Moät Cuoäc Haønh Trình Thieâng Lieâng

Tìm hieåu khoùa linh thao theo thaùnh I-nhaõ

Linh Muïc Ñinh Vaên Trung, SJ, Vieät Nam

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

XEÙT MÌNH, XÖNG TOÄI CHUNG,
CHÒU MÌNH THAÙNH

Tieáp lieàn vaøo baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng, laø muïc Xeùt mình, goàm coù xeùt mình rieâng vaø xeùt mình chung. Xeùt mình laø thaønh phaàn cuûa khoùa Linh thao, laø moät thöù baøi taäp, vaø baøi taäp ñaàu tieân, ñöôïc noùi ñeán, nhö saùch Linh thao ghi roõ: "Qua töø naøy, nhöõng baøi taäp thieâng lieâng, ngöôøi ta hieåu laø taát caû caùch xeùt mình, suy nieäm, chieâm nieäm..." (s.1,2).

1. Xeùt mình rieâng (s. 24-31)

Muïc xeùt mình rieâng coù nhan ñeà: "Vieäc xeùt mình rieâng vaø haèng ngaøy goàm ba thì vaø hai laàn xeùt mình." Muïc ñích cuûa xeùt mình laø söûa mình (s. 25,1). Ñoái töôïng cuûa xeùt mình laø moät toäi hay moät khuyeát ñieåm naøo maø ngöôøi ta chuù yù ñeán caùch rieâng ñeå söûa boû. Vieäc xeùt mình goàm ba thì - töø duøng trong saùch Linh thao (tiempos) - trong ñoù hai thì sau môùi laø xeùt mình theo ñuùng nghóa.

Thì moät: buoåi saùng, ngay khi vöøa thöùc daäy, quyeát taâm söûa boû toäi hay khuyeát ñieåm rieâng naøo ñoù.

Thì hai: chính giôø xeùt mình. Thôøi ñieåm laø vaøo cuoái buoåi saùng, sau böõa aên tröa. Nhöõng vieäc phaûi laøm:

Thì ba: cuõng laøm nhö ôû thì hai, nhöng giôø xeùt mình laø vaøo cuoái buoåi chieàu, sau böõa aên toái, vaø ghi caùc laàn thaát baïi vaøo doøng thöù hai.

Vieäc ghi caùc laàn thaát baïi vaøo töøng doøng treân döôùi theo thöù töï laø ñeå deã so saùnh buoåi saùng vôùi buoåi chieàu, ngaøy hoâm tröôùc vôùi ngaøy hoâm sau, tuaàn naøy vôùi tuaàn tieáp theo. Saùch Linh thao coøn khuyeân: trong ngaøy, moãi khi loãi laàm, haõy ñaët tay leân ngöïc vaø ñau buoàn vì ñaõ sa ngaõ. Saùch Linh thao noùi raèng, rieâng trong khoùa Linh thao, vieäc xeùt mình rieâng xeùt veà "nhöõng khuyeát ñieåm vaø nhöõng caåu thaû lieân quan ñeán caùc baøi taäp vaø giöõ nhöõng ñieàu boå di" (s. 90). Nhöõng ñieàu boå di noùi ñaây laø nhöõng ñieàu nhaéc baûo lieân quan ñeán vieäc suy ngaém, vieäc giöõ thinh laëng, vieäc haõm mình, v.v. (s. 73-89 ; xem s.160 ; 207).

Veà thôøi gian laâu bao nhieâu cho moãi laàn xeùt mình, baûn vaên khoâng noùi gì caû.

