Khi naøo chaâu AÂu trôû thaønh moät Giaùo hoäi nhoû
hoï seõ nhôù ñeán chaâu AÙ
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Baøi phoûng vaán - 'Khi naøo chaâu AÂu trôû thaønh moät Giaùo hoäi nhoû, hoï seõ nhôù ñeán chaâu AÙ'
Chiang Mai, Thaùi Lan (UCAN AS01330.1416 Ngaøy 24-10-2006) -- Moät thaàn hoïc gia AÙ chaâu noåi tieáng noùi raèng Giaùo hoäi taïi AÙ chaâu coù theå theå hieän caùch laøm chöùng cho Ñöùc Kitoâ vôùi tö caùch laø moät Giaùo hoäi thieåu soá baèng con ñöôøng ñoái thoaïi.
Ñöùc Giaùm muïc Luis Antonio Tagle cuûa Imus, Philippines, thaønh vieân cuûa Vaên phoøng caùc Vaán ñeà Thaàn hoïc thuoäc Lieân Hoäi ñoàng Giaùm muïc AÙ chaâu (FABC), thöøa nhaän raèng ñoái thoaïi vôùi caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo theo nhöõng noã löïc truyeàn giaùo tröôùc ñaây ñaõ gaây caêng thaúng trong Giaùo hoäi. Nhöõng ngöôøi uûng hoä ñoái thoaïi buoäc phaûi chöùng toû ñoái thoaïi höõu hieäu khoâng chæ treân lyù thuyeát maø coøn trong thöïc teá.
Ngaøi noùi chuyeän vôùi UCA News hoâm 21-10-2006 trong khi dieãn ra Hoäi nghò Truyeàn giaùo AÙ chaâu laàn thöù nhaát töø ngaøy 18-22/10/2006 taïi Chiang Mai, mieàn baéc Thaùi Lan, vaø taïi ñaây ngaøi ñaõ ñoïc dieãn vaên chính tröôùc hôn 1,000 tham döï vieân tu só vaø giaùo daân suy nghó veà chuû ñeà "Caâu chuyeän Chuùa Gieâsu taïi chaâu AÙ: Moät Cöû haønh Ñöùc tin vaø Söï soáng".
Ngaøi noùi vôùi UCA News raèng caùc vaên kieän cuûa FABC phaùt haønh trong ba thaäp nieân qua neâu roõ "caùch hình thaønh Giaùo hoäi" taïi chaâu AÙ, voán nhaán maïnh ñeán vai troø toâng ñoà cuûa giaùo daân, öu tieân cho ngöôøi ngheøo, vaø ñoái thoaïi vôùi ngöôøi ngheøo, caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo.
Ñöùc cha Tagle coøn giaûi thích raèng ñoái thoaïi raát caàn thieát cho coâng taùc truyeàn giaùo taïi caùc vuøng chaâu AÙ nôi maø tröïc tieáp rao giaûng Tin Möøng coù theå laøm maát maïng. Tuy nhieân, ngaøi cuõng noùi roõ, khoâng phaûi taát caû ñeàu ñöôïc keâu goïi töû vì ñaïo.
Kitoâ höõu chæ chieám khoaûng 3% trong hôn 3,6 tyû ngöôøi thuoäc caùc chuûng toäc vaø vaên hoùa khaùc nhau ôû chaâu AÙ. Caùc thöøa sai gaëp phaûi söï baét ñaïo töø nhöõng keû cöïc ñoan toân giaùo, cheá ñoä ñoäc taøi vaø caùc tình huoáng nguy hieåm cheát ngöôøi khaùc.
Ñöùc cha Tagle, 49 tuoåi, coù oâng baø laø ngöôøi Trung Quoác. Naêm 1998, tröôùc khi trôû thaønh giaùm muïc, ngaøi ñöôïc chæ ñònh laøm chuyeân gia thaàn hoïc tham döï Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc AÙ chaâu. Hieän nay ngaøi laø thaønh vieân cuûa UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá ôû Vatican vaø coøn ñöùng ñaàu UÛy ban Giaùo lyù vaø Ñöùc tin cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Coâng giaùo Philippines.
Ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm muïc cuûa Imus ngaøy 22-10-2001, vaø ñöôïc taán phong ngaøy 12-12 cuøng naêm (2001). Giaùo phaän cuûa ngaøi troâng coi toaøn boä tænh Cavite vaø ñaët truï sôû caùch Manila khoaûng 50 kiloâmeùt veà phía nam. Ngaøi soáng vôùi caùc chuûng sinh trong giaùo phaän vaø caùc chuûng sinh ngoaïi quoác ñang hoïc taïi Chuûng vieän Muïc töû Nhaân laønh.
