Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Tieáp theo baøi Chieâm nieäm ñeå ñaït ñöôïc tình yeâu, saùch Linh thao noùi ñeán:
- Ba caùch caàu nguyeän;
- Nhöõng maàu nhieäm cuûa cuoäc ñôøi
Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta;
- Nhöõng qui taéc.
Döôùi ñaây xin trình baøy sô löôïc nhöõng muïc ñoù ñeå giuùp coù caùi nhìn toång quaùt veà saùch Linh thao.
Coù nhieàu caùch hay hình thöùc caàu nguyeän, trong ñoù coù vieäc suy nieäm vaø chieâm nieäm maø ngöôøi tónh taâm thöïc hieän moãi ngaøy nhieàu laàn trong suoát khoùa Linh thao. Vaäy ngoaøi vieäc suy nieäm vaø chieâm nieäm nhö ñaõ trình baøy, ôû ñaây saùch Linh thao giôùi thieäu nhöõng caùch caàu nguyeän khaùc döôùi nhan ñeà laø "Ba caùch caàu nguyeän". Chuùng ta seõ laàn löôït noùi ñeán ba caùch caàu nguyeän naøy.
Caùch caàu nguyeän thöù nhaát döïa vaøo:
- möôøi giôùi
raên,
- baûy moái toäi ñaàu,
- ba taøi naêng cuûa linh hoàn,
- nguõ quan.
Tröôùc khi baøn ñeán chính vieäc caàu nguyeän, coù lôøi chæ daãn: "Tröôùc heát haõy laøm ñieàu töông ñöông vôùi ñieàu boå di hai cuûa Tuaàn Hai, ñoù laø, tröôùc khi böôùc vaøo caàu nguyeän, haõy ñeå cho tinh thaàn nghæ ngôi moät chuùt baèng caùch ngoài hay ñi taûn boä, tuøy nhö caùch naøo xem ra toát hôn, suy xeùt xem mình ñi ñaâu vaø ñeå laøm gì. Vaø cuõng ñieàu boå di naøy seõ laøm ôû ñaàu taát caû caùc caùch caàu nguyeän" (s. 239,1-2). Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi caàu nguyeän, khoâng neân töø choã ñang laøm moät coâng vieäc naøo ñoù ñi thaúng vaøo vieäc caàu nguyeän, nhöng hoï haõy coù moät thôøi gian chuyeån tieáp hoaëc trung gian, vaø ñaây cuõng chính laø thôøi gian chuaån bò. Chuaån bò baèng caùch ñeå cho trí khoân ñöôïc nghæ ngôi thö thaùi vaø höôùng veà vieäc caàu nguyeän saép laøm, khoâng baän taâm ñeán coâng vieäc hay vaán ñeà naøo khaùc. Ngoài hay ñi ñi laïi laïi laø nhöõng phöông theá maø saùch Linh thao giôùi thieäu ñeå giuùp trí khoân ñöôïc nghæ ngôi.
Veà caâu: "Haõy laøm ñieàu töông ñöông vôùi ñieàu boå di hai cuûa Tuaàn Hai", thöïc ra Tuaàn Hai khoâng coù ñieàu boå di rieâng, nhöng coù chuù thích naêm ñaët sau baøi taäp naêm cuûa ngaøy thöù nhaát nhö sau: "Seõ laøm moät ñieàu töông ñöông vôùi ñieàu boå di hai theo caùch thöùc sau ñaây: ngay khi toâi nhôù ñeán giôø toâi phaûi laøm baøi taäp, tröôùc khi ñi [laøm baøi taäp ñoù], toâi hình dung ra toâi ñi ñaâu vaø ñeán tröôùc maët ai, toùm taét moät chuùt baøi taäp toâi phaûi laøm, vaø sau ñoù, laøm ñieàu boå di ba xong, toâi ñi vaøo baøi taäp" (s. 131). Vaäy chuù thích naøy nhaéc ñeán ñieàu boå di hai vaø ba cuûa Tuaàn nhaát (s. 74-75). Ñieàu boå di ba, nhö ñaõ roõ, baûo ngöôøi tónh taâm, khi baét ñaàu suy ngaém, haõy ñöùng caùch choã suy ngaém moät vaøi böôùc, daønh thôøi gian laâu baèng thôøi gian ñoïc moät kinh Laïy Cha ñeå höôùng taâm trí leân cao, suy xeùt xem Thieân Chuùa ñang nhìn mình nhö theá naøo (s. 75).
Trong caùc baøi suy nieäm vaø chieâm nieäm cuûa caû Boán Tuaàn, saùch Linh thao ghi: "Lôøi nguyeän chuaån bò" hoaëc "lôøi nguyeän chuaån bò thöôøng leä", coøn ôû ñaây thì ghi laø "Moät lôøi nguyeän chuaån bò". Cuõng ôû caùc Tuaàn, lôøi nguyeän chuaån bò laø xin Thieân Chuùa ban cho moïi yù höôùng, moïi haønh ñoäng cuûa chuùng ta ñöôïc qui veà vieäc phuïng söï vaø taùn döông Ngaøi laø Ñaáng uy linh (s. 46), coøn ôû ñaây laø xin ôn nhaän roõ nhöõng thieáu soùt trong vieäc tuaân thuû caùc giôùi raên - baûn vaên ñang noùi ñeán caùc giôùi raên - vaø xin ôn söûa mình baèng caùch xin ñöôïc hieåôøu hoaøn toaøn caùc giôùi raên "ñeå tuaân thuû chuùng hôn vaø ñeå Thieân Chuùa uy linh ñöôïc vinh quang vaø taùn döông hôn". Nhö vaäy lôøi nguyeän chuaån bò naøy töông ñöông vôùi vieäc xin ôn ôû maøo ñaàu hai cuûa baøi suy nieäm vaø maøo ñaàu ba cuûa baøi chieâm nieäm trong caùc Tuaàn.
Muïc veà ba caùch caàu nguyeän khoâng noùi ñeán vieäc caáu taïo nôi choán. ÔÛ caùch caàu nguyeän thöù nhaát, sau khi baûo ñoïc moät lôøi nguyeän chuaån bò, baûn vaên ñi thaúng vaøo noäi dung cuûa vieäc caàu nguyeän nhö sau (vieäc caàu nguyeän döïa theo giôùi raên).
