Tính Luaân Lyù Cuûa Vieäc Taïo Sinh
Phoù Teá Nguyeãn Vaên Taâm, DCCT
Prepare for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông III: Moät Soá Vaán Naïn (Tieáp Theo)
III. Vaán Ñeà Voâ Sinh
Vaø Vieäc Can Thieäp Cuûa Kyõ Thuaät
Coâng ñoàng Va-ti-ca-noâ II daïy raèng: “Hoân nhaân vaø tình yeâu vôï choàng, töï baûn tính qui höôùng veà söï sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi, con caùi laø ôn hueä cao quí nhaát cuûa hoân nhaân vaø laø söï ñoùng goùp lôùn lao kieán taïo haïnh phuùc cuûa Cha Meï”
Saùch Giaùo Lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo cuõng daïy raèng: “Sinh con caùi laø moät hoàng aân, moät cuøng ñích cuûa hoân nhaân, vì tình yeâu phu phuï töï noù höôùng veà vieäc sinh saûn con caùi. Ñöùa con khoâng töï beân ngoaøi theâm vaøo cho tình yeâu nhau cuûa hai vôï choàng: ñöùa con xuaát hieän ôû giöõa choã hai ngöôøi hieán thaân cho nhau, noù laø hoa traùi vaø laø söï hoaøn taát cuûa tình yeâu naøy”.
Nhöng, neáu moät caëp vôï choàng voâ sinh (khoâng theå sinh con caùi, hoaëc do ngöôøi choàng hoaëc do ngöôøi vôï, hoaëc do caû hai ngöôøi), thì phaûi laøm sao? Ñaây laø moät vaán ñeà ñau khoå lôùn, moät thöû thaùch naëng neà ñoái vôùi nhöõng caëp vôï choàng khoâng theå coù con hoaëc sôï sinh ra moät ñöùa con khuyeát taät.
Trong tröôøng hôïp ñoù, Giaùo Hoäi toû ra heát söùc caûm thoâng vôùi nhöõng noãi ñau khoå cuûa hoï, khi noùi raèng:
“Veà phía vôï choàng muoán coù con laø ñieàu töï nhieân: öôùc muoán ñoù bieåu loä ôn goïi laøm cha, laøm meï ñaõ ñöôïc ghi trong tình yeâu vôï choàng. Öôùc muoán ñoù caøng maõnh lieät hôn khi söï hieám muoän cuûa hai vôï choàng haàu nhö khoâng coù caùch gì chöõa trò... Duø nguyeân nhaân bôûi ñaâu, vaø phaûi chaån ñoaùn ra sao ñi nöõa, thì khoâng coù con haún laø moät thöû thaùch naëng neà. Coäng ñoaøn tín höõu ñöôïc môøi goïi soi saùng vaø naâng ñôõ noãi ñau khoå cuûa nhöõng ngöôøi khoâng theå thöïc hieän ñöôïc caùi ao öôùc chính ñaùng laøm cha laøm meï”.
Tuy nhieân, Giaùo Hoäi cuõng daïy moïi ngöôøi phaûi hieåu vaø nhaän ñònh cho ñuùng vaán ñeà hoân nhaân vaø sinh saûn con caùi. Ñöùc Pi-oâ XII noùi raèng: “Hoân nhaân khoâng cho vôï choàng quyeàn coù con, maø chæ cho quyeàn ñöôïc coù nhöõng haønh vi töï nhieân, töï chuùng höôùng veà söï taïo sinh”.
Saùch Giaùo Lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo cuõng daïy raèng: “Nhöõng cuoäc nghieân cöùu nhaèm khaéc phuïc söï son seû cuûa con ngöôøi neân ñöôïc khuyeán khích, mieãn laø nhöõng nghieân cöùu naøy phuïc vuï cho nhaân vò con ngöôøi, cho nhöõng quyeàn baát khaû nhöôïng cuûa nhaân vò, cho haïnh phuùc ñích thöïc vaø toaøn dieän cuûa con ngöôøi, ñuùng theo döï tính vaø yù muoán cuûa Thieân Chuùa”. Nhöng, Giaùo Hoäi cuõng daïy raèng: “Moät quyeàn thöïc söï vaø trieät ñeå coù con seõ traùi vôùi phaåm giaù vaø baûn chaát cuûa ñöùa treû. Ñöùa treû khoâng phaûi laø moät moùn nôï coøn thieáu vaø khoâng theå coi noù nhö moät vaät sôû höõu”. Bôûi vì, “ñöùa treû laø moät hoàng aân. Hoàng aân tuyeät haûo nhaát cuûa cuoäc hoân nhaân - laø moät con ngöôøi. Ñöùa treû khoâng theå bò coi laø moät ñoà vaät sôû höõu: ñoù laø yù nghó cuûa nhöõng ngöôøi töï cho mình coù quyeàn coù ñöùa treû. Trong laõnh vöïc naøy, chæ mình ñöùa treû coù nhöõng quyeàn lôïi ñích thöïc: quyeàn laøm hoa traùi cuûa haønh vi phu phuï cuûa cha meï mình vaø quyeàn ñöôïc toân troïng nhö moät nhaân vò ngay töø luùc thuï thai”.
