Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Nhö ñaõ roõ, trong Tuaàn Hai, ngöôøi tónh taâm chieâm ngöôõng Ñöùc Kitoâ töø khi Ngaøi nhaäp theå vaø giaùng sinh cho tôùi khi Ngaøi baét ñaàu böôùc vaøo cuoäc Tuaãn naïn. Xeùt veà maët thôøi gian, ñaây laø gaàn troïn cuoäc soáng cuûa Chuùa. Noùi cho ñuùng thì cuoäc Tuaãn naïn vaø, roäng hôn, caû cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa, cuõng thuoäc veà quaõng ñôøi coâng khai cuûa Chuùa, nhöng vì bieán coá Tuaãn naïn vaø Phuïc sinh mang yù nghóa vaø giaù trò heát söùc ñaëc bieät, neân noù ñöôïc taùch rieâng vaø daønh cho Tuaàn Ba vaø Boán. Vaäy cuoäc ñôøi cuûa Chuùa töø nhaäp theå cho tôùi giaùp cuoäc Tuaãn naïn ñöôïc chia thaønh hai: quaõng ñôøi thô aáu vaø aån daät, vaø quaõng ñôøi hoaït ñoäng coâng khai. Söï phaân bieät ñöôïc ñaùnh daáu baèng hai baøi Hai laù côø hieäu vaø Ba haïng ngöôøi daønh rieâng cho ngaøy thöù boán cuûa Tuaàn.
Veà soá löôïng thôøi gian daønh cho moãi quaõng ñôøi cuûa Chuùa, soá löôïng naøy khoâng chia ñeàu: theo lyù thuyeát, quaõng ñôøi thô aáu vaø aån daät goàm ba ngaøy, quaõng ñôøi coâng khai goàm taùm ngaøy (khoâng keå vieäc xen vaøo giöõa hai quaõng ñôøi ñoù ngaøy thöù boán vôùi hai baøi Hai laù côø hieäu vaø Ba haïng ngöôøi). Noùi laø theo lyù thuyeát vì, theo lyù thuyeát, Tuaàn Hai laâu möôøi hai ngaøy; nhöng, vaãn theo saùch Linh thao, Tuaàn Hai (cuõng nhö caùc Tuaàn khaùc) coù theå ruùt vaén laïi hoaëc keùo daøi theâm, tuøy nhö soá thôøi giôø maø ngöôøi tónh taâm muoán daønh cho hoaëc tuøy theo lôïi ích thieâng lieâng maø hoï thu nhaän ñöôïc (s. 162,1-2). Vì theá hoï coù theå keùo daøi thôøi gian chieâm nieäm veà quaõng ñôøi tröôùc hay veà quaõng ñôøi sau cuûa Chuùa, hoaëc veà caû hai. Nhöng giöõa vieäc chieâm nieäm veà quaõng ñôøi tröôùc vaø vieäc chieâm nieäm veà quaõng ñôøi sau coù söï khaùc bieät. Ñoù laø, trong khi veà quaõng ñôøi tröôùc cuûa Chuùa, saùch Linh thao giôùi thieäu hai ñeà taøi chieâm nieäm cho moãi ngaøy thì, veà quaõng ñôøi sau cuûa Chuùa chæ giôùi thieäu coù moät. Saùch Linh thao khoâng noùi lyù do taïi sao coù söï khaùc nhau naøy. Chaéc chaén coâng vieäc löïa choïn khoâng lieân heä ñeán vaán ñeà giaûm bôùt ñeà taøi, bôûi leõ soá giôø daønh cho vieäc chieâm nieäm cuûa moãi ngaøy vaãn khoâng thay ñoåi. Nhöng chuùng ta cuõng coù theå nhaän thaáy ñieàu naøy laø, veà quaõng ñôøi tröôùc cuûa Chuùa, hai ñeà taøi chieâm nieäm cuûa moãi ngaøy deã ñöôïc hôïp laïi chung vôùi nhau ñeå laøm thaønh baøi laëp laïi vaø baøi aùp duïng nguõ quan.
