Hoäi ñoù ngang haøng vôùi Giaùo Hoäi Latinh, khoâng keùm hôn, cuõng khoâng phaûi laø phuï theâm vaøo Giaùo Hoäi theo nghi leã Latinh. (Trôû laïi ñaàu trang)
1 Xem Leoâ XIII, Toâng thö Orientalium dignitas, 30-11-1894, trong Leonis XIII Acta XIV, trg 201-202. (Trôû laïi ñaàu trang)
2* Caùc Giaùo Phuï laø caùc "vaên só" coâng giaùo thôøi thöôïng coå Kitoâ giaùo, töø theá kyû thöù nhaát ñeán theá kyû thöù taùm. (Trôû laïi ñaàu trang)
3* Hoäi nghò laø moät uûy ban thöông goàm vaøi Giaùm Muïc. Caùc vò naøy coäng taùc v7í vò thuû laõnh dieàu khieån moät Giaùo Hoäi rieâng bieät. (Trôû laïi ñaàu trang)
4* Saéc leänh chæ ñeà caäp ñeán moät vaøi ñieåm cuûa caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông; nhöõng vaán ñeà khaùc ñöôïc uûy thaùc cho Hoäi Nghò vaø Toøa Thaùnh. (Trôû laïi ñaàu trang)
5* Haøng giaùo phaåm goàm taát caû nhöõng ai coù quyeàn thaùnh vaø ñieàu khieån Giaùo Hoäi. (Trôû laïi ñaàu trang)
6* "Leã Cheá": ôû ñaây hieåu theo nghóa roäng (xem phaàn nhaäp ñeà). "Giaùo Hoäi rieâng bieät ôû ñaây ñoàng hoùa vôùi Leã Cheá. Giaùo Hoäi rieâng bieät laø Coäng Ñoaøn tín höõu coù cuøng moät nghi leã phuïng vuï, moät quy luaät vaø cuøng döôùi moät quyeàn cai trò. Ñöùng laãn loän "Giaùo Hoäi rieâng bieät" vôùi Giaùo Hoäi ñòa phöông. Nhieàu Giaùo Hoäi ñòa phöông coù theå cuøng thuoäc veà moät Giaùo Hoäi rieâng bieät. (Trôû laïi ñaàu trang)
2 Xem T. Leoâ IX, Thö In terra pax, naêm 1053: "Ut enim". - Innocentioâ III, CÑ Lateranoâ IV, naêm 1215, ch IV: "Licet Graecos"; Thö Inter Quattuor, 2-8-1206: "Postulasti postmodum". -Innocentioâ IV, Thö Cum de cetero, 27-8-1274; thö Sub catholicae, 6-3-1254, phaàn môû ñaàu. - Nicolaoâ III, Huaán thò Istud est memoriale, 9-10-1278. - Leoâ X, Toâng thö Acceptimus nuper, 18-5-1521. - Phaoloâ III, Toâng thö Dudum, 23-12-1534. - Pioâ IV, Toâng hieán Romanus pontifex, 16-2-1564, ch 5. - Clementeâ VIII, Toâng hieán Magnus Dominus, 23-12-1595, ch 10. - Phaoloâ V, Toâng hieán Solei circumspecta, 10-12-1615, ch 3. - Benedictoâ XIV, Tñ Demandatam, 24-12-1743, ch 3; Tñ Allatae sunt, 26-6-1745, ch 3, 6-9, 32. - Pioâ VI, Tñ Catholicae communionis, 24-5-1787. - Pioâ IX, Thö In suprema, 6-1-1848, ch 3; Toâng thö Ecclesiam Christi, 26-11-1853; Toâng hieán Romani Pontificis, 6-1-1862. - Leoâ XIII, Toâng thö Praeclara, 20-6-1894, soá 7; Toâng thö Orientalium dignitas, 30-11-1894, phaàn môû ñaàuv.v... (Trôû laïi ñaàu trang)
7* Söï hieäp nhaát taát caû caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät vôùi nhau, ñoâng phöông cuõng nhö taây phöông, ñöôïc baûo ñaûm nhôø cuøng moät quyeàn cai trò toái cao cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, vò coù quyeàn haønh treân moïi Giaùo Hoäi rieâng bieät. (Trôû laïi ñaàu trang)