Sau ñaây laø cuoäc phoûng vaán cuûa Ñöùc cha Tagle vôùi UCA News:
UCA News: Thöa Ñöùc cha, theá naøo laø truyeàn giaùo, nhaát laø ôû chaâu AÙ?
Ñöùc Cha Luis Antonio Tagle: Truyeàn giaùo coù nghóa laø ñem Tin Möøng ñeán taát caû moïi ngöôøi. Ñoù laø noäi dung cuûa Evangelii Nuntiandi (Truyeàn giaùo trong Theá giôùi Ngaøy nay), do Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI vieát naêm 1975. Truyeàn giaùo ñem Phuùc aâm vaøo taát caû caùc lónh vöïc ñôøi soáng goàm löông taâm, gia ñình, truyeàn thoâng, ñeå Phuùc AÂm, chính laø Tin Möøng, khoâng bò che khuaát. Noù tuyeät vôøi ñeán ñoä coù theå ñoùng goùp moät ñieàu gì ñoù cho moïi lónh vöïc ñôøi soáng.
Trong khi Giaùo hoäi coù cam keát chung veà truyeàn giaùo, thì coù söï maâu thuaãn lieân quan ñeán caùch thöïc hieän. Laøm sao chuùng ta ñem Tin Möøng ñeán cho ngöôøi khaùc?
Nhieàu naêm qua, coù moät phöông phaùp truyeàn giaùo phoå bieán ñoù laø tröïc tieáp coâng boá veà Chuùa Gieâsu. Ñieàu naøy coù nghóa laø thuyeát giaûng theo nghóa truyeàn thoáng cuûa lôøi noùi, lieân quan chaët cheõ ñeán "thaønh laäp" Giaùo hoäi. Caùch tính soá ngöôøi ñaõ nghe Tin Möøng laø coù bao nhieâu ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi vaø khi naøo baïn thaønh laäp coäng ñoaøn.
Hoûi: Ñoù coù phaûi laø vaán ñeà khoâng?
Ñaùp: Khoâng ai thaéc maéc veà ñieàu ñoù. Neáu noù coù theå aùp duïng trong tröôøng hôïp naøo ñoù, thì aùp duïng. Ñieàu maø chuùng ta ñaõ noùi ôû ñaây taïi chaâu AÙ trong 30 naêm qua laø coù moät soá tröôøng hôïp ôû chaâu AÙ caùch coâng boá tröïc tieáp naøy khoâng theå aùp duïng ñöôïc. Noù coù theå phaûn taùc duïng vaø vì theá chuùng ta caàn tìm caùc phöông phaùp truyeàn giaùo khaùc.
Vaán ñeà ôû ñaây laø coù moät soá ngöôøi trung thaønh vôùi phöông phaùp thuyeát giaûng tröïc tieáp vaø nghó raèng ñoái thoaïi tröïc tieáp vôùi caùc toân giaùo vaø vaên hoùa khaùc cuûa chaâu AÙ laø phaûn boäi truyeàn giaùo.
Hoûi: Vì theá maø moät soá ngöôøi thaän troïng vôùi phöông phaùp naøy phaûi khoâng, thöa Ñöùc cha?
Ñaùp: Thöôøng thì söï baøy toû noãi lo sôï vaø thaän troïng xuaát phaùt töø moät soá nhaân vieân Giaùo hoäi tröôùc, hoï lo raèng ñoái thoaïi coù theå ñöôïc duøng thay theá phöông phaùp thuyeát giaûng tröïc tieáp, vì theá hoï sôï chuùng ta coù theå quaù deã daõi vaø cuoái cuøng queân Chuùa Gieâsu.
Toâi khoâng traùch hoï. Ñöôïc nhaéc nhôû veà boån phaän cuûa chuùng ta laø ñieàu toát. Vaø toâi ñaõ gaëp nhöõng nhaân vieân Giaùo hoäi ñaùnh giaù cao tình huoáng luùc baïn giaûi thích vôùi hoï raèng baïn khoâng boû phöông phaùp rao giaûng tröïc tieáp, nhöng ñoái thoaïi laø caùch tröïc tieáp nhaát maø baïn coù theå laøm trong moät soá tình huoáng.
