Baøi ñoïc II laáy töø thö cuûa Thaùnh Phaoloâ göûi Giaùo Ñoaøn EÂpheâsoâ (Ep. 6,1-4; 18-23), daïy chuùng ta haõy toân kính cha meï, ñeå ñöôïc haïnh phuùc vaø tröôøng thoï treân maët ñaát naày.
Vaäy laø Ñaïo Chuùa daïy phaûi troøn chöõ Hieáu ñoái vôùi caùc baäc sinh thaønh coøn soáng, cuõng nhö caùc baäc ñaõ qua ñôøi: söï töû nhö söï sinh, söï vong nhö söï toàn.
Trong baøi Phuùc AÂm, Chuùa Gieâsu vaïch maët nhöõng ngöôøi Phariseâu giaû hình. Truyeàn thoáng ñaâu chæ laø chuyeän röûa tay tröôùc böõa aên, moät vieäc mang tính caùch hình thöùc maø ngöôøi Phariseâu baùm vaøo ñoù ñeå traùch moùc caùc moân ñeä, vaø giaùn tieáp traùch moùc chính Chuùa Gieâsu. Roài cuõng chính ngöôøi Phariseâu, caên cöù vaøo truyeàn thoáng ñeå boû qua vieäc chaêm soùc cha meï laø coâng vieäc chính yeáu, vì hoï baûo raèng phaåm vaät theo truyeàn thoáng ñaõ daønh cho Thieân Chuùa caû roài!
Cuõng trong doøng chaûy Thaùnh Thieän aáy, Giaùo Hoäi tuyeân xöng ngoïn nguoàn cuûa söï soáng, qua baøi tieàn tuïng nhö sau:
"Khi ngaãm xem muoân loaøi trong vuõ truï, töï nhieân chuùng con thaáy vaïn söï ñeàu coù coäi reã, caên nguyeân: chim coù toå, nöôùc coù nguoàn, con ngöôøi sinh ra coù cha coù meï. Nhöng phaûi nhôø ôn Cha maïc khaûi, chuùng con môùi nhaän bieát Cha laø nguyeân lyù saùng taïo muoân loaøi, laø Cha chung taát caû chuùng con. Cha ñaõ ban Söï Soáng cho toå tieân vaø oâng baø cha meï chuùng con ñeå caùc ngaøi truyeàn laïi cho con chaùu"
Chuùng ta thaáy lôøi
kinh tieàn tuïng naày thaät raát gaàn
guûi vôùi ñaïo nghóa daân toäc
chuùng ta:
Giôø ñaây, chuùng
ta cuøng nhau nghe laïi Huaán Duï töø
340 naêm veà tröôùc, ngaøy 10-11-1659
cuûa Boä Truyeàn Giaùo trao cho hai vò
Giaùm Muïc Tieân Khôûi Ñaøng
Trong vaø Ñaøng Ngoaøi, tröôùc
luùc caùc Ngaøi leân ñöôøng
nhaän nhieäm sôû:
"Caùc vò ñöøng coù tìm caùch, ñöøng coù tìm lyù leõ ñeå thuyeát phuïc caùc daân toäc thay ñoåi nghi thöùc cuûa hoï, taäp tuïc vaø phong hoùa cuûa hoï, tröø ra khi taát caû ñoù roõ raøng laø traùi ngöôïc vôùi toân giaùo vaø luaân lyù. Khoâng coù gì baát hôïp lyù baèng ñem nöôùc Phaùp, nöôùc Taây Ban Nha hay nöôùc Italia hay moät nöôùc AÂu Chaâu naøo khaùc vaøo Trung Quoác. Ñöøng ñem ñeán cho caùc daân toäc aáy xöù sôû cuûa caùc vò, maø chæ ñem ñeán ñöùc tin, moät ñöùc tin khoâng töø choái cuõng khoâng laøm thöông toån caùc nghi thöùc, caùc taäp tuïc cuûa baát cöù moät daân toäc naøo, mieãn laø taát caû ñoù khoâng coù gì laø xaáu, maø traùi laïi, ñöùc tin cuûa chuùng ta muoán ngöôøi ta cöù giöõ vaø baûo veä caùc thöù ñoù. Coù theå noùi raèng baûn chaát cuûa con ngöôøi laø quyù troïng, yeâu meán vaø coi taäp tuïc cuûa xöù sôû mình laø hôn heát. Vaäy nguyeân nhaân gaây neân xa caùch vaø haän thuø laø tìm caùch thay ñoåi taäp tuïc rieâng cuûa moät daân toäc, nhaát laø nhöõng taäp tuïc ñaõ coù töø laâu ñôøi. Vaäy vieäc gì seõ xaûy ra, neáu caùc vò xoùa boû caùc taäp tuïc ñoù ñeå thay vaøo taäp tuïc cuûa xöù sôû caùc vò, ñöa töø ngoaøi vaøo? Ñöøng bao giôø ñem so saùnh taäp tuïc cuûa caùc daân toäc ñoù vôùi caùc taäp tuïc cuûa caùc nöôùc AÂu Chaâu. Traùi laïi caùc vò haõy tìm caùch laøm quen vôùi nhöõng taäp tuïc ñoù. Haõy chieâm ngaém vaø ca tuïng nhöõng gì ñaùng ca tuïng.