8* Coâng Ñoàng tuyeân boá raèng: taát caû moïi Giaùo Hoäi rieâng bieät coù tö caùch nhö nhau, höôûng cuøng moät quyeàn lôïi vaø coù nhöõng boån phaän nhö nhau. Nhö theá Coâng Ñoàng baùc boû luaän ñeà tröôùc kia ñöôïc nhieàu ngöôøi uûng hoä raèng Giaùo Hoäi theo Leã Cheá Latinh cao troïng hôn caùc Giaùo Hoäi ñoâng phöông. Caùc Giaùo Hoäi ñoâng phöông coù quyeàn rao giaûng Phuùc AÂm baát cöù nôi naøo, nhö Giaùo Hoäi Latinh. tröôùc kia quyeàn naøy chæ ñöôïc haïn heïp trong moät vaøi nôi. (Trôû laïi ñaàu trang)
9* Thaåm quyeàn laø moät khaû naêng thöïc haønh quyeàn thieâng lieâng vaø cai trò caùc tín höõu. (Trôû laïi ñaàu trang)
3 Xem Pioâ XII, Töï saéc Cleri sanctiati, 2-6-1957, kh 4. (Trôû laïi ñaàu trang)
10* Coâng Ñoàng ao öôùc caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät treân cuøng moät laõnh thoå thoâng caûm vaø coäng taùc chaët cheõ vôùi nhau trong caùc coâng vieäc chung caøng nhieàu caøng hay. (Trôû laïi ñaàu trang)
11* Vieäc coäng taùc giöõa caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät giaû thieát coù söï hieåu bieát vaø quyù troïng nhau. Nhö theá Coâng Ñoàng muoán giaùo só cuõng nhö giaùo daân coù söï hieåu bieát ñoù. (Trôû laïi ñaàu trang)
12* Coâng Ñoàng traùnh duøng tieáng "trôû laïi" ñeå khoûi va chaïm ngöôøi Ñoâng phöông khoâng coâng giaùo. Duø ôû ñaây chæ ñeà caäp ñeán caù nhaân ñaõ chòu Pheùp Thaùnh Taåy ñeå trôû veà vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, tuy nhieân Coâng Ñoàng khoâng loaïi tröø yù töôûng vaø loøng ao öôùc moät söï lieân keát taäp theå giöõa ngöôøi Ñoâng Phöông khoâng coâng giaùo vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. (Trôû laïi ñaàu trang)
4 N.v.t. kh 8: "Khoâng coù pheùp Toøa Thaùnh thì theo loái thöïc haønh cuûa nhöõng theá kyû tröôùc". Cuõng vaäy, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo ñaõ ñöôïc röûa toäi, kh. 11 coù caâu "Hoï coù theå choïn löïa leã cheá naøo maø hoï thích hôn". Baûn vaên treân ñaây minh chöùng moät caùch roõ reät vieäc theo moät leã cheá cho heát moïi ngöôøi ôû baát cöù nôi naøo. (Trôû laïi ñaàu trang)
13* Coâng Ñoàng muoán moãi ngöôøi coâng giaùo ñoâng phöông duy trì Leã Cheá vaø ôû laïi trong Giaùo Hoäi rieâng bieät cuûa mình. Cuõng nhö khi caùc ngöôøi ñoâng phöông khoâng coâng giaùo trôû veà vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, Coâng Ñoàng khuyeân hoï neân lieân keát vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông coù cuøng moät Leã Cheá maø hoï ñaõ ôû khi coøn thuoäc veà coäng ñoaøn hay Giaùo Hoäi ly khai. Quy luaät naøy nhaèm giuùp cho Giaùo Hoäi rieâng bieät khoûi phaûi mai moät. (Trôû laïi ñaàu trang)
14* Phuùc chieáu laø moät baûn traû lôøi chính thöùc baèng chöõ vieát cuûa Toøa Thaùnh cho caâu hoûi cuûa moät Giaùm Muïc, moät tín höõu hay moät coäng ñoaøn. (Trôû laïi ñaàu trang)
5 Xem Leoâ XIII, Toâng thö Orientalium dignitas, 30-11-1894; Toâng thö Praeclara gratulationis, 20-6-1894; vaø caùc vaên kieän khaùc ñaõ trích daãn ôû ghi chuù 2. (Trôû laïi ñaàu trang)
