Tính Luaân Lyù Cuûa Vieäc Taïo Sinh
Phoù Teá Nguyeãn Vaên Taâm, DCCT
Prepare for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông II: Tính Luaân Lyù Trong Vieäc Taïo Sinh
I. Maëc Khaûi Kinh Thaùnh
1. Chính Thieân Chuùa taïo thaønh söï soáng con ngöôøi
Kinh Thaùnh maëc khaûi cho chuùng ta thaáy söï soáng con ngöôøi do chính Thieân Chuùa taïo thaønh. Thaät vaäy, nhöõng trang ñaàu cuûa Saùch Saùng Theá ñaõ ghi laïi raèng: “Thieân Chuùa phaùn: chuùng ta haõy laøm ra con ngöôøi theo hình aûnh chuùng ta, gioáng nhö chuùng ta... Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi theo hình aûnh mình, Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi theo hình aûnh Thieân Chuùa, Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi coù nam coù nöõ” (St 1, 26 - 27). Kinh Thaùnh coøn cho thaáy: “Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa laáy buïi töø ñaát naén ra con ngöôøi, thoåi sinh khí vaøo loã muõi vaø con ngöôøi trôû neân moät sinh vaät...” (St 2, 7). ÔÛ moät choã khaùc, Kinh Thaùnh coøn noùi: “Naøy Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi, Chuùa laøm ra con ngöôøi gioáng nhö Thieân Chuùa. Chuùa saùng taïo con ngöôøi coù nam coù nöõ, Chuùa ban phuùc laønh cho hoï vaø ñaët teân cho hoï laø “ngöôøi” ngaøy hoï ñöôïc saùng taïo” (St 5, 1 - 2).
Saùch Khoân Ngoan cuõng khaúng ñònh söï soáng maø Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi thì vöôït treân cuoäc hieän höõu trong thôøi gian: “Thieân Chuùa khoâng laøm ra caùi cheát, chaúng vui gì khi sinh maïng tieâu vong. Quaû theá, Thieân Chuùa ñaõ saùng taïo con ngöôøi cho hoï ñöôïc tröôøng toàn baát dieät. Hoï ñöôïc Ngöôøi döïng neân laøm hình aûnh cuûa baûn tính Ngöôøi” (Kn 1, 13; 2, 23). Bôûi vaäy, taùc giaû saùch Khoân Ngoan ñaõ ca ngôïi söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa: “Laïy Thöôïng Ñeá cuûa baäc toå tieân, laïy Ñöùc Chuùa töø bi laân tuaát, Chuùa ñaõ duøng lôøi Chuùa maø taùc thaønh vaïn vaät vaø duøng söï khoân ngoan cuûa Chuùa maø caáu taïo con ngöôøi ñeå con ngöôøi laøm chuû moïi loaøi Chuùa döïng neân” (Kn 9, 1 - 3).
Caùc ngoân söù cuõng xaùc tín söï soáng con ngöôøi baét nguoàn töø Thieân Chuùa, Ñaáng taïo thaønh. Ngoân söù Gieâ-reâ-mi-a noùi raèng: “Coù lôøi Ñöùc Chuùa phaùn vôùi toâi raèng: tröôùc khi cho ngöôi thaønh hình trong daï meï, Ta ñaõ bieát ngöôi, tröôùc khi ngöôi loït loøng meï, Ta ñaõ thaùnh hoaù ngöôi” (Gr 1, 5).
Ngoân söù I-sai-a cuõng xaùc tín raèng: “Ñöùc Chuùa, Ñaáng ñaõ naén ra ngöôi töø khi ngöôi coøn trong loøng meï” (Is 44, 24) vaø “chính Ta ñaõ laøm ra traùi ñaát vaø treân traùi ñaát, ñaõ döïng neân con ngöôøi” (Is 45, 12).
Saùch Giaûng Vieân cuõng noùi khi Thieân Chuùa döïng neân con ngöôøi, “Ngaøi maëc cho noù boä aùo söùc maïnh vaø döïng neân hoï theo hình aûnh Ngaøi” (Hc 17, 3). Vaø ñeán löôït nhöõng ngöôøi tin xaùc tín Thieân Chuùa laø Ñaáng taïo döïng neân loaøi ngöôøi vaø ban cho con ngöôøi tinh thaàn vaø söï soáng (x. 2 Mcb 7, 22 - 32). OÂng Gioùp noùi: “Tay Ngaøi ñaõ naén vaø taïo neân toâi... xin haõy nhôù, Ngaøi ñaõ döïng neân toâi töø ñaát seùt... Ngaøi ñaõ chaúng laáy da thòt maëc cho toâi vaø deät neân toâi baèng gaân coát sao? Ngaøi ñaõ cho toâi söï soáng vaø maùu noùng, vaø aân caàn saên soùc hôi thôû toâi” (G 10, 8 - 12).