- Baét ñaàu vôùi giôùi raên thöù nhaát, xeùt xem mình ñaõ tuaân thuû noù nhö theá naøo vaø ñaõ thieáu soùt ôû choã naøo.
- Döøng laïi ôû moãi giôùi raên trong khoaûng thôøi gian töông ñöông vôùi thôøi gian ñoïc ba kinh Laïy Cha vaø ba kinh Kính möøng. Ñoù laø noùi chung; trong cuï theå, khoâng caàn phaûi döøng laïi ôû giôùi raên naøo mình khoâng hay vi phaïm, vaø, ngöôïc laïi, döøng laïi laâu hôn ôû nhöõng giôùi raên mình hay vi phaïm. Ñieàu vöøa noùi cuõng aùp duïng cho vieäc xeùt mình veà caùc toäi ñaàu moái.
- Neáu trong thôøi gian naøy, tìm thaáy nhöõng loãi laàm naøo, thì xin "söï xaù mieãn vaø tha thöù", roài ñoïc moät kinh Laïy Cha. Cuõng theo caùch thöùc naøy maø tieán tôùi caùc giôùi raên khaùc, theo thöù töï tröôùc sau.
- Sau khi ñaõ xeùt mình veà töøng giôùi raên, ñaõ thuù nhaän toäi loãi vaø xin ôn söûa mình, seõ keát thuùc baèng cuoäc taâm söï vôùi Thieân Chuùa, phuø hôïp vôùi ñeà taøi.
Sau khi ñeà caäp vieäc caàu nguyeän döïa theo möôøi giôùi raên, baûn vaên noùi vaén taét ñeán vieäc caàu nguyeän döïa theo caùc toäi ñaàu moái, caùc taøi naêng cuûa linh hoàn vaø naêm giaùc quan cuûa theå xaùc; caùch thöùc caàu nguyeän cuõng nhö ôû treân. Rieâng veà caùc toäi ñaàu moái, baûn vaên khuyeân, ñeå bieát roõ hôn caùc loãi ñaõ phaïm lieân quan ñeán caùc toäi ñoù, neân nhìn xem caùi traùi ngöôïc laïi chuùng (töùc baûy ñöùc ñaàu moái: khieâm nhöôøng, quaûng ñaïi, v.v.), vaø vì theá, ñeå traùnh chuùng hôn, haõy quyeát ñònh vaø coá gaéng taäp nhöõng ñöùc ñoái laäp laïi chuùng.
Veà nguõ quan, coù chuù thích döôùi ñaây.
- Neáu, trong vieäc söû döïng nguõ quan, muoán noi göông Ñöùc Kitoâ, thì haõy daâng leân Ngaøi lôøi nguyeän chuaån bò, vaø sau khi ñaõ xeùt mình theo töøng giaùc quan, ñoïc moät kinh Kính möøng hoaëc moät kinh Laïy Cha.
- Neáu trong vieäc söû duïng nguõ quan, muoán noi göông Ñöùc Maria, thì lôøi nguyeän chuaån bò laø xin ngaøi caàu cuøng Con ngaøi cho mình ôn noi göông ñoù, vaø, sau khi ñaõ suy seùt töøng giaùc quan, ñoïc moät kinh Kính möøng.
Moät caùch ñaïi cöông, caùch caàu nguyeän thöù nhaát naøy töông töï vôùi vieäc "kieåm ñieåm toång quaùt löông taâm" hoaëc xeùt mình chung ñaõ ñöôïc ñeà caäp ôû Tuaàn Nhaát (s. 32-43). Nhöng coù nhöõng khaùc nhau veà chi tieát.
Veà boá cuïc, caùch caàu nguyeän thöù nhaát coù phaàn chuaån bò (ñeå cho trí khoân nghæ ngôi) vaø phaàn taâm söï. Ñaây laø baûng so saùnh:
Xeùt mình chung:
- (khoâng)
- Taï ôn Thieân Chuùa vì caùc aân
hueä ñaõ nhaän ñöôïc.
- Xin ôn bieát caùc toäi vaø töø
boû chuùng.
- Xeùt mình. - Xin ôn tha thöù. - Quyeát
taâm söûa mình. Ñoïc moät kinh
Laïy Cha (s. 43)
Caùch caàu nguyeän thöù nhaát:
- Ñeå cho trí khoân
nghæ ngôi moät chuùt.
- (khoâng)
- Lôøi nguyeän chuaån bò: xin ôn bieát
caùc loãi laàm; xin ôn söûa mình,
xin ôn hieåu roõ caùc giôùi raên,
v.v., ñeå tuaân thuû hôn.
- Xeùt mình: xin ôn tha thöù sau moãi
ñieåm xeùt mình. Ñoïc moät
kinh Laïy Cha.
- Thuù loãi vaø xin ôn söûa mình
sau khi ñaõ töï kieåm theo caùc giôùi
raên.
- Taâm söï cuøng Thieân Chuùa.
Veà thôøi gian vaø thôøi ñieåm, vieäc xeùt mình chung cuõng nhö vieäc xeùt mình rieâng, nhö daõ coù dòp noùi, caû hai laâu khoaûng möôøi laêm phuùt, vaø laøm hai laàn vaøo khoaûng cuoái buoåi saùng vaø cuoái buoåi chieàu, trong khi caùch caàu nguyeän thöù nhaát, neáu laø caàu nguyeän döïa theo möôøi giôùi raên, thì laâu ít ra phaûi khoaûng hai möôi laêm phuùt, vì, theo lyù thuyeát, moãi giôùi raên laâu baèng ba laàn ñoïc kinh Laïy Cha vaø ba laàn ñoïc kinh Kính möøng, coäng vôùi thôøi gian chuaån bò vaø thôøi gian taâm söï. Thôøi ñieåm thì khoâng thaáy ñöôïc xaùc ñònh.