15* Coâng Ñoàng nhaán maïnh: Taát caû caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät, Ñoâng Phöông cuõng nhö Taây Phöông, ñeàu coù quyeàn töï trò theo nhöõng quy luaät rieâng. Vaäy Giaùo Hoäi Latinh khoâng phaûi laø maãu möïc cho caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông. Caùc Giaùo Hoäi naøy khoâng phaûi laø moät bieät leä. Traùi laïi söï khaùc nhau veà kyû luaät laø moät ñònh luaät chung. (Trôû laïi ñaàu trang)
16* Giaùo Thuyeát rieâng bieät cho Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông ôû ñaây chæ caùc phöông phaùp vaø nhöõng caùch thöùc hieåu bieát, ñaøo saâu vaø dieãn taû nhöõng vieäc veà Chuùa nhö ôû Ñoâng Phöông thöôøng duøng ngay töø thôøi thöôïng coå. (Trôû laïi ñaàu trang)
6 Xem Benedictoâ XV, Töï saéc Orientalis Catholici, 15-10-1917. - Pioâ XI, Tñ Rerum Orientalium, 8-9-1928, v.v... (Trôû laïi ñaàu trang)
7 Loái thöïc haønh cuûa Giaùo Hoäi thôøi caùc Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ XI, Gioan XXIII minh chöùng caùch phong phuù phong traøo naøy. (Trôû laïi ñaàu trang)
17* Ít ra töø theá kyû thöù 4, caùc Giaùo Hoäi rieâng bieät chính yeáu coù moät vò thöôïng phuï ñöùng ñaàu. Vò naøy coù quyeàn treân taát caû caùc giaùo phaän vaø caùc Giaùm Muïc lieân heä cuûa Giaùo Hoäi rieâng bieät ñoù; ví duï nhö Alexandria, Antiokia, Jerusalem, sau ñoù Constantinopla, laø nhöõng toøa thöôïng phuï. Giaùm Muïc Roma laø Thöôïng Phuï Taây Phöông. Hieän nay coù 6 Thöôïng Phuï Coâng Giaùo Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
8 Xem CÑ Nicea I. ñ th 6. CD( Constantinopla I, ñ th 2 vaø 3. CD( Calcedonia, ñ th 28 vaø 9. CÑ Constantinopla IV, ñ th 17 vaø 21. - CÑ Lateranoâ IV, ñ th 5 vaø 30. CÑ Florence, Saéc leänh Pro Graecis, v.v... (Trôû laïi ñaàu trang)
18* Toång Giaùo Chuû laø moät Toång Giaùm Muïc coù quyeàn treân vaøi Giaùm Muïc quaûn trò giaùo phaän trong moät Giaùo Hoäi rieâng bieät. (Trôû laïi ñaàu trang)
9 Xem CÑ Nicea I, ñ th 6. - CÑ Constantinopla I, ñ th 3. - CD- Constantinopla IV, ñ th 17. - Pioâ XII, Töï saéc Cleri sanctiati, kh 216, 2,11. (Trôû laïi ñaàu trang)
19* Giaùo chuû coù quyeàn treân moät khu giaùo phaän ví duï treân moät giaùo phaän. (Trôû laïi ñaàu trang)
10 Trong caùc Coâng Ñoàng Chung Nicea I, ñ th 6. - Constantinopla I, ñ th 3. - Constantinopla IV, ñ th 21. - Lateranoâ IV, ñ th 5. - Firenze, Saéc leänh Pro graecis, 6-7-1439, 9. - Xem Pioâ XII, Töï saéc Cleri sanctiati, 2-6-1957, ñ th 219, v.v... (Trôû laïi ñaàu trang)
20* Caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông töï do löïa choïn Thöôïng Phuï vaø Giaùm Muïc cuûa mình, töï do thieát laäp nhöõng giaùo phaän môùi. Hoï töï toå chöùc laáy phuïng vuï, luaät phaùp vaø qui luaät lieân heä ñeán haøng giaùo só vaø tín höõu cuûa hoï. (Trôû laïi ñaàu trang)
11 Xem ghi chuù 8. (Trôû laïi ñaàu trang)
21* Söï lieân keát aáy keùo daøi cho ñeán theá kyû 11. (Trôû laïi ñaàu trang)
22* Ñòa sôû laø danh töø chæ giaùo phaän ôû Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
