Tìm Laïi Caùi Hay Ban Ñaàu

Rev. Hoaøng Tieán Ñoaøn, S.J.

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Toâi coù quen moät coâ vaãn thöôøng coi toâi nhö anh thieâng lieâng ñeå "taâm söï" moãi khi "ñuïng chuyeän gì", tröôùc cuõng nhö sau khi laäp gia ñình. Tröôùc ngaøy cöôùi, coâ ta taâm söï vôùi toâi:

- Em bieát ngay, . . . chaéc laø anh ngaïc nhieân laém, phaûi khoâng? Khi thaáy em OK anh chaøng naøy. Nhö anh bieát, em coù nhieàu baïn trai trong ñoù coù vaøi chaøng deã thöông, nhöng em chæ thöông coù anh naøy thoâi. Em cuõng khoâng hieåu taïi sao em thöông anh ta, maëc duø aûnh hôn em tôùi caû 15 tuoåi vaø cuõng chaúng ñeïp trai gì.

- Anh nghe noùi oâng naøy, yù sorry, anh naøy chöù, chieàu em laém coù phaûi khoâng? Duø sao ñaây cuõng laø ñöùc tính toát cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ coù tuoåi!!!

- Chieàu em? Ñuùng, nhöng khoâng phaûi vì chieàu, maø em öng ñaâu! Coù maáy anh chaøng khaùc cuõng chieàu em laém chöù. Em nghó chaéc laø taïi vì anh ta coù nhöõng ñöùc tính quí maø em khoâng tìm thaáy nôi nhöõng ngöôøi khaùc. Anh bieát khoâng, anh naøy tính tình caån thaän laém. Laùi xe khoâng bao giôø vöôït quaù toác ñoä. Laøm caùi gì cuõng thaän troïng laém cô! Em chöa thaáy anh ta haáp taáp boäp choäp bao giôø. Thaät laø raát hôïp vôùi em!

- Chaäc chaäc, . . aùi cha . . . döõ hoân? Truùng tuû coâ nöông roài . . . !

- Ñöøng oàn aøo, ñeå em keå cho nghe: Anh bieát khoâng, nhaø anh ta luùc naøo cuõng saïch seõ, goïn gaøng. Laàn ñaàu ñeán, em töôûng nhaø troáng trôn khoâng coù söï gì. Nhöng hoûi ra thì caùi gì cuõng coù, vaø thöù naøo ñeå ra thöù ñoù trong ngaên tuû goïn gaøng saïch seõ. Cheùn baùt em môùi aên xong chöa kòp röûa, coøn ñang noùi chuyeän vaø quay qua quay laïi ñaõ thaáy anh ta röûa xong vaø ñang caát ñi roài. Laáy anh naøy, em nghó ñôõ phaûi meät doïn deïp nhaø cöûa. Chöù ôû vôùi boá meï, nhieàu khi em phaùt böïc caû leân, nhaát laø ñoái vôùi thaèng uùt, chöa doïn xong caùi naøy noù ñaõ baøy caùi khaùc ra roài. Vaø chöa bao giôø em daùm böôùc chaân vaøo trong phoøng noù. Thaät laø moät oå raùc, dô daùy quaù söùc. Giaày dôù, aùo loùt, quaàn xì vöùt lung tung böøa baõi ôû loái ñi, gaàm giöôøng laãn loän vôùi saùch baùo, baêng nhaïc. Ñöôïc nhö anh naøy, chaéc caû traêm ngöôøi môùi coù vaøi ba ngöôøi.

- Noùi laøm gì, caû ngaøn ngöôøi anh nghó chöa bieát coù kieám ñöôïc moät, hai ngöôøi khoâng?

Coâ ta veânh maët leân raát töï haøo:

- Ñaáy nhaù, coù phaûi theá khoâng anh? Em nghó raèng em ñaõ choïn ñuùng ngöôøi. Anh bieát khoâng, ñi shopping vôùi em, caùi gì anh aáy cuõng ñoøi traû tieàn. Khi traû thì anh ta caån thaän xem cho kyõ coù phaûi laø tôø 1 ñoàng, 10 ñoàng hay 100, vaø ñeám laïi, roài coøn laät qua xem maët beân kia nöõa. Thaáy em phì cöôøi, thì anh ta baûo laø sôï 2 tôø noù dính nhau. Nhöng duø sao, tính tình caån thaän nhö theá raát hôïp vôùi em. Em nghó raèng chính ñieàu naøy laøm cho em thöông anh aáy.

