Gôïi yù muïc vuï
trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Ñeà taøi 3
Phaåm giaù con ngöôøi do Loøng Thöông Xoùt
Gôïi yù muïc vuï trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
Ñeà taøi 3. Phaåm giaù con ngöôøi do Loøng Thöông Xoùt
"Moïi söï cuûa cha ñeàu laø cuûa con" (Lc 15,32)
Böôùc vaøo Muøa Chay, chuùng ta haõy cuøng nhau suy nieäm veà phaåm giaù laøm con Chuùa bôûi aân suûng voâ ñieàu kieän cuûa Tình Thöông - Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa.
1. Toäi loãi laøm maát phaåm giaù laøm con Thieân Chuùa
"Bieát bao nhieâu ngöôøi laøm coâng cho cha ta ñöôïc côm dö gaïo thöøa, maø ta ôû ñaây laïi cheát ñoùi" (Lc 15,17)
Con ngöôøi laø thoï taïo ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa (x. St 1, 27) Tình Yeâu, laø Cha, Con, vaø Thaùnh Thaàn. Con ngöôøi (añam) ñöôïc taïo döïng töø ñaát (añamah) vaø coù söï soáng nhôø ñöôïc thaàn khí (ruah) Thieân Chuùa linh höùng. Nhöng ngay töø ñaàu doøng lòch söû, con ngöôøi ñaàu tieân ñaõ nghe lôøi duï doã cuûa thaàn döõ maø phaïm toäi baát tuaân leänh Thieân Chuùa, töï do bò laïm duïng vì giaû traù ñaõ thay theá söï thaät. Töø ñoù, "laø buïi ñaát ngöôøi phaûi trôû veà vôùi buïi ñaát". Moïi ngöôøi töø ñoù sinh ra ñôøi ñeå cheát (Sein zum Tode - M. Heidegger). Toäi loãi thaâm nhaäp traàn gian, con ngöôøi vaø toaøn theå loaøi ngöôøi phaûi cheát.
Tình caûnh ñoù phaûn chieáu qua hình aûnh "ngöôøi con hoang ñaøng" cuûa duï ngoân Lc 15, 11-32. Khi xin cha chia phaàn gia saûn ñeå ñi xa, ngöôøi con toäi loãi aáy ñaõ khoâng yù thöùc ñöôïc söï maát phaåm giaù laøm con. Chæ sau khi tieâu taùn heát gia taøi rôi vaøo tình caûnh cuøng cöïc ñoùi khoå, ngöôøi con toäi loãi ñoù môùi töï nhaän ra: "Bieát bao nhieâu ngöôøi laøm coâng cho cha ta ñöôïc côm dö gaïo thöøa, maø ta ôû ñaây laïi cheát ñoùi" (c.17). Döôùi beà maët nhöõng lôøi noùi naøy, ngöôøi aáy töï ño löôøng theo möùc ñoä nhöõng cuûa caûi mình ñaõ maát, aån khuaát bi kòch phaåm giaù ñaõ ñaùnh maát, ngöôøi aáy le loùi yù thöùc tö caùch laøm con cuûa mình ñaõ hoûng. "Theo moät nghóa naøo ñoù, ngöôøi con naøy laø con ngöôøi moïi thôøi ñaïi, keå töø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ laøm maát gia taøi aân suûng vaø söï coâng chính nguyeân thuûy"[1]. Toäi loãi ñaõ laøm con ngöôøi maát phaåm giaù laøm con Thieân Chuùa.
