B & C & D & G

Baát löông

Baát löông khi baïn noùi doái hay löôøng gaït. Ngöôøi baát löông ít khi daùm ra maët vì hoï laø ngöôøi khoâng ñaùng tin. Luca 16:10 vieát: "Neáu caùc con khoâng löông thieän trong vieäc nhoû chuùng con seõ khoâng löông thieän trong vieäc lôùn. Neáu con löôøng gaït trong vieäc nhoû thì con seõ khoâng theå löông thieän khi mang traùch nhieäm lôùn"

* Thaø ngheøo maø löông thieän (Caùch ngoân 19:1)
* Ñöøng laøm chuyeän baát löông (Tv 24:3)

Baát tuaân

Baát tuaân laø töø choái vaâng lôøi leänh truyeàn hay huaán leänh. Chính vì söï baát tuaân leänh Chuùa cuûa Adam vaø Evaø maø toäi loãi vaøo theá gian. Khoâng nhöõng söï baát tuaân mang laïi cho baïn hình phaït cuûa Chuùa vaø cuûa cha meï, ngöôøi khaùc cuõng chòu khoå khi baïn baát tuaân. Neáu Adam Evaø yù thöùc haäu quaû toäi loãi cuûa hoï, baïn coù nghó hoï vaãn ngoan coá vaø baát tuaân leänh Chuùa hay khoâng? 2Timothy 3:2-5 noùi veà nhöõng keû khoâng vaâng lôøi cha meï baïn haõy ñoïc vaø haønh ñoäng sao cho phaûi.

* Chuùa bieát veà heát moïi ngöôøi (Hebrews 4:13)
* Con ngoã nghòch, meï buoàn thaûm (Caùch ngoân 15:20)

Caùi cheát

Caùi cheát "Khoâng ai soáng maõi treân ñôøi. Moïi ngöôøi seõ cheát." (Tv 89:48) Thaùnh kinh noùi tôùi caùi cheát hôn 500 laàn. Nhieàu ngöôøi nghó raèng cheát laø chaám döùt cuoäc soáng nôi traàn theá naøy nhöng coøn hôn theá nöõa. Cheát cuõng laø söï xa caùch Chuùa caùch linh thieâng. Thaùnh kinh noùi tôùi cheát vaø toäi cuøng moät luùc. Roma 8:2 noùi "veà caùi voøng luaån quaån cuûa toäi loãi vaø caùi cheát". Cheát maø khoâng ñöôïc söï tha thöù cuûa Chuùa thì khoâng nhöõng chæ cheát phaàn xaùc maø coøn cheát veà phaàn linh hoàn nöõa. Ñieàu naøy coù nghóa ñôøi ñôøi khoâng coù Chuùa. Ta neân sôï caùi cheát phaàn linh hoàn hôn caùi cheát vaät lyù.

* Tieàn coâng cuûa toäi laø caùi cheát (Roma 6:23)
* Chuùa Gieâsu beû gaãy quyeàn löïc söï cheát (2Timothy 1:10)
* Theá gian naøy khoâng phaûi nhaø cuûa anh em (Hebrews 13:14)
* Khoâng coøn cheát choùc saàu muoän hay khoùc loùc (Khaûi huyeàn 21:4)<

Can ñaûm

Can ñaûm laø taøi naêng vaø loøng muoán vöõng vaøng khi chaïm traùn nguy hieåm sôï haõi hay aùp löïc. Caên baûn cuûa söï can ñaûm khoâng thöôøng chæ laø söùc maïnh vaät lyù nhöng laø söùc maïnh tinh thaàn hay luaân lyù. Tuyø theo tröôøng hôïp coù theå can ñaûm hôn khi chòu ñöïng thaát baïi taïm thôøi hôn laø duøng söùc maïnh ñeå tieâu dieät noù. Kinh Thaùnh cho maáy thí duï veà söï can ñaûm trong vaøi tröôøng hôïp ngöôøi ta thaáy phaûi laøm gì vaø ñaõ laøm.

Esther laø göông can ñaûm. Baø laø coâ gaùi do thaùi trôû thaønh hoaøng haäu Batö (duø cho khoâng ai trong chính quyeàn bieát naøng laø do thaùi). Trong giai ñoaïn lòch söû naøy coù teân Haman aâm möu gieát ngöôøi do thaùi. Esther laø ngöôøi duy nhaát coù theå noùi giuùp cho daân mình duø cho laøm theá coù theå nguy tôùi tính maïng. Esther ñaõ can ñaûm ñöùng daäy baøo chöõa cho daân xin tha cho daân vaø laøm cho Haman phaûi bò haønh quyeát.

