Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Cuoäc tónh taâm theo thaùnh I-Nhaõ, hoaëc khoùa Linh Thao, chia thaønh boán giai ñoaïn, goïi laø Boán Tuaàn. Caùc Tuaàn khoâng nhaát thieát daøi baèng nhau, vaø coù tính caùch co giaõn uyeån chuyeån tuøy theo ích lôïi vaø nhu caàu cuûa ngöôøi tónh taâm (s. 4,5-7). Theo saùch Linh Thao, Tuaàn Hai keùo daøi möôøi ngaøy, Tuaàn Ba baûy ngaøy; vaø toång coäng thôøi gian cuûa khoùa Linh Thao ñaàu ñuû, cuõng goïi laø khoùa Ñaïi Linh Thao, laø khoaûng ba möôi ngaøy (s. 4,8). Trong thöïc haønh, giöõa Tuaàn naøy sang Tuaàn khaùc coù xen keõ moät buoåi hay moät ngaøy nghæ ngôi. Khoâng keå caùc vieäc ñaïo ñöùc thoâng thöôøng khaùc, trong Tuaàn Nhaát, Tuaàn Hai vaø Tuaàn Ba, ngöôøi tónh taâm suy ngaém moãi ngaøy naêm laàn, moãi laàn laâu troïn moät giôø (s. 12,2; 13,1). Caùc laàn chia ra nhö sau: laàn moät vaøo nöûa ñeâm, laàn hai sau thöùc daäy buoåi saùng, laàn ba tröôùc hoaëc sau thaùnh leã buoåi saùng vaø duø sao cuõng phaûi tröôùc böõa aên tröa, laàn boán vaøo giôø kinh chieàu, laàn naêm tröôùc böõa aên toái moät giôø. Thaùnh I- Nhaõ coù noùi raèng tuøy theo tuoåi taùc, theå traïng maø soá laàn noùi treân coù theå bôùt ñi (s. 72; 205). Rieâng Tuaàn Boán boû giôø nguyeän ngaém luùc nöûa ñeâm (s.227,1-2).
Theo thaùnh I-Nhaõ, khaùo Linh Thao ñaày ñuû hoaëc Ñaïi Linh Thao laø daønh cho nhöõng ngöôøi coù thì giôø vaø thöïc söï khao khaùt tieán böôùc treân con ñöôøng toaøn ñöùc (s. 20,1). Veà sau ngöôøi ta cuõng quen ruùt goïn laïi trong möôøi hoaëc taùm ngaøy, vaø goïi laø khoùa Linh Thao ruùt vaén. Thaùnh I-Nhaõ laïi cuõng ñaõ tieân lieäu tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi thieáu ñieàu kieän chuû quan hoaëc khaùch quan ñeå laøm Ñaïi Linh Thao. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi xem ra khoâng coù hy voïng tieán xa treân ñöôøng thieâng lieâng, nhöõng ngöôøi khoâng ñuû söùc khoûe hay khaû naêng trí tueä thì vieäc Linh Thao ñöôïc giôùi haïn vaøo noäi dung cuûa Tuaàn Nhaát (s. 18). Ñieàu naøy quen thaáy ñöôïc aùp duïng cho nhöõng cuoäc tónh taâm ñaïi chuùng. Rieâng nhöõng ngöôøi chæ bò ngaên trôû khoâng theå laøm ñöôïc Linh Thao vì maéc baän coâng vieäc, thì neáu moãi ngaøy hoï coù ñöôïc moät giôø röôõi raûnh roãi, hoï coù theå aùp duïng phöông thöùc traûi daøi Linh Thao (laøm Tuaàn Nhaát hay caû Boán Tuaàn) ra nhieàu ngaøy nhieàu thaùng (s. 19), phöông thöùc naøy ñaõ coù ngay töø thôøi thaùnh I-Nhaõ.
Ñieàu vöøa noùi treân laø chính söï thích nghi Linh Thao, vaø chuû yeáu laø söï thích nghi veà thôøi gian nhieàu hay ít daønh cho khoùa Linh Thao, hoaëc veà soá löôïng caùc baøi taäp trong ngaøy. Nhöng, hôn theá nöõa, döïa theo tinh thaàn cuûa chuù daãn möôøi taùm (s. 18) trong ñoù coù caâu noùi ñeán vieäc thích nghi caùc baøi taäp tuøy theo kieán thöùc vaø trí khoân cuûa ngöôøi tónh taâm, höôùng daãn vieân coù quyeàn thích nghi caùc baøi taäp, vaø ñaây laø thích nghi veà noäi dung, tuøy theo söï khoân ngoan vaø kinh nghieäm cuûa mình vaø tuøy theo khaû naêng tieáp thuï cuûa ngöôøi tónh taâm. Laïi nöõa, phaàn lôùn caùc baøi taäp trong saùch Linh Thao chæ coù nhan ñeà keøm theo maáy yù töôûng vaén taét, vì theá dó nhieân höôùng daãn vieân phaûi khai trieån chuùng. Nhöng duø sao, ñeå yù thöùc veà giôùi haïn cuûa vieäc thích nghi, ñieàu caàn nhôù laø, nhö ñaõ noùi treân kia, saùch Linh Thao (vaø vieäc laøm Linh Thao) coù moät caáu truùc rieâng, moät sö phaïm rieâng, moät bieän chöùng rieâng, moät dieãn tieán rieâng trong ñoù coù vaán ñeà thöù töï caùc baøi taäp (s. 20,1), neân noù khoâng gioáng vôùi baát cöù moät taùc phaåm naøo khaùc veà tónh taâm.