Caùc baøi chieâm nieäm trong Tuaàn ñöôïc giôùi thieäu hôïp vôùi thöù töï saün coù trong Phuùc aâm, tröø hai tröôøng hôïp. Tröôøng hôïp thöù nhaát laø söï ñaûo loän thöù töï cuûa hai baøi chieâm nieäm daønh cho ngaøy thöù ba vaø trích trong Phuùc aâm theo thaùnh Luca: söï kieän Chuùa naêm leân möôøi hai tuoåi ñaõ ôû laïi ñeàn thôø sau khi haønh höông cuøng vôùi cha meï, laø söï kieän xaûy ra tröôùc söï kieän Chuùa theo cha meï trôû veà Nagiareùt; nhöng söï kieän thöù hai naøy laïi ñöôïc duøng ñeå laøm ñeà taøi chieâm nieäm tröôùc söï kieän thöù nhaát. Chuùng ta coù theå phoûng ñoaùn ít laø hai lyù do cuûa söï ñaûo thöù töï naøy. Lyù do thöù nhaát: ñeà taøi Chuùa trôû veà Nagiareùt coù yù noùi ñeán moät quaõng thôøi gian daøi vaø lieân tuïc, töùc quaõng ñôøi thô aáu vaø aån daät, mang ñaëc ñieåm laø söï phuïc tuøng cha meï, coøn vieäc Ngaøi ôû laïi ñeàn thôø khieán cha meï phaûi lo laéng ñi tìm, chæ laø moät bieán coá nhaát thôøi ghi moät daáu aán vaøo khoaûng thôøi gian soáng aån daät kia. Lyù do thöù hai: trong "Maøo ñaàu ñeå suy xeùt veà caùc baäc soáng" (s. 135) thuoäc veà muïc löïa choïn trong saùch Linh thao, coù noùi ñeán hai baäc soáng khaùc nhau, moät baäc soáng ñöôïc gôïi yù qua vieäc Chuùa soáng vaâng lôøi cha meï, vaø moät baäc soáng ñöôïc gôïi yù qua vieäc Chuùa boû cha meï ñeå ôû laïi trong ñeàn thôø ñeå hieán mình cho vieäc phuïng söï "Cha vónh cöûu cuûa Ngaøi". Baäc soáng tröôùc laø baäc soáng tuaân thuû caùc giôùi leänh, vaø baäc soáng sau goïi laø "söï toaøn thieän theo Phuùc aâm". Vieäc ñaûo thöù töï giöõa hai ñeà taøi chieâm nieäm noùi treân coù theå nhaèm muïc ñích dieãn taû söï töông öùng vôùi thöù töï thaáp vaø cao veà giaù trò (giaù trò khaùch quan) cuûa hai baäc soáng.
Tröôøng hôïp thöù hai khoâng theo thöù töï saün coù trong Phuùc aâm, laø ñeà taøi "söï giaûng daïy trong ñeàn thôø" trích trong Phuùc aâm theo thaùnh Luca (Lc 19,47-48). Theo thaùnh Luca, phaàn töôøng thuaät naøy ñaët lieàn sau söï kieän Chuùa ñuoåi nhöõng ngöôøi buoân baùn nôi ñeàn thôø; maø theo thaùnh Luca cuõng nhö thaùnh Maùttheâu thì vieäc Chuùa xua ñuoåi nhöõng ngöôøi buoân baùn xaûy ra sau khi Chuùa ñöôïc daân chuùng ñoùn röôùc vaøo thaønh Gieârusalem. Nhöng saùch Linh thao ñaõ ñaët baøi chieâm nieäm "söï giaûng daïy trong ñeàn thôø" vaøo ngaøy thöù möôøi cuûa Tuaàn, vaø ñöa baøi chieâm nieäm "Leã laù" vaøo ngaøy möôøi hai. Söï ñoåi thöù töï naøy cuõng deã giaûi thích: ñeà taøi veà Chuùa giaûng daïy trong ñeàn thôø ñöôïc taùch khoûi söï kieän lieàn tröôùc ñoù laø vieäc Chuùa xua ñuoåi nhöõng ngöôøi buoân baùn nôi ñeàn thôø, ñeå chæ coù yù noùi hai ñieåm nhö ñöôïc ghi trong saùch Linh thao (s. 288): Chuùa giaûng daïy trong ñeàn thôø (töùc Chuùa thi haønh söù meänh rao giaûng Nöôùc Trôøi), Chuùa trôû laïi Beâthania - ñieåm thöù hai naøy khoâng coù trong Phuùc aâm theo thaùnh Luca, nhöng phoûng theo Phuùc aâm theo thaùnh Maùttheâu (Mt 21,17). Baøi Leã laù ñöôïc daønh laïi sau ñeå keát thuùc cuoäc ñôøi hoaït ñoäng coâng khai cuûa Chuùa, vaø ñieàu naøy phuø hôïp vôùi phuïng vuï theo ñoù Tuaàn Thaùnh baét ñaàu vôùi Leã laù.
