Chaân Lyù vaø Töï Do
(Taøi Lieäu Giaùo Lyù Cho Ngöôøi Tröôûng Thaønh
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 13 -
Soáng Theo Tieáng Noùi Löông Taâm
Taïp chí Newsweek coù ghi laïi moät cuoäc thaêm doø veà yù thöùc luaân lyù nôi ngöôøi daân Myõ hieän nay: 62% caûm thaáy xaáu hoå neáu haønh ñoäng ngoaïi tình cuûa mình bò ngöôøi khaùc bieát, 73% caûm thaáy xaáu hoå neáu coù ngöôøi bieát hoï ñaùnh ñaäp con caùi trong luùc noùng giaän, 69% caûm thaáy xaáu hoå neáu coù ngöôøi bieát hoï bò phaït vì laùi xe trong luùc say röôïu. Noùi chung, theo keát quaû cuoäc thaêm doø, ña soá ngöôøi daân Myõ coøn bieát xaáu hoå, nghóa laø coøn bieát phaân bieät ñuùng, sai, toát, xaáu, vaø ñoù laø moät phaûn öùng laønh maïnh caàn ñöôïc luyeän taäp.
Löông taâm ñöôïc ñaøo luyeän baèng thaùi ñoä luoân soáng theo tieáng noùi löông taâm; traùi laïi bò leøo laùi vaø boùp meùo khi con ngöôøi soáng ngöôïc laïi vôùi tieáng noùi löông taâm. Baát cöù ai cuõng coù kinh nghieäm veà phaïm toäi, töùc laø laøm moät ñieàu xaáu, moät haønh ñoäng maø löông taâm baûo laø sai laàm. Chaúng haïn moät ngöôøi naøo ñoù caûm thaáy mình phaûi noùi söï thaät, cho duø trong moät hoaøn caûnh naøo ñoù noùi leân söï thaät laø moät ñieàu voâ cuøng khoù khaên. Nhöng vì coù yù chí töï do, ngöôøi ñoù coù theå choïn löïa noùi doái; trong tröôøng hôïp naøy, noùi doái coù theå ñem laïi moät söï thoûa maõn naøo ñoù, nhöng khi ñaõ ñöôïc thoûa maõn, ngöôøi ñoù nhìn laïi vieäc laøm cuûa mình, luùc baáy giôø löông taâm seõ leân tieáng phaùn baûo: "Ngöôi ñaõ laøm ñieàu xaáu". Neáu ngöôøi ñoù coøn laéng nghe ñöôïc tieáng noùi aáy, chuùng ta seõ baûo raèng ngöôøi aáy coù moät löông taâm beùn nhaïy; ngöôïc laïi, ngöôøi aáy cuõng coù theå boùp ngheït tieáng noùi aáy ñeå thích nghi vôùi hoaøn caûnh. Moät löông taâm bò boùp ngheït nhö theá seõ laø moät thaûm hoïa ñoái vôùi con ngöôøi.
Chuùng ta coù theå so saùnh löông taâm vôùi moät heä thoáng baùo ñoäng hay chính heä thoáng thaàn kinh. Coù nhöõng luùc chuùng ta caûm thaáy ñau ñôùn trong thaân theå, nhö nhöùc ñaàu, caûm soát, ñau raêng... Ñoù laø nhöõng baùo ñoäng do heä thaàn kinh cung caáp ñeå caûnh giaùc chuùng ta raèng coù moät caùi gì ñoù baát oån trong chuùng ta, chuùng ta tìm ñeán thaày thuoác ñeå nhôø hoï chöõa trò. Nhö vaäy neáu chuùng ta khoâng coøn caûm nhaän ñöôïc moät ñau ñôùn naøo nöõa, thì ñoù laø daáu hieäu ñaùng lo ngaïi: heä thaàn kinh cuûa chuùng ta ñang laâm nguy. Cuõng theá, khi löông taâm bò boùp ngheït, khi con ngöôøi khoâng coøn nghe ñöôïc tieáng noùi löông taâm luùc ñoù con ngöôøi seõ voâ phöông töï veä tröôùc söï ích kyû; khi con ngöôøi khoâng coøn moät caûm thöùc naøo veà thieän aùc, thì ñoù quaû thaät laø moät caùi cheát veà nhaân phaåm. Löông taâm moät ngöôøi ñöôïc xem laø laønh maïnh khi nhöõng nguyeân taéc luaân lyù cuûa ngöôøi ñoù ñuùng vaø phuø hôïp vôùi chaân lyù khaùch quan. Khi nhöõng nguyeân taéc luaân lyù cuûa moät ngöôøi naøo ñoù sai, thì löông taâm ngöôøi ñoù beänh hoaïn. Nhöng khi moät ngöôøi khoâng coøn soáng theo baát cöù moät nguyeân taéc luaân lyù naøo, thì löông taâm ngöôøi ñoù laø moät löông taâm cheát.
Moät löông taâm laønh maïnh khoâng bao giôø laø moät baûo ñaûm tuyeät ñoái khoûi haønh ñoäng sai laàm. Moät ngöôøi coù löông taâm laønh maïnh vaãn coù theå phaïm toäi, nhöng ngöôøi ñoù vaãn coù yù thöùc veà ñieàu xaáu. Löông taâm cuûa ngöôøi ñoù seõ göûi ñeán nhöõng tín hieäu vaø ngöôøi ñoù seõ ghi nhaän nhöõng tín hieäu ñoù. Nhö vaäy laéng nghe tieáng noùi löông taâm coù nghóa laø bieát thaønh thaät vôùi chính mình. Ñoù laø ñieàu kieän toái caàn ñeå ñaøo luyeän löông taâm. Tin Möøng Mc 11, 7-33 ghi laïi raèng coù moät nhoùm tö teá vaø laõnh ñaïo toân giaùo ñeán gaëp Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñeå chaát vaán Ngaøi. Hoï hoûi Ngaøi: "OÂng laáy quyeàn gì maø haønh ñoäng nhö theá?" Chuùa Gieâsu saün saøng traû lôøi caâu hoûi cuûa hoï vôùi ñieàu kieän chính hoï cuõng phaûi thaønh thaät vaø töï hoûi chính mình. Ngaøi hoûi hoï veà pheùp röûa cuûa Gioan Taåy giaû bôûi Trôøi hay bôûi loaøi ngöôøi, nhöng hoï ñaõ khoâng traû lôøi, khoâng noùi leân nhöõng gì löông taâm hoï maùch baûo, maø chæ caân nhaéc caâu traû lôøi naøo thích hôïp vôùi hoï maø thoâi. Ñoù laø ñieån hình cuûa moät cuoäc soáng thieáu thaønh thaät. Khi khoâng saün saøng laéng nghe tieáng noùi vaø ñoøi hoûi cuûa löông taâm, con ngöôøi cuõng töï caét ñöùt lieân laïc vôùi Thieân Chuùa. Khi con ngöôøi sôï ñoái dieän vôùi löông taâm mình, noù cuõng sôï ñoái dieän vôùi Thieân Chuùa.