Theo thieån yù, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ laøm khoùa Ñaïi Linh Thao hoaëc ñaõ vaøi ba laàn laøm Linh Thao theo phöông thöùc ruùt vaén thì, trong nhöõng laàn laøm Linh Thao khaùc, söï thích nghi Linh Thao coù theå khaù töï do, neáu hoï muoán, ñeå traùnh söï nhaøm chaùn coù theå coù laø söï nghe nhaéc laïi maõi nhöõng ñeà taøi suy ngaém quen thuoäc. Nhöng cuõng neân noùi ngay raèng, veà söï nhaøm chaùn, raát coù theå ñoù chæ laø caûm töôûng suoâng hoaëc chæ laø caûm giaùc nhaát thôøi maø thoâi. Trong ñôøi soáng coâng giaùo, chuùng ta vaãn coù nhöõng vieäc ñaïo ñöùc laøm ñi laøm laïi. Haèng ngaøy chuùng ta nhieàu laàn ñoïc kinh Laïy Cha hoaëc kinh Kính Möøng; chuùng ta ñoïc cuøng moät kinh nguyeän trong Phuïng Vuï Thaùnh Leã; moãi ngaøy hay moãi tuaàn vaãn suy ngaém cuøng moät ñeà taøi laø söï Tuaãn Naïn cuûa Chuùa Gieâsu; moãi naêm, theo chu kyø phuïng vuï cuûa Giaùo Hoäi, chuùng ta soáng muøa Giaùng Sinh, muøa Chay, muøa Phuïc Sinh, v.v... Vôùi ôn phuø trôï cuûa Thieân Chuùa keøm theo söï coá gaéng cuûa chuùng ta, chuùng ta vaãn coù theå laøm nhöõng vieäc ñoù caùch soát saéng. Baèng söï laøm laïi Linh Thao vôùi nhöõng ñeà taøi quen thuoäc, chuùng ta vaãn coù theå nhaän ñöôïc nhöõng ôn ñaùnh ñoäng môùi, coù nhöõng khaùm phaù môùi hoaëc nhöõng ñaøo saâu veà ñieåm naøy hay ñieåm noï.
Saùch Linh Thao khoâng chia thaønh caùc phaàn, ngoaøi vieäc phaân bieät roõ reät boán Tuaàn. Nhöng chuùng ta coù theå caên cöù vaøo toaøn theå noäi dung cuûa saùch ñeå chia ra ba phaàn nhö sau:
Phaàn nhaát -- Phaàn nhaát coù theå coi nhö laø phaàn môû ñaàu. Noù goàm hai möôi chuù daãn nhaèm giuùp "coù ñöôïc söï hieåu bieát naøo ñoù veà caùc baøi taäp thieâng lieâng" vaø "ñeå ngöôøi cho cuõng nhö ngöôøi nhaän chuùng töï giuùp mình" (s. 1,1). Ñaïi yù noùi veà:
-- baûn tính vaø muïc ñích cuûa vieäc laøm Linh Thao (s. 1);
-- caùch thöùc tieán haønh cuûa höôùng daãn vieân (s. 2; 4; 6-10; 14-17);
-- nhöõng thaùi ñoä vaø taâm tình maø ngöôøi tónh taâm phaûi coù (s. 3; 5; 11-13);
-- thích nghi vieäc laøm Linh Thao theo khaû naêng tinh thaàn, khaû naêng theå xaùc, thôøi giôø coù theå coù v.v... cuûa ngöôøi tónh taâm (s. 18-20);
Phaàn hai -- Phaàn hai coù theå coi nhö laø phaàn chính, vì noù goàm caû boán Tuaàn. Tröôùc heát coù baøi suy tö mang nhan ñeà Nguyeân lyù vaø Neàn taûng môû ñaàu cuoäc Linh Thao, tinh thaàn cuûa noù bao truøm toaøn theå boán Tuaàn. Tieáp ñeán laø nhöõng chæ daãn veà söï kieåm saùt löông taâm hoaëc xeùt mình, veà söï xöng toäi chung vaø chòu Mình Thaùnh Chuùa.
Trong Tuaàn Nhaát, ngöôøi tónh taâm chuû yeáu suy gaãm veà toäi. Hoï ñöôïc ñoïc caùc ñieåm boå di laø nhöõng chæ daãn giuùp "laøm caùc baøi taäp toát hôn vaø ñeå tìm thaáy hôn ñieàu mình muoán" (s. 73).
Baøi Lôøi hieäu trieäu cuûa vua theá tuïc khai maïc Tuaàn Hai. Trong Tuaàn naøy, ngöôøi tónh taâm chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu trong cuoäc ñôøi traàn theá cuûa Ngaøi, keå töø giaây phuùt Nhaäp Theå cho tôùi giaùp cuoäc Chòu Naïn. Nhöõng vaán ñeà khaùc ñöôïc ñeà caäp; naêm chuù thích lieân quan ñeán nhöõng ñieàu phaûi giöõ vaø phaûi laøm trong Tuaàn Naøy; lôøi maøo ñaàu nhaéc baûo suy xeùt veà caùc baäc soáng; ba kieåu khieâm nhöôøng; caùch thöùc löïa choïn baäc soáng; söï canh taân hoaëc chænh ñoán cuoäc ñôøi.
Tuaàn Ba laø Tuaàn daønh cho vieäc nguyeän ngaém veà cuoäc Tuaãn Naïn cuûa Chuùa Gieâsu. Nhöõng quy taéc veà tieát ñoä trong aên uoáng, veà taâm hoàn ñaïo ñöùc khi aên uoáng, ñeàu ñöôïc ñeà caäp trong Tuaàn naøy.
Trong Tuaàn Boán, ngöôøi tónh taâm chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu phuïc sinh. Baøi Chieâm nieäm ñeå ñaït ñöôïc tình yeâu ñöôïc coi nhö keát thuùc Tuaàn Boán vaø toaøn theå khoùa Linh Thao, ñoàng thôøi nhö daãn ñöa ngöôøi tónh taâm böôùc vaøo cuoäc soáng thöôøng nhaät ñoåi môùi.
