Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Cuõng nhö ôû Tuaàn Nhaát, caùc Tuaàn Hai, Ba vaø Boán ñeàu coù nhöõng baøi taäp goïi laø nhöõng baøi laëp laïi. Nhöng khaùc vôùi Tuaàn Nhaát, caùc Tuaàn Hai, Ba vaø Boán coøn, noái tieáp vaøo baøi laëp laïi, coù baøi taäp goïi laø aùp duïng nguõ quan.
Vieäc laëp laïi moät hay hai baøi taäp, laø moät caùch oân laïi (nhöõng) baøi taäp ñaõ laøm tröôùc ñoù trong ngaøy. Caùch oân laïi naøy ñöôïc saùch Linh thao xaùc ñònh khi noùi veà baøi taäp thöù ba thuoäc Tuaàn Hai: "Sau lôøi nguyeän chuaån bò vaø ba maøo ñaàu, seõ laëp laïi baøi taäp thöù nhaát vaø thöù hai, luoân luoân chuù yù ñeán moät vaøi choã quan troïng hôn maø ôû ñoù ngöôøi ta ñaõ caûm nhaän ñöôïc caùi bieát, söï yeân uûi hay söï saàu khoå naøo ñoù, cuõng laøm moät cuoäc taâm söï ôû cuoái cuøng, vaø moät kinh Laïy Cha" (s. 118,1-3). Nhö vaäy dieãn tieán cuûa baøi laëp laïi cuõng gioáng vôùi dieãn tieán cuûa baøi chieâm nieäm thöôøng, vaø thöïc ra noù cuõng laø baøi chieâm nieäm; nhöng noù khaùc vôùi baøi chieâm nieäm thöôøng ôû choã noù duøng laïi ñeà taøi cuûa baøi chieâm nieäm tröôùc ñoù, vaø khoâng nhaát thieát duøng laïi taát caû. Ñaây cuõng laø luùc neân nhaéc laïi raèng, theo saùch Linh thao, vieäc laøm moät baøi taäp naøo theâm laàn nöõa, töùc laøm laïi, khaùc vôùi vieäc laëp laïi. Saùch Linh thao phaân bieät roõ ñieàu naøy, ví duï khi baûo haõy laøm baøi Hai laù côø hieäu hai laàn vaø laëp laïi hai laàn (s. 148,1; xem theâm s. 159,1).
Veà soá laàn laëp laïi, trong Tuaàn Hai, ngaøy thöù nhaát, thöù hai vaø thöù ba ñeàu coù hai laàn. Ngaøy thöù boán daønh cho baøi Hai laù côø hieäu, baøi naøy, nhö vöøa noùi treân, laøm hai laàn vaø laëp laïi hai laàn (s. 148,1); tieáp theo laø baøi Ba haïng ngöôøi. Töø ngaøy thöù naêm trôû ñi cho ñeán heát Tuaàn, moãi ngaøy chæ coù moät baøi chieâm nieäm ñöôïc giôùi thieäu. Rieâng veà ngaøy thöù naêm naøy, sau khi giôùi thieäu ñeà taøi chieâm nieäm, saùch Linh thao vieát: laøm baøi chieâm nieäm ñoù hai laàn, laëp laïi hai laàn, vaø sau cuøng aùp duïng nguõ quan vaøo baøi chieâm nieäm ñoù (s. 159,1); bôûi ñaáy chuùng ta coù cô sôû ñeå nghó raèng caùc baøi tieáp theo cuõng laøm gioáng nhö theá. Nhö vaäy, noùi caùch toång quaùt, moãi ngaøy trong Tuaàn Hai ngöôøi tónh taâm laøm baøi laëp laïi hai laàn.