2. Xeùt mình chung (s. 32-44)

Nhan ñeà cuûa muïc naøy laø "Xeùt mình chung ñeå thanh taåy mình vaø xöng toäi caùch toát hôn." Vaäy chính nhan ñeà ñaõ noùi roõ muïc ñích:

Khaùc vôùi vieäc xeùt mình rieâng nhaém vaøo moät toäi hay moät khuyeát ñieåm ñaëc bieät naøo, vieäc xeùt mình chung nhaém vaøo caùc toäi, naëng cuõng nhö nheï. Ñeå giuùp ngöôøi tónh taâm trong vieäc xeùt mình naøy, baûn vaên phaân bieät caùi gì laø toäi vaø trong tröôøng hôïp naøo môùi laø phaïm toäi, toäi naëng hay toäi nheï; baûn vaên chia ra ba loaïi toäi: toäi veà tö töôûng (yù noùi laø söï taùn ñoàng hay chaáp nhaän yù töôûng phaïm toäi), toäi trong lôøi noùi (vaán ñeà theà, noùi nhöõng lôøi voâ ích, phæ baùng, noùi xaáu), toäi trong haønh ñoäng. Rieâng veà toäi trong haønh ñoäng naøy, baûn vaên baûo haõy töï kieåm veà thaäp giôùi, veà caùc luaät cuûa Giaùo hoäi. Nhöõng ñieàu nhaéc nhôû naøy veà vieäc phaân bieät toäi naëng vôùi toäi nheï vaø veà caùc thöù toäi, laø thuoäc giaùo lyù coâng giaùo, chaéc chaén khoâng coù gì laø môùi laï ñoái vôùi ngöôøi tónh taâm thôøi nay.

Neáu so saùnh giöõa hai thöù xeùt mình, thì muïc veà xeùt mình chung khoâng noùi ñeán vieäc ghi leân giaáy nhöõng laàn loãi laàm, vaø cuõng khoâng coù lôøi khuyeân haõy ñaët tay leân ngöïc ñeå thoáng hoái moãi khi sa ngaõ trong ngaøy. Nhöng, khaùc vôùi muïc veà xeùt mình rieâng, muïc veà xeùt mình chung trình baøy ñaày ñuû hôn trình töï caùc vieäc phaûi laøm trong giôø xeùt mình. Trình töï goàm naêm ñieåm nhö sau.

Dieãn tieán cuûa naêm ñieåm treân ñaây coù caùi maïch laïc cuûa noù. Ngay töø khôûi ñaàu, töùc ôû ñieåm moät, chuùng ta töï ñaët mình trong töông giao vôùi Thieân Chuùa, vaø töông giao naøy seõ noái daøi cho ñeán heát giôø xeùt mình. Töông giao baét ñaàu baèng vieäc taï ôn Thieân Chuùa veà caùc aân hueä Ngaøi ñaõ ban. Baèng vieäc taï ôn naøy, chuùng ta nhìn nhaän Ngaøi laø Ñaáng nhaân haäu vaø quaûng ñaïi, vaø chuùng ta laø keû thuï aân. YÙ töôûng naøy seõ soi daãn nhöõng vieäc laøm tieáp theo. Sang ñieåm hai, chuùng ta xin ôn bieát caùc ñieàu loãi phaïm vaø töø boû chuùng. Ôn xin naøy dieãn ñaït yù muoán cuûa chuùng ta laø söûa mình ñeå trôû neân xöùng ñaùng vôùi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta vaø ñeå aên ôû cho ñuùng tö caùch keû thuï aân. Roài ôû ñieåm ba, chuùng ta ñi vaøo chính vieäc xeùt mình. Sau khi ñaõ xeùt mình vaø nhaän ra caùc toäi loãi thì, ôû ñieåm boán, chuùng ta xin Thieân Chuùa, Ñaáng ñaày tình thöông, luoân luoân nhaân töø vaø quaûng ñaïi - yù töôûng naøy ñaõ haøm aån trong ñieåm moät - ban cho chuùng ta ôn tha thöù, vaø, veà phía chuùng ta, chuùng ta quyeát taâm söûa mình ; söï quyeát taâm khoâng phaûi haønh vi duy yù chí, vì noù coù keøm theo söï xin ôn trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa. Nhôø ôn tha thöù veà phía Thieân Chuùa vaø quyeát taâm söûa mình veà phía chuùng ta, moái quan heä toát ñeïp giöõa Thieân Chuùa laø Ñaáng thi aân vaø chuùng ta laø keû thuï aân, ñöôïc taùi laäp.