Söï can ñaûm cuûa Esther cuõng gioáng nhö nhöõng anh huøng thôøi nay. Khi ñoïc ñoaïn Esther 1:1 baïn haõy hoûi mình: Toâi coù phaûi laø ngöôøi can ñaûm khoâng? Toâi phaûi laøm gì ñeå can ñaûm theâm? Trong hoaøn caûnh naøo toâi phaûi coù can ñaûm theâm?

Coäng taùc

Coäng taùc (Cooperation) laø muoán laøm vieäc vôùi ngöôøi khaùc ñeå hoaøn taát moät nhieäm vuï. Nhieàu khi con ngöôøi caûm thaáy naëng neà khi mang traùch nhieäm lôùn lao hay gaëp söï choáng ñoái cuûa ngöôøi khaùc. Chuùa cho con ngöôøi nhieàu taøi naêng khaùc nhau hay khaû naêng khaùc nhau vaø daäy hoï coäng taùc vôùi nhau ñeå hoaøn taát coâng vieäc. Khi Joshua sai thaùm töû vaøo thaønh Jericho hoï raát lieàu lónh neáu coù ai khaùm phaù ra hoï. Nhöng Chuùa daãn hoï tôùi moät ngöôøi phuï nöõ teân laø Rahab bieát hoï ñang phuïng söï moät Thieân Chuùa toaøn naêng. Rahab coäng taùc vôùi nhöõng ngöôøi giaùn ñieäp naøy vaø giuùp cho hoï troán thoaùt. Keát quaû baø vaø gia ñình baø khoâng bò taøn haïi cuøng vôùi thaønh Jericho (Josue 2:1-21;6:24,25).

Baïn coù nghó raèng ngöôøi khaùc nghó laø baïn laø ngöôøi coù theå coäng taùc ñöôïc khoâng? Neáu vaäy baïn seõ laøm gì ñeå tieáp tuïc phuïc vuï hoï? Neáu khoâng baïn phaûi laøm gì ñeå phaùt trieån söï coäng taùc cuûa baïn?

Chæ trích (criticism)

And so it criticized each flower,
This supercilious seed;
Until it woke one summer hour
And found itself a weed.
Mildred Howells

Chæ trích laø noùi ra moät khuyeát ñieåm hay moät vaán ñeà. Thöôøng ta thaáy töï do hôn chæ trích khi ngöôøi ta khoâng ôû beân caïnh ñeå nghe ñieàu ta noùi. Chæ trích nhieàu khi laø keát quaû cuûa ghen gheùt hay aùc caûm, nhö haït gioáng bò cheâ bai thaønh haït gioáng thaät, thì söï chæ trích khoâng caàn thieát laøm thöông toån baïn hôn laø laøm thöông toån ngöôøi maø baïn muoán chæ trích. Ñaây laø thoùi xaáu khoù söûa neân haõy xin Chuùa giuùp cho baïn khoûi tính hay chæ trích.

* keâu traùch vaø chæ trích (Galatia 5:19-21)
* khoâng coù quyeàn chæ trích (Roma 14:10)
* choáng laïi luaät Chuùa (Giacoâbeâ 4:11,12)
* Xaø treân maét con (Mattheâu 7:3)
* ngöôøi khaùc xöû vôùi con nhö con xöû vôùi hoï (Mattheâu 7:1)

Chôi gian

Chôi gian (cheating) Khi coøn nhoû ta ñaõ bieát theá naøo laø chôi gian. Baïn cuõng bieát ngöôøi naøo chôi gian khi ñaùnh baøi hay laøm traéc nghieäm ôû tröôøng. Thaùnh Kinh cuõng noùi veà chuyeän chôi gian naøy.

- Neáu con chôi gian trong vieäc nhoû (Luca 16:10)
- Giaøu coù vaø gian xaûo (Proverbs 28:6)
- Chuùa gheùt toäi gian xaûo (Proverbs 11:1)

Daán thaân

Daán thaân (Commitment) laø söï muoán phuïc vuï ai hay moät chính nghóa naøo. Noù ñoøi hoûi baïn trung thaønh vôùi chính nghóa vaø ngöôøi ñoù. Daán thaân cho Chuùa Gieâsu coù nghóa baïn muoán tín thaùc vôùi cuoäc soáng baïn vaø baïn yù thöùc tìm ngaøi nhö höôùng daãn vaø höôùng ñaïo. Vieäc daán thaân khoâng theå coi thöôøng khi lieân heä vôùi Thieân Chuùa.

Daán thaân cho Gieâsu khoâng gioáng nhö tin Gieâsu. Ngöôøi treû tuoåi trong Mattheâu 19:16-22 ñaõ hoïc baøi hoïc ñoù moät caùch khoù nhoïc. Trong taâm trí anh ta ñoàng yù vôùi moïi ñieàu Chuùa Gieâsu noùi. Nhöng khi Gieâsu ñoøi anh söï daán thaân döùt khoaùt vaø theo Ngaøi, anh ta luøi laïi. Trong tröôøng hôïp anh ta, söï giaøu coù cuûa moät ngöôøi ñaõ chen vaøo giöõa anh ta vaø söï daán thaân hoaøn toaøn cho Chuùa Gieâsu.

