Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home PageVaøo thôøi caùc taùc giaû vieát Kinh Thaùnh baét ñaàu thuaät laïi lòch söû quaù khöù daân mình, xöù sôû hoï khoâng höôûng ñöôïc an bình. Xöù naøy bò caùc daân ngoaïi quoác xaâm löôïc, ñoâ hoä vaø boùc loät. Daân Israel bieát raèng xöù hoï khoâng phaûi laø queâ goác cuûa toå tieân hoï, nhöng laø quaø taëng cuûa Thieân Chuùa.
Caùc taùc giaû gôïi laïi thôøi toå tieân hoï ñeán vuøng ñaát höùa. Töø thôøi naøy ñeán ngaøy caùc thò toäc ñònh cö taïi Palestin, laø moät ñoaïn ñöôøng daøi. daân Israel phaûi caàn raát nhieàu ngaøy giôø ñeå yù thöùc ñöôïc vieäc hoï keát hôïp thaønh moät daân toäc, daân cuûa Chuùa.
Luùc ñaàu moät vaøi nhoùm daân Xeâmít, baùn du muïc ñi vaøo saâu trong xöù. Khi ñi tìm ñaát ôû cho mình vaø ñoàng coû cho thuù vaät, hoï laøm quen vôùi daân baûn xöù. Nhöõng ngöôøi tieân phong naøy ñaønh phaûi rôøi caùc thaønh phoá Canaan, vì bò daân ôû ñaây ñaùnh ñuoåi vaø aùp böùc. Hoï thích trôû laïi soáng ñôøi thò toäc.
Theá roài hai beân laøm hoøa kyù keát soáng chung vaø cuoäc xaâm thuoäc trong hoøa bình theå hieän daàn. Luùc ñaàu hoï khoâng tìm caùch vaøo ngay trong caùc thò traán, cuõng nhö khoâng muoán ñaùnh chieám chuùng.
Caùc con cuûa Bengiamin khoâng ñuoåi daân Gieâbuùtxeâ cö nguï taïi Gieârusalem, vaø cho ñeán nay daân Gieâbuùtxeâ vaãn cö nguï taïi Gieârusalem vôùi con chaùu Bengiamin.
Boä toäc Mannaùtxeâ khoâng theå ñaùnh ñuoåi daân Beùtxeâan, Gípleâam vaø Meâlítñoâ. Daân Canaan tieáp tuïc ôû laïi trong xöù cuûa hoï. Tuy nhieân, khi Israel ñaõ maïnh roài, hoï laïi duøng ngöôøi Canaan laøm moät soá vieäc cho hoï nhöng khoâng ñuoåi ñi.
Boä laïc EÂphraim cuõng khoâng ñuoåi ngöôøi Canaan cö nguï taïi Gieâde. Vì theá daân Canaan tieáp tuïc soáng vôùi con chaùu EÂphraim.
Boä laïc Dabulon cuõng khoâng ñuoåi daân Kitroân vaø Nahaloân. Vì theá ngöôøi Canaan soáng vôùi boä laïc Dabulon, nhöng baét daân Canaan laøm vieäc cho mình.
Boä toäc Neâptali khoâng ñuoåi daân cö Beùtxeâmeâ vaø Beâtanaùt, hoï ñònh cö giöõa daân Canaan trong xöù. Nhöng daân Beùtxeâmeâ vaø Beâtanaùt phaûi laøm moät soá vieäc hoï sai laøm.
Daân Amoârít doàn con caùi Ñan vaøo trong nuùi. Khoâng cho xuoáng ñoàng baèng. Vì vaäy daân Amoârít ôû laïi Ha Heâreùt, Agialon vaø Saanbim; nhöng sau ñoù, khi nhôø Giuse taïo ñöôïc thanh theá, hoï laïi chinh phuïc daân naøy vaø baét laøm vieäc cho mình.