Veà muïc ñích, vieäc xeùt mình chung giuùp "ñeå thanh taåy mình vaø ñeå xöng toäi toát hôn" (s. 32,1), coøn caùch caàu nguyeän thöù nhaát "nhaèm cho hình thöùc, caùch thöùc vaø nhöõng baøi taäp ñeå linh hoàn chuaån bò mình vaø tìm ñöôïc ích lôïi ôû nôi chuùng, vaø ñeå lôøi caàu nguyeän ñöôïc chaáp thuaän, hôn laø cho hình thöùc hay caùch thöùc caàu nguyeän naøo" (s. 238,3). Nhö vaäy vieäc xeùt mình chung vaø caùch caàu nguyeän thöù nhaát, moãi caùi coù höôùng ñi rieâng hay ít ra coù troïng taâm rieâng.
Caùch caàu nguyeän thöù hai laø "chieâm nieäm veà yù nghóa cuûa moãi töø cuûa kinh nguyeän". Neân ñeå yù: baûn vaên duøng töø chieâm nieäm, vaø laø chieâm nieäm veà moãi töø trong kinh nguyeän. Nhö seõ thaáy sau, baûn vaên coøn noùi laø "suy xeùt töøng töø" thay vì noùi laø chieâm nieäm. Vaäy ñaây cuõng laø dòp cho thaáy söï phaân bieät giöõa chieâm nieäm, suy nieäm vaø suy xeùt laø söï phaân bieät khoâng coù tính caùch chaët cheõ laém, ít laø trong moät soá tröôøng hôïp.
Chuaån bò - Vieäc chuaån bò cuõng gioáng nhö ôû trong caùch caàu nguyeän thöù nhaát, töùc ñeå cho taâm trí nghæ ngôi ñoâi chuùt, v.v.
Lôøi nguyeän chuaån bò. - Baûn vaên ghi raát troáng raèng lôøi nguyeän seõ thay ñoåi tuøy theo Ñaáng maø lôøi nguyeän daâng leân. Vì theá chuùng ta hieåu laø neáu kinh nguyeän duøng vaøo vieäc chieâm nieäm laø kinh Kính möøng chaúng haïn, thì lôøi nguyeän chuaån bò seõ laø lôøi nguyeän daâng leân Ñöùc Maria.
Nhöõng kinh duøng vaøo vieäc chieâm nieäm. - Nhöõng kinh ñöôïc noùi ñeán goàm coù kinh Laïy Cha, Kính möøng, Tin kính, Laïy linh hoàn Chuùa Kitoâ vaø Laïy Nöõ vöông (s. 252,3; 253; 256; 260). Tuy nhieân vaãn coù theå duøng ñeán nhöõng kinh khaùc nhö chuùng ta ñoïc thaáy trong caâu naøy: "Vaø ngöôøi ta haõy laøm cuøng moät caùch nhö vaäy ôû moãi töø cuûa kinh Laïy Cha hay cuûa baát cöù kinh naøo khaùc maø ngöôøi ta muoán (duøng ñeå) caàu nguyeän theo caùch ñoù" (s. 252,3; xem s. 256).
Caùch thöùc phaûi laøm vaø giöõ khi chieâm nieäm. - Veà theå xaùc, quøy hay ngoài, tuøy nhö tö theá naøo giuùp hôn cho vieäc caàu nguyeän; hai maét nhaém laïi hoaëc nhìn vaøo moät choã nhaát ñònh. Veà hoaït ñoäng noäi taâm, suy xeùt töøng töø trong kinh vaø döøng laïi ôû töø ñoù bao laâu caûm thaáy yù vò vaø söï yeân uûi, nhö baûn vaên coøn giaûi thích theâm khi noùi veà kinh Laïy Cha: "Neáu ngöôøi chieâm nieäm veà kinh Laïy Cha tìm thaáy ôû moät hay hai töø ñeà taøi thaät toát cho tö duy, vaø yù vò vaø söï yeân uûi, thì hoï ñöøng baän taâm ñeán vieäc ñi xa hôn, cho duø giôø caàu nguyeän chaám döùt ôû caùi maø hoï tìm thaáy" (s. 254, 1-2). Ñieàu naøy gioáng vôùi ñieàu boå di boán cuûa Tuaàn Nhaát: "ÔÛ ñieåm maø toâi tìm thaáy ñieàu toâi muoán, toâi seõ nghæ laïi, khoâng quan taâm ñeán vieäc ñi xa hôn, cho tôùi khi toâi ñöôïc thoûa maõn" (s. 76,3). Cuõng vì theá, vaãn theo baûn vaên, khoâng caàn trong moät laàn chieâm nieäm, phaûi chieâm nieäm heát caû moät kinh; vaø trong tröôøng hôïp naøy, khi heát giôø, seõ ñoïc troïn caû kinh ñoù. Laàn sau seõ laøm tieáp phaàn coøn laïi, nhöng baét ñaàu baèng vieäc ñoïc laïi kinh ñoù töø ñaàu cho tôùi choã mình coù yù chieâm nieäm tieáp.
Keát thuùc. - Vieäc chieâm nieäm laâu moät giôø. Baûn vaên noùi ñeán tröôøng hôïp keát thuùc vieäc chieâm nieäm veà kinh Laïy Cha: ñoïc moät laàn kinh Kính möøng, kinh Tin kính, kinh Laïy linh hoàn Chuùa Kitoâ, kinh Laïy Nöõ vöông; baûn vaên coøn nhaéc roõ laø ñoïc ngoaøi mieäng hay trong taâm hoàn, tuøy yù (s. 253). Vì ñang noùi ñeán vieäc chieâm nieäm veà kinh Laïy Cha, neân baûn vaên khoâng baûo keát thuùc baèng kinh Laïy cha. Vaäy neáu laø chieâm nieäm veà moät kinh naøo khaùc, thì vieäc keát thuùc baèng moät kinh Laïy Cha phaûi ñöôïc coi laø dó nhieân. Cuõng thuoäc veà phaàn keát thuùc, laø than thôû vaø caàu xin vôùi Ñaáng laø troïng taâm cuûa kinh nguyeän ñöôïc duøng vaøo vieäc chieâm nieäm (s. 257).
Chuaån bò. - Vieäc chuaån bò cuõng gioáng nhö vieäc chuaån bò trong caùch caàu nguyeän thöù nhaát (vaø thöù hai), vaø ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán ngay ôû caùch caàu nguyeän thöù nhaát (s. 239,2), töùc ñeå cho trí khoân nghæ ngôi ñoâi chuùt, v.v.
