Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Trong Tuaàn Nhaát, ngöôøi tónh taâm ñaõ ñaët mình vaøo doøng chaûy cuûa toäi vaø nhaän thöùc saâu saéc veà thaân phaän toäi loãi cuûa mình trong töông quan vôùi Thieân Chuùa; hoï thaáy toäi thaät laø ñaùng gôùm gheùt; hoï quyeát taâm söûa mình vaø xa laùnh nhöõng söï phuø vaân giaû traù thuoäc theá gian (s. 63). Nhö vaäy, hoï ñaõ ñöôïc chuaån bò ñeå tieán sang Tuaàn Hai vaø caùc Tuaàn keá tieáp, vì caùc Tuaàn naøy cung caáp cho hoï caâu traû lôøi caën keõ hôn Tuaàn Nhaát veà ñieàu maø hoï ñaõ töï hoûi trong Tuaàn Nhaát khi ñaët mình tröôùc caây Thaùnh giaù, raèng hoï phaûi laøm gì cho Ñöùc Kitoâ (s. 53,2). Töø ñaây trôû ñi, hoï khoâng töôûng töôïng nhö mình "bò ñaøy aûi giöõa caùc thuù vaät ñaàn ñoän" (s. 47,6), nhöng, vì ñöôïc chính Ñöùc Kitoâ keâu goïi, hoï ñöùng leân ñi theo Ngaøi ñeå laøm coäng söï vieân cuûa Ngaøi. Ñeå giuùp hoï laøm coâng vieäc naøy, khoùa Linh thao, töø Tuaàn Hai cho ñeán heát, seõ taäp trung vaøo vieäc chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu Kitoâ trong cuoäc ñôøi traàn theá xöa cuûa Ngaøi döïa vaøo caùc baøi töôøng thuaät trong Phuùc aâm. Do chieâm ngöôõng Ngaøi, hoï seõ, nhôø ôn phuø trôï cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc cuoán huùt theo Ngaøi ñeå soáng vôùi Ngaøi vaø soáng cho Ngaøi. Ñaây chính laø caùch toát nhaát ñeå chu toaøn nhieäm vuï maø baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng ñaõ neâu ra, töùc taùn döông, toân kính vaø phuïng söï Thieân Chuùa; vaø cuõng nhôø vaäy maø "cöùu roãi linh hoàn mình" (s. 23,1).
Vì laø chieâm ngöôõng Ñöùc Kitoâ neân, töø Tuaàn Hai naøy trôû ñi, caùc baøi taäp ñeàu goïi laø nhöõng baøi chieâm nieäm, tröø hai baøi coøn giöõ teân goïi suy nieäm laø baøi Hai laù côø hieäu vaø baøi Ba haïng ngöôøi, vaø coù leõ baøi Hieäu trieäu cuûa vua theá tuïc maø chuùng ta seõ ñeà caäp döôùi ñaây.
Ñeå ñi vaøo cuoäc chieâm ngöôõng Ñöùc Kitoâ, ngöôøi tónh taâm seõ baét ñaàu baèng baøi coù nhan ñeà ñaày ñuû laø Lôøi hieäu trieäu cuûa Vua theá tuïc giuùp chieâm ngöôõng cuoäc ñôøi cuûa vua vónh cöûu; ñeå vaén goïn, ngöôøi ta quen goïi laø baøi Vöông quoác hoaëc baøi chieâm nieäm veà Vöông quoác. Theo chính nhan ñeà, ñaây laø moät baøi daãn nhaäp; noù ñöôïc coi nhö cöûa môû ra vaø vaïch höôùng ñi cho ngöôøi tónh taâm ñi vaøo caû ba Tuaàn Linh thao Hai, Ba vaø Boán - ba Tuaàn xeùt nhö moät khoái duy nhaát tieáp vaøo Tuaàn Nhaát - bôûi leõ vieäc chieâm ngöôõng cuoäc ñôøi cuûa Chuùa, nhö chuùng ta seõ thaáy, ñöôïc traûi daøi trong suoát Tuaàn Hai, Ba vaø caû Tuaàn Boán; noùi caû Tuaàn Boán, vì cuoäc ñôøi traàn theá cuûa Chuùa ñöôïc coi nhö chaám döùt vôùi söï kieän Chuùa leân trôøi tröôùc maët caùc moân ñeä ñang taäp hôïp treân ngoïn ñoài goïi laø "Nuùi O-liu" (xem Cv 1,9-12).
Chaéc chaén baøi Vöông quoác khoâng phaûi chæ laø moät baøi suy tö suoâng nhö moät vaøi ngöôøi nghó. Chæ xeùt nguyeân veà maët boá cuïc, noù cuõng coù ñuû nhöõng neùt cuûa moät baøi suy ngaém: coù lôøi nguyeän chuaån bò, coù maøo ñaàu moät veà caáu taïo nôi choán, coù maøo ñaàu hai veà ôn xin, coù caùc ñieåm ñeå suy ngaém. Duy coù moät ñieàu khaùc bieät laø noù khoâng coù phaàn goïi laø phaàn taâm söï, vaø thay vaøo ñaáy laø lôøi kinh nguyeän ñaët vaøo cuoái ñieåm suy ngaém thöù ba cuûa baøi. Vaäy veà kinh nguyeän naøy, raát coù lyù ñeå coi noù nhö töông ñöông vôùi phaàn taâm söï vì, khoâng keå vieäc noù laø keát thuùc cuûa baøi, xeùt veà noäi dung, noù mang tính caùch cuûa lôøi taâm söï, nhö saùch Linh thao ñaõ xaùc ñònh veà vieäc taâm söï "nhö moät ngöôøi baïn noùi vôùi moät ngöôøi baïn hoaëc nhö moät ngöôøi ñaày tôù noùi vôùi chuû mình: khi thì xin moät ôn naøo ñoù, khi thì thuù nhaän moät haønh ñoäng xaáu naøo ñoù ñaõ laøm, khi thì toû baøy nhöõng vieäc cuûa mình vaø xin söï chæ baûo veà nhöõng vieäc ñoù" (s. 54). Vaäy veà kinh nguyeän noùi treân, baûn vaên khoâng baûo suy gaãm veà noäi dung cuûa noù, maø baûo haõy "daâng leã vaät quyù giaù hôn vaø quan troïng hôn" qua kinh nguyeän ñoù. Moät baèng chöùng khaùc veà vieäc baøi Vöông quoác khoâng phaûi laø moät baøi suy tö, ñoù laø söï kieän noù ñöôïc saùch Linh thao goïi laø baøi taäp (s. 95), moät töø aùp duïng chung cho caùc baøi suy nieäm vaø chieâm nieäm, vaø noù ñöôïc laøm vaøo nhöõng giôø vaãn quen daønh cho caùc baøi suy ngaém khaùc: "Baøi taäp naøy seõ laøm hai laàn trong ngaøy: buoåi saùng sau khi thöùc daäy, vaø moät giôø tröôùc böõa aên tröa hay toái" (s. 99).
Chæ coù moät caâu hoûi khoâng quan troïng laø baøi Vöông quoác laø baøi suy nieäm hay baøi chieâm nieäm. Nhö ñaõ roõ, saùch Linh thao khoâng goïi noù laø baøi suy nieäm hay baøi chieâm nieäm, maø chæ ghi nhan ñeà: "Lôøi hieäu trieäu cuûa vua theá tuïc giuùp chieâm ngöôõng cuoäc ñôøi Vua vónh cöûu." Trong thöïc teá, trong nhieàu saùch baøn veà saùch Linh thao, coù ngöôøi goïi noù laø baøi suy nieäm, coù ngöôøi goïi laø baøi chieâm nieäm, coù ngöôøi goïi laãn loän caû hai. Rieâng baûn Phoå thoâng goïi roõ laø baøi chieâm nieäm. Theo thieån yù, neáu caên cöù vaøo moät soá neùt hoaëc ñaëc ñieåm cuûa moät baøi chieâm nieäm nhö seõ coù dòp noùi tôùi, thì neân coi baøi Vöông quoác laø moät baøi suy nieäm hôn laø moät baøi chieâm nieäm, vì baøi Vöông quoác naøy chuû yeáu baûo ngöôøi tónh taâm suy nghó veà lôøi Ñöùc Kitoâ môøi goïi hoï ñi theo phuïng söï Ngaøi, veà söï höõu lyù cuûa vieäc ñaùp laïi lôøi môøi goïi ñoù, v.v. Caâu ghi ôû nhan ñeà raèng "ñeå giuùp chieâm ngöôõng cuoäc ñôøi cuûa vua vónh cöûu" khoâng coù nghóa laø ngöôøi tónh taâm chieâm ngöôõng cuoäc ñôøi Chuùa qua baøi Vöông quoác naøy; hoï seõ chieâm ngöôõng cuoäc ñôøi Chuùa qua caùc baøi taäp cuûa caùc Tuaàn Hai, Ba vaø Boán. Tuy nhieân, nhö ñaõ noùi treân, ñaây chæ laø xeùt xem giöõa vieäc suy nieäm vaø vieäc chieâm nieäm, baøi Vöông quoác neân ñöôïc xeáp vaøo loaïi naøo hôn, chöù thöïc ra ngöôøi tónh taâm vaãn coù theå chieâm ngöôõng Chuùa baèng caùch, nhôø töôûng töôïng, ñaët mình tröôùc maët Chuùa ñeå chieâm ngöôõng Ngaøi laø Ñaáng ñang môøi goïi mình, v.v. Xeùt theo moät phöông dieän khaùc, neáu goïi baøi Vöông quoác laø baøi chieâm nieäm thì, ít laø treân bình dieän lyù thuyeát, laø laøm moät vieäc quaù sôùm, bôûi leõ, cho tôùi luùc naøy, saùch Linh thao chöa noùi gì ñeán caùch thöùc chieâm nieäm, maø phaûi ñôïi ôû baøi taäp tieáp theo, töùc baøi Nhaäp theå.
Chuùng ta chia baøi Vöông quoác thaønh ba phaàn nhö thöôøng leä, laø phaàn nhaäp ñeà, phaàn suy gaãm (hoaëc suy ngaém) vaø phaàn taâm söï ñeå tìm hieåu vaø phaân tích döôùi ñaây.
Khoâng keå lôøi nguyeän chuaån bò thöôøng leä, töùc lôøi nguyeän chung cho heát caùc baøi taäp, phaàn nhaäp ñeà goàm hai maøo ñaàu.
"Baèng con maét töôûng töôïng, xem caùc hoäi ñöôøng, caùc laøng maïc vaø thaønh trì, laø nhöõng nôi Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta ñaõ giaûng daïy" (s. 91,3).
Söï caáu taïo nôi choán naøy phuø hôïp vôùi ñieàu Phuùc aâm moâ taû veà Chuùa: "Ñi khaép mieàn Galileâa, Ngaøi giaûng daïy trong caùc hoäi ñöôøng cuûa hoï, coâng boá Tin möøng Nöôùc Trôøi vaø chöõa laønh heát caùc beänh taät nôi daân chuùng" (Mt 4,23; xem Mc 1,3; Lc 4,44). Caùi töôûng töôïng trong caáu taïo nôi choán naøy cung caáp hình aûnh veà söï di chuyeån vaø haønh ñoäng, khaùc vôùi hình aûnh ngoài nghæ: Chuùa giaûng daïy (haønh ñoäng) vaø giaûng daïy ôû nhöõng nôi khaùc nhau (di chuyeån). Hình aûnh naøy töông hôïp vôùi yù töôûng trong phaàn suy gaãm: chinh phuïc theá giôùi (haønh ñoäng), ñeán vôùi Chuùa vaø ñi theo Chuùa (di chuyeån). Hình aûnh naøy ñaët ngöôøi tónh taâm vaøo trong vieãn caûnh cuûa hoaït ñoäng toâng ñoà.
"Xin Chuùa chuùng ta ban ôn ñeå toâi khoâng ñieác tröôùc tieáng goïi cuûa Ngaøi, nhöng mau maén vaø soát saéng thöïc hieän yù muoán raát thaùnh cuûa Ngaøi" (s. 91,4).
Ôn xin goàm hai phöông dieän tieâu cöïc vaø tích cöïc. Veà phöông dieän tieâu cöïc laø xin khoâng bòt tai laïi tröôùc tieáng goïi cuûa Chuùa; veà phöông dieän tích cöïc laø mau maén vaø soát saéng thöïc hieän thaùnh yù cuûa Ngaøi. Noäi dung cuûa baøi taäp seõ cho bieát ñaâu laø thaùnh yù cuûa Ngaøi. Ôn xin naøy nhö vaäy ñaõ neâu roõ muïc ñích cuûa baøi taäp. Veà yù muoán cuûa Thieân Chuùa, chuù daãn ñaàu tieân trong saùch Linh thao ñaõ noùi ñeán muïc ñích cuûa vieäc laøm Linh thao laø ñi tìm vaø tìm thaáy yù muoán cuûa Thieân Chuùa (s. 1,4). Chuù daãn naêm cuõng khuyeân ngöôøi tónh taâm daâng hieán cho Thieân Chuùa yù muoán vaø söï töï do cuûa mình ñeå Ngaøi söû duïng con ngöôøi hoï vaø taát caû nhöõng gì hoï coù, tuøy theo yù muoán raát thaùnh cuûa Ngaøi (s. 5,2); chuù daãn möôøi laêm nhaéc ñeán söï ñi tìm yù muoán thaàn linh (s. 15,3). Trong muïc höôùng daãn ngöôøi tónh taâm veà söï löïa choïn toát, saùch Linh thao nhaéc nhôû hoï haõy löïa choïn theo ñuùng yù muoán raát thaùnh vaø khoan nhaân cuûa Thieân Chuùa (s. 180,2). Sau cuøng, trong baøi Chieâm nieäm ñeå ñaït ñöôïc tình yeâu, ngöôøi tónh taâm xin Thieân Chuùa söû duïng mình hoaøn toaøn theo yù muoán cuûa Ngaøi (s. 234,5). Nhöõng choã vöøa ñöôïc nhaéc tôùi, noùi ñeán yù muoán cuûa Thieân Chuùa, trong khi baøi Vöông quoác naøy noùi ñeán yù muoán cuûa Ñöùc Kitoâ. Nhöng chuùng ta ñeàu roõ laø yù muoán cuûa Thieân Chuùa vaø cuûa Ñöùc Kitoâ laø moät, bôûi leõ Ñöùc Kitoâ cuõng chính laø Thieân Chuùa.
YÙ muoán cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc ñònh tính laø raát thaùnh (yù muoán raát thaùnh). Söï nhaéc rieâng ñeán phaåm tính naøy haún laø coù muïc ñích nhaán maïnh, bôûi leõ yù muoán cuûa Ngaøi khoâng chæ laø raát thaùnh, maø coøn saâu nhieäm, quyeàn naêng, v.v. Caùi thaùnh laø caùi, theo lyù thuyeát, coù ñuû söùc haáp daãn con ngöôøi bieát suy lyù; noùi caùch khaùc, con ngöôøi coù lyù trí vaø soáng theo lyù trí, thì dó nhieân hoï ñi tìm caùi thaùnh. Laïi nöõa, con ngöôøi ñöôïc keâu goïi neân thaùnh, thì laøm sao laïi khoâng tìm ñeán caùi raát thaùnh laø yù muoán cuûa Chuùa? Cuõng theo maët lyù luaän naøy, truøng trình thi haønh yù muoán cuûa Chuùa hoaëc thi haønh caùch caåu thaû, laø ñieàu taát nhieân phaûi traùnh. Vì theá maøo ñaàu hai noùi roõ laø thöïc hieän yù Chuùa caùch mau maén vaø soát saéng.
Phaàn suy gaãm chia thaønh hai phaàn nhoû. Phaàn nhoû moät ñöôïc goïi ñích danh laø moät ví duï; noù coù muïc ñích chuaån bò vaø giuùp ngöôøi tónh taâm ñi vaøo phaàn nhoû hai. Phaàn nhoû hai laø phaàn chuû yeáu, khoâng nhöõng noù giaûi thích ví duï hay duï ngoân cuûa phaàn nhoû moät, maø coøn ñi xa hôn theá, nhö seõ thaáy sau.
Phaàn nhoû moät goàm ba ñieåm suy gaãm: hình aûnh oâng vua ñöôïc Thieân Chuùa tuyeån choïn; yù muoán cuûa oâng vua naøy ñöôïc bieåu ñaït cho thaàn daân; vieäc ñaùp laïi yù muoán cuûa oâng vua.
"Ñaët ra tröôùc [maët] toâi moät vò vua traàn gian ñöôïc baøn tay Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta tuyeån choïn, maø taát caû caùc laõnh tuï vaø taát caû caùc tín ñoà Kitoâ-giaùo ñeàu toân kính vaø phuïc tuøng" (s. 92).
Hình aûnh oâng vua coù theå trôû neân xa laï vôùi nhieàu ngöôøi thôøi nay, bôûi leõ, noùi chung, cheá ñoä chính trò thôøi naøy laø cheá ñoä daân chuû; ôû moät soá quoác gia tuy coøn coù vua, nhöng vai troø cuûa oâng ta cuõng khaùc xa vôùi vai troø oâng vua thuoäc nhöõng theá kyû tröôùc. Bôûi vaäy vieäc duøng hình aûnh oâng vua trong baøi Vöông quoác, thoaït ñaàu coù theå xem ra loãi thôøi, nhöng neáu, vôùi tö caùch ngöôøi coâng giaùo, chuùng ta ñöùng treân bình dieän toân giaùo maø ñoïc Thaùnh kinh, chuùng ta seõ thaáy hình aûnh ñoù raát quen thuoäc. Thöïc vaäy, trong Thaùnh kinh Cöïu öôùc, nhieàu choã Thieân Chuùa ñöôïc goïi laø vua. Saùch Xuaát haønh vieát: "Thieân Chuùa trò vì ñeán muoân ñôøi" (Xh 15,18). Tieân tri Isaia noùi: "Maét toâi ñaõ troâng thaáy ñöùc vua, Thieân Chuùa, Ñaáng toaøn naêng" (Is 6,5). Tieân tri Gieâreâmia noùi veà Thieân Chuùa: "Ai maø khoâng sôï Ngaøi, vua caùc nöôùc? /.../ Thieân Chuùa laø chaân lyù, Ngaøi laø Thieân Chuùa haèng soáng, laø vua muoân ñôøi" (Gr 10,7.10), vaø Israel laø "vöông quoác tö teá vaø daân thaùnh cuûa Ngaøi" (19,6). Nhöõng thaùnh vònh meänh danh laø nhöõng khuùc ca veà söï trò vì (chants du reøgne), toân xöng Thieân Chuùa laø vua, möøng Ngaøi laø Ñaáng ngöï treân ngai vaøng vaø baù chuû muoân daân. Xin trích daãn moät vaøi caâu laøm ví duï: "Thieân Chuùa laø vua. Ngaøi maëc söï uy nghieâm. Thieân Chuùa thaét ñai löng söùc maïnh. Phaûi, theá gian ñöùng vöõng, khoâng lay chuyeån. Töø ban sô ngai baùu cuûa Ngaøi ñöùng vöõng, Ngaøi hieän höõu töø muoân thuôû" (Tv 92,1-2). Caâu khaùc: "Thieân Chuùa laø vua: caùc daân toäc haõy run sôï! Ngaøi ngöï treân caùc thaàn Keârubim: traùi ñaát haõy run leân!" (Tv 98,1).