Sau nöõa, caùc aâm ñieäu ngaïc nhieân vaø tuyeân xöng söï can thieäp cuûa Thieân Chuùa vaø söï soáng ñang thaønh hình trong loøng meï vaøng leân trong caùc Thaùnh Vònh (Tv 22 (21), 10 - 11; 71 (70), 6...). Ñaëc bieät, taùc giaû Thaùnh vònh bieåu loä nieàm xaùc tín vôùi moät caùi nhìn phaùt sinh töø loøng toân kính Thieân Chuùa cuûa söï soáng, Ñaáng ñaõ taïo döïng moïi con ngöôøi, baèng caùch laøm cho hoï neân nhö moät kyø coâng phaûn chieáu cuûa Ñaáng Taïo Hoaù vaø hình aûnh soáng ñoäng cuûa Ngaøi (x. St 1, 27; Tv 8, 6). Vì theá, taùc giaû Thaùnh Vònh thoát leân:
“Taïng phuû con, chính Ngaøi caáu taïo,
deät taám hình haøi trong daï maãu thaân con.
Taï ôn Chuùa ñaõ döïng neân con caùch laï luøng,
coâng trình Ngaøi xieát bao kyø dieäu!
Hoàn con ñaây bieát roõ möôøi möôi.
Xöông coát con, Ngaøi khoâng laï laãm gì,
khi con ñöôïc thaønh hình trong nôi bí aån,
ñöôïc theâu deät trong loøng ñaát thaúm saâu.
Con môùi laø baøo thai, maét Ngaøi ñaõ thaáy;
Moïi ngaøy ñôøi ñöôïc daønh saün cho con
ñeàu thaáy ghi trong soå saùch Ngaøi,
Tröôùc khi ngaøy ñaàu cuûa ñôøi con khôûi söï”
(Tv 139 (138),13 - 16)
Nhö vaäy, qua caùc baûn vaên Kinh Thaùnh treân ñaây, chuùng ta xaùc tín raèng, nguoàn goác söï soáng con ngöôøi phaùt sinh töø Thieân Chuùa, “Ñaáng cho con ngöôøi ñöôïc sinh ra, khoâng phaûi do bôûi khí huyeát, cuõng chaúng do öôùc muoán cuûa nhuïc theå hoaëc öôùc muoán cuûa ngöôøi ñaøn oâng, nhöng do bôûi Thieân Chuùa” (Ga 1, 13). Theá neân, söï soáng aáy heä taïi vieäc ñöôïc sinh ra bôûi quyeàn naêng Thieân Chuùa chöù khoâng phaûi bôûi khaû naêng taïo sinh cuûa con ngöôøi. Thaät vaäy, “giaù trò söï soáng khoâng chæ gaén lieàn vôùi nguoàn coäi cuûa noù, theo nhö noù ñöôïc trao ban töø Thieân Chuùa, maø coøn noái keát vaøo cuøng ñích, vaøo vaän meänh cuûa noù laø ñöôïc hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa, ñeå nhaän bieát vaø yeâu meán Ngaøi”. Do ñoù, chính Thieân Chuùa môùi coù quyeàn naêng naém giöõ tuyeät ñoái treân söï soáng do Ngaøi taïo ra: “chính Thieân Chuùa naém trong tay hoàn cuûa moïi sinh linh vaø hôi thôû cuûa moïi xaùc thòt cuûa ngöôøi phaøm” (G 12, 10)
2. Thieân Chuùa laø chuû söï soáng
Moät khi Thieân Chuùa laø taùc nhaân cuûa söï soáng con ngöôøi thì Ngaøi cuõng chính laø Ñaáng naém quyeàn tuyeät ñoái treân söï soáng do Ngaøi taïo thaønh. Thaät vaäy, Thieân Chuùa laø Chuùa duy nhaát cuûa moïi söï soáng. Ngay töø ñaàu, khi taïo döïng con ngöôøi, Ngaøi ñaõ thoåi sinh khí vaøo loã muõi noù vaø con ngöôøi ñaõ thaønh söï soáng (x. St 2, 7). Chính oâng Gioùp cuõng xaùc tín Thieân Chuùa ban cho oâng söï soáng: “Sinh khí cuûa Thieân Chuùa ñaõ laøm ra toâi, hôi thôû cuûa Ñaáng Toaøn Naêng ñaõ cho toâi ñöôïc soáng” (G 33, 4). OÂng Gioùp coøn tuyeân xöng raèng: “Chính Ngöôøi naém trong tay hoàn cuûa moïi sinh linh cuõng nhö hôi thôû cuûa moïi xaùc thòt ngöôøi phaøm” (G 12, 10). Kinh Thaùnh coøn cho thaáy chæ Thieân Chuùa laø Ñaáng duy nhaát naém quyeàn quyeát ñònh treân söï soáng cuõng nhö ruùt laïi söï soáng ñoù: “Neáu Ngöôøi muoán ruùt laïi sinh khí vaø quy tuï hôi thôû veà mình, thì moïi sinh vaät seõ taét thôû cuøng moät luùc vaø phaøm nhaân seõ trôû veà caùt buïi” (G 34, 14 - 15). Taùc giaû Thaùnh Vònh cuõng dieãn taû nieàm xaùc tín nhö theá: “Sinh khí cuûa Ngaøi, Ngaøi gôûi tôùi laø chuùng ñöôïc döïng neân; Ngaøi laáy sinh khí laïi laø chuùng taét thôû ngay maø trôû veà caùt buïi” (Tv 104, 29 - 30).