ÔÛ Tuaàn Ba, saùch Linh thao coù noùi ñeán vieäc, sau khi ñaõ suy ngaém töøng maàu nhieäm cuûa cuoäc Tuaãn Naïn, seõ laøm laïi moãi laàn moät nöûa cuoäc Tuaãn Naïn, roài sau ñoù laøm laïi toaøn theå cuoäc Tuaãn Naïn; hoaëc khoâng chia laøm hai phaàn, nhöng laøm laïi toaøn theå cuoäc Tuaãn Naïn (s. 209,3.6). Cuõng theo saùch Linh thao, ngaøy thöù baûy cuûa Tuaàn naøy (töùc ngaøy cuoái cuøng) khoâng coù baøi laëp laïi (vaø baøi aùp duïng nguõ quan), vaø daønh thì giôø cho söï suy gaãm veà vieäc xaùc thaùnh cuûa Chuùa ñöôïc thaùo khoûi thaùnh giaù, ñöôïc mai taùng, v.v. (s. 208, 9-10). Saùch Linh thao coøn baûo raèng neáu muoán ruùt ngaén Tuaàn Ba, thì boû vieäc laëp laïi vaø boû caû vieäc aùp duïng nguõ quan ñeå moãi ngaøy chieâm nieäm veà naêm maàu nhieäm khaùc nhau (s. 209,5). Ngoaøi nhöõng ñieàu vöøa noùi, noùi chung moãi ngaøy coù hai laàn laëp laïi (nhöõng) baøi chieâm nieäm (xem s. 208,2.4.6.7).
Trong Tuaàn Boán, thöôøng ngöôøi tónh taâm neân laøm boán baøi taäp moãi ngaøy - ôû caùc Tuaàn khaùc, theo lyù thuyeát, hoï laøm naêm baøi taäp. Khoâng coù vieäc laøm laïi caùc baøi taäp. Veà vaán ñeà laëp laïi, saùch Linh thao noùi troáng laø trong Tuaàn naøy coù theå theo caùch laøm cuûa Tuaàn Ba (s. 226,5), töùc laëp laïi hai laàn moãi ngaøy.
Veà vieäc laëp laïi, chuùng ta ñaõ coù dòp noùi ñeán khi ñeà caäp vaán ñeà suy nieäm ôû Tuaàn Nhaát. Rieâng coù moät ñieàu chöa noùi, laø söï trôû laïi caùi bieát ñaõ ñöôïc caûm nhaän nhö chuùng ta ñaõ ñoïc trong caâu trích daãn (s. 118,3). Vaäy noùi caùi bieát ñöôïc caûm nhaän laø yù noùi caùi bieát ñaõ gaây aûnh höôûng ñeán taâm tình, hoaëc ñaõ ñoäng vieân toaøn theå con ngöôøi, chöù khoâng phaûi caùi bieát suoâng chæ coù tính caùch khaùch quan hoaëc laïnh luøng. Ví duï caùi bieát cuûa toâi veà vieäc ngöôøi thaân yeâu cuûa toâi gaëp may maén, khaùc vôùi caùi bieát cuûa toâi veà moät ngöôøi xa laï naøo ñoù cuõng gaëp caùi may maén nhö theá, vì caùi bieát veà ngöôøi thaân yeâu kia laø caùi bieát ñöôïc caûm nhaän.
Baøi aùp duïng nguõ quan laø baøi taäp sau cuøng cuûa moät ngaøy. AÙp duïng nguõ quan coát ôû, baèng töôûng töôûng, duøng ñeán nguõ quan vaøo vieäc chieâm nieäm veà (nhöõng) baøi chieâm nieäm tröôùc ñoù trong ngaøy, nhö saùch Linh thao vieát: "Laø ñieàu höõu ích vieäc ñöa naêm giaùc quan cuûa töôûng töôïng vaøo baøi chieâm nieäm thöù nhaát vaø thöù hai" (s. 121,2). Duøng caû naêm giaùc quan, chöù khoâng chæ duøng thò giaùc vaø thính giaùc nhö trong vieäc chieâm nieäm thöôøng, töùc coù theâm khöùu giaùc, vò giaùc vaø xuùc giaùc. Ñeå hieåu roõ hôn veà vieäc aùp duïng nguõ quan, chuùng ta chæ caàn ñoïc ñieàu maø saùch Linh thao noùi veà ba giaùc quan khoâng ñöôïc duøng ñeán trong chieâm nieäm thöôøng, vaø ñöôïc aùp duïng cho hai baøi Nhaäp theå vaø Giaùng sinh cuûa Tuaàn Nhaát. Veà khöùu giaùc vaø vò giaùc: "Duøng khöùu giaùc vaø vò giaùc maø ngöûi vaø neám söï thôm dòu vaø ngoït ngaøo voâ cuøng cuûa thaàn tính, cuûa linh hoàn vaø caùc ñöùc thuoäc linh hoàn, vaø cuûa moïi söï khaùc, tuøy theo nhaân vaät