vaï tuyeät thoâng (excommunication)
hình phaït cuûa giaùo hoäi khi coù nhöõng vi phaïm traàm troïng. Theo giaùo luaät thì ngöôøi bò vaï: khoâng ñöôïc tham döï nghi leã thaùnh theå hay vieäc phuïng vuï coâng khai, cöû haønh bí tích hay aù bí tích hay chòu caùc bí tích, khoâng ñöôïc thi haønh nhieäm vuï gì trong giaùo hoäi nhö phuïc vuï, hay coù traùch nhieäm gì hay ñieàu khieån...
vieäc toâng ñoà
Traùch vuï hay söù maïng ñaëc bieät cuûa moät ngöôøi laøm vieäc cho lôïi ích thieâng lieâng cuûa ngöôøi khaùc.
Voïng Phuïc sinh (easter vigil)
ñöôïc goïi laø "meï cuûa caùc cuoäc canh thöùc" leã voïng phuïc sinh ñöôïc cöû haønh sau khi maët trôøi laën trong ñeâm tröôùc leã phuïc sinh. Voïng phuïc sinh bao goàm nhöõng nghi leã ngaøy xöa trong coäng ñoaøn Kitoâ höõu vaø chuù troïng ñeán nhöõng bieåu töôïng quí giaù nhaát trong giaùo hoäi. Leã voïng goàm 4 phaàn: Muïc vuï aùnh saùng, Phuïng vuï Lôøi, Phuïng vuï pheùp röûa vaø Phuïng vuï Thaùnh Theå.
voâ hieäu hoaù hoân nhaân
Quyeát ñònh cuûa toaø aùn giaùo hoäi veà moät hoân nhaân ñaëc thuø naøo ñoù khoâng phaûi laø hoân nhaân coù tính caùch bí tích tröôùc maét Giaùo hoäi. Coù quyeát ñònh naøy khi moät hay nhieàu ñieàu kieän cho moät hoân nhaân coù tính caùch bí tích khoâng coù. Chaúng haïn moät hay caû hai ngöôøi phoái ngaãu bò aùp löïc, thì ñieàu kieän töï yù töï do khoâng coù.
voâ thaàn
Ngöôøi khoâng tin laø coù Chuùa. Coù hai loaïi voâ thaàn trí thöùc laø heä thoáng tö töôûng cho raèng söï hieän höõu cuûa Thieân Chuùa nghòch laïi söï kieän hay lyù trí, vaø voâ thaàn thöïc haønh nghóa laø coi haønh ñoäng nhaân loaïi khoâng lieân quan gì ñeán Chuùa caû. Coù nhieàu loaïi voâ thaàn mieâu taû trong Vatican II, hieán cheá Theá giôùi ngaøy nay soá 19-21.
voâ tri
Ngöôøi xaùc tín laø ta khoâng theå bieát coù Chuùa hay khoâng.
vöông cung thaùnh ñöôøng (Basilica)
Tieáng latinh coù nghóa toaø nhaø lôùn hình chöõ nhaät nhö haønh lang coù maùi che. Töø theá kyû 4 giaùo daân xaây vöông cung thaùnh ñöôøng duøng cho vieäc phuïng töï. Tröôùc thôøi gian ñoù hoï thöôøng gaëp nhau trong nhaø tö ñeå cöû haønh tieäc thaùnh.
xuaát haønh (exodus)
saùch thöù hai trong kinh thaùnh; tieáng Exodus coù nghóa laø xuaát haønh, dieãn taû vieäc ra ñi cuûa daân do thaùi töø Ai Caäp, hoï lang thang trong sa maïc vaø ñeán nuùi Sinai. Saùch coù naêm phaàn roõ reät: bieán coá ôû Ai caäp tröôùc khi xuaát haønh, rôøi Ai caäp vaø ñeán nuùi Sinai, coâng boá luaät Maisen, hoaø giaûi vaø laäp laïi giao öôùc, vieäc laøm nhaø taïm.
xöng toäi (confession)
tieáng latinh confessio laø thuù toäi cuøng linh muïc coù quyeàn tha toäi. Khi thuù toäi buoäc thuù toäi troïng vaø maáy laàn, nhöng neân thuù caû toäi nheï. Muoán xöng toäi neân xeùt mình, thoáng hoái, quyeát taâm caûi thieän vaø thuù toäi thaønh thöïc. Sau khi xöng toäi neân laøm vieäc ñeàn toäi ngay keûo queân. Moät naêm neân xöng toäi nhöõng dòp leã troïng.
(C) Copyright 1998
by Rev. Ngo tuong Dzung, Texas, USA.