Trong Kinh thaùnh Taân öôùc, Chuùa Gieâsu laø Ñaáng ñeán rao giaûng veà vöông quoác hoaëc söï trò vì cuûa Thieân Chuùa: "Ñi khaép mieàn Galileâa, Ngaøi giaûng daïy trong caùc hoäi ñöôøng cuûa hoï, coâng boá Tin möøng Nöôùc Trôøi" (Mt 4,2.3), "Ta coøn phaûi ñem Tin möøng veà Nöôùc Thieân Chuùa cho caùc thaønh khaùc nöõa" (Lc 4,43). Trong böõa tieäc bieät ly, Chuùa noùi vôùi caùc moân ñeä: "Thaày seõ khoâng coøn aên möøng leã naøy bao giôø nöõa cho ñeán khi naøo leã naøy hoaøn thaønh trong Nöôùc Thieân Chuùa" (22,16).
Trong Thaùnh kinh Cöïu öôùc, beân caïnh nhöõng thaùnh vònh veà söï trò vì, coøn coù nhöõng thaùnh vònh vöông giaû (Tv 2; 8; 19; 20; 44; 71; 88; 100; 109; 131; 143) ca tuïng vua traàn gian ñoàng thôøi bao haøm lôøi höùa veà söï seõ ñeán vaø söï trò vì chung cuïc cuûa Ñaáng Meâsia. Chaúng haïn thaùnh vònh 71 coù nhöõng caâu: "Caùc boä laïc seõ cuùi mình tröôùc maët ngöôøi, caùc keû thuø seõ lieám buïi. Caùc vua cuûa xöù Taùc-xít vaø cuûa caùc haûi ñaûo seõ göûi taëng vaät ñeán; caùc vua xöù Xa-ba vaø xöù Xe-va seõ noäp coâng phaåm. Moïi vua seõ phuû phuïc tröôùc nhan ngöôøi, moïi nöôùc seõ phuïng söï ngöôøi" (Tv 71, 9-11). Moät vò vua töông lai cuõng ñöôïc caùc tieân tri baùo tröôùc. Tieân tri Isaia noùi: "Moät con treû ñöôïc sinh ra cho chuùng ta, moät ngöôøi con ñöôïc ban taëng cho chuùng ta. Vöông quyeàn ñaët treân vai ngöôøi. Ngöôøi ta tuyeân boá töôùc hieäu ngöôøi: "Ñaáng Coá vaán kyø dieäu, Thaàn minh huøng maïnh, Cha muoân ñôøi, Vua bình an." Quyeàn baù chuû bao la vaø söï bình an voâ taän seõ coù cho ngai Ñavít vaø cho vöông quyeàn cuûa oâng maø ngöôøi seõ thieát laäp vaø laøm cho kieân coá treân söï ngay thaúng vaø coâng chính" (Is 9,5-6). Tieân tri Mikha loan baùo: "Vaø ngöôi, hôõi Belem Ephrata, ngöôi quaù nhoû beù neân khoâng ñöôïc keå vaøo soá nhöõng boä toäc Giuña, töø nôi ngöôi seõ xuaát hieän cho Ta ñaáng seõ cai trò Israel" (Mk 5,1). Tieân tri Gieâreâmia loan baùo Thieân Chuùa seõ laøm naûy sinh cho Ñavít moät choài caây coâng chính, töùc moät vò vua seõ xuaát hieän töø doøng doõi oâng (Gr 23).
Toùm laïi, moät vò vua, moät Ñaáng Meâsia thuoäc doøng doõi Ñavít seõ ñeán thieát laäp trieàu ñaïi caùnh chung cuûa Thieân Chuùa; ñoù laø nieàm hy voïng vaø söï mong ñôïi cuûa daân Thieân Chuùa trong Cöïu öôùc.
Trong Taân öôùc, nieàm hy voïng vaø söï mong ñôïi treân ñaây ñaõ thaønh hieän thöïc do vieäc Ñöùc Gieâsu xuaát hieän. Phuùc aâm theo thaùnh Luca vieát: trong dòp truyeàn tin cho Ñöùc Maria, thieân thaàn Gabriel ñaõ cho bieát tröôùc raèng haøi nhi maø Ñöùc Maria seõ sinh ra, seõ ñöôïc Thieân Chuùa ban cho ngai baùu cuûa toå phuï Ñavít, seõ maõi maõi cai trò nhaø Giacoùp vaø söï trò vì cuûa Ngaøi seõ khoâng coù cuøng taän (Lc 1,32-33). Khi Chuùa Gieâsu sinh ra naèm trong maùng coû, moät thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa ñeán baùo tin cho caùc muïc töû raèng "Hoâm nay trong thaønh cuûa vua Ñavít, moät Ñaáng Cöùu ñoä ñaõ sinh ra cho caùc ngöôi, Ngaøi laø Ñöùc Kitoâ Chuùa" (Lc 2,11) - Kitoâ coù nghóa laø Vua-Meâsia. Khi maáy thaày maghi ("ba vua") töø mieàn Ñoâng ñeán Gieârusalem, ñaõ hoûi: "Vua daân Do-thaùi môùi sinh, hieän ôû ñaâu?" (Mt 2,2). Quaàn chuùng Do-thaùi, trong dòp ñoùn röôùc Chuùa vaøo thaønh Gieârusalem, ñaõ tung hoâ: "Chuùc tuïng ñaáng laø vua, nhaân danh Chuùa maø ñeán" (Lc 19,38), hoaëc "Chuùc tuïng trieàu ñaïi ñang tôùi, trieàu ñaïi cuûa Ñavít toå phuï chuùng ta!" (Mc 11,10). Chính Chuùa noùi vôùi caùc moân ñeä tröôùc giôø ñi chòu cheát: "Anh em seõ aên vaø uoáng cuøng baøn vôùi Thaày trong nöôùc cuûa Thaày" (Lc 22,30). Tröôùc maët Philatoâ, Chuùa khoâng phuû nhaän töôùc hieäu vua daønh cho Chuùa, Chuùa chæ xaùc nhaän raèng vöông quyeàn cuûa Chuùa khoâng thuoäc veà theá gian (Ga 18,33-37). ÔÛ trong coâng ñöôøng, Chuùa bò quaân lính khoaùc cho aùo choaøng ñoû, ñaët voøng gai treân ñaàu vaø nhaïo: "Kính chaøo vua daân Do-thaùi" (Mt 27,29). ÔÛ phía ñaàu caây thaäp giaù cuûa Chuùa, coù treo taám baûng ghi: "Gieâsu Nagiareùt, vua daân Do-thaùi" (Ga 19,19). Moät keû töû toäi bò treo ôû thaäp giaù beân caïnh, ñaõ thöa vôùi Chuùa: "Laïy Ñöùc Gieâsu, xin nhôù ñeán toâi khi Ngaøi ñeán trong vöông vò cuûa Ngaøi" (Lc 23,42). Sau cuøng, khi Chuùa phuïc sinh leân trôøi ngöï beân höõu Ñöùc Chuùa Cha, ñoù laø luùc Chuùa ñöôïc chính thöùc phong vöông. Thaùnh Pheâroâ, trong baøi giaûng ñaàu tieân trong dòp leã Nguõ tuaàn, ñaõ noùi vôùi daân chuùng: "Toaøn theå nhaø Israel haõy bieát chaéc ñieàu naøy: Ñöùc Gieâsu maø caùc baïn ñaõ ñoùng ñanh, thì Thieân Chuùa ñaët laøm Chuùa vaø laøm Ñaáng Kitoâ" (Cv 2,36). Taùc giaû saùch Khaûi huyeàn xöng tuïng Ngaøi laø vua treân caùc vua vaø Chuùa treân caùc chuùa (Kh 19,16; 17,14). Coù leõ cuõng neân noùi theâm raèng ôû tieàn baùn theá kyû hai möôi (naêm 1925), Giaùo hoäi long troïng tuyeân xöng Ngaøi laø vua vôùi vieäc thieát laäp leã Chuùa Kitoâ Vua.
Ñieàu suy gaãm moät ôû ñaây duøng hình aûnh oâng vua theá tuïc ñeå daãn ngöôøi tónh taâm tôùi Vua Gieâsu ôû phaàn nhoû hai. OÂng laø moät con ngöôøi, nhöng "ñöôïc baøn tay Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta tuyeån choïn" ñeå laøm vua. Ñieàu naøy coù nghóa laø chöùc vua maø oâng coù ñöôïc laø ñaëc aân cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø nhìn oâng trong quan heä vôùi Chuùa. Trong quan heä vôùi moïi ngöôøi, oâng laø ngöôøi chieám ñòa vò toät ñænh, bôûi leõ "taát caû caùc laõnh tuï vaø taát caû caùc tín ñoà kitoâ-giaùo ñeàu toân kính vaø phuïc tuøng". Ñieàu naøy coøn haøm yù oâng laø ngöôøi coù taøi ñöùc troåi vöôït. OÂng coù nhöõng neùt khieán chuùng ta lieân töôûng ñeán vua Ñavít: khoâng keå phaàn tieâu cöïc thuoäc söï yeáu ñuoái nôi mình, Ñavít laø keû ñöôïc Thieân Chuùa tuyeån choïn vaø cho xöùc daàu hieán thaùnh, laø keû nhieät taâm toân thôø Thieân Chuùa, laø keû chaên daét Israel, daân toäc ñaëc tuyeån cuûa Thieân Chuùa, laø keû chieám cöù thaønh Gieârusalem ngoaïi ñaïo ñeå bieán thaønh thuû ñoâ cuûa toaøn coõi Israel vaø laøm nôi Hoøm bia ñaù ñöôïc cung nghinh veà, v.v.
"YÙ muoán cuûa ta laø chinh phuïc toaøn theå ñaát ñai cuûa nhöõng ngöôøi ngoaïi ñaïo; bôûi vaäy ai muoán ñeán vôùi ta thì phaûi baèng loøng aên nhö ta, vaø uoáng vaø maëc cuõng theá, v.v.; cuõng vaäy, ngöôøi aáy phaûi lao ñoäng vôùi ta ban ngaøy vaø thöùc ban ñeâm, v.v.; ñeå, nhö theá, sau ñoù hoï ñöôïc döï phaàn vôùi ta trong chieán thaéng nhö hoï ñaõ döï phaàn trong lao ñoäng" (s. 93).
YÙ ñònh cuûa vua. - OÂng vua ñöôïc Thieân Chuùa tuyeån choïn vaø coù ñòa vò cao caû nhö ñieåm suy gaãm moät ñaõ cho bieát, baøy toû cho thaàn daân yù ñònh vaø keá hoaïch cuûa mình. OÂng muoán chinh phuïc ñaát ñai cuûa nhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo. Vì oâng laø keû ñöôïc Thieân Chuùa choïn laøm vua, neân phaûi hieåu söï chinh phuïc cuûa oâng noùi ôû ñaây laø söï chinh phuïc nhaèm ñöa caùc daân ngoaïi giaùo vaøo trong ñaïo coâng giaùo ñeå toaøn theå nhaân loaïi trôû thaønh moät taäp theå duy nhaát tuyeân xöng moät Thieân Chuùa, taùn döông, toân kính vaø phuïng söï Ngaøi, hôïp vôùi lôøi öôùc nguyeän trong kinh Laïy Cha: "Chuùng con nguyeän danh Cha ñöôïc raïng rôõ, söï trò vì cuûa Cha ñeán."
Ñieàu kieän vaø thaønh quaû - Ñieàu kieän phaûi tuaân thuû lieân quan ñeán söï thöïc hieän chöông trình hay keá hoaïch cuûa vua, goàm hai phöông dieän: phöông dieän baûn thaân veà loái soáng vaät chaát laø phaûi chaáp nhaän cuøng vôùi vua nhöõng haïn cheá nhö veà aên, maëc, v.v; phöông dieän haønh ñoäng laø phaûi cuøng vôùi vua ban ngaøy thì lao ñoäng vaø ban ñeâm thì thöùc; vaø khoâng phaûi chæ coù theá, vì baûn vaên coøn theâm hai chöõ vaân vaân. Lao ñoäng ôû ñaây laø laøm caùc vieäc thuoäc coâng cuoäc chinh phuïc theá giôùi veà cho Thieân Chuùa. Söï thöùc ban ñeâm, ngoaøi yù nghóa hy sinh (hy sinh giaác nguû), coøn dieãn taû moái quan taâm ñeán yù ñònh cuûa vua vaø söï gaén boù vôùi vua: ngaøy laøm vieäc vaø ñeâm thöùc vôùi vua, töùc laø khoâng luùc naøo dôøi xa vua, nhöng luoân luoân ôû saùt caïnh vua vaø hieán mình caùch thöôøng xuyeân cho chöông trình cuûa vua. Söï hieán mình coøn ñöôïc bieåu loä caùch troïn veïn qua vieäc choïn loái soáng nhö loái soáng cuûa vua: haïn cheá trong söï aên maëc. Toùm laïi, ñoù laø soáng nhö vua (loái soáng ít laø khoâng phaûi höôûng laïc) vaø laøm vieäc vôùi vua.
Theo ñieåm suy gaãm hai, oâng vua khoâng ra leänh maø chæ baøy toû cho moïi ngöôøi yù muoán cuûa mình laø ñi chinh phuïc caùc nöôùc ngoaïi giaùo qua caâu: "Ai muoán ñeán vôùi ta..." Vaäy ñieàu naøy haøm yù baày toâi coù quyeàn töï do quyeát ñònh; keû naøo ñaùp laïi yù muoán cuûa vua laø ñaùp laïi vì töï nguyeän chöù khoâng vì bò cöôõng baùch. Keát quaû cuûa söï coäng taùc vôùi vua laø ñöôïc tham döï chieán thaéng cuûa vua. Ñaây laø chieán thaéng chaéc chaén, nhö ñieåm suy gaãm khaúng ñònh: "Ñeå nhö theá, sau ñoù hoï ñöôïc döï phaàn vôùi ta trong chieán thaéng nhö hoï ñaõ döï phaàn trong lao ñoäng."
"Suy xeùt xem nhöõng baày toâi toát phaûi taâu baøy theá naøo vôùi vò vua haøo hieäp vaø nhaân aùi döôøng aáy; vaø vì vaäy, neáu keû naøo khoâng nhaän lôøi yeâu caàu cuûa vò vua nhö theá thì hoï ñaùng bieát bao bò moïi ngöôøi cheâ traùch vaø bò coi laø hieäp só toài baïi." (s. 94).
Moät oâng vua töï yù muoán chia seû vinh quang chieán thaéng cuûa mình cho baát cöù baày toâi naøo, mieãn laø hoï coäng taùc vôùi oâng trong coâng cuoäc chinh phuïc, moät coâng cuoäc chinh phuïc chaéc chaén thaønh coâng, caùch xöû söï nhö theá cuûa oâng chöùng toû oâng laø moät vò vua "haøo hieäp vaø nhaân aùi" bieát bao! Ñoái vôùi oâng vua toát buïng ñeán theá laøm sao baày toâi laïi khoâng caûm phuïc vaø yeâu meán oâng ñeå ñaùp laïi lôøi oâng môøi goïi! Bôûi vaäy môùi coù söï pheâ phaùn keû khöôùc töø lôøi môøi goïi. Hoï bò pheâ phaùn xeùt nhö laø baày toâi vaø nhö laø moät hieäp só. Laø baày toâi, hoï ñaùng bò moïi ngöôøi cheâ traùch; laø hieäp só, hoï bò coi nhö hieäp só toài baïi. Chuùng ta haõy giaûi thích theâm. Vieäc chaáp nhaän nhöõng ñieàu kieän ñaõ neâu treân (haïn cheá vieäc aên maëc, lao ñoäng, v.v.) nhö laø giaù mua thaønh coâng, laø ñieàu töï nhieân vì hôïp vôùi quy luaät chung trong cuoäc soáng.
Söï chaáp nhaän nhöõng ñieàu kieän ñoù khoâng phaûi chæ ñôn thuaàn lieân quan ñeán keát quaû daønh cho baûn thaân, maø coøn lieân quan ñeán tính caùch cao quyù cuûa coâng vieäc vaø ñeán moái quan heä giöõa vua vaø baày toâi. Laø coâng vieäc cao quyù, vì noù nhaèm môû roäng söï trò vì cuûa Thieân Chuùa ra toaøn theå theá giôùi. Veà moái quan heä vua-toâi, chæ nguyeân moái quan heä naøy cuõng ñuû bieän minh cho vieäc baày toâi taän löïc laøm vieäc cho chöông trình cuûa vua; theá maø ôû ñaây coøn coù theâm hai söï kieän ñaùng meán phuïc nôi oâng vua: oâng raát nhaân aùi neân ñaõ coù haûo yù laø muoán cho baày toâi ñöôïc chung höôûng vinh quang vôùi oâng; oâng khoâng truyeàn cho baày toâi hy sinh vaø laøm vieäc moät mình cho oâng, nhöng oâng môøi goïi baày toâi hy sinh vaø laøm vieäc vôùi oâng trong cuøng moät tröôøng hoaït ñoäng. Neân ñeå yù: baûn vaên khoâng noùi laø baày toâi phuïng söï vua. Vì nhöõng leõ treân, khoâng ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa vua quaû laø moät haønh ñoäng khoâng ai coù theå chaáp nhaän ñöôïc, vaø coøn ñaùng cheâ bai.
