Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Baøi taäp hai goàm nhieàu ñieàu ñöôïc coi laø boå sung vaø hoaøn bò baøi taäp moät, vaø noù taäp trung vaøo vieäc ñaøo saâu vaán ñeà caùc toäi rieâng cuûa ngöôøi tónh taâm.
ÔÛ phaàn nhaäp ñeà, maøo ñaàu moät veà caáu taïo nôi choán duøng laïi maøo ñaàu moät cuûa baøi taäp tröôùc, töùc laø ngöôøi tónh taâm töôûng töôïng nhö thaáy linh hoàn mình bò giam caàm trong theå xaùc deã hö naùt, v.v. Nhöng maøo ñaàu hai veà ôn xin, thay vì xin söï hoå theïn nhö baøi taäp moät, "xin ñöôïc noãi ñau lôùn lao vaø maõnh lieät vaø nhöõng gioït nöôùc maét vì caùc toäi" cuûa mình (s. 55) - chaûy nöôùc maét laø ñieàu thuoäc söï yeân uûi thieâng lieâng (s. 316,3). Ñaây môùi laø ñieàu maø ngöôøi tónh taâm chuû yeáu ñi tìm trong Tuaàn Nhaát naøy, nhö chuù daãn boán trong saùch Linh thao cuõng ñaõ noùi: "Coù theå xaûy ra laø trong tuaàn thöù nhaát coù nhöõng ngöôøi chaäm tìm thaáy hôn ñieàu maø hoï tìm kieám, töùc loøng thoáng hoái, söï ñau ñôùn, nöôùc maét vì nhöõng toäi cuûa mình" (s. 4,5).
ÔÛ baøi taäp moät, ngöôøi tónh taâm ñi tôùi söï hoå theïn; söï hoå theïn naøy xuaát phaùt töø choã hoï xaùc tín veà söï traàm troïng vaø taø aùc cuûa nhöõng toäi ñaõ phaïm, veà söï khoâng xöùng ñaùng höôûng ôn tha thöù cuûa Thieân Chuùa, ñoàng thôøi hoï khieâm toán ñeå thaønh thöïc vôùi baûn thaân maø nhìn nhaän mình laø keû coù toäi. Vaäy söï hoå theïn naøy chuaån bò taâm hoàn hoï ñeå, ôû baøi taäp hai, hoï tieán tôùi ñau buoàn vì ñaõ phaïm toäi. Ñaây laø söï chuyeån ñoäng cuûa taâm hoàn töø baøi taäp moät ñeán baøi taäp hai.
"Ñieåm moät laø traøng chuoãi caùc toäi, nghóa laø nhôù laïi heát caùc toäi trong cuoäc ñôøi baèng caùch nhìn xem töø naêm naøy ñeán naêm khaùc hoaëc töø thôøi kyø naøy ñeán thôøi kyø noï. Ba ñieàu giuùp ích cho vieäc ñoù: ñieàu thöù nhaát laø nhìn xem nôi vaø nhaø toâi ñaõ ôû; ñieàu thöù hai, nhöõng giao tieáp toâi ñaõ coù vôùi nhöõng ngöôøi khaùc; ñieàu thöù ba, chöùc vuï trong ñoù toâi ñaõ soáng" (s. 56).
Ngöôøi tónh taâm vaän duïng trí nhôù ñeå nhôù ñeán caùc toäi mình ñaõ phaïm doïc suoát cuoäc ñôøi. Ñeå laøm coâng vieäc töï kieåm naøy, hoï nhìn laïi
- veà thôøi gian: caùc
ñoaïn thôøi gian nhö moãi naêm,
moãi thôøi kyø;
- veà nôi choán: caùc nôi hoï ñaõ
soáng, caùc nhaø hoï ñaõ ôû;
- veà quan heä vôùi tha nhaân: nhöõng
giao tieáp hay öùng xöû ñoái
vôùi moïi ngöôøi; - veà vieäc
laøm: chöùc vuï (vaø caû ngheà
nghieäp, keá sinh nhai). Chöùc vuï goàm
traùch nhieäm vôùi baûn thaân vaø
chieàu kích quan heä xaõ hoäi.
Vaäy, nhö chuùng ta ñaõ thaáy, baøi taäp moät chæ môùi nhaéc qua moät caùch chung chung ñeán con soá to lôùn caùc toäi maø ngöôøi tónh taâm ñaõ phaïm, coøn ôû ñaây hoï töï kieåm moät caùch kyû löôõng baèng vieäc xeùt ñeán caùc goùc caïnh vaø chieàu kích cuûa cuoäc ñôøi hoï.
