Chaân Lyù vaø Töï Do
(Taøi Lieäu Giaùo Lyù Cho Ngöôøi Tröôûng Thaønh
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 02 -
Chaân Lyù veà Con Ngöôøi
Tin möøng keå laïi raèng khi ngöôøi thanh nieân giaøu coù ñeán hoûi Chuùa Gieâsu mình phaûi laøm gì ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi. Chuùa Gieâsu ñaõ ñoïc leân möôøi giôùi raên do Thieân Chuùa ban boá cho Daân Ngaøi treân nuùi Sinai. Nhö vaäy, ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, muoán soáng cho neân ngöôøi, cô baûn nhaát laø phaûi tuaân giöõ möôøi giôùi raên, trong ñoù bao goàm nhöõng ñieàu phaûi laøm vaø nhöõng ñieàu phaûi traùnh. Nhöng caâu hoûi cô baûn nhaát maø baát cöù ngöôøi coù suy nghó naøo cuõng coù theå ñaët ra: Taïi sao toâi ñöôïc laøm ñieàu naøy? Taïi sao toâi khoâng ñöôïc laøm ñieàu kia? Caâu traû lôøi ñôn giaûn nhaát: vì toâi laø ngöôøi chöù khoâng phaûi laø suùc vaät. Ñaåy maïnh cho ñeán taän cuøng, caâu hoûi seõ laø con ngöôøi laø gì? vaø traû lôøi cho caâu hoûi aáy chính laø ñi tìm chaân lyù veà con ngöôøi. Nhö vaäy, baøn ñeán vaán ñeà luaân lyù chính laø baøn ñeán vaán ñeà chaân lyù veà con ngöôøi, vaø moät heä thoáng luaân lyù laønh maïnh thieát yeáu phaûi laø moät heä thoáng xaây döïng treân chaân lyù ñích thöïc veà con ngöôøi.
Con ngöôøi voán laø moät huyeàn nhieäm ñoái vôùi chính mình. Con ngöôøi vaãn muø môø vaø laàm laïc veà chính mình. Moät chaân lyù neân taûng veà con ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa maïc khaûi laø: "Con ngöôøi ñöôïc taïo thaønh theo vaø gioáng hình aûnh Thieân Chuùa". Ñöôïc taïo thaønh coù nghóa laø söï hieän höõu cuûa con ngöôøi khoâng phaûi laø moät söï hieän höõu taát yeáu; con ngöôøi hieän höõu laø do tình yeâu nhöng khoâng cuûa Thieân Chuùa maø thoâi. Vaø noùi ñeán tình yeâu laø noùi ñeán töï do. Nhö vaäy, ñöôïc taïo thaønh theo vaø gioáng hình aûnh Thieân Chuùa cuõng coù nghóa laø ñöôïc tham döï vaøo töï do cuûa Thieân Chuùa. Söï töï do aáy ñöôïc theå hieän qua quyeàn thoáng trò treân moïi loaøi moïi vaät Thieân Chuùa trao ban cho con ngöôøi. Khoâng nhöõng theá, con ngöôøi ñöôïc laøm chuû söï soáng chính mình khi ñöôïc Thieân Chuùa trao cho quyeàn sinh soâi naûy nôû. Con ngöôøi laø taïo vaät duy nhaát ñöôïc Thieân Chuùa taïo döïng cho chính noù. Nhöng quyeàn laøm chuû naøy laø moät quyeàn laõnh nhaän töø Thieân Chuùa, do ñoù chæ laø moät quyeàn töông ñoái. Quyeàn laøm chuû naøy chæ coù yù nghóa khi con ngöôøi bieát nhìn nhaän vaø tuaân phuïc Thieân Chuùa maø thoâi. Dó nhieân, söï tuaân phuïc naøy khoâng laøm cho con ngöôøi vong than, traùi laïi, ñoù chính laø neàn taûng cuûa phaåm giaù con ngöôøi. Con ngöôøi chæ laø con ngöôøi khi noù leä thuoäc vaøo Thieân Chuùa, con ngöôøi chæ coù töï do thöïc söï neáu noù haønh ñoäng theo chöông trình Thieân Chuùa ñaõ vaïch ra. Ñoù laø yù nghóa cuûa meänh leänh Thieân Chuùa ñaõ truyeàn cho oâng baø nguyeân toå: "Caùc ngöôi coù theå aên taát caû nhöõng thöù traùi caây trong vöôøn, nhöng caùc ngöôøi khoâng ñöôïc aên traùi töø caây bieát laønh bieát döõ, vì ngaøy naøo caùc ngöôi aên traùi aáy, caùc ngöôi seõ cheát".
