Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Khoùa VII Ngaøy 28 thaùng 10 Naêm 1965
Phaoloâ Giaùm Muïc
Toâi Tôù Caùc Toâi Tôù Thieân Chuùa
Hieäp Nhaát Vôùi Caùc Nghò Phuï Cuûa Thaùnh Coâng Ñoàng
Ñeå Muoân Ñôøi Ghi Nhôù
Tuyeân Ngoân
veà lieân laïc cuûa Giaùo Hoäi vôùi caùc
Toân Giaùo ngoaøi Kitoâ Giaùo
Nostra Aetate
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Tuyeân Ngoân
veà lieân laïc cuûa Giaùo Hoäi vôùi caùc
Toân Giaùo ngoaøi Kitoâ Giaùo
1. Lôøi môû ñaàu Trong thôøi ñaïi chuùng ta, nhaân loaïi ngaøy caøng lieân keát chaët cheõ vôùi nhau hôn, caùc moái lieân laïc giöõa caùc daân toäc cuõng gia taêng, neân Giaùo Hoäi ñaëc bieät chuù taâm ñeán vieäc lieân laïc vôùi caùc toân giaùo ngoaøi Kitoâ giaùo. Trong nhieäm vuï coå voõ söï hieäp nhaát vaø yeâu thöông giöõa con ngöôøi vaø nhaát laø giöõa caùc daân toäc, tröôùc tieân ôû ñaây Giaùo Hoäi ñeà caäp ñeán nhöõng ñieåm chung cho heát moïi ngöôøi, vaø daãn ñeán cuoäc soáng coäng ñoaøn.
Thaät vaäy, moïi daân toäc ñeàu thuoäc veà moät coäng ñoaøn, cuøng chung moät nguoàn goác, vì Thieân Chuùa ñaõ cho toaøn theå nhaân loaïi sinh soáng treân khaép maët ñòa caàu 1. Hoï laïi coù cuøng moät muïc ñích toái haäu laø Thieân Chuùa, Ñaáng vaãn haèng traûi roäng söï quan phoøng, chöùng tích loøng nhaân haäu vaø yù ñònh cöùu ñoä cho heát moïi ngöôøi 2, cho ñeán khi nhöõng ngöôøi ñöôïc choïn hieäp nhaát vôùi nhau trong Thaønh Thaùnh, raïng ngôøi aùnh vinh quang Thieân Chuùa, nôi muoân daân böôùc ñi trong aùnh saùng Ngaøi 3.
Con ngöôøi mong ñôïi caùc toân giaùo giaûi ñaùp veà nhöõng bí nhieäm tieàm aån trong thaân phaän con ngöôøi, nhöõng bí nhieäm xöa nay vaãn laøm taâm hoàn hoï phaûi xao xuyeán saâu xa: con ngöôøi laø gì? Ñôøi ngöôøi coù muïc ñích vaø yù nghóa naøo? Söï thieän vaø toäi aùc laø chi? Ñaâu laø nguyeân nhaân vaø muïc ñích cuûa ñau khoå? Ñaâu laø con ñöôøng daãn tôùi haïnh phuùc thaät söï? Caùi cheát, söï phaùn xeùt, vaø thöôûng phaït sau khi cheát laø gì? Sau cuøng, caùi huyeàn nhieäm toái haäu khoân taû vaãn bao truøm cuoäc soáng chuùng ta laø chi, chuùng ta phaùt xuaát töø ñaâu vaø chuùng ta höôùng veà ñaâu?