Neáu haønh ñoäng khöôùc töø laïi laø cuûa moät hieäp só, thì hoï coøn bò coi nhö keû toài baïi, toài baïi do söï aên ôû khoâng xöùng ñaùng vôùi tö caùch vaø ñòa vò cuûa mình trong xaõ hoäi AÂu chaâu thôøi Trung coå laø xaõ hoäi coi troïng hieäp só, bôûi leõ hieäp só phaûi laø ngöôøi quaû caûm, cao thöôïng, trung thaønh vaø taän tuïy phuïng söï oâng vua hay oâng chuùa cuûa mình.
Thieát töôûng neân döøng laïi ôû ñaây ñeå noùi qua veà vaán ñeà hieäp só. Ñieàu boå di hai cuûa Tuaàn Nhaát khuyeân ngöôøi tónh taâm, ban ñeâm khi vöøa thöùc daäy, haõy chuù yù ngay ñeán baøi taäp thöù nhaát veà toäi maø hoï saép laøm (laøm vaøo luùc nöûa ñeâm), chaúng haïn haõy coi mình nhö moät hieäp só ñöùng tröôùc maët vua (s. 74,2). ÔÛ baøi Vöông quoác ñang baøn ñeán, keû khoâng ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa vua ñaùng bò coi laø hieäp só toài baïi (s. 94,2). Nhö vaäy, saùch Linh thao gôïi yù raèng ngöôøi tónh taâm ví nhö moät hieäp só thieâng lieâng. Nhöng roõ hôn caû, laø lôøi thaùnh I-nhaõ maø linh muïc Vitoria ghi laïi trong cuoäc linh muïc noùi chuyeän vôùi ngaøi (coù leõ naêm 1555) veà phöông phaùp cho Linh thao: "Buoåi toái khi ñi vaøo cuoäc tónh taâm, hoï khoâng laøm gì khaùc ngoaøi vieäc töï chuaån bò saün saøng baèng vieäc caàu nguyeän ñeå laøm caùc baøi taäp caùch hoaøn haûo vaø nhö moät hieäp só cao thöôïng cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ." Cuõng neân bieát theâm: Trong saùch Truyeän caùc thaùnh maø thaùnh I-nhaõ ñaõ ñoïc khi tónh döôõng ôû Loyola, caùc vò thaùnh ñöôïc coi nhö nhöõng hieäp só cuûa Thieân Chuùa (caballeros de Dios), vaø söï thaùnh thieän ñöôïc moâ taû nhö laø söï phuïng söï ñeå ñaùp laïi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø ñöôïc bieåu hieän chuû yeáu baèng vieäc vaùc thaäp giaù.
Caâu truyeän veà oâng vua ôû phaàn nhoû moät laø thuoäc bình dieän töï nhieân, ñöôïc chuyeån sang bình dieän sieâu nhieân ôû phaàn nhoû hai naøy. Cuõng nhö vua Ñavít trong thôøi Cöïu öôùc ñöôïc duøng laøm hình aûnh gôïi yù veà Ñöùc Kitoâ, hình aûnh oâng vua theá tuïc treân kia chuaån bò cho ngöôøi tónh taâm tieán tôùi hình aûnh vaø quan nieäm veà vua vónh cöûu.
"Neáu chuùng ta suy xeùt vieäc vua theá tuïc keâu goïi caùc baày toâi nhö theá, thì coøn laø ñieàu ñaùng suy xeùt hôn bieát bao vieäc nhìn xem Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta, Vua vónh cöûu, vaø, ôû tröôùc maët Ngaøi, toaøn theå theá giôùi, Ngaøi keâu goïi theá giôùi naøy vaø caùch rieâng moãi ngöôøi, vaø Ngaøi phaùn: "YÙ muoán cuûa Ta laø chinh phuïc toaøn theå theá giôùi vaø heát moïi keû thuø, vaø nhö vaäy ñeå ñi vaøo trong vinh quang cuûa Cha Ta; bôûi ñaáy ai muoán ñeán vôùi Ta thì phaûi lao ñoäng vôùi Ta, ñeå do theo Ta trong cöïc nhoïc thì cuõng theo Ta trong vinh quang" (s. 95).
Ñòa vò cuûa Ñöùc Kitoâ. - Ñaáng keâu goïi coäng taùc chính laø "Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta, Vua vónh cöûu". Neân nhaéc qua raèng danh xöng Kitoâ laø phieân aâm cuûa töø Hy-laïp Christos, vaø töø naøy dòch töø Aram Mesiha (Hípri: Masiah) coù nghóa laø keû ñöôïc xöùc daàu hoaëc ñöôïc hieán thaùnh; trong Cöïu öôùc, töø naøy chæ vua (tuy khoâng duy nhaát chæ vua), vì vieäc xöùc daàu thuoäc nghi thöùc phong vöông. OÂng Sao laø ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc Thieân Chuùa tuyeån choïn laøm vua daân Do-thaùi, vaø oâng ñaõ ñöôïc Samuel theo leänh Thieân Chuùa xöùc daàu cho (1 Sm 9,16; 10,1). Tieáp theo Sao laø Ñavít, keû ñöôïc Thieân Chuùa choïn laøm vua thay theá Sao vì oâng naøy trôû neân baát xöùng; vaø Ñavít ñaõ ñöôïc Samuel xöùc daàu (16,1.13). Vaäy danh xöng vaø ñòa vò Kitoâ cuûa Chuùa Gieâsu töông öùng phaàn naøo vôùi danh xöng vaø ñòa vò cuûa vò vua theá tuïc ñöôïc noùi ñeán ôû phaàn nhoû moät. Nhöng trong baøi Vöông quoác naøy, Chuùa Gieâsu khoâng chæ laø Kitoâ; baûn vaên coøn theâm raèng Ngaøi laø "Chuùa chuùng ta, Vua vónh cöûu". Goïi Ngaøi laø Chuùa, töùc nhìn nhaän Ngaøi cuõng laø chính Thieân Chuùa; goïi Ngaøi laø vua vónh cöûu, töùc nhìn nhaän Ngaøi laø Ñaáng haèng höõu, töï höõu. Bôûi vaäy, neáu so saùnh vôùi Ngaøi, oâng vua theá tuïc treân kia chæ laø moät hình aûnh raát môø nhaït cuûa Ngaøi. Nhö vaäy, xeùt veà ñòa vò, quaû laø söï caùch bieät voâ cuøng giöõa Ngaøi, Ñaáng keâu goïi, vaø nhöõng con ngöôøi, töùc nhöõng ñoái töôïng ñöôïc keâu goïi. Chính Ngaøi boû qua söï caùch bieät ñoù ñeå ñeán vôùi nhöõng con ngöôøi; vieäc keâu goïi thuoäc saùng kieán cuûa Ngaøi.
Nhöõng keû ñöôïc keâu goïi. - Ñöùc Kitoâ keâu goïi "toaøn theå theá giôùi", nghóa laø Ngaøi keâu goïi moïi ngöôøi, khoâng tröø ai. Ñieàu naøy coù nghóa laø loøng haøo hieäp vaø nhaân aùi cuûa Ngaøi bao truøm moïi ngöôøi, vaø, tröôùc maët Ngaøi, moïi ngöôøi laøm thaønh moät taäp theå duy nhaát, töùc coäng ñoàng nhaân loaïi. Nhöng khoâng phaûi vì moïi ngöôøi laøm thaønh moät taäp theå maø caùc phaàn töû cuûa taäp theå bò coi nhö nhöõng con soá tröôùc maët Ngaøi hoaëc bò xoùa nhoøa ñi trong taäp theå, vì coøn coù töông giao rieâng tö, tröïc tieáp vaø tröïc dieän cuûa Ngaøi vôùi moãi phaàn töû: Ngaøi keâu goïi "caùch rieâng moãi ngöôøi".
YÙ muoán cuûa Ñöùc Kitoâ. - Ñöùc Kitoâ muoán chinh phuïc toaøn theå theá giôùi vaø heát moïi keû thuø. Roõ raøng ñaây laø yù muoán cöùu ñoä phoå quaùt. Nöôùc Thieân Chuùa môû roäng ñeå ñoùn nhaän nhöõng keû khoâng hoaëc chöa bieát Thieân Chuùa; khoâng nhöõng theá, caû nhöõng keû choáng ñoái Thieân Chuùa, thay vì bò coi nhö nhöõng ñoái töôïng phaûi loaïi boû neáu khoâng phaûi laø phaûi tieâu dieät ñi, hoï cuõng ñöôïc goïi gia nhaäp, ñuùng nhö lôøi Chuùa phaùn: "Con loaøi ngöôøi ñeán ñeå tìm vaø cöùu caùi ñaõ bò maát" (Lc 19,20), vaø "Ta ñeán ñeå keâu goïi khoâng phaûi nhöõng keû coâng chính maø laø nhöõng keû toäi loãi" (Mt 9,13). Veà tính phoå quaùt cuûa ôn cöùu ñoä, Chuùa coøn noùi roõ khi nhaén nhuû caùc moân ñeä ngay tröôùc luùc leân trôøi: "Vaäy caùc con haõy ñi: thaâu naïp moân ñoà khaép muoân daân, laøm pheùp röûa cho hoï nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn" (28,19). Vaø ñoù chính laø ñieàu maø thaùnh vònh mong öôùc: "Hôõi toaøn theå ñòa caàu, haõy tung hoâ Thieân Chuùa; haõy ca tuïng söï vinh hieån cuûa danh Ngaøi, haõy taùn döông Ngaøi" (Tv 65,1-2).
Hoaït ñoäng môû Nöôùc Thieân Chuùa vöøa noùi laø hoaït ñoäng maø Chuùa Gieâsu thöïc hieän theo yù Cha Ngaøi vaø nhaèm laøm raïng danh Cha Ngaøi. Ngaøi laø con Ñöùc Chuùa Cha, nhö chính Ngaøi ñaõ noùi: "Moïi söï ñaõ ñöôïc Cha Ta trao cho Ta. Khoâng ai bieát ngöôøi Con tröø Cha ra, vaø khoâng ai bieát Cha tröø ngöôøi Con vaø keû maø ngöôøi Con muoán tieát loä cho" (Mt 11,27). Chính Ñöùc Chuùa Cha ñaõ sai Ngaøi xuoáng theá gian: "Thieân Chuùa ñaõ sai con Ngaøi vaøo trong theá gian khoâng phaûi ñeå xeùt xöû theá gian, nhöng ñeå nhôø Ngaøi maø theá gian ñöôïc cöùu ñoä" (Ga 3,17). Vôùi tö caùch laø Ngöôøi Con ñöôïc sai ñeán, Ngaøi lo thöïc hieän thaùnh yù Ñöùc Chuùa Cha: "Löông thöïc cuûa Thaày laø thi haønh yù muoán cuûa Ñaáng ñaõ sai Thaày ñeán" (4,34), vaø "Ta khoâng tìm yù rieâng cuûa Ta, nhöng tìm yù cuûa Ñaáng sai Ta ñeán" (5,30; xem 6,38). Vì theá Ngaøi laøm nhöõng coâng vieäc maø Ñöùc Chuùa Cha trao phoù, nhö Ngaøi ñaõ noùi: "Bao laâu coøn laø ngaøy, chuùng ta phaûi laøm nhöõng coâng vieäc cuûa Ñaáng ñaõ sai Thaày ñeán" (9,4), hoaëc nhö Ngaøi ñaõ traû lôøi cho nhöõng ngöôøi Do-thaùi: "Neáu Ta khoâng laøm nhöõng coâng vieäc cuûa Cha Ta thì caùc ngöôøi ñöøng tin Ta. Nhöng neáu Ta laøm thì, duø caùc ngöôøi khoâng tin Ta, caùc ngöôøi haõy tin caùc coâng vieäc aáy ñeå caùc ngöôøi bieát vaø thaáy roõ raèng Cha ôû trong Ta cuõng nhö Ta ôû trong Cha" (10,37-38). Vôùi caùi cheát treân Thaùnh giaù, Ngaøi laøm xong coâng trình vaø hoaøn thaønh söù maïng, nhö Ngaøi ñaõ noùi tröôùc khi taét thôû raèng "Ñaõ hoaøn taát" (19,30). Ngaøi taét thôû töùc laø Ngaøi "qua khoûi theá gian naøy maø ñeán vôùi Cha" (13,1). Ngaøi veà vôùi Ñöùc Chuùa Cha ñeå ñöôïc toân vinh, nhö Ngaøi ñaõ thöa cuøng Ñöùc Chuùa Cha tröôùc khi ñi chòu cheát: "Laïy Cha, giôø ñaây xin Cha toân vinh con beân caïnh Cha baèng söï vinh hieån maø con ñaõ coù nôi Cha tröôùc khi coù theá gian" (17,5). Vaäy ñoù laø luùc aùp duïng cho Vua vónh cöûu lôøi maø Ngaøi noùi veà mình trong baøi Vöông quoác: "Vaøo trong vinh quang cuûa Cha Ta."
Moät chi tieát : baûn vaên ghi raèng Chuùa seõ vaøo trong vinh quang cuûa Ñöùc Chuùa Cha sau khi hoaøn thaønh coâng cuoäc chinh phuïc. Vaäy Ñöùc Kitoâ ñaõ hoaøn thaønh coâng cuoäc naøy baèng caùi cheát cuûa Ngaøi treân Thaùnh giaù, vaø Ngaøi ñaõ leân trôøi ngöï beân höõu Ñöùc Chuùa Cha (kinh Tin kính). Nhöng xeùt veà moät goùc caïnh thì coâng vieäc cuûa Chuùa chöa hoaøn taát. Thöïc vaäy, nhö thaùnh Phaoloâ vieát, Chuùa laø ñaàu vaø Giaùo hoäi laø thaân mình (Cl 1,18.24; Ep 1,22), hoaëc "Chuùng ta laøm thaønh thaân mình duy nhaát trong Ñöùc Kitoâ" (Rm 12,5). Vì theá chuùng ta seõ baûo raèng Chuùa, Ñaáng luoân luoân hieän dieän vaø hoaït ñoäng trong Giaùo hoäi, seõ vaøo trong vinh quang, vaøo caùch troïn veïn, khi, ñeán ngaøy theá maït, Giaùo hoäi ñöôïc cuøng vaøo vôùi Ngaøi. Ngaøy theá maït, töùc khi Chuùa ñeán laàn thöù hai, ñoù môùi laø luùc, nhö thaùnh Phaoloâ noùi, Chuùa phaù huûy xong moïi quyeàn löïc (treân theá gian naøy) vaø trao vöông vò cuûa Chuùa cho Ñöùc Chuùa Cha (1 Cr 15,24); luùc ñoù heát moïi theá heä cuûa nhaân loaïi nhaän ra söï toaøn haûo cuûa con ngöôøi Chuùa veà moïi chieàu kích.
Vieäc Chuùa hoaøn thaønh söù meänh coù nghóa laø coâng cuoäc cöùu chuoäc maø thôøi ñaïi Cöïu öôùc mong ñôïi, nay ñaõ thaønh hieän thöïc, vaø do ñoù nhaân loaïi böôùc vaøo thôøi kyø caùnh chung. Nhöng lòch söû cöùu ñoä chæ chaám döùt khi Chuùa ñeán theá gian laàn thöù hai, vaø laàn naøy trong vinh quang. Vì theá, ñeå tieáp tuïc coâng cuoäc cöùu ñoä, ñeå môû roäng Nöôùc Thieân Chuùa, Vua vónh cöûu keâu goïi söï hoã trôï cuûa con ngöôøi trong khoaûng thôøi gian giöõa hai laàn ñeán naøy.
Ñieàu kieän vaø thaønh quaû cuûa vieäc ñi theo Ñöùc Kitoâ. - "Ai muoán ñeán vôùi Ta thì phaûi lao ñoäng vôùi Ta." Ñoù laø ñieàu kieän cuûa vieäc ñeán vôùi Ñöùc Kitoâ ñeå coäng taùc vôùi Ngaøi. Xin theâm ngay chuù thích: ôû ñaây duøng töø coäng taùc laø döïa vaøo yù cuûa baøi Vöông quoác, chöù thöïc ra baøi naøy khoâng duøng töø coäng taùc, maø chæ noùi laø ñeán vôùi Chuùa, lao ñoäng vôùi Chuùa, ñi theo Chuùa (s. 95,5). Tröôùc taát caû, ñieàu kieän laø ñieàu kieän ñaët cho keû töï nguyeän: "Ai muoán ñeán vôùi Ta", töùc veà phía Chuùa, Chuùa muoán ngöôøi ta ñeán vôùi Chuùa, vaø veà phía con ngöôøi, hoï coù töï do cuûa hoï ñeå muoán hay khoâng muoán ñaùp laïi yù muoán cuûa Chuùa. Moät khi hoï ñaõ töï nguyeän ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa Chuùa, thì hoï cuõng seõ saün saøng laøm vaø giöõ taát caû nhöõng gì maø söï coäng taùc vôùi Chuùa ñoøi hoûi. Vaäy ñieàu hoï phaûi laøm, ñoù laø lao ñoäng vôùi Chuùa, cuõng nhö ôû phaàn nhoû moät baày toâi lao ñoäng vôùi vua. Lao ñoäng chöù khoâng phaûi nghæ ngôi hay höôûng laïc. Lao ñoäng vôùi Chuùa nghóa laø laøm vieäc vôùi Chuùa trong söï tham döï söù maïng cöùu theá cuûa Chuùa. Töø vôùi trong caâu "lao ñoäng vôùi Ta" coù taàm quan troïng rieâng, vì yù nghóa vaø giaù trò cuûa söï lao ñoäng vôùi Chuùa laø ôû choã söï lao ñoäng naøy ñöôïc hoøa nhaäp vaøo coâng cuoäc chinh phuïc cuûa Chuùa.