maø ngöôøi ta chieâm ngöôõng, suy nghó ôû chính nôi mình vaø ruùt laáy ích lôïi töø vieäc aáy" (s. 124,1-2). Veà xuùc giaùc: "Duøng xuùc giaùc maø sôø, ví duï oâm vaø hoân nhöõng nôi caùc nhaân vaät aáy ñaët chaân leân vaø ngoài, luoân luoân tìm ruùt ra ích lôïi töø vieäc aáy" (s. 125). Vaäy, ít laø treân bình dieän lyù thuyeát, söï töôûng töôïng trong aùp duïng nguõ quan phong phuù hôn trong chieâm nieäm thöôøng, do ôû choã noù duøng theâm ba giaùc quan. Cuõng neân nhôù laø, nhö baûn vaên ghi roõ, vieäc aùp duïng nguõ quan vaãn coù keøm theo söï suy nghó, vaø suy nghó ñeå ruùt ra lôïi ích cho linh hoàn. Töôûng töôïng laø phöông tieän vaø laø ñieåm töïa ñeå linh hoàn ñi tìm nhöõng ñieàu thieâng lieâng vaø ñaïo ñöùc laø nhöõng caùi khoâng thuoäc veà töôûng töôïng.
Ngöôøi tónh taâm khi chieâm nieäm baèng vieäc aùp duïng nguõ quan laø luùc hoï ñaõ ñöôïc chuaån bò baèng vieäc chieâm nieäm thöôøng veà cuøng moät ñeà taøi. Söï suy nghó vaãn coøn nhöng nheï nhaøng vaø deã daøng hôn laàn chieâm nieäm thöôøng. Ñeå noùi theo Roothaan, coù leõ ñoù cuõng laø lyù do taïi sao, ôû baøi chieâm nieäm thöôøng, coù ñieåm moät laø xem, ñieåm hai laø nghe, vaø ñieåm ba laø nhìn, trong khi baøi aùp duïng nguõ quan boû nhìn vaø chæ duøng ñeán xem: ôû baøi chieâm nieäm thöôøng, ngöôøi tónh taâm ñaõ nhìn roài, neân baây giôø, khi aùp duïng nguõ quan, hoï chæ xem laø ñuû thaáy roõ! Tuy nhieân cuõng neân noùi theâm raèng, ôû baøi aùp duïng nguõ quan, ñieåm veà xem coù baûo laø haõy "suy gaãm vaø chieâm ngöôõng" (s. 122).
Khi laøm baøi laëp laïi, nhö ñaõ roõ, ngöôøi tónh taâm chuù yù trôû laïi nhöõng choã naøo quan troïng hôn, töùc nhöõng choã maø tröôùc ñoù, trong khi chieâm nieäm, hoï ñaõ "caûm nhaän ñöôïc caùi bieát, söï yeân uûi hay söï saàu khoå naøo ñoù". Vaäy phaûi chaêng hoï cuõng laøm nhö vaäy khi aùp duïng nguõ quan? Vì saùch Linh thao khoâng noùi gì veà vaán ñeà naøy, ôû ñaây xin ñöa ra hai caâu traû lôøi boå tuùc cho nhau. Caâu traû lôøi thöù nhaát: vì trong aùp duïng nguõ quan coù theâm coâng vieäc môùi laø duøng theâm ba giaùc quan, neân ít laø veà ba giaùc quan naøy, khoâng coù vaán ñeà trôû laïi nhöõng choã quan troïng. Caâu traû lôøi thöù hai: neân aùp duïng moät phaàn cuûa caâu trích daãn treân lieân quan ñeán vieäc laëp laïi, vaø aùp duïng cho thò giaùc vaø thính giaùc. Noùi aùp duïng moät phaàn, vì xem ra khoâng phaûi laø luùc döøng laïi ôû nhöõng choã ñaõ gaëp phaûi saàu khoå hay khoâ khan. Caâu vöøa noùi coøn trôû thaønh moät khaúng ñònh neáu chuùng ta caên cöù vaøo caâu ghi naøy ôû Tuaàn Boán cuõng veà aùp duïng nguõ quan: "Chuù yù ñeán vaø ngöøng laïi ôû nhöõng choã quan troïng hôn vaø ôû ñoù ngöôøi ta ñaõ caûm thaáy nhöõng thuùc ñaåy vaø nhöõng thuù vò thieâng lieâng to lôùn hôn" (s. 227,3). Caâu naøy phuø hôïp vôùi yù töôûng thöôûng thöùc thöïc taïi thieâng lieâng vaø toát laønh maø ngöôøi tónh taâm ñaõ thu löôïm ñöôïc trong giôø caàu nguyeän, tuy yù töôûng thöôûng thöùc chæ ñöôïc neâu roõ ôû ñieåm veà söû duïng khöùu giaùc vaø vò giaùc (s. 124,1).