Khoâng keå cuoäc ñôøi thô aáu vaø aån daät cuûa Chuùa chæ ñöôïc noùi ñeán trong Phuùc aâm theo thaùnh Maùttheâu vaø thaùnh Luca, taát caû boán Phuùc aâm ñeàu töôøng thuaät daøi cuoäc ñôøi coâng khai cuûa Chuùa, do ñaáy caû boán Phuùc aâm coù theå cung caáp raát nhieàu nhöõng "maàu nhieäm", nhöõng caûnh duøng laøm ñeà taøi chieâm nieäm. Nhöng tuy Tuaàn Hai goàm möôøi hai ngaøy, toång coäng chæ coù taùm baøi chieâm nieäm veà cuoäc ñôøi coâng khai cuûa Chuùa, vì töø ngaøy thöù naêm trôû ñi cho tôùi heát tuaàn, moãi ngaøy chæ coù moät ñeà taøi chieâm nieäm. Vaäy dó nhieân phaûi coù söï choïn ñeà taøi naøy vaø boû ñeà taøi noï, ñieàu khoâng xaåy ra cho Tuaàn Ba vaø Tuaàn Boán, vì trong Tuaàn Ba vieäc chieâm nieäm bao truøm toaøn theå taøi lieäu maø Phuùc aâm cung caáp veà cuoäc Tuaãn naïn cuûa Chuùa; vaø trong Tuaàn Boán, vieäc chieâm nieäm veà cuoäc Phuïc Sinh cuûa Chuùa duøng ñeán khoâng nhöõng toaøn theå taøi lieäu cuûa Phuùc aâm, maø coøn caû nhöõng taøi lieäu ngoaøi Phuùc aâm, nhö seõ coù dòp noùi sau.
Caùc ñeà taøi chieâm nieäm lieân quan ñeán cuoäc ñôøi coâng khai cuûa Chuùa ñöôïc trích töø Phuùc AÂm theo Thaùnh Mattheâu laø chính; Phuùc aâm theo Thaùnh Luca vaø theo Thaùnh Gioan ñöôïc duøng tôùi khi ñeà taøi khoâng coù trong Phuùc aâm theo Thaùnh Mattheâu. Noùi roõ hôn: naêm ñeà taøi laáy töø Phuùc aâm theo Thaùnh Mattheâu (trong ñoù coù moät ñeà taøi chung vôùi Phuùc aâm theo Thaùnh Luca); moät ñeà taøi cuûa rieâng Phuùc aâm theo Thaùnh Luca; moät ñeà taøi cuûa rieâng Phuùc aâm theo Thaùnh Gioan; moät ñeà taøi toång hôïp (cuûa ngaøy thöù baûy) laø baøi "Lôøi keâu goïi caùc toâng ñoà", phoûng theo caû boán Phuùc aâm. Thöù töï caùc ñeà taøi cuõng theo thöù töï trong Phuùc aâm, tröø moät tröôøng hôïp ñaûo thöù töï (coäng vôùi moät tröôøng hôïp ñaûo thöù töï, lieân quan ñeán quaõng ñôøi aån daät cuûa Chuùa) ñaõ nhaéc ñeán treân kia.
Nhö chuùng ta ñeàu roõ, moãi saùch Phuùc aâm coù nhöõng quan ñieåm rieâng, coù caùi nhìn thaàn hoïc rieâng veà maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ. Vì theá ñeå hieåu nhöõng caâu hay nhöõng ñoaïn trích töø moät quyeån saùch Phuùc aâm naøo duøng laøm ñeà taøi chieâm nieäm, chuùng ta khoâng ñöôïc taùch bieät chuùng ra khoûi saùch Phuùc aâm ñoù. Cuõng vì theá vieäc ôû ñaây duøng nhöõng caâu hay ñoaïn trích töø caùc saùch Phuùc aâm khaùc nhau laøm ñeà taøi chieâm nieäm, khoâng ñöôïc coi nhö laø coù yù ñònh hoøa troän caùc saùch Phuùc aâm laïi vôùi nhau thaønh moät, maø laø nhaèm giuùp thaáy roõ khía caïnh naøo ñoù cuûa cuoäc ñôøi Ñöùc Kitoâ nhôø ôû söï boå tuùc cho nhau giöõa caùc saùch Phuùc aâm.