- Hôïp tính hay khoâng chæ laø moät chuyeän. Caùi quan troïng laø quaû tim cuûa em ñaõ nhuùc nhích roài. Caùi ñaáy môùi thaønh vaán ñeà. Anh thaønh thaät chuùc chuùc möøng em ñaõ tìm ñöôïc ngöôøi lyù töôûng. Caûm taï Chuùa cho em vaø cho caû ba meï em nöõa. Anh thaáy caäu môï lo quaù söùc vì thaáy em coù nhieàu boy friends! Môï thöôøng than thôû vôùi anh moãi khi nhaéc ñeán em: "ngaøy laém moái, toái naèm khoâng!"

Theá roài, . . . thaùng ngaøy qua ñi, baây giôø anh chò ñaõ ôû vôùi nhau ñöôïc hôn 10 naêm vaø ñaõ coù vôùi nhau ba tí nhau. Baây giôø gaëp laïi coâ em, toâi thaáy coâ ta thôû daøi thöôøn thöôït:

- Chaùn quaù söùc, anh ôi! Em khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc?

Toâi lieàn hoûi: "Coù chuyeän gì vaäy em?" Theá laø, coâ ta tuoân ngay ra moät traøng daøi:

- Anh bieát khoâng, laøm caùi gì aûnh cuõng chaäm rì, soát ruoät, böïc caû mình. Nhieàu khi em ñeán leã treã laø bôûi vì caùi oâng noäi kia kìa, cöù laùi xe cöù ruø raø ruø rì. Bao nhieâu ngöôøi laùi xe laùch qua lane, vöôït qua maët, vaø nhaát laø ñaõ giôø leã roài maø vaãn cöù laùi xe chaïy reà raø. Töùc quaù, em ñaõ baûo aûnh töø giôø neáu khoâng cho toâi laùi, toâi seõ khoâng bao giôø ñi leã chung vôùi oâng nöõa. Cho neân môùi chòu ñeå cho em laùi ñaáy. Roài chieàu naøo, moãi khi ñi laøm veà ñeán nhaø, laø aûnh laáy maùy huùt buït ra huùt khua naùo aàm ó, vaø xoâng ra caùi muøi hoâi haùm. Anh thaáy khoâng, nhaø em ñaâu coù dô daùy gì ñaâu, khoâng huùt buïi caû tuaàn leã cuõng coøn ñöôïc cô maø. Maáy ñöùa nhoû vaát ñoà chôi böøa baõi, doïn cho ñöôïc moät tí thì nhaên nhoù caøu nhaøu. Em nhôù, anh thöôøng daën tuïi em phaûi luoân coá gaéng "get better communication" vôùi nhau. Nhöng vôùi oâng naøy thì coù bao giôø chòu môû mieäng ra ñaâu maø coù "better communication". Naøy nhaù, aên côm xong, hai ñöùa vöøa ngoài xuoáng coi ti vi moät tí thì aûnh ñaõ gaõi ñaàu gaõi tai: "em ngoài ñaây nheù, anh phaûi ñi coi vöôøn moät tí!" Vöôøn thì coù gì ñaâu maø phaûi coi, noù cuõng gioáng nhö hoâm qua, vaø nhö hoâm kia vaø cuõng nhö tuaàn tröôùc. Theá roài ñuûng ñænh ra ñöùng goùc vöôøn ngoù buïi caây naøy moät tí, roài laïi kheänh khaïng ñi ra ngoù goùc vöôøn kia moät tí, nhoå vaøi coïng coû ôû choã naøy, vaët vaøi laù rau ôû choã kia. Nhìn thaáy maø böïc caû mình. Chöa bao giôø aûnh ngoài noùi chuyeän vôùi em laâu ñeán 10 phuùt, luùc naøo cuõng taùy maùy tìm vieäc gì ñoù ñeå laøm. Anh bieát khoâng coù laàn bò "lay off" ôû nhaø gaàn hai thaùng. Caû ngaøy saùng chieàu cöù laáy xe ra lau ñi lau laïi, lau ñeán noãi chieác xe maát nöôùc boùng cuõ meøm. Chaúng buø vôùi chieác xe kia cuûa oâng haøng xoùm, mua cuøng moät ñôøi, moät löôït maø xe oâng aáy vaãn laùng boùng. Taïi vì caùi xe naøy bò lau nhieàu quaù ñaáy maø!