Phaàn ba -- Phaàn ba laø phaàn cuoái. ÔÛ phaàn naøy, ngoaøi vieäc giôùi thieäu caùc ñeà taøi chieâm nieäm daønh cho Tuaàn Hai, Ba vaø Boán, saùch Linh Thao ñöa ra:
-- nhöõng chæ daãn veà ba caùch caàu nguyeän;
-- nhöõng quy taéc giuùp nhaän ra caùc thuùc ñaåy toát hoaëc xaáu trong taâm hoàn, giuùp phaân bieät nhöõng haønh ñoäng cuûa thieän thaàn vaø aùc thaàn nôi taâm hoàn;
-- nhöõng quy taéc veà boá thí;
-- nhöõng chuù thích veà söï boái roái cuûa taâm hoàn vaø veà nhöõng xuùi giuïc ngaám ngaàm cuûa quyû;
-- nhöõng quy taéc phaûi giöõ ñeå caûm nghó ñuùng theo Giaùo Hoäi, cuõng quen goïi laø "nhöõng quy taéc veà chính truyeàn".
Treân ñaây laø trình baøy sô löôïc noäi dung cuûa saùch Linh Thao maø nhöõng doøng ñaàu tieân cuûa saùch ñaõ giaûi thích nhan ñeà vaø xaùc ñònh muïc ñích: veà nhan ñeà, goïi laø nhöõng baøi taäp thieâng lieâng ñeå chæ nhöõng caùch kieåm saùt löông taâm, suy gaãm, chieâm nieäm, khaåu nghieäm, taâm nguyeän vaø nhöõng vieäc thieâng lieâng khaùc; veà muïc ñích, ñaây laø coâng vieäc tieâu cöïc vaø tích cöïc, töùc nhaèm gaït boû nhöõng öa thích leäch laïc trong taâm hoàn vaø ñi tìm vaø tìm thaáy yù muoán cuûa Thieân Chuùa trong söï xeáp ñaët cuoäc ñôøi mình ñeå ñöôïc roãi linh hoàn (s. 1).
Trong khoùa Linh Thao, ngöôøi tónh taâm xeùt mình, suy ngaém, caàu nguyeän vaø laøm caùc vieäc ñaïo ñöùc khaùc (s. 1), nghóa laø hoï ñeán gaëp Thieân Chuùa vaø troâng chôø Thieân Chuùa haønh ñoäng nôi hoï baèng "caùc aân suûng vaø caùc quaø taëng töø nôi loøng toát thaàn linh vaø toái cao cuûa Ngaøi" (s. 20,10). Ñaây laø cuoäc tieáp xuùc thaân maät vaø caù nhaân, vì Thieân Chuùa thoâng ban chính Ngaøi cho hoï vaø khoâng qua moät trung gian naøo, vì Ngaøi laøm vieäc tröïc tieáp vôùi hoï vaø hoï laøm vieäc tröïc tieáp vôùi Ngaøi (s. 15,3. 6). Nhöng cuoäc gaëp gôõ naøy vôùi Thieân Chuùa ñoøi hoï phaûi hoäi ñuû nhöõng ñieàu kieän döôùi ñaây vöøa chuû quan vöøa khaùch quan, goàm nhöõng ñieàu kieän thuoäc vieäc chuaån bò ñeå laøm Linh Thao vaø nhöõng ñieàu kieän phaûi giöõ trong chính luùc laøm Linh Thao.
Ñòa ñieåm -- Ñòa ñieåm phaûi laø nôi caùch bieät vaø kín ñaùo, nhö saùch Linh Thao ghi: "Chaúng haïn nhö boû nhaø hoï ñaõ cö truù vaø laáy moät nhaø hay moät phoøng khaùc ñeå soáng ôû ñoù heát söùc kín ñaùo coù theå, theá naøo ñeå hoï coù theå moãi ngaøy ñi döï thaùnh leã vaø kinh chieàu maø khoâng sôï nhöõng ngöôøi quen bieát laøm ngaên trôû" (s. 2,3-4). Chaéc chaén söï thanh vaéng laø moâi tröôøng beân ngoaøi thích hôïp cho nhöõng ngaøy tónh taâm. Chuùa Gieâsu xöa cuõng ñaõ töøng tìm nôi thanh vaéng tónh mòch ñeå caàu nguyeän (x. Mt 14,23; Lc 5,16, v.v....).
Thôøi gian -- Caàn thu xeáp tröôùc theá naøo ñeå coù theå coù ñöôïc thôøi gian soáng troïn veïn cho khoùa Linh Thao, khoûi phaûi baän taâm veà nhöõng coâng vieäc khaùc. Tuy nhieân, nhö ñaõ noùi treân kia, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi chæ coù theå daønh ra khoaûng moät giôø röôõi ñeå caàu nguyeän, hoï coù theå ñöôïc höôùng daãn ñeå laøm khoùa Linh Thao traûi daøi. Dó nhieân söï traûi daøi naøy chæ laø moät giaûi phaùp buø ñaép maø thoâi vì, khaùch quan maø xeùt, trong tröôøng hôïp naøy, ngöôøi tónh taâm phaûi baän taâm veà nhieàu vieäc khaùc neân khoù taäp trung tinh thaàn ñeå soáng maõnh lieät vaø troïn veïn cho söï gaëp gôõ Thieân Chuùa. Chuù daãn hai möôi noùi roõ: "Linh hoàn chuùng ta caøng ôû moät mình vaø caùch bieät thì caøng trôû neân thích hôïp ñeå ñeán gaàn vaø ñaït tôùi Ñaáng taïo hoùa vaø Chuùa cuûa mình" (s. 20,9).