Kinh nguyeän ñöôïc duøng. - Kinh nguyeän ñöôïc duøng laø nhöõng kinh nguyeän ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán ôû caùch caàu nguyeän thöù hai: kinh Laïy Cha, Kính möøng, Laïy linh hoàn Chuùa Kitoâ, Tin kính vaø Laïy Nöõ vöông, nhöng cuõng coù theå laø moät kinh khaùc neáu chuùng ta caên cöù vaøo caâu naøy trong baûn vaên: "Ngöôøi ta caàu nguyeän trong trí khoân baèng caùch ñoïc moät töø cuûa kinh Laïy Cha hay cuûa moät kinh khaùc" (s. 258,4; xem s. 252,3).
Caùch thöùc ñoïc kinh. - Caùch thöùc naøy coát ôû moãi nhòp thôû töông öùng vôùi moät töø cuûa kinh nguyeän ñöôïc ñoïc thaàm trong loøng. Baûn vaên noùi laø "ñoïc moät töø giöõa moät caùi thôû naøy vaø moät caùi thôû khaùc." Trong khi ñoïc thaàm nhö theá, taâm trí taäp trung chuû yeáu vaøo yù nghóa cuûa töø ñang ñoïc, hoaëc vaøo Ñaáng maø mình caàu nguyeän vôùi, hoaëc vaøo söï heøn haï baûn thaân, hoaëc vaøo söï khaùc bieät giöõa söï cao caû cuûa Ñaáng mình caàu nguyeän vôùi vaø söï heøn haï baûn thaân (s. 258,5-6).
Baûn vaên khoâng noùi laø neân ñoïc moät kinh naøo ñoù theo caùch thöùc treân moät hay nhieàu laàn trong moät luùc; baûn vaên chæ ghi chuù thích laø coù theå, trong moät luùc duøng moät phaàn hay taát caû nhöõng kinh nguyeän ñaõ keå treân (s. 260).
Keát thuùc. - Phaàn keát thuùc cuõng gioáng vôùi phaàn keát thuùc cuûa Caùch caàu nguyeän thöù hai ôû choã laø ñoïc caùc kinh nguyeän ñaõ ñöôïc neâu ra treân kia, dó nhieân tröø kinh nguyeän ñaõ ñöôïc duøng vaøo caùch caàu nguyeän naøy (s. 258, 6).
Theâm nhaän xeùt. - Caùch caàu nguyeän thöù ba ñôn giaûn hôn caùch caàu nguyeän thöù hai, nhöng moãi caùch caàu nguyeän coù höôùng ñi vaø muïc ñích rieâng, laïi vì caùch caàu nguyeän thöù ba ñôn giaûn hôn, neân coù khi noù thích hôïp hôn vôùi hoaøn caûnh chuû quan hay khaùch quan naøo ñoù. Xeùt theo lyù thuyeát, neáu caùch caàu nguyeän thöù ba seõ sau naøy laøm tieáp vaøo caùch caàu thöù hai veà cuøng moät hay nhieàu kinh nguyeän naøo ñoù, thì noù boå ích hôn laø noù chæ ñöôïc laøm moät mình, lyù do deã hieåu laø vì vieäc chieâm nieäm kyõ vaø saâu veà moät kinh nguyeän (ôû caùch caàu nguyeän thöù hai) seõ giuùp deã caàu nguyeän hôn trong tröôøng hôïp duøng laïi cuõng kinh nguyeän ñoù vaøo caùch caàu nguyeän thöù ba.
* * *
Xeùt veà phöông dieän nhòp thôû, caùch caàu nguyeän thöù ba naøy gioáng vôùi caùch caàu nguyeän baèng "Kinh Gieâsu" (prieøre de Jeùsus) phoå caäp trong Giaùo hoäi Phöông ñoâng. Noù laø moät lôøi than thôû vaén taét ñoïc thaàm trong trí khoân, coù theå chæ laø maáy tieáng "Laïy Chuùa Gieâsu", v.v; nhöng lôøi than thôû ñöôïc coi laø hoaøn bò vaø thoâng duïng hôn, laø caâu: "Laïy Chuùa Gieâsu Kitoâ laø con Thieân Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû toäi loãi!" (Seigneur Jeùsus-Christ, Fils de Dieu, aie pitieù de moi, peùcheur!). ÔÛ ñaây moãi cuïm töø nhoû töông öùng vôùi moät thì thôû (thôû ra hoaëc hít vaøo); ví duï cuïm töø "Laïy Chuùa Gieâsu Kitoâ laø con Thieân Chuùa": hít vaøo (coù ngöôøi coøn khuyeân neân töôûng töôïng nhö mình hít Chuùa vaøo), vaø cuïm töø sau thôû ra (töôûng töôïng nhö thôû toäi ra, ñuoåi toäi ñi!). Kinh nguyeän naøy, theo truyeàn thoáng Phöông ñoâng, neân ñöôïc ñoïc ñi ñoïc laïi raát nhieàu laàn (caû nhieàu nghìn laàn trong ngaøy); noù laø phöông phaùp giuùp ngöôøi ñoïc noù coù yù thöùc veà söï hieän dieän cuûa Chuùa Gieâsu vaø caû keát hôïp vôùi Ngaøi, Ñaáng ngöï trong "con tim" cuûa mình - vì theá khi ñoïc, neân duøng töôûng töôïng nhìn vaøo quaû tim hoaëc vaøo ngöïc - giuùp hoï nhôù ñeán Ngaøi caùch lieân tuïc vaø xin Ngaøi giuùp ñôõ; noù dieãn ñaït nieàm tin töôûng raèng danh Ngaøi coù söùc maïnh voâ song laø kheâu gôïi loøng yeâu meán Ngaøi, choáng laïi quyeàn löïc Xatan, v.v. Kinh Gieâsu lieân quan ñeán giaùo thuyeát veà ñôøi soáng thieâng lieâng meänh danh laø "aån chieâm" (heùsychasme).
