Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Dieãn tieán buoåi Toïa Ñaøm ngaøy 27-10-1999.
Böôùc sang ngaøy thöù hai cuûa cuoäc Toïa ñaøm, Ñöùc Cha G.B. Buøi Tuaàn, Giaùm Muïc Giaùo Phaän Long Xuyeân ñöôïc môøi leân baøn chuû toïa. Vì lyù do söùc khoûe, Ñöùc Cha Buøi Tuaàn chæ xin ñöôïc chia seû ñaïo Hieáu cuûa ngaøi, moät caùch vaén taét, roài sau ñoù trao quyeàn chuû toïa laïi cho Ñöùc Giaùm Muïc F.X. Nguyeãn Vaên Sang, Giaùm Muïc Thaùi Bình, ngöôøi ñaõ chuû toïa trong ngaøy hoâm tröôùc (26-10-1999). Ñöùc Cha Buøi Tuaàn ñaõ noùi leân taâm söï raát thöïc cuûa ngaøi khi neâu leân ba yeáu toá ñaõ taùc ñoäng maõnh lieät trong noäi taâm ngaøi: Tình caûm, nieàm tin vaø yù chí phaán ñaáu vôùi chính baûn thaân mình. Ngaøi noùi: "Soáng ñaïo Hieáu khôûi ñi töø moät tieáng goïi thieâng lieâng, loøng toâi nghe vaø ñoùn nhaän tieáng goïi ñoù, vaø traû ñaùp laïi tieáng goïi ñoù baèng quyeát taâm daán thaân cho moät töông lai hy voïng seõ toát ñeïp hôn baây giôø ñeå toû loøng Hieáu vôùi Toå Tieân".
Cuoäc Toïa ñaøm ñaõ ñöôïc chính thöùc baèng baøi thuyeát trình cuûa PGS, PTS ÑOÃ QUANG HÖNG, Vieän tröôûng Vieän Nghieân Cöùu Toân Giaùo, vôùi ñeà taøi: "VAÁN ÑEÀ THÔØ CUÙNG TOÅ TIEÂN TRONG LÒCH SÖÛ TRUYEÀN GIAÙO. TRÖÔØNG HÔÏP TRUNG HOA". Ngoaøi nhöõng yeáu toá veà lòch söû truyeàn giaùo, dieãn giaû ñaõ ñaët hai vaán ñeà môøi cöû toïa cuøng suy nghó. Thöù nhaát, dieãn giaû cho raèng vieäc thôø cuùng Toå Tieân nôi ngöôøi Vieät ñaõ coù moät cô sôû baûn ñòa töø tröôùc khi caùc toân giaùo du nhaäp vaøo Vieät Nam. Theá nhöng vieäc thôø cuùng naày chæ laø moät taäp tuïc mang tính vaên hoùa vaø ñaïo ñöùc hay ñaõ coù ñöôïc moät haøm löôïng toân giaùo naøo khoâng? Vaán ñeà thöù hai, khi ñeà caäp ñeán tröôøng hôïp Trung Hoa, dieãn giaû ñaõ laøm noåi baät söï khaùc bieät gay gaét giöõa quan nieäm vaø nghi leã cuûa caùc xaõ hoäi Chaâu AÙ ñoái vôùi Kitoâ Giaùo. Ñieàu naøy ñaõ ñaët M. Ricci tröôùc moät thöû thaùch nan giaûi laø phaûi dung hoøa hai neàn vaên hoùa Ñoâng Taây naøy.
Dieãn giaû thöù hai cuûa buoåi saùng nay laø Nöõ Tu Mai Thaønh, voán xuaát thaân töø moät gia ñình Nho Giaùo taïi Hueá, vôùi ñeà taøi "CHÖÙNG TÖØ VEÀ ÑAÏO HIEÁU TRONG MOÄT GIA ÑÌNH NHO GIAÙO". OÂng cuï thaân sinh cuûa chò laø moät nhaø Nho, ñaõ ngôõ ngaøng vaø noåi giaän khi nghe con gaùi xin pheùp ñöôïc gia nhaäp ñaïo Coâng Giaùo. Chò vaãn kieân trì nghe tieáng Chuùa goïi, vaø nhaân cô hoäi gia ñình phaûi taûn cö vaøo nhöõng ngaøy ñaàu cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, chò laïi ñaët vaán ñeà moät laàn nöõa vôùi cuï thaân sinh. Laàn naøy thì oâng cuï ñaõ chaáp thuaän. Sau ñoù chò coøn ñöôïc gôûi sang hoïc beân Phaùp vaø ôû ñaây, chò ñaõ xin gia nhaäp Doøng Ñöùc Baø (Chanoinesse de Saint Augustin). Trôû veà nöôùc, chò ñaõ veà gia ñình trong moät buoåi leã gioå cuûa gia toäc, chò nöõ tu ñaõ quyø tröôùc baøn thôø Toå Tieân, thaép höông vaùi laïy OÂng Baø. Cöû chæ naøy ñaõ laøm oâng cuï thaân sinh voâ cuøng xuùc ñoäng, cuï ñaõ xin ñöôïc chòu pheùp Thanh Taåy moät thaùng tröôùc ngaøy lìa ñôøi. Sau chöùng töø cuûa chò Mai Thaønh, moät soá tham döï vieân cuõng ñaõ noùi leân nhöõng tröôøng hôïp nghe theo tieáng goïi cuûa Chuùa, cuûa chính baûn thaân hoaëc chính baø con trong gia ñình.