"Caân ño caùc toäi baèng caùch nhìn xem söï xaáu xa vaø taø aùc maø moãi toäi troïng chöùa ñöïng, cho duø ñoù laø toäi khoâng bò caám" (s. 57).
Ngöôøi tónh taâm duøng trí hieåu ñeå suy xeùt veà söï xaáu xa vaø taø aùc cuûa toäi troïng, cho duø ñoù laø toäi khoâng bò caám. Noùi toäi troïng, maø laïi coù theå laø toäi khoâng bò caám, ñieàu naøy khoù hieåu ñoái vôùi ngöôøi thôøi nay. Vaäy toäi troïng khoâng bò caám ôû ñaây hieåu laø neát xaáu xeùt nhö laø nguoàn sinh ra toäi - thôøi thaùnh I-nhaõ vaø tröôùc ñoù, ngöôøi ta goïi chung laø toäi troïng. Veà söï taø aùc cuûa toäi, xin nhaéc qua laïi ñieàu cuõng ñaõ ñöôïc noùi ñeán ôû baøi taäp moät: toäi laø moät haønh vi voâ lyù vaø ñieân roà khoâng xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi xeùt nhö laø höõu theå coù lyù tính, bôûi leõ noù laø söï töï yù quay löng laïi Ñaáng laø Chaân, Thieän, Myõ, ñeå ñi tìm caùi giaû, caùc aùc, caùi xaáu; toäi laø caùch aên ôû hoãn xöôïc vì daùm kieâu caêng khöôùc töø Ñaáng laø Taïo hoùa vaø laø Chuùa; toäi laø caùch aên ôû voâ aân vì khoâng ñaùp laïi loøng toát voâ cuøng cuûa Ñaáng laø Tình yeâu, v.v.
Baøi taäp moät ñaõ duøng töø taø aùc (malicia) ñeå chæ tính chaát cuûa toäi. Baøi taäp hai duøng theâm töø xaáu xa. Vaäy ñaây laø moät caùch vaø laø luùc nhaán maïnh caû tính chaát naøy cuûa toäi maø baøi taäp moät chöa minh nhieân neâu ra. Khoâng coù gì xaáu xa baèng vieäc con ngöôøi laø thuï taïo laïi xuùc phaïm ñeán Ñaáng laø Taïo hoùa vaø laø Chuùa cuûa mình, Ñaáng maø hoï coù nhieäm vuï (vaø caû vinh döï) taùn döông, toân kính vaø phuïng söï. Söï xaáu xa vaø taø aùc cuûa toäi seõ ñöôïc thaáy roõ hôn ôû hai ñieåm suy gaãm tieáp theo.
"Nhìn xem toâi laø ai baèng caùch giaûm mình xuoáng qua caùc ví duï: thöù nhaát, toâi nhoû beù bieát bao saùnh vôùi moïi ngöôøi; thöù hai, nhöõng con ngöôøi laø gì saùnh vôùi taát caû caùc thieân thaàn vaø caùc thaùnh treân thieân ñaøng; thöù ba, nhìn xem taát caû loaøi thuï taïo laø gì saùnh vôùi Thieân Chuùa: vaäy thì moät mình toâi, toâi coù theå laø gì ? Thöù boán, nhìn xem thaân xaùc toâi thaät hö thoái vaø xaáu xa; thöù naêm, nhìn xem toâi nhö moät veát thöông vaø moät ung nhoït töø ñoù xuaát phaùt bieát bao toäi vaø bieát bao söï ñoäc aùc vaø chaát ñoäc thaät gheâ tôûm" (s. 58).
ÔÛ ñieåm moät, ngöôøi tónh taâm nhôù ñeán caùc toäi ñaõ phaïm; ôû ñieåm hai, hoï suy xeùt veà baûn chaát xaáu xa cuûa chuùng; baây giôø, ôû ñieåm ba, hoï nhìn vaøo baûn thaân ñeå suy xeùt veà mình xeùt nhö laø chuû theå phaïm toäi. Hoï seõ nhaän ra söï nhoû beù cuûa mình nhôø vaøo caùc so saùnh. Hoï duøng caùc naác so saùnh töø thaáp tôùi cao, töø nhoû tôùi lôùn ñeå, qua moãi so saùnh hoï laïi thaáy mình nhoû beù hôn. Hoï so saùnh:
- mình vôùi moïi ngöôøi,
- nhöõng con ngöôøi vôùi caùc
thieân thaàn vaø caùc thaùnh,
- toaøn theå loaøi thuï taïo vôùi
Thieân Chuùa.