Thieân Chuùa laø Ñaáng naém quyeàn sinh töû cuûa con ngöôøi: “Chính Ngaøi coù quyeàn treân söï soáng vaø söï cheát, Ngaøi ñaåy xuoáng aâm phuû roài laïi ñöa leân” (Kn 16, 13; x.Tx 13, 12); “Ta caàm quyeàn sinh töû, Ta ñaùnh phaït roài Ta laïi chöõa laønh, khoâng ai cöùu khoûi tay Ta ñöôïc” (Ñnl 32, 3; x. 2 V 5, 7). Saùch Sa-mu-en cuõng laëp laïi cuøng moät nieàm xaùc tín nhö treân: “Ñöùc Chuùa laø Ñaáng caàm quyeàn sinh töû, ñaåy xuoáng aâm phuû roài laïi keùo leân” (1 Sm 2, 6).
Tuy Thieân Chuùa naém giöõ soá maïng sinh töû cuûa con ngöôøi (x. Tv 15, 5) vaø ghi khaéc noù trong loøng baøn tay Ngaøi (x. Is 49, 16; x. G 12, 10), nhöng Ngaøi khoâng thöïc hieän uy quyeàn moät caùch taøn aùc, traùi laïi, Ngaøi yeâu thöông, chaêm soùc con ngöôøi nhö meï hieàn aáp uû con thô (x. Is 66, 13; Hs 11, 4), nhö con ngöôi trong maét Ngaøi. Duø cho cha meï coù boû queân con mình ñi nöõa thì Thieân Chuùa cuõng chaúng queân noù bao giôø (x. Tv 26, 10; Is 49, 15), bôûi vì, “Thieân Chuùa khoâng taïo neân söï cheát cuõng chaúng vui gì khi sinh maïng tieâu vong. Ngaøi saùng taïo muoân loaøi cho chuùng hieän höõu tröôøng sinh baát töû” (Kn 1, 13 - 14), bôûi vì, con ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa döïng neân theo hình aûnh cuûa Ngaøi (St 1, 26 - 27; 9, 6) vaø “laø hình aûnh cuûa baûn tính Ngaøi” (Kn 2, 23).
Vaäy, con ngöôøi khoâng coù quyeàn tuyeät ñoái treân söï soáng vaø söï cheát cuûa mình hay cuûa ngöôøi khaùc, bôûi vì “soá phaän cuûa con ngöôøi leä thuoäc vaøo Thieân Chuùa” (Tv 15 (16), 5), vaø con ngöôøi cuõng chaúng theå taïo ra ñöôïc söï soáng ñích thöïc, nhöng “chính thieân Chuùa ban cho coù moïi söï soáng, hôi thôû vaø moïi söï... Thaät vaäy, chính nôi Ngöôøi maø chuùng ta soáng, cöû ñoäng vaø hieän höõu” (Cv 17, 25 . 28).
Neáu con ngöôøi töï cho mình coù quyeàn treân söï soáng vaø söï cheát thì con ngöôøi ñaõ chieám quyeàn toái thöôïng cuûa Thieân Chuùa. Söï soáng cuûa con ngöôøi laø cuûa rieâng Chuùa (x. Is 43, 1), thuoäc veà Chuùa: “Chaøo ñôøi con ñöôïc daâng cho Chuùa, ñöôïc Ngaøi laø Chuùa töï sô sinh” (Tv 22, 11) vaø “keû naøo ñoäng ñeán con ngöôøi laø ñoäng ñeán con ngöôi maét Chuùa” (Dcr 2, 12). Thieân Chuùa giao phoù söï soáng cho con ngöôøi nhö kho baùu khoâng ñöôïc phung phí, nhö moät neùn baïc phaûi laøm sinh lôïi, con ngöôøi phaûi traû leõ veà ñieàu aáy vôùi Chuùa cuûa mình. (x. Mt 25,14 - 30; Lc 19, 12 - 27)
3. Con ngöôøi tham söï vaøo quyeàn taïo döïng cuûa Thieân Chuùa
Khi taïo döïng con ngöôøi, Thieân Chuùa cuõng trao cho hoï nhieäm vuï baûo veä vaø thaêng tieán söï soáng, toân troïng vaø yeâu meán söï soáng. Nhieäm vuï naøy ñöôïc ban cho con ngöôøi khi Thieân Chuùa keâu goïi hoï tham döï vaøo quyeàn taïo döïng cuûa Ngaøi: Thieân Chuùa ban phuùc laønh cho hoï vaø Ngaøi phaùn baûo hoï: “Haõy sinh soâi naûy nôû thaät nhieàu, cho ñaày maët ñaát, vaø thoáng trò maët ñaát. Haõy laøm baù chuû caù bieån chim trôøi vaø moïi gioáng vaät boø treân maët ñaát” (St 1, 28).