Nhöõng gì khoâng
ñaùng ca ngôïi, neáu khoâng neân
ca ngôïi om xoøm nhö nhöõng keû
nònh bôï, thì cuõng khoân ngoan ñöøng
pheâ phaùn hay ñöøng bao giôø
keát aùn moät caùch thieáu suy xeùt
hoaëc quaù ñaùng..."
Nhöng chuùng ta cuõng
khoâng ngaàn ngaïi nhìn thaúng vaøo
vaán ñeà, ñeå cho Tín Lyù
Coâng Giaùo vaø Ñaïo Ñöùc
daân toäc ñöôïc haøi hoøa,
ñeå cho coõi loøng ngöôøi
Coâng Giaùo Vieät Nam hoaøn toaøn roäng
môû trong hieäp thoâng vôùi Thieân
Chuùa, vôùi Toå Tieân vaø vôùi
moïi giôùi ñoàng baøo.
Chuùng toâi quyù troïng nhöõng giaù trò luaân lyù trong caùc phong tuïc vaø caùc thöïc haønh maø ngöôøi ta tìm ñöôïc trong nhöõng lôøi daïy cuûa caùc ñaïi hieàn trieát AÙ Chaâu; nhöõnglôøi daïy cuûa caùc Ngaøi coå voõ, phaùt trieån nhöõng nhaân ñöùc töï nhieân vaø loøng toân kính ñaïo ñöùc ñoái vôùi OÂng Baø Toå Tieân.
Chuùng toâi cuõng kính troïng caùc tín ngöôõng vaø thöïc haønh toân giaùo cuûa cuûa nhöõng anh chò em baûn xöù hay caùc boä toäc; loøng kính troïng cuûa nhöõng anh chò em naày ñoái vôùi toaøn theå thuï taïo cho thaáy hoï gaàn guõi vôùi Ñaáng Taïo Hoùa.
Chuùng toâi ao öôùc ñöôïc chia seû nhöõng ñieàu phong phuù cuûa chuùng toâi vôùi caùc daân toäc AÙ Chaâu trong söï kính troïng ñoái vôùi nhöõng khaùc bieät giöõa chuùng ta.
Chuùng toâi mong öôùc laøm vieäc chung vôùi nhau ñeå naâng cao phaåm chaát ñôøi soáng caùc daân toäc chuùng ta.
Chuùng toâi coi Ñöùc
Tin cuûa mình nhö laø kho taøng quyù
giaù nhaát vaø mong muoán chia seû kho
taøng Ñöùc Tin naày vôùi
taát caû moïi ngöôøi, nhöng vaãn
toân troïng hoaøn toaøn nhöõng nieàm
tin toân giaùo vaø söï töï do cuûa
moãi ngöôøi."
Chuùng ta nhö caûm nhaän ñöôïc hôi thôû, sinh khí, höông vò thaàn linh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn lan toûa trong caùc phong tuïc taäp quaùn toát laønh, trong caùc thöïc haønh toân giaùo ñaùng traân troïng.
Chuùng ta ñöôïc thaám nhuaàn nhöõng taâm tình, nhöõng xaùc tín saâu xa cuûa Giaùo Hoäi, qua Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu.
Chuùng ta caàn coù taàm nhìn bao quaùt, vaø taâm hoàn roäng môû nhö theá trong nhöõng ngaøy toïa ñaøm huynh ñeä veà Ñaïo Hieáu, veà söï toân kính OÂng Baø, Toå Tieân.
Öôùc mong ñöôïc
nhö vaäy. Amen.
Chuùng ta höôùng loøng veà caùc baäc tieàn nhaân tieân toå ôn saâu nghóa naëng, vaø cuùi ñaàu baùo hieáu tri aân ñoái vôùi caùc ngaøi.
Caùc ngaøi ñang hieän dieän giöõa chuùng ta ñeå noái linh thöông vaøo ñôøi, vaø ñeå cuøng chuùng ta cöû haønh Hy Teá Thaùnh Theå cao troïng naày.
Ñoái vôùi ngöôøi Kitoâ höõu, loøng hieáu thaûo khoâng döøng laïi nôi OÂng Baø, Cha Meï huyeát toäc, nhöng coøn môû ra vaø ñöôïc hoaøn thieän nôi loøng hieáu thaûo raát möïc ñoái vôùi Cha treân trôøi.
Xin Thieân Chuùa chuùc
phuùc cho nhöõng ngaøy toïa ñaøm
cuûa chuùng ta ñöôïc gaët haùi
nhieàu keát quaû, vaø ñöôïc
dieãn ra trong baàu khí huynh ñeä, laéng
nghe, ñoái thoaïi, roäng môû vaø
chan hoøa.