Phaàn nhoû moät treân kia noùi daøi hôn: "Lao ñoäng vôùi Ta ban ngaøy vaø thöùc ban ñeâm"; phaàn nhoû hai ôû ñaây chæ giöõ laïi cuïm töø "lao ñoäng vôùi Ta" vaø boû nhöõng töø tieáp theo. Xem ra söï boû bôùt naøy coù taùc duïng nhaán maïnh ñaëc bieät ñeán lao ñoäng, vaø noù cho pheùp coù caûm töôûng raèng moät khi ñeán coäng taùc vôùi Chuùa, thì taát caû cuoäc ñôøi seõ laø cuoäc ñôøi lao ñoäng vôùi Chuùa, khoâng phaân bieät ngaøy hay ñeâm, hoaëc, noùi caùch khaùc, taát caû cuoäc soáng lao ñoäng cho Nöôùc Thieân Chuùa ví nhö moät ngaøy, hôïp vôùi yù caâu naøy cuûa Chuùa: "Bao laâu laø ngaøy, chuùng ta phaûi laøm nhöõng vieäc cuûa Ñaáng ñaõ sai Thaày ñeán" (Ga 9,4).
"Ñeå do theo Ta trong cöïc nhoïc thì cuõng theo Ta trong vinh quang." Cöïc nhoïc cuûa lao ñoäng ñöa tôùi thaønh quaû laø ñöôïc theo Ñöùc Kitoâ vaøo trong vinh quang. Coù söï khaùc bieät giöõa phaàn nhoû moät vaø phaàn nhoû hai. Phaàn nhoû moät vieát: "Döï phaàn trong lao ñoäng", coøn phaàn nhoû hai vieát laø "theo Ta trong cöïc nhoïc". YÙ nieäm döï phaàn khoâng haøm söï gaàn guõi giöõa hai ngöôøi baèng yù nieäm ñi theo ("theo Ta"). Noùi theo Chuùa laø nhaán maïnh vieäc nhaän Chuùa laø ñaàu, laø göông maãu. Cuõng neân ñeå yù ñeán chi tieát naøy: cuøng moät caâu luùc ñaàu duøng töø lao ñoäng (trabajar) roài caùch ñoù maáy chöõ duøng töø cöïc nhoïc (pena). Vaäy chuùng ta khoâng döïa vaøo ñaâu ñeå nghó raèng ñaây laø söï sô yù cuûa taùc giaû; nhöng chuùng ta coù quyeàn nghó raèng yù nieäm cöïc nhoïc ñeán sau laø nhaèm xaùc ñònh tính caùch cuûa lao ñoäng: lao ñoäng cöïc nhoïc. Ñaây laø söï tieäm tieán trong caùch dieãn yù: luùc ñaàu chæ môùi noùi troáng laø lao ñoäng, tieáp theo ñoù môùi xaùc ñònh raèng lao ñoäng naøy laø thöù lao ñoäng cöïc nhoïc.
Veà thaønh quaû, cuõng nhö baày toâi vì ñaõ lao ñoäng vôùi vua cuûa mình neân ñöôïc tham döï söï chieán thaéng cuûa vua, keû töï nguyeän ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa Vua vónh cöûu ñeå goùp phaàn vaøo vieäc rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa, seõ ñöôïc theo Ngaøi vaøo trong vinh quang cuûa Ñöùc Chuùa Cha. Tuy nhieân, coù hai ñieåm khaùc vôùi phaàn nhoû moät. Ñieåm khaùc thöù nhaát: phaàn nhoû moät noùi ñeán chieán thaéng, coøn phaàn nhoû hai naøy noùi ñeán vinh quang. Noùi chieán thaéng laø haøm coù moät beân thaát traän; vaäy söï ñaùnh baïi khoâng nhaát thieát tieàm aån trong yù nieäm vinh quang. Chuùng ta bieát: vinh quang cuûa Thieân Chuùa ñöôïc bieåu loä roäng lôùn hôn do söï kieän caùc linh hoàn khoâng phaûi bò thaát traän, maø laø ñöôïc giaûi thoaùt khoûi Xatan vaø caùc quyeàn löïc taø aùc ñeå ñöôïc gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa maø Ñöùc Kitoâ rao giaûng. Ñieåm khaùc thöù hai: phaàn nhoû moät noùi tham döï cuoäc chieán thaéng cuûa vua, coøn phaàn nhoû hai noùi ñi theo Chuùa maø vaøo trong vinh quang, vaø baûn vaên ghi roõ laø vinh quang cuûa Ñöùc Chuùa Cha.
Vaäy ôû phaàn nhoû moät, ñieåm ñænh vaø ñieåm taän maø baày toâi ñaït tôùi laø tham döï chieán thaéng cuûa vua; ôû phaàn nhoû hai, Thieân Chuùa Ngoâi Cha môùi laø nguoàn vinh quang, laø Ñaáng ban mình laøm phaàn thöôûng cho keû ñaõ ñi theo Vua vónh cöûu, laø Ñaáng maø Vua vónh cöûu ñöa hoï tôùi cuøng vôùi mình. Vua vónh cöûu, töùc Ñöùc Kitoâ, ñaõ nhaäp theå vaø giaùng traàn ñeå chinh phuïc moïi ngöôøi veà cho Thieân Chuùa, ñeå cöùu ñoä nhaân loaïi. Ñaây laø söù meänh maø Ngaøi nhaän laáy töø nôi Ñöùc Chuùa Cha; chính baèng söï thöïc hieän söù meänh naøy maø Ngaøi phuïng söï vaø laøm raïng danh Cha Ngaøi, vaø do ñoù Ngaøi ñaõ ñöôïc toân vinh: "Chính Cha Ta laø Ñaáng toân vinh Ta" (Ga 8,54), "Ngaøi ñaõ ñöôïc ñöa leân trôøi vaø ngöï beân höõu Thieân Chuùa" (Mc 16,19). Vaäy nhöõng keû ñi theo tieáng goïi cuûa Ngaøi laø nhöõng keû coäng taùc vôùi Ngaøi ñeå phuïng söï vaø laøm raïng danh Cha Ngaøi. Coù theå xaùc ñònh theâm raèng hoï phuïng söï vaø laøm raïng danh Thieân Chuùa trong söï hieäp nhaát vôùi Ñöùc Kitoâ, bôûi leõ, nhö thaùnh Phaoloâ noùi, "Chuùng ta laø moät thaân theå trong Ñöùc Kitoâ" (Rm 12,5); noùi roäng hôn nöõa, hoï hieäp nhaát vôùi Ngaøi ôû trong Giaùo hoäi cuûa Ngaøi. Vì theá neáu Ñöùc Kitoâ ñaõ leân trôøi ñeå vaøo trong vinh quang cuûa Ñöùc Chuùa Cha, thì hoï cuõng seõ ñöôïc theo Ngaøi maø vaøo trong vinh quang cuûa Cha Ngaøi, nhö Ngaøi ñaõ noùi: "Thaày ôû ñaâu, keû phuïng söï Thaày cuõng seõ ôû ñoù" (Ga 12,26). ÔÛ ñaây ñang noùi ñeán nhöõng keû coäng taùc vôùi Ñöùc Kitoâ; dó nhieân khoâng phaûi chæ coù hoï, maø coøn caû nhöõng ai ñoùn nhaän söï rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa, cuõng seõ ñöôïc Ñöùc Kitoâ ñöa vaøo trong vinh quang.
Toùm laïi, Ñöùc Kitoâ laø con ñöôøng daãn tôùi Ñöùc Chuùa Cha laø ñích. Vì theá chuùng ta tôùi ñích naøy neáu chuùng ta ñaùp tieáng goïi maø tieán böôùc treân con ñöôøng ñoù. Ñi treân con ñöôøng ñoù, ôû ñaây coù nghóa laø trôû thaønh coäng taùc vieân cuûa Ñöùc Kitoâ trong coâng cuoäc rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa; vaø laøm nhö theá chính laø thöïc hieän thaùnh yù Ñöùc Chuùa Cha maø thaùnh yù Ngaøi hieäp nhaát vôùi, vì Ngaøi vaø Cha Ngaøi laø moät (Ga 17,11.22).
"Suy xeùt raèng taát caû nhöõng ai coù phaùn ñoaùn vaø lyù trí ñeàu seõ hieán toaøn theå con ngöôøi mình cho lao ñoäng" (s. 96).
"Hieán toaøn theå con ngöôøi mình cho lao ñoäng", yù töôûng naøy tieán xa hôn yù töôûng ôû ñieåm suy gaãm moät, vì ñieåm suy gaãm moät chæ môùi noùi ñeán lao ñoäng vôùi Chuùa, keå caû lao ñoäng vaát vaû. Hieán toaøn theå con ngöôøi mình cho lao ñoäng vöøa coù nghóa laø ñoùn nhaän khoâng phaûi chæ moät ít maø laø heát moïi coâng vieäc maø coâng cuoäc rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa ñoøi hoûi, vöøa coù nghóa laø daán thaân taän löïc thöïc hieän caùc coâng vieäc ñoù. Nhö theá môùi laø ñi theo Ñöùc Kitoâ ñeå coäng taùc vôùi Ngaøi caùch troïn veïn vaø heát loøng. Ñieàu naøy giaû thieát phaûi coù thaùi ñoä döùt khoaùt vaø trieät ñeå; chuùng ta nhôù ñeán caâu cuûa thaùnh Phaoloâ: "Ai seõ taùch ñöôïc chuùng ta ra khoûi loøng meán cuûa Ñöùc Kitoâ? Phaûi chaêng laø gian truaân, bó cöïc, baét bôù, ñoùi raùch, nguy hieåm, göôm giaùo?" (Rm 8,35).
Söï daán thaân noùi treân laø caùch maø "taát caû nhöõng ai coù phaùn ñoaùn vaø lyù trí" ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Ñöùc Kitoâ. Noùi caùch khaùc, ñoù laø söï traû lôøi thích ñaùng vaø hôïp lyù cuûa ngöôøi naøo bieát söû duïng lyù tính. ÔÛ ñaây chuùng ta coù theå trôû laïi nhöõng nhaän xeùt vaø suy tö trong phaàn nhoû moät ñeå suy ñoaùn maáy lyù do chính cuûa vieäc ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Chuùa.
Lyù do thöù nhaát caên cöù vaøo tính caùch ñaùng quí meán cuûa Chuùa. ÔÛ ñaây con ngöôøi nhìn Chuùa trong höôùng töông quan vôùi mình, töùc laáy Chuùa laøm ñieåm xuaát phaùt cuûa töông quan. Nhö ñaõ noùi treân kia, ñoái vôùi moät oâng vua raát haøo hieäp vaø nhaân aùi, baày toâi chæ coù theå caûm phuïc vaø quyù meán, vaø do ñoù tích cöïc ñaùp laïi lôøi hieäu trieäu cuûa oâng phaûi laø haønh ñoäng thích ñaùng nhaát. Vaäy neáu baày toâi coøn öùng xöû vôùi vua cuûa mình nhö theá, trong khi caû hai cuøng ngang haøng nhau veà ñòa vò laøm ngöôøi, thì huoáng chi laø con ngöôøi phaûi öùng xöû vôùi Vua vónh cöûu, Ngaøi laø Thieân Chuùa.
Lyù do thöù hai: khoâng theå khoâng coâng nhaän laø moät haïnh phuùc vaø vinh döï ñaëc bieät nguyeân moät söï kieän con ngöôøi laø loaøi thuï taïo ñöôïc Ñöùc Kitoâ, vôùi tö caùch Vua vónh cöûu, khoâng nhöõng cho pheùp maø coøn keâu goïi coäng taùc vôùi Ngaøi trong söï thi haønh söù meänh maø Ñöùc Chuùa Cha trao phoù cho Ngaøi. ÔÛ ñaây con ngöôøi laáy baûn thaân laøm ñieåm xuaát phaùt ñeå nhìn mình trong töông quan vôùi Ñöùc Kitoâ.
Lyù do thöù ba caên cöù vaøo thaønh quaû thu ñöôïc. Thaønh quaû laø thaønh quaû chaéc chaén, bôûi leõ chính Ñöùc Kitoâ ñaõ tuyeân boá. Noù laø thaønh quaû voâ giaù vaø khoâng moät caùi gì coù theå saùnh kòp, bôûi leõ nhöõng hy sinh vaø cöïc nhoïc phaûi chòu chæ höõu haïn vaø nhaát thôøi, trong khi haïnh phuùc seõ ñöôïc höôûng thì voâ bieân vaø vónh cöûu, nhö thaùnh Phaoloâ cuõng ñaõ noùi: "Quaû thaät, toâi cho raèng nhöõng ñau khoå ñôøi naøy khoâng laø gì saùnh vôùi vinh quang seõ bieåu loä nôi chuùng ta" (Rm 8,18). Trong lyù do naøy con ngöôøi nhìn tröïc tieáp vaøo lôïi ích baûn thaân.
Lyù do thöù boán nhaèm vaøo lôïi ích tha nhaân: keû coäng taùc vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Kitoâ laø goùp phaàn tìm ñem haïnh phuùc ñích thöïc ñeán cho tha nhaân; vaø nhö theá hoï soáng tình ñoàng loaïi vaø tình huynh ñeä trong Thieân Chuùa - vì Thieân Chuùa laø Cha cuûa moïi ngöôøi.
Lyù do thöù naêm laø thöïc hieän vai troø phaàn töû cuûa Giaùo hoäi. Baèng söï thöïc hieän vai troø naøy, keû ñaùp laïi tieáng Chuùa goïi ñaët mình trong töông quan tröïc tieáp vôùi Giaùo hoäi. Trong luùc chôø Ñöùc Kitoâ ñeán laàn thöù hai thì Giaùo hoäi, bí tích cöùu ñoä, phaûi tieáp tuïc coâng vieäc cuûa Chuùa Kitoâ laø Ñaàu, laø lo ñeán söï cöùu ñoä khoâng phaûi chæ cuûa moät nhoùm ngöôøi naøo hay cuûa caùc phaàn töû trong Giaùo hoäi maø thoâi, maø laø cuûa toaøn theå nhaân loaïi vì, nhö thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi: "Thieân Chuùa muoán cho moïi ngöôøi ñöôïc cöùu ñoä vaø nhaän bieát chaân lyù" (1 Tm 2,4); vaø thaùnh Gioan cuõng ñaõ vieát veà Chuùa Gieâsu: "Ngaøi laø leã vaät ñeàn toäi cho caùc toäi chuùng ta; vaø khoâng nhöõng cho nhöõng toäi chuùng ta, nhöng coøn cho nhöõng toäi cuûa toaøn theå theá giôùi" (1 Ga 2,2). Hôn nöõa, tính phoå quaùt cuûa ôn cöùu ñoä vaø söï caàn thieát phaûi theå hieän tính phoå quaùt ñoù coøn ñöôïc chính Chuùa Gieâsu daïy khi Ngaøi phaùn vôùi caùc moân ñeä raèng "Vaäy anh em haõy ñi thaâu naïp moân ñeä khaép muoân daân, thanh taåy hoï nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn, daïy hoï giöõ heát moïi ñieàu Thaày ñaõ truyeàn cho anh em" (Mt 28,19-20). Vì theá Coâng ñoàng Vaticanoâ II, trong saéc leänh veà Hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi (Ad Gentes), xaùc nhaän raèng toaøn theå Giaùo hoäi laø truyeàn giaùo, vaø coâng vieäc rao giaûng Phuùc aâm laø nhieäm vuï caên baûn cuûa Daân Chuùa (soá 35). Nhöng khoâng phaûi chæ laø Giaùo hoäi hoaëc Daân Chuùa noùi chung chung, maø coøn laø moãi tín höõu, vôùi tö caùch phaàn töû cuûa Giaùo hoäi hoaëc cuûa Daân Chuùa, ñeàu coù nhieäm vuï ñoù; vaø veà ñieåm naøy, chæ caàn nhaéc laïi caâu cuõng trong Saéc leänh treân: "Taát caû caùc tín höõu kitoâ, vì laø chi theå cuûa Ñöùc Kitoâ haèng soáng, ñöôïc saùp nhaäp vaøo Ngaøi vaø neân gioáng Ngaøi nhôø bí tích Röûa toäi, Theâm söùc vaø Thaùnh Theå, neân hoï coù boån phaän coäng taùc vaøo vieäc phaùt trieån vaø baønh tröôùng Thaân theå Ngaøi ñeå Thaân theå naøy ñöôïc sung maõn caøng sôùm caøng hay" (soá 36). Hieán cheá tín lyù veà Giaùo hoäi (Lumen Gentium) cuõng cuûa Coâng ñoàng Vaticanoâ II khaúng ñònh: "Vieäc toâng ñoà cuûa Giaùo daân laø söï tham döï söù meänh cöùu ñoä cuûa Giaùo hoäi; nhôø lónh nhaän pheùp Thaùnh taåy vaø Theâm söùc, moïi tín höõu ñöôïc Chuùa keâu goïi laøm vieäc toâng ñoà naøy" (soá 33).
Neáu so saùnh vôùi phaàn nhoû moät, ñieåm suy gaãm hai ôû ñaây, tuy vaãn ôû trong phaïm vi vaán ñeà lao ñoäng, ñöa ra moät yù töôûng môùi vaø maïnh, laø "hieán toaøn theå con ngöôøi mình cho lao ñoäng". Moät ñieàu khaùc nöõa neân noùi ñeán. Ñoù laø ñieåm suy gaãm ba cuûa phaàn nhoû moät ñaùnh giaù keû ñaùp laïi lôøi hieäu trieäu cuûa vua theá tuïc laø baày toâi toát, keû khoâng ñaùp laïi laø keû ñaùng bò cheâ traùch hoaëc, neáu hoï laø hieäp só, thì hoï laø hieäp só toài baïi; trong khi ñoù ñieåm suy gaãm hai cuûa phaàn nhoû hai ñaùnh giaù keû hieán mình troïn veïn cho lao ñoäng vôùi Chuùa laø keû "coù phaùn ñoaùn vaø lyù trí"; ñieåm suy gaãm hai naøy khoâng noùi gì ñeán keû khoâng hieán mình troïn veïn cho lao ñoäng vaø cuõng khoâng nhaéc ñeán yù töôûng hieäp só. Vaäy ñieåm suy gaãm hai naøy gioáng vôùi ñieåm suy gaãm ba cuûa phaàn nhoû moät ôû choã laø moãi ñieåm ñeàu ñöa ra söï ñaùnh giaù lieân quan ñeán vieäc ñaùp laïi tieáng goïi ñeå lao ñoäng, nhöng hai ñieåm suy gaãm khoâng gaëp nhau veà nhöõng caùi ñöôïc neâu ra nhö laø nhöõng giaù trò tích cöïc hay tieâu cöïc (baày toâi toát, hieäp só toài baïi, v.v.)