- Nhöng maø em aø, anh nhôù, . . . tröôùc ngaøy cöôùi, em ñaõ noùi choïn ñöôïc anh naøy raát hôïp tính em, vì caån thaän ngaên naép, nhaø cöûa luùc naøo cuõng goïn gaøng saïch seõ.

- Nhöng caån thaän quaù laïi hoaù ra laån thaån, aám ôù, phaùt böïc caû leân!

Thöa quí anh chò, laøm caùch naøo giaûi quyeát ñöôïc tình traïng naøy? Chính caùi ñaëc neùt cuaû anh chaøng ngaøy tröôùc laøm cho coâ ta meâ, thì baây giôø laïi laøm cho coâ ta chaùn. Thaønh ra khi noùi chuyeän vôùi nhau, anh chò luùc naøo cuõng coù veû cau coù, gaét goûng. Toâi chôït nhôù laïi moät caâu danh ngoân, maø hoâm naøo coù ai ñoù göûi cho toâi qua email, caâu aáy nhö theá naøy: "A woman marries a man expecting he will change, but he doesn't. A man marries a woman expecting that she won't change but she does." Thoaùng nhìn qua vaø nghe caâu chuyeän treân ñaây, chuùng ta thaáy caâu treân coù veû chí lyù. Nhöng xeùt kyõ hôn, chuùng ta thaáy coù ñuùng, nhöng cuõng coù sai. Ñuùng theo caùi nhìn cuûa anh: anh chaøng nghó raèng mình tröôùc sau vaãn theá, coù thay ñoåi gì ñaâu! Neáu coù thì chæ laø caàn phaûi kyõ löôõng hôn, thaän troïng hôn vì mình coù traùch nhieäm lo cho gia ñình; caùi ngöôøi ñaõ thay ñoåi chính laø coâ nöông naøy, vaø coâ ta muoán toâi cuõng phaûi thay ñoåi theo yù thích cuûa coå. Tuy nhieân caâu treân naøy laïi sai beùt döôùi caùi nhìn cuûa chò. Chò noùi: "he is getting worse, he ñaõ trôû thaønh moät con ngöôøi aám ôù, laån thaån, dôû hôi khoâng coøn deã thöông nhö ngaøy xöa nöõa!" Mình maø bieát tröôùc nhö vaäy thì ñaâu coù daïi gì maø vaùc caùi cuïc nôï naøy vaøo thaân cho meät!

Roát cuoäc, caùi hay ban ñaàu laïi trôû thaønh caùi dôû! Lyù do, vì caùi ñoù khoâng coøn ñaùp öùng ñöôïc nguyeän voïng cuaû ngöôøi kia nöõa. Nhö vaäy caùi hay hoaëc caùi dôû töï noù khoâng phaûi laø hay, laø dôû; nhöng chính laø vì noù coù ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vaø nguyeän voïng cuûa ngöôøi kia hay khoâng! Maø nhu caàu vaø nguyeän voïng cuûa con ngöôøi thì thay ñoåi tuyø nôi, tuyø luùc vaø nhaát laø tuyø hoaøn caûnh vaø taâm tính moãi ngöôøi. Vaäy laøm sao giöõ ñöôïc caùi hay ñeå vaãn cöù hay maõi. Chaéc chaén, ñaây khoâng phaûi laø ñieàu ñôn giaûn, vì laø nam nöõ chuùng ta khaùc bieät töø taâm lyù, suy nghó cho ñeán caùch thöùc bieåu loä caûm xuùc veà nhu caàu vaø nguyeän voïng cuûa mình.