2. Ôn tha thöù traû laïi cho ta phaåm giaù laøm con Thieân Chuùa
"Vì em con ñaây ñaõ cheát maø nay laïi soáng, ñaõ maát maø nay tìm laïi ñöôïc" (Lc 15, 32)
Nhöng Tình yeâu, voán laø baûn theå cuûa Thieân Chuùa, baøy toû ra bôûi Loøng Thöông Xoùt, ngay laäp töùc tieán haønh keá hoaïch nhaäp theå cöùu ñoä. Ñeán thôøi vieân maõn, Con Thieân Chuùa ñaõ sinh haï laøm con moät ngöôøi phuï nöõ Do thaùi, ñaõ ñeán traàn gian maïc khaûi Dung maïo cuûa Loøng Thöông Xoùt (Misericordiae Vultus) qua chính cuoäc soáng, qua lôøi noùi vaø haønh ñoäng, caùi Cheát vaø söï Phuïc sinh cuûa Ngöôøi. Ngöôøi Con Moät aáy, vì "loaøi ngöôøi chuùng ta vaø ñeå cöùu roãi chuùng ta", ñaõ khoâng ñöôïc mieãn chöôùc khoûi ñau khoå khuûng khieáp cuûa Thaäp Giaù. Taát caû chieàu saâu cuûa maàu nhieäm Thaäp giaù vaø chieàu kích thaàn linh cuûa thöïc taïi cöùu chuoäc ñöôïc baøy toû qua lôøi thaùnh Phaoloâ: "Ñaáng chaúng heà bieát toäi laø gì, thì Thieân Chuùa ñaõ bieán Ngöôøi thaønh hieän thaân cuûa toäi loãi vì chuùng ta" (2Cr 5,21).
Thaùnh Gioan Phaoloâ daïy, vì toäi loãi coù trong theá gian naøy, maø "Thieân Chuùa yeâu theá gian ñeán noãi ñaõ ban ngöôøi Con Moät" (Ga 3,16), cho neân "Thieân Chuùa laø Tình yeâu" (1Ga 4,8.16) chæ coù theå töï maïc khaûi laø loøng thöông xoùt maø thoâi. Loøng Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa laø voâ cuøng voâ taän. Nhö vaäy, söï mau maén saün saøng cuûa Chuùa Cha cuõng voâ cuøng voâ taän ñeå ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi con hoang ñaøng trôû veà nhaø. Söï mau maén vaø quyeàn naêng cuûa ôn tha thöù khoâng ngöøng tuoân traøo töø cuûa leã hi sinh voâ giaù cuûa Chuùa Con cuõng voâ cuøng voâ taän. Khoâng toäi loãi naøo cuûa con ngöôøi troåi vöôït hôn quyeàn naêng naøy vaø giôùi haïn laïi quyeàn naêng naøy. Ôn tha thöù naøy chæ bò giôùi haïn töø phía con ngöôøi thieáu thieän chí, khoâng saün saøng saùm hoái, töùc laø ngoan coá thöôøng xuyeân choáng laïi aân suûng vaø chaân lyù, ñaëc bieät khi ñöùng tröôùc Thaäp giaù vaø söï Phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ.[2]
Söï aên naên saùm hoái cuûa toäi nhaân duø "khoâng troïn" (nhö "ngöôøi con hoang ñaøng" trôû veà nhaø cha chæ vì ñeå giaûi quyeát caùi ñoùi cuøng cöïc) nhöng yù thöùc mình khoâng xöùng ñaùng vaø maát quyeàn laøm con, yù thöùc ñaày ñuû veà leõ coâng bình mình ñaùng chòu nhöõng haäu quaû do mình gaây ra, laïi ñöôïc baûo ñaûm bôûi Tình thöông bieán thaønh loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha. Ngöôøi cha trong duï ngoân ngöôøi con hoang ñaøng maïc khaûi Thieân Chuùa laø Cha, trung thaønh vôùi tö caùch laøm cha, trung thaønh vôùi tình thöông traøn treà luoân daønh cho con. Chuùa Cha vui, caû thieân ñaøng vui, aên khao thaät haøo phoùng ñeå möøng keû hoang ñaøng trôû veà "vì em con ñaây ñaõ cheát maø nay laïi soáng, ñaõ maát maø nay tìm laïi ñöôïc" (Lc 15, 32). Con ngöôøi toäi nhaân saùm hoái ñöôïc tha thöù ñöôïc traû laïi phaåm giaù laøm con.
