Toaùt Yeáu Giaùo Lyù
cuûa Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa UÛy Ban Giaùo Lyù Ñöùc Tin Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam 2006
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Phaàn II:
Cöû Haønh Maàu Nhieäm Kitoâ Giaùo
Ñoaïn Thöù Hai:
Baûy Bí Tích Cuûa Hoäi Thaùnh
Baûy Bí tích cuûa Hoäi thaùnh laø:
Röûa toäi,
Theâm söùc
Thaùnh Theå
Thoáng hoái
Xöùc daàu beänh nhaân
Truyeàn chöùc
Hoân phoái
250. Caùc Bí tích cuûa Hoäi thaùnh ñöôïc phaân loaïi theá naøo?
1210-1211
Ngöôøi ta phaân loaïi: caùc Bí tích khai taâm Kitoâ giaùo (Röûa toäi, Theâm söùc vaø Thaùnh Theå), caùc Bí tích chöõa laønh (Thoáng hoái vaø Xöùc daàu beänh nhaân), caùc Bí tích phuïc vuï cho söï hieäp thoâng vaø söù vuï (Truyeàn chöùc thaùnh vaø Hoân phoái). Baûy Bí tích lieân quan ñeán nhöõng thôøi ñieåm quan troïng trong ñôøi soáng Kitoâ höõu. Taát caû caùc Bí tích ñeàu höôùng veà Bí tích Thaùnh Theå "nhö muïc ñích ñaëc thuø cuûa mình" (thaùnh Toâma Aquinoâ).
Chöông Moät
Caùc Bí Tích Khai Taâm Kitoâ Giaùo
251. Vieäc khai taâm Kitoâ giaùo ñöôïc thöïc hieän theá naøo?
1212
1275
Vieäc khai taâm Kitoâ giaùo ñöôïc thöïc hieän qua ba Bí tích ñaët neàn taûng cho ñôøi soáng Kitoâ höõu. Caùc tín höõu ñöôïc taùi sinh nhôø Bí tích Röûa toäi, ñöôïc cuûng coá nhôø Bí tích Theâm söùc, vaø ñöôïc nuoâi döôõng nhôø Bí tích Thaùnh Theå.
Bí Tích Röûa Toäi
252. Caùc teân goïi cuûa Bí tích ñaàu tieân trong vieäc khai taâm Kitoâ giaùo laø gì?
1213-1216
1276-1277
Ñaàu tieân, ngöôøi ta goïi Bí tích naøy laø Röûa toäi theo nghi thöùc chính yeáu cuûa vieäc cöû haønh. Röûa toäi muoán noùi vieäc "dìm xuoáng" nöôùc. Ngöôøi ñöôïc Röûa toäi ñöôïc dìm vaøo trong söï cheát cuûa Ñöùc Kitoâ vaø soáng laïi vôùi Ngöôøi nhö moät "thuï taïo" môùi (2 Cr 5,17). Ngöôøi ta coøn goïi Bí tích naøy laø "taém taùi sinh vaø ñoåi môùi trong Chuùa Thaùnh Thaàn" (Tt 3,5), hay laø "ôn soi saùng" vì ngöôøi ñöôïc Röûa toäi trôû thaønh "con caùi söï saùng" (Ep 5, 8).
253. Bí tích Röûa toäi ñöôïc dieãn taû baèng nhöõng hình aûnh töôïng tröng naøo trong Cöïu Öôùc?
1217-1222
Trong Cöïu Öôùc, ngöôøi ta gaëp nhieàu hình aûnh töôïng tröng khaùc nhau veà Bí tích Röûa toäi: nöôùc, ñöôïc coi nhö nguoàn goác cuûa söï soáng vaø söï cheát; taøu Noâe cöùu thoaùt con ngöôøi nhôø nöôùc; cuoäc vöôït qua Bieån Ñoû giaûi phoùng daân Israel khoûi aùch noâ leä Ai Caäp; vieäc baêng qua soâng Gioñan tieán vaøo ñaát höùa, laø hình aûnh cuûa söï soáng ñôøi ñôøi.
254. Ai ñaõ kieän toaøn nhöõng hình aûnh töôïng tröïng ñoù?
1223-1224
Nhöõng hình aûnh töôïng tröng trong Cöïu Öôùc ñöôïc hoaøn thaønh trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Ñaáng ngay luùc khôûi ñaàu ñôøi soáng coâng khai, ñaõ ñeå cho Gioan Taåy giaû laøm pheùp röûa cho mình taïi soâng Gioñan. Treân thaäp giaù, töø caïnh söôøn cuûa Ngöôøi bò ñaâm thaâu, maùu vaø nöôùc ñaõ tuoân traøo, laø daáu chæ cuûa Bí tích Röûa toäi vaø Thaùnh theå. Sau khi Phuïc sinh, Ngöôøi ñaõ uûy thaùc cho caùc Toâng ñoà söù vuï sau ñaây: "Anh em haõy ñi giaûng daïy muoân daân, laøm pheùp röûa cho hoï nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn" (Mt 28,19-20).
255. Hoäi thaùnh ban Bí tích Röûa toäi cho nhöõng ai vaø töø bao giôø?
1226-1228
Töø ngaøy leã Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng, Hoäi thaùnh ban Bí tích Röûa toäi cho nhöõng ai tin vaøo Ñöùc Gieâsu Kitoâ.
256. Nghi thöùc chính yeáu cuûa Bí tích Röûa toäi laø gì?
1229-1245
1278
Nghi thöùc chính yeáu cuûa Bí tích naøy goàm vieäc dìm öùng vieân xuoáng nöôùc hay ñoå nöôùc treân ñaàu hoï trong khi keâu caàu: nhaân Danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn.
257. Ai coù theå laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi?
1246-1252
Moïi ngöôøi chöa laõnh nhaän ñeàu coù theå laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi.
258. Taïo sao Hoäi thaùnh Röûa toäi cho caùc em beù?
1250
Bôûi vì caùc em beù ñöôïc sinh ra trong toäi nguyeân toå, neân caàn ñöôïc giaûi thoaùt khoûi quyeàn löïc AÙc thaàn vaø ñöa daãn vaøo Vöông quoác cuûa söï töï do cuûa con caùi Thieân Chuùa.
259. Hoäi thaùnh ñoøi hoûi gì nôi ngöôøi saép laõnh Bí tích Röûa toäi?
1253-1255
Hoäi thaùnh ñoøi hoûi ngöôøi saép nhaän Bí tích Röûa toäi phaûi tuyeân xöng ñöùc tin; trong tröôøng hôïp laø moät ngöôøi tröôûng thaønh thì vieäc tuyeân xöng naøy phaûi do chính baûn thaân hoï, nhöng neáu laø moät em beù, thì vieäc tuyeân xöng do cha meï vaø Hoäi thaùnh. Cha meï ñôõ ñaàu vaø caû coäng ñoaøn giaùo hoäi ñeàu coù traùch nhieäm phaàn naøo trong vieäc chuaån bò Bí tích Röûa toäi (cho ngöôøi döï toøng) cuõng nhö trong vieäc phaùt trieån ñöùc tin vaø aân suûng cuûa Bí tích Röûa toäi.
260. Ai coù theå ban Bí tích Röûa toäi?
1256
1284
Thöøa taùc vieân thoâng thöôøng cuûa Bí tích Röûa toäi laø caùc Giaùm muïc vaø linh muïc; trong Giaùo hoäi Latinh coøn coù caû caùc phoù teá. Trong tröôøng hôïp caàn thieát, moïi ngöôøi ñeàu coù theå ban Bí tích Röûa toäi, mieãn laø hoï coù yù laøm ñieàu Hoäi thaùnh laøm. Ngöôøi ban Bí tích Röûa toäi ñoå nöôùc treân ñaàu öùng vieân vaø ñoïc coâng thöùc Ba Ngoâi khi Röûa toäi: "Toâi Röûa toäi cho [...] nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn."
261. Bí tích Röûa toäi coù caàn thieát cho ôn cöùu ñoä khoâng?
1257
Bí tích Röûa toäi caàn thieát cho ôn cöùu ñoä ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc nghe rao giaûng Tin Möøng vaø nhöõng ngöôøi coù khaû naêng xin laõnh nhaän Bí tích naøy.
262. Ngöôøi khoâng laõnh Bí tích Röûa toäi coù theå ñöôïc cöùu roãi khoâng?
1258-1261
1281-1283
Vì Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát ñeå cöùu ñoä taát caû moïi ngöôøi, neân nhöõng ngöôøi sau ñaây coù theå ñöôïc cöùu ñoä duø khoâng laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi: nhöõng ai cheát vì ñöùc tin (Röûa toäi baèng maùu), nhöõng ngöôøi döï toøng vaø caû nhöõng ngöôøi, döôùi taùc ñoäng cuûa aân suûng, duø khoâng bieát Ñöùc Kitoâ cuõng nhö Hoäi thaùnh cuûa Ngöôøi, nhöng ñaõ thaønh taâm tìm kieám Thieân Chuùa vaø coá gaéng chu toaøn thaùnh yù Ngöôøi (Röûa toäi baèng loøng öôùc ao). Veà phaàn caùc treû em cheát maø khoâng ñöôïc Röûa toäi, Hoäi thaùnh trong Phuïng vuï phoù thaùc caùc em cho loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa.
263. Bí tích Röûa toäi mang laïi nhöõng hieäu quaû naøo?
1262-1274
1279-1280
Bí tích Röûa toäi tha thöù nguyeân toäi, moïi toäi caù nhaân vaø caùc hình phaït do toäi. Bí tích Röûa toäi cho tham döï vaøo ñôøi soáng cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi nhôø ôn thaùnh hoùa, nhôø ôn coâng chính hoùa giuùp thaùp nhaäp vaøo Ñöùc Kitoâ vaø Hoäi thaùnh Ngöôøi. Bí tích naøy cho tham döï vaøo chöùc tö teá cuûa Ñöùc Kitoâ vaø taïo neàn taûng cho söï hieäp thoâng vôùi taát caû caùc ngöôøi Kitoâ höõu. Bí tích naøy trao ban caùc nhaân ñöùc ñoái thaàn vaø caùc hoàng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ngöôøi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi thuoäc veà Ñöùc Kitoâ luoân maõi: hoï ñöôïc ñoùng aán khoâng theå xoùa ñöôïc cuûa Ñöùc Kitoâ (aán tín).
