Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Nhö ñaõ coù dòp noùi ôû choã khaùc, töø Tuaàn Hai trôû ñi cho ñeán heát khoùa Linh thao, ngöôøi tónh taâm seõ chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu Kitoâ trong cuoäc ñôøi traàn theá xöa cuûa Ngaøi, döïa vaøo caùc baøi töôøng thuaät trong saùch Phuùc aâm. Ñeå coù yù nieäm veà vieäc chieâm nieäm Phuùc aâm, chuùng ta haõy duøng laøm maãu baøi chieâm nieäm ñaàu tieân trong saùch Linh thao laø baøi Nhaäp theå cuûa Tuaàn Hai naøy. Baøi chieâm nieäm goàm ba phaàn:
- phaàn nhaäp ñeà,
- phaàn chieâm nieäm,
- phaàn taâm söï.
Khoâng keå lôøi nguyeän chuaån bò (gioáng nhö ôû baøi suy nieäm), phaàn nhaäp ñeà goàm ba maøo ñaàu thay vì hai nhö trong baøi suy nieäm.
Maøo ñaàu moät: nhôù laïi sô löôïc hoaëc ñaïi cöông noäi dung cuûa baøi chieâm nieäm. Ñieàu naøy giaû thieát laø baøi ñaõ ñöôïc chuaån bò, töùc ñaõ ñöôïc höôùng daãn vieân trình baøy cho ngöôøi tónh taâm. Noùi caùch toång quaùt, caùc ñeà taøi ñeàu lieân heä ñeán cuoäc ñôøi traàn theá cuûa Chuùa Gieâsu, vì theá baûn vaên goïi laø nhôù laïi söû tích, töùc caâu truyeän thuoäc lòch söû. Cuõng neân nhaéc ñeán moät soá tröôøng hôïp ngoaïi leä. Söû tích cuûa baøi Nhaäp Theå vöôït ngoaøi lòch söû; nhöõng baøi Hai laù côø hieäu, Ba haïng ngöôøi laø nhöõng baøi suy nieäm, cuõng duøng ñeán töø söû tích ôû maøo ñaàu moät, nhöng nhöõng söû tích cuûa hai baøi naøy thöïc ra laø tích truyeän töôûng töôïng.
Maøo ñaàu hai: caáu taïo nôi choán, gioáng nhö trong moät baøi suy nieäm.
Maøo ñaàu ba: xin ôn thích hôïp vôùi noäi dung cuûa baøi chieâm nieäm. Ñieàu naøy cuõng gioáng nhö trong moät baøi suy nieäm.
Vieäc chieâm nieäm duøng ñeán thò giaùc vaø thính giaùc. Vì theá caùc ñieåm chieâm nieäm ñöôïc chia ra nhö sau.
Ñieåm moät: xem hoaëc troâng thaáy caùc nhaân vaät, töø y phuïc ñeán dieän maïo, cöû chæ, taùc phong, v.v. Coù theå laø xem suoâng nhö khaùch baøng quan; nhöng neáu ñoái töôïng laø Ñöùc Kitoâ vaø caùc thaùnh cuûa Ngaøi - vieäc chieâm ngöôõng Ñöùc Kitoâ laø chính yeáu trong caû Ba tuaàn Hai, Ba vaø Boán - thì khoâng chæ laø xem suoâng, maø laø söï coù maët beân caïnh Ngaøi vôùi tö caùch keû ñi theo Ngaøi, yeâu meán Ngaøi, v.v., nhö caâu sau ñaây trong baøi Giaùng sinh nhaéc baûo ngöôøi tónh taâm khi chieâm ngöôõng Ñöùc Maria, thaùnh Giuse vaø Chuùa Haøi Nhi: "Toâi töï coi mình nhö moät treû em ngheøo khoù vaø nhö moät ñöùa beù noâ leä heøn haï, nhìn, chieâm ngöôõng vaø haàu haï caùc Ngaøi trong nhöõng nhu caàu cuûa caùc Ngaøi, laøm nhö laø toâi ñang coù maët, vôùi taát caû loøng trung thuaän vaø nieàm toân kính coù theå coù" (s. 114,2-3).