Baøi suy nieäm veà hoûa nguïc cuûa Tuaàn Nhaát chia ra naêm ñieåm töông öùng vôùi naêm giaùc quan. Vì theá coù ngöôøi baûo raèng noù laø baøi aùp duïng nguõ quan, maëc duø saùch Linh thao khoâng goïi noù nhö theá. Vaäy chuùng ta haõy thöû so saùnh baøi Hoûa nguïc vôùi baøi aùp duïng nguõ quan veà moät soá neùt döôùi ñaây.
- Veà thò giaùc, baøi Hoûa nguïc: "Baèng con maét cuûa trí töôûng töôïng, xem nhöõng ngoïn löûa to lôùn, vaø caùc linh hoàn nhö ôû trong nhöõng thaân xaùc ñang chaùy" (s. 66). Baøi aùp duïng nguõ quan vieát: "Xem caùc nhaân vaät baèng con maét töôûng töôïng" (s. 122).
- Veà vò giaùc vaø xuùc giaùc, baøi Hoûa nguïc: "Baèng vò giaùc, neám nhöõng söï cay ñaéng, nhö nöôùc maét, söï buoàn phieàn/.../. Sôø baèng xuùc giaùc, nghóa laø sôø xem löûa beùn vaø thieâu caùc linh hoàn nhö theá naøo" (s. 69-70). Baøi aùp duïng nguõ quan cuõng duøng hai töø neám vaø sôø: duøng vò giaùc ñeå neám söï ngoït ngaøo, duøng xuùc giaùc maø sôø, ví duï oâm vaø hoân, v.v. (s. 124-125).
Noùi chung, caû hai baøi ñeàu gioáng nhau ôû choã cuøng söû duïng nguõ quan.
- Neùt khaùc nhau thöù nhaát: baøi Hoûa nguïc laø baøi töï ñuû cho noù hoaëc laø moät baøi ñoäc laäp, nghóa laø noù khoâng nhaát thieát phaûi laø söï khai trieån hay noái daøi cuûa baøi suy nieäm khaùc tröôùc noù; traùi laïi, baøi aùp duïng nguõ quan laø moät söï noái daøi vaø boå sung cuûa baøi chieâm nieäm tröôùc noù, vì theá, nhôø (nhöõng) baøi chieâm nieäm ñoù, ngöôøi tónh taâm, veà maët taâm tình, ñöôïc chuaån bò tröïc tieáp ñeå ñi tôùi vieäc söû duïng nguõ quan vaøo vieäc caàu nguyeän.
