Gôïi yù muïc vuï
trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Ñeà taøi 2
Lôøi giaûi ñaùp cuûa Tin Möøng Loøng Thöông Xoùt
cho chaát vaán veà ngöôøi di daân vaø tò naïn
Gôïi yù muïc vuï trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
Ñeà taøi 2. Lôøi giaûi ñaùp cuûa Tin Möøng Loøng Thöông Xoùt cho chaát vaán veà ngöôøi di daân vaø tò naïn.
"Haõy coù loøng thöông xoùt nhö Cha cuûa anh em laø Ñaáng hay thöông xoùt" (Lc 6,36)
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, trong söù ñieäp Ngaøy Theá giôùi veà Di daân vaø Tò naïn 17 thaùng 01 naêm 2016 vôùi chuû ñeà "Ngöôøi Di daân vaø Tò naïn chaát vaán chuùng ta: lôøi giaûi ñaùp cuûa Tin Möøng veà Loøng Thöông Xoùt", caûnh giaùc moïi ngöôøi raèng 'döûng döng vaø im laëng tröôùc thaûm caûnh ngöôøi di daân vaø tò naïn laø môû ñöôøng cho söï ñoàng loõa, khi chuùng ta nhö khaùn giaû chöùng kieán caùi cheát vì ngoäp thôû, vì kieät söùc, baïo löïc vaø ñaém taøu".
1. Thöïc traïng di daân vaø ngöôøi tò naïn chaát vaán
"Naøy ñaây, Ta ñöùng ngoaøi cöûa maø goõ" (Kh 3,20)
Tình traïng tò naïn ngaøy nay laøm gia taêng söï chuù yù cuûa theá giôùi, ñaëc bieät nhöõng ñoaøn ngöôøi ñang tìm traùnh thoaùt caùc cuoäc chieán tranh ôû Syria, Baéc Phi, thaûm caûnh ñaém taøu, baïo löïc, kieät löïc,... Coäng theâm vaøo hieän töôïng di daân vì lí do kinh teá xaûy ra ôû khaép caùc ñaát nöôùc vì hoaøn caûnh ngaøy caøng caùch bieät giöõa cuoäc soáng noâng thoân vaø ñoâ thò.
Rieâng taïi Vieät Nam, bieåu ñoà Caùc tænh thaønh coù tæ leä ngöôøi di cö naêm 2009 sau ñaây cho ta thaáy hieän traïng di daân taïi caùc tænh thaønh veà con soá:[1]
Tænh/Thaønh | Tæ leä % | Thaønh thò | Noâng thoân |
Thanh Hoùa |
0.6 |
-6,172 |
-192,107 |
Caø Mau |
0.7 |
-4,045 |
-56,411 |
Baéc Giang |
0.8 |
-921 |
-57,217 |
Thaùi Bình |
0.8 |
-4,101 |
-77,253 |
Quaûng Ngaõi |
0.8 |
-2,934 |
-51,511 |
Baïc Lieâu |
0.8 |
-1,089 |
-34,326 |
An Giang |
0.9 |
-2,920 |
-85,476 |
Soùc Traêng |
0.9 |
-840 |
-53,202 |
Quaûng Bình |
1 |
-1,894 |
-33,950 |
Phuù Yeân |
1 |
-271 |
-21,184 |
Lai Chaâu |
4.9 |
7,669 |
-33,88 |
Laâm Ñoàng |
4.9 |
15,980 |
-7,021 |
Caàn Thô |
5.1 |
32,625 |
-28,382 |
Baø Ròa - Vuõng Taøu |
6.3 |
21,347 |
-664 |
Haø Noäi |
6.6 |
156,983 |
135,443 |
Ñaéc Noâng |
9.4 |
6,270 |
22,511 |
Ñaø Naüng |
10.1 |
66,672 |
3,575 |
Ñoàng Nai |
10.4 |
76,680 |
72,370 |
TP Saøigoøn |
15.7 |
778,113 |
127,218 |
Bình Döông |
36.6 |
99,438 |
366,632 |