2. Caùc toân giaùo ngoaøi Kitoâ giaùo. Töø xöa ñeán nay, ngöôøi ta nhaän thaáy nôi nhieàu daân toäc khaùc nhau moät caûm thöùc veà quyeàn löïc taøng aån trong voøng chuyeån bieán cuûa söï vaät vaø trong nhöõng bieán coá cuûa ñôøi ngöôøi, ñoâi khi coøn thaáy caû söï nhìn nhaän moät vò Thaàn Linh Toái Cao hay moät Ngöôøi Cha. Caûm thöùc vaø söï nhìn nhaän ñoù laøm cho cuoäc soáng hoï thaám nhuaàn yù nghóa toân giaùo. Phaàn caùc toân giaùo coù lieân quan maät thieát vôùi tieán boä vaên hoùa thì coá gaéng giaûi ñaùp nhöõng vaán ñeà treân baèng nhöõng yù nieäm cao saâu vaø baèng thöù ngoân ngöõ ngaøy caøng tinh teá. Nhö trong AÁn giaùo, con ngöôøi tìm hieåu maàu nhieäm thaàn thieâng, vaø dieãn taû maàu nhieäm ñoù baèng nhöõng thaàn thoaïi phong phuù baát taän cuõng nhö baèng nhöõng noã löïc suy tö trieát lyù saâu saéc. Hoï tìm caùch giaûi thoaùt khoûi nhöõng noãi lo aâu cuûa kieáp ngöôøi hoaëc baèng nhöõng loái soáng khaéc khoå, hoaëc baèng tònh nieäm thaâm saâu, hoaëc baèng vieäc chaïy ñeán nöông aån nôi Thöôïng Ñeá vôùi loøng meán yeâu tin caäy. Phaät giaùo, theo nhieàu toâng phaùi khaùc nhau, laïi nhìn nhaän söï thieáu soùt caên baûn cuûa cuoäc ñôøi thay ñoåi naøy vaø vaïch ra con ñöôøng cho nhöõng ngöôøi thaønh taâm tin caäy, hoaëc ñaït ñeán choã giaûi thoaùt troïn veïn hay giaùc ngoä hoaøn toaøn, baèng nhöõng coá gaéng cuûa rieâng mình hoaëc baèng trôï löïc cuûa ôn treân. Cuõng theá, caùc toân giaùo khaùc treân hoaøn caàu ñeàu coá coâng laøm cho taâm hoàn con ngöôøi thoaùt khoûi nhöõng baên khoaên baèng nhieàu phöông theá khaùc nhau, baèng caùch vaïch ñöôøng chæ loái, töùc ñeà xöôùng nhöõng giaùo thuyeát vaø luaät soáng cuõng nhö nhöõng leã nghi phuïng töï.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo khoâng heà phuû nhaän nhöõng gì laø chaân thaät vaø thaùnh thieän nôi caùc toân giaùo ñoù. Vôùi loøng kính troïng chaân thaønh, Giaùo Hoäi xeùt thaáy nhöõng phöông thöùc haønh ñoäng vaø loái soáng, nhöõng huaán giôùi vaø giaùo thuyeát kia, tuy raèng coù nhieàu ñieåm khaùc nhau vôùi chuû tröông maø Giaùo Hoäi duy trì, nhöng cuõng thöôøng ñem laïi aùnh saùng cuûa Chaân Lyù, Chaân Lyù chieáu soi cho heát moïi ngöôøi. Tuy nhieân Giaùo Hoäi rao giaûng vaø coù boån phaän phaûi kieân trì rao giaûng Chuùa Kitoâ, Ñaáng laø "ñöôøng, söï thaät vaø söï soáng" (Gio 14,6), nôi Ngöôøi, con ngöôøi tìm thaáy ñôøi soáng toân giaùo sung maõn vaø nhôø Ngöôøi, Thieân Chuùa giao hoøa moïi söï vôùi mình 4.
Vì theá, Giaùo Hoäi khuyeán khích con caùi mình nhìn nhaän, duy trì vaø coå ñoäng cho nhöõng thieän ích thieâng lieâng cuõng nhö luaân lyù vaø nhöõng giaù trò xaõ hoäi vaên hoùa cuûa caùc tín ñoà thuoäc caùc toân giaùo khaùc, baèng con ñöôøng ñoái thoaïi vaø hôïp taùc caùch thaän troïng vaø baùc aùi vôùi tín ñoà caùc toân giaùo aáy maø vaãn laø chöùng taù cuûa ñöùc tin vaø ñôøi soáng Kitoâ giaùo.