264. Ñaâu laø yù nghóa cuûa "teân thaùnh" khi laõnh Bí tích Röûa toäi?
2156-2159
2167
Moïi teân goïi ñeàu laø quan troïng vì Thieân Chuùa bieát teân goïi cuûa töøng ngöôøi, nghóa laø bieát tính caùch ñoäc ñaùo cuûa moãi ngöôøi. Khi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi, ngöôøi Kitoâ höõu nhaän moät teân goïi ñaëc bieät trong Hoäi Thaùnh, öu tieân neân choïn teân cuûa moät vò thaùnh, vò naøy laø göông maãu thaùnh thieän cho ngöôøi nhaän teân, vaø ngaøi seõ chuyeån caàu cho hoï nôi Thieân Chuùa.
Bí Tích Theâm Söùc
265. Bí tích Theâm söùc coù vò trí naøo trong Nhieäm cuïc Cöùu ñoä?
1285-1288
1315
Trong Giao öôùc cuõ, caùc tieân tri ñaõ loan baùo vieäc tuoân ñoå Thaùnh Thaàn cuûa Chuùa treân Ñaáng Meâsia ñang ñöôïc mong ñôïi, vaø treân toaøn daân cuûa Ñaáng Meâsia. Troïn ñôøi soáng vaø söù vuï cuûa Ñöùc Kitoâ dieãn ra trong söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn. Caùc Toâng ñoà nhaän laõnh Chuùa Thaùnh Thaàn trong ngaøy leã Nguõ tuaàn vaø loan baùo "nhöõng kyø coâng cuûa Thieân Chuùa" (Cv 2, 11). Qua vieäc ñaët tay, caùc ngaøi trao ban cho caùc ngöôøi môùi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi hoàng aân cuûa chính Chuùa Thaùnh Thaàn. Qua bao theá kyû, Hoäi thaùnh lieân tuïc soáng nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn vaø thoâng ban Chuùa Thaùnh Thaàn cho con caùi mình.
266. Taïi sao Bí tích naøy ñöôïc goïi laø Bí tích Daàu thaùnh hay Theâm söùc?
1289
Ngöôøi ta goïi Bí tích naøy laø Bí tích Daàu thaùnh (trong caùc Giaùo hoäi ñoâng phöông: Chrismation laø vieäc xöùc baèng daàu myron, nghóa laø Daàu thaùnh), bôûi vì nghi thöùc chính yeáu cuûa Bí tích naøy laø vieäc xöùc daàu. Ngöôøi ta goïi Bí tích naøy laø Bí tích Theâm Söùc, vì Bí tích naøy kieân cöôøng vaø cuûng coá aân suûng cuûa Bí tích Röûa toäi.
267. Nghi thöùc chính yeáu cuûa Bí tích Theâm söùc laø gì?
1290-1301
1318
1320-1321
Nghi thöùc chính yeáu cuûa Bí tích Theâm söùc laø vieäc xöùc Daàu thaùnh (daàu pha höông lieäu ñaõ ñöôïc Giaùm muïc thaùnh hieán), keøm theo vieäc ñaët tay cuûa thöøa taùc vieân, ngaøi seõ ñoïc caùc lôøi thuoäc Bí tích daønh rieâng cho nghi thöùc. ÔÛ Phöông Taây vieäc xöùc daàu ñöôïc ghi treân traùn cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc Röûa toäi, keøm theo lôøi naøy: "Haõy laõnh nhaän aán tín ôn Chuùa Thaùnh Thaàn". Trong caùc Giaùo hoäi Ñoâng Phöông theo nghi thöùc Byzantin, vieäc xöùc daàu coøn ghi treân nhieàu phaàn thaân theå, vôùi coâng thöùc: "Toâi ghi daáu cho anh baèng hoàng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn."
268. Bí tích Theâm söùc coù nhöõng hieäu quaû naøo?
1302-1305
1316-1317
Hieäu quaû cuûa Bí tích Theâm söùc laø vieäc ñoå traøn Chuùa Thaùnh Thaàn caùch ñaëc bieät, nhö trong ngaøy leã Nguõ Tuaàn. Vieäc ñoå traøn naøy ghi moät aán tín khoâng theå taåy xoaù trong linh hoàn ngöôøi laõnh nhaän, vaø gia taêng aân suûng cuûa Bí tích Röûa toäi. Vieäc tuoân traøn Thaùnh Thaàn giuùp chuùng ta tieán saâu hôn vaøo ôn laøm con caùi Thieân Chuùa, keát hôïp chuùng ta chaët cheõ hôn vôùi Ñöùc Kitoâ vaø vôùi Hoäi thaùnh cuûa Ngöôøi. Bí tích naøy cuûng coá trong taâm hoàn chuùng ta caùc hoàng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø trao ban cho chuùng ta moät söùc maïnh ñaëc bieät ñeå laøm chöùng cho ñöùc tin Kitoâ giaùo.
269. Ai coù theå laõnh nhaän Bí tích Theâm söùc?
1306-1311
1319
Taát caû nhöõng ai ñaõ nhaän Bí tích Röûa toäi ñeàu coù theå vaø phaûi nhaän Bí tích Theâm söùc vaø chæ moät laàn duy nhaát. Ñeå laõnh nhaän cho coù hieäu quaû, ngöôøi ñaõ ñöôïc Röûa toäi phaûi ôû trong tình traïng aân suûng.
270. Ai laø thöøa taùc vieân cuûa Bí tích Theâm söùc?
1312-1314
Thöøa taùc vieân nguyeân thuûy cuûa Bí tích Theâm söùc laø Giaùm muïc. Ñaây laø caùch laøm noåi baät söï lieân keát giöõa ngöôøi ñöôïc Theâm söùc vôùi Hoäi thaùnh trong cô caáu toâng truyeàn. Khi linh muïc trao ban Bí tích naøy - ñieàu naøy thoâng thöôøng ôû Ñoâng Phöông vaø trong nhöõng hoaøn caûnh ñaëc bieät ôû Taây Phöông - moái daây lieân keát vôùi Giaùm muïc vaø vôùi Hoäi thaùnh ñöôïc bieåu loä qua linh muïc, laø coäng söï vieân cuûa Giaùm muïc, vaø qua Daàu thaùnh ñöôïc chính Giaùm muïc thaùnh hieán.
Bí Tích Thaùnh Theå
271. Bí tích Thaùnh Theå laø gì?
1322-1323
1409
Bí tích Thaùnh Theå laø chính hy teá Mình vaø Maùu cuûa Chuùa Gieâsu, maø Ngöôøi ñaõ thieát laäp ñeå löu toàn hy teá thaäp giaù cuûa Ngöôøi qua bao theá kyû cho ñeán khi Ngöôøi laïi ñeán. Nhö theá, Ngöôøi uûy thaùc cho Hoäi thaùnh vieäc töôûng nhôù caùi Cheát vaø cuoäc Phuïc sinh cuûa Ngöôøi. Bí tích Thaùnh Theå laø daáu chæ hôïp nhaát, daây baùc aùi, böõa tieäc vöôït qua, nôi chuùng ta laõnh nhaän Ñöùc Kitoâ, linh hoàn ñöôïc traøn ñaày aân suûng vaø ñöôïc baûo ñaûm cho ñôøi soáng vónh cöûu.
272. Chuùa Gieâsu ñaõ thieát laäp Bí tích Thaùnh theå khi naøo?
1323
1337-1340
Ngöôøi ñaõ thieát laäp Bí tích Thaùnh Theå vaøo ngaøy Thöù Naêm tuaàn thaùnh, "trong ñeâm bò trao noäp" (1 Cr 11, 23), khi Ngöôøi aên böõa tieäc cuoái cuøng vôùi caùc Toâng ñoà cuûa Ngöôøi.
273. Ngöôøi ñaõ thieát laäp Bí tích Thaùnh Theå nhö theá naøo?
1337-1340
1365, 1406
Sau khi qui tuï caùc Toâng ñoà trong nhaø Tieäc ly, Chuùa Gieâsu caàm laáy baùnh trong tay, beû ra vaø trao cho caùc oâng maø noùi: "Anh em haõy nhaän laáy maø aên: naøy laø Mình Thaày bò noäp vì anh em". Roài Ngöôøi caàm trong tay cheùn ñaày ruôïu vaø noùi vôùi hoï: "Anh em haõy nhaän laáy maø uoáng: naøy laø cheùn Maùu Thaày, Maùu Giao öôùc môùi vaø vónh cöûu, ñoå ra cho anh em vaø nhieàu ngöôøi ñöôïc tha toäi. Anh em haõy laøm vieäc naøy maø nhôù ñeán Thaày".
274. Bí tích Thaùnh Theå coù yù nghóa gì trong ñôøi soáng cuûa Hoäi thaùnh?
1324-1327
1407
Bí tích Thaùnh Theå laø nguoàn maïch vaø toät ñænh cuûa toaøn boä ñôøi soáng Kitoâ giaùo. Thaùnh Theå laø toät ñænh hoaït ñoäng thaùnh hoùa cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta vaø laø toät ñænh cuûa hoaït ñoäng phöôïng töï chuùng ta daâng leân Ngaøi. Bí tích Thaùnh Theå chöùa ñöïng taát caû cuûa caûi thieâng lieâng cuûa Hoäi thaùnh, ñoù chính laø Ñöùc Kitoâ, Ñaáng laø Chieân Vöôït qua cuûa chuùng ta. Vieäc hieäp thoâng vaøo söï soáng cuûa Thieân Chuùa vaø söï hôïp nhaát cuûa daân Thieân Chuùa ñöôïc dieãn taû vaø thöïc hieän nhôø Bí tích Thaùnh Theå. Qua vieäc cöû haønh Thaùnh leã, chuùng ta ñöôïc keát hôïp vôùi Phuïng vuï treân trôøi vaø tham döï tröôùc vaøo ñôøi soáng vónh cöûu.