Nhöõng ñieàu vöøa trình baøy treân ñaây cuøng vôùi trình töï caùc vieäc trong söï xeùt mình chung, ñuû cho thaáy söï xeùt mình chung naøy khoâng phaûi laø ñeå xöng toäi, nhöng, nhö baûn vaên noùi roõ, noù giuùp cho vieäc xöng toäi ñöôïc toát hôn. Noùi laø giuùp, bôûi leõ noù laø söï töï kieåm theo caùc giôùi raên, caùc leà luaät cuûa Giaùo hoäi, v.v., vaø nhaát laø vì noù goàm coù haønh vi thoáng hoái vaø söï quyeát taâm söûa mình, laø hai ñieàu thieát yeáu cho vieäc chòu bí tích xaù giaûi.

Vieäc xeùt mình tuy laø vieäc laøm caù nhaân nhöng, qua söï töï kieåm veà vieäc tuaân thuû caùc giôùi raên cuûa Thieân Chuùa vaø caùc luaät cuûa Giaùo hoäi, noù cuõng gôïi yù veà tính caùch ñoaøn theå nôi vieäc laøm caù nhaân naøy: chuùng ta xeùt mình nhaèm söûa mình ñeå aên ôû xöùng ñaùng vôùi tö caùch laø thaønh phaàn cuûa daân Thieân Chuùa vaø laø phaàn töû cuûa Giaùo hoäi.

Veà vaán ñeà xeùt mình chung vaøo luùc naøo vaø maáy laàn trong ngaøy, baûn vaên khoâng noùi gì, ngoaøi caâu: "Yeâu caàu linh hoàn baùo caùo, töø khi thöùc daäy cho ñeán luùc xeùt mình hieän taïi, töøng giôø hay töøng luùc..." (s. 43,4). Caâu naøy cho pheùp nghó raèng luùc vaø soá laàn xeùt mình chung cuõng khoâng khaùc vôùi luùc vaø soá laàn xeùt mình rieâng trong ngaøy. Neáu döïa vaøo caùch trình baøy veà hai thöù xeùt mình, thì coù quyeàn baûo laø hai thöù xeùt mình naøy ñoäc laäp vôùi nhau vì, nhö ñaõ thaáy, ñeå baét ñaàu laøm vieäc xeùt mình rieâng, ngöôøi tónh taâm caàu xin Thieân Chuùa ban ôn nhôù laïi nhöõng laàn thaát baïi, v.v. (s. 25,1), coøn, ñeå baét ñaàu laøm vieäc xeùt mình chung, hoï caûm taï Thieân Chuùa veà caùc aân hueä ñaõ nhaän ñöôïc, v.v. (s. 43,2). Veà noäi dung cuûa chính vieäc xeùt mình hieåu theo saùt nghóa, thì dó nhieân hai thöù xeùt mình khoâng gioáng nhau. Trong taøi lieäu cuûa linh muïc Vitoria ghi laïi lôøi thaùnh I-nhaõ khuyeân linh muïc veà caùch cho Linh thao, veà vieäc xeùt mình rieâng, coù caâu: "Neáu hoï thaät saün saøng thì, cuõng ngaøy ñoù, sau baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng, ngöôøi ta coù theå cho hoï vieäc xeùt mình rieâng theo sau [baøi Nguyeân lyù vaø Neàn taûng] cuøng vôùi caùc chuù daãn." Vaø caùch ñoù maáy doøng: "Ghi nhaän raèng vieäc xeùt mình rieâng naøy, neân cho ngöôøi tónh taâm khi hoï ñaõ baét ñaàu caùc baøi taäp". Vaäy caû hai caâu trích daãn naøy khoâng noùi gì ñeán vieäc xeùt mình chung.