Ta neân xeùt mình ñeàu ñaën ñeå xem coù gì ngaên caûn ta hoaøn toaøn daán thaân cho Chuùa. Vaø khi ta tìm thaáy ôû ñaâu ta phaûi laøm nhöõng vieäc caàn thieát ñeå gaït boû nhöõng chöôùng ngaïi vaø phuïc hoài söï canh taân cuûa ta. Neáu khoâng, nhö anh thanh nieân giaøu, chuùng ta seõ laø ngöôøi maát maùt. Vaøo giai ñoaïn naøy trong cuoäc soáng cuûa baïn coù gì ngaên trôû baïn daán thaân hoaøn toaøn cho Chuùa khoâng? Neáu theá taïi sao baïn khoâng nghó raèng vieäc daán thaân ñoù coù aûnh höôûng nôi baïn hôn laø söï daán thaân cho Gieâsu?

- Haõy giao phoù moïi söï cho Chuùa (Tv 37,5)
- Söï daán thaân cuûa Phaoloâ vaø Barnabas (Coâng vuï 14:23-26)
- Söï daán thaân daønh cho laõnh ñaïo trong giaùo hoäi vaø thaøy saùu (1Tim 3:1-5,13-18)
- Laøm sao toû ra loøng tin caäy vaøo Chuùa (2Tim 2:15)

Ñeàn toäi

Ñeàn toäi (Atonement) coù nghóa "at one" vaø laø tieáng duøng noùi veà vieäc Chuùa Kitoâ chòu cheát treân thaùnh giaù laøm cho anh em coù theå trôû neân baïn cuûa Chuùa vaø "neân moät" vôùi ngöôøi.

Trong Cöïu Öôùc, ngöôøi do thaùi mang leã vaät ñeàn toäi cho hoï. Moãi naêm moät laàn vaøo ngaøy leã Ñeàn toäi, linh muïc thöôïng phaåm daâng boø vaø deâ laøm leã hi teá cho mình, gia ñình vaø cho nhaø Taïm. OÂng duøng moät con deâ coøn soáng vaø ñoå moïi toäi loãi cuûa daân roài ñuoåi noù vaøo röøng hoang. Ñaây laø hình aûnh Chuùa Kitoâ caát laáy toäi ta ñi. Trong Taân Öôùc söï cheát cuûa Chuùa Gieâsu treân thaùnh giaù laø leã Ñeàn Toäi cuûa ta. Chuùa Gieâsu coù theå laøm ñieàu naøy vì Ngaøi hoaøn haûo khoâng coù toäi loãi.

- Ngaøi seõ ñeàn toäi (Levi 16:15-22)
- Cuoäc soáng ta laø giaù chuoäc (Marcoâ 10:4s)
- Lieân heä môùi vôùi Chuùa (Roma 5:11)
- Chuùa Kitoâ laø con ñöôøng an bình cuûa ta (Epheso 2:14)
- Gieâsu laø linh muïc ta caàn (Hebr 7:26)
- Moät söï hieán daâng ñeàn toäi loãi cuûa daân (Hebr 9:28)

Giao öôùc

Giao öôùc coù nghóa moät thoaû thuaän. Cuõng coù nghóa laø kheá öôùc hay lôøi höùa. Ñoâi khi giao öôùc giöõa hai ngöôøi. Caû hai quyeát ñònh thoaû thuaän ra sao.

Thöôøng giao öôùc laø thoaû thuaän giöõa Chuùa vaø ngöôøi ta. Jeremia 31:33 vieát: "Ñaây laø giao öôùc môùi ta kyù keát vôùi chuùng: Ta seõ vieát luaät ta vaøo loøng hoï ñeå hoï muoán toân troïng ta; nhö theá hoï seõ laø daân ta thöïc söï vaø ta seõ laø Chuùa cuûa hoï." Chuùa höùa saên soùc ñôøi ta chuùng ta phaûi vaâng lôøi ngöôøi.

Chuùa Gieâsu noùi tôùi moät giao öôùc môùi trong Mattheâu 26:28 "Ñaây laø maùu taân öôùc ñoå ra cho nhieàu ngöôøi ñöôïc tha toäi" Giao öôùc naøy laøm cho nhöõng ngöôøi tin Chuùa Kitoâ thaønh phaàn töû trong gia ñình cuûa Ngaøi.