Chuùng ta laàn löôït giaûi thích nhöõng so saùnh naøy.
So saùnh thöù nhaát: "Toâi nhoû beù bieát bao saùnh vôùi moïi ngöôøi." Ñieàu naøy gôïi yù caùch chung veà söï nhoû beù cuûa caù nhaân ngöôøi tónh taâm saùnh vôùi toaøn theå nhaân loaïi. Thöïc vaäy, moãi ngöôøi chæ laø moät thaønh phaàn khoâng ñaùng keå cuûa nhaân loaïi, ví nhö moät chieác laù trong röøng caây; khaû naêng cuûa moãi ngöôøi raát haïn heïp, baèng chöùng laø khoâng ai soáng ñoäc laäp vaø coâ laäp hoaøn toaøn, hoaëc neáu coù soáng ñöôïc thì soáng trong caûnh quaù thieáu thoán veà moïi maët; nhöõng thieân taøi phaûi ñöôïc vun troàng trong xaõ hoäi môùi naûy nôû ñöôïc; nhöõng khaùm phaù vaø phaùt minh cuõng khoâng phaûi boãng döng maø coù, nhöng chuùng ñaõ ñöôïc chuaån bò bôûi nhöõng kieán thöùc vaø kinh nghieäm cuûa xaõ hoäi vaø coù khi töø nhieàu theá heä, v.v.
So saùnh thöù hai: "Nhöõng con ngöôøi laø gì saùnh vôùi taát caû caùc thieân thaàn vaø caùc thaùnh treân thieân ñaøng." Söï caùch bieät lôùn lao giöõa loaøi ngöôøi vaø caùc thaàn thaùnh maø baûn vaên coøn duøng theâm cuïm töø "treân thieân ñaøng" (caùc thaàn thaùnh treân thieân ñaøng) ñeå nhö nhaán maïnh, laø ñieàu hieån nhieân, bôûi leõ caùc thaàn thaùnh laø nhöõng ñaáng khoâng bò raøng buoäc vaø bò haïn cheá bôûi theá giôùi vaät chaát höõu hình naøy cuûa ngöôøi traàn; caùc ngaøi laø nhöõng ñaáng trinh trong, thaùnh thieän, saùng laùng, ñang höôûng söï hieäp nhaát vónh vieãn vôùi Thieân Chuùa. Söï so saùnh naøy giuùp ngöôøi tónh taâm nhaän roõ hôn nöõa mình nhoû beù ñeán nhö theá naøo: mình laø nhoû beù saùnh vôùi moïi ngöôøi, theá maø moïi ngöôøi laïi nhoû beù saùnh vôùi caùc thaàn thaùnh.
So saùnh thöù ba: "Nhìn xem taát caû loaøi thuï taïo laø gì saùnh vôùi Thieân Chuùa: vaäy thì moät mình toâi, toâi coù theå laø gì?" Söï so saùnh treân kia giöõa ngöôøi vaø caùc thaàn thaùnh tuy ñaõ laøm noåi baät söï caùch baäc giöõa haï giôùi hay traàn gian vaø thöôïng giôùi hay thieân ñaøng, nhöng vaãn coøn laø söï so saùnh trong phaïm vi caáp ñoä, bôûi leõ loaøi ngöôøi döôùi ñaát vaø caùc thaàn thaùnh treân trôøi ñeàu thuoäc chung moät loaïi haïng laø loaøi thuï taïo. Söï so saùnh thöù ba ôû ñaây laáy chung taát caû caùc loaøi thuï taïo ñoù ñaët ñoái dieän vôùi Thieân Chuùa. Söï so saùnh naøy laø söï so saùnh nhaûy voït, vì söï khaùc nhau giöõa loaøi thuï taïo vaø Thieân Chuùa, nhö ñaõ coù dòp noùi, laø khoâng theå dieãn taû hay töôûng töôïng noåi, laø söï khaùc nhau giöõa höõu haïn vaø voâ cuøng, giöõa töông ñoái vaø tuyeät ñoái, giöõa leä thuoäc vaø toaøn naêng. Vaäy neáu caù nhaân ngöôøi tónh taâm laø nhoû beù saùnh vôùi toaøn theå nhaân loaïi, trong khi nhaân loaïi laø nhoû beù saùnh vôùi caùc thaàn thaùnh, vaø taát caû laïi ñeàu nhö khoâng laø gì tröôùc maët Thieân Chuùa, thì huoáng chi moät mình ngöôøi tónh taâm tröôùc maët Ngaøi. Neân ñeå yù ñeán cuïm töø "moät mình toâi" (trong caâu: "Vaäy thì moät mình toâi, toâi coù theå laø gì ?") ñaët trong töông phaûn vôùi nhöõng cuïm töø "moïi ngöôøi", "taát caû caùc thieân thaàn vaø caùc thaùnh".