Vì ñieåm suy gaãm ba cuûa phaàn nhoû moät - moãi phaàn nhoû goàm ba ñieàu suy gaãm - töông öùng vôùi ñieåm suy gaãm hai cuûa phaàn nhoû hai, neân söï song song giöõa hai phaàn nhoû ñöôïc chaám döùt ôû ñieåm suy gaãm hai naøy.
"Nhöõng keû muoán nhieät tình vaø noåi baät hôn trong moïi vieäc phuïng söï Vua vónh cöûu cuûa mình vaø Chuùa muoân vaät, khoâng nhöõng seõ hieán con ngöôøi mình cho lao ñoäng maø coøn, baèng caùch haønh ñoäng ngöôïc laïi nhuïc duïc cuûa rieâng mình vaø ngöôïc laïi loøng yeâu xaùc thòt vaø theá gian, hoï seõ daâng leân nhöõng leã vaät coù giaù trò lôùn hôn vaø taàm quan troïng lôùn hôn, hoï noùi..." (s. 97).
Ñieåm suy gaãm hai treân kia noùi ñeán söï ñaùp laïi yù muoán cuûa Chuùa baèng vieäc nhaän lao ñoäng vôùi Chuùa. Baây giôø ñieåm suy gaãm ba theâm yù töôûng phuïng söï ñeå ñaët beân yù töôûng lao ñoäng, vaø söï lao ñoäng vôùi Chuùa ñöôïc mang yù nghóa phuïng söï Chuùa: "Nhöõng keû muoán nhieät tình vaø noåi baät hôn trong moïi vieäc phuïng söï." Trong caùc baøi suy ngaém cuûa khoùa Linh thao, khoâng keå tröôøng hôïp töø phuïng söï ñöôïc duøng trong lôøi nguyeän chuaån bò chung cho caùc laàn suy ngaém, ñaây laø laàn ñaàu tieân töø ñoù xuaát hieän. Cuõng töø ñaây, thay vì noùi coäng taùc vôùi Chuùa, chuùng ta noùi phuïng söï Chuùa. Töø phuïng söï, töông öùng vôùi vaø xaùc ñònh theâm yù töôûng ñi theo Chuùa ñaõ coù ôû ñieåm suy gaãm moät (phaàn nhoû hai): "Ñi theo Ta trong cöïc nhoïc." Nhöng lao ñoäng vôùi Chuùa chæ laø moät trong nhöõng daïng phuïng söï Chuùa, nhö baûn vaên ghi: "Khoâng nhöõng seõ hieán toaøn theå con ngöôøi mình cho lao ñoäng maø coøn..." Vaø chính caùi laøm theâm naøy laø moät daïng phuïng söï khaùc. Chính qua daïng phuïng söï khaùc naøy maø hoï toû ra "muoán nhieät tình vaø noåi baät hôn trong moïi vieäc phuïng söï Vua vónh cöûu". Vôùi daïng phuïng söï naøy, keû ñi theo Chuùa thay vì höôùng haønh ñoäng ra beân ngoaøi nhaèm taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán tha nhaân, hoï höôùng haønh ñoäng vaøo baûn thaân: "Maø coøn, baèng caùch haønh ñoäng ngöôïc laïi nhuïc duïc cuûa rieâng mình vaø ngöôïc laïi loøng yeâu xaùc thòt vaø theá gian". Ñaây laø moät caùch soáng khoå haïnh, nhöng khoå haïnh vì muïc ñích toâng ñoà.
Treân kia, keû naøo ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa Chuùa ñeå ñeán lao ñoäng vôùi Chuùa, thì hoï ñöôïc coi laø keû haønh ñoäng hôïp lyù. Baây giôø ôû ñieåm suy gaãm ba, baèng moät loái soáng ñaëc bieät vöøa noùi treân, hoï hoaëc ai khaùc muoán tieán xa hôn nöõa trong vieäc phuïng söï. Noùi tieán xa hôn, coù nghóa laø hoï khoâng gaït boû lyù tính, nhöng töø choã laáy lyù tính laøm neàn, hoï vöôït leân treân caùi baét buoäc hoï phaûi laøm hay phaûi giöõ neáu hoï muoán xöùng ñaùng vôùi danh nghóa vaø ñòa vò con ngöôøi - con ngöôøi laø höõu theå coù lyù tính. Söï vöôït treân naøy haøm yù söï tieán tôùi caùi toát hôn; caùi toát hôn laø caùi khoâng baét buoäc con ngöôøi phaûi coù ñeå, ít laø ôû möùc ñoä toái thieåu, hoï xöùng ñaùng vôùi danh nghóa vaø ñòa vò con ngöôøi.
Phaàn nhoû moät khi ñöa ra lôøi vua theá tuïc hieäu trieäu thaàn daân, coù nhaéc ñeán hieäp só. Vaäy coù theå coi hình aûnh hieäp só laø moät gôïi yù xa daãn tôùi ñieåm suy gaãm ba ôû ñaây, trong khi hình aûnh baày toâi ñöôïc aùp duïng cho ñieåm suy gaãm hai: neáu moïi ngöôøi laø baày toâi, nhöng khoâng phaûi moïi ngöôøi laø hieäp só cuûa vua, thì cuõng theá, moïi ngöôøi ñöôïc keâu goïi ñeán lao ñoäng vôùi Chuùa, nhöng khoâng phaûi moïi ngöôøi ñöôïc keâu goïi ñeå "noåi baät hôn trong moïi vieäc phuïng söï" Chuùa, vaø ñieàu naøy chuùng ta seõ thaáy roõ hôn trong kinh daâng hieán seõ noùi sau, ôû ñoù coù caâu: "Neáu Chuùa uy linh raát thaùnh muoán choïn vaø nhaän con vaøo ñôøi soáng vaø baäc soáng aáy."
Töø caâu: "Maø coøn, baèng caùch haønh ñoäng ngöôïc laïi nhuïc duïc...", baøi suy ngaém böôùc sang moät chaëng ñöôøng môùi. Noùi roõ hôn, phaàn nhoû moät cuûa baøi suy ngaém (töùc phaàn veà duï ngoân) chuaån bò minh nhieân cho vieäc ñi tôùi hai ñieåm suy gaãm moät vaø hai cuûa phaàn nhoû hai, chöù khoâng phaûi ñieåm suy gaãm ba naøy; cuøng laém thì noù chæ laø gôïi yù xa vaø giaùn tieáp cho ñieåm suy gaãm ba qua vieäc nhaéc ñeán hình aûnh hieäp só vaø qua caâu noùi ñeán söï chaáp nhaän aên maëc gioáng nhö vua ñang ñi chinh phuïc.
Veà vaán ñeà haønh ñoäng ngöôïc laïi hay choáng laïi nhuïc duïc hay khoaùi laïc giaùc quan - maø söï chaáp nhaän aên maëc nhö vua coù theå ñöôïc coi nhö moät gôïi yù - khoâng coù luaät naøo caám ñoaùn ñi tìm caùc khoaùi caûm höõu ích hay laønh maïnh, ví duï khoaùi caûm khi ngöûi moät ñoùa hoa thôm, aên moät quaû chín ngoït, uoáng moät ly nöôùc maùt laïnh trong luùc khaùt khoâ hoïng, v.v. Noùi chung, nhöõng khoaùi caûm ñuùng möùc coù vai troø tích cöïc ñoái vôùi cuoäc soáng con ngöôøi vaø caû trong söï baûo toàn noøi gioáng. Con ngöôøi laønh maïnh veà maët taâm thaàn laø con ngöôøi bieát yeâu mình, maø trong caùi mình naøy coù caùi phaàn goïi laø theå xaùc; ai cuõng yeâu theá gian, ví duï tieàn cuûa, danh voïng, v.v, laø nhöõng caùi coù theå ñem laïi nhöõng ích lôïi, nhöõng thoûa maõn, v.v. Ñieàu ñoøi buoäc coù tính caùch phoå quaùt laø traùnh söï thaùi quaù. Trong baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng, ngöôøi tónh taâm ñaõ suy veà caùc vaät thuï taïo ñöôïc coi nhö coù muïc ñích giuùp con ngöôøi ñaït tôùi cöùu caùnh ñôøi mình. Trong baøi Chieâm nieäm ñeå ñaït ñöôïc tình yeâu (seõ tìm hieåu sau), ngöôøi tónh taâm coi caùc vaät thuï taïo laø nhöõng aân hueä cuûa Thieân Chuùa, laø phaûn aùnh söï toát laønh cuûa Thieân Chuùa, v.v.
Tuy nhieân, khoâng keå vieäc con ngöôøi khoâng ñöôïc buoâng mình theo caùc khoaùi caûm, khoâng ñöôïc töï thaû loûng theo söï yeâu chuoäng xaùc thòt vaø theá gian, khoâng ñöôïc ñeå cho chuùng laøm chuû hay chi phoái mình, coù nhöõng tröôøng hôïp, vì muïc ñích tìm caùi toát hôn, ngöôøi ta coøn phaûi haønh ñoäng ngöôïc laïi hay choáng laïi chuùng - ôû ñaây chöa noùi ñeán vaán ñeà khoå cheá. Cuõng vì muïc ñích naøy, kinh nguyeän tieáp theo thuoäc thaønh phaàn cuûa ñieåm suy gaãm ba seõ xaùc ñònh nhöõng ñieàu neân choïn vaø laøm. Nhöõng ñieàu naøy laøm thaønh "nhöõng leã vaät coù giaù trò lôùn hôn vaø taàm quan troïng lôùn hôn" daâng leân Ñöùc Kitoâ; chuùng quyù giaù vaø quan troïng hôn laø chæ coù lao ñoäng vôùi Chuùa vaø lao ñoäng cho Chuùa. Chính vì theá maø chuùng laø neùt ñaëc saéc cuûa vieäc phuïng söï Chuùa.
"Laïy Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät, nhôø aân hueä vaø söï phuø trôï cuûa Chuùa, con daâng mình con, tröôùc maët Chuùa toát laønh voâ cuøng vaø tröôùc maët Meï vinh hieån cuûa Chuùa cuøng toaøn theå caùc thaùnh nam nöõ cuûa trieàu ñình thieân quoác, con nhaän thöïc raèng con muoán vaø öôùc ao, vaø ñaây laø quyeát taâm coù caân nhaéc cuûa con, mieãn sao söï phuïng söï vaø taùn döông Chuùa ñöôïc roäng lôùn hôn: noi göông Chuùa chòu moïi sæ nhuïc vaø moïi cheâ traùch vaø moïi söï ngheøo khoù, hieän thöïc cuõng nhö tinh thaàn, neáu Chuùa uy linh raát thaùnh muoán choïn vaø nhaän con vaøo ñôøi soáng vaø baäc soáng aáy" (s. 98).
ÔÛ phaàn nhoû hai, ñieåm suy gaãm moät ñaõ cho ngöôøi tónh taâm bieát raèng heát moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc Ñöùc Kitoâ keâu goïi ñeán lao ñoäng vôùi Ngaøi; ñieåm suy gaãm hai cho thaáy raèng vieäc ñaùp laïi yù muoán cuûa Ngaøi laø ñieàu hôïp lyù; vaø ñieåm suy gaãm ba noùi ñeán haïng ngöôøi muoán laøm theâm caùi gì ñoù hôn laø chæ lao ñoäng. Caùi ñieàu naøy ñöôïc hoï baøy toû vôùi Ngaøi döôùi hình thöùc moät kinh nguyeän, vaø vì theá ôû ñaây goïi laø kinh nguyeän cho tieän. Neân ñeå yù laø coù hai töø "hoï noùi" maø baûn vaên ñaët tröôùc kinh nguyeän: "Hoï noùi: Laïy Chuùa vónh cöûu..." vaø töø hoï naøy chæ ngoâi thöù ba soá nhieàu (theo vaên phaïm trong baûn Thuû buùt), nhöng chính kinh nguyeän laïi duøng ngoâi thöù nhaát soá ít, töùc con (toâi) chöù khoâng phaûi chuùng con (chuùng toâi). Vaäy khoâng keå nhöõng lyù do naøo khaùc, vieäc xöng con (toâi) coù theå laø moät caùch kín ñaùo daãn ngöôøi tónh taâm tieán ñeán töï ñoàng hoùa vôùi haïng ngöôøi ñi tìm caùi hôn noùi treân ñeå bieán lôøi kinh thaønh lôøi kinh cuûa mình.
Theo suy luaän chaët cheõ, kinh nguyeän ôû ñaây laø thaønh phaàn cuûa ñieåm suy gaãm ba, hieåu nghóa laø noù dieãn ñaït öôùc voïng vaø quyeát taâm cuûa haïng ngöôøi muoán ñi tìm caùi hôn trong vieäc phuïng söï Chuùa. Nhöng neáu coi baøi Vöông quoác laø moät baøi suy ngaém, nhö tuyeät ñaïi ña soá nhöõng ngöôøi nghieân cöùu Linh thao coâng nhaän, thì kinh nguyeän kia ñaùng ñöôïc coi nhö töông ñöông vôùi phaàn taâm söï trong caùc baøi suy ngaém khaùc; maø noùi taâm söï laø yù noùi nhöõng lôøi than thôû vaø caàu xin cuûa chính ngöôøi tónh taâm ñang ôû trong töông giao tröïc tieáp vôùi Chuùa. Ñaøng khaùc, trong vieäc suy ngaém, ngöôøi tónh taâm tìm ruùt ra cho mình moät baøi hoïc, tìm ñaït ñöôïc moät xaùc tín vaø tieán tôùi nhöõng öôùc nguyeän hay quyeát taâm ñaïo ñöùc (nhö thaáy roõ trong ôn xin ñöôïc neâu ra ngay ôû maøo ñaàu cuûa moãi baøi suy ngaém), vì theá kinh nguyeän noùi treân ñaùng ñöôïc coi laø kinh nguyeän cuûa chính hoï. Söï bieán kinh nguyeän ñoù thaønh cuûa mình coøn laø ñieàu phuø hôïp vôùi maøo ñaàu hai cuûa baøi suy ngaém baûo hoï xin ôn "khoâng ñieác" tröôùc tieáng goïi cuûa Ñöùc Kitoâ. Döôùi ñaây chuùng ta phaân tích kinh nguyeän ñoù.
ÔÛ ñieåm suy gaãm moät cuûa phaàn hai naøy, Ñaáng keâu goïi moïi ngöôøi mang hai töôùc hieäu Chuùa vaø Vua: "Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta, Vua vónh cöûu." ÔÛ ñaây, lôøi xöng hoâ môû ñaàu kinh nguyeän duøng laïi töôùc hieäu Chuùa vaø boû töôùc hieäu Vua; laáy töø vónh cöûu trong cuïm töø "Vua vónh cöûu" ñeå ñònh tính cho töø Chuùa: Chuùa vónh cöûu; boû töø chuùng ta (Chuùa chuùng ta) vaø thay vaøo ñaáy baèng töø vaïn vaät: Chuùa (vónh cöûu) cuûa vaïn vaät. Chuùng ta haõy ñoái chieáu:
ñieåm suy gaãm moät:
Chuùa chuùng ta, Vua vónh cöûu;
lôøi xöng hoâ: Chuùa vónh cöûu
cuûa vaïn vaät.
Söï khaùc bieät treân cho pheùp chuùng ta nghó raèng lôøi xöng hoâ chuù troïng ñeán yù nieäm Chuùa hôn yù nieäm Vua, ñeán yù nieäm vaïn vaät hôn yù nieäm chuùng ta. Haún vieäc xöng Chuùa laø Chuùa cuûa vaïn vaät vöøa nhaán maïnh quyeàn baù chuû cuûa Chuùa vöøa nhaéc gôïi raèng con ngöôøi laø thaønh phaàn cuûa vuõ truï thuï taïo. Veà töôùc hieäu Chuùa, neân giaûi thích theâm nhö sau.
Trong Cöïu öôùc, danh xöng Chuùa ñöôïc aùp duïng cho Thieân Chuùa. Trong Taân öôùc, noù ñöôïc aùp duïng caû cho Chuùa Gieâsu, vaø haøm yù söï vinh hieån maø Ngaøi coù ñöôïc sau khi phuïc sinh, nhö chuùng ta ñoïc thaáy trong dieãn töø cuûa thaùnh Pheâroâ trong saùch Coâng vuï caùc toâng ñoà raèng "Vaäy xin toaøn theå nhaø Israel haõy bieát chaéc laø Thieân Chuùa ñaõ ñaët Ñöùc Gieâsu maø caùc ngöôøi ñaõ ñoùng ñanh, laøm Chuùa vaø laøm Ñaáng Kitoâ" (Cv 2,36). Thaùnh Luca, vôùi caùi nhìn vaøo cuoäc ñôøi Chuùa döôùi aùnh saùng Phuïc sinh, ñaõ gaàn hai möôi laàn goïi Ngaøi laø Chuùa (Lc 7,13 ; 10,39.41, v.v); thaùnh Mattheâu vaø thaùnh Maccoâ thì ghi laïi moät laàn Chuùa töï xöng laø Chuùa (Mt 21,3 ; Mc 11,3); trong Phuùc aâm theo thaùnh Gioan, ñaùng keå nhaát laø tröôøng hôïp toâng ñoà Toâma thöa vôùi Chuùa phuïc sinh: "Laïy Chuùa cuûa con, laïy Thieân Chuùa cuûa con!" (Ga 20,28). Thaùnh Phaoloâ, trong caùc thö göûi ñi, raát naêng goïi Chuùa Gieâsu laø Chuùa (Rm 10,9; 14,9; 1 Cr 12,3; Pl 2,11, v.v.)