Trong thöïc haønh hieän nay, ngöôøi ta vaãn laøm chung caû hai vieäc xeùt mình rieâng vaø xeùt mình chung. Rieâng veà maët hình thöùc, chuùng ta cuõng thaáy, trong söï phoái hieäp naøy, söï xeùt mình chung boå sung cho söï xeùt mình rieâng. Thöïc vaäy, trong sô ñoà cuûa vieäc xeùt mình chung, caùc ñieåm hai, ba, boán vaø moät phaàn ñieåm naêm ñeàu gioáng vôùi trình töï cuûa vieäc xeùt mình rieâng ôû thì hai - vieäc xeùt mình rieâng theâm vieäc ghi vaøo giaáy caùc laàn thaát baïi; vieäc xeùt mình rieâng ñöôïc keát thuùc baèng quyeát taâm söûa mình, vieäc xeùt mình chung cuõng keát thuùc baèng quyeát taâm söûa mình, nhöng coù theâm kinh Laïy Cha. Bôûi vaäy, neáu phoái hieäp hai vieäc xeùt mình thì, ñoái vôùi vieäc xeùt mình rieâng, chæ coù theâm ñieåm moät cuûa vieäc xeùt mình chung vaø kinh Laïy Cha thuoäc ñieåm naêm cuõng cuûa vieäc xeùt mình chung. Söï theâm naøy hoaøn toaøn hôïp lyù. Coøn veà maët noäi dung thì ñaõ roõ laø hai thöù xeùt mình boå sung cho nhau.

Veà thôøi gian daønh cho caû hai vieäc xeùt mình moãi laàn, cuõng theo thöïc haønh hieän nay, laø möôøi laêm phuùt. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi vieäc thaùnh I-nhaõ ñoøi caùc tu só cuûa mình laø moãi ngaøy xeùt mình hai laàn, moãi laàn möôøi laêm phuùt.

Theâm yù kieán

Söï xeùt mình. - Söï xeùt mình rieâng vaø xeùt mình chung nhö ñöôïc trình baøy trong saùch Linh thao, khoâng phaûi laø söï xeùt mình thoâng thöôøng cuûa moät ngöôøi muoán tu thaân maø xöa nay caû nhöõng ngöôøi khoâng phaûi coâng giaùo cuõng thöïc haønh; noù khoâng phaûi laø söï tìm laøm ñeïp mình ñeå taïo uy tín hay ñeå ñöôïc ngöôøi khaùc ca tuïng, cuõng khoâng phaûi laø söï ñaùp öùng ñoøi hoûi coù theå coù vaø voâ thöùc cuûa söï töï quyù hay cuûa söï aùi ngaõ, nhöng noù thuoäc yù muoán vöôn leân hoaëc tieán tôùi caùi toát vôùi muïc ñích laøm haøi loøng Thieân Chuùa vaø laøm raïng danh Ngaøi. Noù laø moät haønh vi sieâu nhieân, noù chính laø vieäc caàu nguyeän nhö ñaõ thaáy roõ trong caùc ñieåm cuûa muïc veà xeùt mình chung.

Ngay haønh vi xeùt mình hieåu theo saùt nghóa, cuõng laø thaønh phaàn cuûa vieäc caàu nguyeän, vì noù laø söï höôùng taâm hoàn leân Thieân Chuùa vaø noù bieåu loä söï quan taâm cuûa con ngöôøi veà moái töông quan cuûa mình vôùi Ngaøi; ñieàu naøy thaáy roõ trong vieäc xeùt mình chung ôû ñoù ngöôøi tónh taâm töï kieåm xem trong tö töôûng, lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa mình coù ñieàu gì laøm maát loøng Thieân Chuùa khoâng ; hoï töï kieåm xem mình ñaõ coù nhöõng thieáu soùt naøo trong vieäc tuaân thuû caùc giôùi raên cuûa Thieân Chuùa vaø caùc luaät leä cuûa Giaùo hoäi laø baïn traêm naêm cuûa Chuùa Kitoâ. Nhö vaäy xeùt mình theo saùch Linh Thao laø xeùt mình tröôùc maët Thieân Chuùa ñeå, nhôø ôn trôï giuùp cuûa Ngaøi, tìm ra roài gaït boû ñi nhöõng caùi hoãn loaïn trong taâm hoàn laøm caûn trôû nhöõng coâng vieäc cuûa Thieân Chuùa nôi mình. Xeùt mình theo saùch Linh thao coøn laø tìm xem mình phaûi söûa chöõa laïi nhöõng gì trong vieäc theo ñuoåi cöùu caùnh ñôøi mình vaø trong vieäc thi haønh yù muoán cuûa Thieân Chuùa.