Duøng ñeà taøi naøy vaø boû ñeà taøi khaùc maø saùch Linh thao giôùi thieäu, ñieàu ñoù laø tuøy, vì theo ghi chuù cuûa saùch Linh thao maø chuùng ta ñaõ noùi tôùi, thì coù theå ruùt vaén hay keùo daøi Tuaàn Hai; laïi cuõng ghi chuù naøy coøn theâm raèng "Ñaây chæ laø moät daãn nhaäp vaø moät phöông phaùp ñeå sau ñoù coù theå chieâm nieäm toát hôn vaø caùch ñaày ñuû hôn" (s. 162). Tuy nhieân vieäc saùch Linh thao giôùi thieäu nhöõng ñeà taøi chieâm nieäm chaéc cuõng phaûi do moät löïa choïn coù caân nhaéc, maø söï kieän ñaûo thöù töï hai baøi chieâm nieäm laø moät baèng chöùng hay moät daáu chæ. Xem ra khoù coù theå tìm ñöôïc giaûi thích coù ñuû tính caùch thuyeát phuïc veà vaán ñeà naøy, nhöng cuõng xin neâu ra söï kieän laø chuùng ta coù theå nhaän thaáy nhöõng neùt lieân heä hoaëc aån hoaëc hieän, hoaëc xa hoaëc gaàn, cuûa nhöõng baøi chieâm nieäm Phuùc aâm (töø baøi Giaùng sinh trôû ñi) vôùi hoaëc baøi Vöông quoác hoaëc baøi Hai laù côø hieäu hoaëc vôùi caû hai.
Ngoaøi ra cuõng neân ghi nhaän moái lieân heä cuûa baøi Nhaäp theå (ngaøy thöù nhaát) vôùi baøi Chuùa chòu pheùp röûa (ngaøy thöù naêm) vaø baøi Chuùa bieán daïng treân nuùi (ôû muïc Caùc maàu nhieäm cuûa cuoäc ñôøi Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta). Thöïc vaäy, baøi Nhaäp theå, baøi chieâm nieäm ñaàu tieân cuûa Tuaàn, ôû ñieåm chieâm nieäm hai vaø ba, noùi ñeán Ba Ngoâi Thieân Chuùa coù yù ñònh cöùu chuoäc nhaân loaïi vaø baét ñaàu thöïc hieän yù ñònh ñoù. Vaäy sang ngaøy thöù naêm, baøi Chuùa chòu pheùp röûa caên cöù vaøo Phuùc aâm theo thaùnh Maùttheâu (Mt 3, 13-17), coi vieäc Chuùa chòu pheùp röûa naøy laø moät khôûi ñaàu môùi: Chuùa böôùc vaøo cuoäc ñôøi hoaït ñoäng coâng khai. Ñieåm ba cuûa baøi chieâm nieäm naøy ghi vaén taét: "Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng, cuõng nhö coù tieáng Ñöùc Chuùa Cha töø trôøi chöùng nhaän raèng "Ngöôøi naøy laø Con raát yeâu quyù cuûa Ta, raát ñeïp loøng Ta" (s. 273). Nhö vaäy moät laàn nöõa Thieân Chuùa Ba Ngoâi ñöôïc nhaéc ñeán trong keá hoaïch cöùu ñoä laø keá hoaïch ñöôïc uûy thaùc cho Ñöùc Kitoâ hoaøn thaønh. Baøi "Söï bieán daïng cuûa Ñöùc Kitoâ" (s. 284) ñaët tröôùc baøi "OÂng Lagiaroâ soáng laïi" (baøi cuûa ngaøy möôøi moät), noùi ñeán tieáng töø trôøi phaùn raèng "Ngöôøi naøy laø Con raát yeâu daáu cuûa Ta, haõy nghe lôøi Ngöôøi." Caâu naøy xaùc nhaän Ñöùc Kitoâ laø Con Thieân Chuùa, laø Ñaáng ñeán theá gian ñeå thöïc hieän söù meänh cöùu chuoäc ñöôïc trao phoù cho, vaø do ñoù Ngaøi laø Ñaáng ñaùng cho moïi ngöôøi nghe vaø ñi theo; vaø ôû ñaây chuùng ta nhôù ñeán baøi Vöông quoác ôû ñoù Vua vónh cöûu keâu goïi ngöôøi ta ñi theo Ngaøi; chuùng ta cuõng nhôù ñeán baøi Hai laù côø hieäu ôû ñoù Ñöùc Kitoâ keâu goïi moïi ngöôøi haõy ñeán quy tuï döôùi boùng côø cuûa Ngaøi.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page