Thaät vaäy, söï öôùc muoán coù con caùi, hoaëc ít laø saün saøng truyeàn ban söï soáng, laø moät ñoøi hoûi thuoäc veà ñaïo ñöùc ñeå cho moät vieäc taïo sinh con ngöôøi coù traùch nhieäm. Nhöng, yù muoán toát laønh aáy chaúng ñuû ñeå cho vieäc thuï tinh trong oáng nghieäm giöõa vôï choàng ñöôïc ñaùnh giaù tích cöïc veà maët ñaïo ñöùc. Phöông phaùp thuï tinh trong oáng nghieäm vaø chuyeån phoâi (FIVETE) phaûi ñöôïc pheâ phaùn vì chính noù vaø khoâng theå döïa vaøo toaøn boä ñôøi soáng vôï choàng hoaëc vaøo nhöõng haønh vi giao hôïp tröôùc hay sau khi duøng phöông phaùp, maø baûo raèng cuoái cuøng thì FIVETE coù theå ñöôïc coi laø hôïp ñaïo ñöùc. Cho neân, Ñöùc Phao-loâ VI noùi raèng: “Khoâng khi naøo, vì nhöõng lyù do raát quan troïng, ñöôïc laøm söï döõ ñeå ñöôïc söï laønh, nghóa laø tích cöïc muoán moät vieäc naøo, töï baûn tính traùi vôùi traät töï luaân lyù vaø nhö vaäy khoâng xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi, duø coù yù ñeå beânh vöïc hay coå vuõ nhöõng lôïi ích cho caù nhaân, cho gia ñình hay cho xaõ hoäi”.
Vaäy, ñoái vôùi nhöõng caëp vôï choàng khoâng theå coù con, Giaùo Hoäi khuyeân raèng: “Nhöõng caëp vôï choàng trong hoaøn caûnh ñau thöông ñoù ñöôïc môøi goïi khaùm phaù trong ñoù, cô hoäi cuûa moät söï thoâng phaàn ñaëc bieät vaøo Thaäp giaù cuûa Chuùa, nguoàn maïch cuûa söï phong phuù thieâng lieâng”.
Saùch Giaùo Lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo cuõng daïy raèng:
“Phuùc aâm cho thaáy söï son seû khoâng coù con caùi khoâng phaûi laø moät baát haïnh tuyeät ñoái. Nhöõng caëp vôï choàng vaãn khoâng coù con sau khi ñaõ söû duïng nhöõng phöông tieän y khoa hôïp phaùp, seõ keát hôïp vôùi Thaäp giaù Chuùa Ki-toâ, nguoàn maïch cuûa moïi söï phong phuù tinh thaàn. Hoï coù theå baøy toû söï quaûng ñaïi baèng caùch nhaän laøm nghóa töû nhöõng ñöùa treû bò boû rôi, hoaëc thöïc haønh nhöõng söï phuïc vuï ñoái vôùi tha nhaân”.
Coâng ñoàng Va-ti-ca-noâ II cuõng daïy raèng:
“Hoân nhaân khoâng phaûi chæ ñöôïc thieát laäp ñeå möu söï truyeàn sinh maø thoâi, nhöng chính ñaëc tính giao öôùc baát khaû phaân ly giöõa hai ngöôøi vaø lôïi ích con caùi ñoøi hoûi tình yeâu hoã töông cuûa hai vôï choàng phaûi ñöôïc phaùt trieån, thaêng tieán vaø naûy nôû caùch chính ñaùng. Cho neân, ngay trong tröôøng hôïp khoâng coù con nhö haèng tha thieát mong moûi, hoân nhaân vaãn toàn taïi nhö moät cuoäc soáng chung vaø vaãn giöõ ñöôïc giaù trò cuøng ñaëc tính baát khaû phaân ly cuûa mình”.