275. Bí tích naøy coøn ñöôïc goïi baèng nhöõng teân goïi naøo?
1328-1332
Nguoàn phong phuù voâ taän cuûa Bí tích naøy ñöôïc dieãn taû qua nhieàu teân goïi khaùc nhau, gôïi leân nhöõng khía caïnh ñaëc bieät. Nhöõng teân goïi thoâng duïng nhaát laø: Thaùnh Theå, Thaùnh leã, Böõa tieäc cuûa Chuùa, leã Beû Baùnh, Cöû haønh Thaùnh Theå, Töôûng nhôù cuoäc khoå naïn, caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Chuùa, Hy leã thaùnh, Phuïng vuï thaùnh vaø Thaàn linh, Maàu nhieäm thaùnh, Bí tích thaùnh nôi baøn thôø, Hieäp leã.
276. Ñaâu laø vò trí cuûa Bí tích Thaùnh Theå trong Nhieäm cuïc cöùu ñoä?
1333-1344
Trong Giao öôùc cuõ, Bí tích Thaùnh Theå ñaëc bieät ñöôïc töôïng tröng baèng böõa aên Vöôït qua, ñöôïc Ngöôøi Hi-pri cöû haønh haøng naêm vôùi baùnh khoâng men, ñeå ghi nhôù ngaøy ra ñi voäi vaõ vaø giaûi phoùng khoûi ñaát Ai Caäp. Chuùa Gieâsu ñaõ baùo tröôùc veà Bí tích naøy trong giaùo huaán cuûa Ngöôøi, vaø Ngöôøi ñaõ thieát laäp Bí tích naøy khi cöû haønh böõa tieäc ly vôùi caùc Toâng ñoà, trong khung caûnh böõa tieäc Vöôït qua. Trung thaønh vôùi leänh truyeàn cuûa Chuùa: "Haõy laøm vieäc naøy maø nhôù ñeán Thaày" (1 Cr 11, 24), Hoäi thaùnh luoân cöû haønh Bí tích Thaùnh Theå, nhaát laø vaøo ngaøy chuùa nhaät, ngaøy Phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu.
277. Bí tích Thaùnh Theå ñöôïc cöû haønh theá naøo?
1345-1355
1408
Bí tích Thaùnh Theå ñöôïc cöû haønh goàm hai phaàn chính, hôïp thaønh moät haønh vi phuïng töï duy nhaát: Phuïng vuï Lôøi Chuùa goàm vieäc coâng boá vaø laéng nghe Lôøi Chuùa, vaø Phuïng vuï Thaùnh Theå goàm vieäc tieán daâng baùnh röôïu, kinh nguyeän thaùnh theå (hay anaphore) vaø hieäp leã.
278. Ai laø thöøa taùc vieân cuûa Bí tích Thaùnh Theå?
1348
1411
Thöøa taùc vieân Bí tích Thaùnh Theå laø vò tö teá (Giaùm muïc hay linh muïc) ñaõ ñöôïc truyeàn chöùc thaønh söï; vò naøy cöû haønh trong cöông vò (in Persona) Ñöùc Kitoâ - Thuû laõnh vaø nhaân danh Hoäi thaùnh.
279. Caùc chaát lieäu chính yeáu vaø caàn thieát cuûa Bí tích Thaùnh Theå laø gì?
1412
Caùc chaát lieäu ñoù laø baùnh mì vaø röôïu nho.
280. Taïi sao noùi Bí tích Thaùnh Theå laø vieäc töôûng nieäm hy teá cuûa Ñöùc Kitoâ?
1362-1367
Bí tích Thaùnh Theå laø vieäc töôûng nieäm theo nghóa laøm cho hieän dieän vaø hieän taïi hoaù hy teá thaäp giaù maø Ñöùc Kitoâ ñaõ daâng leân Chuùa Cha, moät laàn thay cho taát caû, vì nhaân loaïi. Ñaëc tính hy teá cuûa Bí tích Thaùnh Theå ñöôïc bieåu loä trong chính nhöõng lôøi thieát laäp: "Ñaây laø Mình Thaày, bò noäp vì anh em" vaø "Cheùn naøy laø Giao öôùc môùi trong Maùu Thaày, seõ ñoå ra vì anh em" (Lc 22,19-20). Hy teá thaäp giaù vaø hy teá Thaùnh Theå laø moät hy teá duy nhaát. Hieán vaät vaø ngöôøi daâng laø moät, chæ khaùc bieät veà caùch tieán daâng: caùch ñoå maùu treân thaäp giaù, caùch khoâng ñoå maùu trong Bí tích Thaùnh Theå.
281. Hoäi thaùnh tham döï vaøo hy teá Thaùnh Theå theo caùch naøo?
1368-1372
1414
Trong Bí tích Thaùnh Theå, hy teá cuûa Ñöùc Kitoâ cuõng trôû thaønh hy teá cuûa caùc chi theå trong Thaân Theå Ngöôøi. Ñôøi soáng cuûa caùc tín höõu, lôøi ca ngôïi, hoaït ñoäng, caàu nguyeän, lao ñoäng cuûa hoï ñöôïc keát hôïp vôùi Ñöùc Kitoâ. Vì laø hy teá, Bí tích Thaùnh Theå cuõng ñöôïc daâng leân thay cho taát caû caùc tín höõu, ngöôøi coøn soáng cuõng nhö keû ñaõ qua ñôøi, nhö cuûa leã ñeàn toäi cho taát caû moïi ngöôøi, ñeå ñoùn nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa nhöõng ích lôïi thieâng lieâng vaø traàn theá. Hôn nöõa, Hoäi thaùnh treân trôøi cuõng hieän dieän trong leã daâng cuûa Ñöùc Kitoâ.
282. Chuùa Gieâsu hieän dieän trong Bí tích Thaùnh Theå nhö theá naøo?
1373-1375
1413
Ñöùc Gieâsu Kitoâ hieän dieän trong Bí tích Thaùnh Theå moät caùch ñoäc nhaát voâ nhò vaø khoâng theå so saùnh ñöôïc. Thaät vaäy, Ngöôøi hieän dieän caùch ñích thöïc, thöïc söï vaø theo baûn theå: vôùi Mình vaø Maùu Ngöôøi, vôùi linh hoàn vaø thaàn tính cuûa Ngöôøi. Trong Bí tích Thaùnh Theå, Ñöùc Kitoâ troïn veïn, vöøa laø Thieân Chuùa vöøa laø con ngöôøi, hieän dieän theo caùch Bí tích, nghóa laø döôùi hình baùnh vaø hình röôïu.
283. Bieán ñoåi baûn theå nghóa laø gì?
1376-1377
1413
Bieán ñoåi baûn theå nghóa laø söï bieán ñoåi troïn veïn baûn theå baùnh thaønh baûn theå Mình Thaùnh Ñöùc Kitoâ, vaø bieán ñoåi troïn veïn baûn theå röôïu thaønh baûn theå Maùu Thaùnh Ngöôøi. Söï bieán ñoåi naøy ñöôïc thöïc hieän trong Kinh Nguyeän Thaùnh Theå, nhôø tính höõu hieäu cuûa lôøi Ñöùc Kitoâ vaø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Tuy nhieân, nhöõng ñaëc tính khaû giaùc beân ngoaøi cuûa baùnh vaø röôïu, nghóa laø caùc "hình baùnh röôïu," vaãn khoâng thay ñoåi.
284. Vieäc beû baùnh coù phaân chia Ñöùc Kitoâ khoâng?
1377
Vieäc beû baùnh khoâng phaân chia Ñöùc Kitoâ. Ngöôøi hieän dieän troïn veïn vaø toaøn phaàn trong moãi hình daïng Thaùnh Theå, vaø trong moãi phaàn nhoû cuûa caû hai hình daïng ñoù.
285. Söï hieän dieän cuûa Ñöùc Kitoâ trong Bí tích Thaùnh Theå keùo daøi bao laâu?
1377
Söï hieän dieän cuûa Ñöùc Kitoâ keùo daøi bao laâu hình baùnh ruôïu ñaõ truyeàn pheùp coøn toàn taïi.
286. Phaûi toân thôø Bí tích Thaùnh Theå caùch naøo?
1378-1381
1418
Ñoù laø söï toân thôø "latria", nghóa laø söï toân thôø chæ daønh rieâng cho moät mình Thieân Chuùa, duø trong Thaùnh leã, duø ngoaøi Thaùnh leã. Hoäi thaùnh baûo quaûn baùnh röôïu ñaõ truyeàn pheùp moät caùch caån thaän toái ña; Hoäi thaùnh mang Thaùnh Theå cho caùc beänh nhaân, cho nhöõng ngöôøi khoâng coù khaû naêng tham döï Thaùnh leã. Hoäi thaùnh tröng Thaùnh Theå cho caùc tín höõu toân thôø caùch long troïng; mang Thaùnh Theå ñi röôùc kieäu vaø môøi goïi moïi ngöôøi thöôøng xuyeân kính vieáng vaø thôø laïy Bí tích cöïc thaùnh naøy, ñöôïc gìn giöõ trong Nhaø taïm.
287. Taïi sao Bí tích Thaùnh Theå laø tieäc Vöôït qua?
1382-1384
1391-1396
Bí tích Thaùnh Theå laø tieäc Vöôït qua vì khi laøm cho cuoäc Vöôït qua cuûa Ngöôøi hieän dieän moät caùch Bí tích, Ñöùc Kitoâ ban cho chuùng ta Mình vaø Maùu Ngöôøi laøm cuûa aên thöùc uoáng. Ngöôøi keát hôïp chuùng ta vôùi Ngöôøi vaø vôùi nhau trong hy teá cuûa Ngöôøi.
288. Baøn thôø coù yù nghóa gì?
1383
1410
Baøn thôø laø bieåu töôïng cuûa chính Ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñang hieän dieän nhö cuûa leã hieán teá (baøn thôø - hy teá thaäp giaù) vaø nhö löông thöïc thaàn thieâng ñöôïc ban taëng cho chuùng ta (baøn thôø - baøn tieäc Thaùnh Theå).