23* Caùc Thöôïng Phuï Ñoâng Phöông khoâng theå thieát laäp giaùo phaän môùi hay boå nhieäm Giaùm Muïc ngoaøi laõnh thoå mình, ví duï ôû Phaùp hay Baéc Myõ v.v... Quyeàn naøy daønh rieâng cho Ñöùc Giaùo Hoaøng. (Trôû laïi ñaàu trang)
24* Toång Giaùm Muïc Nieân Tröôûng chính ôû ñaây laø vò laõnh ñaïo cuûa moät Giaùo Hoäi rieâng bieät khoâng phaûi moät Giaùo Hoäi thuoäc moät thöôïng phuï hay moät giaùo khu. (Trôû laïi ñaàu trang)
12 Xem CÑ Ephesoâ, ñ th 8. - Clememteâ VII, Decet Romanum Pontificem, 23-2-1956. - Pioâ VII, Toâng thö In Universalis Ecclesiae, 22-2-1807. - Pioâ XII, Töï saéc Cleri sanctiati, 2-6-1957, ñ th 324-339. - CÑ Carthagoâ naêm 419, ñ th 17. (Trôû laïi ñaàu trang)
13 CÑ Carthagoâ, naêm 419, ñ th 17 vaø 57.- CÑ Caceñonia, naêm 451, ñ th 12. - T. Innocentioâ I, Thö Et onus et honor, quaõng naêm 415: "Nam quid sciscitaris". - T. Nicolaoâ I, thö Ad consulta vestra, 13-11-866: "A quo autem". - Innocentioâ III, thö Rex regum, 25-2-1204. - Leoâ XII, Toâng hieán Petrus Apostolorum Princeps, 15-8-1824. - Leoâ XII, Toâng thö Christi Domini, naêm 1895. - Pioâ XII, Töï saéc Cleri sanctiati, 2-6-1957, kh 159. (Trôû laïi ñaàu trang)
25* ÔÛ Ñoâng Phöông, bí tích Theâm Söùc thöôøng do moät linh muïc ban. Moïi linh muïc Ñoâng Phöông ñeàu coù quyeàn ban bí tích naøy. Taïi moät vaøi nôi, quyeàn naøy bò huûy boû. Coâng Ñoàng hoài quyeàn naøy cho taát caû. Theo tieát muïc tieáp sau, baát cöù linh muïc ñoâng phöông naøo coù quyeàn ban bí tích Theâm Söùc cho tín höõu coâng giaùo, duø tín höõu naøy thuoäc moät Leã Cheá khaùc, nhö Leã Cheá Latinh chaúng haïn. (Trôû laïi ñaàu trang)
14 Xem Innocentioâ IV, thö Sub Catholicae, 6-3-1254, 3 soá 4. - CÑ Lyon II, naêm 1274 (Cuoäc tuyeân xöng ñöùc tin cuûa Michael Palaeologoâ do Ñöùc Gregorioâ X ghi nhaän). - Eugenioâ IV, trong CÑ Firenze, Hieán cheá Exultate Deo, 22-11-1439, 11. - Celmenteâ VIII, huaán duï Sanctissimus, 31-8-1595. - Benedictoâ XIV, hieán cheá Esti Pastoralis, 26-5-1742, 11, soá I, III, soá 1. - v.v. - CÑ Laodic, naêm 347-381, ñ th 48. - CÑ Sisen. Armenorum, naêm 1312. - CÑ Linanen. Maronitarum, naêm 1736, phaàn II, ch III, soá 2 vaø nhöõng CÑ rieâng khaùc. (Trôû laïi ñaàu trang)
26* Trong caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, bí tích Theâm Söùc thöôøng ñöôïc cöû haønh sau khi ban pheùp Thaùnh Taåy. (Trôû laïi ñaàu trang)
15 Xem Huaán thò cuûa Boä Thaùnh Vuï (gôûi Giaùm Muïc Scepusien) naêm 1783. - Thaùnh boä Truyeàn giaùo (tröôùc laø Thaùnh Boä Truyeàn Baù Ñöùc Tin) (pro Coptis), 15-3-1790 soá XIII; Saéc leänh ngaøy 6-10-1863, C, a. - Thaùnh Boä Giaùo Vuï Ñoâng Phöông, 1-5-1948. - Boä Thaùnh Vuï, phuùc thö ngaøy 22-4-1896 vaø thö ngaøy 19-5-1896. (Trôû laïi ñaàu trang)
27* ÔÛ ñaây chæ caùc linh muïc theo Leã Cheá Latinh coù quyeàn ban bí tích Theâm Söùc trong giaùo phaän cuûa mình hay ñaõ laõnh nhaän ñaëc quyeàn naøy vì lôïi ích cho caùc tín höõu Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