ÔÛ moät soá quoác gia chaâu AÙ, baïn bò caám rao giaûng. Neáu baïn khoâng ñoái thoaïi trong nhöõng tình huoáng nhö theá, baïn coù theå laøm gì khaùc? Vieäc coù theå laøm laø töû vì ñaïo vaø khoâng phaûi ai cuõng ñöôïc keâu goïi töû vì ñaïo. Chuùng ta kính troïng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù ôn hueä naøy. Nhöng moät soá ngöôøi ñang ôû trong nhöõng tình huoáng phöùc taïp, chaúng haïn nhö ôû Trung Quoác. Chuùng ta khoâng theå chæ trích nhöõng ngöôøi thuoäc Hoäi Coâng giaùo Yeâu nöôùc Trung Quoác bôûi vì khoâng phaûi ai cuõng coù theå bí maät. Chuùng ta khoâng theå noùi raèng hoï ít nhieät tình truyeàn giaùo hôn. Coù theå ñoù laø taát caû nhöõng gì hoï coù theå laøm ñöôïc.
Chuùng ta nghe caùc nhaân vieân Giaùo hoäi, ôû chaâu AÙ vaø beân ngoaøi, noùi raèng caùc hoïc giaû, tu só vaø giaùo daân cuõng lo laéng veà ñoái thoaïi. Nhöng toâi nghó raèng hoï ñang baûo veä moät hình aûnh cuûa Giaùo hoäi maø hoï ñaõ quen thuoäc. Bôûi hieän nay chuùng ta ñang ôû trong moät lónh vöïc môùi, neân hoï laïi raát lo laéng.
Hoûi: Ñieàu naøy coù yù nghóa theá naøo ñoái vôùi Giaùo hoäi taïi chaâu AÙ?
Ñaùp: Toâi khoâng theå traùch hoï. Toâi khoâng theå chæ trích hoï. Hoï ñang laøm nhö theá laø vì hoï yeâu Giaùo hoäi. Vì theá chöùng toû khoâng chæ treân lyù thuyeát maø coøn trong thöïc teá ñoái thoaïi thöïc söï laø phöông phaùp hay coù theå laø phaän söï cuûa nhöõng ngöôøi ñang ñeà xuaát ñoái thoaïi bôûi vì ñeán luùc ngöôøi ta nhaän thaáy söï lo sôï cuûa hoï laø voâ caên cöù... vaø roài hoï seõ xem xeùt laïi quan ñieåm cuûa hoï.
Baûn thaân toâi ñaõ coù kinh nghieäm veà ñieàu naøy. Toâi ñaõ gaëp gôõ moät soá laõnh ñaïo Giaùo hoäi noùi vôùi toâi raèng hoï lo laéng veà nhöõng vieäc caùc giaùm muïc AÙ chaâu ñang laøm vaø ñang ñeà xuaát.
20 naêm sau, toâi gaëp laïi hoï vaø hoï nhaän thaáy thöïc traïng cuûa chaâu AÙ vaø hoï cuõng ñaõ thaáy nhöõng ngöôøi ñaõ duøng phöông phaùp ñoái thoaïi vaø hoï khieâm toán tieáp xuùc vaø vui möøng khi noùi: "Giôø toâi ñaõ hieåu ñöôïc ñieàu maø caùc giaùm muïc chaâu AÙ ñang laøm". Ñoù laø lyù do khieán toâi khoâng töùc giaän khi hoûi taïi sao hoï khoâng ñoái thoaïi? Taïi sao hoï khoâng hieåu chuùng ta? Toâi ñaõ chöùng kieán nhieàu ngöôøi thay ñoåi quan ñieåm cuûa hoï, nhöng ñieàu naøy tuøy thuoäc vaøo kinh nghieäm cuûa hoï khi hoï chöùng kieán thöïc taïi cuûa chaâu AÙ vaø caû khi hoï thaáy giaùo daân, linh muïc ôû chaâu AÙ tham gia ñoái thoaïi vaø ñoái thoaïi coù keát quaû.
Hoûi: Taïi sao khoù ñeå cho ngöôøi khaùc ñaùnh giaù cao ñoái thoaïi trong söù meänh truyeàn giaùo?
Ñaùp: Chính hieän nay, caùc phöông phaùp cuûa chuùng ta vaãn coøn mô hoà ñoái vôùi hoï. Nhöng khi thöïc traïng naøy baét ñaàu, khi hoï trôû neân gioáng chuùng ta, hoï seõ hieåu.