(Thp 1,21.27-35)
Laém luùc daân Israel taïo ñöôïc caûnh soáng chung hoøa bình vôùi daân baûn xöù baèng caùc hieäp öôùc. veà ñieåm naøy, caâu chuyeän keå laïi möu meïo cuûa daân Gabaoân thaät lyù thuù.
daân Gabaoân quyeát ñònh duøng möu. Hoï ra ñi, chaát ñaày löông thöïc döï tröû; hoï chaát leân löng löøa nhöõng xaéc cuõ vaø bình röôïu vang baèng vaûi bò raùch, vaù. Hoï mang daøy xaïc xaøi vaø aùo quaàn xoác xaùch. Baùnh döï tröû thì khoâ vaø beå vuïn. Hoï ñeán gaëp Giodueä taïi traïi Giangan vaø xin oâng noùi laïi vôùi toaøn daân Israel theá naøy:
"Chuùng toâi töø phöông xa ñeán: xin caùc oâng haõy kyù moät hieäp öôùc hoøa bình vôùi chuùng toâi".
Daân Israel traû lôøi:
"Coù theå caùc vò soáng gaàn chuùng toâi, vaäy laøm sao coù theå kyù hieäp öôùc hoøa bình vôùi caùc vò ñöôïc?"
Nhöng hoï thöa vôùi Giodueä:
"Chuùng toâi laø toâi tôù cuûa oâng. Chuùng toâi töø moät xöù xa ñeán ñaây, vì danh Thieân Chuùa Chuùa cuûa oâng; chuùng toâi ñaõ ñöôïc nghe noùi ñeán danh Ngaøi vaø nhöõng gì Ngaøi laøm ôû Ai Caäp. Vì vaäy, caùc vò laõnh ñaïo chuùng toâi vaø toaøn daân chuùng toâi noùi vôùi chuùng toâi: "Laáy löông thöïc döï tröû leân ñöôøng tìm hoï vaø noùi vôùi hoï: chuùng toâi laø toâi tôù caùc ngöôøi, xin caùc ngöôøi keát öôùc vôùi chuùng toâi". Caùc oâng haõy xem baùnh chuùng toâi mang theo ñaây: ngaøy ra ñi chuùng coøn noùng, nay ñaõ khoâ vaø beå vuïn. Maáy xaéc röôïu baèng vaûi môùi chöùa ñaày, nay ñaõ thuûng roài. AÙo quaàn giaøy deùp chuùng toâi ñaõ cuõ vì ñöôøng ñi ñeán ñaây xa xoâi".
Giodueä ñoàng yù veà ñeà nghò hoøa bình vaø kyù keát vôùi hoï hieäp öôùc baûo ñaûm ñeå hoï ñöôïc soáng, caùc kyø muïc cuûa daân Israel theà öôùc vôùi hoï.
Theá roài, ba ngaøy sau hieäp öôùc, daân Israel môùi bieát raèng nhöõng ngöôøi aáy laø daân toäc laân caän, cö nguï trong xöù Israel. Daân Israel nhoå traïi vaø ñeán gaàn thaønh cuûa hoï. Hoï khoâng taán coâng ñöôïc vì caùc kyø muïc cuûa coäng ñoàng ñaõ laáy danh Chuùa laø Thieân Chuùa Israel theà öôùc vôùi nhöõng ngöôøi naøy. Nhöng toaøn coäng ñoàng daân chuùng choáng laïi caùc kyø muïc. Nhöõng vò naøy traû lôøi: "Chuùng toâi ñaõ theà öôùc vôùi hoï nhaân danh Chuùa laø Thieân Chuùa Israel: do vaäy chuùng ta khoâng theå ñaùnh hoï. Chuùng ta phaûi ñeå hoï soáng, nhöng buoäc hoï chaët cuûi, gaùnh nöôùc cho toaøn coäng ñoàng".
(Giod 9,3...21)
Vieäc laáy thaønh Gieâricoâ ghi laïi trong kyù öùc daân chuùng nhö moät bieán coá kyø laï. Ñoái vôùi daân Israel, bí quyeát cuûa kyø coâng ñoù laø ñöùc tin beàn vöõng cuûa daân chuùng vaøo söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa. Lyù töôûng nhaèm ñeán ñuùng ra laø caùc thò toäc cuøng nhau chieám laáy ñaát höùa; nhöng moät soá thò toäc laïi muoán haønh ñoäng rieâng.