Chính Ñöùc Gio-an Phao-loâ II cuõng keâu goïi caùc caëp vôï choàng hieám muoän ñöøng queân raèng:
“Ngay caû khi khoâng theå coù taïo sinh, ñôøi soáng vôï choàng khoâng vì theá maø maát ñi giaù trò cuûa noù. Söï hieám muoän do theå xaùc coù theå laø moät dòp cho hai vôï choàng coù theå giuùp ích cho ñôøi soáng con ngöôøi baèng nhieàu vieäc phuïc vuï quan troïng nhö: nhaän con nuoâi, tham gia coâng vieäc giaùo duïc döôùi nhieàu hình thöùc, giuùp ñôõ cho caùc gia ñình khaùc, giuùp ñôõ caùc treû ngheøo hay khuyeát taät...”.
IV. Giaûi Phaùp Naøo Cho Vieäc
Cöùu Caùc Phoâi Thai Ñoâng Laïnh?
Baèng phöông phaùp thuï tinh nhaân taïo, ngöôøi ta saûn xuaát ra haøng loaït phoâi thai. Thöôøng thì taát caû caùc phoâi ñoù khoâng ñöôïc chuyeån vaøo töû cung cuûa ngöôøi phuï nöõ, moät soá phoâi goïi laø “thaëng dö” bò huûy hoaëc cho ñoâng laïnh. Hieän nay, treân theá giôùi, ngöôøi ta khoâng theå thoáng keâ noåi soá phoâi thai ñang ñöôïc caát giöõ trong caùc “ngaân haøng ñoâng laïnh” hoaëc ñöôïc nuoâi döôõng trong oáng nghieäm. Vaäy phaûi coù giaûi phaùp naøo ñoái vôùi nhöõng phoâi thai ñoâng laïnh naøy?
1. Moät soá quan ñieåm cuûa caùc thaàn hoïc gia vaø caùc hoïc giaû
Trong khi baøn veà “Giaûi phaùp cho vieäc cöùu nhöõng phoâi thai ñoâng laïnh”, moät soá thaàn hoïc gia vaø caùc hoïc giaû ñeà nghò cho ngöôøi ta “nhaän laøm con nuoâi”, töùc laø baèng caùch caáy phoâi thai vaøo töû cung cuûa nhöõng ai muoán coù con, tuy raèng haøi nhi khoâng phaûi thöïc söï laø con cuûa hoï veà phöông dieän gien.
Theo quan ñieåm “cho nhaän laøm con nuoâi”, ta thaáy coù nhieàu nhaø thaàn hoïc uûng hoä. ÔÛ ñaây, nghieân cöùu sinh chæ xin tröng daãn moät vaøi vò nhö: Surtees, Grisez vaø William E. May. Nhoùm naøy cho raèng ñoái töôïng luaân lyù xaùc ñònh haønh vi nhaân tính cuûa moät phuï nöõ ñang coá gaéng cöùu caùi phoâi ñoâng laïnh, thì khoâng phaûi laø moät haønh ñoäng cuûa söï thay theá: “Vieäc thay theá ngöôøi cha chæ laø moät söï saép ñaët coù baøn tay can thieäp cuûa moät nhaø chuyeân moân”.
Surtees laäp luaän raèng haønh vi nhaân linh do moät caëp vôï choàng muoán vaø thöïc hieän ñeå ñoùn nhaän moät phoâi ñoâng laïnh tröôùc khi phoâi ñöôïc sinh ra thì khaùc xa vieäc sinh ra moät ñöùa beù caùch nhaân taïo, ñoàng thôøi cuõng khaùc xa vôùi vieäc moät baø meï mang thai hoä. Bình luaän veà soá 78 trong Thoâng Ñieäp AÙnh Raïng Ngôøi Chaân Lyù (Veritatis splendor) cuûa Ñöùc Gio-an Phao-loâ II, ñoaïn baøn veà vieäc phaân loaïi luaân lyù caùc haønh vi nhaân linh, Surtees vieát nhö sau:
“Nhìn töø goùc ñoä haønh ñoäng, nhöõng ai coäng taùc vaøo vieäc sinh saûn nhaân taïo thì khoâng coù nhöõng phöông theá hôïp phaùp naøo ñeå ñeà ra moät söï baûo toàn an toaøn cho caùc phoâi. Tuy nhieân, seõ laø sai laàm neáu keát luaän raèng, vì theá löïc hôïp lyù, caùc phoâi phaûi laõng phí ñi trong ngaên laïnh vì toäi loãi cuûa cha meï chuùng. Caëp vôï choàng muoán cöùu phoâi naøy, baèng caùch ñoùn nhaän noù, ñang choïn moät ñoái töôïng luaân lyù hoaøn toaøn khaùc bieät vôùi ñoái töôïng maø caëp vôï choàng söû duïng phöông phaùp sinh saûn nhaân taïo (hoaëc ngöôøi ñaøn baø ñoùng vai ngöôøi mang thai hoä choïn“.