3. Hoäi Thaùnh laøm chöùng cho phaåm giaù con ngöôøi trong theá giôùi
"'Thieân Chuùa yeâu theá gian ñeán noãi taëng ban Con Moät cuûa mình" (Ga 3,16)
Trong khi loan baùo Tin möøng cöùu chuoäc do Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa, Hoäi Thaùnh laøm chöùng cho phaåm giaù aáy cuûa con ngöôøi, vöøa thuoäc bình dieän taïo döïng (theo hình aûnh Thieân Chuùa - imago Dei) vöøa thuoäc bình dieän cöùu chuoäc ("ñaõ maát nay tìm laïi ñöôïc" nhôø aân suûng Ñöùc Gieâsu Kitoâ). Trung thaønh vôùi söù maïng aáy, Hoäi Thaùnh daïy raèng: "Ôn cöùu chuoäc do Ñöùc Kitoâ mang laïi vaø ñöôïc giao cho söù maïng cöùu ñoä cuûa Giaùo Hoäi chaéc haún thuoäc traät töï sieâu nhieân. Xaùc ñònh chieàu höôùng naøy khoâng phaûi laø ñaët giôùi haïn cho ôn cöùu ñoä, nhöng ñuùng hôn laø muoán dieãn taû ôn cöùu ñoä moät caùch toaøn dieän. Khoâng ñöôïc hieåu sieâu nhieân nhö moät thöïc theå hay moät ñòa ñieåm khôûi ñi töø nôi maø töï nhieân keát thuùc, nhöng phaûi hieåu sieâu nhieân laø naâng töï nhieân leân moät bình dieän cao hôn. Neáu theá thì khoâng coù gì thuoäc veà traät töï taïo thaønh hay nhaân loaïi maø xa laï hay bò loaïi khoûi traät töï sieâu nhieân hay traät töï thaàn hoïc cuûa ñöùc tin vaø aân suûng, traùi laïi, taát caû ñeàu tìm thaáy trong traät töï naøy, ñeàu ñöôïc ñaûm nhaän vaø naâng cao. "Trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ, theá giôùi höõu hình do Chuùa taïo thaønh cho con ngöôøi (x. St 1,26-30) - theá giôùi 'ñaõ bò rôi vaøo tình traïng phuø phieám' keå töø khi coù toäi xaâm nhaäp vaøo (Rm 8,20; x. Rm 8,19-22) - ñaõ laáy laïi moái lieân heä nguyeân thuyû cuûa mình vôùi nguoàn maïch Khoân Ngoan vaø Yeâu Thöông laø Thieân Chuùa. Thaät vaäy, 'Thieân Chuùa yeâu theá gian ñeán noãi taëng ban Con Moät cuûa mình' (Ga 3,16). Moái lieân heä naøy ñaõ bò phaù vôõ trong con ngöôøi Añam, nay ñöôïc haøn gaén laïi trong con ngöôøi Ñöùc Kitoâ (x. Rm 5,12-21)"[3].
Caâu hoûi chia seû vaø thaûo luaän
1. Xin anh chò neáu coù theå chia seû vôùi coäng ñoaøn nhoû cuûa mình moät kinh nghieäm nhaän ñöôïc ôn tha thöù vaø caûm nghieäm veà phaåm giaù tìm laïi ñöôïc cuûa ngöôøi con ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông.
2. Ñaâu laø yù nghóa vaø söï töï do do Tin möøng Chuùa Gieâsu Kitoâ mang laïi cho con ngöôøi, cho xaõ hoäi?
3. Coäng ñoaøn hay giaùo xöù cuûa anh chò coù hieån loä cho moâi tröôøng xaõ hoäi (qua phuïng töï, qua huaán giaùo, daán thaân trong ngheà nghieäp, baùc aùi xaõ hoäi...) nhö moät coäng ñoaøn cuûa Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa khoâng?
---------------------------------
[1] Th. Gioan Phoaloâ II, Dives in Misericordia, 5.
[2] Ibid., 13.
[3] HTXHCG, 63.
Vaên Phoøng HÑGMVN