Nhö ôû caùc phaàn treân ñaây, chuùng ta thaáy chính Thieân Chuùa laø Ñaáng taïo thaønh söï soáng con ngöôøi vaø Ngaøi cuõng laø Ñaáng duy nhaát naém quyeàn chuû teå treân söï soáng cuûa hoï.
Tuy nhieân, Thieân Chuùa cho con ngöôøi ñöôïc tham döï moät phaàn naøo ñoù vaøo quyeàn chuû teå cuûa Ngaøi, bôûi ñoù, ñeå thöïc hieän yù ñònh aáy, Thieân Chuùa phaùn: “Con ngöôøi ôû moät mình khoâng toát. Ta seõ laøm cho noù moät trôï taù töông xöùng vôùi noù” (St 2, 18). Theá roài, Thieân Chuùa ñaõ laøm ra moät ngöôøi nöõ ñeå ngöôøi naøy thaønh vôï cuûa con ngöôøi vaø caû hai thaønh moät xöông moät thòt (x. St 2, 22 - 25).
Nhö theá, Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi coù nam coù nöõ (St 1, 27), vôùi yù muoán con ngöôøi tham döï, coäng taùc ñaëc bieät vaøo coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa qua vieäc sinh saûn, vì theá, trong baäc hoân nhaân, “ngöôøi ñaøn oâng lìa cha meï maø gaén boù vôùi vôï mình vaø caû hai thaønh moät xöông moät thòt” (St 2, 24). Hoï ñöôïc Thieân Chuùa chuùc phuùc vaø truyeàn leänh: “Haõy sinh soâi naûy nôû thaät nhieàu cho ñaày maët ñaát” (St 1, 28).
Kinh Thaùnh coøn cho ta thaáy khi con ngöôøi coäng taùc vôùi Thieân Chuùa qua vieäc sinh saûn söï soáng môùi, thì vieäc söï soáng hình thaønh trong loøng meï cuõng nhö vieäc chaøo ñôøi vaø moái daây lieân heä chaët cheõ giöõa giaây phuùt ñaàu tieân cuûa söï soáng vaø taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa, ñeàu ñoàng thôøi coù söï hieän dieän cuûa Ngaøi trong bieán coá ñoù: “Tröôùc khi Ta naén ra ngöôi trong loøng meï, Ta ñaõ thaùnh hoaù ngöôi” (Gr 1, 5); “con chöa thaønh hình, maét Ngaøi ñaõ nhìn thaáy con” (Tv 139, 16).
Cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi ngay töø ñaàu ñaõ ôû trong keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa: “Moïi ngaøy ñôøi ñöôïc daønh saün cho con ñeàu thaáy ghi trong soå saùch Ngaøi, tröôùc khi ngaøy ñaàu cuûa ñôøi con khôûi söï” (Tv 139, 16). Con ngöôøi duø laø cha laø meï, chæ laø coäng taùc vieân cuûa Thieân Chuùa saùng taïo trong vieäc nhaän mang thai vaø sinh haï moät söï soáng môùi. Con ngöôøi khoâng theå töï mình taïo ra ñöôïc söï soáng môùi.
Kinh Thaùnh cho thaáy chính ngöôøi meï cöu mang vaø sinh haï con caùi cuûa mình maø vaãn khoâng theå hieåu bieát chuùng ñöôïc caáu taïo theá naøo: “Meï khoâng roõ caùc con ñaõ thaønh hình trong loøng meï theá naøo. Khoâng phaûi meï ban cho caùc con thaàn khí vaø söï soáng. Cuõng khoâng phaûi meï ñaõ saép ñaët caùc phaàn cô theå cho moãi ngöôøi trong caùc con. Chính Ñaáng Taïo Hoaù caøn khoân ñaõ naén ñuùc neân loaøi ngöôøi vaø ñaõ saùng taïo nguoàn goác muoân loaøi, chính Ngaøi do loøng thöông xoùt cuõng seõ traû laïi cho caùc con thaàn khí vaø söï soáng...” (2 Mcb 7, 22 - 23).