Khoâng döøng laïi ôû vieäc yù thöùc veà söï thaáp keùm cuûa mình nhôø nhöõng so saùnh treân, ngöôøi tónh taâm ñi xa hôn nöõa, laø suy xeùt veà mình xeùt nhö laø con ngöôøi toäi loãi, töùc mình khoâng phaûi chæ laø moät höõu theå thuï taïo, maø coøn laø höõu theå phaïm toäi. Ñeå giuùp hình dung con ngöôøi toäi loãi laø chính mình, baûn vaên baûo: "Nhìn xem thaân xaùc toâi thaät hö thoái vaø xaáu xa". Söï xaáu xa cuûa thaân xaùc ôû ñaây laø hình aûnh söï xaáu xa cuûa toäi maø ñieåm suy gaãm hai ñaõ neâu ra. Noùi hö thoái coù theå ñeå aùm chæ tình traïng con ngöôøi phaûi chòu haäu quaû cuûa toäi nguyeân toå laø phaûi cheát vaø theå xaùc seõ tan röõa trong loøng ñaát, cuõng coù theå ñeå ñi tôùi hình aûnh ung nhoït seõ noùi sau. Veà thaân xaùc xaáu xa thì, thöïc ra tröôùc vaø sau khi con ngöôøi phaïm toäi, thaân xaùc hoï vaãn theá, chöù khoâng phaûi vì phaïm toäi maø noù trôû neân xaáu hoaëc xaáu hôn. Vaäy noùi thaân xaùc xaáu xa vaø hö thoái laø caùch dieãn ñaït haøm yù raèng toäi laøm hö hoûng con ngöôøi toaøn dieän xeùt nhö laø chuû theå (goàm caû hoàn vaø xaùc) cuûa haønh vi phaïm toäi.
Ñieàu vöøa noùi treân trôû neân thaät roõ raøng trong caâu cuoái cuøng cuûa ñieåm suy gaãm ba: "Nhìn xem toâi nhö moät veát thöông vaø ung nhoït töø ñoù xuaát phaùt bieát bao toäi vaø bieát bao söï ñoäc aùc vaø chaát ñoäc thaät gheâ tôûm." Noùi toâi coi mình (nhö moät veát thöông, v.v.) laø noùi toaøn theå con ngöôøi toâi, toâi phaïm toäi chöù khoâng phaûi hoaëc chæ linh hoàn hoaëc chæ theå xaùc phaïm toäi. Toäi khoâng phaûi laø caùi gì töø ngoaøi tôùi khieán toâi trôû neân xaáu xa; vaø noùi raèng noù laø cuûa toâi cuõng chöa ñuû, vì, ñuùng hôn, chính toâi laø moät veát thöông, chính toâi laø moät ung nhoït, töùc chính toâi töï yù trôû neân hö hoûng xaáu xa vaø gheâ tôûm do toâi thöïc hieän haønh vi choáng laïi Thieân Chuùa; chính toâi laø chuû theå haønh ñoäng sai traùi. Cuõng vì theá maø treân kia, ôû baøi taäp moät, ngöôøi tónh taâm xin ôn hoå theïn vì mình (s. 48,4) chöù khoâng phaûi hoå theïn vì haønh vi taø aùc cuûa mình. Chuùng ta nhôù ñeán lôøi Chuùa phaùn: "Caùi töï con ngöôøi xuaát ra laø caùi laøm cho hoï oâ ueá. Thöïc vaäy, töï beân trong, töï loøng ngöôøi maø xuaát ra nhöõng yù höôùng xaáu xa, hö thaân maát neát, troäm caép, gieát ngöôøi, ngoaïi tình, tham lam, ñoäc aùc, xaûo quyeät, traùc taùng, ganh tò, phæ baùng, kieâu caêng, ngoâng cuoàng. Caùc ñieàu xaáu ñoù ñeàu töï beân trong maø xuaát ra, vaø laøm cho con ngöôøi ra oâ ueá" (Mc 7,21-23). Söï kieän con ngöôøi trôû thaønh moät veát thöông hay moät ung nhoït, töông phaûn vôùi söï kieän hoï laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa (St 1,26) vaø laø ñeàn thôø cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn (1 Cr 6,19).