3. Hoài giaùo. Giaùo Hoäi cuõng toân troïng caùc tín ñoà Hoài Giaùo, vì hoï cuøng thôø phöôïng moät Thieân Chuùa duy nhaát, haèng soáng vaø haèng höõu, töø bi vaø toaøn naêng, Ñaáng Taïo Thaønh trôøi ñaát 5, ñaõ töøng ñoái thoaïi vôùi con ngöôøi. Hoï chuyeân taâm tuaân phuïc caû nhöõng phaùn quyeát bí nhieäm cuûa Thieân Chuùa vôùi taát caû taâm hoàn, nhö Abraham ñaõ tuaân phuïc, ngöôøi maø ñöùc tin Hoài Giaùo saün loøng noi theo. Hoï khoâng nhìn nhaän Chuùa Gieâsu laø Thieân Chuùa nhöng laïi toân kính nhö vò Ngoân Söù vaø kính troïng Meï ñoàng trinh cuûa Ngöôøi laø Ñöùc Maria vaø ñoâi khi cuõng soát saéng caàu khaån Meï. Hôn nöõa, hoï cuõng troâng ñôïi ngaøy phaùn xeùt, ngaøy Thieân Chuùa thöôûng phaït moïi ngöôøi khi soáng laïi. Chính vì theá, hoï toân troïng ñôøi soáng luaân lyù vaø toân thôø Thieân Chuùa nhaát laø baèng caàu nguyeän, boá thí vaø aên chay.
Maëc daàu trong quaù khöù, giöõa Kitoâ höõu vaø Tín Ñoà Hoài Giaùo coù nhöõng moái baát hoøa vaø hieàm thuø nhau khoâng ít, Thaùnh Coâng Ñoàng keâu goïi moïi ngöôøi neân queân ñi nhöõng chuyeän ñaõ qua ñeå coá gaéng thaønh thaät tìm hieåu nhau, cuøng nhau baûo veä vaø coå voõ coâng bình xaõ hoäi, thuaàn phong myõ tuïc cuõng nhö hoøa bình töï do cho heát moïi ngöôøi.
4. Do Thaùi giaùo. Tìm hieåu maàu nhieäm Giaùo Hoäi, Thaùnh Coâng Ñoàng nhaéc laïi moái daây lieân keát linh thieâng giöõa daân cuûa Taân Öôùc vaø gioøng toäc Abraham.
Thaät vaäy, Giaùo Hoäi Chuùa Kitoâ nhaän thöïc raèng, khôûi ñieåm cuûa ñöùc tin Giaùo Hoäi vaø vieäc Chuùa tuyeån choïn Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc tìm thaáy nôi caùc Toå Phuï, Moâisen vaø caùc Ngoân Söù theo nhö maàu nhieäm cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Giaùo Hoäi tuyeân xöng raèng moïi Kitoâ höõu ñeàu laø con caùi Abraham theo ñöùc tin 6, haøm chöùa trong ôn goïi cuûa vò Toå Phuï naøy; cuõng nhö söï cöùu ñoä cuûa Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc aùm chæ caùch huyeàn nhieäm trong cuoäc xuaát haønh cuûa daân öu tuyeån ra khoûi ñaát noâ leä. Vì theá, Giaùo Hoäi khoâng theå queân ñöôïc raèng, nhôø daân ñoù, daân ñaõ ñöôïc Chuùa ñoaùi thöông kyù giao öôùc xöa do loøng xoùt thöông khoân taû cuûa Ngaøi, neân Giaùo Hoäi môùi nhaän ñöôïc maïc khaûi Cöïu Öôùc vaø ñöôïc nuoâi döôõng baèng reã caây OÂliu toát töôi, maø nhöõng caønh oâliu daïi laø caùc Chö Daân ñaõ ñöôïc thaùp nhaäp vaøo 7. Vì Giaùo Hoäi tin raèng Chuùa Kitoâ, Hoøa Bình cuûa chuùng ta, ñaõ giao hoøa daân Do Thaùi vaø Chö Daân baèng thaäp giaù vaø laøm cho caû hai neân moät nôi Ngöôøi 8.
Giaùo Hoäi cuõng luoân nhìn thaáy tröôùc maét lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ Toâng Ñoà vieát veà anh em ñoàng chuûng cuûa Ngaøi "laø nhöõng ngöôøi ñöôïc thöøa nhaän laøm nghóa töû, ñöôïc vinh quang, coù giao öôùc, luaät phaùp, leã nghi, lôøi höùa, coù caùc toå phuï, vaø Chuùa Kitoâ, theo xaùc thòt cuõng töø hoï maø ra" (Rm 9,4-5), laø con cuûa Trinh Nöõ Maria. Giaùo Hoäi cuõng nhôù raèng caùc Toâng Ñoà, neàn moùng vaø coät truï Giaùo Hoäi, cuõng nhö raát nhieàu moân ñeä ñaàu tieân cuûa caùc ngaøi, nhöõng ngöôøi loan baùo Phuùc AÂm Chuùa Kitoâ cho traàn gian, ñaõ sinh ra töø daân toäc Do Thaùi.