Baûn vaên sau ñaây cho thaáy caùch toùm taét laäp luaän chính cuûa Surtees:
“Ta khoâng theå so saùnh vieäc ñoùn nhaän moät phoâi ñoâng laïnh vôùi tình traïng moät baø meï mang thai hoä, vieäc thuï tinh trong oáng nghieäm vaø nhöõng "phöông theá sinh saûn nhaân taïo khaùc" maø Hoäi Thaùnh ñaõ baùc boû. Vaán ñeà trôû neân saùng toû khi chuùng ta xem xeùt ñieàu gì taïo neân ñoái töôïng choïn nhaän cuûa caëp vôï choàng muoán ñoùn nhaän phoâi cuõng nhö ñieàu gì taïo neân ñoái töôïng choïn nhaän cuûa caëp vôï choàng muoán duøng phöông theá sinh saûn nhaân taïo...
Ñeà nghò coù theå hieåu ñöôïc cuûa haønh ñoäng nôi caëp vôï choàng muoán ñoùn nhaän phoâi khi hoï töï do thöïc hieän ñieàu aáy, ñoù laø vieäc ñoùn nhaän, moät haønh ñoäng hoaøn toaøn hôïp phaùp vaø hôïp luaân lyù, moät haønh ñoäng coù lieân quan ñeán moät ñöùa treû ñaõ ñöôïc thuï thai nhöng bò khöôùc töø, moät haønh ñoäng khoâng bao giôø bò Huaán Quyeàn keát aùn. Duø cho "maùi aám" ñaàu tieân cuûa phoâi ñöôïc ñoùn nhaän ñoù laø cung loøng cuûa baø meï môùi, nhöng toâi chaúng thaáy coù lyù do naøo ñeå "maùi aám" nhö theá bò ngaên caûn khoâng cho vaän duïng. Maët khaùc, lôøi ñeà nghò coù theå hieåu ñöôïc cuûa caëp vôï choàng muoán söû duïng phöông theá sinh saûn nhaân taïo khi hoï töï do thöïc hieän ñieàu aáy, ñoù laø vieäc sinh saûn nhaân taïo”.
Laäp luaän cuûa Surtees ñaõ ñöôïc William E. May laøm saùng toû cuõng nhö cuûng coá baèng moät soá phaân ñònh maø, theo ñoù, oâng (W. E.May) tin raèng vaán ñeà coù theå ñöôïc laäp luaän raèng moät ñoái töôïng luaân lyù ñöôïc moät caëp vôï choàng choïn laáy, nhö Surtees noùi, ñoù laø ñoùn nhaän moät phoâi thai ñoâng laïnh, moät ñöùa beù ñaõ bò “moà coâi” ngay tröôùc khi ñöôïc sinh ra. Khi töï do choïn haønh ñoäng nhö theá, caëp vôï choàng naøy ñaõ töï do trao cho phoâi “caên cöôùc” cuûa mình. Tuy nhieân, söï choïn löïa naøy cuõng coøn thuùc ñaåy hoï daán thaân hôn nöõa vaøo nhöõng choïn löïa thích hôïp vôùi haønh ñoäng hoï choïn nhaän laøm cha meï nuoâi cuûa caùi phoâi.
Vaø moät choïn löïa troïng taâm caàn höôùng ñeán ñoù laø cöùu laáy caùi phoâi ñoâng laïnh baèng caùch chuyeån noù töø ngaên laïnh sang cung loøng ngöôøi vôï, ñeå trao cho ñöùa beù maùi aám maø noù ñang caàn, cuõng nhö trao cho noù nhöõng gì caàn thieát ñeå lôùn leân vaø phaùt trieån. Khi thöïc hieän söï daán thaân naøy, ngöôøi vôï ñaõ choïn trao cho ñöùa treû maùi aám ñaàu ñôøi trong cung loøng cuûa baø. Sau ñoù, khi ñaõ haï sinh ñöùa treû roài, baø cuøng choàng seõ trao cho ñöùa treû maùi aám vaø söï chaêm soùc caàn thieát. Ngay caû phuï nöõ ñoäc thaân cuõng coù theå thöïc hieän vieäc naøy.