Khaû naêng theå xaùc vaø tinh thaàn, taâm hoàn saün saøng -- Tuøy nhö ngöôøi tónh taâm coù söùc khoûe nhö theá naøo, möùc ñoä trí tueä tôùi ñaâu, loøng ao öôùc söï thaùnh thieän ñaït taàm cao naøo maø hoï seõ ñöôïc höôùng daãn vieân nhaän ñeå giuùp hoï laøm taát caû hay laøm moät phaàn khoùa Linh Thao. Neáu laø moät phaàn thì phaàn naøy thu vaøo phaïm vi cuûa Tuaàn Nhaát. Vieäc thu heïp vaøo Tuaàn Nhaát cuõng laø moät caùch thích nghi Linh Thao, nhö chuù daãn möôøi taùm noùi roõ (s. 18, 1).
Tìm höôùng daãn vieân -- Sö phaïm cuûa Linh Thao ñoøi phaûi coù vò höôùng daãn. Vì theá ngöôøi muoán laøm Linh Thao phaûi lieân laïc tröôùc vôùi vò maø hoï muoán nhaän laøm höôùng daãn vieân. Vai troø cuûa höôùng daãn vieân saép ñöôïc ñeà caäp döôùi ñaây.
Quaûng ñaïi -- Ngöôøi tónh taâm phaûi quaûng ñaïi vôùi Thieân Chuùa ñeå, moät caùch töï do, töï nguyeän vaø khoâng so ño tính toaùn, chæ muoán vaø laøm ñieàu Chuùa muoán, ñeå Ngaøi söû duïng mình theo thaùnh yù Ngaøi (s. 5). Ñaây laø ñieàu kieän toái quan troïng vì, nhö ñaõ roõ, ngöôøi tónh taâm böôùc vaøo khoùa Linh Thao laø ñeå ñi tìm vaø tìm thaáy yù Thieân Chuùa trong söï saép ñaët cuoäc ñôøi cuûa mình (s. 1,4). Cuõng neân theâm: söï saép ñaët naøy chæ coù theå daãn tôùi söï phaùt trieån toaøn veïn con ngöôøi, bôûi leõ Thieân Chuùa laø Ñaáng ñaày tình thöông, Ngaøi chæ muoán ban nhöõng ñieàu tuyeät haûo cho nhöõng con caùi Ngaøi.
Cuoán huùt vaøo Thieân Chuùa -- Ngöôøi tónh taâm haõy ñeå mình cuoán huùt vaøo Thieân Chuùa. Saùch Linh Thao khuyeân: haõy truùt boû moïi baän taâm theá gian (s. 20,2), khoâng ñeå trí khoân bò phaân chia bôûi nhieàu söï, vaø haõy doàn taát caû noã löïc vaøo vieäc phuïng söï Thieân Chuùa vaø vaøo söï tieán boä cuûa linh hoàn (s. 20,7). Chính nhôø vaäy ngöôøi tónh taâm môùi deã gaëp gôõ Thieân Chuùa vaø tìm thaáy thaùnh yù cuûa Ngaøi.
Trong thôøi gian laøm Linh Thao, ngöôøi tónh taâm lo côûi boû nhöõng öa thích leäch laïc ñeå ñi tìm vaø tìm thaáy thaùnh yù Thieân Chuùa (s. 1,3-4). Hoï töï laøm laáy coâng vieäc naøy nhôø ôû söï taùc ñoäng cuûa aân suûng Thieân Chuùa, chöù höôùng daãn vieân khoâng can thieäp vaøo, nhö saùch Linh Thao ñaõ noùi roõ raèng höôùng daãn vieân "haõy ñeå cho Ñaáng Taïo Hoùa haønh ñoäng tröïc tieáp vôùi höõu theå thuï taïo vaø höõu theå thuï taïo vôùi Ñaáng taïo Hoùa vaø Chuùa cuûa mình" (s. 15,6). Caâu naøy vaïch roõ giôùi haïn cuûa chieàu kích quan heä cuûa höôùng daãn vieân vôùi ngöôøi tónh taâm. Vaäy trong phaïm vi quan heä naøy, ngay ôû nhöõng trang ñaàu ghi caùc chuù daãn, saùch Linh Thao ñaõ neâu ra nhöõng vieäc thuoäc vai troø cuûa höôùng daãn vieân nhö sau.
Höôùng daãn vieân giôùi thieäu vaø trình baøy ñeà taøi suy ngaém caùch vaén goïn vaø trung thöïc cho ngöôøi tónh taâm (s. 2,1).
Khi thaáy ngöôøi tónh taâm ôû trong tình traïng khoâng coù söï chuyeån ñoäng noäi taâm, nhö ñöôïc yeân uûi hoaëc bò saàu khoå (khoâ khan), vaø khi thaáy hoï khoâng lay ñoäng bôûi caùc thaàn (thieän thaàn hoaëc aùc thaàn), thì höôùng daãn vieân phaûi hoûi hoï ñaõ laøm nhöõng baøi taäp nhö theá naøo, coù daønh ñuû thì giôø cho moãi baøi taäp khoâng, coù giöõ caån thaän caùc ñieàu boå di khoâng (s. 6).
Khi thaáy ngöôøi tónh taâm gaëp khoâ khan hoaëc bò caùm doã, thì höôùng daãn vieân haõy toû ra hieàn laønh dòu daøng, khuyeán khích hoï can ñaûm maïnh meõ, vaïch cho hoï thaáy nhöõng möu moâ cuûa quyû (s. 7).
Höôùng daãn vieân haõy trình baøy ñuùng luùc nhöõng quy taéc cuûa Tuaàn Nhaát hay Tuaàn Hai veà vieäc phaân bieät thaàn loaïi (s. 8-10), töùc phaân bieät söï lay ñoäng trong taâm hoàn laø do thieän thaàn hay aùc thaàn gaây ra.
