Truyeän Vui Suy Nieäm
(Nhöõng Baøi Suy Nieäm vaø Caàu Nguyeän Haèng Ngaøy
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 110 -
Thaø ÔÛ Tuø Coøn Hôn
Ñôøi thöôïng coå nöôùc Hy Laïp coù moät hoaøng ñeá teân laø Ñô-ni. OÂng naøy noåi danh taøn baïo, nhöng tính laïi thích laøm thô.
Nghe tieáng Philoâxen moät thi só noåi danh ôû xöù Ca-rinh, nhaø vua lieàn sai ngöôøi ñi trieäu veà.
Thi só Philoâxen ñeán, nhaø vua trònh troïng môøi ngoài ñeå cuøng nhau ñaøm luaän. Sau ñoù nhaø vua ñöa thi só moät baøi thô môùi saùng taùc cuûa oâng maø oâng cho laø tuyeät dieäu ñeå thi só pheâ bình.
Philoâxen nhaän laáy baøi thô, oâng xem moät löôït töø ñaàu ñeán cuoái roài laïnh luøng phaùt bieåu:
- Taâu beä haï, baøi thô cuûa beä haï toaøn duøng nhöõng saùo ngöõ, hình thöùc taàm thöôøng, noäi dung noâng caïn, caàn phaûi söûa laïi thaät nhieàu thì môùi goïi laø thô ñöôïc.
Voán töø luùc laøm vua ñeán nay, Ñô-ni voán khoâng quen nhöõng lôøi noùi thaúng vaø nhöõng lôøi pheâ bình maïnh baïo. Neân vöøa töùc giaän vöøa muoán giöõ theå dieän vôùi baù quan trieàu ñình, oâng haï leänh baét giam thi só lieàn.
Maáy hoâm sau, trong moät böõa tieäc hoäi vaên ngheä, nhaø vua sai lính cho thi só Philoâxen trong nguïc ra döï. Laàn naøy oâng laïi ñöa thi só moät baøi thô môùi laøm vaø cuõng ñaéc yù cho laø tuyeät taùc.
Xem xong baøi thô thi só khoâng phaùt bieåu gì caû. OÂng chæ cöôøi baûo ngöôøi lính giöõ oâng:
- Ñuû roài, xin daãn toâi trôû laïi nhaø giam thoâi.
* * *
Haùo danh laø moät trong nhöõng taät lôùn nhaát cuûa con ngöôøi. Haïng ngöôøi naøo cuõng haùo danh, nhaát laø nhöõng ai chöùc cao quyeàn troïng.
Tính ham danh cuûa loøng ngöôøi haàu nhö khoâng gì laøm toaïi nguyeän ñöôïc. Ñeán nhö vua Ñô-ni cuûa Hy Laïp trong caâu chuyeän treân ñaây, duø chaúng thieáu moät vinh döï naøo trong ñòa vò moät hoaøng ñeá, oâng vaãn chöa ñuû thoûa, maø coøn khao khaùt ñöôïc khen taëng laø thi só.
Theá nhöng, coøn teä haïi hôn nöõa, moät khi tính haùo danh khoâng ñöôïc ñaùp öùng, con ngöôøi seõ trôû neân baát coâng, taøn baïo. Vì chæ öa ñöôïc dua nònh, ñöôïc taâng boác, ngöôøi ta khoâng coøn coù theå chòu ñöôïc nhöõng lôøi noùi thaät nöõa. Ñoù laø moái nguy lôùn nhaát cho con ngöôøi, vì doái traù ñaõ trôû thaønh leõ soáng, thaønh nhu caàu sinh töû maát roài.
Moät caùi nguy lôùn khaùc cho con ngöôøi vaø cho xaõ hoäi, ñoù laø thoùi nònh hoùt. Vì ích kyû, vì tö lôïi, ngöôøi ta saùng cheá ra ñuû moïi lôøi ca tuïng, moïi caùch toân vinh. Ngoaøi xaõ hoäi vaø trong Giaùo Hoäi ñaâu ñaâu cuõng caûm thaáy nhö noàng naëc baàu khí oâ nhieãm bôûi doái traù.
Trong Kitoâ höõu, chuùng ta khoâng phaûi khoâng coù nhöõng taâm hoàn khaûng khaùi nhö thi só Philoâxen, thaø ôû tuø coøn hôn laø nònh hoùt, thaø maát maïng coøn hôn choái boû söï thaät. Thaùnh Thomas More nöôùc Anh, chòu cheát töû ñaïo ñeå laøm chöùng cho chaân lyù khoâng chòu khai gian doái.
Tuy nhieân, ñaáy phaûi laø thaùi ñoä, laø caùch soáng cuûa taát caû nhöõng ai bieát mình laø moân ñeä cuûa Ñaáng ñaõ töï xöng mình "Ta laø söï thaät" (Ga 14:6). Vaø chính Ngaøi ñaõ nghieâm nghò khuyeán caùo: "Coù thì noùi coù, khoâng noùi khoâng. Theâm thaét ñaët chuyeän laø do ma quyû xuùi giuïc" (Mt 5:37).
Môùi ñaây Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II vôùi thoâng ñieäp "aùnh saùng chaân lyù" coâng boá ngaøy 05 thaùng 10 naêm 1993 ñaõ noùi leân laäp tröôøng môùi cuûa Giaùo Hoäi veà chaân lyù, söï thaät. Ñöùc Giaùo Hoaøng coù yù ra thoâng ñieäp naøy sau khi ban haønh cuoán giaùo lyù chung cho Giaùo Hoäi hoaøn vuõ.