Nhö vaäy, Thieân Chuùa cho con ngöôøi tham döï vaøo coâng trình taïo sinh söï soáng qua vieäc Ngaøi duøng cung loøng cuûa hoï, ñeå trong ñoù, chính tay Ngaøi taïo taùc neân con ngöôøi môùi vaø quan taâm ñeán töøng hôi thôû cuûa noù. “Ta ñaõ naâng caùc ngöôi töø trong loøng meï, ñaõ höùng caùc ngöôi töø luùc chöa chaøo ñôøi” (Is 46, 3; x. G 10, 8 - 12; Gr 1, 5) vaø cuõng chính “Ngaøi keùo con ngöôøi ra khoûi loøng meï” (Tv 71, 6); “ñöa con ra khoûi thai baøo, voøng tay meï aüm Chuùa trao an toaøn” (Tv 22, 10).
Kinh Thaùnh coøn chöùng toû moät khía caïnh khaùc nöõa laø: khoâng phaûi baát cöù luùc naøo con ngöôøi cuõng coù theå quyeát ñònh sinh saûn con caùi, duø cho hoï heát loøng mong muoán, neáu Thieân Chuùa khoâng can thieäp; baèng chöùng laø “khi oâng A-ñam ñöôïc moät traêm ba möôi tuoåi thì oâng môùi sinh ra ñöôïc moät ngöôøi con trai... vaø ñaët teân laø Seát” (St 5, 1 - 3); hoaëc nhö oâng AÙp-ra-ham ñaõ tôùi 100 tuoåi vaø baø Sa-ra ñaõ giaø 90 tuoåi maø vaãn khoâng theå coù con caùi. Nhöng khi Thieân Chuùa can thieäp vaø chuùc phuùc cho hoï thì hoï môùi sinh ñöôïc moät ñöùa con trai teân laø I-xa-aùc (x. St 17, 15 - 22; 18, 9 - 15); hoaëc nhö oâng Da-ca-ri-a vaø baø EÂ-li-sa-beùt, caû hai ñeàu ñaõ cao nieân maø vaãn khoâng theå coù con caùi, vì baø EÂ-li-sa-beùt laø ngöôøi hieám hoi. Nhöng nhôø quyeàn naêng Thieân Chuùa can thieäp vaø chuùc phuùc, baø ñaõ mang thai vaø sinh haï moät ngöôøi con trai teân laø Gio-an. YÙ thöùc mình ñöôïc can thieäp do quyeàn naêng Thieân Chuùa, baø EÂ-li-sa-beùt thoát leân vôùi taát caû nieàm vui khoân taû: “Chuùa ñaõ laøm cho toâi nhö theá ñoù, khi Ngaøi thöông caát noãi hoå nhuïc toâi phaûi chòu tröôùc maët ngöôøi ñôøi” (Lc 1, 25).
Nhö vaäy, khi taïo döïng neân ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, cho hoï keát hôïp vôùi nhau baèng moái daây lieân keát hoân nhaân, Thieân Chuùa muoán cho hoï hôïp taùc vôùi chöông trình taïo döïng cuûa Ngaøi qua vieäc cöu mang vaø sinh döôõng söï soáng môùi. Coøn ngöôøi con, moät söï soáng môùi - chính laø hoàng aân cuûa Thieân Chuùa: “Toâi ñaõ ñöôïc moät ngöôøi con nhôø ôn Ñöùc Chuùa” (St 4, 1). Baø E-vaø ñaõ keâu leân nhö theá khi yù thöùc ñöôïc söï can thieäp cuûa Thieân Chuùa. Thaät vaäy, “con caùi laø hoàng aân cuûa Chuùa, con mình sinh haï laø phaàn thöôûng Chuùa ban” (Tv 117, 3).
4. Söï soáng laø hoàng aân thaùnh thieâng - baát khaû xaâm phaïm
a. Söï soáng con ngöôøi laø hoàng aân thaùnh thieân do Thieân Chuùa ban
Con ngöôøi ñöôïc hieän höõu vaø ñöôïc soáng trong vuõ truï traàn gian hoaøn toaøn laø do yù muoán töï do cuûa Thieân Chuùa quyeát ñònh. Kinh Thaùnh cho thaáy söï kieän Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi vôùi moät quyeát ñònh ñaëc bieät vaø moät cuoäc thaûo luaän ñeå ñaët moái daây lieân heä ñaëc bieät vôùi Thieân Chuùa: “Chuùng ta haõy laøm ra con ngöôøi theo hình aûnh chuùng ta, gioáng nhö chuùng ta” (St 1, 26). Söï soáng maø Thieân Chuùa ban taëng cho con ngöôøi thì khaùc vôùi vaø taùch bieät khoûi söï soáng vaø baát cöù sinh vaät naøo, bôûi vì, con ngöôøi duø bôûi ñaát maø ra vaø seõ trôû veà vôùi buïi ñaát (x. St 2, 7; 3, 19; G 34, 15; Tv 103, 24; 104, 29), nhöng con ngöôøi soáng treân traàn gian laø söï bieåu loä vinh quang Thieân Chuùa, moät daáu chæ cho söï hieän dieän cuûa Ngaøi vaø moät veát tích cuûa vinh quang Ngaøi.