16 Giaùo luaät kh 782, 4. - Thaùnh Boä Giaùo Vuï Ñoâng Phöông, saéc leänh De sacramento Confirmationis administrando etiam fidelibus orientalibus a prebyteris latini ritus, qui hos indulto gaudent pro fidelibus ritus sui, 1-5-1948. (Trôû laïi ñaàu trang)
28* Phuïng Vuï Thaùnh laø vieäc cöû haønh Thaùnh Theå. Nhöõng giôø ca tuïng Thieân Chuùa chæ kinh nhaät tuïng haùt trong Cung Thaùnh, hoaëc lieân heä ñeán leã Misa hoaëc khoâng. Khi caùc giôø ca tuïng Thieân Chuùa haùt trong nhaø thôø, caùc tín höõu cuõng ñöôïc môøi tham döï. (Trôû laïi ñaàu trang)
17 Xem CÑ Laodiceoâ naêm 347-381, ñ th 29. - T. Nicephoroâ CP ch 14. - CÑ Duinen. Armenorum naêm 719, ñ th 31. - T. Theodoroâ Studita, baøi giaûng 21. - T. Nicolaoâ I, Thö Ad consulta vestra, 13-11-866: "In quorum Apostolorum"; "Nosse cupitis"; "Quod interrogatis"; "Praeterea consulitis"; "Si die dominico"; vaø caùc CÑ rieâng. (Trôû laïi ñaàu trang)
18 Ñaây laø moät ñieåm môùi coù, ít laø töø ngaøy coù luaät buoäc phaûi tham döï vaøo phuïng vuï thaùnh. Hôn nöõa, ngaøy ñoù töông öùng vôùi ngaøy phuïng vuï nôi caùc giaùo höõu Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
19 Xem Canones Apostolorum 8 vaø 9. - CÑ Antiokia naêm 341, ñ th 2. - Timotheoâ Alexandria, Interrogat. 3. - Innocentioâ III, Hieán cheá Quia divinae, 4-1-1215; vaø nhieàu CÑ rieâng Ñoâng Phöông môùi ñaây. (Trôû laïi ñaàu trang)
20 Vì lôïi ích cho caùc linh hoàn, khoaûn luaät nhaèm döï lieäu nhöõng tình traïng bò leä thuoäc vaøo nhieàu thaåm quyeàn (cuûa nhöõng ngöôøi cuøng cö nguï) treân cuøng moät laõnh ñòa. tuy nhieân, tính caùch "ñòa haït" cuûa thaåm quyeàn vaãn ñöôïc baûo toaøn. (Trôû laïi ñaàu trang)
29* Phoù Teá vónh vieãn laø moät giaùo só ñöôïc thuï phong ñeåsoángbaäc phoù teá suoát ñôøi maø khoâng nhaän chöùc linh muïc. Taïi Ñoâng Phöông vieäc chính yeáu cuûa phoù teá laø cöû haønh caùc nghi leã phuïng vuï. ÔÛ Taây Phöông, phoù teá coøn hoaït ñoäng muïc vuï nhaát laø töø Coâng Ñoàng Vaticanoâ II. (Trôû laïi ñaàu trang)
21 Xem CÑ Niceoâ I, ñ th 18. - CÑ Neocesareoâ naêm 314-325, ñ th 12. - CÑ Sardaigne naêm 343, ñ th 8. - T. Leoâ Caû, Thö Omnium quidem, 13-1-444. - CÑ Calcedonia, ñ th 6. - CÑ Constantinopla IV, ñ th 23, 26; v.v... (Trôû laïi ñaàu trang)
22 Nhieàu Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông xem chöùc Phoù Teá nhö moät chöùc nhoû, nhöng trong Töï saéc Cleri sanctitati, Ñöùc Pioâ XII ñaõ ban boá nhöõng boù buoäc thuoäc caùc chöùc lôùn cho chöùc naøy. Khoaûn luaät treân ñeà nghò neân trôû veà vôùi luaät coå truyeàn Ñoâng Phöông rieâng vôùi chöùc Phoù Teá. Ñaây laø moät khoaûn "phaù thoâng leä" trong töï saéc "Cleri sanctiati". (Trôû laïi ñaàu trang)
30* Hình thöùc giaùo luaät ñoøi buoäc hoân leã phaûi ñöôïc cöû haønh tröôùc maët Cha Xöù coù thaåm quyeàn, thöôøng laø cha xöù cuûa ngöôøi vôï. Chi tieát naøy khoâng coøn caàn thieát cho vieäc thaønh söï bí tích hoân phoái cuûa ngöôøi Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