Höôùng daãn vieân nhaéc baûo ngöôøi tónh taâm daønh ñuû moät giôø cho moãi baøi taäp, töùc cho moãi laàn suy ngaém (s. 12).
Höôùng daãn vieân can ngaên ngöôøi tónh taâm trong luùc hoï ñöôïc söï yeân uûi vaø ñaày loøng soát saéng ñeå hoï ñöøng coù nhöõng lôøi theà höùa ñaïo ñöùc thieáu suy nghó vaø voäi vaøng (s. 14).
Höôùng daãn vieân phaûi trung laäp laø khoâng thuùc giuïc - söï thuùc giuïc khoâng bò can ngaên ngoaøi khoùa Linh Thao - ngöôøi tónh taâm choïn baäc soáng hay loái soáng naøy noï, nhöng haõy ñeå maëc cho hoï thöïc hieän söï löïa choïn naøy tuøy theo ôn soi saùng vaø söï taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa treân hoï (s. 15).
Höôùng daãn vieân khoâng hoûi cuõng khoâng tìm bieát nhöõng yù töôûng rieâng hay nhöõng toäi cuûa ngöôøi tónh taâm, nhöng neáu ñöôïc hoï cho bieát caùch trung thöïc veà nhöõng lay ñoäng vaø nhöõng tö töôûng do caùc thaàn khaùc nhau gaây ra hoaëc ñöa tôùi, thì ñoù laø ñieàu raát höõu ích, bôûi leõ höôùng daãn vieân seõ coù theå tuøy theo möùc tieán boä cuûa hoï maø cung caáp moät soá baøi taäp thích ñaùng, phuø hôïp vôùi nhöõng nhu caàu hieän taïi cuûa linh hoàn hoï (s. 17).
Höôùng daãn vieân thích nghi caùc baøi taäp vaø caùc vieäc khaùc thuoäc Linh Thao cho hôïp vôùi tuoåi, kieán thöùc, khaû naêng trí tueä, söùc khoûe, thì giôø, möùc ñoä tieán boä, v.v... cuûa ngöôøi tónh taâm. Ñoái vôùi ngöôøi coù ñuû caùc ñieàu kieän thì cho hoï ñuû heát caùc baøi taäp theo thöù töï cuûa chuùng (s. 18-20).
Saùch Linh Thao ñeà caäp vai troø cuûa höôùng daãn vieân - saùch Linh Thao chuû yeáu daønh cho hoï - vaø khoâng noùi gì ñeán vai troø cuûa ngöôøi ñöôïc höôùng daãn, tröø lôøi khuyeân hoï neân cho höôùng daãn vieân bieát nhöõng lay ñoäng vaø nhöõng tö töôûng maø caùc thaàn gaây ra hoaëc ñöa tôùi. Vì theá treân ñaây nhaéc ñeán vai troø cuûa höôùng daãn vieân laø ñeå coù theå döïa vaøo ñoù maø nhaän ra moái quan heä cuûa ngöôøi tónh taâm vôùi höôùng daãn vieân, bôûi leõ noùi ñeán vai troø cuûa höôùng daãn vieân töùc laø giaùn tieáp noùi ñeán nhöõng ñieàu maø ngöôøi tónh taâm vôùi tö caùch keû ñöôïc giuùp ñôõ, vöøa coù quyeàn chôø ñôïi ôû ngöôøi höôùng daãn vöøa phaûi laøm ñeå ñaùp öùng vai troø cuûa ngöôøi naøy: moät beân laø trao vaø moät beân laø nhaän. Ví duï neáu baûo raèng höôùng daãn vieân phaûi trình baøy vaén goïn caùc ñeà taøi suy ngaém, thì ñieàu naøy bao haøm raèng veà phía ngöôøi ñöôïc höôùng daãn, hoï khoâng ñöôïc ñoøi hoûi hay chôø ñôïi höôùng daãn vieân trình baøy veà ñeà taøi daøi doøng laâu giôø; ñaøng khaùc, vì vai troø cuûa höôùng daãn vieân laø trình baøy ñeà taøi, thì vai troø cuûa ngöôøi ñöôïc höôùng daãn laø ñoùn nhaän söï trình baøy naøy, cuõng nhö neáu vai troø cuûa giaùo vieân ñoøi hoï giaûng baøi, thì vai troø cuûa ngöôøi hoïc sinh ñoøi ngöôøi naøy nghe giaûng baøi. Saùch Linh Thao cuõng ñaõ minh nhieân duøng cuïm töø "ngöôøi cho caùc baøi taäp" ñeå chæ höôùng daãn vieân, ñoái laïi vôùi cuïm töø "ngöôøi nhaän caùc baøi taäp".
Vì ngöôøi tónh taâm laø ngöôøi nhaän söï naâng ñôõ, söï khích leä, nhöõng lôøi nhaéc baûo vaø khuyeân nhuû cuûa höôùng daãn vieân, neân, ñeå thöïc hieän toát moái quan heä vôùi höôùng daãn vieân, hoï caàn côûi môû vaø thaønh thöïc trong vieäc baøy toû nhöõng ñieàu xaûy ra trong taâm hoàn (soát saéng, khoâ khan, deã hay khoù caàu nguyeän, ñöôïc ôn soi saùng, v.v...) vaø trong vieäc töôøng trình hoaëc baùo caùo caùch thöùc mình ñang laøm Linh Thao.