Ñieåm hai: nghe nhöõng ñieàu caùc nhaân vaät noùi. Vaäy tuy goïi laø ngaém (chieâm nieäm), nhöng thöïc ra khoâng chæ laø duøng ñeán maét, maø coøn duøng caû tai nöõa. Nhö theá töø chieâm nieäm coù haøm yù roäng laø söï coù maët troïn veïn hôn trong moät bieán coá hay moät caûnh naøo ñoù.
Ñieåm ba: nhìn nhöõng ñieàu caùc nhaân vaät laøm. Ñaây cuõng laø coâng vieäc cuûa thò giaùc nhö ôû ñieåm moät, nhöng ôû ñieåm moät chæ laø xem, vaø, noùi roõ hôn, chæ laø troâng thaáy caùc nhaân vaät vôùi dieän maïo, y phuïc, ñòa vò, taùc phong, tính tình ñöôïc bieåu loä cuûa hoï, coøn ñieåm ba laø nhìn, moät ñoäng töø haøm coù söï chuù yù hôn; laïi nhìn, trong baøi chieâm nieäm, coù ñoái töôïng thu heïp vaøo haønh ñoäng cuûa caùc nhaân vaät, ví duï ôû baøi Nhaäp theå, nhìn caùc nhaân vaät ñaùnh nhau, gieát nhau v.v.; ôû baøi Giaùng sinh, nhìn Ñöùc Maria vaø thaùnh Giuse laøm cuoäc haønh trình vaát vaû ñi Beâlem v.v.
Toùm laïi, caû ba ñieåm treân goàm xem caùc nhaân vaät, nghe nhöõng ñieàu caùc nhaân vaät noùi, nhìn hoaëc quan saùt nhöõng haønh ñoäng caùc nhaân vaät laøm. Nhöng khoâng phaûi chæ coù theá vì, nhö baûn vaên ghi roõ, sau khi xem cuõng nhö sau khi nghe vaø nhìn, ngöôøi tónh taâm phaûi suy nghó veà nhöõng ñieàu ñoù ñeå ruùt ra nhöõng ñieàu boå ích cho linh hoàn. Nhö vaäy söï chieâm nieäm theo phöông phaùp trong saùch Linh thao, goàm caû ngaém vaø suy: ngaém ñeå roài suy. ÔÛ muïc veà "Nhöõng maàu nhieäm cuûa cuoäc ñôøi Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta" (s. 261 tt) laø phaàn ghi nhöõng baøi chieâm nieäm daønh cho caùc tuaàn Hai, Ba vaø Boán, coù moät chuù thích noùi raèng "Trong moãi maàu nhieäm, thoâng thöôøng hôn ngöôøi ta seõ tìm thaáy ba ñieåm ñeå suy vaø ngaém deã hôn" (s. 261,3). Rieâng nhöõng baøi chieâm nieäm ôû Tuaàn Ba, khoâng keå ba ñieåm xem, nghe, nhìn, coøn coù theâm ba ñieåm khaùc; vaø nhöõng baøi chieâm nieäm ôû Tuaàn Boán coù theâm hai ñieåm. Nhöõng ñieåm theâm naøy, neáu hieåu theo nghóa heïp, ñeàu nhaèm vieäc suy hôn laø ngaém, ví duï suy veà thaàn tính cuûa Chuùa töï aån ñi trong cuoäc Tuaãn naïn (s. 196) hoaëc töï bieåu loä trong cuoäc Phuïc sinh (s. 223). Tuy nhieân, chuùng lieân heä ñeán ngaém laø vì, nhö ñaõ noùi treân, ôû ñaây ngöôøi tónh taâm töï coi nhö mình ñang coù maët, ñang chöùng kieán, v.v.