Theo Grisez, muïc tieâu maø ngöôøi phuï nöõ nhaém ñeán khi chaáp nhaän cöu mang moät phoâi ñoâng laïnh laø toát, ñoù laø gaéng söùc cöùu maïng soáng ñöùa treû, vaø phöông theá ñöôïc choïn ñeå theo ñuoåi muïc tieâu naøy, ñoù laø chuyeån phoâi ñoâng laïnh töø ngaên laïnh sang cung loøng ngöôøi phuï nöõ nhö baát cöù ngöôøi phuï nöõ bình thöôøng naøo nuoâi döôõng con mình vaäy. OÂng Grisez toùm taét phaàn phaân tích cuûa oâng veà phöông theá ñöôïc choïn nhö sau:
“Nuoâi döôõng moät ñöùa beù trong loøng baïn khoâng coù gì laø sai. Neáu moät ngöôøi chuyeån moät phoâi thai vaøo cung loøng baïn maø khoâng coù söï ñoàng yù cuûa baïn, thì luùc naøy neáu baïn phaù thai thì ñoù seõ laø moät haønh ñoäng sai, boån phaän cuûa baïn laø chaêm soùc ñöùa beù, nhö chính tröôøng hôïp ngöôøi phuï nöõ bò cöôõng hieáp vaø sau ñoù mang thai. Vì vaäy, neáu baát cöù ñieàu gì laøm cho döï tính cuûa baïn sai laàm töï baûn chaát, thì ñoù haún laø vieäc chuyeån phoâi thai töø ngaên laïnh sang cung loøng cuûa ban.
Tuy nhieân, vieäc chuyeån phoâi naøy khoâng xung khaéc vôùi baát cöù thieän tính caên baûn naøo cuûa con ngöôøi. Noù baûo veä hôn laø xaâm phaïm söï soáng, vì con ngöôøi môùi ñaõ hieän höõu, noù khoâng xaâm phaïm ñeán vieäc löu truyeàn söï soáng, vaø haønh ñoäng chuyeån phoâi aáy cuõng khoâng aûnh höôûng chi ñeán tính toát laønh cuûa hoân nhaân, vì noù khoâng phaûi laø moät haønh ñoäng tính duïc, vaø moái töông quan giöõa baïn vôùi ñöùa beù chaúng mang tính hoân nhaân, cuõng chaúng phaûi laø giaûi phaùp xaáu ñoái vôùi moái töông quan hoân nhaân”.
Duø vieäc chuyeån phoâi thuoäc veà phöông phaùp IVF, xeùt caùch toaøn theå, moät tieán trình phi ñaïo ñöùc, nhöng theo Grisez, trong tröôøng hôïp naøy, vieäc chuyeån phoâi laø moät phaàn thuoäc veà moät lôøi ñeà nghò hoaøn toaøn khaùc bieät, moät döï aùn hoaøn toaøn khaùc bieät, ñoù laø haønh ñoäng cöùu moät con ngöôøi ñang trong côn khoán cuøng.
Grisez phaân bieät roõ raøng ñoái töôïng choïn löïa cuûa ngöôøi phuï nöõ vôùi ñoái töôïng choïn löïa cuûa nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm vieäc sinh ra moät ñöùa treû caùch nhaân taïo. Ñoái töôïng choïn löïa cuûa ngöôøi phuï nöõ laø chuyeån phoâi ñoâng laïnh sang cung loøng cuûa baø. Grisez döôøng nhö chæ ra raèng ngöôøi phuï nöõ ñang ñeà nghò cöu mang ñöùa beù khoâng phaûi nhaân danh baát cöù ai khaùc, nhöng chæ ñôn giaûn laø muoán cöùu maïng soáng cuûa ñöùa beù.
Vì theá, neáu ñeà nghò cuûa baø thaønh coâng, thaäm chí neáu baø ñöôïc nhaän ñöùa beù laøm con nuoâi, thì Grisez laäp luaän raèng, baø khoâng haønh ñoäng nhö moät baø meï mang thai hoä, nhöng ñuùng hôn, phaàn nhieàu baø ñang haønh ñoäng nhö moät baø meï tình nguyeän ñöa taám loøng cuûa mình ñeå saên soùc moät cuoäc xaây döïng ñöôïc cöu mang beân ngoaøi hoân nhaân, maàm soáng aáy ñaõ bò cha meï töï nhieân cuûa noù boû rôi vaø ñang ñôïi chôø moät caëp vôï choàng thích hôïp ñoùn nhaän.
Gioáng nhö söï chaêm soùc cuûa baø meï ñoù, vieäc nuoâi döôõng maø ngöôøi phuï nöõ kia hy voïng trao cho ñöùa beù cuõng chaúng coù chi can heä ñeán nhöõng sai laàm ñaõ ñöôïc laøm tröôùc kia cho ñöùa beù, cuõng nhö seõ ñöôïc ñeà nghò cho noù vì ích lôïi cuûa chính noù, chöù khoâng phaûi vì baát cöù ai khaùc.