Trong trình thuaät veà nguoàn goác caùc söï vaät, saùch Saùng Theá trình baøy cho thaáy con ngöôøi laø choùp ñænh taïo thaønh cuûa Thieân Chuùa, nhö vaäy moät söï keát thuùc coâng trình saùng taïo: “Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi theo hình aûnh Thieân Chuùa. Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi coù nam coù nöõ. Thieân Chuùa chuùc phuùc cho hoï vaø truyeàn leänh: haõy sinh soâi naûy nôû cho ñaày maët ñaát, vaø haõy thoáng trò maët ñaát. Haõy laøm baù chuû caù bieån, chim trôøi vaø moïi gioáng vaät boø treân maët ñaát” (St 1, 27 - 28). Kinh Thaùnh coøn trình baøy söï soáng maø Thieân Chuùa ban taëng cho con ngöôøi laø moät hoàng aân: “Toâi ñaõ ñöôïc moät ngöôøi con nhôø ôn Ñöùc Chuùa” (St 4, 1); “con caùi laø hoàng aân cuûa Chuùa, con mình sinh haï laø phaàn thöôûng Chuùa ban” (Tv 127, 3).
Chuùng ta cuõng thaáy ñöôïc trong Kinh Thaùnh, söï soáng con ngöôøi coù tính chaát thaùnh thieâng: söï soáng thaùnh thieâng bôûi vì noù ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh Thieân Chuùa (x. St 1, 27), gioáng nhö Thieân Chuùa (x. St 5, 1), nhö hình aûnh cuûa baûn tính Ngaøi (x. Kn 2, 23), noù ñöôïc thaùnh hoaù ngay töø trong loøng meï (x. Gr 1, 5); noù coøn ñöôïc Thieân Chuùa ban cho chính sinh khí söï soáng cuûa Ngöôøi (x. St 27; G 10, 8 - 12), noù cuõng ñöôïc Thieân Chuùa ban cho coù nhöõng yeáu toá tinh thaàn ñaëc thuø cuûa con ngöôøi nhö lyù trí, khaû naêng phaân ñònh toát - xaáu vaø yù chí töï do: “Ngaøi laøm cho chuùng ñöôïc ñaày kieán thöùc thoâng minh, toû cho chuùng bieát ñieàu toát ñieàu xaáu” (Hc 17, 7).
Hôn nöõa, con ngöôøi vaø söï soáng con ngöôøi khoâng chæ laø moät thuï taïo kyø dieäu trong coâng trình saùng taïo, nhöng Thieân Chuùa coøn ban cho con ngöôøi moät phaåm giaù gaàn nhö laø thaàn thieâng: “Chuùa cho con ngöôøi chaúng thua keùm thaàn linh laø maáy, ban vinh quang danh döï laøm muõ trieàu thieân, cho laøm chuû coâng trình tay Chuùa saùng taïo, ñaët muoân loaøi muoân söï döôùi chaân...” (Tv 8, 6 - 7).
Nhö vaäy, söï soáng laø moät hoàng aân thaùnh thieâng maø Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi, noù quyù giaù hôn muoân loaøi Chuùa ñaõ döïng neân (x. Mt 6, 25 - 34). Chính vì theá, Thieân Chuùa laø “Ñaáng yeâu meán söï soáng” (Kn 11, 26), laø “Ñaáng ñaõ döïng neân con ngöôøi khoâng phaûi ñeå chuùng hö naùt” (Kn 2, 23), ñaõ yeâu thöông con ngöôøi tôùi ñoä ban chính Con Moät cuûa Ngaøi ñeå cöùu con ngöôøi khoûi hö maát vaø cho con ngöôøi ñöôïc soáng söï soáng ñôøi ñôøi (x. Ga 3, 16; 10, 10)
b. Baát khaû xaâm phaïm söï soáng con ngöôøi
Treân ñaây, Kinh Thaùnh ñaõ cho ta thaáy Thieân Chuùa laø Ñaáng taïo döïng neân con ngöôøi theo hình aûnh cuûa Ngaøi; Thieân Chuùa laø Ñaáng laøm chuû söï soáng do Ngaøi taïo ra; söï soáng con ngöôøi laø hoàng aân linh thieâng; vaø tieáp theo, Kinh Thaùnh cuõng coøn trình baøy cho thaáy söï baát khaû xaâm phaïm söï soáng con ngöôøi.