Trong chieâm nieäm (cuõng nhö trong suy nieäm), döøng laïi laâu ôû ñieåm naøo laø tuøy; laïi cuõng khoâng nhaát thieát phaûi laøm heát caùc ñieåm ñöôïc neâu ra, nhö ôû Tuaàn Boán coù caâu: "Tuy trong heát caùc baøi chieâm nieäm ngöôøi ta ñaõ cho con soá nhaát ñònh caùc ñieåm, chaúng haïn ba hay naêm, v.v., nhöng ngöôøi chieâm nieäm coù theå laáy nhieàu hay ít ñieåm hôn, tuøy nhö hoï thaáy laøm nhö theá laø toát hôn" (s. 228,1).
Ñaây laø phaàn keát thuùc baøi chieâm nieäm; noù daønh rieâng cho söï baøy toû taâm tình vôùi Thieân Chuùa, vôùi Ñöùc Kitoâ, v.v., phuø hôïp vôùi noäi dung cuûa baøi nguyeän ngaém cuõng nhö tuøy theo taâm tình ñaïo ñöùc phaùt sinh trong giôø caàu nguyeän. Phaàn naøy khoâng coù gì khaùc vôùi nhöõng ñieàu ñaõ noùi khi ñeà caäp vaán ñeà suy nieäm cuûa Tuaàn Nhaát.
* * *
Caùch thöùc chieâm nieäm trình baøy treân ñaây seõ ñöôïc thaáy roõ hôn khi coù dòp tìm hieåu hai baøi Nhaäp theå vaø Giaùng sinh. Moät caùch ñaïi cöông, chieâm nieäm theo saùch Linh thao, xeùt veà maët ñoái töôïng cuûa noù, laø chieâm ngöôõng Thieân Chuùa, vaø chuû yeáu laø Chuùa Gieâsu trong cuoäc soáng traàn theá cuûa Ngaøi theo nhö Phuùc aâm töôøng thuaät; moät caùch tuøy phuï, ñoù laø chieâm ngöôõng caùc thaàn thaùnh cuûa Thieân Chuùa vaø roäng hôn nöõa, nhöõng caùi toát laønh; vaø taát caû caùc thaàn thaùnh cuõng nhö nhöõng caùi toát laønh naøy ñeàu ñöôïc nhìn trong lieân heä vôùi Thieân Chuùa, töùc höôùng veà Thieân Chuùa nhö ñænh ngoïn hoaëc qui tuï vaøo Thieân Chuùa nhö trung taâm ñieåm. Xeùt veà maët kyõ thuaät hoaëc phöông phaùp, vieäc chieâm nieäm duøng ñeán nhöõng hình aûnh thuoäc töôûng töôïng, phaàn naøo ví nhö nhöõng hình aûnh cuûa moät böùc hoïa hay trong moät cuoän phim ñeå qua ñoù maø ñi vaøo suy tö. Nhöng khoâng chæ suy tö maø thoâi; ôû ñaây chuùng ta chieâm ngöôõng, gaëp gôõ tieáp xuùc ñoái töôïng (Chuùa Gieâsu, Ñöùc Maria, v.v.) vôùi thaùi ñoä vaø tình caûm tích cöïc nhö toân kính, khaâm phuïc, yeâu meán, bieát ôn, v.v., tuøy tröôøng hôïp; chaúng haïn neáu laø chieâm nieäm veà bieán coá Giaùng sinh, chuùng ta cung kính chieâm ngöôõng Chuùa Haøi Nhi naèm trong maùng coû, chuùng ta thôø laïy Ngaøi, chuùng ta caûm taï Ngaøi, v.v.