289. Hoäi thaùnh ñoøi buoäc chuùng ta phaûi tham döï Thaùnh leã khi naøo?
1389
1417
Hoäi thaùnh ñoøi buoäc caùc tín höõu phaûi tham döï Thaùnh leã vaøo caùc ngaøy Chuùa nhaät vaø caùc leã buoäc. Hoäi thaùnh cuõng khuyeân chuùng ta tham döï Thaùnh leã vaøo caùc ngaøy khaùc nöõa.
290. Khi naøo chuùng ta phaûi röôùc leã?
1389
Hoäi thaùnh khuyeân caùc tín höõu, neáu coù ñuû ñieàu kieän caàn thieát, neân röôùc leã moãi khi tham döï Thaùnh leã. Hoäi thaùnh buoäc chuùng ta röôùc leã moät naêm ít laø moät laàn trong muøa Phuïc sinh.
291. Phaûi coù nhöõng ñieàu kieän naøo ñeå röôùc leã?
1385-1389
Ñeå röôùc leã, chuùng ta phaûi hoaøn toaøn thuoäc veà Hoäi thaùnh Coâng giaùo vaø soáng trong tình traïng aân suûng, nghóa laø phaûi yù thöùc mình khoâng coù toäi troïng. Ai yù thöùc mình ñaõ phaïm moät toäi troïng, phaûi laõnh nhaän Bí tích Thoáng hoái tröôùc khi röôùc leã. Cuõng caàn phaûi coù söï tònh taâm vaø caàu nguyeän, giöõ söï chay tònh do Hoäi thaùnh qui ñònh vaø coù nhöõng thaùi ñoä beân ngoaøi xöùng ñaùng (cöû chæ, caùch aên maëc) bieåu loä loøng toân kính ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ.
292. Vieäc röôùc leã ñem laïi nhöõng hieäu quaû gì?
1391-1397
1416
Vieäc röôùc leã laøm taêng trieån söï hieäp thoâng cuûa chuùng ta vôùi Ñöùc Kitoâ vaø vôùi Hoäi thaùnh Ngöôøi, baûo toaøn vaø canh taân ñôøi soáng aân suûng ñaõ nhaän ñöôïc khi laõnh Bí tích Röûa toäi vaø Bí tích Theâm söùc, giuùp taêng trieån tình yeâu ñoái vôùi tha nhaân. Vieäc röôùc leã laøm chuùng ta neân maïnh meõ trong ñöùc aùi, xoaù boû caùc toäi nheï vaø gìn giöõ chuùng ta, trong töông lai, khoûi caùc toäi troïng.
293. Khi naøo coù theå trao ban Bí tích Thaùnh Theå cho caùc ngöôøi Kitoâ höõu khoâng coâng giaùo?
1398-1401
Caùc thöøa taùc vieân coâng giaùo chæ ñöôïc pheùp trao ban Bí tích Thaùnh Theå cho nhöõng ngöôøi thuoäc caùc Giaùo hoäi Ñoâng Phöông, duø khoâng hieäp thoâng troïn veïn vôùi Hoäi thaùnh Coâng giaùo, neáu nhö chính hoï töï yù xin vaø coù ñuû caùc ñieàu kieän caàn thieát. Coøn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thuoäc caùc coäng ñoaøn giaùo hoäi khaùc, caùc thöøa taùc vieân coâng giaùo ñöôïc pheùp trao ban Bí tích Thaùnh Theå cho hoï, khi coù lyù do quan troïng, vaø do chính hoï töï yù xin vaø coù ñuû caùc ñieàu kieän caàn thieát, vaø hoï cuõng phaûi bieåu loä ñöùc tin coâng giaùo ñoái vôùi Bí tích Thaùnh Theå.
294. Taïi sao Thaùnh Theå laø "baûo chöùng cho vinh quang mai sau"?
1402-1405
Vì Bí tích Thaùnh Theå ñoå traøn trong chuùng ta taát caû moïi aân suûng vaø söï chuùc laønh cuûa trôøi cao, neân Bí tích naøy cuûng coá chuùng ta neân maïnh meõ treân ñöôøng löõ haønh traàn gian, vaø laøm cho chuùng ta theâm loøng khao khaùt ñôøi soáng vónh cöûu, khi ñaõ lieân keát chuùng ta vôùi Ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñang ngöï beân höõu Thieân Chuùa Cha, vôùi Hoäi thaùnh thieân quoác, vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Maria dieãm phuùc vaø vôùi taát caû caùc thaùnh.
Trong Bí tích Thaùnh Theå, chuùng ta beû cuøng moät taám baùnh laø phöông döôïc tröôøng sinh baát töû vaø cuûa aên ñem laïi söï soáng muoân ñôøi trong Ñöùc Kitoâ" (Thaùnh Ignatio Antiokia).
Chöông Hai
Caùc Bí Tích Chöõa Laønh
295. Taïi sao Ñöùc Kitoâ laäp Bí tích Thoáng hoái vaø Xöùc daàu beänh nhaân?
1420-1421
1426
Ñöùc Kitoâ laø thaày thuoác chöõa laønh linh hoàn vaø theå xaùc, Ngöôøi ñaõ laäp caùc Bí tích naøy vì ñôøi soáng môùi do Ngöôøi ban cho chuùng ta qua caùc Bí tích khai taâm Kitoâ giaùo, coù theå bò suy yeáu vaø thaäm chí bò maát ñi do toäi loãi. Vì theá, Ngöôøi muoán raèng Hoäi thaùnh tieáp tuïc coâng trình chöõa laønh vaø cöùu ñoä cuûa Ngöôøi qua hai Bí tích chöõa laønh.
Bí Tích Thoáng Hoái Hay Giao Hoøa
296. Bí tích naøy ñöôïc goïi nhö theá naøo?
1422-1424
Bí tích naøy ñöôïc goïi laø Bí tích Thoáng hoái, Giao hoøa, Tha thöù, Xöng toäi vaø Saùm hoái.
297. Taïi sao laïi coù moät Bí tích Giao hoøa sau Röûa toäi?
1425-1426
1484
Vì ñôøi soáng môùi trong aân suûng, ñöôïc laõnh nhaän khi laõnh Bí tích Röûa toäi, khoâng tieâu huûy söï yeáu ñuoái cuûa baûn tính con ngöôøi, cuõng nhö söï höôùng chieàu theo toäi loãi (coù nghóa laø duïc voïng, concupiscentia), neân Ñöùc Kitoâ ñaõ thieát laäp Bí tích Giao hoaø ñeå nhöõng ngöôøi ñaõ laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi coù theå aên naên trôû laïi moät khi hoï xa lìa Ngöôøi vì toäi loãi.
298. Ñöùc Kitoâ thieát laäp Bí tích naøy khi naøo?
1485
Ñöùc Kitoâ soáng laïi ñaõ thieát laäp Bí tích naøy khi Ngöôøi hieän ra vôùi caùc Toâng ñoà vaøo chieàu ngaøy Phuïc sinh vaø noùi vôùi hoï: "Anh em haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn; anh em tha toäi cho ai, thì ngöôøi aáy ñöôïc tha; anh em caàm giöõ ai, thì ngöôøi aáy bò caàm giöõ" (Ga 20,22-23).
299. Nhöõng ngöôøi ñaõ laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi coù caàn phaûi hoaùn caûi hay khoâng?
1427-1429
Lôøi keâu goïi hoaùn caûi cuûa Ñöùc Kitoâ luoân vang voïng trong ñôøi soáng nhöõng ngöôøi ñaõ laõnh Bí tích Röûa toäi. Vieäc hoaùn caûi naøy laø moät cuoäc chieán ñaáu lieân tuïc cuûa toaøn theå Hoäi thaùnh, tuy coù ñaëc ñieåm laø thaùnh thieän, nhöng laïi bao goàm caùc toäi nhaân.
300. Thoáng hoái noäi taâm laø gì?
1430-1433
1490
Laø bieåu hieän cuûa "taâm hoàn tan naùt" (Tv 50 [51],19), ñöôïc aân suûng thaàn linh thuùc ñaåy ñeå ñaùp laïi tình yeâu thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Loøng thoáng hoái bao haøm söï ñau khoå vaø quay löng laïi vôùi toäi loãi ñaõ phaïm, quyeát taâm trong töông lai seõ khoâng phaïm toäi nöõa vaø tin töôûng vaøo söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa. Loøng thoáng hoái ñöôïc döôõng nuoâi baèng nieàm hy voïng vaøo söï thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
301. Vieäc thoáng hoái trong ñôøi soáng ngöôøi Kitoâ höõu ñöôïc dieãn taû döôùi nhöõng hình thöùc naøo?
1434-1439
Vieäc thoáng hoái ñöôïc theå hieän qua nhieàu hình thöùc khaùc nhau, ñaëc bieät qua vieäc aên chay, caàu nguyeän, boá thí. Caùc hình thöùc thoáng hoái naøy, vaø nhieàu hình thöùc khaùc, coù theå ñöôïc ngöôøi Kitoâ höõu thöïc haønh trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa hoï, ñaëc bieät trong Muøa Chay vaø ngaøy thöù Saùu laø ngaøy saùm hoái.
302. Caùc yeáu toá chính yeáu cuûa Bí tích Giao hoøa laø gì?
1440-1449
Coù hai yeáu toá chính: haønh vi cuûa ngöôøi saùm hoái, döôùi taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø lôøi xaù giaûi cuûa linh muïc, nhaân danh Ñöùc Kitoâ, trao ban ôn tha thöù vaø xaùc ñònh caùch ñeàn toäi.
303. Hoái nhaân phaûi coù nhöõng haønh vi naøo?
1450-1460
1487-1492
Nhöõng vieäc hoái nhaân phaûi laøm laø: xeùt mình caån thaän; aên naên toäi caùch troïn khi phaùt xuaát töø loøng yeâu meán Chuùa vaø caùch khoâng troïn khi döïa vaøo nhöõng ñoäng löïc khaùc, vaø quyeát taâm khoâng taùi phaïm nöõa; xöng toäi, töùc laø xöng thuù toäi loãi vôùi linh muïc; ñeàn toäi, töùc laøm moät soá vieäc thoáng hoái maø cha giaûi toäi aán ñònh ñeå ñeàn buø nhöõng haäu quaû do toäi gaây ra.
