Thöôïng Ñeá Seõ Hoûi
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 200 -
Thaùnh nöõ Maria Goretti, ñoàng trinh, töû ñaïo
Nhöõng Phuùt Cuoái Tha Thöù Ngay Taïi Phaùp Tröôøng
Thaùnh nöõ Maria Goretti ñoàng trinh töû ñaïo - Nhöõng Phuùt Cuoái Tha Thöù Ngay Taïi Phaùp Tröôøng
Bình Minh
(RVA News 06-07-2022) - Taïi Iran vaø moät soá nöôùc Hoài giaùo, "nhöõng phuùt cuoái cuøng" laø giôø phuùt daønh cho gia ñình naïn nhaân vuï gieát ngöôøi ôû beân caïnh keû saùt nhaân tröôùc khi keû ñoù nhaän aùn töû. Gia ñình naïn nhaân cuõng coù söï löïa choïn laø tha thöù cho keû ñaõ gieát ngöôøi. Gia ñình Samereh Alinejad ñaõ maát ñöùa con trai 17 tuoåi yeâu quí khi Abdollah Alinejad ñaõ gieát con hoï baèng moät con dao trong moät traän chieán treân ñöôøng phoá.
Trong thaùng 5 naêm 2014, theo Associated Press khi keû gieát con trai cuûa baø ñaõ ñöùng treân moät chieác gheá treân giaù treo coå, hai tay bò cuøm, thoøng loïng quaây quanh coå. Haøng traêm ngöôøi ñöùng beân ngoaøi coång nhaø tuø ôû moät thò traán mieàn baéc Iran ñeå xem neáu ngöôøi meï, Samereh Alinejad, seõ thöïc hieän quyeàn cuûa mình laø ñaù caùi gheá ra khoûi chaân ñeå thoøng loïng sieát coå teân saùt nhaân. Nhöng sau baûy naêm chæ mô moät ñieàu laø traû thuø, thì trong giaây phuùt cuoái cuøng khi ngöôøi meï naém trong tay cuoäc soáng cuûa keû saùt nhaân thì Alinejad ñaõ tha Bilal Gheisari. Vieäc laøm ñoù ñaõ bieán coâ thaønh moät ngöôøi huøng ôû queâ höông coâ, Royan, treân bôø bieån Caspian, treân caùc ñöôøng phoá treo ñaày baêng roân bieåu döông söï tha thöù cuûa gia ñình coâ. Hai tuaàn sau khi caûnh kòch tính taïi giaù treo coå ñaõ dieãn ra, nhieàu ngöôøi daân ñi qua nhaø ñeå ca ngôïi coâ vaø choàng. (Theo internet)
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán!
Thieàn sö Thích Nhaát Haïnh coù vieát : Tha thöù laø hoa traùi cuûa hieåu bieát. Ñoâi khi, maëc duø ta muoán tha thöù cho moät ngöôøi, ta khoâng theå laøm ñöôïc. Thieän chí muoán tha thöù coù ñaáy, nhöng söï chua chaùt vaø ñau khoå cuõng coøn ñaáy. Vôùi toâi, tha thöù laø keát quaû cuûa söï nhìn saâu vaø hieåu bieát. Vaâng! Khi "nhìn saâu" chuùng ta seõ thaáy tha thöù mang laïi lôïi ích cuûa chính baûn thaân, khoâng phaûi cuûa ngöôøi khaùc. Ñöùc Phaät coù noùi: "Moät ngöôøi neáu töï ñaùy loøng khoâng theå tha thöù cho keû khaùc, thì loøng hoï seõ khoâng bao giôø ñöôïc thanh thaûn." Haõy tha thöù ñeå coù ñöôïc söï bình yeân trong taâm hoàn thay vì ñeå cho chua chaùt vaø ñau khoå gaëm nhaém, aên daàn aên moøn theå xaùc laãn tinh thaàn khieán chuùng ta chaúng theå naøo taâm an thaân laïc.