Gieâricoâ kieân coá thuû thaønh choáng laïi daân Israel. Khoâng ai ra vaøo ñöôïc caû. Chuùa phaùn vôùi Giodueä:
"Naøy, Ta seõ trao thaønh Gieâricoâ vaø vua trong xöù cho con. Taát caû caùc chieán binh tinh nhueä, caùc ngöôi phaûi ñi bao vaây thaønh, trong saùu ngaøy con phaûi ñi voøng thaønh nhö theá. Baûy thaày caû phaûi mang saùu caùi keøn keâu lôùn ñi tröôùc hoøm bia. Ngaøy thöù baûy, caùc ngöôi ñi baûy voøng thaønh vaø caùc thaày caû thoåi keøn leân. Khi caùc ngöôi nghe keøn thoåi leân, toaøn daân hoâ lôùn thì caùc töôøng thaønh seõ suïp ñoå. Baáy giôø daân nhaøo leân taán coâng thaúng vaøo".
Ngaøy thöù baûy, hoï daäy sôùm vaø ñi baûy voøng chung quanh thaønh. Ñeán laàn thöù baûy, khi tieáng coøi caùc thaày caû noåi leân, Giodueä ra leänh cho daân: "Heùt to leân, vì Chuùa ñaõ trao thaønh cho caùc ngöôi". Khi vöøa nghe tieáng keøn, daân hoâ to vaø thaønh luõy bò saäp. Ñoaøn ngöôøi Israel tieán leân taán coâng vaø chieám thaønh. Gieâricoâ bò hoï chieám.
Trong thöïc teá vieäc chieám laáy thaønh Gieâricoâ ñaõ khoâng xaûy ra ñuùng theo söï kieän ñaõ keå trong saùch Giodueä. Caâu chuyeän ñaõ ñöôïc vieát vôùi muïc ñích chöùng minh raèng Thieân Chuùa luoân luoân ôû vôùi daân Ngaøi. Israel coù theå baûo ñaûm raèng Chuùa khoâng bao giôø boû mình.
Moät soá ngöôøi suøng tín laïi töø choái phöông phaùp baïo ñoäng vaø khoâng muoán gaây ra chieán tranh. Hoï chuû tröông raèng phöông theá duy nhaát ñeå baûo veä mình laø hoaøn toaøn phoù thaùc vaøo uy quyeàn cuûa Thieân Chuùa.
Moâisen noùi vôùi daân chuùng:
"Ñöøng sôï haõi gì! Haõy kieân trì vaø caùc ngöôi seõ thaáy Chuùa haønh ñoäng ñeå cöùu chuùng ta ngay baây giôø; vì nhöõng ngöôøi Ai Caäp maø hoâm nay caùc ngöôøi coøn thaáy seõ khoâng coøn soáng ñeå cho caùc ngöôøi gaëp laïi ñaâu! Chuùa seõ chieán ñaáu baûo veä caùc ngöôøi; coøn caùc ngöôøi, caùc ngöôøi haõy ôû yeân".
(XH 14,13-14)
Cuoái cuøng, chính Chuùa seõ can thieäp ñeå mang laïi cho daân Ngaøi hoøa bình vaø töï do nhö ngoân söù Isaia ñaõ thoaùng thaáy.
Mai kia, seõ xaûy ra
chuyeän nuùi nhaø Chuùa
cao hôn taát caû caùc nuùi
vöôït leân treân moïi ñænh
ñoài.
Toaøn theå caùc daân toäc seõ ñeán
ñoù,
nhieàu ngöôøi seõ ñeán thaêm
vieáng vaø leân tieáng:
"Caùc ngöôøi haõy ñeán,
haõy leân nuùi cuûa Chuùa,
nhaø cuûa Giacoùp.
Ngaøi seõ daãn loái chuùng ta
vaø chuùng ta seõ ñi treân neûo
ñöôøng Ngaøi chæ".
Bôûi vì luaät Chuùa ñöôïc
ban ra töø Sion,
vaø lôøi Chuùa töø Gieârusalem.
Ngaøi seõ laøm troïng taøi giöõa
caùc daân toäc,
laø thuû laõnh cuûa nhieàu daân
nöôùc.
Hoï seõ bieán göôm thaønh löôõi
caøy,
vaø lao thaønh lieàm gaët haùi.