Trong söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh Cha noùi ñeán "laøn soùng di daân lieân tuïc gia taêng ôû moïi mieàn treân theá giôùi.. Caøng ngaøy caøng coù nhöõng naïn nhaân cuûa baïo löïc vaø ngheøo ñoùi rôøi boû nguyeân quaùn, chòu söï haønh haï cuûa nhöõng keû buoân ngöôøi trong haønh trình tieán veà giaác mô moät töông lai toát ñeïp hôn". "Hôn luùc naøo heát, ngaøy nay Tin Möøng veà loøng thöông xoùt lay ñoäng löông taâm, ngaên chuùng ta ñöøng voâ caûm tröôùc nhöõng ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc, vaø chæ daãn caùch ñaùp öùng baùm reã saâu töø trong caùc nhaân ñöùc ñoái thaàn tin, caäy, meán, vaø ñöôïc dieãn taû qua caùc hoaït ñoäng töø bi baùc aùi veà tinh thaàn cuõng nhö theå lyù".[2]
2. Moät lòch söû cöùu ñoä qua di daân
Lòch söû cuûa daân Chuùa Cöïu öôùc ñöôïc ñaëc tröng laø moät di daân: gia ñình toå phuï Giacoùp di cö sang Ai caäp traùnh naïn ñoùi, caâu chuyeän cuoäc hoân nhaân cuûa Baø Ruùt vôùi oâng Boâat trong boái caûnh tha höông hoäi nhaäp giöõa daân ngoaïi vôùi daân Do Thaùi ñöôïc Luaät Chuùa baûo veä. Trong Taân öôùc, Dung maïo cuûa Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa toû loä qua: Chuùa Gieâsu chöõa laønh 10 ngöôøi phong trong ñoù coù moät ngöôøi ngoaïi kieàu (Lc 17,18), caâu chuyeän duï ngoân ngöôøi Samaritanoâ nhaân haäu (Lc 30,30-37), "Ta laø khaùch laï maø caùc ngöôi ñaõ vieáng thaêm" (Lc 3,32). Vaø chính Thaùnh Gia troán sang Ai Caäp laø bieåu töôïng vaø laø nguoàn caûm höùng cuûa moái quan taâm chaêm soùc ñaëc bieät cho ngöôøi lao ñoäng di daân vaø gia ñình hoï.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû cho caùc tín höõu raèng "nhöõng ngöôøi di daân laø anh chò em chuùng ta ñang tìm kieám moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn, thoaùt ñöôïc ngheøo ñoùi, boùc loät vaø baát coâng trong vieäc phaân phoái taøi nguyeân theá giôùi". Ngaøi cuõng khaúng ñònh raèng "söï hieän dieän cuûa nhöõng ngöôøi di daân vaø tò naïn ñang chaát vaán nghieâm troïng caùc xaõ hoäi ñoùn tieáp hoï ... Laøm theá naøo ñeå söï hoäi nhaäp ngöôøi di daân vaø tò naïn aáy laøm cho nhau ñöôïc phong phuù, môû ra nhöõng con ñöôøng tích cöïc cho coäng ñoaøn, vaø vöôït thaéng nhöõng nguy cô phaân bieät ñoái xöû, kyø thò chuûng toäc, quoác gia chuû nghóa cöïc ñoan vaø naïn baøi ngoaïi".[3]
Lôøi Chuùa trong saùch Khaûi huyeàn thuùc ñaåy caùc coäng ñoaøn (gia ñình, giaùo hoï, giaùo xöù, giaùo phaän,...) khoâng ngaïi ñe doïa söï yeân oån maø môû roäng cöûa cho Chuùa Gieâsu, phaûn chieáu nôi dung maïo cuûa anh chò em ñoù: "Naøy ñaây, Ta ñöùng ngoaøi cöûa maø goõ" (Kh 3,20).