Vì vaäy, Grisez keát luaän, ngöôøi phuï nöõ “chaéc chaén coù theå cöùu ñöùa beù maø khoâng haønh ñoäng traùi vôùi nhöõng gì Giaùo Hoäi daïy lieân quan ñeán IVF vaø vaán ñeà mang thai hoä”.
Trong chieàu höôùng ñoù, oâng William E. May ñaõ toû roõ quan ñieåm cuûa mình moät caùch cuï theå hôn raèng:
“Moät caëp vôï choàng coù theå hoaøn toaøn hôïp phaùp khi ñoái töôïng luaân lyù cuûa hoï laø vieäc nhaän laøm cha meï nuoâi cho moät phoâi thai ñoâng laïnh, hay moät ñöùa treû bò boû rôi khi môùi sinh. Haønh ñoäng choïn löïa caùch töï do naøy ñaõ uûy thaùc theâm cho hoï nhöõng boån phaän khaùc nöõa, moät trong nhöõng ñieàu caên baûn laø taïo cho ñöùa con nuoâi moät maùi aám. Vieäc ñaàu tieân trong tieán trình naøy laø ngöôøi vôï ñoàng yù choïn caáy phoâi thai ñoâng laïnh vaøo töû cung cuûa mình, vieäc tieáp theo maø hoï phaûi laøm khi ñaõ sinh con, laø caáp cho ñöùa beù moät maùi aám cuûa chính hoï”.
William E. May cuõng cho raèng vieäc cöùu phoâi thai ñoâng laïnh baèng caùch caáy noù vaøo töû cung cuûa moät caëp vôï choàng thì hôïp lyù hôn laø caáy noù vaøo töû cung cuûa moät phuï nöõ ñoäc thaân, tuy haønh ñoäng caáy phoâi ñoâng laïnh vaøo töû cung ngöôøi phuï nöõ ñoäc thaân töï baûn chaát khoâng phaûi laø moät toäi aùc. OÂng noùi:
“Vieäc cöùu nhöõng phoâi thai ñoâng laïnh ñöôïc thöïc hieän baèng caùch nhaän laøm con nuoâi bôûi moät caëp vôï choàng tröôùc khi sinh vaø baèng caùch thoûa thuaän boån phaän cuûa hoï nhö cha meï nuoâi, cho pheùp caáy phoâi vaøo töû cung cuûa ngöôøi vôï, coù theå seõ hôïp lyù hôn vieäc cöùu phoâi thai ñoâng laïnh baèng caùch caáy phoâi vaøo töû cung cuûa moät phuï nöõ ñoäc thaân, roài sau khi sinh, ñöùa beù ñöôïc nhaän laøm con nuoâi bôûi moät caëp vôï choàng khaùc.
Caùch laøm sau naøy töï baûn chaát seõ khoâng phaûi laø moät toäi aùc ñoái vôùi moät phuï nöõ ñoäc thaân muoán cöùu phoâi thai ñoâng laïnh baèng caùch cho caáy noù vaøo töû cung cuûa baø - Vì ñoái töôïng luaân lyù laø vieäc chuyeån phoâi thai ñoâng laïnh tôùi töû cung cuûa ngöôøi phuï nöõ, coøn muïc ñích laïi laø vieäc chaêm soùc thai nhi trong thôøi gian thai ngheùn, cuoái cuøng laø baûo veä noù...
Nhö vaäy, haún nhieân ñieàu naøy töï baûn chaát khoâng theå laø phi luaân ñoái vôùi moät phuï nöõ muoán cöùu moät phoâi thai ñoâng laïnh bò boû rôi, hoaëc moät ñöùa beù ñang ôû trong giai ñoaïn phaùt trieån ñaàu ñôøi cuûa noù, baèng caùch caáy phoâi thai vaøo töû cung cuûa baø ñeå baûo veä maàm soáng raát yeáu ôùt naøy vaø roài trao noù cho cha meï nuoâi sau khi sinh”.
Tuy nhieân, thaàn hoïc gia DCCT Rey-Mermet xeùt ñeán haäu quaû cuûa vieäc caáy phoâi vaøo töû cung cuûa ngöôøi phuï nöõ ñeå cho nhaän laøm con nuoâi, ñoù laø taâm lyù cuûa ñöùa beù tröôùc khi ñöôïc sinh ra seõ bò aûnh höôûng suoát ñôøi bôûi ngöôøi vuù nuoâi...