Vöøa roài laø maáy neùt lôùn giuùp phaân bieät caùch chung chung vieäc chieâm nieäm vôùi vieäc suy nieäm. Chæ laø phaân bieät caùch chung chung, vì khoâng rieâng gì vieäc chieâm nieäm, maø caû vieäc suy nieäm cuõng duøng töôûng töôïng, ví duï trong baøi suy nieäm veà hoûa nguïc, chuùng ta töôûng töôïng nhö troâng thaáy caùc ñoïa nhaân quaèn quaïi trong löûa hoàng, v.v. Laïi nöõa, duø laø chieâm nieäm thì cuõng phaûi duøng tôùi ba taøi naêng taâm lyù nhö khi suy nieäm, nhö chuù daãn ba ñaõ noùi roõ (s. 3). Sau cuøng, caû chieâm nieäm laãn suy nieäm ñeàu coù phaàn taâm söï ôû ñoù ngöôøi tónh taâm, tuøy ñeà taøi vaø tuøy taâm traïng maø than thôû hoaëc caàu xin, taùn döông, caûm taï Thieân Chuùa, Ñöùc Kitoâ, v.v. Vaäy söï phaân bieät chieâm nieäm vôùi suy nieäm laø söï phaân bieät coù tính caùch meàm deûo caên cöù vaøo ít neùt noåi roõ hoaëc ñöôïc nhaán maïnh trong chieâm nieäm saùnh vôùi suy nieäm. Coù leõ chính vì theá maø khoâng neân coi laø ñieàu voâ yù söï kieän nhöõng baøi taäp cuûa Tuaàn Nhaát tuy laø nhöõng baøi suy nieäm, nhöng coù choã laïi goïi laø baøi chieâm nieäm (s. 4,2 ; 64,2; 74,1); baøi Hai laù côø hieäu cuûa Tuaàn Hai coù nhan ñeà laø baøi suy nieäm, nhöng ôû choã khaùc laïi goïi laø baøi chieâm nieäm (s. 156); ôû muïc veà ba caùch caàu nguyeän, caùch caàu nguyeän thöù hai mang nhan ñeà laø "Caùch caàu nguyeän thöù hai: chieâm nieäm yù nghóa moãi töø cuûa kinh nguyeän" (s. 249), nhöng khi giaûi thích caùch caàu nguyeän naøy, baûn vaên khoâng noùi gì ñeán chieâm (chieâm nieäm) maø chæ noùi ñeán suy (suy nieäm): "ÔÛ laïi trong söï suy xeùt töø naøy bao laâu tìm thaáy nhöõng yù nghóa, nhöõng so saùnh, nhöõng yù vò vaø söï yeân uûi trong söï suy xeùt veà moãi töø ñoù" (s. 252,2).
Moät ñieàu khaùc nöõa, laø vieäc saùch Linh thao duøng töø chieâm nieäm ñeå chæ taát caû nhöõng baøi taäp cuûa Tuaàn Hai, Ba vaø Boán, chæ tröø baøi Hai laù côø hieäu vaø baøi Ba haïng ngöôøi (ñöôïc goïi roõ laø baøi suy nieäm) vaø coù leõ tröø theâm baøi Vöông quoác; maø vì taát caû ba Tuaàn naøy taäp trung vaøo cuoäc ñôøi traàn theá xöa cuûa Chuùa Gieâsu, neân coù quyeàn baûo raèng khi noùi ñeán chieâm nieäm theo saùch Linh thao thì hieåu laø chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu döïa vaøo caùc baøi töôøng thuaät trong Phuùc aâm, vaø chieâm ngöôõng Ngaøi theo caùch thöùc ñaõ trình baøy treân kia. Do ñoù chuùng ta goïi ñaây laø vieäc chieâm nieäm Phuùc aâm. Trong chieâm nieäm Phuùc aâm, chuùng ta ñaët mình hieän dieän trong moät bieán coá hay moät caûnh naøo ñoù cuûa cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu - moãi bieán coá hay moãi caûnh naøy, saùch Linh thao goïi laø moät maàu nhieäm - nhö bieán coá Chuùa naêm leân möôøi hai tuoåi ngoài trong Ñeàn thôø nghe vaø hoûi caùc thaày daïy, chaúng haïn (Lc 2,46 tt), ñeå chuùng ta xem, nhìn vaø ngaém Chuùa soáng vaø haønh ñoäng, ñeå chuùng ta nghe nhöõng lôøi Chuùa noùi, v.v., roài döïa vaøo ñoù chuùng ta suy nghó vaø ruùt ra nhöõng nhaän ñònh hay baøi hoïc, v.v. Nhö vaäy vieäc chieâm nieäm naøy khaùc vôùi ñieàu maø caùc nhaø tu ñöùc hoïc quen goïi laø chieâm nieäm thieân phuù maø ñaëc ñieåm laø söï kieän linh hoàn, trong luùc caàu nguyeän, do ñaëc aân Thieân Chuùa, ñöôïc say söa ñaém chìm trong söï tröïc kieán Ngaøi.