Thaùnh Kinh laøm chöùng Gieârusalem khoâng nhaän bieát thôøi gian Chuùa thaêm vieáng 9 mình vaø phaàn lôùn daân Do Thaùi khoâng tieáp nhaän Phuùc AÂm; traùi laïi nhieàu ngöôøi coøn choáng ñoái vieäc baønh tröôùng Phuùc AÂm 10. Tuy theá, theo lôøi Thaùnh Toâng Ñoà, Thieân Chuùa vaãn raát quyù yeâu ngöôøi Do Thaùi vì Toå Phuï hoï vaø Ngaøi khoâng aân haän vì ñaõ ban hoàng aân vaø keâu goïi hoï 11. Cuøng vôùi caùc Ngoân Söù vaø Vò Toâng Ñoà, Giaùo Hoäi chôø ñôïi ngaøy chæ mình Chuùa bieát, ngaøy maø moïi daân toäc ñoàng thanh keâu caàu Thieân Chuùa vaø "saùt caùnh phöôïng thôø Ngaøi" (Soph 3,9) 12.
Do ñoù, vì ngöôøi Do Thaùi vaø Kitoâ höõu cuøng coù chung moät di saûn tinh thaàn thaät vó ñaïi, neân Thaùnh Coâng Ñoàng muoán coå voõ, khuyeán khích söï hieåu bieát vaø kính troïng nhau, nhaát laø baèng vieäc hoïc hoûi Thaùnh Kinh, thaàn hoïc vaø ñoái thoaïi trong tinh thaàn anh em.
Maëc daàu chính quyeàn Do Thaùi vaø thuoäc haï ñaõ ñöa ñeán caùi cheát cuûa Chuùa Kitoâ 13, nhöng khoâng theå quy traùch moät caùch haøm hoà nhöõng toäi aùc ñaõ phaïm trong khi Ngöôøi bò khoå naïn cho heát moïi ngöôøi Do Thaùi thôøi ñoù, cuõng nhö cho ngöôøi Do Thaùi thôøi nay. Duø Giaùo Hoäi laø daân môùi cuûa Chuùa, nhöng vieäc Chuùa pheá thaûi vaø nguyeàn ruûa ngöôøi Do Thaùi khoâng theå coi nhö laø keát luaän cuûa Thaùnh Kinh. Vì theá, moïi ngöôøi phaûi lo laøm sao ñeå khi daïy giaùo lyù vaø khi rao giaûng Lôøi Chuùa, ñöøng daïy ñieàu gì khoâng thích hôïp vôùi chaân lyù Phuùc AÂm vaø tinh thaàn Chuùa Kitoâ.
Ñaøng khaùc, Giaùo Hoäi vì luoân phi baùc moïi cuoäc ñaøn aùp ñoái vôùi baát cöù ngöôøi naøo, ñoàng thôøi nhôù mình coù di saûn chung vôùi ngöôøi Do Thaùi, cuõng nhö ñöôïc thuùc ñaåy bôûi ñöùc aùi ñaïo haïnh cuûa Phuùc AÂm chöù khoâng phaûi vì lyù do chính trò, neân Giaùo Hoäi raát laáy laøm ñau loøng vì söï ghen gheùt, ñaøn aùp, nhöõng haønh ñoäng cuûa chuû nghóa baøi Do Thaùi trong baát cöù thôøi naøo vaø do baát cöù ai ñoái vôùi ngöôøi Do Thaùi.
Vaû laïi, Chuùa Kitoâ nhö Giaùo Hoäi ñaõ vaø ñang luoân luoân chuû tröông, vì toäi loãi moïi ngöôøi vaø do tình thöông voâ bieân, ñaõ tình nguyeän ñoùn nhaän khoå naïn vaø caùi cheát ñeå moïi ngöôøi ñöôïc ôn cöùu ñoä. Vì theá boån phaän rao giaûng cuûa Giaùo Hoäi laø loan baùo thaäp giaù Chuùa Kitoâ nhö daáu hieäu tình yeâu Chuùa ñoái vôùi heát moïi ngöôøi vaø nhö nguoàn maïch moïi aân suûng.