Vaøo luùc 14giôø, cuoäc Toïa ñaøm ñöôïc tieáp tuïc vôùi ñeà taøi: "VAÁN ÑEÀ TOÂN KÍNH TOÅ TIEÂN NÔI NGÖÔØI DAÂN TOÄC JRAI COÂNG GIAÙO" do boán thuyeát trình vieân veà töø Taây Nguyeân, Giaùo Phaän Kontum. Ñoù laø hai Linh Muïc NGUYEÃN VAÊN THÖÔÏNG, TRAÀN SÓ TÍN, vaø hai giaùo daân daân toäc JRAI. Thay vì thuyeát trình moät caùch baùc hoïc, nhöõng ngöôøi anh em naøy ñaõ ñöa ra nhieàu chuyeän keå mang tính caùch daân gian cuûa coäng ñoàng daân toäc JRAI ñeå ñi ñeán keát luaän raèng ngöôøi quaù coá thì veà Trôøi, khoâng coøn aên ñöôïc nhöõng ñoà aên cuûa traàn gian nöõa, vaø nhö vaäy quaû thöïc ñaõ coù moät coûi aâm moät coûi döông. Hoï coøn keå cho cöû toïa nghe nhöõng taäp tuïc cuûa daân toäc Jrai ñoái vôùi ngöôøi quaù coá luùc gaàn qua ñôøi, sau khi ñaõ qua ñôøi, nhöõng nghi leã ñoái vôùi ngöôøi cheát ñöôïc tuaân giöõ nghieâm ngaët. Nhöõng ngöôøi anh em daân toäc Jrai Coâng Giaùo ñaõ boû bôùt ñi moät soá taäp tuïc khoâng ñaùng khuyeán khích nhö aên uoáng röôïu cheø say söa vaøo dòp tang cheá. Thay vaøo ñoù laø nhöõng buoåi ñoïc kinh sinh hoaït Lôøi Chuùa quanh quan taøi ngöôøi ñaõ veà nhaø Cha.
Sau phaàn trình baøy cuûa nhöõng anh em daân toäc Jrai, Linh muïc Nguyeãn Thaùi Haø, Giaùm Quaûn Giaùo Phaän Höng Hoùa ñaõ ñoùng goùp nhöõng hieåu bieát cuûa ngaøi veà nhöõng nghi leã tang cheá cuûa caùc daân toäc H'moâng, vaø Möôøng. Ñöôïc bieát Giaùo Phaän Höng Hoùa laø Giaùo Phaän coù ñòa baøn lôùn nhaát trong 25 Giaùo Phaän thuoäc Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo taïi Vieät Nam, bao goàm nhieàu tænh bieân giôùi Taây Baéc giaùp ranh Trung Quoác vaø Laøo, vaø nhieàu daân toäc ít ngöôøi, khoâng keå nhöõng ngöôøi Kinh.
Baøi thuyeát trình cuoái cuøng cuûa ngaøy thaûo luaän thöù hai naøy laø cuûa PTS NGUYEÃN HOÀNG DÖÔNG, Vieän Phoù Vieän Nghieân Cöùu Toân Giaùo, vôùi ñeà taøi: "THÔØ CUÙNG TOÅ TIEÂN CUÛA NGÖÔØI COÂNG GIAÙO QUA CAÙC THÔØI KYØ LÒCH SÖÛ". Cöû toïa ñaõ toû ra raát thaùn phuïc coâng trình nghieân cöùu cuûa dieãn giaû, tham khaûo nhieàu taøi lieäu vaø thöïc hieän nhieàu cuoäc dieãn giaûng taïi nhieàu ñòa phöông khaùc nhau. OÂng ñaõ ñi ñeán keát luaän: "Thôø cuùng Toå Tieân laø moät tín ngöôõng truyeàn thoáng aên saâu ñaäm trong taâm thöùc cuûa ngöôøi Vieät", dieãn giaû muoán noùi ñeán caû ngöôøi Coâng Giaùo. OÂng cuõng ñaõ phaân tích tì mæ nhöõng ñoåi thay trong quan nieäm vaø thöïc haønh Ñaïo Hieáu ñoái vôùi Toå Tieân cuûa ngöôøi Vieät Nam Coâng Giaùo tröôùc vaø sau Coâng Ñoàng Vatican II.
Khoâng khí thaûo luaän cuûa ngaøy thöù hai trong ba ngaøy toïa ñaøm veà Toân Kính Toå Tieân ñaõ ñöôïc vò chuû toïa vui tính, voán töï nhaän laø "Giaùm Muïc buïi ñôøi" laøm cho bôùt meät moûi vaø ñöôïc deã chòu.
Ngaøy tieáp theo (28-10-1999) seõ laø ngaøy taïo ñaøm cuoái cuøng cuûa chöông trình ba ngaøy taïi Toøa Toång Giaùm Muïc - Hueá. Chuùng toâi seõ kòp thôøi ñöa tin ñeå haàu quyù vò.
Toøa Toång Giaùm Muïc - Hueá
Back
to Radio Veritas Asia Home Page