"Suy xeùt xem Thieân Chuùa laø Ñaáng naøo, Ñaáng maø toâi ñaõ phaïm toäi choáng laïi, [suy xeùt] theo caùc öu phaåm cuûa Ngaøi, baèng caùch so saùnh chuùng vôùi nhöõng ñieàu traùi ngöôïc laïi nôi toâi: söï khoân ngoan cuûa Ngaøi vôùi söï ngu muoäi cuûa toâi, söï toaøn naêng cuûa Ngaøi vôùi söï yeáu ñuoái cuûa toâi, söï coâng chính cuûa Ngaøi vôùi söï baát chính cuûa toâi, söï toát laønh cuûa Ngaøi vôùi söï taø aùc cuûa toâi" (s. 59).
khi ñaõ nhìn vaøo mình laø loaøi thuï taïo raát nhoû beù ñoàng thôøi laø loaøi thuï taïo phaïm toäi, ngöôøi tónh taâm nhìn leân Thieân Chuùa ñeå suy xeùt xem Ñaáng maø hoï xuùc phaïm laø Ñaáng naøo. Baøi taäp moät ñaõ giuùp hoï thaáy raèng Ñaáng ñoù laø Taïo hoùa vaø laø Chuùa. Ñieåm suy gaãm boán naøy giuùp hoï nhaän thöùc roõ hôn nöõa tính caùch xaáu xa vaø taø aùc cuûa toäi baèng vieäc neâu ra maáy öu phaåm cuûa Thieân Chuùa ñöôïc ñaët trong töông phaûn vôùi nhöõng khuyeát ñieåm cuûa hoï:
- Thieân Chuùa khoân ngoan,
coøn hoï thì ngu muoäi;
- Thieân Chuùa toaøn naêng, coøn hoï
thì yeáu ñuoái;
- Thieân Chuùa coâng chính, coøn hoï
thì baát chính;
- Thieân Chuùa toát laønh, coøn hoï
thì taø aùc.
"Tieáng keâu ngaïc nhieân vôùi nieàm caûm ñoäng lôùn lao khi töôûng nghó ñeán moïi vaät thuï taïo, laøm sao maø chuùng ñaõ ñeå toâi soáng vaø giöõ cho toâi soáng; caùc thieân thaàn laø löôõi göôm coâng lyù cuûa Thieân Chuùa, laøm sao caùc ngaøi ñaõ chòu ñöïng toâi vaø troâng nom vaø khaån nguyeän cho toâi; caùc thaùnh, laøm sao caùc ngaøi cöù thænh hoä vaø khaån nguyeän cho toâi; vaø caùc taàng trôøi, maët trôøi, maët traêng, tinh tuù vaø caùc nguyeân toá, caùc quaû caây, chim, caù vaø caùc thuù vaät; vaø traùi ñaát, laøm sao noù khoâng môû ra ñeå nuoát toâi ñi, taïo neân nhöõng ñòa nguïc môùi ñeå toâi chòu khoå ñôøi ñôøi trong ñoù" (s. 60).
Baøi taäp hai naøy, veà maët hình thöùc, khoâng chia roõ ba ñieåm töông öùng vôùi ba taøi naêng taâm lyù nhö ôû baøi taäp moät; nhöng xeùt veà noäi dung chuùng ta thaáy roõ laø ñieåm moät töông öùng vôùi vieäc aùp duïng trí nhôù; ñieåm hai, ba vaø boán töông öùng vôùi vieäc aùp duïng trí hieåu; coøn ñieåm naêm vôùi caâu "Tieáng keâu ngaïc nhieân vôùi nieàm caûm ñoäng lôùn lao..." roõ raøng laø töông öùng vôùi vieäc aùp duïng loøng muoán.