304. Phaûi xöng nhöõng toäi naøo?
1456
Chuùng ta phaûi xöng taát caû caùc toäi troïng nhôù ñöôïc maø chöa xöng sau khi ñaõ xeùt mình caån thaän. Vieäc xöng thuù caùc toäi troïng laø phöông tieän thoâng thöôøng duy nhaát ñeå ñöôïc ôn tha toäi.
305. Khi naøo phaûi xöng thuù caùc toäi troïng?
1457
Moïi tín höõu khi ñeán tuoåi khoân buoäc phaûi xöng caùc toäi troïng cuûa mình ít nhaát moät naêm moät laàn vaø, trong moïi tröôøng hôïp, phaûi xöng caùc toäi troïng tröôùc khi röôùc leã.
306. Taïi sao khi xöng toäi cuõng neân xöng thuù caùc toäi nheï?
1458
Hoäi thaùnh tha thieát khuyeân chuùng ta xöng thuù caùc toäi nheï, maëc daàu ñieàu naøy khoâng phaûi laø caàn thieát theo nghóa heïp, bôûi vì vieäc xöng thuù nhö vaäy giuùp taïo neân löông taâm ngay thaúng vaø giuùp chieán ñaáu choáng laïi nhöõng höôùng chieàu veà ñaøng xaáu, ñeå chuùng ta ñöôïc Ñöùc Kitoâ chöõa laønh vaø ñöôïc tieán trieån trong ñôøi soáng theo Thaùnh Thaàn.
307. Ai laø thöøa taùc vieân Bí tích naøy?
1461-1466
1495
Ñöùc Kitoâ ñaõ uûy thaùc thöøa taùc vuï Giao hoøa cho caùc Toâng ñoà cuûa Ngöôøi, cho caùc Giaùm muïc keá nhieäm caùc ngaøi, vaø cho caùc linh muïc, laø nhöõng coäng taùc vieân cuûa Giaùm muïc. Nhö vaäy, taát caû caùc vò aáy trôû thaønh khí cuï cuûa loøng thöông xoùt vaø söï coâng chính cuûa Thieân Chuùa. Caùc ngaøi thöïc thi quyeàn tha thöù caùc toäi loãi nhaân danh Cha, Con vaø Thaùnh Thaàn.
308. Vieäc tha thöù moät soá toäi ñöôïc daønh rieâng cho ai?
1463
Vieäc xaù giaûi moät soá toäi ñaëc bieät nghieâm troïng (nhö nhöõng ngöôøi bò vaï tuyeät thoâng) ñöôïc daønh rieâng cho Toøa thaùnh hay vò Giaùm muïc sôû taïi hay moät soá linh muïc ñöôïc caùc ngaøi uûy nhieäm. Trong tröôøng hôïp nguy töû, baát kyø linh muïc naøo cuõng coù theå xaù giaûi baát cöù toäi loãi hay vaï tuyeät thoâng naøo.
309. Cha giaûi toäi coù bò raøng buoäc vôùi bí maät toøa giaûi toäi hay khoâng?
1467
Vì söï teá nhò vaø cao caû cuûa thöøa taùc vuï naøy vaø vì phaûi toân troïng nhöõng ngöôøi xöng toäi, moïi cha giaûi toäi buoäc phaûi giöõ "aán tín toøa giaûi toäi," nghóa laø phaûi bí maät tuyeät ñoái veà nhöõng toäi loãi ngöôøi ta ñaõ xöng thuù cho ngaøi trong toøa giaûi toäi. Vaán ñeà giöõ aán tín toøa giaûi toäi khoâng coù luaät tröø, ai vi phaïm seõ bò nhöõng hình phaït raát naëng.
310. Hieäu quaû cuûa Bí tích naøy laø gì?
1468-1470
1496
Hieäu quaû cuûa Bí tích Thoáng hoái laø: ñöôïc giao hoøa vôùi Thieân Chuùa, vaø nhö vaäy, ñöôïc tha thöù toäi loãi; ñöôïc giao hoøa vôùi Hoäi thaùnh; ñöôïc trôû laïi tình traïng aân suûng neáu nhö ñaõ maát; ñöôïc tha thöù hình phaït ñôøi ñôøi ñaùng phaûi chòu vì caùc toäi troïng ñaõ phaïm vaø, ít nhaát moät phaàn, nhöõng hình phaït taïm laø haäu quaû cuûa toäi; ñöôïc bình an thö thaùi trong löông taâm vaø ñöôïc an uûi; ñöôïc gia taêng söùc maïnh thieâng lieâng ñeå chieán ñaáu trong cuoäc löõ haønh.
311. Trong moät soá tröôøng hôïp, coù theå cöû haønh Bí tích naøy baèng vieäc xöng toäi chung vaø xaù giaûi taäp theå khoâng?
1480-1484
Trong nhöõng tröôøng hôïp thaät söï khaån caáp (nhö coù nguy cô saép cheát) ngöôøi ta coù theå cöû haønh chung Bí tích Giao hoøa, goàm coù vieäc xöng toäi chung vaø xaù giaûi taäp theå, nhöng vaãn phaûi tuaân giöõ caùc luaät leä cuûa Hoäi thaùnh vaø vôùi quyeát taâm seõ xöng rieâng caùc toäi troïng vaøo thôøi gian sôùm nhaát.
312. AÂn xaù laø gì?
1471-1479
1498
AÂn xaù laø vieäc tha thöù tröôùc maët Thieân Chuùa khoûi nhöõng hình phaït taïm ñaùng chòu vì nhöõng toäi loãi ñaõ phaïm, duø ñaõ ñöôïc tha thöù. Vôùi nhöõng ñieàu kieän ñöôïc Hoäi thaùnh quy ñònh, ngöôøi tín höõu coù theå laõnh nhaän ôn tha thöù naøy cho chính mình hay cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi, nhôø thöøa taùc vuï cuûa Hoäi thaùnh, nhö laø ngöôøi phaân phaùt ôn cöùu chuoäc vaø chia seû kho taøng coâng phuùc cuûa Ñöùc Kitoâ vaø caùc thaùnh.
Bí Tích Xöùc Daàu Beänh Nhaân
313. Trong Cöïu Öôùc, ngöôøi ta quan nieäm theá naøo veà beänh taät?
1499-1502
Trong Cöïu Öôùc, con ngöôøi, trong khi bò ñau yeáu, caûm nghieäm ñöôïc söï höõu haïn cuûa mình, ñoàng thôøi cuõng nhaän ra beänh taät coù lieân heä caùch bí nhieäm vôùi toäi loãi. Caùc tieân tri ñaõ thoaùng nhaän ra raèng beänh taät cuõng coù theå coù moät giaù trò cöùu chuoäc caùc toäi loãi caù nhaân cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc. Vì theá ngöôøi ta ñoùn nhaän beänh taät tröôùc toân nhan Thieân Chuùa vaø keâu caàu Ngaøi chöõa laønh.
314. Loøng traéc aån cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi caùc beänh nhaân coù yù nghóa gì?
1503-1505
Loøng traéc aån cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi caùc beänh nhaân vaø nhieàu vieäc chöõa laønh Ngöôøi ñaõ thöïc hieän laø moät daáu chæ chöùng toû, nôi Ngöôøi, Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán, vaø nhö vaäy, ñaõ ñeán luùc chieán thaéng toäi loãi, ñau khoå vaø caùi cheát. Baèng cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát cuûa Ngöôøi, Chuùa Gieâsu ñem laïi cho ñau khoå moät yù nghóa môùi, ñoù laø, neáu ñöôïc keát hôïp vôùi söï ñau khoå cuûa Ngöôøi, thì ñau khoå coù theå trôû thaønh moät phöông tieän thanh luyeän vaø cöùu ñoä cho chuùng ta vaø cho nhöõng ngöôøi khaùc.
315. Hoäi thaùnh ñoái xöû theá naøo ñoái vôùi caùc beänh nhaân?
1506-1513
1526-1527
Khi nhaän nôi Chuùa meänh leänh chöõa laønh caùc beänh nhaân, Hoäi thaùnh coá gaéng chaêm soùc vaø caàu nguyeän cho caùc beänh nhaân. Ñaëc bieät, Hoäi thaùnh coù moät Bí tích ñaëc bieät daønh cho caùc beänh nhaân, do chính Ñöùc Kitoâ thieát laäp vaø thaùnh Giacoâbeâ chöùng nhaän: "Ai trong anh em ñau yeáu ö? Ngöôøi aáy haõy môøi caùc kyø muïc trong Hoäi thaùnh ñeán vaø hoï seõ caàu nguyeän cho ngöôøi aáy, sau khi xöùc daàu nhaân danh Chuùa," (Gc 5, 14-15).
316. Ai coù theå laõnh nhaän Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân?
1514-1515
1528-1529
Moïi tín höõu ñeàu coù theå laõnh nhaän Bí tích naøy, khi hoï baét ñaàu laâm côn nguy töû do beänh taät hay giaø yeáu. Chính ngöôøi ñoù coù theå laõnh nhaän Bí tích naøy nhieàu laàn nöõa, khi beänh trôû naëng hay maéc phaûi moät côn beänh naëng khaùc. Neáu coù theå ñöôïc, neân cho beänh nhaân xöng toäi rieâng, tröôùc khi cöû haønh Bí tích naøy.
317. Ai ban Bí tích naøy?
1516
1530
Chæ coù caùc tö teá (Giaùm muïc hay linh muïc) môùi coù theå trao ban Bí tích naøy.
318. Bí tích naøy ñöôïc cöû haønh theá naøo?
1517-1519
1531
Vieäc cöû haønh Bí tích naøy chính yeáu laø vieäc xöùc daàu, neáu coù theå ñöôïc laø daàu do Giaùm muïc laøm pheùp, treân traùn vaø hai baøn tay cuûa beänh nhaân (trong nghi thöùc Roâma) vaø treân caùc phaàn thaân theå khaùc (trong caùc nghi thöùc khaùc). Vieäc xöùc daàu coù keøm theo lôøi nguyeän cuûa vò tö teá caàu xin aân suûng ñaëc bieät cuûa Bí tích naøy.