Thöïc ra, söï khaùc bieät nam nöõ döïa treân chính baûn chaát con ngöôøi: Ngöôøi phuï nöõ thöôøng phaûn öùng theo caûm tính, tröïc giaùc vaø thöôøng duøng ngoân ngöõ hay cöû chæ cuûa mình ñeå toâ ñaäm leân, ñeå bieåu loä caûm xuùc hay öôùc muoán cuûa mình. Vaø tuyø theo möùc ñoä tình thaân cuûa mình vôùi ngöôøi kia, maø caùch thöùc bieåu loä coù möùc ñoä nhanh choùng, vaén taét, goïn gaøng vaø noùi leân cöïc ñieåm öôùc muoán cuûa mình nhieàu hay ít. Chaúng haïn khi anh chò môùi laáy nhau, thì chò thuû thæ vôùi anh nhö theá naøy: "Em thích tuïi mình ra ngoaøi ñi ñaâu ñoù vôùi nhau. Em thöông nhöõng giaây phuùt ñoù thaät tuyeät vôøi, khi maø . . . tuïi mình coù nhau, cuøng ñi chôi vôùi nhau. Hay laø tuïi mình ñi aên toái, hoaëc ñi coi xi-neâ ñi anh? What do you think?" Soáng vôùi nhau ñöôïc vaøi naêm roài, ñaõ coù tình thaân vôùi nhau roài, chò choïn moät caùch noùi nhanh choùng, vaén taét vaø goïn gaøng, ñeå thoâng truyeàn cuøng moät yù muoán vôùi loøng ao öôùc nhö theá. Nhöng chò khoâng muoán maát nhieàu thì giôø vôùi nhöõng ngoân ngöõ daøi doøng, loøng thoøng voâ ích nhö treân. Chò noùi vaén taét theá naøy: "Tuïi mình chaúng bao giôø ra ngoaøi caû!" Phaûi chaêng chò ñaõ thay ñoåi, khoâng coøn yù nhò, duyeân daùng nhö tröôùc nöõa! Khoâng phaûi theá, chò vaãn yù nhò vaø duyeân daùng nhö theá coù khi coøn hôn theá nöõa ñoái vôùi nhöõng ngöôøi chò môùi quen, môùi gaëp. Nhöng vôùi ngöôøi ñaõ coù tình thaân saâu ñaäm roài thì chò duøng caùch thöùc vaén taét, goïn gaøng ñeå truyeàn ñaït yù muoán mình maø thoâi. Vì khoâng hieåu ñöôïc nhö theá, khi nghe chò naøng noùi: "Tuïi mình chaúng bao giôø ra ngoaøi caû." anh chaøng noåi quaëu leân vaø phaûn öùng laïi theá naøy: "Ô, caùi tính em hay queân nhæ, tuïi mình môùi ñi ra ngoaøi aên toái vôùi nhau thaùng tröôùc!" Hoaëc neáu coá gaéng caàm mình khoâng noùi gì "cho yeân cöûa yeân nhaø!", thì anh chaøng cuõng laàm baàm nghó trong buïng raèng chaéc haún baø xaõ muoán noùi theá naøy: "Luùc naøo anh cuõng chæ bieát luùi huùi, caëm cuïi trong nhaø, chaúng bieát ñöa vôï con ra ngoaøi enjoy caùi gì caû. You are not doing your job to take care of your wife and your family. You are lazy and just boring!"

Trong moät quyeån saùch nhan ñeà, "MEN ARE FROM MARS, WOMEN ARE FROM VENUS" (Ñaøn oâng töø Sao Hoaû, Ñaøn Baø töø Sao Kim: laáy yù nghóa töø moät thaàn thoaïi Hy Laïp: Sao Hoaû laø theá giôùi caùc duõng só, nôi coù caùc traùng só duõng caûm uy huøng; Sao Kim laø theá giôùi nhöõng ngöôøi ñeïp, nôi coù caùc tieân nöõ saéc ñeïp meâ hoàn) tieán só taâm lyù gia ñình, John Gray noùi nhö theá naøy: "Once upon a time Martians and Venusians met, fell in love, and had happy relationships together because they respected and accepted their differences. Then they came to earth and amnesia set in: They forgot they were from different planets." Toâi xin ñöôïc pheùp phoûng dòch nhö sau: "Ñaõ moät thôøi, Duõng Só (ngöôøi Hoaû Tinh) vaø Tieân Nöõ (ngöôøi Kim Tinh) gaëp nhau, hoï thöông nhau vaø coù vôùi nhau tình thaân thaät tuyeät vôøi vì hoï toân troïng vaø chaáp nhaän nhöõng khaùc bieät cuûa nhau. Theá roài, hoï ñöa nhau xuoáng Quaû Ñòa Caàu xaây döïng toå aám, vaø hoï baét ñaàu queân: Hoï queân ñi raèng hoï ñaõ ñeán töø hai haønh tinh khaùc bieät."

