Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Saéc Leänh
Veà Canh Taân Thích Nghi
Ñôøi Soáng Doøng Tu
Perfectae Caritatis
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Lôøi Giôùi Thieäu
Ñeà Töïa
Caùi teân môùi meû vaø haøm xuùc "Canh Taân Thích Nghi" coù theå laøm cho nhieàu ngöôøi hieåu laàm veà yù höôùng caên baûn cuûa Saéc Leänh. Giaû nhö trong Saéc Leânh, Coâng Ñoàng ñaõ baøn ñeán vieäc caûi caùch ñôøi tu, chaéc luùc ñoù seõ nguï yù noùi laø ñôøi soáng tu trì hieän nay ñang coù nhieàu khuyeát ñieåm teä haïi caàn phaûi ñöôïc caáp thôøi söûa chöõa; nhöng khoâng, ta neân löu yù laø Coâng Ñoàng khoâng noùi ñeán caûi caùch, nhöng chæ ñeà caäp ñeán vieäc canh taân thoâi. Coâng Ñoàng thöïc söï muoán aùm chæ ñeán yù nguyeän canh taân hieän ñang tieán haønh trong toaøn theå Giaùo Hoäi 1.
Löôïc Söû
Moät uûy ban chuaån bò (chuû tòch: Ñöùc Hoàng Y Valeri; thö kyù: Cha Rousseau, OMI vaø 24 uûy vieân) ñaõ nghieân cöùu vaø soaïn thaûo (6/1960 - 6/1961) baûn löôïc ñoà chi tieát vaø naëng tính chaát phaân tích, mang töïa ñeà "nhöõng loái soáng nhaèm ñaït ñöôïc söï hoaøn thieän" (De Statibus Perfectionis Acquirendae). Nhöng UÛy Ban Trung Öông ñaõ ruùt goïn baûn löôïc ñoà naøy thaønh 30 chöông. Ñeán cuoái naêm thöù nhaát cuûa Coâng Ñoàng, moät UÛy Ban ñaëc bieät do Ñöùc Cha Philippe laøm chuû tòch ñaõ soaïn moät baûn döï thaûo khaùc goàm lôøi môû ñaàu vôùi 9 chöông.
Töø thaùng 9/1963 ñeán thaùng 9/1964 vaên kieän ñöôïc soaïn thaûo theâm laàn nöõa vaø baûn vaên môùi goàm 19 khoaûn mang teân "Löôïc ñoà nhöõng ñeà aùn veà tu só" (Schema Propositionum de Religiosis).
Nhöng tröôùc khi ñöa ra thaûo luaän löôïc ñoà naøy laïi ñöôïc ñaët moät teân môùi laø "Vieäc canh taân thích nghi ñôøi soáng doøng tu" (De Accommodata Renovatione Vitae Religiosae).
Tuy theá, cuoäc baàu phieáu sau ñoù vaãn mang laïi nhieàu phieáu choáng (882 phieáu choáng, 1,152 phieáu thuaän). Nhöng baûn vaên cuoái cuøng goàm 25 soá, trong cuoäc baàu phieáu toång quaùt cuûa phieân hoïp khoaùng ñaïi ngaøy 11-10-1965, ñaõ ñöôïc chaáp thuaän cuûa 3,126 Nghò Phuï trong soá 2,142 vò boû phieáu.