Qua nhöõng ñieàu noùi treân ñaây, veà söï tieáp xuùc giöõa höôùng daãn vieân vaø ngöôøi tónh taâm, chuùng ta thaáy coù tieáp xuùc sô khôûi tröôùc khi laøm Linh Thao vaø nhöõng tieáp xuùc thöôøng xuyeân trong khi laøm Linh Thao. Veà tieáp xuùc sô khôûi, ñaây laø cuoäc tieáp xuùc thuoäc rieâng saùng kieán cuûa ngöôøi tónh taâm - ñeå tieän, toâi xin duøng cuïm töø "ngöôøi tónh taâm", cho duø luùc naøy hoï chæ môùi coù yù ñònh laøm cuoäc tónh taâm - vaø ñieàu naøy hôïp vôùi caùc chuù daãn 18-20 trong saùch Linh Thao, vì nhôø coù cuoäc tieáp xuùc naøy höôùng daãn vieân môùi nhaän ñöôïc töø nôi ngöôøi tónh taâm nhöõng chæ daãn cuûa hoï veà chính hoï ñeå bieát ñöôïc hoï ñaõ ñuû saün saøng veà maët taâm hoàn chöa, coù ñuû khaû naêng tinh thaàn vaø theå xaùc ñeå laøm Linh Thao khoâng hoaëc laøm tôùi möùc ñoä naøo, v.v... Dó nhieân nhöõng ñieàu vöøa noùi laø aùp duïng cho ngöôøi tónh taâm maø höôùng daãn vieân chöa quen bieát. Laïi trong thöïc teá, nhö thaáy ôû moät soá trung taâm Linh Thao treân theá giôùi, nhieàu khi khoâng coù cuoäc tieáp xuùc sô khôûi naøy, vì coù nhöõng ngöôøi chæ caên cöù vaøo thoâng baùo cuûa trung taâm veà thôøi gian nhöõng khoùa Linh Thao vaø göûi thö xin ñaêng kyù döï khoùa Linh Thao maø hoï choïn.
Veà nhöõng tieáp xuùc thöôøng xuyeân, trong khoùa Linh Thao, höôùng daãn vieân moãi ngaøy trình baøy cho ngöôøi tónh taâm noäi dung caùc baøi taäp vaø, tuøy tröôøng hôïp, theâm nhöõng ñieàu nhaéc baûo cuûa rieâng mình nhöng phuø hôïp vôùi saùch Linh Thao vaø dó nhieân vôùi tín lyù cuõng nhö vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi. Ngoaøi ra coøn coù nhöõng laàn gaëp gôõ rieâng giöõa höôùng daãn vieân vaø ngöôøi tónh taâm. Trong nhöõng laàn gaëp gôõ naøy, ngöôøi tónh taâm cho höôùng daãn vieân bieát mình ñaõ thöïc hieän Linh Thao nhö theá naøo, vaø thoâng baùo taát caû nhöõng gì xaûy ra trong taâm hoàn. Veà soá laàn gaëp gôõ rieâng naøy, saùch Linh Thao khoâng noùi gì; thieát töôûng moãi ngaøy moät laàn, hoaëc hai ba ngaøy moät laàn, ñieàu ñoù tuøy, nhöng khoâng neân caùch quaõng laâu hôn; lyù do deã hieåu laø vì höôùng daãn vieân caàn bieát ngöôøi tónh taâm ñaõ tieáp thuï ñöôïc nhö theá naøo nhöõng ñieàu mình trình baøy cho hoï veà caùc baøi taäp, hoaëc hoï ñaõ caûm nghieäm nhö theá naøo nhöõng baøi taäp ñoù - ñaây laø söï truyeàn ñaït hai chieàu hoaëc voøng phaûn hoài - ñeå, neáu caàn, seõ ñieàu chænh laïi caùch trình baøy, hoaëc, neáu thaáy höõu ích hôn, seõ giöõ ngöôøi tónh taâm döøng laïi ôû nhöõng baøi taäp cuõ, seõ keùo daøi hay ruùt vaén Tuaàn naøy hay Tuaàn noï; laïi vì, ñeå coù theå höôùng daãn thích ñaùng, höôùng daãn vieân caàn bieát nhöõng ñieàu xaûy ra trong taâm hoàn ngöôøi tónh taâm (ví duï deã caàu nguyeän, khoù caàu nguyeän, khoâ khan, soát saéng, v.v...), maø nhöõng ñieàu naøy coù theå thay ñoåi moãi ngaøy. Theo nhö lôøi ghi laïi cuûa linh muïc De Vitoria, tu só Doøng Teân, veà ñieàu thaùnh I-Nhaõ nhaéc baûo mình, thì höôùng daãn vieân thöôøng moãi ba ngaøy tôùi gaëp rieâng ngöôøi tónh taâm moät laàn; vaø linh muïc vieát theâm raèng theo yù mình vaø theo kinh nghieäm cuûa mình, neân moãi ngaøy moät laàn, vaø chæ moät laàn; rieâng ñoái vôùi moät ít ngöôøi "nghieâm trang vaø hoaøn toaøn chín chaén" thì coù theå boû qua moät ngaøy khoâng gaëp gôõ. Baûn chæ ñaïo naêm 1599, baûn chæ ñaïo chính thöùc cuûa Doøng Teân veà vieäc Linh Thao, cuõng vieát töông töï yù kieán cuûa linh muïc De Vitoria.
Moái quan heä giöõa höôùng daãn vieân vaø ngöôøi tónh taâm quaû laø chaët cheõ. Tuy nhieân, khoâng neân queân ñieàu quan troïng naøy: ñaây khoâng phaûi laø moái quan heä kheùp kín giöõa hai ngöôøi, bôûi leõ muïc ñích chính cuûa ngöôøi tónh taâm laø ñi tìm thaùnh yù Thieân Chuùa, laø gaëp gôõ Thieân Chuùa vaø gaëp gôõ saâu xa hôn, vaø höôùng daãn vieân laø ngöôøi giuùp ngöôøi tónh taâm laøm coâng vieäc ñoù. Vì theá nhöõng tieáp xuùc thöôøng xuyeân giöõa hai ngöôøi laø nhöõng tieáp xuùc môû ra vaø höôùng veà Thieân Chuùa laø troïng taâm.