Ñaáy, chính caùi "queân ñi" ñaõ thænh thoaûng laïi gaây neân taán bi kòch saûy ra trong ñôøi soáng gia ñình cuûa quí anh chò. Vì anh, vì chò laø nam, laø nöõ gioáng nhö nhöõng Martians vaø Venusians ñeán töø hai haønh tinh khaùc bieät. Cho neân, maëc duø anh chò noùi cuøng moät ngoân ngöõ, nhöng vì suy nghó vaø taâm tö khaùc nhau, neân nhöõng nhu caàu vaø nguyeän voïng cuûa moãi ngöôøi thöôøng ñaõ khoâng ñöôïc bieåu loä troïn veïn, cuõng nhö khoâng ñöôïc hieåu chính xaùc vaø ñuùng möùc neân thöôøng gaây ra hieåu laàm vaø xung ñoät. Toâi xin ñöa ra moät vaøi thí duï ñeå giaûi thích ñieàu naøy:

Khi nghe chò naøng noùi: "Meät quaù roài chaúng muoán laøm gì caû" Anh hieåu ngay ra raèng baø xaõ mình phaøn naøn: "Toâi laøm ñuû moïi vieäc, coøn anh cöù ì ra, löôøi, chaúng laøm söï gì caû! Coi kìa anh khoâng chòu caát nhaéc chaân tay giuùp cho ngöôøi ta moät tí aø. Laáy anh thaät laø ñieàu baát haïnh lôùn lao: Picking you was a big mistake!" Thöïc ra thì chò chæ muoán noùi leân söï meät nhoïc cuûa mình ñeå chia seû vôùi anh: "Hoâm nay em meät quaù, khoâng muoán laøm gì caû. Em muoán nghæ xaû hôi moät caùi ñaõ. Giaù maø anh giuùp em moät tí, hay noùi moät vaøi lôøi dòu daøng an uûi, hoaëc giöõ yeân laëng cho em nghæ ngôi moät tí thì quí laém."

Khi nghe chò naøng noùi: "Nhaø cöûa beà boän dô daùy quaù". Anh lieàn hieåu ngay ra laø chò muoán noùi raèng: "Nhaø cöûa naøy dô laø taïi anh. Anh chæ bieát böøa ra chöù chaúng bieát doïn deïp gì caû. Soáng vôùi anh thaät laø chaùn quaù. Moät laø anh phaûi bieát doïn deïp ñi, hai thì anh cuùt ñi ñaâu thì ñi cho khuaát maét." Trong khi ñoù chò chæ muoán than thôû: "Hoâm nay em muoán saû hôi, muoán relax! Nhöng sao nhaø mình loâi thoâi beà boän quaù. Nhìn thaáy laøm cho em böïc mình khoù chòu. Giaù anh giuùp doïn cho ñöôïc moät phaàn thì vui bieát maáy."

Khi nghe chò naøng noùi: "Chaúng ñöôïc vieäc gì caû". Anh chaøng lieàn hieåu ngay ra raèng: "Anh thaät laø ñoà löôøi, voâ tích söï, chaúng laøm neân côm chaùo chuyeän gì caû. Giaù maø ngöôøi khaùc thì ñaõ giuùp toâi ñöôïc vieäc, chöù coøn anh thì ñuïng chuyeän gì, hö chuyeän ñoù." Trong khi ñoù chò chæ muoán noùi: "Hoâm nay em caûm thaáy chaùn naûn, khoù chòu, chaúng muoán laøm söï gì caû. Vì coù laøm gì cuõng khoâng ñöôïc. Öôùc gì anh cho em lôøi an uûi, hay cöû chæ aân caàn giuùp cho em theâm haêng haùi, phaán khôûi."

Quan heä caûm thoâng giöõa Martians vaø Venusians, giöõa nam vaø nöõ thaät laø phöùc taïp vaø khoù hieåu quaù! Ngöôøi noùi vôùi yù naøy, ngöôøi kia laïi hieåu ra yù khaùc. Nhö toâi ñaõ noùi: Ngöôøi phuï nöõ thöôøng hay phaûn öùng theo caûm tính vaø tröïc giaùc neân caùch bieåu loä hay duøng ngoân ngöõ, hoaëc cöû chæ ñeå toâ ñaäm leân haàu deã daøng bieåu loä caûm xuùc cuûa mình. Traùi laïi, ngöôøi ñaøn oâng thöôøng duøng lyù trí vaø yù chí neân thöôøng cho ñoù laø quaù ñaùng. Söï khaùc bieät naèm ngay trong baûn tính laø nam, laø nöõ. Dó nhieân thænh thoaûng cuõng coù tröôøng hôïp ngoaïi leä: Ñaøn oâng maø tính ñaøn baø, hay ñaøn baø maø tính ñaøn oâng. Nhöng ôû ñaây, toâi chæ noùi trong tröôøng hôïp thoâng thöôøng, chung chung cho moïi ngöôøi. Vaäy laøm sao chuùng ta coù theå soáng chung hoaø bình, vui veû haïnh phuùc vôùi nhau? Haõy chaáp nhaän laãn nhau nhö ngöôøi ñoù laø. Ñöøng baét ngöôøi kia phaûi thay ñoåi theo yù mình muoán hay laøm theo caùch mình thích. Haõy cöù ñeå cho ngöôøi ñoù thaät söï laø moät Martian hay laø Venusian. Ñöøng baét ngöôøi ñoù phaûi ñoåi tính ñoåi gioáng.