* * *
Saùch Linh thao noùi roõ raèng Ba caùch caàu nguyeän treân ñaây laø thuoäc veà khoùa Linh thao: "Tuaàn Boán laø söï Phuïc sinh vaø Leân trôøi, theâm ba caùch caàu nguyeän" (s. 4,3). Nhöng ñieàu gaây thaéc maéc laø, khoâng nhö nhöõng caùch caàu nguyeän khaùc, nhö xeùt mình hay suy ngaém cuûa moãi Tuaàn, Ba caùch caàu nguyeän chæ ñöôïc giôùi thieäu chöù khoâng ñöôïc xaùc ñònh laø duøng vaøo luùc naøo. Chæ coù chuù daãn möôøi taùm nhaéc ñeán caùch caàu nguyeän thöù nhaát: ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå laøm troïn khoùa Linh thao, coù theå giuùp hoï xeùt mình rieâng vaø xeùt mình chung, "ñoàng thôøi vôùi caùch caàu nguyeän, ban saùng trong nöûa giôø, veà nhöõng giôùi raên, nhöõng toäi ñaàu moái, v.v," (s. 18,4-5). Theo tinh thaàn cuûa caâu trích daãn naøy, coù theå duøng caùch caàu nguyeän thöù nhaátôï trong Tuaàn Nhaát.
Theo linh muïc Polanco, bí thö cuûa thaùnh I-nhaõ, thì thôøi oâng, moät hay hai ngaøy cuoái tuaàn cuûa khoùa Linh thao (yù noùi khoùa ñaïi Linh thao) thöôøng ñöôïc daønh cho Ba caùch caàu nguyeän. Baûn Chæ ñaïo naêm 1599 noùi laø "Ba caùch caàu nguyeän ñöôïc ñöa ra khoâng phaûi ñeå taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ laøm xong khoùa Linh thao ñeàu taäp luyeän (vì ñieàu naøy khoâng caàn thieát), nhöng ñöôïc ñöa ra ñeå boå tuùc hoïc thuyeát vaø ñeå giuùp nhöõng ngöôøi doát naùt hôn vaø keùm khaû naêng hôn."; Vaäy cuõng döïa vaøo caâu trích daãn naøy, neáu ngöôøi tónh taâm, trong khoùa Linh thao, khoâng aùp duïng Ba caùch caàu nguyeän, thì ít ra cuõng neân ñöôïc baûo cho bieát chuùng laø caùi gì.
Nhaân tieän cuõng xin giôùi thieäu moät giaûi phaùp. Ñoù laø thöïc haønh caùch caàu nguyeän thöù nhaát trong thôøi gian cuûa Tuaàn Nhaát; caùch caàu nguyeän thöù ba (theo nhòp thôû) trong caùc Tuaàn tieáp theo, trong nhöõng giôø raûnh roãi; rieâng veà caùch caàu nguyeän thöù hai thì boû, hoaëc neáu coù aùp duïng thì seõ aùp duïng vaøo thôøi gian cuoái cuøng cuûa khoùa Linh thao, vaø cuõng chæ aùp duïng moät vaøi laàn cho moät hay hai kinh nguyeän thoâi, lyù do laø vì vieäc chieâm nieäm veà moät kinh nguyeän cuõng ñoøi ít laø moät giôø, neân neáu chieâm nieäm veà boán hay naêm kinh nguyeän thì phaûi daønh troïn hay hôn moät ngaøy cho chuùng, ñaây laø vieäc chieâm nieäm tuy coù ích, nhöng sôï laø moät söï laïc ñeà quaù laâu vaø quaù xa ñoái vôùi khoùa Linh thao.
Chuùng ta thaáy khaù roõ raèng caùch caàu nguyeän thöù hai vaø thöù ba nhaèm giuùp ngöôøi tónh taâm bieát theâm nhöõng caùch caàu nguyeän ñeå söû duïng sau khoùa Linh thao, bôûi leõ hai kinh Laïy Cha vaø Kính möøng laø hai kinh quen ñoïc nhaát, kinh Laïy linh hoàn Chuùa Kitoâ vaø kinh Laïy Nöõ vöông cuõng ñöôïc coi laø phoå thoâng (kinh Laïy linh hoàn Chuùa Kitoâ ñöôïc coi laø phoå thoâng ít laø trong thôøi thaùnh I-nhaõ), kinh Tin kính dó nhieân laø kinh moïi tín höõu phaûi bieát vì laø kinh tuyeân xöng ñöùc tin. Vaäy trong ñôøi soáng thöôøng nhaät sau khoùa Linh thao, ngöôøi tónh taâm seõ deã daøng ñoïc nhöõng kinh ñoù moät caùch soát saéng neáu hoï ñaõ coù laàn (trong hay sau khoùa Linh thao), baèng caùch caàu nguyeän thöù hai vaø thöù ba, suy ngaém noäi dung cuûa chuùng, thöôûng thöùc nhöõng yù nghóa thieâng lieâng cuûa chuùng, caân nhaéc töøng lôøi töøng tieáng cuûa chuùng, v.v. Cuõng xin nhaéc laïi, laø chuùng ta coù theå aùp duïng hai caùch caàu nguyeän naøy vaøo nhöõng kinh naøo chuùng ta öa thích, keå caû caùc thaùnh vònh.
Muïc veà nhöõng ñeà taøi chieâm nieäm coù nhan ñeà laø "Nhöõng maàu nhieäm cuûa cuoäc ñôøi Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta". Muïc naøy giôùi thieäu taát caû naêm möôi moát ñeà taøi chieâm nieäm daønh cho caùc Tuaàn Hai, Ba vaø Boán: Boán möôi chín ñeà taøi laáy trong Taân öôùc (boán möôi nhaêm trong Phuùc aâm, ba trong thö thöù nhaát cuûa thaùnh Phaoloâ göûi caùc tín höõu Coârinthoâ, moät trong saùch Coâng vuï caùc toâng ñoà), chæ coù hai ñeà taøi khoâng coù trong Taân öôùc, töùc baøi veà vieäc Chuùa phuïc sinh hieän ñeán gaëp Ñöùc Maria (s. 299) vaø baøi veà vieäc Chuùa phuïc sinh hieän ñeán gaëp oâng Giuse thaønh Arimathia (s. 310). Veà muïc naøy, chuùng ta ñaõ coù dòp noùi tôùi khi ñeà caäp caùc baøi chieâm nieäm cuûa caùc Tuaàn Hai, Ba vaø Boán, neân khoâng coù gì caàn baøn theâm, tröø moät chi tieát döôùi ñaây.