ÔÛ ñieåm naêm naøy vaø cuõng laø ñieåm sau cuøng, ngöôøi tónh taâm nhìn mình trong quan heä vôùi caùc vaät thuï taïo goàm khoâng nhöõng caùc thaàn thaùnh, caùc sinh vaät, maø coøn caû caùc vaät theå voâ tri. Caâu: "Töôûng nghó ñeán moïi vaät thuï taïo, laøm sao maø chuùng ñaõ ñeå toâi soáng vaø giöõ cho toâi soáng" neâu roõ söï lieân ñôùi cuûa ngöôøi tónh taâm vôùi caùc vaät thuï taïo cuûa Thieân Chuùa: hoï laø höõu theå trong töông quan (hoaëc laø "höõu theå - vôùi") khoâng nhöõng vôùi Thieân Chuùa laø Taïo hoùa cuûa mình, maø coøn caû vôùi caùc vaät thuï taïo cuûa Ngaøi, ñieàu maø baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng cuõng ñaõ noùi ñeán. Do toäi cuûa mình, hoï laø moät veát thöông hay ung nhoït naèm trong toaøn theå caùc vaät thuï taïo; khoâng nhöõng theá, hoï coøn gaây ra aûnh höôûng xaáu, chaúng khaùc gì nhö laøm oâ nhieãm nhaân loaïi vaø taát caû vuõ truï do muøi hoâi thoái vaø chaát ñoäc phaùt ra töø baûn thaân laø "moät veát thöông vaø ung nhoït". Vaäy leõ ra heát caùc vaät thuï taïo phaûi coù phaûn öùng tieâu cöïc khaét khe ñoái vôùi hoï. Traùi laïi, tröø caùc quyû laø nhöõng keû thuø cuûa Thieân Chuùa vaø laø nhöõng teân caùm doã loaøi ngöôøi laøm ñieàu aùc, caùc vaät thuï taïo treân trôøi vaø döôùi ñaát khoâng nhöõng khoâng choáng ñoái hay gheùt boû hoï, maø coøn vaãn duy trì moái quan heä toát ñeïp vôùi hoï, vaø ñoù laø ñieàu khieán hoï ngaïc nhieân. Ñeå noùi theo baûn vaên, ôû treân thieân ñaøng caùc thieân thaàn vaø caùc thaùnh vaãn chòu ñöïng hoï laø keû ñaõ caû gan xuùc phaïm Thieân Chuùa maø caùc ngaøi toân thôø vaø yeâu meán; caùc ngaøi laïi coøn naâng ñôõ vaø caàu nguyeän cho hoï tröôùc maët Thieân Chuùa. ÔÛ trong vuõ truï höõu hình, treân trôøi coù nhaät nguyeät, tinh tuù, chuùng vaãn chieáu saùng cho hoï; treân maët ñaát, thaûo moäc vaø caàm thuù vaãn phuïc vuï hoï; chính traùi ñaát vaãn laø nôi hoï nöông thaân thay vì neû ra ñeå nuoát tröûng hoï ñi. ÔÛ ñaây chuùng ta lieân töôûng ñeán tröôøng hôïp toå toâng Añam vaø Evaø sau khi phaïm toäi: ñaát trôû neân bò nguyeàn ruûa ñoái vôùi oâng baø, noù sinh ra gai goùc; caùc thieân thaàn Keârubim caàm göôm saùng quaéc canh gaùc vöôøn ñòa ñaøng ñeå khoâng cho oâng baø vaøo (St 3, 17-18.24).
Nhö vaäy ñieåm suy gaãm naêm naøy ñaët ngöôøi tónh taâm vaøo trong tình huoáng laïc quan vaø tin töôûng thay vì chaùn naûn vaø thaát voïng; noù chuaån bò taâm hoàn hoï ñi vaøo phaàn taâm söï laø phaàn keát thuùc cuûa baøi suy nieäm.
"Keát thuùc baèng moät cuoäc taâm söï veà loøng nhaân töø: haàu chuyeän vaø caûm taï Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta vì Ngaøi ñaõ cho toâi soáng ñeán baây giôø, quyeát taâm söûa mình trong töông lai, nhôø ôn Ngaøi. Kinh Laïy Cha" (s. 61).
ÔÛ phaàn taâm söï, ngöôøi tónh taâm ñi thaúng vaøo vaán ñeà loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa: Keát thuùc baèng moät cuoäc taâm söï veà loøng nhaân töø. Theo saùt baûn vaên, cuoäc taâm söï naøy goàm coù:
- haàu chuyeän;
- caûm taï Thieân Chuùa vì ñöôïc
Ngaøi cho soáng tôùi hoâm nay;
- quyeát taâm söûa mình; nghóa laø
ba vieäc naøy naèm trong khuoân khoå cuûa
cuoäc taâm söï veà loøng nhaân
töø cuûa Thieân Chuùa.