Ñaøng khaùc, loøng tham tieàn hay nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi ñaøn baø cho thueâ taám thaân cuûa hoï nhö thueâ moät caên phoøng vaø sau cuøng, söï töï do quaù trôùn cuûa nhöõng ngöôøi ñaïi lyù buoân baùn “baát ñoäng saûn” vaø caùc nhaø chuyeân moân ñieàu haønh dòch vuï “kyõ ngheä” naøy; taát caû nhöõng thöù aáy coù theå ñöa xaõ hoäi vaø con ngöôøi ñi ñeán ñaâu? Vieäc buoân baùn caùc töû cung vaø vieäc buoân baùn caùc con ngöôøi, laø nhöõng con ngöôøi tí hon thaät söï, seõ coøn gì laø phaåm giaù cuûa ngöôøi vôï? vaø seõ coøn gì laø söï cao thöôïng cuûa tö caùch laøm meï? Vaø ñöùa con khoâng phaûi cuûa ngöôøi naøo caû seõ ra sao, khi ngöôøi ta bieát raèng söï vieäc coù moät ngöôøi cha vaø moät ngöôøi meï vaø ñöôïc yeâu thöông tröôùc khi ñöôïc sinh ra bôûi ngöôøi ñaõ cöu mang noù laø moät ñieàu raát quan troïng ñoái vôùi noù? Ñöùng ôû quan ñieåm cuûa ñöùa treû, ñaây laø moät söï boû rôi con coù chuû yù?
Chuùng ta coøn thaáy moät yù kieán raát quan troïng cho raèng vieäc cho nhaän laøm con nuoâi caùc phoâi thai ñoâng laïnh töï noù laø coù muïc ñích toát, nhöng hieäu quaû cuûa vieäc caáy gheùp caùc phoâi thai vaøo töû cung ngöôøi phuï nöõ thì raát thaáp vaø coù tyû leä taät nguyeàn raát cao.
YÙ kieán naøy ñaõ ñöôïc Ñöùc Giaùm Muïc Elio Sgreccia, phoù chuû tòch Giaùo Hoaøng Hoïc vieän veà Söï Soáng, giaùo sö daïy moân Sinh Ñaïo Ñöùc ôû tröôøng Y Khoa thuoäc Ñaïi Hoïc Coâng Giaùo Thaùnh Taâm ôû Roâ-ma vaø laø giaùm ñoác Trung Taâm Sinh Ñaïo Ñöùc cuûa tröôøng naøy, khaúng ñònh khi baøn veà vieäc phaûi xöû lyù phoâi thai ñoâng laïnh nhö theá naøo. Ngaøi noùi:
“YÙ kieán cho nhaän laøm con nuoâi, töï noù coù moät muïc ñích toát. Caùc thaàn hoïc gia noùi laø hôïp phaùp, nhöng tyû leä thaát baïi raát cao. Hình nhö trong 100 laàn caáy phoâi, chæ thaønh coâng ba hay boán laàn. Chuùng ta ruùt kinh nghieäm ñoù nôi suùc vaät. Ñoä 90% thaát baïi vì phoâi thai cheát sau khi tan laïnh, hoaëc khoâng beùn goác ñöôïc trong töû cung.
Daãu cho caáy vaøo töû cung thaønh coâng ñi nöõa, chöa chaéc thai nhi seõ khoâng bò taät nguyeàn traàm troïng. Ñoâng laïnh caøng laâu, moät naêm, hai naêm hay naêm naêm, tyû leä taät nguyeàn caøng cao. Laøm sao chuùng ta coù theå baûo caùc baø choïn thuï thai nhaân taïo vì ñoù laø moät haønh ñoäng lieàu lónh, vì thaát baïi raát nhieàu.
Ngoaøi ra, phaûi caáy phoâi thai ôû giai ñoaïn naøo ñoù cuûa chu kyø kinh nguyeät vaø neáu baøo thai bò taät nguyeàn, baø meï cuõng phaûi giöõ, vì phaù thai laø taøn nhaãn. Vaán ñeà naøy laø moät vaán naïn lôùn. Ñieàu chính yeáu laø chuùng ta khoâng neân böôùc vaøo con ñöôøng laém choâng gai naøy”. Cuoái cuøng, laäp tröôøng cuûa Ñöùc Giaùm Muïc Elio Sgreccia quaû quyeát raèng:
“Phaûi chaám döùt ngay chuyeän thuï tinh nhaân taïo. Phöông phaùp naøy chæ khuyeán khích vieäc taïo ra phoâi thai ñoâng laïnh vaø ñoâng laïnh phoâi thai laø haønh ñoäng vuï lôïi voâ nhaân ñaïo. Khi ngöôøi ta ñaõ aùp duïng moät thuû thuaät nhö vaäy thì khoâng coù giaûi phaùp naøo toát caû. Söû duïng phoâi thai ñoâng laïnh nhaèm muïc ñích nghieân cöùu laø phaïm hai toäi: toäi ñoâng laïnh phoâi thai vaø toäi söû duïng phoâi thai vôùi yù ñònh tieâu huûy chuùng noù”.
2. Laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi
Giaùo Hoäi xeùt thaáy khoâng coù giaûi phaùp naøo hôïp luaân cho soá phaän cuûa nhöõng phoâi thai ñoâng laïnh. Trong tình traïng bò ñem cho ñoâng laïnh, phoâi thai bò xuùc phaïm, bò ñaët vaøo nguy cô baát toaøn veïn theå lyù, hoaëc bò cheát vaø bò töôùc ñoaït quyeàn ñöôïc ngöôøi meï cöu mang... Vì theá, laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi döùt khoaùt vaø tröôùc tieân laø chaám döùt saûn xuaát phoâi thai. Thaùnh Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, trong Huaán Thò Donum Vitae, ñaõ noùi raèng:
“Vieäc giöõ phoâi thai ñoâng laïnh, duø laø thöïc hieän ñeå ñaûm baûo söï soáng cuûa phoâi thai, laø moät söï xuùc phaïm tôùi söï toân troïng phaûi coù ñoái vôùi con ngöôøi vaø vieäc ñoù ñaët caùc phoâi thai vaøo nguy cô traàm troïng cheát hoaëc khoâng giöõ ñöôïc söï toaøn veïn theå lyù. Vieäc ñoù cuõng töôùc ñoaït cuûa chuùng, ít laø trong moät thôøi gian, quyeàn ñöôïc moät ngöôøi meï ñoùn nhaän vaø cöu mang vaø ñaët chuùng trong moät tình traïng coù theå bò xuùc phaïm hoaëc bò söû duïng sau naøy”.
Taïi Hoäi nghò chuyeân ñeà “Evangelium Vitae and Law” (Phuùc AÂm Söï Soáng Vaø Leà Luaät), Ñöùc Gio-an Phao-loâ II ñaõ noùi raèng:
“Qui taéc luaät phaùp phaûi ñaëc bieät qui ñònh tình traïng phaùp lyù cuûa phoâi thai nhö moät chuû theå coù quyeàn haïn, thöøa nhaän noù nhö moät söï kieän sinh lyù khoâng theå baùc boû ñöôïc maø töï noù ñoøi hoûi nhöõng quyeàn haïn maø traät töï luaân lyù cuõng nhö phaùp lyù khoâng theå laøm ngô... Tính caùch baát chính cuûa nhöõng thao taùc voâ luaân treân nguoàn goác söï soáng vaø treân phoâi thai ngöôøi ñaõ ñöôïc coâng boá (x. Huaán Thò Donum Vitae I, 5; II), nhöng ñieàu caàn thieát laø nhöõng nguyeân taéc caên baûn aáy maø luaân lyù ñaõ choïn laøm neàn taûng suy tö caàn phaûi ñöôïc ñöa vaøo laõnh vöïc phaùp lyù.
Vì vaäy, toâi keâu goïi ñeán löông taâm cuûa nhöõng nhaø khoa hoïc theá giôùi vaø nhaát laø nhöõng baùc só, yeâu caàu hoï ngöng saûn xuaát phoâi thai, vì xeùt thaáy raèng khoâng coù giaûi phaùp hôïp luaân naøo hôn cho soá phaän cuûa haøng ngaøn haøng vaïn phoâi thai ñoâng laïnh, laø nhöõng chuû theå coù quyeàn haïn vaø do ñoù, phaûi ñöôïc phaùp luaät baûo veä nhö nhöõng con ngöôøi. Toâi keâu goïi nhöõng luaät gia vaän ñoäng laøm sao cho caùc Nhaø nöôùc vaø cô quan quoác teá coâng nhaän quyeàn haïn phaùp lyù töï nhieân cuûa söï soáng con ngöôøi, ngay töø buoåi ban sô, vaø cuõng baûo veä quyeàn haïn khoâng theå thay ñoåi ñöôïc maø haøng vaïn phoâi thai ñoâng laïnh coù ñöôïc töø luùc thuï thai”.
Phoù Teá Nguyeãn Vaên Taâm, DCCT
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 89 naêm 2002)