Ñoái vôùi daân Do-thaùi cuõng nhö nhieàu daân toäc Thöôïng Coå, “maùu chính laø söï soáng” (Ñnl 12, 23), maø söï soáng, nhaát laø söï soáng con ngöôøi chæ thuoäc quyeàn Thieân Chuùa. Bôûi ñoù, keû naøo xaâm phaïm ñeán söï soáng con ngöôøi thì Thieân Chuùa lieàn ra tay tröøng phaït (x. Xh 21, 12. 14 . 20). Khi Ca-in gieát em mình laø A-ben, maùu cuûa A-ben ñaõ keâu leân thaáu taän Thieân Chuùa, thì Ngaøi ñaõ chuùc döõ vaø tröøng phaït Ca-in (x. St 4, 2 - 16). Thieân Chuùa cuõng khoâng ñeå cho vua Pha-ra-oâ tuyø höùng ra tay taøn saùt heát thaûy haøi nhi cuûa daân Do-thaùi (x. Xh 1, 15 - 23). Chính Thieân Chuùa cuõng nhaéc laïi cho oâng Noâ-eâ sau ñaïi hoàng thuyû raèng: “Ta seõ ñoøi con ngöôøi phaûi ñeàn nôï maùu, Ta seõ ñoøi moãi ngöôøi phaûi ñeàn maïng soáng cuûa ngöôøi anh em mình. Ai ñoå maùu con ngöôøi, thì maùu noù seõ bò con ngöôøi ñoå ra, vì Thieân Chuùa ñaõ laøm ra con ngöôøi theo hình aûnh Thieân Chuùa” (St 9, 5 - 6).
Hôn theá nöõa, Kinh Thaùnh ñaëc bieät trình baøy cho ta moät giôùi luaät lieân heä tôùi tính baát khaû xaâm phaïm cuûa söï soáng: “Ngöôi khoâng ñöôïc gieát ngöôøi” (Xh 20, 13). Giôùi luaät naøy naèm trong Thaäp giôùi, ôû trung taâm Giao Öôùc maø Thieân Chuùa kyù keát vôùi daân toäc Ít-ra-en, nhöng noù cuõng mang tính phoå quaùt cho toaøn nhaân loaïi. Veà sau, boä luaät cuûa Ít-ra-en ñaõ giaûi thích giôùi raên aáy coøn caám gaây thöông tích cho ngöôøi khaùc (x. Xh 21, 12 - 27), vaø caám gieát ngöôøi voâ toäi vaø coâng chính: “Ngöôi khoâng ñöôïc gieát keû voâ toäi vaø coâng chính” (Xh 23, 7); ngay caû vieäc neáu gaây toån thöông cho moät baøo thai thì bò can aùn phaûi laáy maïng ñeàn maïng: “Neáu coù gaây toån thöông cho baøo thai, thì ngöôi phaûi laáy maïng ñeàn maïng, maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng, tay ñeàn tay...” (Xh 21, 22 - 25).
Tuy nhieân, duø Cöïu Öôùc khaúng ñònh minh nhieân söï ñeà cao giaù trò cuûa söï soáng vaø nhöõng giôùi luaät haøm chöùa tính baát khaû xaâm phaïm cuûa söï soáng, nhöng chöa ñaït tôùi neùt tinh vi hoaøn haûo nhö luaät cuûa Taân Öôùc. Bôûi vì, luaät Cöïu Öôùc coøn qui ñònh nhöõng hình phaït naëng neà treân thaân theå, coù khi coøn bò aùn töû hình ñoái vôùi nhöõng keû gieát ngöôøi. Traùi laïi, söù ñieäp toång quaùt maø Taân Öôùc seõ phaûi ñöa tôùi möùc hoaøn haûo, voán ñaõ laø lôøi keâu goïi khaån thieát phaûi toân troïng tính baát khaû xaâm phaïm cuûa söï soáng theå lyù vaø söï toaøn veïn nôi con ngöôøi khi ngöôøi thanh nieân ñeán hoûi Chuùa Gieâ-su: “Thöa Thaày, toâi phaûi laøm ñieàu gì toát ñeå ñöôïc höôûng söï soáng ñôøi ñôøi?” Chuùa Gieâ-su ñaùp: “Neáu anh muoán vaøo coõi soáng thì haõy tuaân giöõ caùc giôùi raên” (Mt 19, 16 - 17).