Coù moät ñieåm hoà nghi lieân quan ñeán töø thöa chuyeän (ñaøm ñaïo) trong caâu: "Haàu chuyeän vaø caûm taï Thieân Chuùa Chuùa chuùng ta vì Ngaøi ñaõ cho toâi soáng ñeán baây giôø." ÔÛ ñaây laø noùi vôùi Thieân Chuùa veà vieäc Ngaøi cho soáng tôùi hoâm nay, hay noùi chung veà loøng nhaân töø cuûa Ngaøi? Baûn Phoå thoâng hieåu theo caùch thöù hai maø toâi theo ôû ñaây. Tuy nhieân, neáu coù hieåu theo caùch thöù nhaát thì ñieàu seõ noùi lieàn döôùi ñaây cuõng khoâng coù gì ñi ngöôïc laïi.
Ñieåm suy gaãm naêm khi noùi ñeán öùng xöû tích cöïc cuûa caùc vaät thuï taïo ñoái vôùi ngöôøi tónh taâm, laø ñaõ giaùn tieáp nhaéc gôïi söï nhaân töø cuûa Thieân Chuùa, bôûi leõ caùc thaàn thaùnh treân trôøi laø nhöõng ñaáng hieäp nhaát troïn veïn vôùi Thieân Chuùa vaø do ñoù caùc ngaøi chæ muoán ñieàu Thieân Chuùa muoán; vaø nôi caùc vaät thuï taïo khoâng coù lyù tính hoaëc voâ tri thì khoâng coù gì xaûy ra maø ôû ngoaøi yù ñònh cuûa Thieân Chuùa; chính do yù ñònh cuûa Thieân Chuùa maø ngöôøi tónh taâm vaãn ñang ñöôïc hít thôû khoâng khí, vaãn ñang ñöôïc maët trôøi toûa saùng cho, vaãn coù traêng sao ñeå ngaém, vaãn ñöôïc nghe tieáng chim hoùt treân caønh caây, vaãn ñöôïc thöôûng thöùc höông vò cuûa nhöõng traùi chín thôm ngoït, v.v. Baây giôø, ñeå keát thuùc baøi suy nieäm thöù hai veà toäi, yù nieäm veà loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa ñöôïc laàn ñaàu tieân neâu roõ ra ñeå duøng laøm noäi dung cho cuoäc taâm söï.
Baøi taäp moät ñaõ noùi ñeán söï kieän ngöôøi tónh taâm thaáy mình khoâng bò Thieân Chuùa tröøng phaït, maëc duø ñaõ nhieàu laàn xuùc phaïm ñeán Ngaøi; rieâng phaàn taâm söï cuõng cuûa baøi naøy nhaéc ñeán vieäc Ñöùc Kitoâ chòu cheát cho hoï khi baûo hoï haõy töôûng töôïng Ñöùc Kitoâ ñang chòu treo treân Thaùnh giaù tröôùc maët hoï. Vaäy nhöõng ñieàu naøy baây giôø coù theå taäp hôïp laïi vaøo chung moät yù nieäm laø loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa. Coù theå nhaéc ñeán caâu naøy cuûa Thaùnh Phaoloâ: "Nhöng Thieân Chuùa giaàu loøng nhaân töø; do tình yeâu lôùn lao cuûa Ngaøi ñoái vôùi chuùng ta maø, trong khi chuùng ta ñaõ cheát vì toäi loãi, thì ñöôïc Ngaøi ban cho cuøng soáng vôùi Ñöùc Kitoâ - chính do aân suûng maø anh em ñöôïc cöùu ñoä" (Ep 2, 4-5). Ngöôøi tónh taâm seõ taùn döông vaø caûm taï Thieân Chuùa veà loøng nhaân töø cuûa Ngaøi; do caûm ñoäng tröôùc loøng nhaân töø cuûa Ngaøi ñoàng thôøi ñeå ñaùp laïi loøng nhaân töø naøy, hoï trình baøy vôùi Ngaøi quyeát taâm töø nay trôû ñi seõ söûa mình.