* caàu voàng.. daáu hieäu cuûa lôøi ta höùa (Genesis 9:9-17)
* Ta seõ laø Chuùa cuûa caùc ngöôi (Genesis 17:1-9)
* Israel laø daân thaùnh (Exodus 19:4-6)
* Nhöõng vieäc laï luøng Chuùa höùa (Hebrews 9:15)

Giaùo hoäi

Giaùo hoäi (Church) ñöôïc duøng trong Thaùnh Kinh khoâng phaûi nhö ngoâi thaùnh ñöôøng baïn ñi leã ngaøy Chuùa nhaät. Trong Thaùnh Kinh Giaùo hoäi laø taát caû moïi ngöôøi tin vaøo Chuùa Gieâsu ñaõ cheát vì toäi hoï, xin Ngaøi tha thöù, vaø soáng cho Chuùa nhö hoï bieát phaûi soáng theá naøo. Giaùo hoäi laø moïi ngöôøi treân theá gian. Coù ngöôøi goïi laø giaùo hoäi phoå quaùt. Chuùa Gieâsu laø ñaàu cuûa Giaùo hoäi. Vì Ngaøi cheát cho toäi loãi cuûa traàn gian maø giaùo hoäi hieän höõu.

Sau ngaøy leã Hieän xuoáng, nhöõng keû tin baét ñaàu hoïp laïi vôùi nhau ñeå caàu nguyeän, haùt ca vaø khuyeán khích nhau. Ñaây laø khôûi ñaàu cuûa nhöõng giaùo hoäi ñòa phöông do nhöõng Kitoâ höõu trong cuøng ñòa phöông taïo thaønh. Phaoloâ trong cuoäc haønh trình truyeàn giaùo ñaõ thieát laäp caùc giaùo ñoaøn nhö theá. Ñieàu naøy xaûy ra tröôùc khi ngöôøi ta xaây caát nhöõng nhaø thôø ñeå phuïng töï haøng traêm naêm.

- Gieâsu laø ñaàu giaùo hoäi (Col 1:18,19)
- Moät thaân theå nhieàu ngöôøi (1Cor 12-14)
- Tuyø thuoäc nhau (Roma 12:5)
- Traøn ñaày tình yeâu (Epheso 4:16)

Giaän doãi

Giaän doãi laø caûm xuùc khoâng thích thuù hay khoâng haïnh phuùc veà vieäc gì hay veà con ngöôøi naøo. Giaän doãi thöôøng ñöa ñeán caõi vaõ hay ñaùnh nhau. Saùch Proverbs 30:33 noùi: "Ai eùp söõa thì ñöôïc bô, ai boùp muõi laøm chaûy maùu, ai giaän doãi seõ gaây caõi coï." Giaän doãi nhieàu khi coù lyù do vaø coù giaù trò tích cöïc.

- Ñöøng nuoâi döôõng côn noùng giaän (Ephesoâ 4:26)
- Ñöøng noùi lôøi cay ñaéng (Ephesoâ 4:31)
- Khoâng laøm cho ta thaønh ngöôøi toát (Giacoâbeâ 1:19)
- Daãn ñeán tai haïi (Thaùnh vònh 37:8)
- Taïo neân sai laàm (Proverbs 14:29)
- Ngöôøi khuøng môùi thích ñaùnh nhau (Proverbs 29:8)

Giôùi raên

Giôùi raên laø qui luaät coù uy tín. Baïn phaûi vaâng theo giôùi raên Chuùa neáu muoán laøm ñeïp loøng ngaøi vaø vui höôûng cuoäc soáng Ngaøi ban cho baïn treân theá gian. 10 giôùi raên noùi cho baïn Chuùa muoán baïn soáng nhö theá naøo. Cuõng cho baïn thaáy baïn khoâng luoân vaâng lôøi Thieân Chuùa vaø caàn xin Ngaøi tha thöù.

Chuùa Gieâsu toû ra maáy ñieåm môùi meû trong baøi giaûng treân nuùi Mattheâu 5-7. Khi nhöõng ngöôøi Bieät phaùi hoûi Ngaøi giôùi raên naøo quan troïng nhaát Ngaøi cho hoï hay laø hoï yeâu meán Chuùa heát loøng linh hoàn vaø trí khoân... vaø ngöôøi beân caïnh nhö chính mình, hoï seõ chu toaøn moïi giôùi raên.

- Haõy giöõ hai giôùi raên toái quan troïng naøy (Mattheâu 22:37-40)
- Nieàm vui söï sung söôùng (Tv 1)
- Haõy vaâng lôøi... haõy laøm lôùn trong nöôùc Trôøi (Mattheâu 5:19)
- Khinh bæ luaät Chuùa coù nghóa laø cheát (Proverbs 19:16)
- Khi baïn vaâng lôøi (Gioan 15:10
- Giôùi raên môùi (Gioan 13:34)

(C) Copyright 1998
by Rev. Ngo tuong Dzung, Texas, USA.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page