Rieâng veà töôùc hieäu "Chuùa vónh cöûu", töôùc hieäu naøy trong saùch Linh thao, ôû hai baøi suy nieäm veà toäi thuoäc Tuaàn Nhaát, ñaõ duøng ñeå chæ Thieân Chuùa (s. 63,6 ; 65,5), vaø ôû baøi Vöông quoác ñöôïc aùp duïng cho Ñöùc Kitoâ. YÙ nieäm Chuùa roäng hôn yù nieäm Vua ít ra ôû ñieåm naøy: goïi Ñöùc Kitoâ laø Chuùa laø moät caùch nhìn nhaän Ngaøi ngang haøng vôùi Thieân Chuùa Cha veà quyeàn naêng, trong khi töø Vua khieán chuùng ta nhôù ñeán Ñaáng ñöôïc xöùc daàu hoaëc Ñaáng Meâsia maø, nhö Cöïu öôùc ñaõ loan baùo, Thieân Chuùa seõ ban cho nhaân loaïi vaøo thôøi ñaïi caùnh chung, Ñaáng ñoù seõ thoáng trò nhaân loaïi do vieäc Ngaøi seõ cöùu chuoäc nhaân loaïi khieán cho moïi ngöôøi trôû thaønh thaàn daân cuûa Ngaøi, nhö thaùnh Phaoloâ vieát: "Thieân Chuùa ñaõ cöùu chuùng ta khoûi quyeàn löïc cuûa toái taêm vaø ñaõ ñöa chuùng ta vaøo trong nöôùc cuûa Con chí aùi cuûa Ngaøi, ôû nôi Con Ngaøi chuùng ta ñöôïc ôn giaûi thoaùt vaø ôn tha toäi" (Cl 1,13-14). Lôøi xöng hoâ Ngaøi laø Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät coøn nhaéc laïi nhöõng doøng ñaàu tieân trong Phuùc aâm theo thaùnh Gioan: "Luùc khôûi ñaàu ñaõ coù Lôøi, vaø Lôøi höôùng veà Thieân Chuùa, vaø Lôøi laø Thieân Chuùa. Töø khôûi ñaàu Ngaøi höôùng veà Thieân Chuùa. Moïi söï ñaõ do Ngaøi maø coù, vaø khoâng coù gì coù maø khoâng do Ngaøi" (Ga 1,1-3); thaùnh Phaoloâ cuõng vieát: "Moïi söï ñöôïc döïng neân bôûi Ngaøi vaø vì Ngaøi" (Cl 1,16).
Treân ñaây noùi raèng lôøi xöng hoâ môû ñaàu kinh nguyeän khoâng nhaéc ñeán töôùc hieäu vua cuûa Ñöùc Kitoâ; nhöng ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø yù nieäm vua bò gaït ñi, vì, sau lôøi xöng hoâ "Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät", ngöôøi tónh taâm noùi ñeán trieàu ñình thieân quoác: "Tröôùc maët /.../ Meï vinh hieån cuûa Chuùa cuøng toaøn theå caùc thaùnh nam nöõ cuûa trieàu ñình thieân quoác"; roài ôû cuoái kinh nguyeän, hoï xöng hoâ Chuùa laø Ñaáng uy linh, moät kieåu noùi vaãn quen duøng ñeå chæ vua.
Ngöôøi tónh taâm ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Ñöùc Kitoâ xeùt nhö Ngaøi laø Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät. Chæ chòu moät ít hy sinh naøo ñoù vì Chuùa thì chöa phaûi laø soáng troïn veïn cho söï ñoàng cam coäng khoå vôùi Chuùa treân ñöôøng ñi theo Chuùa. Vì theá ôû ñaây ngöôøi tónh taâm noùi ñeán söï hieán daâng mình ñeå ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Chuùa. Ñieåm suy gaãm hai ñaõ noùi ñeán söï hieán daâng mình cho lao ñoäng; ôû ñieåm suy gaãm ba naøy söï hieán daâng môû roäng hôn vaø saâu xa hôn, vì noù coát ôû "noi göông Chuùa chòu sæ nhuïc vaø moïi cheâ traùch vaø moïi söï ngheøo khoù, hieän thöïc cuõng nhö tinh thaàn".
Ñeå thöïc hieän söï hieán daâng treân, ngöôøi tónh taâm coù yù thöùc roõ veà söï baát löïc cuûa mình, ñuùng vôùi yù cuûa caâu thaùnh vònh: "Neáu Thieân Chuùa khoâng xaây nhaø thì caùc thôï xaây laøm vieäc luoáng coâng" (Tv 126,1). Vì theá hoï theâm ngay caâu naøy trong kinh nguyeän, tuy vaén taét nhöng quan troïng: "Nhôø aân hueä vaø söï phuø trôï cuûa Chuùa." Thaùnh Pheâroâ xöa ñaõ tuyeân boá vôùi Chuùa raèng mình nhaát ñònh ñi theo Chuùa cho duø coù ai ñoù seõ boû Chuùa (Mt 26,33), nhöng sau ñoù khoâng laâu, chæ maáy tieáng ñoàng hoà thoâi, oâng ñaõ choái mình laø moân ñeä Chuùa khi phaûi traû lôøi khoâng phaûi cho moät nhaân vaät quan troïng naøo, maø chæ laø cho moät ngöôøi ñaày tôù gaùi ñöùng ôû saân nhaø thaày thöôïng teá Caipha (26,69-70). Tröôøng hôïp cuûa thaùnh Pheâroâ haún phaûi laø baøi hoïc nhaéc nhôû ngöôøi tónh taâm chôù neân töï phuï; vì theá hoï nhôù ngay ñeán söï caàn thieát cuûa ôn Chuùa ñeå coù theå thöïc hieän yù ñònh toát ñeïp cuûa mình. Thaùnh Phaoloâ, trong khi quaû quyeát mình khoâng chòu cho moät gian truaân hay ñau khoå naøo khieán oâng dôøi xa Chuùa, ñaõ khoâng queân noùi roõ raèng oâng caäy vaøo söï naâng ñôõ cuûa Chuùa (Rm 8, 35-37).
Söï daâng mình ñöôïc thöïc hieän "tröôùc maët Chuùa toát laønh voâ cuøng". Sau khi, trong lôøi xöng hoâ treân kia, ngöôøi tónh taâm nhìn Chuùa trong quan heä vôùi loaøi thuï taïo maø hoï laø thaønh phaàn: "Laïy Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät", baây giôø hoï nhìn vaøo öu phaåm cuûa Ngaøi xeùt nhö Ngaøi laø Ngaøi, töùc nhìn vaøo öu phaåm thuoäc yeáu tính thaàn linh cuûa Ngaøi. Ñoù laø söï toát laønh: Ngaøi laø Höõu theå toát laønh voâ cuøng, cuõng nhö Ngaøi laø Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät. Neân noùi theâm raèng chính söï daâng mình cho Chuùa cuõng laø moät vieäc toát laønh vì, nhö ñaõ roõ, noù ñöôïc thöïc hieän do ôn phuø trôï cuûa Ngaøi laø Ñaáng toát laønh.
"Tröôùc maët Meï vinh hieån cuûa Chuùa cuøng toaøn theå caùc thaùnh nam nöõ cuûa trieàu ñình thieân quoác" - Vieäc daâng hieán ñöôïc thöïc hieän vôùi söï chöùng kieán cuûa Ñöùc Maria vaø caùc thaùnh, ñieàu naøy gôïi theâm yù töôûng veà tính caùch long troïng cuûa vieäc daâng hieán; khoâng nhöõng theá, noù coøn nhaéc ñeán söï thoâng hieäp cuûa ngöôøi tónh taâm vôùi toaøn theå Giaùo hoäi khaûi hoaøn goàm Ñöùc Maria vaø caùc thaùnh. Caùc Ngaøi ñöôïc ngöôøi tónh taâm nhìn trong quan heä vôùi Ñöùc Kitoâ xeùt nhö laø trung taâm ñieåm: Ñöùc Maria laø Meï cuûa Ngaøi, vaø laø Meï vinh hieån, töùc ngöôøi Meï ñang tham döï vinh quang cuûa ngöôøi Con phuïc sinh khaûi hoaøn; caùc thaùnh laø nhöõng baày toâi trung thaønh ñöôïc chaàu Vua vónh cöûu.
"Con muoán vaø öôùc ao, vaø [ñaây] laø quyeát taâm coù caân nhaéc cuûa con." - Tröôùc taát caû, neân phaân tích nhöõng töø muoán vaø öôùc ao (trong caâu trích daãn) duøng ñeå dòch töø querer (la-tinh: velle; Phaùp: vouloir) vaø desear (desiderare; deùsirer). Trong tieáng Vieät, muoán vaø öôùc ao thöôøng ñöôïc coi nhö ñoàng nghóa, (vaø quen ñöôïc keát hieäp vôùi nhau thaønh öôùc muoán); trong tieáng Taây-ban-nha (vaø ít laø trong tieáng Phaùp) cuõng theá. Nhöng coù ñieàu khaùc bieät, laø töø querer (muoán) coøn coù theå mang noäi dung roäng lôùn hôn desear (öôùc ao), nhaát laø neáu chuùng ta ñi xa hôn moät chuùt vaøo lónh vöïc taâm lyù hoïc. Thöïc vaäy, trong lónh vöïc naøy, noùi öôùc ao laø noùi ñeán khuynh höôùng höõu thöùc, töùc khuynh höôùng trong ñoù con ngöôøi coù yù thöùc veà ñoái töôïng maø hoï höôùng tôùi hoaëc coù nhu caàu; caây coû chæ coù khuynh höôùng voâ thöùc neân khoâng coù öôùc voïng. khuynh höôùng nôi con ngöôøi ñi lieàn vôùi caûm tính, nhö ngöôøi ta noùi ñeán nhöõng khuynh höôùng vò tha goàm tình baèng höõu, tình vôï choàng, tình meï con, v.v. Veà töø muoán (querer), vaãn treân bình dieän taâm lyù, töø naøy duøng ñeå chæ caû nhöõng haønh vi coù suy nghó, bieát suy xeùt ñeán nhöõng khaû naêng (cuûa chuû theå muoán), ñeán caùc hoaøn caûnh, trong khi öôùc ao hay öôùc voïng (desear) coù theå laø thieáu suy xeùt hoaëc muø quaùng, vì coù ngöôøi öôùc ao caùi khoâng theå coù ñöôïc hoaëc khoâng theå thöïc hieän noåi (ví duï öôùc ao bay ñöôïc nhö chim).
Tuy nhieân trong saùch Linh thao, muoán vaø öôùc ao ñöôïc duøng trong ba tröôøng hôïp khaùc nhau.
Tröôøng hôïp thöù nhaát: muoán vaø öôùc ao coi nhö töông ñöông vaø coù theå chuyeån ñoåi cho nhau. Chuùng ta keå ra nhöõng ví duï. Baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng vieát: "Chuùng ta khoâng muoán söùc khoûe hôn beänh taät...", nhöng caâu tieáp theo laïi duøng töø öôùc ao thay vaøo: "Nhöng chæ öôùc ao vaø choïn löïa caùi gì daãn ñöa chuùng ta hôn tôùi cöùu caùnh" (s. 23,6-7). Trong ñieàu ghi chuù veà vaán ñeà ñeàn toäi, coù caâu: "Tìm vaø tìm ñöôïc aân suûng hay aân hueä naøo maø ngöôøi ta muoán vaø öôùc ao" (s. 87,3); nhöng tieáp lieàn vaøo ñoù laø caâu: "Chaúng haïn nhö ngöôøi ta öôùc ao coù söï thoáng hoái beân trong vì caùc toäi cuûa mình", töùc caâu naøy chæ laëp laïi töø öôùc ao vaø boû töø muoán. Baøi Hai laù côø hieäu vieát: "Söï öôùc ao chòu nhöõng ñieàu nhuïc nhaõ vaø khinh bæ" (s. 146,4), trong khi baøi Vöông quoác noùi ñeán muoán vaø öôùc ao chòu sæ nhuïc vaø khinh cheâ (s. 98,3). Baøi Ba kieåu khieâm nhöôøng, khi noùi veà kieåu khieâm nhöôøng thöù hai, vieát: "Muoán danh giaù hôn söï oâ danh" vaø, tieáp lieàn ñoù, duøng töø öôùc ao thay töø muoán: "Khoâng öôùc ao cuoäc soáng laâu daøi hôn cuoäc soáng ngaén nguûi" (s. 166,1). Cuõng baøi naøy, khi noùi veà kieåu khieâm nhöôøng thöù ba, duøng töø muoán: "Toâi muoán vaø choïn /.../ nhöõng söï nhuïc nhaõ vôùi Ñöùc Kitoâ chòu nhuïc nhaõ" (s. 167,3-4), nhöng ôû ghi chuù laïi duøng töø öôùc ao thay vì muoán: "Ñoái vôùi ai öôùc ao ñaït tôùi söï khieâm nhöôøng thöù ba naøy" (s. 168,1).
Tröôøng hôïp thöù hai: xem ra muoán leä thuoäc vaøo öôùc ao, nhö thaáy trong caâu: "Khaån caàu Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta [ban] caùi ngöôïc laïi, nghóa laø noù khoâng muoán chöùc vuï hay boång loäc aáy hoaëc baát cöù söï gì khaùc, tröø phi Chuùa uy linh, trong khi chænh ñoán nhöõng öôùc voïng cuûa noù, Ngaøi thay ñoåi söï öa thích ñaàu tieân cuûa noù" (s. 16, 4-5). Theo caâu naøy, ñeå khoâng muoán caùi naøy hay caùi noï thì caàn phaûi chænh ñoán caùc öôùc voïng, vaø chænh ñoán baèng caùch thay ñoåi tình caûm.
Tröôøng hôïp thöù ba: muoán khaùc vôùi öôùc ao, neáu chuùng ta coâng nhaän öôùc ao laø thuoäc khuynh höôùng hoaëc tình caûm. Baøi suy nieäm ñaàu tieân (veà toäi) cuûa Tuaàn Nhaát noùi ñeán loøng muoán chi phoái tình caûm: "Thuùc ñaåy caùc tình caûm hôn, baèng loøng muoán" (s. 50,6). Baøi Ba haïng ngöôøi noùi: muoán gaït boû söï ham chuoäng (thuoäc tình caûm) (s. 153; 154,1; 155,1). Cuõng trong baøi naøy, muoán ñöôïc coi laø thuoäc yù chí: "Hoï chæ muoán moät ñieàu laø muoán hay khoâng muoán cuûa caûi ñoù tuøy theo ñieàu gì Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta seõ ñaët nôi loøng muoán cuûa hoï vaø tuøy nhö ñoái vôùi hoï ñieàu gì xem ra toát hôn cho vieäc phuïng söï vaø taùn döông Chuùa uy linh /.../ coá gaéng khoâng muoán caùi naøy hay baát cöù caùi gì khaùc" (s. 155,2-3). Trong caâu trích daãn, chuùng ta haõy chuù yù ñeán cuïm töø "tuøy theo ñieàu gì Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta seõ ñaët nôi loøng muoán cuûa hoï" vaø "coá gaéng khoâng muoán" (coá gaéng laø ñieàu thuoäc yù chí). Tuy nhieân, ñeå ñaày ñuû vaø khaùch quan thì phaûi noùi theâm raèng tieáp lieàn vaøo caâu vöøa trích daãn, chuùng ta laïi thaáy hình nhö muoán khoâng phaân bieät vôùi öôùc ao, vì trong khi caâu tröôùc noùi ñeán muoán, caâu tieáp theo laïi noùi ñeán öôùc ao: "Nhö theá caùi öôùc voïng coù theå hôn phuïng söï Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta, thuùc ñaåy hoï laáy hay boû noù" (s. 155,4).
Söï phaân bieät giöõa muoán vaø öôùc ao ñöôïc cuûng coá theâm do söï kieän laø ôû caùc baøi taäp khaùc cuûa caû boán Tuaàn, phaàn nhaäp ñeà baûo ngöôøi tónh taâm haõy "xin ñieàu toâi muoán" chöù khoâng noùi "xin ñieàu toâi öôùc ao" (s. 55; 65, 2; 91,4; 104; 139,1; 152; 193; 203; 221; 233) tröø ôû baøi taäp moät cuûa Tuaàn Nhaát, ôû ñoù maøo ñaàu (s. 48,1) baûo ngöôøi tónh taâm haõy xin ñieàu mình muoán vaø öôùc ao. Nhöng neân noùi ngay: coù theå coi ñaây laø ñieàu nhaéc baûo toång quaùt: "Maøo ñaàu hai laø xin..." Vaäy neáu söï phaân bieät giöõa muoán vaø öôùc ao khoâng phaûi laø göôïng eùp, thì xem ra noù cuõng goùp phaàn giaûi thích taïi sao caùc baøi taäp, ôû phaàn nhaäp ñeà, khoâng noùi ñeán xin ñieàu öôùc ao. Thöïc vaäy, nhö ñaõ phaân tích, noùi öôùc ao laø noùi ñeán haønh vi trong ñoù caûm tính giöõ moät choã quan troïng. Nhöng ôû caùc baøi taäp, ngay khi ngöôøi tónh taâm baét ñaàu vieäc suy ngaém, coù theå vai troø tình caûm cuûa hoï ñoái vôùi ôn xin chöa coù hoaëc chæ coù ôû möùc ñoä thaáp, nhöng veà maët lyù trí thì nhaát ñònh hoï phaûi muoán nhöõng ñieàu hoï xin trong baøi taäp, bôûi leõ nhöõng ñieàu xin naøy lieân quan ñeán noäi dung cuûa baøi suy ngaém, vaø laø nhöõng ñieàu raát hôïp lyù maø ngöôøi tónh taâm vôùi lyù trí ñöôïc ñöùc tin soi daãn, khoâng theå khoâng muoán nhöõng ôn xin ñoù.
Sau khi ñaõ phaân tích muoán vaø öôùc ao trong saùch Linh thao, chuùng ta trôû laïi baøi Vöông quoác. Thieát nghó ñieàu ñaùng ñeå yù ôû ñaây laø vieäc noái keát muoán vôùi öôùc ao trong cuïm töø muoán vaø öôùc ao. Thöïc vaäy, chuùng ta khoâng coù theå caên cöù vaøo ñaâu ñeå khaúng ñònh raèng töø muoán vaø töø öôùc ao trong baøi Vöông quoác baét buoäc phaûi hieåu theo nghóa thuoäc veà moät tröôøng hôïp naøo trong ba tröôøng hôïp ñaõ neâu ra treân kia, nhöng chuùng ta coù quyeàn baûo raèng neáu coù söï phaân bieät naøo giöõa muoán vaø öôùc ao, thì ôû ñaây baøi Vöông quoác duøng cuïm töø muoán vaø öôùc ao ñeå bao goàm taát caû nhöõng gì thuoäc veà yù nieäm muoán vaø yù nieäm öôùc ao. Noùi caùch khaùc, cuïm töø naøy chæ haønh vi taâm lyù thuoäc caû phaïm vi yù chí laãn phaïm vi tình caûm. Bôûi ñaáy, vaø ñaây laø ñieàu neân nhaán maïnh, caâu "con muoán vaø öôùc ao" trong kinh nguyeän dieãn ñaït yù töôûng raèng ngöôøi tónh taâm höôùng ñeán ñoái töôïng (cuûa muoán vaø öôùc ao) vôùi caû lyù trí vaø taâm hoàn, hoaëc vôùi caû trí oùc vaø con tim cuûa hoï.