319. Bí tích naøy mang laïi nhöõng hieäu quaû gì?
1520-1523
1532
Bí tích naøy mang laïi moät aân suûng ñaëc bieät, giuùp beänh nhaân ñöôïc keát hôïp chaët cheõ hôn vôùi cuoäc khoå naïn cuûa Ñöùc Kitoâ, ñeå möu ích cho baûn thaân vaø cho toaøn theå Hoäi thaùnh. AÂn suûng naøy mang laïi cho beänh nhaân söùc maïnh, bình an, can ñaûm vaø ôn tha thöù toäi loãi neáu beänh nhaân khoâng theå xöng toäi ñöôïc. Ñoâi khi, neáu Thieân Chuùa muoán, Bí tích naøy cuõng ñem laïi söï chöõa laønh thaân xaùc. Daàu sao ñi nöõa, Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân chuaån bò cho moät cuoäc vöôït qua ñeå tieán veà Nhaø Cha.
320. Cuûa AÊn ñaøng laø gì?
1524-1525
Cuûa AÊn ñaøng laø Bí tích Thaùnh Theå ñöôïc trao ban cho nhöõng ngöôøi saép rôøi boû cuoäc soáng traàn gian vaø ñang chuaån bò cho cuoäc vöôït qua tieán vaøo ñôøi soáng vónh cöûu. Ñöôïc laõnh nhaän vaøo luùc saép rôøi boû theá gian ñeå veà vôùi Chuùa Cha, vieäc röôùc Mình vaø Maùu Ñöùc Kitoâ töû naïn vaø phuïc sinh laø maàm gioáng cho ñôøi soáng vónh cöûu vaø söùc maïnh phuïc sinh.
Chöông Ba
Caùc Bí Tích Phuïc Vuï Cho Söï Hieäp Thoâng
Vaø Cho Söù Vuï
321. Caùc Bí tích naøo daønh cho vieäc phuïc vuï söï hieäp thoâng vaø söù vuï?
1533-1535
Coù hai Bí tích, Truyeàn chöùc thaùnh vaø Hoân phoái, ñem laïi moät aân suûng rieâng cho moät söù vuï ñaëc bieät trong Hoäi thaùnh, ñeå phuïc vuï vieäc xaây döïng daân Thieân Chuùa. Caû hai ñoùng goùp moät caùch ñaëc bieät cho söï hieäp thoâng trong Hoäi thaùnh vaø cho ôn cöùu ñoä cuûa nhöõng ngöôøi khaùc.
Bí Tích Truyeàn Chöùc Thaùnh
322. Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh laø gì?
1536
Laø Bí tích qua ñoù, söù vuï Ñöùc Kitoâ ñaõ uûy thaùc cho caùc Toâng ñoà cuûa Ngöôøi, ñöôïc tieáp tuïc thöïc thi trong Hoäi thaùnh, cho ñeán ngaøy taän theá.
323. Taïi sao goïi laø Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh (Ordo)?
1537-1538
Töø Ordo chæ moät phaåm traät cuûa Hoäi thaùnh; ngöôøi gia nhaäp vaøo phaåm traät ñoù phaûi ñöôïc thaùnh hieán ñaëc bieät (Ordinatio). Nhôø hoàng aân ñaëc bieät cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vieäc thaùnh hieán naøy cho pheùp ngöôøi thuï phong ñöôïc thöïc thi moät quyeàn thaùnh chöùc nhaân danh vaø vôùi thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå phuïc vuï Daân Thieân Chuùa.
324. Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh coù vò trí naøo trong keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa?
1539-1546
1590-1591
Trong Cöïu Öôùc, coù nhöõng hình aûnh töôïng tröng veà Bí tích naøy: vieäc phuïc vuï cuûa chi toäc Leâvi, cuõng nhö chöùc tö teá cuûa oâng Aaron vaø theå cheá baûy möôi kyø laõo (x. Ds 11,25). Caùc hình aûnh naøy ñöôïc kieän toaøn nôi Ñöùc Kitoâ Gieâsu, nhôø hy teá thaäp giaù, laø "Ñaáng Trung gian duy nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi" (1 Tm 2,5), laø "vò thöôïng teá theo phaåm traät Melkisedec" (Dt 5, 10). Chöùc tö teá duy nhaát cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc hieän dieän qua chöùc tö teá thöøa taùc.
"Ñöùc Kitoâ laø vò Tö teá ñích thöïc duy nhaát, ngöôøi naøy keû khaùc chæ laø nhöõng thöøa taùc vieân cuûa Ngöôøi" (Thaùnh Toâma Aquinoâ).
325. Caùc caáp baäc khaùc nhau cuûa Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh laø nhöõng caáp baäc naøo?
1554
1593
Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh goàm coù ba caáp baäc, khoâng theå thay theá trong cô caáu toå chöùc cuûa Hoäi thaùnh, ñoù laø chöùc Giaùm muïc, chöùc linh muïc vaø chöùc phoù teá.
326. Vieäc truyeàn chöùc Giaùm muïc coù hieäu quaû gì?
1557-1558
1594
Vieäc truyeàn chöùc Giaùm muïc trao ban söï vieân maõn cuûa Bí tích Truyeàn chöùc. Bí tích naøy laøm cho Giaùm muïc trôû thaønh ngöôøi keá nhieäm hôïp phaùp cuûa caùc Toâng ñoà vaø hoäi nhaäp ngaøi vaøo Giaùm muïc ñoaøn, chia seû vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng vaø caùc Giaùm muïc khaùc söï quan taâm chaêm soùc cho toaøn theå Hoäi thaùnh. Bí tích naøy trao ban cho Giaùm muïc traùch vuï giaûng daïy, thaùnh hoùa vaø cai quaûn.
327. Ñaâu laø nhieäm vuï cuûa Giaùm muïc trong Giaùo hoäi ñòa phöông ñöôïc uyû thaùc cho ngaøi?
1560-1561
Trong moät Giaùo hoäi ñòa phöông ñöôïc uyû thaùc cho ngaøi, Giaùm muïc laø nguyeân lyù höõu hình vaø laø neàn taûng cho söï hôïp nhaát cuûa Giaùo hoäi ñoù; vôùi tö caùch laø ngöôøi ñaïi dieän Ñöùc Kitoâ, vò Giaùm muïc chu toaøn traùch nhieäm muïc vuï ñoái vôùi giaùo hoäi naøy, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa caùc linh muïc vaø phoù teá cuûa ngaøi.
328. Vieäc truyeàn chöùc linh muïc coù hieäu quaû gì?
1562-1567
1595
Vieäc xöùc daàu baèng Chuùa Thaùnh Thaàn ghi nôi linh muïc moät aán tín thieâng lieâng khoâng theå taåy xoùa, khieán ngaøi neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ñöùc Kitoâ-Tö Teá, vaø trao cho ngaøi khaû naêng hoaït ñoäng nhaân danh Ñöùc Kitoâ-Thuû Laõnh. Laø coäng söï vieân cuûa haøng Giaùm muïc, linh muïc ñöôïc thaùnh hieán ñeå loan baùo Tin Möøng, cöû haønh vieäc phuïng thôø Thieân Chuùa, nhaát laø Bí tích Thaùnh Theå; töø ñoù ngaøi ruùt ñöôïc söùc maïnh cho thöøa taùc vuï cuûa mình vaø cho nhieäm vuï laø muïc töû cuûa caùc tín höõu.
329. Linh muïc thi haønh thöøa taùc vuï cuûa mình theá naøo?
1568
Duø ñöôïc truyeàn chöùc cho moät söù vuï phoå quaùt, linh muïc thöïc thi söù vuï naøy trong moät Giaùo hoäi ñòa phöông, lieân keát trong tình huynh ñeä vôùi caùc linh muïc khaùc, cuøng nhau laøm thaønh linh muïc ñoaøn; caùc vò naøy, hieäp thoâng vôùi Giaùm muïc vaø thuoäc quyeàn ngaøi, chòu traùch nhieäm veà Giaùo hoäi ñòa phöông ñoù.
330. Vieäc phong chöùc phoù teá coù hieäu quaû gì?
1569-1571
1596
Ñöôïc ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ñöùc Kitoâ-toâi tôù cho moïi ngöôøi, vò Phoù teá ñöôïc truyeàn chöùc ñeå phuïc vuï Hoäi thaùnh. Döôùi quyeàn Giaùm muïc mình, phoù teá thöïc thi vieäc phuïc vuï trong thöøa taùc vuï Lôøi Chuùa, vieäc phuïng thôø Thieân Chuùa, trong traùch nhieäm muïc vuï vaø baùc aùi.
331. Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh ñöôïc cöû haønh theá naøo?
1572-1574
1597
Cho caû ba caáp baäc, Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh ñöôïc trao ban qua vieäc Giaùm muïc ñaët tay treân ñaàu tieán chöùc, roài long troïng ñoïc lôøi nguyeän truyeàn chöùc. Qua lôøi nguyeän naøy, Giaùm muïc caàu xin Thieân Chuùa ñoå traøn Chuùa Thaùnh Thaàn vôùi caùc hoàng aân cuûa Ngaøi moät caùch ñaëc bieät treân tieán chöùc, giuùp thöïc thi thöøa taùc vuï maø tieán chöùc phaûi ñaûm nhaän.
332. Ai coù theå cöû haønh Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh?
1575-1576
1600
Chæ coù caùc Giaùm muïc ñaõ ñöôïc taán phong thaønh söï, vôùi tö caùch laø ngöôøi keá nhieäm caùc Toâng ñoà, môùi coù quyeàn taán phong ba caáp baäc cuûa Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh.
333. Ai coù theå laõnh nhaän Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh?
1577-1580
1598
Chæ coù nhöõng ngöôøi nam ñaõ laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi môùi coù theå laõnh nhaän thaønh söï Bí tích Truyeàn chöùc. Hoäi thaùnh bieát mình bò raøng buoäc vôùi söï choïn löïa cuûa chính Chuùa. Khoâng ai coù quyeàn ñoøi hoûi ñöôïc laõnh nhaän Bí tích Truyeàn chöùc. Nhöng chæ coù thaåm quyeàn cuûa Hoäi thaùnh môùi ñöa ra phaùn quyeát veà khaû naêng cuûa caùc öùng vieân.
