Gôïi yù muïc vuï
trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Ñeà taøi 7
Coâng lyù vaø hoaø bình trong xaõ hoäi
khôûi ñaàu cho loøng thöông xoùt
Gôïi yù muïc vuï trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
Ñeà taøi 7. Coâng lyù vaø hoaø bình trong xaõ hoäi: khôûi ñaàu cho loøng thöông xoùt
1. Söï döûng döng toaøn caàu hoaù
Döûng döng laø ñoùng kín con tim tröôùc tha nhaân, nhaém maét khoâng nhìn thaáy xung quanh mình, hay traùnh neù khoâng ñeå bò ñuïng chaïm bôûi caùc vaán ñeà cuûa ngöôøi khaùc, nhaát laø cuûa nhöõng ngöôøi cuøng khoå, gaëp naïn. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi thaùi ñoä döûng döng ngaøy nay ñaõ vöôït quaù ngöôõng caù nhaân, theàm gia ñình, ñeå mang chieàu kích toaøn caàu[1]. Ñöùc Thaùnh Cha neâu leân vaøi hình thöùc döûng döng ngaøy nay:
- Tröôùc heát laø söï döûng döng ñoái vôùi Thieân Chuùa. Töø ñoù maø con ngöôøi döûng döng vôùi tha nhaân, vôùi thieân nhieân, theá giôùi thuï taïo. Con ngöôøi hieän ñaïi, haäu hieän ñaïi thöôøng cho mình laø taùc giaû cuûa chính mình, cuûa cuoäc soáng mình vaø cuûa xaõ hoäi. Con ngöôøi töï thaáy mình ñaày ñuû khoâng caàn ñeán Thieân Chuùa.
- Nhieàu ngöôøi coù thoâng tin veà thaûm caûnh cuûa ñoàng baøo, ñoàng loaïi, nhöng muø môø. Hoï khoâng caûm thaáy ñöôïc loâi cuoán, khoâng soáng caûm thöông, nghóa laø khoâng coù loøng töø bi laân aùi. Ñoù laø thaùi ñoä cuûa ngöôøi bieát, nhöng coù caùi nhìn, tö töôûng, haønh ñoäng höôùng tôùi chính mình. Thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, raát tieác, gia taêng thoâng tin quaù nhieàu, nhöng raát thieáu söï quan taâm töø con tim bieát lieân ñôùi, töø löông taâm roäng môû.
- Tröôøng hôïp khaùc: döûng döng bôûi thieáu chuù yù ñoái vôùi caùc thöïc taïi xung quanh, ñaëc bieät laø caùc thöïc taïi ôû xa. Khoâng hoûi thaêm tin töùc, khoâng tìm kieám, hoï ñieác tröôùc tieáng keâu than cuûa nhaân loaïi khoå ñau, chæ bieát höôûng thuï cuûa caûi mình coù. Khoâng coù khaû naêng caûm thöông, chaïnh loøng tröôùc thaûm caûnh, nhö theå tai hoaï, baát coâng xaûy ra laø traùch nhieäm xa laï cuûa ai ñoù khaùc, khoâng phaûi cuûa toâi.
- Soáng trong moät Ngoâi Nhaø Chung laø Traùi Ñaát, chuùng ta khoâng theå döûng döng veà tình traïng söùc khoûe cuûa noù. OÂ nhieãm moâi sinh: nguoàn nöôùc, khoâng khí, khai thaùc röøng khoâng phaân bieät, laø haäu quaû cuûa söï döûng döng ñoái vôùi ngöôøi khaùc.
2. Hoaø bình bò ñe doaï
Döûng döng taïo thaùi ñoä kheùp kín, khoâng daán thaân, roát cuoäc noù goùp phaàn ñaåy Thieân Chuùa ra xa theá giôùi con ngöôøi, laøm vaéng boùng hoaø bình. Söï döûng döng ñoái vôùi Thieân Chuùa ngaøy nay vöôït quaù phaïm vi caù nhaân laán nhanh vaøo phaïm vi ñôøi soáng coâng coäng xaõ hoäi.
Ñöùc Giaùo hoaøng Beâneâñictoâ XVI noùi coù moät noái keát maät thieát giöõa vieäc laøm vinh danh Chuùa vôùi vieäc xaây döïng hoaø bình cuûa con ngöôøi treân traùi ñaát naøy[2]. Bôûi theá, neáu "khoâng roäng môû ra vôùi Ñaáng sieâu vieät, con ngöôøi deã trôû thaønh moài ngon cho chuû thuyeát duy töông ñoái vaø roài seõ khoù maø haønh ñoäng theo coâng lyù vaø daán thaân cho hoaø bình"[3]. Tröôùc moät soá hieän töôïng gaây haán, xaâm laán cuûa moät soá theá löïc lôùn aùp ñaûo daân nöôùc nhoû, ta thaáy lôøi caûnh baùo cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Beâneâñictoâ laø tieân tri: "Laõng queân vaø khöôùc töø Thieân Chuùa daãn ñöa con ngöôøi tôùi choã khoâng thöøa nhaän luaät leä cao hôn mình nöõa, vaø chæ laáy mình laøm quy taéc, vaø chuùng ñaõ taïo ra söï taøn aùc vaø baïo löïc voâ chöøng möïc"[4].
Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ nhaéc nhôû: "Treân bình dieän caù nhaân vaø coäng ñoaøn, söï thôø ô ñoái vôùi tha nhaân, con ñeû cuûa söï döûng döng ñoái vôùi Thieân Chuùa, mang daùng veû cuûa söï baát ñoäng vaø khoâng daán thaân, chuùng döôõng nuoâi vieäc keùo daøi caùc tình traïng baát coâng vaø maát quaân bình xaõ hoäi traàm troïng. Tôùi löôït mình, chuùng coù theå daãn ñöa tôùi caùc xung ñoät, hay trong moïi tröôøng hôïp, laøm naûy sinh moät baàu khoâng khí baát maõn coù nguy cô, mau hay chaäm, buøng noå thaønh baïo löïc vaø baát an"[5].
3. Lieân ñôùi: khôûi ñaàu cuûa Loøng Thöông Xoùt
Kyû nieäm 50 naêm sau Coâng ñoàng hai taøi lieäu Nostra Aetate vaø Gaudium et Spes dieãn taû caùch huøng hoàn yù thöùc lieân ñôùi cuûa Hoäi Thaùnh vôùi theá giôùi. Trong Tuyeân ngoân Nostra Aetate Hoäi Thaùnh ñöôïc môøi goïi roäng môû cho vieäc ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo khoâng Kitoâ. Trong Hieán cheá Muïc vuï Gaudium et Spes, töø luùc "Vui möøng vaø hy voïng, öu saàu vaø lo laéng cuûa con ngöôøi ngaøy nay, cuûa ngöôøi ngheøo vaø nhaát laø cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñau khoå, cuõng laø vui möøng vaø hy voïng, öu saàu vaø lo laéng cuûa caùc moân ñeä Chuùa Kitoâ"[6], thì Hoäi Thaùnh ñaõ öôùc mong thieát laäp moät cuoäc ñoái thoaïi vôùi gia ñình nhaân loaïi lieân quan tôùi caùc vaán ñeà cuûa theá giôùi, nhö daáu chæ cuûa tình lieân ñôùi vaø söï trìu meán toân troïng[7].
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi trong söù ñieäp göûi theá giôùi Ngaøy Hoaø Bình Theá giôùi 2016: "Trong vieãn töôïng naøy, cuøng vôùi Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt toâi muoán môøi goïi Hoäi Thaùnh caàu nguyeän vaø hoaït ñoäng ñeå moïi tín höõu Kitoâ coù theå coù moät con tim chín muoài khieâm nhöôøng vaø töø bi, coù khaû naêng loan baùo vaø laøm chöùng cho loøng thöông xoùt, "tha thöù vaø cho ñi", roäng môû "cho nhöõng ai soáng trong caùc vuøng ngoaïi bieân raûi raùc nhaát cuûa cuoäc soáng, maø theá giôùi hieän ñaïi taïo ra moät caùch bi ñaùt", khoâng "rôi vaøo söï döûng döng coi thöôøng, khoâng rôi vaøo thaùi ñoä thoùi quen maùy moùc laøm teâ lieät taâm hoàn vaø ngaên caûn khaùm phaù nhöõng söï môùi meû, khoâng rôi vaøo thaùi ñoä hoaøi nghi cay ñoäc huûy dieät"[8].
Caâu hoûi chia seû vaø thaûo luaän
1. Trong gia ñình, trong khu xoùm, laøng xaõ, tröôøng hoïc, trong giaùo xöù anh chò, ñaõ vaø ñang coù nhöõng hoaït ñoäng gì ñeå laøm saïch moâi sinh? Coù nhöõng "ñieåm noùng" naøo caàn thuùc ñaåy, coå voõ keâu goïi moïi ngöôøi cuøng hôïp taùc hôn nöõa ñeå kieán taïo coâng lyù vaø hoaø bình?
2. Anh chò caûm thaáy gì tröôùc tieáng keâu gaøo cuûa caùc naïn nhaân trong thaûm hoaï moâi tröôøng oâ nhieãm, tieáng keâu theùt cuûa thieân nhieân bò taøn phaù bôûi daõ taâm vaø söï ích kyû cuûa con ngöôøi?
3. Anh chò hieåu nhö theá naøo veà noái keát giöõa vieäc ngöôøi Kitoâ höõu chuùng ta soáng Loøng Thöông Xoùt vaø boån phaän xaây döïng coâng lyù vaø hoaø bình?
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] ÑGH Phanxicoâ, Söù ñieäp Ngaøy Hoaø Bình Theá giôùi 2016, 3
[2] Cf. ÑGH Beâneâñictoâ XVI, Dieãn vaên tröôùc ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toaø Thaùnh, ngaøy 7.01.2013.
[3] Ibid.
[4] ÑGH Beâneâñictoâ XVI, Phaùt bieåu ngaøy lieân toân caàu nguyeän cho coâng lyù vaø hoaø bình taïi Assisi ngaøy 27.10.2011.
[5] ÑGH Phanxicoâ, Söù ñieäp Ngaøy Hoaø Bình Theá giôùi 2016, 4.
[6] CÑ VATICAN II, Hch. Gaudium et Spes, 1.
[7] Ibid. 3.
[8] ÑGH Phanxicoâ, Söù ñieäp Ngaøy Hoaø Bình Theá giôùi, 2; cf. Misericordiae vultus, 14-15.
Vaên Phoøng HÑGMVN