Caâu: "Vaø [chính] laø quyeát taâm coù caân nhaéc cuûa con" tieáp lieàn vaøo caâu: "Con muoán vaø öôùc ao", vöøa dieãn taû yù chí cöông quyeát, vöøa khaúng ñònh raèng söï cöông quyeát naøy ñöôïc soi saùng vaø höôùng daãn bôûi lyù trí, chöù khoâng phaûi moät hieän töôïng boàng boät, noâng noåi thuoäc tình caûm. Nhö vaäy ngöôøi tónh taâm thöa vôùi Ñöùc Kitoâ raèng söï daâng hieán cuûa hoï laø moät vieäc laøm heát söùc nghieâm tuùc.
"Mieãn sao söï phuïng söï vaø taùn döông Chuùa ñöôïc roäng lôùn hôn." - Ñieåm suy gaãm ba, ôû nhöõng doøng ñaàu, ñaõ noùi ñeán phuïng söï Chuùa; ôû ñaây kinh nguyeän theâm yù töôûng taùn döông. Kinh nguyeän coøn theâm yù nieäm hôn. Vaäy caâu trích daãn coù yù baûo raèng ngöôøi tónh taâm öôùc muoán (öôùc ao vaø muoán) ñieàu maø hoï seõ noùi tieáp theo, trong giaû thieát laø neáu ñieàu hoï öôùc muoán ñöôïc chaáp thuaän vaø theå hieän thì Chuùa ñöôïc phuïng söï hôn vaø ñöôïc taùn döông hôn. Neân ñeå yù: trong khi baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng noùi ñeán taùn döông, toân kính vaø phuïng söï "Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta", thì baøi Vöông quoác naøy noùi ñeán taùn döông vaø phuïng söï "Vua vónh cöûu", vaø yù nieäm toân kính Ngaøi ñöôïc dieãn ñaït giaùn tieáp qua cuïm töø "Chuùa uy linh raát thaùnh" trong caâu cuoái cuøng cuûa kinh nguyeän. Nhö vaäy roõ raøng ñieàu ñaõ noùi veà Thieân Chuùa cuõng aùp duïng cho Ñöùc Kitoâ, vaø ñieàu naøy thuoäc maàu nhieäm ñöùc tin: Ñöùc Kitoâ cuõng chính laø Thieân Chuùa. Coù leõ vì ñeå laøm noåi baät maàu nhieäm ñoù, neân baøi Vöông quoác keát thuùc baèng kinh nguyeän daâng hieán, chöù khoâng theâm kinh Laïy Cha nhö thöôøng leä.
Trong phaàn nhoû hai naøy cuûa baøi Vöông quoác, ôû ñieåm suy gaãm moät vaø hai, Vua vónh cöûu keâu goïi moïi ngöôøi ñeán coäng taùc vôùi Ngaøi trong coâng cuoäc môû Nöôùc Thieân Chuùa, vaø söï ñaùp laïi lôøi Ngaøi keâu goïi laø ñieàu maø moïi ngöôøi coù trí khoân laønh maïnh ñeàu nhaän thaáy laø phaûi laøm. Nhöng ñieåm suy gaãm ba ñi xa hôn nöõa khi noùi ñeán nguyeän voïng cuûa moät soá ngöôøi: "Nhöõng keû muoán nhieät tình vaø noåi baät hôn ...", vaø, nhö seõ thaáy, nhöõng ngöôøi naøy khoâng chæ lao khoå vôùi Chuùa, maø coøn muoán chòu sæ nhuïc vaø soáng caûnh ngheøo khoù nhö Chuùa ñeå taùn döông vaø phuïng söï Chuùa hôn. Caàn nhaán maïnh töø hôn ôû ñaây.
"Noi göông Chuùa chòu moïi sæ nhuïc vaø moïi cheâ traùch vaø moïi söï ngheøo khoù, hieän thöïc cuõng nhö tinh thaàn." - Caâu naøy phaûi laø troïng taâm cuûa baøi Vöông quoác; noù xaùc ñònh theá naøo laø leã vaät "quyù giaù hôn vaø quan troïng hôn" maø ngöôøi tónh taâm muoán daâng cho Ñöùc Kitoâ. Noùi chòu sæ nhuïc vaø soáng caûnh ngheøo khoù coù theå khieán moät soá ngöôøi laáy laøm choùi tai. Nhöng neáu coù ñuùng nhö vaäy thì cuõng khoâng phaûi vì theá maø phaûi hay neân traùnh noùi ñeán chuùng, bôûi leõ chuùng vöøa laø nhöõng neùt noåi baät cuûa ñôøi Chuùa vöøa laø ñieàu maø Chuùa giaûng daïy. Veà chính cuoäc ñôøi Chuùa, ngöôøi tónh taâm seõ coù dòp tìm hieåu vaø chieâm ngöôõng trong suoát caû Tuaàn Hai vaø Ba.
Trong saùch Linh thao, ñaây laø laàn ñaàu tieân, töø noi göông (Chuùa) xuaát hieän. ÔÛ kinh nguyeän naøy, ngöôøi tónh taâm baøy toû nguyeän voïng vaø quyeát taâm cuûa mình laø noi göông Chuùa. Söï öôùc ao vaø quyeát taâm naøy seõ môû ñöôøng cho hoï xin ôn noi göông Chuùa trong nhöõng baøi taäp tieáp theo (s. 109,2 ; 117, v.v).
Choïn söï ngheøo khoù vaø vui chòu sæ nhuïc, laø choïn moät loái soáng khoå haïnh, laø choïn moät hình thöùc gaén boù caùch ñaët bieät vôùi Chuùa; nhöng söï choïn naøy naèm trong muïc ñích phuïng söï Ñaáng ñaõ raûo khaép caùc xoùm laøng ñeå rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa (s. 91,3), Ñaáng muoán chinh phuïc toaøn theå theá giôùi vaø heát moïi keû thuø (s. 95,4). Vì theá, nhö ñaõ noùi, noù laø loái soáng mang roõ tính caùch toâng ñoà. Nhö vaäy söï öôùc muoán chòu sæ nhuïc vaø soáng caûnh ngheøo khoù laø ñieàu deã hieåu vaø hôïp lyù vì noù naèm trong söï öôùc muoán choïn con ñöôøng Chuùa ñaõ ñi, töùc con ñöôøng thaäp giaù, ñeå tham döï söù meänh cöùu chuoäc cuûa Ngaøi. Xeùt veà phöông dieän tieâu cöïc, loái soáng ñoù ngaên ngöøa höõu hieäu caùi nguy hieåm maø ngöôøi tónh taâm coù theå gaëp phaûi, laø ñi tìm mình vaø theá gian trong hoaït ñoäng toâng ñoà trong khi vaãn cho mình laø keû ñi theo vaø phuïng söï Ñöùc Kitoâ. Ngoaøi yù nghóa phuïng söï Chuùa, söï choïn loái soáng treân coøn coù muïc ñích taùn döông Chuùa: "Mieãn sao söï phuïng söï vaø taùn döông Chuùa ñöôïc roäng lôùn hôn." Taùn döông, vì loái soáng ñoù goùp phaàn laøm raïng danh Chuùa do ôû choã noù giuùp cho coâng cuoäc chinh phuïc cuûa Chuùa ñöôïc thaønh coâng veû vang hôn; taùn döông, vì noù laø moät caùch taùn ñoàng con ñöôøng thaäp giaù maø Chuùa ñaõ choïn, vì noù laø söï nhìn nhaän Chuùa laø "Chuùa vónh cöûu cuûa vaïn vaät" vaø, caùch rieâng ôû ñaây, laø nhìn nhaän Chuùa laø göông maãu cho mình noi theo ñeå, baèng söï noi göông Chuùa maø choïn loái soáng kia, ngöôøi tónh taâm muoán trôû neân phaûn aùnh raïng ngôøi cuûa Chuùa vaø ñöôïc ñoàng hoùa thaät saâu saéc vôùi Chuùa; noùi toång quaùt hôn, ñaây laø loái soáng taùn döông Chuùa vì noù laø leã vaät toát laønh laøm ñeïp loøng Chuùa.
Ñeå toû loøng yeâu meán moät ngöôøi, khoâng nhaát thieát phaûi noùi vôùi ngöôøi ñoù raèng mình yeâu meán hoï. Chuùng ta coù caùch dieãn ñaït tình yeâu baèng ngoân ngöõ khoâng lôøi, ví duï baèng moät caùi nhìn, moät nuï cöôøi, vaø caùch rieâng laø moät haønh ñoäng (taëng quaø, giuùp ñôõ, hy sinh, v.v.). Vaäy ñi theo vaø phuïng söï Chuùa, ñoù laø ngoân ngöõ khoâng lôøi dieãn ñaït loøng yeâu meán ñoái vôùi Ngaøi. Thöïc vaäy, vieäc öôùc muoán choïn loái soáng treân kia chæ coù theå ñöôïc thuùc ñaåy bôûi ñoäng cô laø loøng meán Chuùa: vì meán Chuùa neân muoán neân gioáng nhö Chuùa, vì meán Chuùa neân muoán tham döï caùch ñaëc bieät vaøo söù meänh cöùu ñoä cuûa Chuùa, vì meán Chuùa neân muoán phuïng söï vaø taùn döông Chuùa hôn. YÙ töôûng meán Chuùa naøy seõ ñöôïc neâu roõ ôû baøi taäp tieáp lieàn vaøo baøi Vöông quoác, töùc baøi Nhaäp theå, ôû ñoù maøo ñaàu ba baûo: "Xin ñöôïc caùi bieát beân trong veà Chuùa ñaõ vì toâi maø laøm ngöôøi, ñeå toâi yeâu meán vaø ñi theo Ngaøi hôn" (s. 104). Ñieàu vöøa noùi khieán moân ñeä cuûa Chuùa khaùc haún nhöõng ngöôøi ngoaøi Thieân Chuùa giaùo, ví duï nhöõng tu só phaät giaùo, nhöõng thaày yoga AÁn ñoä, v.v.; nhöõng ngöôøi naøy cuõng töï nguyeän soáng ngheøo, nhöng hoï soáng ngheøo vaø, toång quaùt hôn, hoï tu thaân, vì nhöõng lyù do khaùc, nhö ñeå tìm söï giaûi thoaùt, ñeå tìm giaù trò cho baûn thaân, v.v., nghóa laø hoï haønh ñoäng theo höôùng quy ngaõ; traùi laïi, moân ñeä cuûa Chuùa laø ngöôøi quy Kitoâ. Veà söï chòu sæ nhuïc hay laêng maï cuõng theá, khoâng rieâng gì moân ñeä cuûa Chuùa môùi phaûi saün saøng ñoùn nhaän, nhöng hoï khaùc vôùi moân ñeä cuûa Chuùa veà ñoäng cô thuùc ñaåy beân trong.
Toùm laïi, yù töôûng noi göông Chuùa chòu sæ nhuïc vaø soáng ngheøo khoù, ñöôïc chính thöùc neâu ra trong baøi Vöông quoác laø baøi khai maïc chaëng ñöôøng môùi cuûa cuoäc haønh trình thieâng lieâng ñeå chæ höôùng ñi cho ngöôøi tónh taâm. Caùc baøi Giaùng sinh, Hai laù côø hieäu vaø Ba kieåu khieâm nhöôøng seõ laàn löôït noái tieáp vaøo baøi Vöông quoác ñeå boå sung hoaëc laøm roõ hôn yù nghóa cuõng nhö muïc ñích cuûa vieäc choïn chòu sæ nhuïc vaø söï ngheøo khoù. Bôûi vaäy, caên cöù vaøo nhöõng ñieàu ñaõ noùi treân, chuùng ta coù lyù ñeå baûo raèng baøi Vöông quoác laø moät trong nhöõng baøi then choát cuûa saùch Linh thao. Ñoù cuõng laø yù kieán cuûa ñaïi ña soá nhöõng taùc giaû nguyeân cöùu saùch Linh thao. Qua nhöõng baøi vöøa nhaéc tôùi vaø, caùch chung hôn, qua nhöõng baøi suy ngaém cuûa Tuaàn Hai vaø Ba, ngöôøi tónh taâm seõ coù dòp töï kieåm ñieåm ñeå, nhôø ôn soi saùng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, nhaän thaáy mình ñaõ noi göông Ñöùc Kitoâ nhö theá naøo vaø seõ coøn phaûi soáng theá naøo, ñeå neân gioáng Ngaøi hôn nöõa khoâng nhöõng trong söï choïn höôùng ñi cô baûn cho cuoäc ñôøi mình, maø coøn ngay caû trong caùch soáng cuï theå haèng ngaøy.
"Neáu Chuùa uy linh raát thaùnh muoán choïn vaø nhaän con vaøo ñôøi soáng vaø baäc soáng aáy." - Ñaây laø caâu ngöôøi tónh taâm thöa vôùi Ñöùc Kitoâ ñeå keát thuùc kinh nguyeän. Baèng vieäc xöng Ngaøi laø Chuùa uy linh, hoï nhaéc laïi ñòa vò Thieân Chuùa vaø Vua (vónh cöûu) cuûa Ngaøi. Vieäc duøng tónh töø raát thaùnh theâm vaøo thaønh cuïm töø Chuùa uy linh raát thaùnh laø moät caùch khaùc nöõa tuyeân xöng Ñöùc Kitoâ laø Thieân Chuùa. Thöïc vaäy, söï thaùnh thieän laø öu phaåm ñaëc thuø cuûa Thieân Chuùa: Thieân Chuùa laø Ñaáng thaùnh (Hoâseâ 11,9; Lv 19,2; 20, 6; Is 10,21, v.v.), laø Ñaáng ba laàn thaùnh (Is 6,3); Ngaøi laø Ñaáng thaùnh xeùt theo baûn tính cuûa Ngaøi: Danh Ngaøi laø thaùnh (Tv 33, 21; Am 2,7; Lc 1,49). Trong Taân öôùc, Ñöùc Kitoâ ñöôïc goïi laø Ñaáng thaùnh: "Vì theá Ñaáng saép sinh ra seõ laø Ñaáng thaùnh" (Lc 1,35). Hieán cheá tín lyù veà Giaùo hoäi (Lumen Gentium) cuûa Coâng ñoàng Vaticanoâ II vieát: "Ñöùc Kitoâ, con cuûa Thieân Chuùa, Ngaøi cuøng vôùi Ñöùc Chuùa Cha vaø Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc toân xöng laø Ñaáng thaùnh duy nhaát" (s. 39).
Sau khi ñaõ baøy toû öôùc nguyeän vaø quyeát taâm noi göông Chuùa chòu sæ nhuïc vaø choïn söï ngheøo khoù hieän thöïc, ngöôøi tónh taâm duøng töø neáu: "Neáu Chuùa uy linh raát thaùnh muoán choïn con", bôûi vì, vôùi baøi Vöông quoác naøy, hoï baét ñaàu böôùc sang Tuaàn Hai cuûa khoùa Linh thao, neân hoï ñöôïc giaû thieát chæ môùi khôûi söï ñi tìm cho thaáy yù muoán cuûa Thieân Chuùa, cuõng nghóa laø hoï chöa bieát chaéc mình ñöôïc Ñöùc Kitoâ nhaän vaøo ñôøi soáng hay baäc soáng ñaëc bieät theo nhö noäi dung cuûa kinh nguyeän. Bôûi ñaáy dó nhieân caâu giaû ñònh vôùi töø neáu kia trôû neân thöøa ñoái vôùi ngöôøi tónh taâm naøo ñaõ döùt khoaùt choïn ñôøi soáng hay loái soáng ñoù do ñaõ nhaän thaáy roõ yù muoán cuûa Thieân Chuùa laø nhö theá. Tuy vaäy yù töôûng naèm trong caâu ñoù cuõng vaãn höõu ích cho hoï. Hoï xaùc nhaän raèng vieäc noi göông Chuùa chòu sæ nhuïc vaø caûnh ngheøo khoù laø ñieàu hoï öôùc muoán, nhöng ñaáy laø veà phía hoï; söï öôùc muoán naøy coøn tuøy thuoäc ôû yù muoán cuûa Chuùa.
Nhaân tieän neân nhaéc qua raèng moïi tín höõu ñeàu ñöôïc keâu goïi trôû neân thaùnh thieän hoaëc toaøn thieän, vaø ñieàu naøy thuoäc veà chính bí tích Thanh taåy maø hoï ñaõ lónh nhaän. Nhöng khoâng phaûi moïi tín höõu ñeàu ñöôïc keâu goïi ñaït tôùi cuøng moät ñænh cao cuûa söï toaøn thieän, maø laø ñaït tôùi söï toaøn thieän töông öùng vôùi nhöõng aân hueä maø Thieân Chuùa ban cho, baèng chöùng hieån nhieân laø chaúng ai daùm nghó mình ñöôïc keâu goïi trôû neân toaøn thieän baèng Ñöùc Maria! Thaùnh Phaoloâ vieát: "Moãi ngöôøi chuùng ta nhaän ñöôïc aân suûng theo möùc ñoä Ñöùc Kitoâ ban cho" (Ep 4,7). Vaäy ñöôïc chòu sæ nhuïc vaø soáng ngheøo khoù vôùi Chuùa laø moät aân hueä maø Chuùa ban cho ai thì tuøy ôû Chuùa, ñuùng nhö xöa Chuùa ñaõ noùi vôùi caùc moân ñeä: "Khoâng phaûi anh em ñaõ choïn Thaày, maø laø Thaày ñaõ choïn anh em" (Ga 15,16). Vì nhaän ñaây laø moät ôn ban khoâng cuûa Chuùa neân, nhö chuùng ta seõ thaáy ôû baøi Hai laù côø hieäu, ngöôøi tónh taâm xin Chuùa ban cho mình ôn ñoù (s. 147).