Tuy nhieân, xin nhôù cuõng coù nhöõng khaùc bieät chaúng lieân heä gì tôùi baûn tính nam nöõ cuûa con ngöôøi, nhöng chæ laø background giöõa hai ngöôøi khaùc nhau. Background maø toâi muoán noùi ôû ñaây laø caùch loái giaùo duïc cuûa moãi gia ñình, hay laø quaù trình cuoäc soáng, vaø taát caû nhöõng gì ñoù taïo neân moät neà neáp, moät loái soáng vôùi nhöõng suy tö khaùc bieät giöõa ngöôøi naøy vôùi ngöôøi kia. Khaùc nhau trong caùch loái suy tö hay löïa choïn, hay sôû thích vôùi nhöõng giaù trò quan khaùc nhau. Khi môùi laáy nhau, anh chò thaáy caùi gì cuõng tuyeät vôøi, tình töù, deã thöông, vaø ñoùn nhaän nhöõng khaùc bieät naøy moät caùch raát deã daøng. Nhöng soáng vôùi nhau laâu roài, hoï môùi daàn daàn khaùm phaù ra nhöõng: "tính hö taät xaáu cuûa anh"; "tính hö taät xaáu cuûa em". Nhöng, caùi goïi laø tính hö taät xaáu nhìn theo goùc caïnh cuûa ngöôøi naøy, thì nhieàu khi thaät ra laïi laø ñieàu hay, ñieàu toát vaø tieän lôïi theo caùch nhìn cuûa ngöôøi kia. Laáy thí duï, khi ôû vôùi nhau moät thôøi gian roài, chò khaùm phaù ra anh coù moät taät xaáu xa kinh khuûng, gheâ tôûm, khoâng theå naøo töôûng töôïng ñöôïc vaø laøm cho chò voâ cuøng khoå taâm vaø böïc boäi. Ñoù laø khi ñaùnh raêng xong anh ñeå baøn chaûi, vaø kem ñaùng raêng ôû ngay ñoù, beân caïnh voøi nöôùc, nhaát laø hoäp kem ñaùnh raêng thì thay vì boùp töø döôùi leân treân, vaø cöù heát ñeán ñaâu cuoän leân ñeán ñoù theo caùch chò vaãn laøm, thì anh boùp ngay keà treân mieäng hoäp kem ñaùnh raêng. Môùi laáy nhau thì chò "don't care" khoâng quan taâm, vaø khoâng laáy laøm phieàn haø gì maáy. Nhöng cöù heát ngaøy naøy qua thaùng khaùc, moãi laàn anh ñaùnh raêng xong chò laïi phaûi doïn deïp: phaûi caát ngay ngaén töôm taát vaøo trong hoäc tuû vaø clean up laïi cho saïch seõ thì chò thaáy ñaây quaû laø moät thoùi xaáu kinh tôûm khoâng theå naøo chòu ñöïng ñöôïc. Tuy nhieân, anh cuõng phaùt böïc nghó raèng ñoà ngöôøi ta ñeå ñaâu thì haõy cöù ñeå ñoù, sao laïi cöù ñem caát ñi ñeå moãi laàn muoán söû duïng thì laïi phaûi môû tuû, moi moùc ra töø nhöõng goùc keït naøo ñoù trong hoäc tuû. Sao maø maát coâng maát thì giôø theá! Thaät laø phieàn toaùi, böïc caû mình!