23 Xem Pioâ XII, Töï saéc Crebiae allatae, 22-2-1949, kh 32, 2, soá 5: (quyeàn chuaån chöôùc veà moâ thöùc cuûa caùc Thöôïng Phuï); - Pioâ XII, Töï saéc Cleri sanctitari, 2-6-1957, kh 267 (quyeàn cuûa Thöôïng Phuï ñeå chöõa laønh taän caên khuyeát ñieåm moâ thöùc). - Boä Thaùnh Vuï vaø Thaùnh Boä Giaùo Phuï Ñoâng Phöông naêm 1957 ñaõ chaáp thuaän quyeàn chuaån chöôùc veà moâ thöùc vaø thi haønh vieäc chöõa haún khuyeát ñieåm moâ thöùc (cöù 5 naêm): "Ngoaøi toøa Thöôïng Phuï Giaùo Chuû ra, caùc Toång Giaùo Chuû vaø caùc Baûn quyeàn ñòa phöông khaùc... khoâng phaûi phuïc vuï quyeàn beà treân naøo döôiùi Toøa Thaùnh". (Trôû laïi ñaàu trang)
24 Xem T. Leoâ Caû, Thö Quod saepissime, 15-4-454: "Petitionem autem". - T. Nicephoroâ CP, ch 13. - CÑ Thöôïng Phuï Sergioâ, 18-9-1596, ñ th 17. - Pioâ VI, Toâng thö Assueto paterne, 8-4-1775. v.v... (Trôû laïi ñaàu trang)
31* Caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông khaùc nhau khoâng luoân luoân theo cuøng moät nieân lòch. Coù khi trong cuøng moät thaønh phoá, caùc Giaùo Hoäi theo Leã Cheá khaùc hau, cöû haønh leã Phuïc Sinh khoâng cuøng moät ngaøy. Coâng Ñoàng mong muoán caùc Giaùo Hoäi ñoù neân ñoàng yù vôùi nhau deå cöû haønh leã Phuïc Sinh cuøng moät ngaøy. (Trôû laïi ñaàu trang)
25 Xem CÑ Vaticanoâ II, Hieán cheá veà Phuïng Vuï Thaùnh, ngaøy 4-12-1963. (Trôû laïi ñaàu trang)
26 Xem Clementeâ VIII, Huaán duï Sanctissimus, 31-8-1595, 6: "Si ipsi graeci". - Boä Thaùnh Vuï, 7-6-1673, ad 1 vaø 3; 13-3-1727, ad 1. - Thaùnh Boä Truyeàn Giaùo, Saéc leänh 18-8-1913, muïc 33; Saéc leänh 14-8-1914, muïc 27; Saéc leänh 27-3-1916, muïc 14. - Thaùnh Boä Giaùo Vuï Ñoâng Phöông, Saéc leänh 1-3-1929, muïc 36; Saéc leänh 4-5-1930, muïc 41. (Trôû laïi ñaàu trang)
32* Neáu trong moät gia ñình, vôï vaø choàng thuoäc hai Giaùo Hoäi khaùc nhau, caû gia ñình coù theå theo quy luaät (ngaøy leã, chay tònh, kieâng thòt...) cuûa cuøng moät Giaùo Hoäi rieâng bieät cuõng ñöôïc. (Trôû laïi ñaàu trang)
27 Xem CÑ Laodiceoâ, 347-381, ñ th 18. - CÑ Mar Issaci Chaldaeorum,naêm 410, ñ th 15. - CÑ Nerses Glaien, Armenorum, naêm 1166. - Innocentioâ IV, thö Sub Catholicae, 6-3-1254, 8. - Benedictoâ XIV, Toâng hieán Etsi Pastoraltis, 26-5-1742, 7, soá 5. - Huaán thò Eo quamvis tempore, 4-5-1745, 42 vaø tieáp theo. - Caùc CÑ rieâng môùi ñaây: CÑ Armenoâ (1911), CÑ Coptoâ (1898), CÑ Maronitoâ (1736), CÑ Rumenoâ (1872), CÑ Rutenoâ (1891), CÑ Syroâ (1888). (Trôû laïi ñaàu trang)
28 Theo truyeàn thoáng ñoâng phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
33* Muïc ñích cuûa chöông cuoái cuøng naøy laø ñöa ra vaøi huaán leänh cho ngöôøi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông ñeå giuùp cho Giaùo Hoäi ly khai vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo xích laïi gaàn nhau hôn. (Trôû laïi ñaàu trang)