Nhöõng baøi ñöôïc giôùi thieäu, tuy laø nhöõng baøi chieâm nieäm, nhöng laïi chia thaønh nhöõng ñieåm theo thöù töï caùc bieán coá hay caùc söï kieän cuûa söû tích, chöù khoâng chia thaønh nhöõng ñieåm xem caùc nhaân vaät, nghe caùc nhaân vaät noùi vaø nhìn nhöõng vieäc caùc nhaân vaät laøm, nhö thaáy trong nhöõng baøi Nhaäp theå vaø Giaùng sinh laø nhöõng baøi ñöôïc coi nhö nhöõng baøi maãu veà caùch thöùc chieâm nieäm (neáu laø nhöõng baøi chieâm nieäm thuoäc Tuaàn Ba vaø Tuaàn Boán thì coøn theâm ba hoaëc hai ñieåm khaùc, nhö ñaõ roõ). Vaäy ñieàu chaéc chaén ñuùng, laø khoâng ñöôïc boû aùp duïng nhöõng vieäc xem, nghe, nhìn naøy laø nhöõng ñaëc ñieåm cuûa moät baøi chieâm nieäm Phuùc aâm theo saùch Linh thao, khi duøng nhöõng baøi ñöôïc ghi ôû muïc Nhöõng maàu nhieäm cuûa cuoäc ñôøi Chuùa Kitoâ Chuùa chuùng ta. Chæ coøn vaán ñeà laø neân aùp duïng nhö theá naøo nhöõng vieäc xem, nghe, nhìn vaøo nhöõng baøi ñoù: hoaëc theo kieåu thöù nhaát laø aùp duïng vieäc xem cho moät ñieåm xong, seõ laàn löôït aùp duïng vieäc nghe vaø nhìn; hoaëc theo kieåu thöù hai laø aùp duïng vieäc xem cho heát caùc ñieåm cuûa baøi chieâm nieäm roài trôû laïi aùp duïng vieäc nghe, vaø sau cuøng vieäc nhìn. Vì saùch Linh thao khoâng noùi gì veà vaán ñeà naøy, neân thieát nghó coù quyeàn töï do duøng kieåu thöù nhaát hay thöù hai. Nhöng neáu döïa vaøo baøi Nhaäp theå vaø Giaùng sinh cuûa Tuaàn Hai, thì xem ra, ít laø trong moät soá baøi, neân theo kieåu thöù hai. Rieâng baûn Chæ ñaïo naêm 1599, khi noùi veà Tuaàn Hai, cho yù kieán laø neân theo kieåu thöù nhaát, nhöng cuõng khoâng loaïi tröø kieåu thöù hai: "Nhöng khoâng caàn thieát laø suy gaãm heát caùc nhaân vaät cuûa toaøn theå maàu nhieäm tröôùc, roài ñeán heát caùc lôøi noùi cuõng cuûa maàu nhieäm ñoù, vaø sau cuøng laø suy gaãm rieâng bieät caùc vieäc laøm; bôûi vì ñieàu naøy, nhaát laø ôû moät soá baøi suy nieäm, laøm sinh ra söï loän xoän."
Muïc veà nhöõng quy taéc goàm nhöõng vaán ñeà:
- Caûm thaáy vaø nhaän
bieát phaàn naøo nhöõng thuùc ñaåy
trong taâm hoàn;
- Bieän phaân caùc thaàn caùch roäng
lôùn hôn;
- Thi haønh chöùc vuï phaân phaùt
cuûa boá thí;
- Caûm thaáy vaø hieåu bieát nhöõng
boái roái vaø nhöõng xuùi baåy
cuûa keû thuø;
- Coù caûm nghó ñuùng trong Giaùo
hoäi chieán ñaáu.
Chuùng ta ñaõ coù dòp xeùt ñeán hai vaán ñeà ñaàu, moät ôû cuoái Tuaàn Nhaát vaø moät ôû cuoái Tuaàn Hai, vì theá ôû ñaây chuùng ta khoâng trôû laïi nöõa ñeå baét ñaàu töø vaán ñeà thöù ba trôû ñi.
Nhöõng quy taéc veà vieäc phaân phaùt cuûa boá thí laø nhöõng quy taéc daønh cho ngöôøi (linh muïc) giöõ phaän söï phaân phaùt cho ngöôøi ngheøo nhöõng hoa lôïi thuoäc boång loäc Giaùo hoäi. Phaän söï naøy ngaøy nay khoâng coøn, nhöng khoâng phaûi vì theá maø tinh thaàn cuûa nhöõng quy taéc kia heát giaù trò, vaø neáu ñoåi nhöõng caùi phaûi ñoåi thì nhöõng quy taéc ñoù aùp duïng ñöôïc cho moãi ngöôøi. Taát caû coù baûy quy taéc, trong ñoù boán quy taéc ñaàu nhaéc laïi khaù saùt boán quy taéc veà caùch thöù hai thuoäc thì thöù ba cuûa coâng vieäc löïa choïn ôû Tuaàn Hai (s. 184-187):
- Phaân phaùt cuûa boá thí laø vì yeâu meán tha nhaân, nhöng loøng yeâu meán naøy phaûi xuaát phaùt töø loøng yeâu meán Thieân Chuùa (s. 338).
- Choïn caùch haønh ñoäng naøo toát nhaát cho vinh quang Thieân Chuùa vaø cho söï toaøn thieän cuûa linh hoàn mình (s. 339).
- Trong moãi laàn phaân phaùt cuûa boá thí, haõy aùp duïng caùch thöùc tieán haønh vaø chuaån möïc maø coù leõ toâi ñaõ choïn trong giaû söû laø toâi thi haønh chöùc vuï cuûa toâi vaøo giôø cheát (s. 340).
- Neáu giaû söû trong ngaøy phaùn xeùt toâi muoán toâi ñaõ thi haønh chöùc vuï cuûa toâi nhö theá naøo vaø theo quy taéc naøo, thì baây giôø toâi haõy laøm nhö theá (s. 341).
- Neân suy nghó kyõ veà boán quy taéc vöøa keå treân khi nhöõng ngöôøi mình muoán phaân phaùt cuûa boá thí cho, laø nhöõng ngöôøi mình caûm thaáy öa thích. Laøm nhö vaäy ñeå gaït boû moïi tình caûm leäch laïc (s. 342).