Ngöôøi tónh taâm neân giaûm thieåu caùc quan heä khoâng caàn thieát vôùi ngöôøi vaø vaät chung quanh. Söï thanh vaéng noùi treân naèm trong ñöôøng höôùng naøy. Saùch Linh Thao coøn nhaéc khoâng neân cöôøi (s. 80), khoâng neân nhìn khaép nôi (s. 81). Vaäy söï giaûm thieåu caùc quan heä kia nhaèm giuùp söï traàm maëc ñeå taâm hoàn deã ñöôïc cuoán huùt vaøo Thieân Chuùa. Töôûng cuõng neân theâm raèng giöõ söï tónh laëng noäi taâm laø quan troïng ñeå deã caàu nguyeän, deã laéng nghe nhöõng lôøi nhuû thaàm cuûa Thieân Chuùa, v.v... Söï tónh laëng beân ngoaøi chæ caàn thieát vaø höõu ích xeùt nhö laø ñieàu kieän ñeå baûo veä söï tónh laëng noäi taâm. Coù theå ngöôøi ta giöõ söï tónh laëng beân ngoaøi maø khoâng giöõ söï tónh laëng noäi taâm. Ngöôøi tónh taâm coøn ñöôïc khuyeân neân lôïi duïng thieân nhieân caùch thích hôïp vaøo vieäc caàu nguyeän, nhö aùnh saùng, boùng toái, thôøi tieát, söï maùt meû hay söï aám aùp tuøy muøa (s. 130,4; 229,4), ví duï trong Tuaàn Nhaát laø Tuaàn suy gaãm veà toäi thì neân ñoùng cöûa phoøng ñeå bôùt aùnh saùng (s. 79).
Taäp trung taâm trí -- suoát ngaøy, ngöôøi tónh taâm höôùng taâm trí vaøo noäi dung (nhöõng) ñeà taøi suy ngaém cuûa ngaøy. Ñoù laø yù töôûng toång quaùt ruùt ra töø nhöõng chæ daãn döôùi ñaây trong saùch Linh Thao.
Ngöôøi tónh taâm khi ñang ôû trong Tuaàn Nhaát cuûa khoùa Linh Thao thì haõy lo laøm nhöõng vieäc cuûa Tuaàn ñoù, ñöøng nghó gì ñeán vieäc seõ phaûi laøm trong tuaàn keá tieáp (s. 11).
Tröôùc khi nguû, haõy nhôù vaén taét ñeán ñeà taøi suy ngaém seõ laøm khi thöùc daäy, vaø khi thöùc daäy (vaøo nöûa ñeâm hay buoåi saùng) haõy nghó ñeán ñeà taøi ñoù keøm theo nhöõng taâm tình thích hôïp vôùi ñeâ taøi (s. 73,2; 74,1; 130,2; 229,2).
Haõy coù taâm tình thích hôïp vôùi moãi Tuaàn; trong Tuaàn Nhaát (suy gaãm veà toäi) haõy nuoâi döôõng taâm tình ñau buoàn vì toäi loãi thay vì nghó ñeán nhöõng vaán ñeà vui möøng cuûa Tuaàn Boán (s. 78); trong Tuaàn Hai (cuoäc ñôøi Chuùa) haõy naêng nhôù ñeán cuoäc ñôøi Chuùa töø khi Nhaäp Theå cho tôùi ñieåm ñang chieâm nieäm trong ngaøy (s. 130,3); trong Tuaàn Ba (cuoäc Tuaãn Naïn) khoâng neân coù nhöõng yù töôûng vui, duø laø laønh thaùnh, nhö söï phuïc sinh vaø vinh quang cuûa Chuùa, nhöng haõy kích thích taâm hoàn ñau khoå vì nhôù ñeán nhöõng noãi cöïc nhoïc vaø ñau khoå cuûa Chuùa (s. 206,5); trong Tuaàn Boán (cuoäc Phuïc Sinh) haõy nhôù vaø nghó ñeán nhöõng vaán ñeà ñem laïi nieàm hoan laïc thieâng lieâng, ví duï nhôù vaø nghó ñeán vinh quang cuûa Chuùa (s. 229,3).
Vieäc höôùng taâm trí vaøo noäi dung suy ngaém cuûa moãi ngaøy coøn ñöôïc cuûng coá theâm baèng söï thay ñoåi möùc ñoä haõm xaùc tuøy theo caùc Tuaàn cuûa Linh Thao (s. 130,5; 229,5). Laïi nöõa, nhö ñaõ noùi treân kia, ngöôøi tónh taâm ñöôïc khuyeân neân bieát lôïi duïng boùng toái, aùnh saùng, thôøi tieát, nghóa laø nhöõng hoaøn caûnh vaät lyù beân ngoaøi, nhö nhöõng phöông theá giuùp tìm thaáy ñieàu mình mong öôùc (s. 130,4). Ñeå cho ñuû, neân noùi theâm raèng rieâng trong Tuaàn Hai, ngöôøi tónh taâm coøn nghó ñeán coâng vieäc löïa choïn baäc soáng hay loái soáng.