Noùi raèng chuùng ta hieän dieän trong bieán coá cuoäc ñôøi Chuùa vì, thöïc vaäy, Chuùa ñaõ soáng nhöõng ngaøy ôû traàn gian laø soáng cho vaø vì moïi ngöôøi chuùng ta; vaø xeùt theo phöông dieän Ngaøi laø Thieân Chuùa Ngoâi Hai haèng höõu thì moïi ngöôøi, keå caû khi chöa sinh ra, ñeàu hieän dieän tröôùc nhan Ngaøi, bôûi leõ ñoái vôùi Ngaøi taát caû ñeàu laø hieän taïi. Rieâng veà phía chuùng ta, baây giôø chuùng ta môùi hieän höõu, neân baây giôø chuùng ta môùi theå hieän söï hieän dieän cuûa chuùng ta beân caïnh Ngaøi! Baèng caùch chieâm nieäm nhö ñaõ trình baøy, chuùng ta vöøa thöïc taäp vöøa thöïc hieän moät hình thöùc cuûa söï tieáp xuùc thaân maät vôùi con ngöôøi Chuùa Gieâsu. Cuõng nhôø vaäy chuùng ta deã caûm nghieäm raèng khi ñoùn nhaän nhöõng lôøi giaùo huaán vaø göông maãu cuûa Ngaøi trong Phuùc aâm qua nghe, ñoïc hoaëc suy gaãm, chính laø luùc chuùng ta ñang ôû trong cuoäc tieáp xuùc ñoù.
Ñieàu vöøa noùi treân ñaây coù lieân quan ñeán vaán ñeà trí töôûng töôïng. Söï töôûng töôïng coù vai troø rieâng cuûa noù trong vieäc chieâm nieäm. ÔÛ nhieàu choã, saùch Linh thao baûo ngöôøi tónh taâm duøng "con maét cuûa trí töôûng töôïng" (s. 47,3; 65,3; 66; 122) hoaëc baûo hoï haõy töôûng töôïng, ví duï: "Töôûng töôïng Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta ñang ôû tröôùc maët vaø treo treân Thaùnh giaù" (s. 53,1; xem s. 140; 143). Söï töôûng töôïng noùi ôû ñaây hieåu theo nghóa thoâng thöôøng laø söï duøng ñeán nhöõng "hình aûnh taâm thaàn" (images mentales) ñeå hình dung ra trong trí khoân caùc nhaân vaät, caùc söï vaät hay bieán coá naøo ñoù. Vaäy ngöôøi tónh taâm duøng ñeán söï töôûng töôïng nhö moät phöông tieän hay nhö moät chieác caàu ñeå ñi qua chöù khoâng phaûi ñeå döøng laïi ôû ñaáy. Ñieàu naøy chuùng ta thaáy roõ trong saùch Linh thao: khi giôùi thieäu moät soá baøi chieâm nieäm, saùch Linh thao chæ gôïi moät caùch sô löôïc nhöõng ñieàu thuoäc töôûng töôïng, roài baûo "haõy suy nghó ñeå ruùt laáy ích lôïi töø caùi xem thaáy ñoù" (s. 106,4; xem s.107,3; 114,3; 115; 116,3; 123; 124,2; 194,3). Vaäy nhôø töôûng töôïng laø böôùc ñaàu - töôûng töôïng laø töôûng töôïng caùi hieän khoâng coù thöïc tröôùc maét - chuùng ta tieán tôùi caùi coù thöïc laø maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ, chuùng ta tieán tôùi gaëp gôõ chính Ñöùc Kitoâ.