5. Tình huynh ñeä ñaïi ñoàng. Thöïc ra, chuùng ta khoâng theå keâu caàu Thieân Chuùa laø Cha moïi ngöôøi neáu chuùng ta khoâng muoán xöû söï nhö anh em ñoái vôùi moät soá ngöôøi cuõng ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh Chuùa. Lieân laïc giöõa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa laø Cha vaø giöõa con ngöôøi vôùi anh em mình coù lieân quan maät thieát vôùi nhau nhö lôøi Thaùnh Kinh: "Ai khoâng yeâu thì khoâng nhaän bieát Chuùa" (1Gio 4,8).
Do ñoù, moïi lyù thuyeát hay haønh ñoäng ñöa ñeán kyø thò lieân quan ñeán phaåm giaù con ngöôøi vaø nhöõng quyeàn lôïi baét nguoàn töø phaåm giaù ñoù, kyø thò giöõa con ngöôøi vôùi nhau, giöõa daân naøy vôùi daân khaùc, seõ khoâng coøn neàn taûng.
Vì theá, Giaùo Hoäi baùc boû moïi söï kyø thò hoaëc ñaøn aùp chuûng toäc hay maøu da, giai caáp hay toân giaùo, vì thaùi ñoä aáy ñoái nghòch vôùi tinh thaàn Chuùa Kitoâ. Do ñoù, Thaùnh Coâng Ñoàng theo chaân Thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, khaån thieát keâu môøi caùc Kitoâ höõu: "haõy soáng ngay laønh giöõa ngöôøi löông daân" (1P 2,12), neáu coù theå ñöôïc, tuøy khaû naêng maø soáng hoøa thuaän vôùi heát moïi ngöôøi 14 nhö nhöõng ngöôøi con ñích thöïc cuûa moät Cha treân trôøi 15.
Taát caû vaø töøng ñieàu ñaõ ñöôïc ban boá trong Tuyeân Ngoân naøy ñeàu ñöôïc caùc Nghò Phuï Thaùnh Coâng Ñoàng chaáp thuaän. Vaø duøng quyeàn Toâng Ñoà Chuùa Kitoâ trao ban, hieäp cuøng caùc Nghò Phuï khaû kính, trong Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùng Toâi pheâ chuaån, cheá ñònh vaø quyeát nghò, vaø nhöõng gì ñaõ ñöôïc Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát nghò, Chuùng Toâi truyeàn coâng boá cho Danh Chuùa caû saùng.
Roma, taïi Ñeàn Thaùnh Pheâroâ, ngaøy 28 thaùng 10 naêm 1965.
Toâi, Phaoloâ Giaùm Muïc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Tieáp theo laø chöõ kyù cuûa caùc Nghò Phuï.
Chuù Thích:
1 Xem CvSñ 17,26. (Trôû laïi ñaàu trang)
2 Xem Kn 8,1; CvSñ 14,17; Rm 2,6-7; 1Tm 2,4. (Trôû laïi ñaàu trang)
3 Xem kh 21,23-24. (Trôû laïi ñaàu trang)
4 Xem 2Cor 5,18-19. (Trôû laïi ñaàu trang)
5 Xem T Gregorioâ VII, Epist III, 21 ad Anasir (Al-Nasir), regem Mauritaniae. x.b. E. Caspar in MGH. Ep. sel. II, 1920, I, trg 288, 11-15: PL 148, 451 A. (Trôû laïi ñaàu trang)
6 Xem Gal 3,7. (Trôû laïi ñaàu trang)
7 Xem Rm 11,17-24. (Trôû laïi ñaàu trang)
8 Xem Eph 2,14-16. (Trôû laïi ñaàu trang)
9 Xem Lc 19,44. (Trôû laïi ñaàu trang)
10 Xem Rm 11,28. (Trôû laïi ñaàu trang)
11 Xem Rm 11,28-29. - Hieán cheá tin lyù veà Giaùo Hoäi Lumen gentium: AAS 57 (1965), trg 20. (Trôû laïi ñaàu trang)
12 Xem Is 66,23. - Tv 65,4. - Rm 11,11-32. (Trôû laïi ñaàu trang)
13 Xem Gio 19,6. (Trôû laïi ñaàu trang)
14 Xem Rm 12,18. (Trôû laïi ñaàu trang)
15 Xem Mt 5,45. (Trôû laïi ñaàu trang)