Nhaân tieän cuõng noùi qua veà söï nghæ ngôi thö giaõn trong ngaøy. Nhöõng giôø phuùt naøy laø caàn thieát vì lyù do deã hieåu laø taâm trí khoâng theå ôû trong tình traïng taäp trung maõi ñöôïc. Ñaøng khaùc thaân theå cuõng caàn vaän ñoäng. Laøm nhöõng moân theå duïc caù nhaân, taém, ñi baùch boä, ngaém caûnh trôøi maây non nöôùc, v.v..., ñoù laø nhöõng caùch vaän ñoäng thaân theå, nghæ ngôi hoaëc thö giaõn. Vaäy trong nhöõng giôø phuùt naøy, coá gaéng giöõ taâm hoàn trong baàu khoâng khí caàu nguyeän laø ñuû roài, vaø ñoù chính laø giöõ söï tónh laëng noäi taâm. Noùi caùch toång quaùt, baàu khoâng khí caàu nguyeän ñaây chính laø baàu khoâng khí cuûa Tuaàn Linh Thao ñang laøm, ñieàu naøy phuø hôïp vôùi ñieàu boå di saùu (s. 130,3) trong saùch Linh Thao. Cuõng coù theå nuoâi döôõng taâm hoàn moät caùch nheï nhaøng baèng nhöõng yù töôûng vaø tình caûm ñaïo ñöùc ñaõ coù trong baøi taäp môùi laøm xong. Suy nghó vaø töï kieåm veà nhöõng ñieàu phaûi söûa vaø phaûi laøm ñeå xöùng ñaùng laø keû ñi theo Chuùa Kitoâ, cuõng laø ñieàu toát phuø hôïp vôùi tinh thaàn cuûa saùch Linh Thao.
Haõm mình -- Vaán ñeà haõm mình hay haõm xaùc, haønh xaùc, ñöôïc ñeà caäp trong Tuaàn Nhaát (s. 82-87) (seõ noùi roõ hôn khi nghieân cöùu veà Tuaàn naøy). Ba thöù haønh xaùc ñöôïc neâu ra trong saùch Linh Thao, laø bôùt aên, bôùt nguû vaø gaây ñau theå xaùc. Ngöôøi tónh taâm ñöôïc khuyeân neân haønh xaùc trong caû ba Tuaàn Nhaát, Hai vaø Ba, coøn trong Tuaàn Boán thì, thay vì haønh xaùc, giöõ söï tieát ñoä trong aên uoáng, tröø phi coù luaät Giaùo Hoäi buoäc aên chay kieâng thòt (s. 229,5). Khi noùi veà Tuaàn Hai, saùch Linh Thao theâm raèng coù nhöõng maàu nhieäm, töùc nhöõng baøi chieâm nieäm, ñoøi söï haønh xaùc, coù nhöõng maàu nhieäm laïi khoâng (s. 130,5). Nhö vaäy roõ raøng laø haønh xaùc hay khoâng haønh xaùc, ñieàu naøy phaûi phuø hôïp vôùi tinh thaàn cuûa moãi Tuaàn vaø cuûa nhöõng ngaøy trong khoùa Linh Thao. Laïi theo tinh thaàn cuûa ñieàu noùi treân veà Tuaàn Boán thì duø khoâng haønh xaùc, ñieàu toái thieåu phaûi giöõ laø tieát ñoä trong aên uoáng.
Rieâng veà vieäc aên uoáng, xin trích daãn ra ñaây lôøi chuù thích cuûa thaùnh I-Nhaõ maø linh muïc Polanco ñaõ tröïc tieáp ghi laïi: "Vì cheá ñoä aên uoáng aûnh höôûng nhieàu ñeán söï naâng cao hay suy suùt cuûa linh hoàn, neân, ñeå söï tieát ñoä vaø söï kieâng nhòn ñöôïc töï nguyeän vaø thích hôïp vôùi baûn tính cuûa moãi ngöôøi, ngöôøi cho caùc baøi taäp haõy baùo tröôùc cho ngöôøi taäp raèng hoï phaûi noùi, sau böõa côm tröa, caùi hoï muoán ngöôøi ta doïn cho mình trong böõa côm toái, vaø sau böõa côm toái, caùi hoï muoán cho böõa côm tröa cuûa ngaøy tieáp theo. Hoï (ngöôøi cho caùc baøi taäp) cuõng haõy baûo ngöôøi doïn côm luoân luoân, sau böõa côm tröa vaøo luùc thu doïn khaên baøn vaø baùt ñóa, hoûi xem hoï (ngöôøi tónh taâm) muoán gì cho böõa côm tröa ngaøy hoâm sau. Haõy ñem cho hoï caùi hoï yeâu caàu, duø laø ñoà aên thöôøng hay toát hôn thöôøng, hay duø chæ laø baùnh mì vaø nöôùc hay röôïu. Tuy nhieân ngöôøi cho caùc baøi taäp haõy ñeå yù xem hoï (ngöôøi tónh taâm) aên ôû nhö theá naøo trong vaán ñeà aên uoáng ñeå traùnh nhöõng thaùi quaù veà maët naøy hay veà maët noï". Chuù thích naøy nhaéc ñeán taàm quan troïng cuûa vieäc aên uoáng trong khoùa Linh Thao, ñeán söï tieát ñoä vaø söï khoâng neân kieâng nhòn quaù möùc, ñeán vieäc höôùng daãn vieân phaûi quan taâm ñeán söï aên uoáng cuûa ngöôøi tónh taâm vì ích lôïi sieâu nhieân cuûa hoï.
Toùm laïi, haõm mình hay haønh xaùc vôùi muïc ñích ñeàn toäi hay tu luyeän, laø ñieàu thuoäc truyeàn thoáng khoå haïnh coâng giaùo. Thaùnh Phaoloâ vieát: "Toâi baét theå xaùc toâi phaûi chòu cöïc vaø phuïc tuøng" (1 Cr 9,27). Nhöng ñaøng khaùc, nhö thaáy treân kia, haõm mình hay haønh xaùc khoâng lieân heä gì ñeán caùi maø ngöôøi ta goïi laø "chuû nghóa thieân thaàn" (angeùlisme) laø chuû nghóa muoán phuû nhaän theå xaùc, muoán choái boû nhöõng quy luaät vaø nhöõng nhu caàu sinh lyù.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page