Khi suy gaãm veà baûn thaân toäi loãi, ngöôøi tónh taâm ñaõ coù ñöôïc yù thöùc saâu xa veà söï baát xöùng ñaùng cuûa mình, söï baát xöùng ñaùng ñöôïc gôïi yù qua hình aûnh moät keû bò giaùng caáp ñeå soáng chung vôùi loaøi vaät khoâng coù lyù trí (xem maøo ñaàu moät), vaø nhaát laø qua hình aûnh moät veát thöông hay moät ung nhoït lôû loeùt. Baây giôø, ñöùng tröôùc loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa, haún hoï caûm thaáy mình nheï nhoõm deã chòu chöù khoâng coøn nhö bò ñeø naëng hay ngheït thôû bôûi nhöõng hình aûnh ñen toái ñoù. Söï hoå theïn cuûa hoï cuõng nhö tan bieán hay bò chìm ngaäp trong loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa. Luùc naøy, tröôùc maët Ngaøi, hoï chæ coøn bieát noùi veà loøng nhaân töø cuûa Ngaøi.
Ngöôøi tónh taâm caûm taï Thieân Chuùa cho soáng ñeán baây giôø. Soáng ñeán baây giôø, coù nghóa laø cho ñeán baây giôø khoâng bò Thieân Chuùa tröøng phaït maø, traùi laïi, coøn ñöôïc Ngaøi ban cho giôø phuùt naøy ñeå suy gaãm veà toäi, ñeå aên naên thoáng hoái, ñeå trôû veà vôùi Ngaøi vaø soáng vôùi Ngaøi trong tình yeâu cuûa Ngaøi, Ñaáng laø Taïo hoùa vaø Chuùa cuûa mình. ÔÛ baøi taäp moät, hoï ñaõ hoå theïn vì thaáy mình khoâng coù lyù do gì ñeå ñaùng ñöôïc Thieân Chuùa cho soáng ñeán hoâm nay; coøn ôû ñaây hoï nhaän raèng ñöôïc soáng ñeán hoâm nay laø moät aân hueä. Vaäy ñöôïc soáng ñeán hoâm nay laø moät neùt hay moät bieåu loä khaùc veà loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa, nhöng noù ñöôïc nhaéc rieâng tôùi. Ñaây laø moät ôn ñöôïc nhaán maïnh, vì khoâng nhöõng noù ñöôïc noùi tôùi ôû baøi taäp moät, hai, vaø dó nhieân ôû hai baøi taäp ba vaø boán laø hai baøi laëp laïi, maø coøn ñöôïc nhaéc laïi ôû phaàn taâm söï cuûa baøi taäp naêm laø baøi suy nieäm veà hoûa nguïc (s. 71,3).
Sau cuøng, cuõng ôû phaàn taâm söï, ngöôøi tónh taâm noùi leân quyeát taâm söûa mình, trong khi ôû phaàn taâm söï cuûa baøi taäp moät söï quyeát taâm naøy chæ môùi ñöôïc gôïi yù phaàn naøo qua caâu hoûi maø hoï töï ñaët cho mình laø phaûi laøm gì cho Ñöùc Kitoâ (s. 53,3). Haønh vi quyeát taâm laø ñieåm ñi tôùi taát nhieân cuûa söï aên naên thoáng hoái thöïc tình. Nhöng noùi quyeát taâm chæ laø xeùt ñeán phaàn vieäc cuûa con ngöôøi vaø ñeán thaùi ñoä cuûa hoï; thöïc hieän ñöôïc ñieàu quyeát taâm khoâng tuøy thuoäc ôû hoï, maø laø ôû Thieân Chuùa, vì theá baûn vaên ghi roõ: "Nhôø ôn Ngaøi". Thöïc vaäy, vieäc trôû laïi vôùi Thieân Chuùa laø vieäc sieâu nhieân maø con ngöôøi töï mình khoâng theå thöïc hieän ñöôïc; ñaøng khaùc khi noùi "nhôø ôn Ngaøi" laø haøm yù ngöôøi tónh taâm tin töôûng Ngaøi vaãn luoân luoân coù loøng yeâu thöông vaø khoan dung nhaân töø ñoái vôùi mình.
Trong suy nieäm veà toäi, ngöôøi tónh taâm khôûi söï baèng söï yù thöùc veà vieäc mình quay löng laïi vôùi Thieân Chuùa, vaø hoï keát thuùc baèng vieäc ñoåi höôùng laø quay maët laïi vôùi Ngaøi, ñieàu naøy cuõng ñaõ ñöôïc gôïi yù trong Phuùc aâm qua hình aûnh ngöôøi con hoang ñaøng: sau khi boû nhaø Cha ra ñi, baây giôø anh ta trôû veà.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page