Nhìn theo khía caïnh cuûa chò, söû duïng xong maø khoâng doïn deïp, caát ñaâu vaøo ñoù cho ngaên naép laø moät taät xaáu, nhöng nhìn theo khía caïnh cuûa anh thì cöù laøm sao nhanh choùng vaø thuaän tieän thì toát: Duøng xong ñeå ñoù, khi muoán duøng laïi coù ngay ñoù, khoâng phaûi maát thì giôø luïc loïi tìm kieám. Lyù do söï khaùc bieät naøy, vì töø coøn beù anh chò ñaõ haáp thuï giaùo duïc cuûa hai gia ñình khaùc nhau, hai loái soáng khaùc nhau. Moät gia ñình thì luoân luoân phaûi ngaên naép, goïn gaøng, coøn moät gia ñình thì caàn nhanh choùng vaø thuaän tieän khoâng quaù maát thì giôø vôùi nhöõng chuyeän laët vaët. Ñoù laø hai chuû tröông vaø loái soáng khaùc bieät, vaø ñeàu coù giaù trò ñaùng toân troïng.

Vaäy laøm sao ñeå giaûi quyeát ñöôïc vaø caû hai cuøng toân troïng laãn nhau?

1. Môû loøng, laéng nghe vaø tìm hieåu nhöõng khaùc bieät ñoù ñeå deã daøng caûm thoâng.

2. Toân troïng söï khaùc bieät cuûa nhau, ñöøng baét ngöôøi khaùc phaûi thay ñoåi theo caùch mình muoán vaø laøm theo ñieàu mình choïn.

3. Caàn caàu nguyeän, caàn tìm ñeán Chuùa nhö moät Thoâng Dòch Vieân giuùp hieåu vaø giaûi hoaø khaùc bieät giöõa 2 ngöôøi. Chuùa laø Ñaáng döïng neân ta, Ngöôøi bieát ta hôn ta bieát chính mình.

4. Caàn bình taâm, laéng ñoïng taâm hoàn ñeå hoïc taäp theo göông Chuùa Kitoâ, ñeå hieåu tình yeâu laø gì vaø thöïc taäp yeâu thöông nhö Chuùa.

Xin haõy nhôù raèng khoâng phaûi chæ coù söï khaùc bieät giöõa nam vaø nöõ, nhöng coøn laø chính chuùng ta cuõng khaùc bieät trong quan heä giöõa mình ñoái vôùi Chuùa. Chính Ngaøi ñaõ noùi: "Ta töø treân maø xuoáng vaø noùi ngoân ngöõ cuûa beân treân, caùc ngöôi töø ñaát maø ra vaø noùi ngoân ngöõ ôû döôùi ñaát." (Phuùc AÂm Gioan 3:11-13). Tuy nhieân, maëc duø khoâng coù good communication vôùi con ngöôøi vaø Ngaøi thöôøng bò misunderstood, Chuùa Gieâsu vaãn khaúng ñònh, "khoâng tình yeâu naøo quí hôn tình yeâu cuûa keû thí maïng soáng vì baïn mình," (Gio. 15:13). Vaø Ngaøi ñaõ cuùi xuoáng röûa chaân cho caùc moân ñeä, caàm laáy baùnh beû ra: "Haõy caàm laáy maø aên, naøy laø Mình Ta;" roài caàm laáy cheùn ñöa cho hoï: "haõy caàm laáy maø uoáng, naøy laø Maùu Ta." (Mt. 26:26-17). Chuùa Kitoâ trao ban baûn thaân vaø cuoäc ñôøi Ngaøi cho caùc moân ñeä vaø qua hoï, cho moãi ngöôøi chuùng ta, cho vôï, cho choàng ñeå anh chò cuõng bieát laøm nhö Ngaøi daäy, "Nhö Thaøy ñaõ laøm cho caùc con theá naøo, caùc con cuõng haõy laøm cho nhau nhö vaäy." (Gio.13:15). Anh chò haõy bieát cho nhau chính mình, röûa chaân cho nhau, phuïc vuï laãn nhau nhö Chuùa ñaõ trao ban chính mình vaø hieán thaân phuïc vuï anh chò trong tình yeâu Ngaøi trao ban vaø lieân keát anh chò, cuõng nhö trong Mình vaø Maùu cuûa Ngaøi qua moãi Thaùnh Leã ñeå lieân keát anh chò neân moät trong Ngaøi vaø ñoàng thôøi lieân keát anh chò neân moät vôùi nhau trong Ngaøi. Anh chò laø vôï laø choàng, laø ngöôøi ñaõ ñöôïc lieân keát vôùi mình neân moät trong bí tích Hoân Nhaân vaø trong moät Taám Baùnh, laø Thaân Theå Ñöùc Kitoâ. Anh chò cuõng caàn beû taám baùnh chính baûn thaân mình, beû taám baùnh cuoäc soáng cuûa mình vôùi nhöõng vui buoàn söôùng khoå maø trao cho nhau. Ñaây chính laø ñieàu Ñöùc Gieâsu, Chuùa chuùng ta haèng nhaéc nhôû anh chò moãi khi Ngaøi cöû haønh nghi leã taï ôn qua tay vò linh muïc treân baøn thôø.