Taàm Quan Troïng
Neáu muoán dieãn taû taàm quan troïng cuûa töøng phaàn trong Saéc Leänh baèng moät ñoà bieåu, chuùng ta seõ phaûi coi nhöõng soá töø 1 ñeán 6 nhö laø choùp ñænh cuûa bieåu tuyeán; ñöôøng naøy seõ ñi daàn xuoáng möùc ñoä trung bình vôùi nhöõng soá 7 ñeán 11: ôû quaõng naøy Saéc Leänh chuù taâm ñeán vieäc canh taân nhöõng hình thöùc khaùc nhau cuûa ñôøi tu, hoøa hôïp nhöõng yeáu toá thöôøng vôùi nhöõng hình thöùc khaùc naëng giaù trò thaàn hoïc hôn. Sau ñoù, vôùi nhöõng soá töø 12 ñeán 15 ñeà caäp ñeán caùc lôøi khaán vaø ñôøi soáng coäng ñoaøn, bieåu tuyeán laïi tieán cao leân, ñeå roài tuït gaáp xuoáng moät doác ñöùng ôû giöõa nhöõng soá töø 16 ñeán 24: nhöõng soá naøy ñeà ra nhöõng qui taéc hoaëc nhöõng khuyeán caùo ít quan troïng veà thaàn hoïc.
Söï phong phuù ñích thöïc cuûa Saéc Leänh laø ñeà xöôùng nhöõng nguyeân taéc höôùng daãn cho coâng cuoäc canh taân ñôøi tu.
Sau ñaây laø vaøi nguyeân taéc troïng yeáu nhaát:
- Ñaåy maïnh vieäc canh taân trong Chuùa Kitoâ (soá 1, 2a, e, 5,6).
- Veà söï taän hieán ñaëc bieät cho Thieân Chuùa (soá 5).
- Daønh öu tieân cho ñôøi soáng noäi taâm trong vieäc canh taân (soá 6).
- Ñoøi söï coäng taùc cuûa moïi thaønh phaàn trong coäng ñoaøn ñeå kieän toaøn vieäc canh taân (soá 4).
- Nhaèm phuïc vuï Giaùo Hoäi (soá 2c, 5, 6).
- Nguyeân taéc quan troïng vaø chuû choát: vöøa lo trung thaønh vôùi ñoaøn suûng caên baûn cuûa Ñaáng Saùng Laäp Doøng, vöøa coá thích nghi vôùi ñieàu kieän hieän ñaïi (soá 2).
Sôû dó Saéc Leänh naøy mang moät tính chaát sieâu vieät trong lòch söû ñôøi taän hieán, chính laø vì noù ñaõ thöïc hieän ñöôïc hai muïc tieâu sau ñaây: treân lyù thuyeát, vôùi yù nieäm canh taân ñuùng nghóa, Saéc Leänh ñaõ nhuaàn thaám nhöõng nguyeân taéc caên baûn cuûa ñôøi tu, moät saéc thaùi quyeát ñònh vaø tröôøng toàn; coøn treân bình dieän thöïc haønh, Saéc leänh ñaõ phaùt ñoäng trong khaép moïi gia ñình tu só, moät nieàm haøo höùng bao la ñöa ñeán vieäc tra tay vaøo coâng cuoäc canh taân thích nghi Qui luaät vaø Hieán chöông 2.
Cuoái cuøng, Saéc Leänh ñaõ chính thöùc tuyeân boá ñôøi taän hieán vaãn laø yeáu toá khoâng theå thay theá ñöôïc trong toaøn Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ.
Chuù Thích:
1 Khoâng theå noùi ñeán Saéc Leänh treân ñaây maø khoâng nhaéc ñeán hai baûn vaên maät thieát lieân heä: ñoù laø chöông VI cuûa Hieán Cheá tín lyù veà Giaùo Hoäi (coù taàm quan troïng ñaëc bieät) vaø nhöõng soá töø 32 ñeán 35 cuûa Saéc Leänh veà Nhieäm Vuï Muïc Vuï cuûa caùc Giaùm Muïc.
2 Töôûng cuõng caàn nhaéc ñeán hai vaên kieän ñaëc bieät ñoùng goùp vaøo vieäc theå hieän coâng cuoäc canh taân ñôøi tu: Töï saéc Ecclesiae Sanctae (6-8-1966) vaø Huaán thò Renovationis Causam cuûa Thaùnh Boä caùc Tu Só vaø caùc Tu Hoäi Trieàu (6-1-1969) noùi ñeán vieäc aùp duïng caùc Saéc Leänh cuûa Coâng Ñoàng.