Vaø trong caùc giôùi raên maø Chuùa Gieâ-su neâu leân cho ngöôøi thanh nieân thì tröôùc heát, Ngaøi nhaéc laïi giôùi luaät thöù nhaát trong Möôøi Ñieàu Raên: “Ngöôi khoâng ñöôïc gieát ngöôøi” (Mt 19, 18). Roài sau khi neâu leân cho anh ta moät loaït caùc giôùi raên phaûi giöõ, Chuùa Gieâ-su keát thuùc baèng moät giôùi raên tích cöïc, nhö laø söï bao haøm taát caû caùc giôùi luaät tröôùc ñoù: “Ngöôi phaûi yeâu ngöôøi ñoàng loaïi nhö yeâu chính mình” (Mt 19, 19). Nhö theá, giôùi luaät coù tính tieâu cöïc “ngöôi khoâng ñöôïc gieát ngöôøi” (Ñnl 20, 13) ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâ-su ñöa tôùi chieàu kích tích cöïc hôn: “Ngöôi phaûi yeâu meán ngöôøi ñoàng loaïi nhö yeâu chính mình” (Mt 19, 19), nhöng giôùi luaät sau vaãn bao haøm taát caû yù löïc cuûa giôùi luaät tröôùc.
Chuùa Gieâ-su coøn ñoøi hoûi phaûi toân troïng söï soáng ôû moät möùc ñoä cao hôn nöõa. Trong baøi giaûng treân nuùi, Chuùa Gieâ-su noùi: “Anh em ñaõ nghe luaät daïy ngöôøi xöa raèng: chôù gieát ngöôøi; ai gieát ngöôøi thì ñaùng bò ñöa ra toaø. Coøn Thaày, Thaày baûo cho anh em bieát: Ai giaän anh em mình, thì ñaùng bò ñöa ra toaø...” (Mt 5, 21 - 22).
Nhö vaäy, leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng luoân baûo veä söï soáng con ngöôøi (x. St 4, 1 - 15; Is 41, 14), ñaõ ñi tôùi möùc saâu xa hôn trong söï ñoøi hoûi phaûi toân troïng vaø yeâu meán moïi ngöôøi vaø moïi söï soáng. Giaùo huaán cuûa Thaùnh Phao-loâ ñaõ vang voïng laïi lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâ-su khi Thaùnh Toâng Ñoà vieát: “Ngöôi khoâng ñöôïc gieát ngöôøi, cuõng nhö moïi giôùi raên khaùc, ñeàu toùm laïi trong lôøi naøy: ngöôi phaûi yeâu meán ngöôøi thaân caän nhö chính mình. Ñaõ yeâu thöông thì khoâng laøm haïi ngöôøi ñoàng loaïi; yeâu thöông laø chu toaøn Leà Luaät vaäy” (Rm 13, 8 - 10).
Vaäy, söï soáng cuûa con ngöôøi bieåu thò moät tính chaát thaùnh thieâng vaø baát khaû xaâm phaïm, nôi ñoù phaûn chieáu chính söï baát khaû xaâm phaïm cuûa Thieân Chuùa. Vì theá, Thieân Chuùa toû ra laø Ñaáng Thaåm phaùn raát nghieâm khaéc ñoái vôùi moïi vi phaïm giôùi raên “ngöôi khoâng ñöôïc gieát ngöôøi”. Giôùi raên naøy vaãn ñöôïc Chuùa Gieâ-su laáy laïi vaø ñöa tôùi hoaøn thieän trong Leà Luaät môùi, ñeán noãi: Taát caû Luaät Moâ-seâ vaø caùc Saùch Ngoân Söù ñeàu goàm toùm trong hai ñieàu raên: Tình yeâu ñoái vôùi tha nhaân laø moät giôùi raên gioáng nhö giôùi raên veà tình yeâu ñoái vôùi Thieân Chuùa (x. Mt 22, 36 - 40). Sau cuøng, giôùi raên “ngöôi khoâng ñöôïc gieát ngöôøi” vaãn laø neàn taûng cuûa taát caû söï ñoàng sinh toàn cuûa xaõ hoäi vaø laø ñieàu kieän ñeå ngöôøi ta coù theå vaøo ñöôïc “trong coõi soáng” (x. Mt 19, 16 - 19). Trong chieàu kích ñoù, Thaùnh Toâng Ñoà Gio-an coøn khaúng ñònh baèng moät gioïng kieân quyeát raèng: “Phaøm ai gheùt anh em mình, aáy laø keû saùt nhaân vaø anh em bieát: khoâng keû saùt nhaân naøo coù söï soáng ñôøi ñôøi ôû laïi trong noù” (1 Ga 3, 15).
Phoù Teá Nguyeãn Vaên Taâm, DCCT
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 79 naêm 2002)