Söï xeùt mình nhaèm vaøo nhöõng ñieàu phaûi söûa boû. Ñieàu naøy khieán ngöôøi ta nghó ñeán khía caïnh tieâu cöïc cuûa haønh vi hoaëc cuûa coâng vieäc tu thaân ("tu thaân" coù nghóa laø söûa mình), trong khi söï toaøn thieän khoâng phaûi chæ coát ôû boû caùi xaáu maø coøn ôû laøm caùi toát. Thöïc ra maët tieâu cöïc (boû caùi xaáu) trong vieäc xeùt mình tuy ñöôïc nhaán maïnh, nhöng maët tieâu cöïc naøy cuõng bao haøm maët tích cöïc, vaø beân caïnh maët tieâu cöïc cuõng coù maët tích cöïc, baèng chöùng laø saùch Linh thao, nhö ñaõ noùi treân kia, khuyeân raèng trong nhöõng ngaøy laøm Linh thao, haõy xeùt mình rieâng veà nhöõng khuyeát ñieåm vaø nhöõng caåu thaû trong vieäc laøm caùc baøi taäp vaø trong vieäc giöõ caùc ñieàu boå di (s. 160 ; 207). Vaäy traùnh nhöõng khuyeát ñieåm vaø nhöõng caåu thaû trong khi laøm caùc baøi taäp (suy ngaém) coù nghóa laø phaûi laøm caùc baøi taäp caùch caån thaän, chaêm chuù, coøn caùc ñieàu boå di thì goàm caû nhöõng ñieàu phaûi giöõ hoaëc phaûi laøm, nhö nhôù ñeán ñeà taøi suy ngaém tröôùc khi nguû, haõm mình, v.v. Ñi xa hôn nöõa, vì caùi ñöôïc duøng laøm tieâu chuaån toái cao ñeå ñònh giaù moïi yù höôùng vaø haønh vi cuûa con ngöôøi laø yù muoán raát thaùnh cuûa Thieân Chuùa, neân roát cuoäc söï xeùt mình laø caùch ñi tìm thi haønh yù muoán cuûa Ngaøi trong ñôøi soáng. Rieâng ôû vieäc xeùt mình chung, chuùng ta thaáy roõ thaäp giôùi ñöôïc duøng laøm ñeà taøi xeùt mình, khoâng phaûi chæ goàm nhöõng ñieàu tieâu cöïc laø caám laøm hay phaûi traùnh, maø coøn goàm nhöõng ñieàu tích cöïc, töùc nhöõng ñieàu phaûi laøm, nhö giôùi raên thöù nhaát daïy phaûi toân thôø moät Thieân Chuùa duy nhaát, giôùi raên thöù ba daïy phaûi döï thaùnh leã chuû nhaät, giôùi raên thöù boán daïy phaûi thaûo kính cha meï, v.v. ÔÛ muïc veà ba caùch caàu nguyeän (s. 238-260) maø chuùng ta seõ coù dòp ñeà caäp sau, khi noùi ñeán vieäc xeùt mình veà caùc toäi trong caùch caàu nguyeän thöù nhaát, saùch Linh thao khuyeân ngöôøi tónh taâm, ñeå traùnh toát hôn caùc toäi, haõy coá gaéng coù ñöôïc nhöõng ñöùc tính ñoái laäp laïi caùc toäi (s. 245).