Trong chuùng ta, chaúng ai bieát dung maïo Chuùa Gieâsu hay Ñöùc Maria nhö theá naøo, nhöng chaéc chaén trong khi caàu nguyeän, chuùng ta thöôøng töôûng töôïng ra dung maïo caùc ngaøi döïa theo nhöõng hình veõ quen thuoäc cuõng thuoäc töôûng töôïng. Vaäy vieäc töôûng töôïng trong chieâm nieäm laø ñieàu töï nhieân, töï nhieân cuõng nhö vieäc chuùng ta quyø caàu nguyeän nghieâm trang tröôùc töôïng Chuùa chòu ñoùng ñinh chaúng haïn: töôïng Chuùa trong tröôøng hôïp naøy laø moät phöông tieän gôïi yù ñeå taâm trí chuùng ta ñi vaøo nhöõng maàu nhieäm cao sieâu; ñieäu boä cung kính cuûa chuùng ta tröôùc töôïng ñoù, dieãn taû thaùi ñoä cuûa chuùng ta ñoái vôùi nhöõng maàu nhieäm kia vaø ñoái vôùi Chuùa. Duøng ñeán trí töôûng töôïng laø ñieàu thuoäc vaán ñeà taän duïng caùc khaû naêng nôi con ngöôøi mình, nhö chuùng ta coøn thaáy roõ hôn khi saùch Linh thao noùi ñeán "aùp duïng nguõ quan" (s. 121) vaøo vieäc chieâm nieäm, töùc duøng nguõ quan ñeå caûm nghieäm caùc maàu nhieäm. Treân bình dieän töï nhieân, trí töôûng töôïng laø duïng cuï giuùp chuùng ta khoâng nhöõng trôû ngöôïc laïi cuoäc ñôøi traàn theá cuûa Ñöùc Kitoâ, maø coøn giuùp ñöa cuoäc ñôøi ñoù cuûa Chuùa vaøo trong hieän taïi ñeå chuùng ta soáng beân caïnh Chuùa.
Vieäc chieâm nieäm veà cuoäc ñôøi traàn theá cuûa Ñöùc Kitoâ döïa theo Phuùc aâm laø moät hình thöùc caàu nguyeän: chuùng ta muoán tìm ñeán Ñöùc Kitoâ qua vieäc suy ngaém nhöõng chaân lyù chöùa ñöïng trong Phuùc aâm laø saùch ñöôïc vieát ra cho chuùng ta, döôùi söï truyeàn höùng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø ñieàu naøy coù nghóa laø noù chuû yeáu laø coâng trình do Chuùa Thaùnh Thaàn thöïc hieän vaø thöïc hieän cho chuùng ta. Vì theá chuùng ta coù quyeàn mong ñôïi vaø nghó raèng, baèng vieäc chieâm nieäm ñoù, chuùng ta seõ ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn ñöa chuùng ta ñeán vôùi Ñöùc Kitoâ, Ñaáng luoân luoân mang ñaày Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng khi xöa ôû theá gian vaø hoâm nay ngöï treân trôøi vaãn chæ laø moät. Nhö vaäy laø trong giôø chieâm nieäm, chuùng ta soáng vôùi Ñöùc Kitoâ treân moät con ñöôøng lieàn thôøi gian ñi suoát töø quaù khöù ñeán hieän taïi vaø höôùng veà töông lai. Hieän taïi, vì, nhôø ôn taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, chuùng ta soáng beân caïnh Ñöùc Kitoâ vôùi nhöõng thaùi ñoä vaø taâm tình ñaïo ñöùc nhö vui möøng, saàu khoå, yeâu meán, khaâm phuïc, bieát ôn, v.v., tuøy tröôøng hôïp. Töông lai, vì nhöõng thaùi ñoä vaø taâm tình naøy cuûng coá vaø gia taêng loøng meán Chuùa khieán chuùng ta quyeát taâm ñi theo, phuïng söï vaø noi göông Chuùa.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page