- Coù theå coù söï laïm duïng khi daønh cho mình moät phaàn boá thí, vaäy döïa vaøo nhöõng quy taéc treân ñeå söûa mình (s. 343).
- Ñoái vôùi baûn thaân, haõy giöõ söï ngheøo khoù theo göông Chuùa Gieâsu ngheøo khoù. Ñieàu naøy cuõng aùp duïng cho nhöõng ngöôøi khaùc vaø thích nghi theo baäc soáng cuûa hoï (s. 344).
Söï boái roái laø vaán ñeà phöùc taïp ñoøi nhieàu nghieân cöùu coâng phu, vaø, neáu laø söï boái roái naëng thì, ít laø xeùt theo lyù thuyeát, noù caàn ñeán söï chöõa trò cuûa chuyeân vieân taâm lyù. Nhöng ôû ñaây chæ coù saùu ghi chuù - baûn vaên duøng töø ghi chuù (nota) thay vì quy taéc - giaûi thích sô löôïc söï boái roái vaø nhaéc baûo caùch aên ôû khi laâm tình traïng boái roái.
- Ngöôøi ta quen goïi laø boái roái khi, do phaùn ñoaùn rieâng cuûa mình, cöù cho laø mình phaïm toäi, trong khi thöïc ra khoâng phaïm toäi, ví duï voâ yù ñaïp treân nhöõng coïng rôm ñaët hình Thaùnh giaù roài cöù cho laø mình ñaõ phaïm toäi. Vaäy ñuùng ra ñaây khoâng phaûi laø söï boái roái maø chæ laø söï phaùn ñoaùn sai laàm (s. 346).
- Sau khi ví duï ñaõ voâ yù ñaïp treân nhöõng coïng rôm ñaët hình Thaùnh giaù, toâi caûm thaáy boái roái vì bò giaèng co giöõa söï hoà nghi vaø söï khoâng hoà nghi mình ñaõ phaïm toäi. Ñaây môùi ñuùng laø söï boái roái vaø laø söï caùm doã cuûa keû thuø (s. 347).
- Veà söï boái roái noùi ôû ghi chuù moät, phaûi gôùm gheùt noù vì noù chæ laø moät sai laàm; coøn söï boái roái noùi ôû ghi chuù hai thì khoâng phaûi laø, trong moät thôøi gian, khoâng ñem laïi ích lôïi naøo ñoù cho ngöôøi laøm Linh thao. Hôn nöõa noù thanh taåy linh hoàn baèng caùch giuùp linh hoàn traùnh taát caû nhöõng gì coù daùng veû laø toäi (s. 348).
- Ñoái vôùi linh hoàn teá nhò, keû thuø seõ coá gaéng laøm cho linh hoàn ñoù trôû neân teá nhò hôn, tôùi möùc thaùi quaù, ñeå deã bò roái loaïn, ví duï linh hoàn ñoù seõ coi hôi moät tí laø toäi. Ñoái vôùi linh hoàn thoâ thieån, keû thuø seõ haønh ñoäng ngöôïc laïi, laø tìm caùch laøm cho linh hoàn ñoù trôû neân thoâ thieån hôn, ví duï tröôùc kia linh hoàn coi thöôøng caùc toäi nheï, baây giôø coi thöôøng caùc toäi troïng (s. 349).
- Trong caû hai tröôøng hôïp vöøa noùi, linh hoàn neáu muoán tieán boä trong ñôøi soáng thieâng lieâng, haõy haønh ñoäng ngöôïc laïi caùch haønh ñoäng cuûa keû thuø: neáu laø linh hoàn thoâ thieån, thì haõy coá gaéng trôû neân teá nhò; neáu laø linh hoàn teá nhò, thì haõy giöõ mình ôû möùc giöõa ñeå ñöôïc hoaøn toaøn ôû trong söï bình an (s. 350).
- Khi muoán laøm moät vieäc gì raïng danh Thieân Chuùa thì, sau khi ñaõ höôùng taâm hoàn leân Thieân Chuùa vaø thaáy ñoù laø vieäc thöïc söï ñaùng laøm, haõy haønh ñoäng ngöôïc laïi yù töôûng hay söï caùm doã töø ngoaøi ñöa ra nhöõng lyù do naøy noï nhaèm ngaên caûn (s. 351).
Nhan ñeà cuûa nhöõng quy taéc naøy laø "Ñeå coù caûm nghó ñuùng maø, ôû trong Giaùo hoäi chieán ñaáu, chuùng ta phaûi coù, haõy giöõ nhöõng quy taéc döôùi ñaây." Khi noùi veà coâng vieäc löïa choïn ôû Tuaàn Hai, saùch Linh thao ñaõ nhaéc ñeán Giaùo hoäi khi baûo ngöôøi tónh taâm raèng nhöõng ñieàu hoï choïn, chuùng "phaûi thuoäc veà cuoäc chieán ñaáu ôû trong Meï thaùnh laø Giaùo hoäi phaåm traät, vaø phaûi laø khoâng xaáu vaø khoâng ñi ngöôïc laïi Giaùo hoäi" (s. 170,2). Nhö vaäy vieäc löïa choïn phaûi thöïc hieän ôû trong Giaùo hoäi; noù laø ñieàu thuoäc veà ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi ñoàng thôøi nhaèm phuïc vuï Giaùo hoäi. Ñieàu vöøa noùi naøy ñöôïc boå sung vaø theâm saùng toû baèng nhöõng quy taéc ñeà caäp ôû ñaây. Thöïc vaäy, cuoäc ñôøi ngöôøi tónh taâm laø cuoäc ñôøi cuûa moät ngöôøi xeùt nhö laø thaønh vieân cuûa Giaùo hoäi, laø cuoäc ñôøi chieán ñaáu cuûa Giaùo hoäi chieán ñaáu. Caùch rieâng hôn, ngöôøi tónh taâm, trong suoát cuoäc haønh trình Linh thao (vaø trong suoát caû cuoäc ñôøi), coá gaéng ñi theo Ñöùc Kitoâ, phuïng söï vaø noi göông Ngaøi; ñieàu naøy daãn tôùi keát luaän laø dó nhieân hoï phaûi ôû trong Giaùo hoäi, phaûi thuoäc veà Giaùo hoäi, phaûi phuïc vuï Giaùo hoäi, bôûi moät leõ raát ñôn giaûn laø Giaùo hoäi ñaõ do Ñöùc Kitoâ thieát laäp nhaèm quy tuï moïi ngöôøi thaønh moät ñoaøn theå, trong ñoù chính Ngaøi ñöôïc ví nhö ñaàu cuûa thaân theå, töùc Giaùo hoäi, vaø, nhö, Coâng ñoàng Vaticanoâ II noùi, "Giaùo hoäi laø, ôû trong Ñöùc Kitoâ, moät thöù bí tích, nghóa laø vöøa laø daáu chæ vöøa laø duïng cuï cuûa söï hieäp nhaát saâu xa vôùi Thieân Chuùa vaø tính duy nhaát cuûa toaøn theå nhaân loaïi" (AÙnh saùng muoân daân,).