Caû hai thöù xeùt mình rieâng vaø chung laø caùch theá giöõ söï tænh thöùc thieâng lieâng maø Chuùa Gieâsu ñaõ khuyeân caùc moân ñeä ñöøng queân: "Anh em haõy thöùc, bôûi vì anh em khoâng bieát ngaøy naøo chuû anh em seõ ñeán" (Mt 24,42). Ñoù laø söï thöùc ñeå ñoùn Chuùa. Veà khía caïnh tieâu cöïc, ñoù coøn laø söï thöùc ñeå phoøng ngöøa toäi loãi vaø ñeå traùnh sa ngaõ: "Anh em haõy thöùc vaø caàu nguyeän ñeå khoûi laâm vaøo côn caùm doã" (26,41). Vaäy caû hai thöù xeùt mình mang yù nghóa söï canh gaùc taâm hoàn: nhöõng laàn xeùt mình tröa vaø toái ví nhö nhöõng thôøi ñieåm ñöôïc phaân khoaûng khaù ñeàu nhau ñeå gioùng leân hoài troáng gaùc. Hôn nöõa, khoâng chæ laø hoài troáng gaùc, maø coøn laø nhöõng phuùt ñaëc bieät caét ñöùt caùc coâng vieäc khaùc ñeå linh hoàn gaëp gôõ Thieân Chuùa caùch tröïc tieáp.

Trong cuoäc soáng thöôøng nhaät ngoaøi khoùa Linh thao, vieäc xeùt mình theo caùch thöùc ñöôïc trình baøy trong saùch Linh thao, ñaùng ñöôïc coi laø moät phöông theá tu thaân höõu hieäu, neáu noù ñöôïc aùp duïng ñieàu hoøa moãi ngaøy, ít laø moät laàn vaøo buoåi toái. Thaùnh I-nhaõ raát chuù troïng tôùi vieäc xeùt mình ; ngaøi aân caàn nhaéc nhôû caùc tu só cuûa ngaøi giöõ vieäc xeùt mình, vaø ngaøi nhaéc ñeán noù caû ôû trong Hieán luaät cuûa doøng (xem Hieán luaät soá 261,342,343).

Sau cuøng, thieát nghó ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù ñôøi soáng noäi taâm tôùi möùc ñoä naøo ñoù, nhaát laø neáu hoï coøn coù caûnh soáng ít bò xaùo ñoäng, ví duï caûnh soáng trong tu vieän, thì vieäc xeùt mình rieâng vaø chung hieåu theo saùt nghóa laø vieäc deã daøng vaø coù theå nhanh choùng (coù leõ chæ giaêm phuùt), vì theá hoï seõ coøn nhieàu giôø daønh cho nhöõng vieäc khaùc ñöôïc noùi ñeán trong muïc veà xeùt mình chung: taï ôn Thieân Chuùa, thoáng hoái, xin ôn tha thöù, xin ôn söûa mình. Ngoaøi ra hoï cuõng coù theå duøng thôøi giôø naøy ñeå suy gaãm veà caùi xaáu cuûa tính xaáu maø hoï muoán söûa boû, ñoàng thôøi suy gaãm caùi toát caùi ñeïp cuûa ñöùc ñoái laäp vôùi tính xaáu ñoù; suy gaãm veà haäu quaû cuûa chuùng trong töông giao xaõ hoäi, trong hoaït ñoäng toâng ñoà, v.v., suy gaãm nhö theá ñeå giuùp cho söï xaùc tín theâm saâu, thaùi ñoä theâm vöõng, v.v.

3. Xöng toäi chung vaø chòu Mình Thaùnh (s. 44)

Sau khi noùi veà hai thöù xeùt mình, saùch Linh thao coù moät muïc ngaén (moät trang nhoû) veà "xöng toäi chung vaø chòu Mình Thaùnh", keå ra vaén taét ba trong soá nhöõng lôïi ích cuûa vieäc xöng toäi chung:

Sau cuøng laø lôøi khuyeân neân xöng toäi chung ngay sau khi laøm xong caùc baøi taäp cuûa Tuaàn Nhaát. Trong boái caûnh cuûa Tuaàn naøy, thieát nghó ñoái vôùi ngöôøi tónh taâm naøo coøn tieáp tuïc khoùa Linh thao, töùc hoï saép söûa böôùc sang Tuaàn Hai, vieäc xöng toäi chung coøn theâm moät yù nghóa ôû choã noù laø moät haønh vi long troïng - vì laø chòu moät bí tích - ñoaïn tuyeät vôùi troïn dó vaõng toäi loãi ñeå chuaån bò ñi theo Ñöùc Kitoâ vaø coäng taùc vaøo coâng vieäc cöùu ñoä cuûa Ngaøi.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page