- Neùt khaùc nhau thöù hai lieân quan ñeán caùch thöùc vaø muïc ñích duøng nguõ quan. Baøi Hoûa nguïc chæ ñöa ra naêm ñieåm trong ñoù laàn löôït moãi giaùc quan ñöôïc duøng tôùi, nhöng khoâng noùi gì theâm, nhö ñaõ thaáy ví duï ôû ñieåm moät ñöôïc tröng daãn treân kia. Trong baøi aùp duïng nguõ quan thì moãi ñieåm, sau khi noùi ñeán söû duïng giaùc quan naøo ñoù, ñeàu baûo haõy suy xeùt veà chính caùi ñaõ tieáp nhaän ñöôïc baèng töôûng töôïng ñeå tìm ra ñieàu boå ích. Bôûi ñaáy chuùng ta coù quyeàn hieåu raèng, baèng vieäc duøng ñeán nguõ quan, baøi Hoûa nguïc muoán giuùp ngöôøi tónh taâm, ñuùng vôùi yù cuûa maøo ñaàu hai cuûa baøi ñoù, caûm thaáy noãi ñau khoå maø nhöõng keû ôû trong hoûa nguïc phaûi chòu, vaø caûm thaáy nhö theá ñeå, "neáu toâi coù queân tình yeâu cuûa Chuùa haèng soáng do taïi caùc loãi laàm cuûa toâi, thì ít ra söï sôï haõi nhöõng khoå hình giuùp toâi khoâng phaïm toäi" (s. 65,5). Vaäy trong baøi Hoûa nguïc, ngöôøi tónh taâm nhö töï yù baét nguõ quan cuûa mình phaûi ôû trong tình traïng chòu ñöïng caùi khoâng ñaùng öôùc ao, caùi ñaùng traùnh xa: maét phaûi xem nhöõng thaân xaùc ñang bò thieâu, tai phaûi nghe nhöõng tieáng than khoùc, muõi phaûi ngöûi muøi hoâi thoái, löôõi phaûi neám nhöõng vò cay ñaéng, tay phaûi sôø vaøo löûa noùng. Ngöôïc laïi, trong baøi aùp duïng nguõ quan, nguõ quan nhö ôû trong tình traïng ñöôïc höôûng thuï caùi ñaùng öôùc ao, caùi ñaùng ñöôïc tieáp xuùc hay laïi gaàn: maét ñöôïc xem caùc nhaân vaät nhö Chuùa, Ñöùc Maria, v.v., tai ñöôïc nghe lôøi noùi cuûa caùc Ngaøi, muõi vaø löôõi ñöôïc ngöûi vaø neám söï thôm dòu vaø ngoït ngaøo cuûa thaàn tính, v.v., tay ñöôïc sôø vaøo nôi caùc Ngaøi ñaët daáu chaân leân, v.v. ÔÛ baøi Hoûa nguïc, ngöôøi tónh taâm suy gaãm ñeå ñi tôùi sôï haõi hoûa nguïc vaø do ñoù tìm caùch traùnh xa noù baèng vieäc traùnh phaïm toäi; ôû baøi aùp duïng nguõ quan, hoï tìm laïi gaàn hoaëc laïi saùt caùc ñoái töôïng, vaø laø nhöõng ñoái töôïng thaùnh, ñaùng kính, ñaùng yeâu, coù khaû naêng loâi cuoán. Chuùng ta khoâng chieâm ngöôõng nhöõng muïn nhoït lôû loeùt nôi thaân xaùc (xem baøi Hoûa nguïc); coøn chuùng ta chieâm ngöôõng veát thöông ôû caïnh söôøn Chuùa hoaëc nhöõng daáu ñanh ôû chaân tay Chuùa, laø vì ñaây laø nhöõng daáu tích thaùnh vaø ñeïp veà yù nghóa! Noùi caùch khaùc, moät ñaøng laø quan heä tieâu cöïc, vaø moät ñaøng laø quan heä tích cöïc ñoái vôùi ñoái töôïng naøo ñoù, tuøy theo baûn chaát hay phaåm chaát cuûa noù.
Maáy neùt khaùc nhau treân ñaây, neáu khoâng ñuû tính caùch thuyeát phuïc trong vieäc giaûi thích taïi sao baøi suy nieäm veà hoûa nguïc khoâng goïi laø moät baøi aùp duïng nguõ quan, ít ra cuõng giuùp nhaän thaáy raèng vieäc khoâng goïi nhö theá laø ñieàu coù theå hieåu ñöôïc, coù theå giaûi thích ñöôïc.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page