334. Ngöôøi laõnh nhaän Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh coù buoäc phaûi soáng ñoäc thaân khoâng?
1579-1580
1599
Haøng Giaùm muïc luoân bò buoäc phaûi soáng ñoäc thaân. Ñoái vôùi haøng linh muïc, trong Giaùo hoäi La tinh, theo caùch thoâng thöôøng chæ choïn caùc tín höõu phaùi nam ñang soáng ñoäc thaân vaø muoán giöõ luaät ñoäc thaân "vì Nöôùc Trôøi" (Mt 19, 12). Trong caùc Giaùo hoäi Ñoâng Phöông, moät ngöôøi sau khi ñaõ ñöôïc truyeàn chöùc linh muïc thì khoâng ñöôïc pheùp keát hoân. Nhöõng ngöôøi ñaõ laäp gia ñình coù theå laõnh nhaän chöùc phoù teá vónh vieãn.
335. Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh coù nhöõng hieäu quaû naøo?
1581-1589
Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh ñem laïi söï traøn ñaày aân suûng ñaëc bieät cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng laøm cho ngöôøi ñöôïc thaùnh hieán - thích öùng vôùi töøng caáp baäc cuûa Bí tích - neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ñöùc Kitoâ trong phaän vuï cuûa Ngöôøi laø Tö teá, Tieân tri vaø Vöông ñeá. Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh trao ban moät aán tín thieâng lieâng khoâng theå taåy xoùa, vì vaäy khoâng theå taùi ban, cuõng nhö khoâng theå chæ trao ban (ñeå thi haønh) trong moät khoaûng thôøi gian giôùi haïn.
336. Chöùc tö teá thöøa taùc ñöôïc thöïc thi vôùi thaåm quyeàn naøo?
1547-1553
1592
Trong vieäc thöïc thi thöøa taùc vuï thaùnh, caùc tö teá ñöôïc truyeàn chöùc noùi vaø laøm, khoâng phaûi do thaåm quyeàn rieâng tö, cuõng khoâng phaûi do meänh leänh hoaëc söï uyû thaùc cuûa coäng ñoaøn, nhöng trong cöông vò cuûa Ñöùc Kitoâ - Thuû laõnh vaø nhaân danh Hoäi thaùnh. Vì theá, chöùc tö teá thöøa taùc hoaøn toaøn khaùc bieät, chöù khoâng chæ khaùc bieät theo möùc ñoä, vôùi chöùc tö teá chung cuûa taát caû caùc tín höõu; chính ñeå phuïc vuï cho caùc tín höõu, Ñöùc Kitoâ ñaõ thieát laäp chöùc tö teá thöøa taùc.
Bí Tích Hoân Phoái
337. YÙ ñònh cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ laø gì?
1601-1605
Thieân Chuùa laø tình yeâu, vaø ñaõ taïo döïng con ngöôøi töø tình yeâu. Ngaøi keâu goïi con ngöôøi yeâu thöông. Khi taïo döïng hoï coù nam coù nöõ, Ngöôøi keâu goïi hoï soáng ñôøi hoân nhaân trong moät hieäp thoâng thaân maät cuûa söï soáng vaø tình yeâu vôùi nhau, "vì leõ ñoù, hoï khoâng coøn laø hai, nhöng laø moät thaân theå" (Mt 19, 6). Khi chuùc laønh cho hoï, Thieân Chuùa noùi: "Haõy sinh soâi naûy nôû" (St 1,28).
338. Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp hoân nhaân nhaèm muïc ñích gì?
1659-1660
Söï keát hôïp hoân nhaân giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ ñöôïc ñaët neàn taûng vaø ñöôïc saép xeáp theo caùc luaät leä cuûa Ñaáng Saùng Taïo, töï baûn chaát ñöôïc höôùng tôùi söï hieäp thoâng vaø thieän ích cuûa caùc ñoâi vôï choàng, cuõng nhö vieäc sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi. Theo yù ñònh ngay töø ban ñaàu cuûa Thieân Chuùa, söï keát hôïp hoân nhaân laø baát khaû phaân ly, nhö Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñaõ xaùc nhaän: "Söï gì Thieân Chuùa ñaõ lieân keát, loaøi ngöôøi khoâng ñöôïc phaân ly" (Mt 19,6).
339. Toäi loãi ñe doïa hoân nhaân nhö theá naøo?
1606-1608
Vì nguyeân toäi ñaõ gaây ñoå vôõ cho söï hieäp thoâng, ñöôïc Ñaáng Saùng Taïo ban taëng, giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, neân söï keát hôïp hoân nhaân luoân bò ñe doïa bôûi baát hoaø vaø söï khoâng chung thuyû. Tuy nhieân, vôùi loøng nhaân töø voâ bôø beán, Thieân Chuùa ban cho ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ aân suûng ñeå hoï thöïc hieän söï keát hôïp ñôøi soáng cuûa hoï theo ñuùng yù ñònh nguyeân thuûy cuûa Ngaøi.
340. Cöïu Öôùc daïy gì veà hoân nhaân?
1609-1611
Ñaëc bieät qua vieäc giaùo duïc cuûa Leà luaät vaø caùc tieân tri, Thieân Chuùa giuùp ñôõ daân Ngaøi daàn daàn tröôûng thaønh trong yù thöùc veà tính duy nhaát vaø söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân. Hoân öôùc giöõa Thieân Chuùa vôùi Israel chuaån bò vaø töôïng tröng cho Giao öôùc môùi, ñöôïc Con Thieân Chuùa laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ hoaøn thaønh vôùi Hoäi thaùnh laø Hieàn theâ cuûa Ngöôøi.
341. Ñöùc Kitoâ ñem laïi ñieàu môùi meû naøo cho hoân nhaân?
1612-1617
1661
Ñöùc Gieâsu Kitoâ khoâng nhöõng taùi laäp quy ñònh töø ban ñaàu do Thieân Chuùa muoán, maø Ngöôøi coøn ban aân suûng ñeå con ngöôøi coù theå soáng hoân nhaân trong phaåm giaù môùi cuûa Bí tích, laø daáu chæ veà tình yeâu phu theâ cuûa Ngöôøi ñoái vôùi Hoäi thaùnh: "Ngöôøi laøm choàng haõy yeâu thöông vôï mình nhö Ñöùc Kitoâ ñaõ yeâu thöông Hoäi thaùnh" (Ep 5, 25).
342. Coù buoäc taát caû moïi ngöôøi phaûi keát hoân hay khoâng?
1618-1620
Hoân nhaân khoâng phaûi laø moät söï baét buoäc cho heát moïi ngöôøi. Ñaëc bieät, Thieân Chuùa keâu goïi moät soá ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, ñeå theo Chuùa Gieâsu trong ñôøi soáng khieát tònh vaø ñoäc thaân vì Nöôùc Trôøi, giuùp hoï töø boû thieän ích to lôùn cuûa hoân nhaân ñeå lo toan nhöõng coâng vieäc cuûa Chuùa vaø tìm caùch laøm ñeïp loøng Ngöôøi. Nhö theá, hoï trôû thaønh daáu chæ cho söï öu tieân tuyeät ñoái cuûa tình yeâu Ñöùc Kitoâ vaø söï soát saéng mong chôø ngaøy Ngöôøi ñeán trong vinh quang.
343. Bí tích Hoân phoái ñöôïc cöû haønh theá naøo?
1621-1624
Vì hoân nhaân laøm cho caùc ngöôøi phoái ngaãu soáng moät baäc soáng coâng khai trong Hoäi thaùnh, neân vieäc cöû haønh Phuïng vuï cuûa Bí tích naøy cuõng coâng khai, döôùi söï chöùng kieán cuûa vò tö teá (hay cuûa ngöôøi chöùng hoân ñöôïc Hoäi thaùnh uûy thaùc) vaø caùc nhaân chöùng khaùc.
344. Söï öng thuaän keát hoân laø gì?
1625-1632
1662-1663
Söï öng thuaän keát hoân laø yù muoán do ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ boäc loä, ñeå töï hieán cho nhau moät caùch döùt khoaùt, vôùi muïc ñích soáng moät giao öôùc tình yeâu chung thuûy vaø sung maõn. Vì chính söï öng thuaän laøm thaønh Bí tích Hoân phoái, neân söï öng thuaän laø ñieàu khoâng theå thieáu vaø cuõng khoâng theå thay theá ñöôïc. Ñeå Bí tích Hoân phoái thaønh söï, söï öng thuaän phaûi coù ñoái töôïng laø hoân nhaân ñích thöïc; vaø söï öng thuaän ñoù phaûi laø moät haønh vi nhaân linh yù thöùc vaø töï do, khoâng do bò eùp buoäc hay vì sôï haõi moät quyeàn löïc naøo.
345. Phaûi laøm gì khi moät trong hai ngöôøi phoái ngaãu khoâng phaûi laø coâng giaùo?
1633-1637
Ñeå hôïp phaùp, caùc hoân nhaân hoãn hôïp (giöõa ngöôøi coâng giaùo vaø ngöôøi ñaõ Röûa toäi ngoaøi coâng giaùo) caàn coù söï cho pheùp cuûa thaåm quyeàn Giaùo hoäi. Caùc hoân nhaân khaùc ñaïo (giöõa ngöôøi coâng giaùo vaø ngöôøi khoâng Röûa toäi), ñeå thaønh söï, caàn phaûi coù pheùp chuaån. Trong moïi tröôøng hôïp, ñieàu chính yeáu laø ñoâi hoân phoái phaûi yù thöùc chaáp nhaän nhöõng muïc ñích vaø ñaëc tính caên baûn cuûa hoân nhaân; vaø veà phaàn ngöôøi coâng giaùo, phaûi chaáp nhaän nhöõng cam keát laø giöõ ñöùc tin vaø baûo ñaûm vieäc Röûa toäi cuõng nhö giaùo duïc coâng giaùo cho con caùi, cuõng phaûi baùo cho ngöôøi phoái ngaãu bieát nhöõng ñieàu aáy.