Daân naøy seõ khoâng tuoát göôm
choáng laïi daân kia,
vaø ngöôøi ta seõ khoâng coøn
taäp döôït chieán tranh.
(IS 2,2-4)
Daân chuùng ñi trong ñeâm
toái ñaõ thaáy moät aùnh saùng
choùi loøa;
moät aùnh saùng röïc leân chieáu
soi nhöõng ai ôû vuøng taêm toái.
Ngaøi ñaõ taêng nhaân nieàm haïnh
phuùc,
vaø laøm cho hoï traøn ñaày haân
hoan;
ngöôøi ta haân hoan tröôùc nhan
Ngaøi nhö möøng ngaøy muøa,
nhö khi chia nhau loaøi thuù saên ñöôïc.
Vì Ngaøi ñaäp naùt goâng cuøm,
vaø aùch ñeø naëng treân vai hoï,
beû gaûy gaäy cuûa keû aùp böùc,
nhö ngaøy ñoù ôû Madian.
Vaø giaøy lính, aùo giaùp ñaày
maùu,
seõ quaûng caùo löûa ñeå bò
thieâu ñoát.
Vì moät treû nhoû ñaõ sinh ra cho
chuùng ta,
moät ngöôøi con ñaõ ban cho chuùng
ta;
Thieân Chuùa ñaõ ñaët quyeàn
bính treân vai ñöùa con ñoù
vaø ngöôøi ta goïi ngöôøi
laø:
"Nhaø coá vaán ñaùng ca ngôïi,
Chuùa uy quyeàn,
Cha ñôøi ñôøi, vua cuûa hoøa
bình".
Nöôùc ngöôøi seõ traøn
lan,
caûnh thaùi bình seõ vónh vieãn
ôû treân ngai Ñavid
vaø trong vöông quoác cuûa ngöôøi.
Ngöôøi seõ thieát laäp nöôùc
Ngöôøi
vaø seõ cai trò baèng phaùp luaät
vaø coâng chính,
töø baáy giôø vaø ñeán
maõi maõi.
Ñoù laø vieäc Chuùa cuûa vuõ
truï seõ thöïc hieän.
(IS 9,1-6)
Kyû nieäm veà nguoàn goác cuûa daân Israel cuõng laø moät lyù do ñeå ñem ñeán hy voïng: toaøn ñaát höùa seõ thuoäc veà Israel. Nhöng vôùi moät ñoøi hoûi naøy: ñaát ñoù thuoäc veà Chuùa, laø quaø taëng cuûa Chuùa vaø quaø ñoù ñoøi daân Israel phaûi ñaùp leã. Hoï phaûi töï hoûi xem hoï laøm gì veà quaø taëng ñoù cuûa Chuùa.
Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi ñaõ daãn ngöôi ñeán moät xöù laï luøng, coù suoái nguoàn nöôùc chaûy ra töø ñaát ñaù ñeán caùc ñoàng baèng, qua caùc ngoïn nuùi. Ñoù laø xöù ñaày luùa mì vaø luùa maïch, nho, vaû, löïu, oâliu, daàu vaø maät, xöù coù baùnh aên ñaày ñuû ngöôi khoâng heà thieáu chi, xöù maø ngöôøi ta coù theå laáy ñaù quaëng ñeå naáu ra saét vaø soûi ñaù naáu ra ñoàng. Ngöôi seõ sung tuùc veà thöïc phaåm vaø ca tuïng Chuùa taïi ngay trong xöù laï luøng Chuùa ban cho ngöôi.
Ngöôi haõy coi chöøng ñöøng queân Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi baèng queân caùc ñieàu raên cuûa Chuùa, töùc laø luaät leä maø ta cho caùc ngöôi bieát ngaøy nay. Chôù noùi vôùi mình: "Nhôø vaøo chính söùc toâi maø toâi coù taát caû taøi saûn naøy". Haõy nhôù ñeán Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi; chính Ngaøi ban cho ngöôi söùc khoûe, taïo cho ngöôi giaøu coù vì Ngaøi toân troïng lôøi Ngaøi ñaõ höùa vôùi toå tieân ngöôi.