34* Ngöôøi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông phaûi chöùng toû cho anh em ly khai thaáy raèng söï hieäp nhaát vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo coù theå thöïc hieän maø khoâng laøm maát nhöõng caù tính ñaëc bieät cuûa moãi Giaùo Hoäi rieâng bieät. (Trôû laïi ñaàu trang)
35* Tieáng Latinh (animoum) chæ thaùi ñoä hay taâm traïng cuûa caùc tín höõu thuoäc moät Giaùo Hoäi rieâng bieät. (Trôû laïi ñaàu trang)
36* Tieáng naøy bao haøm nhöõng ñoà vaät thaùnh, nhaát laø nhöõng aûnh thaùnh. (Trôû laïi ñaàu trang)
29 Theo noäi dung cuûa Toâng hieán veà söï hieäp nhaát cuûa caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
37* Xöa kia Giaùo Hoäi ñoøi buoäc phaûi tuyeân theä boû ly giaùo vaø vaï tuyeät thoâng ñöôïc thaùo gôõ baèng moät lôøi xaù giaûi ñuùng nghi thöùc. Caû hai vieäc naøy ñöôïc Coâng Ñoàng huûy boû. (Trôû laïi ñaàu trang)
30 Boù buoäc cuûa Coâng Ñoàng ñoái vôùi anh em ly khai Ñoâng Phöông vaø ñoái vôùi taát caû caùc thöù, baäc trong phaåm traät thuoäc veà luaät Chuùa vaø luaät Giaùo Hoäi. (Trôû laïi ñaàu trang)
38* Vì theá, moät linh muïc ñoâng phöông ly khai sau khi trôû veà vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo coù theå thi haønh nhieäm vuï linh muïc trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Cuõng theá thaày phoù teá seõ coù theå thi haønh nhieäm vuï phoù teá vì hoï ñaõ ñöôïc thuï phong thaønh söï trong Giaùo Hoäi ly khai. (Trôû laïi ñaàu trang)
39* Tieáng chuyeân moân naøy chæ söï tham döï cuûa moät ngöôøi Coâng Giaùo vaøo moät nghi thöùc toân giaùo hay nhöõng phaän vuï toân giaùo cuûa moät Giaùo Hoäi khoâng coâng giaùo; ví duï ngöôøi Coâng Giaùo tham döï vaøo Thaùnh Leã do Giaùo Hoäi ly khai cöû haønh, hay tham döï vaøo giôø ca tuïng Thieân Chuùa trong moät Giaùo Hoäi ly khai Ñoâng Phöông. (Trôû laïi ñaàu trang)
31 Giaùo lyù naøy cuõng coù giaù trò trong caùc Giaùo Hoäi ly khai. (Trôû laïi ñaàu trang)
40* Danh töø duøng ôû ñaây coù nghóa raát toång quaùt, bao haøm taát caû nhöõng gì coù lieân quan tôùi vieäc phuïng töï toân giaùo. (Trôû laïi ñaàu trang)
32 Thaùnh Basilioâ Caû, Epist. canonica ad Amphilochium, PG 32, 669 B. (Trôû laïi ñaàu trang)
41* Ngöôøi tín höõu Ñoâng Phöông ly khai xin nhaän caùc bí tích vì yù nhay laønh khi thaønh taâm töôûng raèng mình ñang thuoäc veà Chuùa Kitoâ vaø coù theå ñöôïc cöùu roãi trong Giaùo Hoäi cuûa mình. (Trôû laïi ñaàu trang)
42* Coù söï ngaên trôû theå lyù, khi naøo trong mieàn phuï caän khoâng coù Linh Muïc Coâng Giaùo. Coù ngaên trôû luaân lyù khi Linh Muïc Coâng Giaùo ôû xa hay ñau yeáu. Nhöõng tröôøng hôïp nhö theá thöôøng xaûy ra hoaëc ôû Ñoâng Phöông hoaëc ñoái vôùi nhöõng tín höõu soáng trong tình traïng di cö. Coâng Ñoàng quan taâm ñeán phaàn roãi cuûa töøng Kitoâ höõu. Bôûi theá, duø chæ vì lôïi ích thieâng lieâng, cuõng ñaõ ñuû lyù do ñeå xin moät linh muïc thuoäc Giaùo Hoäi ly khai ban bí tích. (Trôû laïi ñaàu trang)
33 Nhöõng yeáu toá sau ñaây ñöôïc coi laø neàn taûng cuûa söï uyeån chuyeån treân:
1) Tính caùch thaønh söï cuûa caùc Bí Tích.