Vaø xin nhôù moät ñieåm heát söùc quan troïng laø: moãi ngöôøi khi caàu nguyeän, haõy xin Chuùa bieán ñoåi chính mình, ñeå mình bieát laéng nghe, tìm hieåu vaø ñoùn nhaän ngöôøi khaùc nhö ngöôøi aáy laø, chöù khoâng xin Chuùa bieán ñoåi ngöôøi aáy theo yù muoán cuûa mình. Nhieàu ngöôøi, moãi khi ñi tónh taâm hay caàu nguyeän laø luoân luoân xin cho nhaø con ñöôïc thay ñoåi, ñeå "oång" hay "baû" bôùt tính hö taät xaáu, chöù coøn mình thì: "I am fine!" (con ñaâu caàn phaûi thay ñoåi gì, cöù vaäy laø toát roài." Nhieàu ngöôøi cöù caàu xin ñeå thaáy söï thay ñoåi cuûa ngöôøi kia, ñeå roài keát quaû khoâng thaáy coù söï thay ñoåi nhö mình muoán thì chaùn Chuùa quaù! Ngöôøi aáy nghó raèng Chuùa chaúng thöông con gì caû, Chuùa khoâng chòu nghe lôøi con xin! Neân thoâi boû Chuùa luoân, khoâng theøm ñi leã ñi thôø, ñoïc kinh caàu nguyeän nöõa, nghó raèng nhöõng vieäc aáy voâ ích, maát thì giôø. Chuùng ta khoâng hieåu raèng: haïnh phuùc khoâng phaûi laø thay ñoåi ñöôïc ngöôøi khaùc, nhöng laø thay ñoåi chính mình. Thay ñoåi caùi nhaän thöùc theá naøo laø haïnh phuùc cuûa mình. Haïnh phuùc chính laø soáng vôùi Chuùa. Nhôø Ngaøi vaø trong Ngaøi, chuùng ta neân khí cuï Chuùa duøng ñeå ban bình an vaø tình thöông cho ngöôøi khaùc. Chuùa laïi hay thöôøng duøng söï chòu khoù nhaãn naïi, vaø hy sinh cuûa mình ñeå laøm vieäc naøy. Vaäy chuùng ta haõy, "xin Chuùa haõy bieán ñoåi con vaø duøng con laøm khí cuï bình an vaø tình thöông cuûa Chuùa!" Ñoù laø lôøi kinh nguyeän chuùng ta caàn phaûi luoân khaéc ghi trong tim trong cuoäc soáng haèng ngaøy.

Vaäy ñeå cuøng nhau tìm laïi ñöôïc caùi hay ban ñaàu haàu canh taân gia ñình, xin quyù anh chò naém laáy tay nhau vaø cuøng nhìn leân Chuùa. Keâu xin Ngaøi giuùp cho mình bieát tieáp tuïc chaáp nhaän vaø toân troïng nhöõng khaùc bieät cuûa nhau, vaø xin Chuùa haõy laøm cho mình trôû neân khí cuï cuûa Chuùa, ñeå ñem bình an vaø tình thöông ñeán cho ngöôøi Chuùa ñaõ keát hôïp neân moät vôùi mình, trong cuoäc soáng gia ñình:

"Laïy Chuùa, vôùi nhöõng hy sinh vaø coá gaéng cuûa con, xin Chuùa haõy duøng con nhö khí cuï bình an vaø tình thöông cuûa Chuùa, vaø ban cho chuùng con con ôn tha thöù, söï hoaø giaûi vaø tình thöông cuûa Chuùa: moät tình thöông tha thieát chaân thaät ñeå chuùng con bieát töï hieán chính mình nhö Chuùa ñaõ vaø ñang ban cho chuùng con vaäy, Amen."

Lm Giuse Hoaøng Tieán Ñoaøn, S.J.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page