3. Xaây döïng moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ vôùi anh chò em di daân
Saün saøng trao ban ñoàng thôøi saün saøng ñoùn nhaän laø ñaëc tröng cuûa neàn vaên hoùa gaëp gôõ maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khuyeán duï gaàn ñaây. Nhöõng cuoäc di daân lôùn trong thôøi ñaïi chuùng ta do chieán tranh (tò naïn), do lao ñoäng hay du hoïc, vieäc laøm, du lòch, # nhöõng cuoäc di daân sinh ra moät hieän töôïng môùi, laø söï gaëp gôõ giöõa caùc neàn vaên hoùa vaø töø ñoù coù truyeàn giaùo. Nhöõng ngöôøi khoâng coâng giaùo ñeán caùc quoác gia caùc vuøng mieàn coù truyeàn thoáng Kitoâ giaùo, taïo ra nhöõng cô hoäi cho tieáp caän vaø trao ñoåi vaên hoùa, môøi goïi Giaùo hoäi ñoùn tieáp, ñoái thoaïi, tham döï, noùi taét laø tình huynh ñeä.[4] Taát caû traøo löu aáy, ngay caû di daân cuûa nhöõng Kitoâ höõu ra ngoaøi coäng ñoaøn Hoäi Thaùnh cuûa hoï, taïo ra nhöõng cuoäc gaëp gôõ nhieàu hôn, ña daïng hôn, thöôøng xuyeân vaø toaøn caàu, caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo khaùc nhau hoâm nay, taïo moät xaõ hoäi nhaân loaïi ña nguyeân moïi caáp ñoä (chuûng toäc, vaên hoùa, toân giaùo).
Loøng thöông xoùt chæ thöïc söï laø haønh ñoäng cuûa tình thöông - baùc aùi khi ñoàng thôøi chuùng ta xaùc tín saâu xa raèng chuùng ta cuõng nhaän ñöôïc loøng thöông xoùt töø nhöõng keû chòu nhaän noù töø chuùng ta. Khía caïnh hai chieàu hoã töông laø khoâng theå thieáu trong thöïc thi loøng thöông xoùt, nhaát laø trong neàn vaên hoùa gaëp gôõ.
Caâu hoûi chia seû vaø thaûo luaän
1. Trong Toâng chieáu "Dung Maïo Loøng Thöông Xoùt" (Soá 20) nhaán maïnh tôùi lôøi Chuùa Gieâsu trích daãn tieân tri "Ta muoán loøng thöông xoùt, chöù khoâng muoán hy leã" (Hs 6,6) coù theå aùp duïng theo nhöõng chieàu kích naøo trong cuoäc soáng cuûa anh chò ?
2. Coäng ñoaøn giaùo xöù, giaùo phaän, # nôi anh chò em di daân ra ñi coù chuaån bò gì cho anh chò em ñeå trôû thaønh ngöôøi loan baùo Tin Möøng veà loøng thöông xoùt?
3. Laøm theá naøo ñeå söï hoäi nhaäp ngöôøi di daân laøm phong phuù cho nhau, môû ra nhöõng con ñöôøng tích cöïc cho coäng ñoaøn, vaø vöôït thaéng nhöõng nguy cô phaân bieät ñoái xöû? (Söù ñieäp Quoác teá Di daân 2016).
4. Anh chò em di daân caûm nghieäm theá naøo veà Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa trong cuoäc soáng cuûa mình, vaø laøm gì ñeå ñem Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa cho tha nhaân?
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Trích Di Cö vaø Ñoâ Thò Hoùa ôû Vieät Nam: Thöïc Traïng, Xu Höôùng vaø Nhöõng Khaùc Bieät, trang 40.
[2] Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, Söù ñieäp Ngaøy Theá giôùi veà Di daân vaø Tò naïn 17.01.2016, "Ngöôøi Di daân vaø Tò naïn chaát vaán chuùng ta: lôøi giaûi ñaùp cuûa Tin möøng veà Loøng Thöông Xoùt".
[3] Ibid.
[4] Cf. Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II, Tñ. Redemptoris Missio 37.
Vaên Phoøng HÑGMVN - UBLBTM