Nhöõng quy taéc veà vieäc coù caûm nghó phuø hôïp vôùi Giaùo hoäi, trong khi nhaéc baûo ngöôøi tónh taâm haõy vaâng lôøi Giaùo hoäi phaåm traät, toân troïng nhöõng haønh ñoäng, nhöõng quan ñieåm hay laäp tröôøng cuûa Giaùo hoäi phaåm traät, ñaõ goïi Giaùo hoäi laø "Meï thaùnh" vaø laø "Phu nhaân ñích thöïc cuûa Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta" (s. 353); vaäy caû hai danh xöng naøy gôïi yù veà moái quan heä thaät saâu xa giöõa caùc tín höõu vaø Giaùo hoäi; noùi roõ hôn, moät danh xöng bao haøm tình yeâu thaém thieát maø chuùng ta phaûi coù ñoái vôùi Giaùo hoäi (laø meï chuùng ta), vaø moät danh xöng chæ ñòa vò cao troïng tuyeät vôøi cuûa Giaùo hoäi (laø phu nhaân cuûa Ñöùc Kitoâ). Lyù do phaûi tuaân phuïc Giaùo hoäi cuõng ñöôïc neâu ra, ñoù laø vieäc Thaùnh Thaàn ôû nôi ñöùc Kitoâ vaø ôû trong Giaùo hoäi, chính Thaùnh Thaàn cai quaûn vaø höôùng daãn chuùng ta, chính Thaùnh Thaàn "cho chuùng ta möôøi giôùi luaät, Ngaøi höôùng daãn vaø cai quaûn Meï thaùnh chuùng ta laø Giaùo hoäi" (s. 365,2-3).
Qua nhöõng ñieàu noùi treân, coøn coù theå ruùt ra nhaän xeùt naøy: söï neân thaùnh cuûa moãi phaàn töû trong Giaùo hoäi laø söï neân thaùnh baûn thaân, nhöng noù khoâng mang tính caùch caù nhaân chuû nghóa, bôûi leõ noù lieân quan ñeán toaøn theå Giaùo hoäi, noù thuoäc veà nhieäm vuï vaø traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi xeùt nhö laø phaàn töû cuûa Giaùo hoäi. Noùi moät caùch toång quaùt, ñi theo, phuïng söï vaø noi göông Ñöùc Kitoâ, ñoù laø phuïc vuï Giaùo hoäi; noùi ngöôïc laïi, ñeå phuïc vuï Giaùo hoäi thì phaûi ñi theo, phuïng söï vaø noi göông Ñöùc Kitoâ.
Con soá nhöõng quy taéc noùi ñeán ôû ñaây laø möôøi taùm. Noùi chung, caùc nhaø bình chuù saùch Linh thao coâng nhaän raèng chuùng phaàn lôùn laø tieáng doäi laïi cuûa hoaøn caûnh toân giaùo thôøi thaùnh I-nhaõ: coù theå ñoù laø moâi tröôøng Caûi caùch toân giaùo cuûa phaùi Tin laønh, coù theå ñoù laø nhöõng traøo löu nhaân baûn cuûa Eraxmoâ, v.v. Döôùi ñaây laø ñaïi yù caùc quy taéc:
- Vaâng lôøi Giaùo
hoäi (s. 353).
- Quyù meán nhöõng gì Giaùo hoäi
quyù meán, saün saøng tìm nhöõng
lyù leõ ñeå beânh vöïc caùc
lôøi daïy cuûa Giaùo hoäi thay vì
coâng kích (s. 354-361).
- Toân troïng caùc vò thöôïng
caáp vaø khoâng noùi xaáu caùc
ngaøi (s. 362).
- Ca tuïng thaàn hoïc tö bieän (theùologie
speùculative) vaø thaàn hoïc kinh vieän
(baûn vaên nhaéc ñích danh caùc
thaùnh Gieâroânimoâ, AÂu-tinh, Greâgorioâ,
Toâma, Bonaventura vaø vò Toân sö caùc
chaâm ngoân, töùc Pheâroâ Loâmbaùcñoâ)
(s. 363).
- Traùnh so saùnh giöõa chuùng ta, nhöõng
ngöôøi coøn soáng, vôùi caùc
thaùnh nhaân tröôùc kia, veà kieán
thöùc, veà söï thaùnh thieän,
v.v. (s. 364).
- Boû quan ñieåm vaø laäp tröôøng
caù nhaân ñeå chaáp thuaän quan ñieåm
vaø laäp tröôøng cuûa Giaùo
hoäi (s. 365).
- Thaän troïng trong caùch noùi vaø dieãn
ñaït veà vaán ñeà khoù laø
söï tieàn ñònh; thöôøng
khoâng neân noùi nhieàu veà vaán
ñeà naøy (s. 366-367).
- Thaän troïng khi phaûi noùi veà ñöùc
tin vaø aân suûng, caùch naøo ñeå
ñöøng laøm côù cho ngöôøi
ta trôû neân löôøi bieáng vaø
ñöøng laøm toån haïi vaán ñeà
söï töï do (s. 368-369).
- Khoâng neân vì chuù troïng ñeà
caäp loøng yeâu meán Thieân Chuùa
maø boû qua söï kính sôï Ngaøi
(s. 370).
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page