Nhö vaäy, phaùn quyeát toái haäu veà ñieàu thieän vaø ñieàu aùc laø quyeàn tuyeät ñoái cuûa Thieân Chuùa. Con ngöôøi ñöôïc laøm chuû, nghóa laø ñöôïc töï do, nhöng söï laøm chuû aáy phaûi leä thuoäc söï laøm chuû tuyeät ñoái cuûa Thieân Chuùa. Maõi maõi con ngöôøi vaãn laø thuï taïo, do ñoù, maõi maõi töï do cuûa con ngöôøi laø töï do cuûa thuû taïo. Töï do cuûa con ngöôøi gaén lieàn vôùi thaân phaän thuï taïo cuûa noù.
Côn caùm doã cuûa ma quæ ñaõ giaêng ra ñeå haïi oâng baø nguyeân toå chính laø taùch lìa chaân lyù vôùi töï do. Ma quæ noùi vôùi oâng baø nguyeân toå: "Ngaøy naøo caùc ngöôi aên traùi caây naøy, caùc ngöôi seõ trôû thaønh Thieân Chuùa; caùc ngöôi seõ bieát theá naøo laø thieän, theá naøo laø aùc". OÂng baø nguyeân toå ñaõ muoán trôû thaønh Thieân Chuùa ñeå töï phaùn quyeát veà ñieàu thieän vaø ñieàu aùc. Con ngöôøi ñaõ muoán ñöôïc töï do tuyeät ñoái ôû beân ngoaøi Thieân Chuùa. Chaân lyù veà con ngöôøi nhö ñöôïc maïc khaûi laø: "Ñöôïc taïo thaønh theo vaø gioáng hình aûnh Thieân Chuùa" ñaõ bò choái boû, vaø ñoù chính laø baûn chaát ñích thöïc cuûa toâi loãi. Thaät theá, toäi loãi thieát yeáu maø moät khi choái boû thaân phaän thuï taïo ñeå ñi tìm moät thöù töï do ôû ngoaøi Thieân Chuùa. Nhöng lòch söû cuûa caù nhaân vaø xaõ hoäi cho thaáy raèng phaù huûy töông quan giöõa chaân lyù vaø töï do ñích thöïc, con ngöôøi laïi chieàu theo nhöõng khuynh höôùng xaáu vaø laøm noâ leä cho toäi loãi. Con ngöôøi khoâng coøn laøm chuû ñöôïc chính mình nöõa. Ñieàu maø con ngöôøi cho laø töï do thöïc ra chæ laø moät hình thöùc noâ leä. Trong thö Roma, thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi leân kinh nghieäm veà söï xaâu xeù noäi taâm cuûa ngaøi: "Ñieàu thieän toâi muoán, toâi khoâng laøm; coøn ñieàu xaáu khoâng muoán, toâi laïi laøm".
Trong tình traïng toäi loãi, töï do cuûa con ngöôøi choïn löïa nghòch vôùi chaân lyù veà con ngöôøi. Thay vì choïn löïa theo thaân phaän thuï taïo vaø laáy Thieân Chuùa laøm tieâu chuaån toái haäu, con ngöôøi laïi choïn ngöôïc laïi vôùi yù muoán cuûa Thieân Chuùa. ÔÛ ñaây quyeát ñònh veà söï thieän vaø söï aùc khoâng coøn laø quyeàn toái thöôïng cuûa Thieân Chuùa nöõa, maø trôû thaønh quyeàn cuûa con ngöôøi. Moät caùch naøo ñoù, con ngöôøi gaït boû Thieân Chuùa ñeå ñöa mình leân ngang haøng Thieân Chuùa. Con ngöôøi choái boû chaân lyù veà con ngöôøi, con ngöôøi choái boû chính mình. Khi phaïm toäi, con ngöôøi töôûng mình thöïc söï ñöôïc töï do. Thöïc ra, ñoù chæ laø moät aûo töôûng, bôûi vì chæ coù chaân lyù môùi laøm cho con ngöôøi ñöôïc töï do thöïc söï. Nhö vaäy töông quan giöõa chaân lyù vaø töï do laø moät töông quan thieát yeáu, nghóa laø töï do ñích thöïc chæ coù trong chaân lyù maø thoâi.