Chuùng ta haõy chuù yù ñeán töø muoán (neáu Chuùa muoán). Ñieåm suy gaãm moät cuûa phaàn nhoû hai ñaõ noùi roõ raèng Chuùa keâu goïi heát moïi ngöôøi coäng taùc vôùi Chuùa, bôûi vaäy neáu ai ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Chuùa maø laïi coøn ñaët ra cho Chuùa ñieàu kieän laø neáu Chuùa muoán vaø choïn hoï thì quaû laø hoï laøm moät vieäc thöøa. Vì theá ñieåm suy gaãm noùi raèng söï ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Chuùa laø ñieàu thích hôïp cho taát caû nhöõng ai bieát phaùn ñoaùn. Dó nhieân ñoâi khi, do hoaøn caûnh, keû ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Chuùa phaûi chaáp nhaän khoâng chæ cöïc nhoïc maø caû söï chòu sæ nhuïc vaø ngheøo khoù. Nhöng ñieàu phaûi nhaán maïnh laø söï sæ nhuïc vaø ngheøo khoù khoâng laøm neân ñaëc ñieåm cuûa cuoäc ñôøi hoï; laïi ñaây laø tröôøng hôïp hoï chaáp nhaän chöù khoâng phaûi hoï töï yù ñi tìm nhö trong tröôøng hôïp ñöôïc noùi tôùi ôû ñieåm suy gaãm ba, vaø caùch rieâng ôû kinh nguyeän thuoäc ñieåm suy gaãm naøy.
Lôøi keâu goïi cuûa Chuùa chæ noùi ñeán söï chaáp nhaän lao khoå, nhöng veà phía ngöôøi tónh taâm, trong kinh nguyeän maø hoï ñoïc leân tröôùc maët Chuùa, Ñöùc Maria vaø toaøn theå caùc thaùnh nam nöõ, hoï toû yù muoán chòu sæ nhuïc vaø ngheøo khoù, vì theá hoï coù lyù ñeå theâm caâu: "Neáu Chuùa uy linh raát thaùnh muoán choïn vaø nhaän con vaøo ñôøi soáng vaø baäc soáng aáy." Choïn hay löïa loïc, ñieàu naøy khaùc haún vôùi vieäc keâu goïi moïi ngöôøi. ÔÛ ñaây chuùng ta nhôù laïi hình aûnh thaàn daân vaø hieäp só maø ñieåm suy gaãm ba cuûa phaàn nhoû moät ñaõ neâu ra: qua hình aûnh thaàn daân, chuùng ta nghó tôùi vieäc Ñöùc Kitoâ keâu goïi moïi ngöôøi; qua hình aûnh hieäp só, chuùng ta nghó ñeán tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi ñöôïc Ngöôøi choïn.
Theo yù kinh nguyeän thì, duø chöa bieát mình coù ñöôïc choïn khoâng, ngöôøi tónh taâm vaãn baøy toû öôùc muoán cuûa mình laø chòu sæ nhuïc vaø soáng ngheøo khoù. Ngheøo khoù khoâng nhöõng trong tinh thaàn maø caû trong ñôøi soáng vaät chaát cuï theå. Söï suy luaän cho pheùp chuùng ta baûo raèng ñoù laø haønh vi hôïp lyù vaø laønh thaùnh, bôûi leõ söï öôùc muoán naøy xuaát phaùt töø loøng meán Chuùa, moät loøng meán ñaày tính naêng ñoäng laø muoán khoâng ngöøng vöôn leân vaø taêng maïnh, chöù khoâng chòu döøng laïi. Thaùnh Gioan Breâbôùp (theá kyû 17) coù ghi trong cuoán "Soå tay thieâng lieâng" cuûa mình veà öôùc voïng ñöôïc phuùc tuaãn giaùo: "Con chæ muoán cheát cho Chuùa, neáu Chuùa ban cho con ôn ñoù, bôûi vì Chuùa ñaõ ñoaùi chòu cheát cho con." Neân ñeå yù ñeán töø neáu trong caâu trích daãn. Thaùnh I-nhaõ thaønh Antiokia (khoaûng ñaàu theá kyû 2), treân ñöôøng bò ñieäu ñi Roâma, trong thö gôûi caùc giaùo ñoaøn, noùi roõ öôùc muoán tuaãn giaùo: "Haõy ñeå toâi trôû neân thöùc aên cho caùc thuù vaät; chuùng seõ giuùp toâi ñi tôùi Thieân Chuùa. Toâi laø luùa mì cuûa Ngaøi: ñöôïc nghieàn naùt döôùi raêng aùc thuù, toâi seõ trôû neân taám baùnh tinh tuyeàn cuûa Ñöùc Kitoâ." Thaùnh Teâreâxa Haøi Ñoàng Gieâsu (theá kyû 19) thuoäc tu vieän Caùt-minh ôû Phaùp, ñaõ öôùc ao ñöôïc sang taän Vieät Nam xa laï ñeå soáng cuoäc ñôøi taän hieán ôû ñoù.
Neáu döïa vaøo caâu: "Neáu Chuùa uy linh raát thaùnh muoán choïn vaø nhaän con", vaø vaøo caâu: "Nhöõng keû muoán nhieät tình vaø noåi baät hôn", thì khoâng theå phuû nhaän raèng baøi Vöông quoác phaân bieät hai haïng ngöôøi: haïng ngöôøi thöôøng vaø haïng ngöôøi ñöôïc choïn, phaàn naøo töông öùng vôùi haïng baày toâi thöù daân vaø haïng hieäp só. Tuy nhieân, ñoái vôùi ngöôøi tónh taâm, söï phaân bieät naøy khoâng coù yù baûo raèng, veà phía hoï, hoï muoán choïn baäc thaáp hay baäc cao cuõng ñöôïc. Trong saùch linh thao "Lôøi maøo ñaàu ñeå suy xeùt veà caùc baäc soáng" (s. 135) cuõng phaân bieät giöõa hai baäc soáng laø söï tuaân thuû caùc giôùi leänh vaø söï toaøn thieän theo Phuùc aâm, vaø noùi ñeán vieäc Chuùa Gieâsu soáng theo baäc soáng thöù nhaát khi Ngaøi vaâng lôøi cha meï, baäc soáng thöù hai khi Ngaøi boû cha meï ñeå ôû laïi ñeàn thôø. Nhöng hieån nhieân söï phaân bieät naøy khoâng haøm yù raèng luùc naøy thì Chuùa döøng laïi ôû baäc soáng thöù nhaát, vaø luùc khaùc Chuùa tieán leân baäc soáng thöù hai. Chæ coù theå baûo raèng tröôøng hôïp naøy töông öùng vôùi baäc soáng thöù nhaát, vaø tröôøng hôïp khaùc töông öùng vôùi baäc soáng thöù hai.
Vaäy neáu caên cöù vaøo baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng khuyeân chuùng ta chæ muoán vaø choïn caùi gì daãn ñöa chuùng ta hôn tôùi cöùu caùnh (s. 23,7), vaø neáu caên cöù vaøo ñieåm suy gaãm ba thuoäc phaàn nhoû hai cuûa baøi Vöông quoác naøy noùi ñeán tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi muoán nhieät tình vaø noåi baät hôn trong vieäc phuïng vuï Ñöùc Kitoâ, thì söï phaân bieät hai baäc soáng cao thaáp treân kia (thuoäc hai haïng ngöôøi khaùc nhau) ñöôïc pheùp hieåu nhö laø moät caùch phaân bieät hai caáp ñoä vì muïc ñích so saùnh maø thoâi, chöù khoâng coù yù baûo raèng ngöôøi tónh taâm coù theå döøng laïi ôû caáp ñoä döôùi, bôûi leõ con ñöôøng hoï ñi chæ coù moät chieàu laø tieán leân maõi ñeå tìm caùi hôn trong vieäc phuïng söï Chuùa. Vaø bôûi ñaáy môùi coù kinh nguyeän daâng hieán.
Ñieåm suy gaãm ba naøy ñaùp öùng maáy caâu Chuùa noùi trong Phuùc aâm maø chuùng ta ñaõ coù dòp trích daãn. Ví duï veà söï thanh baàn: "Con choàn coù hang vaø chim trôøi coù toå, Con loaøi ngöôøi thì khoâng coù choã töïa ñaàu" (Lc 9,58), hoaëc caâu: "Anh haõy ñi, baùn caùi anh coù, ñem cho ngöôøi ngheøo, vaø anh seõ ñöôïc moät kho taøng treân trôøi. Roài anh haõy ñeán theo toâi" (Mt 19,21). Veà vieäc chòu sæ nhuïc, Chuùa baùo tröôùc cho caùc moân ñeä: "Hoï seõ noäp anh em cho toøa coâng nghò vaø ñaùnh ñoøn anh em giöõa hoäi ñöôøng. Vaø anh em seõ bò ñieäu ra tröôùc maët caùc vua quan vì Thaày" (10, 17-18). Tuy nhieân, vieäc ñieåm suy gaãm ba ñang noùi ôû ñaây khoâng nhaéc xa gaàn gì ñeán nhöõng tieáng goïi hay nhöõng lôøi nhaén nhuû naøy cuûa Chuùa, laø ñieàu hôïp lyù, bôûi vì, nhö ñaõ noùi, ñieåm suy gaãm ba giaû thieát raèng ngöôøi tónh taâm chöa hoaëc khoâng bieát mình coù ñöôïc Chuùa choïn vaø goïi vaøo baäc soáng hay loái soáng ñoù khoâng. Ñieåm suy gaãm ba chæ môùi noùi ñeán öôùc voïng vaø quyeát taâm cuûa hoï veà vaán ñeà naøy, chöù khoâng noùi ñeán yù muoán cuûa Chuùa ñoái vôùi hoï cuõng veà vaán ñeà ñoù. Ít laø noùi theo nguyeân taéc, hoï coøn ñang ñi tìm yù muoán cuûa Chuùa.
Toùm laïi, trong baøi Vöông quoác, Ñöùc Kitoâ môøi goïi ngöôøi ta coäng taùc vôùi Ngaøi trong coâng cuoäc rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa cho toaøn theå nhaân loaïi. Moái töông quan tam giaùc xuaát hieän: keû ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Chuùa laø keû töï ñaët mình trong töông quan vôùi Chuùa vôùi tö caùch coäng taùc vieân cuûa Ngaøi ñeå, cuøng vôùi Ngaøi, hoï ñaët mình trong töông quan vôùi nhöõng ngöôøi caàn ñöôïc chinh phuïc veà cho Thieân Chuùa. Saùng kieán taïo ra töông quan tam giaùc naøy laø cuûa Chuùa, vaø ñieàu naøy dó nhieân cho thaáy tình yeâu cuûa Ngaøi ñoái vôùi nhöõng keû Ngaøi keâu goïi vaø ñoái vôùi nhöõng keû Ngaøi muoán chinh phuïc. Ñoái vôùi nhöõng keû ñi theo Ngaøi, Ngaøi seõ cho hoï ñöôïc vaøo trong vinh quang vôùi Ngaøi nôi Ñöùc Chuùa Cha; ñoái vôùi nhöõng keû khaùc, Ngaøi muoán ñem chaân lyù ñeán cho hoï, vaø ñaây laø chaân lyù giaûi thoaùt khieán hoï ñöôïc gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa. Nhö vaäy söï chuyeån ñoäng qua laïi cuûa caùc moái töông quan kia khôûi töø Ñöùc Kitoâ nhö ñieåm xuaát phaùt, vaø ñích ñieåm maø noù höôùng tôùi seõ laø söï ñoaøn tuï haïnh phuùc treân thieân quoác: nhöõng keû ñi theo Chuùa cuõng nhö nhöõng keû ñöôïc Chuùa chinh phuïc, taát caû seõ ñöôïc ôû trong trieàu ñình thieân quoác cuûa "Vua vónh cöûu vaø Chuùa vaïn vaät".
Vöøa roài chæ môùi noùi ñeán söï hieän höõu cuûa moái töông quan tam giaùc, nghóa laø chuùng ta chæ môùi ôû trong bình dieän lyù thuyeát. Nhöng khi ñoïc leân kinh nguyeän töï hieán, ngöôøi tónh taâm coøn töï ñaët mình trong töông giao tröïc tieáp vôùi Ñöùc Kitoâ. Qua kinh nguyeän naøy, hoï baøy toû cho Ngaøi thaùi ñoä, taâm tình vaø öôùc nguyeän cuûa hoï lieân quan ñeán vieäc ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Ngaøi. Leõ taát nhieân hoï ñi theo phuïng söï Ngaøi trong söï hieäp nhaát vôùi Giaùo hoäi cuûa Ngaøi, nhö seõ thaáy khi noùi veà vieäc caûm nghó theo Giaùo hoäi (s. 352- 370).
Kinh nguyeän töï hieán dieãn taû tính tích cöïc cao ñoä cuûa söï ñaùp laïi yù muoán cuûa Chuùa: ngöôøi tónh taâm khoâng nhöõng saün saøng chòu cöïc nhoïc vôùi Ngaøi, maø coøn muoán phuïng söï Ngaøi hôn baèng söï noi göông Ngaøi chòu sæ nhuïc vaø soáng caûnh ngheøo laø nhöõng caùi laøm neân ñaëc ñieåm cuoäc soáng traàn theá cuûa Ngaøi, laø nhöõng caùi laøm thaønh con ñöôøng Ngaøi ñaõ ñi trong vieäc thi haønh söï meänh cöùu ñoä.
Baøi Vöông quoác, caùch rieâng ôû ñieåm suy gaãm ba naøy, vaïch ra tröôùc maët ngöôøi tónh taâm moät höôùng ñi cho söï löïa choïn maø hoï seõ thöïc hieän trong Tuaàn Hai naøy. Thöïc ra, khoâng moät ai muoán gaén boù vôùi Chuùa vaø muoán noåi baät trong vieäc phuïng söï Chuùa, muoán heát loøng yeâu meán vaø theo göông Chuùa, maø laïi khoâng chaáp nhaän höôùng ñi ñoù; noù laø höôùng ñi duy nhaát cuûa keû muoán ñi theo Chuùa Gieâsu vaùc thaäp giaù, vì choïn noù laø thöïc hieän caâu Chuùa ñaõ noùi vôùi caùc moân ñeä: "Haõy boû mình ñi vaø vaùc thaäp giaù mình, vaø haõy theo Thaày" (Mt 16,24). Nhöõng baøi taäp khaùc tieáp theo seõ giuùp ngöôøi tónh taâm xaùc tín veà yù nghóa vaø giaù trò cuûa höôùng ñi ñoù ñeå hoï theâm saün saøng vaø quyeát taâm daán thaân, vaø baét ñaàu laø baèng moät söï löïa choïn cuûa rieâng hoï. Noùi löïa choïn laø haøm yù raèng, veà phía hoï, ñoù laø moät haønh vi coù phaùn ñoaùn vaø töï do. Ñaøng khaùc tuy höôùng ñi chung laø nhö theá, nhöng noù goàm nhieàu neùt khaùc nhau tuøy theo söï löïa choïn cuûa moãi ngöôøi: moãi ngöôøi coù caùch soáng, loái soáng hay baäc soáng cuûa rieâng mình; khoâng phaûi ai cuõng laø thaùnh Phanxicoâ Xavieâ, thaùnh Gioan Thaùnh giaù, thaùnh Teâreâxa Haøi ñoàng Gieâsu v.v. Trong vöôøn Giaùo hoäi coù nhieàu thöù hoa!
Baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng noùi ñeán ba vieäc phaûi laøm thuoäc cöùu caùnh ñôøi ngöôøi, laø taùn döông, toân kính vaø phuïng söï Thieân Chuùa. Vaäy ôû baøi Vöông quoác, ba vieäc ñoù, moät caùch cuï theå, thu vaøo vieäc ñi theo Ñöùc Kitoâ. Baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng khuyeân: "Chæ öôùc ao vaø choïn löïa caùi gì daãn ñöa chuùng ta hôn tôùi cöùu caùnh maø vì noù chuùng ta ñöôïc döïng neân" (s. 23,7). Vaäy ôû baøi Vöông quoác, ñieàu naøy coát ôû chòu sæ nhuïc vaø soáng ngheøo khoù ñeå noi göông Ñöùc Kitoâ, Ngaøi laø Con Moät cuûa Thieân Chuùa, laø Ñaáng hoaøn toaøn ñeïp loøng Ñöùc Chuùa Cha, laø Ñaáng ñaõ giaùng traàn vaø soáng moät cuoäc ñôøi ñöôïc ñan deät baèng nhöõng sæ nhuïc vaø söï ngheøo khoù ñeå thi haønh yù muoán cuûa Cha Ngaøi laø cöùu chuoäc nhaân loaïi.
Moät vieãn töôïng toâng ñoà môû ra tröôùc maét ngöôøi tónh taâm khi hoï baét ñaàu böôùc vaøo Tuaàn Hai: Ñöùc Kitoâ ñöôïc giôùi thieäu cho hoï laø Ñaáng ñi rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa ñeå giaûi thoaùt moïi ngöôøi khoûi quyeàn löïc toäi loãi, vaø keû ñi theo Ngaøi laø keû coäng taùc vôùi Ngaøi trong söù meänh naøy. Vaø ôû maøo ñaàu hai cuûa baøi suy nieäm naøy, ngöôøi tónh taâm ñaõ xin ôn ñöôïc tham döï söù meänh ñoù cuûa Chuùa khi hoï xin ôn khoâng bòt tai laïi tröôùc lôøi keâu goïi cuûa Chuùa, nhöng mau maén ñaùp laïi, gioáng nhö tröôøng hôïp hai anh em Pheâroâ vaø Anreâ ñöôïc Chuùa baûo: "Haõy theo Toâi", hai oâng laäp töùc boû laïi taát caû ñeå ñi theo Chuùa; hai anh em Giacoâbeâ vaø Gioan cuõng theá (Mt 4,18-22).
Theo saùch Linh thao, ngöôøi tónh taâm seõ suy gaãm veà baøi Vöông quoác hai laàn - laøm laàn hai khoâng ñoàng nghóa vôùi laëp laïi - moät laàn vaøo buoåi saùng sau khi thöùc daäy, moät laàn vaøo böõa côm tröa hoaëc côm toái (s. 99).
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page