346. Bí tích Hoân phoái coù nhöõng hieäu quaû naøo?
1638-1642
Bí tích Hoân phoái taïo neân moät moái daây lieân keát vónh vieãn vaø ñoäc nhaát giöõa hai ngöôøi phoái ngaãu. Chính Thieân Chuùa ñaõ xaùc nhaän söï öng thuaän cuûa nhöõng ngöôøi keát hoân. Nhö theá, hoân nhaân thaønh söï vaø hoaøn hôïp giöõa nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc Röûa toäi khoâng bao giôø coù theå thaùo gôõ ñöôïc. Maët khaùc, Bí tích cuõng trao ban cho ñoâi vôï choàng aân suûng caàn thieát ñeå hoï ñaït tôùi söï thaùnh thieän trong ñôøi soáng löùa ñoâi, cuõng nhö trong vieäc sinh con coù traùch nhieäm vaø giaùo duïc con caùi.
347. Caùc toäi nghòch laïi Bí tích Hoân phoái moät caùch nghieâm troïng laø caùc toäi naøo?
1645-1648
Ñoù laø caùc toäi: ngoaïi tình vaø ña theâ vì ñi ngöôïc laïi vôùi phaåm giaù bình ñaúng cuûa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, ngöôïc laïi vôùi tính duy nhaát ñoäc höõu cuûa tình yeâu hoân nhaân; töø choái sinh con, vì loaïi boû khoûi hoân nhaân hoàng aân con caùi; ly dò, vì ñi ngöôïc laïi vôùi tính baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân.
348. Khi naøo Hoäi thaùnh chaáp nhaän vieäc vôï choàng ly thaân?
1629
1649
Hoäi thaùnh chaáp nhaän vieäc vôï choàng ly thaân khi vieäc hoï chung soáng, vì nhöõng lyù do nghieâm troïng, ñaõ trôû neân khoâng theå ñöôïc trong thöïc teá, maëc duø Hoäi thaùnh vaãn mong muoán hoï hoøa giaûi vôùi nhau. Nhöng bao laâu ngöôøi phoái ngaãu coøn soáng, khoâng ai trong ñoâi vôï choàng ñöôïc töï do taùi hoân; tröø khi hoân phoái cuûa hoï laø khoâng thaønh söï vaø ñöôïc thaåm quyeàn Hoäi thaùnh tuyeân boá ñieàu ñoù.
349. Hoäi thaùnh coù thaùi ñoä naøo ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò laïi taùi hoân?
1650-1651
1665
Trung thaønh vôùi Chuùa, Hoäi thaùnh khoâng theå coâng nhaän hoân nhaân cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò laïi keát hoân theo luaät daân söï. "Ai raãy vôï maø cöôùi vôï khaùc laø phaïm toäi ngoaïi tình ñoái vôùi vôï mình; vaø ai boû choàng ñeå laáy choàng khaùc, thì cuõng phaïm toäi ngoaïi tình" (Mc 10.11-12). Ñoái vôùi hoï, Hoäi thaùnh giöõ moät thaùi ñoä chaêm soùc aân caàn, môøi goïi hoï duy trì ñôøi soáng ñöùc tin, caàu nguyeän, thöïc haønh caùc vieäc baùc aùi vaø chaêm lo vieäc giaùo duïc con caùi theo Kitoâ giaùo. Nhöng bao laâu tình traïng nhö theá cuûa hoï keùo daøi, vì roõ raøng traùi vôùi luaät Chuùa, hoï khoâng ñöôïc xöng toäi, röôùc leã, cuõng nhö ñaûm nhieäm moät soá traùch nhieäm trong Hoäi thaùnh.
350. Taïi sao gia ñình Kitoâ höõu ñöôïc goïi laø Hoäi thaùnh taïi gia?
1655-1658
1666
Gia ñình Kitoâ höõu ñöôïc goïi laø Hoäi thaùnh taïi gia vì gia ñình bieåu loä vaø soáng baûn chaát "hieäp thoâng vaø gia ñình" cuûa Hoäi thaùnh nhö gia ñình cuûa Thieân Chuùa. Moïi thaønh vieân trong gia ñình, tuøy theo vai troø rieâng cuûa mình, thöïc thi chöùc tö teá ñöôïc laõnh nhaän töø Bí tích Röûa toäi, goùp phaàn xaây döïng gia ñình thaønh moät coäng ñoaøn aân suûng vaø caàu nguyeän, moät tröôøng daïy caùc ñöùc tính nhaân baûn vaø Kitoâ giaùo, laø nôi ñaàu tieân ñöùc tin ñöôïc loan truyeàn cho con caùi.
Chöông Boán
Nhöõng Cöû Haønh Phuïng Vuï Khaùc
Caùc AÙ Bí Tích
351. Caùc aù Bí tích laø gì?
1667-1672
1677-1678
Ñoù laø nhöõng daáu chæ thaùnh thieâng do Hoäi thaùnh thieát laäp ñeå thaùnh hoùa moät soá hoaøn caûnh trong cuoäc soáng. Caùc aù Bí tích goàm moät lôøi caàu nguyeän, keøm theo laø daáu thaùnh giaù vaø nhöõng daáu chæ khaùc. Trong soá caùc aù Bí tích, quan troïng nhaát laø caùc pheùp laønh. Caùc pheùp laønh naøy laø moät lôøi ca ngôïi Thieân Chuùa vaø moät lôøi khaån nguyeän ñeå keâu xin nhöõng hoàng aân cuûa Thieân Chuùa; cuõng coù nhöõng vieäc thaùnh hieán con ngöôøi cuõng nhö caùc ñoà vaät ñöôïc duøng vaøo vieäc thôø phöôïng Thieân Chuùa.
352. Nghi thöùc Tröø taø laø gì?
1673
Ngöôøi ta goïi laø nghi thöùc Tröø taø, khi Hoäi thaùnh, vôùi thaåm quyeàn cuûa mình, nhaân danh Chuùa Gieâsu, keâu xin ñeå moät ngöôøi hay moät vaät ñöôïc Thieân Chuùa baûo veä khoûi aûnh höôûng cuûa AÙc thaàn vaø giaûi thoaùt khoûi aùch thoáng trò cuûa noù. Trong cöû haønh Bí tích Röûa toäi, coù moät nghi thöùc Tröø taø ñôn giaûn. Nghi thöùc Tröø taø troïng theå chæ ñöôïc thöïc hieän bôûi moät linh muïc, vôùi söï cho pheùp cuûa Giaùm muïc.
353. Ñaâu laø nhöõng hình thöùc ñaïo ñöùc bình daân keøm theo ñôøi soáng Bí tích cuûa Hoäi thaùnh?
1674-1676
1679
Caûm thöùc toân giaùo cuûa daân Kitoâ giaùo trong moïi thôøi ñaïi ñeàu coù nhöõng caùch dieãn taû loøng ñaïo ñöùc cuûa mình qua nhieàu hình thöùc khaùc nhau luoân ñi keøm theo ñôøi soáng Bí tích cuûa Hoäi thaùnh, nhö vieäc toân kính caùc di tích thaùnh, kính vieáng caùc ñeàn thaùnh, nhöõng cuoäc haønh höông, nhöõng cuoäc röôùc kieäu, chaëng ñaøng thaùnh giaù, kinh Maân coâi. Döôùi aùnh saùng ñöùc tin, Hoäi thaùnh soi saùng vaø coå voõ nhöõng hình thöùc chính ñaùng cuûa loøng ñaïo ñöùc bình daân.
Leã Nghi An Taùng Theo Kitoâ Giaùo
354. Coù töông quan naøo giöõa caùc Bí tích vaø caùi cheát cuûa ngöôøi Kitoâ höõu?
1680-1683
Ngöôøi Kitoâ höõu, cheát trong Ñöùc Kitoâ, khi keát thuùc cuoäc ñôøi traàn theá cuûa mình, ñaït ñeán söï vieân maõn cuûa ñôøi soáng môùi ñöôïc baét ñaàu nôi Bí tích Röûa toäi, ñöôïc cuûng coá baèng Bí tích Theâm söùc vaø ñöôïc nuoâi döôõng baèng Bí tích Thaùnh Theå, laø tham döï tröôùc vaøo baøn tieäc thieân quoác. YÙ nghóa caùi cheát trong Kitoâ giaùo ñöôïc bieåu loä döôùi aùnh saùng söï Cheát vaø söï Phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ, nieàm hy voïng duy nhaát cuûa chuùng ta. Ngöôøi Kitoâ höõu cheát trong Ñöùc Kitoâ, laø ra ñi ñeå "cö nguï nôi Chuùa" ( 2 Cr 5,8).
355. Leã nghi an taùng dieãn taû yù nghóa gì?
1684-1685
Duø ñöôïc cöû haønh theo nhieàu nghi thöùc khaùc nhau tuøy theo hoaøn caûnh vaø truyeàn thoáng ñòa phöông, leã nghi an taùng cuûa Kitoâ giaùo luoân laøm noåi baät ñaëc tính Vöôït qua cuûa caùi cheát theo Kitoâ giaùo trong nieàm hy voïng soáng laïi, cuõng nhö yù nghóa cuûa söï hieäp thoâng vôùi ngöôøi ñaõ qua ñôøi, ñaëc bieät laø trong lôøi caàu nguyeän cho linh hoàn hoï ñöôïc thanh luyeän.
356. Nhöõng giai ñoaïn chính cuûa leã nghi an taùng laø gì?
1686-1690
Leã nghi an taùng thöôøng goàm boán phaàn chính: coäng ñoaøn ñoùn tieáp quan taøi vôùi nhöõng lôøi an uûi vaø hy voïng, Phuïng vuï Lôøi Chuùa, Hy teá Thaùnh Theå, vaø leã nghi töø bieät, trong ñoù linh hoàn ngöôøi quaù coá ñöôïc phoù daâng leân Thieân Chuùa, Ñaáng laø nguoàn soáng vónh cöûu, trong khi thaân xaùc ñöôïc an taùng trong nieàm hy voïng phuïc sinh.