Moät soá ngöôøi ôû chaâu AÂu lo laéng veà ñöôøng loái truyeàn giaùo ôû chaâu AÙ, noùi: "Taát caû vieäc anh laøm laø ñoái thoaïi". Toâi noùi vôùi hoï, moät ngaøy naøo ñoù anh seõ hieåu ñöôïc vieäc laøm cuûa chuùng toâi bôûi vì ñaây laø ñieàu ñang xaûy ra ôû chaâu AÂu. Giaùo hoäi ñang nhoû laïi. ÔÛ chaâu AÂu Giaùo hoäi baét ñaàu vôùi ña soá. Treân thöïc teá caû chaâu AÂu theo Kitoâ giaùo. Hieän nay, Kitoâ höõu ñang ít daàn vaø caùc toân giaùo khaùc ñang phaùt trieån. Seõ coù luùc coäng ñoaøn Kitoâ höõu ôû ñoù trôû thaønh moät "ñaøn chieân nhoû", vaø roài hoï seõ nhôù ñeán chaâu AÙ.
Vaø coù theå ñeán luùc ñoù hoï seõ bieát ñöôïc caùch chuùng ta ñaõ truyeàn giaùo ôû chaâu AÙ. Ñoäng löïc coù theå khaùc nhau bôûi vì hoï baét ñaàu vôùi soá ñoâng, nhöng ôû ñaây taïi chaâu AÙ naøy chuùng ta laïi baét ñaàu baèng thieåu soá. ÔÛ chaâu AÂu hoï ñang trôû neân nhoû ñi vì xaõ hoäi ngaøy caøng trôû neân ña toân giaùo, ña vaên hoùa do daân di cö, vaø ngheøo ñoùi ñang taêng.
Hoûi: Hoäi nghò Truyeàn giaùo AÙ chaâu laàn naøy ñaït ñöôïc nhöõng gì veà maët truyeàn giaùo, thöa Ñöùc cha?
Ñaùp: Toâi nghó raèng hoäi nghò naøy seõ keùo theo nhieàu hoäi nghò nhoû khaùc. Caùc ñaïi bieåu seõ trôû veà queâ höông vaø coù theå khaùm phaù ra moät soá vaán ñeà then choát vaø ñau thöông cuûa naïn ngheøo ñoùi vaø baïo löïc giöõa caùc nhoùm khaùc toân giaùo. Hoï seõ coù can ñaûm hôn ñeå phaân tích nhöõng caâu chuyeän ñoù ñaèng sau xung ñoät, khuûng boá, thaønh kieán. Toâi nghó hoäi nghò naøy seõ trang bò cho moïi ngöôøi vaø sau ñoù hoï seõ theo ñuoåi caùc caâu chuyeän cuûa hoï vaø theâm vaøo moät soá trong caùc caâu chuyeän ñoù maø ôû caáp ñòa phöông chuùng ta khoâng nghe thaáy.
Hoûi: Döôøng nhö Ñöùc cha raát chaéc chaén veà ñieàu naøy?
Ñaùp: Ñieàu naøy chaéc chaén xaûy ra. Ñoù laø ñieàu maø Kitoâ giaùo noùi ñeán. Noù laøm baïn caûm thaáy öu phieàn. Ñieàu maø chuùng toâi noùi ôû ñaây trong hoäi nghò naøy laø bieát Ñöùc Kitoâ, theo Kitoâ giaùo chuùng toâi -- ñaây laø ñieàu khoâng ñôn giaûn. Moät Kitoâ höõu chaân chính seõ lo aâu ñeán ñoä khoâng theå khoâng laøm moät vieäc gì ñoù veà tình huoáng maø mình yù thöùc ñöôïc. Ñaây laø vieäc khoâng phaûi deã. Ñieàu naøy gioáng nhö phaàn chia seû thuù vò cuûa ngöôøi phuï nöõ ñeán töø Singapore keå veà chuyeán ñi thöïc teá cuûa baø ñeán moät baõi raùc ôû Philippines. Soáng ôû Singapore, caûnh ñoùi ngheøo ñoái vôùi baø chæ laø moät khaùi nieäm. Khi baø chöùng kieán caûnh ñoùi ngheøo, toaøn boä nhaân sinh quan cuûa baø ñaõ thay ñoåi.
UCAN