2) YÙ ngay laønh vaø thaùi ñoä taâm hoàn (chuaån bò).
3) Söï caàn thieát cuûa ôn cöùu roãi ñôøi ñôøi.
4) Khoâng coù linh muïc rieâng cuûa leã cheá mình.
5) Khoâng coù nguy haïi ñaùng traùch vaø roõ raøng keùo theo söï laàm laïc. (Trôû laïi ñaàu trang)
34 Ñaây chæ noùi veà vieäc hieäp thoâng söï thaùnh ngoaøi bí tích. Thaùnh Coâng Ñoàng chaáp nhaän söï uyeån chuyeån treân, dó nhieân vaãn phaûi giöõ nhöõng gì buoäc giöõ. (Trôû laïi ñaàu trang)
43* Moät lyù do chính ñaùng khoâng nhöõng laø söï caàn thieát maø coøn laø moät lôïi ích thaät söï. Dó nhieân phaûi giaû thieát tröôøng hôïp khoâng theå thoûa maõn caùc nhu caàu ñoù trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. (Trôû laïi ñaàu trang)
44* Trong vieäc "hieäp thoâng söï thaùnh" luoân luoân coù moät söï lieàu lónh naøo ñoù: chính vì theá Coâng Ñoàng nhaán maïnh giôùi höõu quyeàn trong Giaùo Hoäi phaûi löu taâm haàu traùnh nhöõng laïm duïng vaø nguy hieåm thaät söï. Khi Coâng Ñoàng ñeà caäp ñeán söï thoâng caûm giöõa caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo vaø ly khai, Coâng Ñoàng giaû thieát khoâng nhöõng coù söï chung soáng oân hoøa giöõa ñoâi beân, maø coøn aùm chæ moät söï xích laïi gaàn nhau cuûa hai Giaùo Hoäi. (Trôû laïi ñaàu trang)
45* Trong tröôøng hôïp caùc Giaùo Hoäi ly khai hieäp nhaát vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo moät soá quy luaät cuûa Saéc Leänh naøy seõ khoâng coøn lyù do toàn taïi; nhieàu quy luaät khaùc caàn phaûi söûa ñoåi hay thích nghi vôùi hoaøn caûnh môùi. (Trôû laïi ñaàu trang)
46* Lôøi môøi goïi cuûa Coâng Ñoàng göûi ñeán taát caû moïi tín höõu. Nhö vaäy cuõng göûi ñeán caùc tín höõu thuoäc caùc Giaùo Hoäi ly khai. Do ñoù Coâng Ñoàng laïi bieåu loä loøng ao öôùc hieäp nhaát giöõa caùc Giaùo Hoäi trong söï vieân maõn cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. (Trôû laïi ñaàu trang)
47* Coâng Ñoàng aùm chæ ñeán caùc cuoäc ñaøn aùp ñang ñeø naëng treân caùc tín höõu Ñoâng Phöông ôû moät vaøi nôi, hoaëc do caùc cheá ñoä ñoäc taøi, hoaëc ñoâi khi do ngöôøi Hoài Giaùo. (Trôû laïi ñaàu trang)
35 Xem Rm 12,10. (Trôû laïi ñaàu trang)