(TL 8,7-11.17-18)
Chuùa ñaõ cho toaøn daân ñaát ñai. Vì theá ngöôøi Israel khoâng theå xem ñaát ñoù laø cuûa rieâng. Caùc ngoân söù thöôøng hay nhaéc nhôû vieäc naøy; vì theá hoï nhaén nhuû daân toân troïng quyeàn cuûa Chuùa vaø quyeàn con ngöôøi.
Chuùa daïy theá naøy:
trong sa maïc
daân chuùng ñaõ thoaùt khoûi caûnh
göôm ñao taøn saùt,
ñöôïc an toaøn, Israel seõ ñöôïc
ngôi nghæ,
Chuùa hieän ra vôùi hoï vaø noùi:
"Ta ñaõ thöông yeâu ngöôi
voâ cuøng,
vaø trung tín vôùi ngöôi;
Ta seõ ñònh cö laïi ngöôi
vaø Israel maø ta yeâu meán seõ xaây
döïng laïi".
Ngöôi seõ gioùng troáng vaø nhaûy
möøng hoan hæ,
seõ troàng laïi nho treân caùc ngoïn
ñoài Samaria,
vaø ngöôøi troàng nho seõ gaët
hoa traùi.
Moät ngaøy naøo ñoù treân caùc
ngoïn ñoài EÂphraim
caùc ngöôøi canh gaùc seõ keâu
leân:
"Haõy ñöùng daäy, ñi leân
nuùi Sion
ñeán gaàn Chuùa laø Thieân Chuùa
chuùng ta".
Naøy Chuùa phaùn:
"Haõy ca leân vui möøng veà phaàn
phöôùc cuûa Giacoùp,
haõy voã tay hôõi nöôùc treân
caùc nöôùc!"
Haõy heát loøng ca tuïng vaø leân
tieáng:
"Chuùa ñaõ cöùu daân ngöôøi,
phaàn coøn laïi cuûa Israel".
Naøy ta ñöa nhöõng keû soáng
coøn cuûa nöôùc phöông Baéc,
vaø taäp hoïp hoï töø boán phöông
trôøi,
hoï coù maët taát caû ôû ñoù,
ngöôøi muø, ngöôøi queø,
ñaøn baø coù thai vaø nhöõng
keû ñang thôøi sinh ñeû;
moät ñoaøn luõ ñoâng ñuùc
voâ keå ñeán ñaây.
Hoï ra ñi trong nöôùc maét,
vaø ta uûi an hoï trong böôùc ñöôøng
ñi,
Ta seõ daãn hoï ñeán caùc suoái
nöôùc,
ñi treân ñöôøng baèng phaúng
ñeå hoï khoâng vaáp ngaõ.
Vì Ta laø Cha cuûa Israel, vaø Ephraim laø
con tröôûng cuûa Ta.
Hôõi caùc daân haõy nghe lôøi
Chuùa,
haõy laøm cho lôøi ta vang voïng tôùi
caùc ñaûo xa:
Ñaáng ñaõ laøm taûn maùc
daân Israel seõ taäp trung daân laïi,
Ngöôøi chaên soùc noù nhö muïc
töû lo laéng cho ñoaøn thuù mình.
Vì Chuùa ñaõ chuoäc laïi Giacoùp
vaø ñaõ cöùu noù khoûi keû
ñaøn aùp ñaày quyeàn uy.
Hoï seõ ñeán vaø hoan ca vui möøng
treân nuùi Sion,
hoï seõ höôûng taát caû nhöõng
gì Chuùa ban cho hoï:
luùa mì, röôïu, daàu, cöøu
vaø boø;
hoï seõ gioáng nhö vöôøn ñöôïc
töôùi nöôùc thöôøng
xuyeân,
vaø khoâng bao giôø cheát heùo.
Baây giôø thanh nöõ nhaûy möøng
thanh nieân vaø ngöôøi giaø cuõng
sung söôùng.
Ta chuyeån noãi buoàn khoå cuûa hoï
thaønh vui möøng;
Ta seõ an uûi hoï sau taát caû nhöõng
noãi thoáng khoå hoï ñaõ chòu.
(Gieâr. 31,2-13)
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page