Tha thöù chöa bao giôø laø ñieàu deã daøng, tha thöù cho keû gaây toån thöông cho mình laø ñieàu vöôït söùc con ngöôøi. "Ñoâi khi, maëc duø ta muoán tha thöù cho moät ngöôøi, ta khoâng theå laøm ñöôïc", laø vì chuùng ta thieáu loøng vò tha. Vò tha chính laø bieát nhöôøng nhòn, chuû ñoäng hoøa giaûi vôùi keû gaây haïi cho mình, thaùo gôõ nuùt thaét cuûa moïi thuø haän vaø böïc töùc trong loøng. Nhöng ñeå hieåu vaø coù ñöôïc taám loøng vò tha thì khoâng phaûi ai cuõng coù maø phaàn lôùn ñeàu qua söï giaùo duïc, traûi nghieäm, qua quaù trình nhaän thöùc vaø reøn luyeän môùi coù. Vì theá "tha thöù laø hoa traùi cuûa söï hieåu bieát". Haõy taän höôûng cuoäc soáng thaät yù nghóa vaø tuyeät vôøi naøy vôùi loøng vò tha laø moät trong nhöõng caùch toát nhaát ñeå yeâu baûn thaân.
Hoâm nay giaùo hoäi möøng kính thaùnh nöõ Maria Goretti ñoàng trinh töû ñaïo. Tuy chæ môùi troøn möôøi hai tuoåi, nhöng thaùnh nöõ Maria Goretti ñaõ coù loøng can ñaûm maïnh meõ ñeå trung kieân vôùi Chuùa vaø baûo veä phaåm giaù cuûa mình, chaáp nhaän bò gieát bôûi moät caäu beù haøng xoùm trong moät vuï cöôõng böùc vaø baïo haønh. Thaùnh nöõ ñaõ neâu göông saùng veà ñöùc khieát tònh, ñaëc bieät laø daønh cho giôùi treû.
Moät di saûn ñaïo ñöùc quyù giaù khaùc maø thaùnh Maria Goretti ñeå laïi cho haäu theá ñoù laø loøng töø bi vaø söï tha thöù." Söï tha thöù maø thaùnh Maria Goretti daønh cho keû ñaõ haï saùt mình ñaõ laøm troå sinh hoa traùi laø söï hoaùn caûi cuûa Alessandro Serenelli, keû ñaõ haõm haïi vaø töôùc ñi maïng soáng cuûa thaùnh nöõ. Alessandro bò tuyeân aùn 30 naêm tuø khoå sai löu ñaøy vì toäi coá saùt. Sau khi thuï aùn, anh ñaõ tìm ñeán nhaø Goretti gaëp baø Assunta, meï cuûa thaùnh nöõ ñeå xin ñöôïc tha thöù. Anh cuõng ñaõ coù maët taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâ-roâ tham döï leã phong thaùnh cuûa Maria Teresa Goretti cuøng vôùi baø Assunta. Sau ñoù, anh ñeán xin laøm lao coâng trong moät tu vieän doøng Phanxico: ñeå soáng cuoäc ñôøi hoaùn caûi vaø ñeàn toäi. Coù theå thaáy raèng, hai pheùp laï ñaõ xaûy ra khi söï tha thöù laøm naûy sinh ôn hoaùn caûi. Khaû naêng tha thöù xuaát phaùt töø aân suûng cuûa Thieân Chuùa vaø söï quaûng ñaïi cuûa moät taâm hoàn thaùnh thieän, lieâm chính ñaõ thuùc ñaåy Maria Goretti noùi nhöõng lôøi naøy: 'Toâi muoán keû gieát toâi cuõng ñöôïc nhö toâi treân Thieân Ñaøng'[1].
Laïy Chuùa, nhôø lôøi caàu baàu cuûa thaùnh Maria Goretti, xin cho chuùng con bieát noi göông thaùnh nöõ soáng ñôøi trong traéng theo caùc baäc soáng khaùc nhau cuûa chuùng con. Ñaëc bieät chuùng con caàu nguyeän cho giôùi treû ngaøy nay ñöøng ñeå thaân theå mình bò loâi cuoán bôûi vaät chaát cuûa chuû nghóa voâ thaàn, chaïy theo loái soáng thöïc duïng, nuoâng chìu duïc voïng baûn thaân nhöng bieát quyù troïng thaân theå mình vì ñoù laø ñeàn thôø cuûa Thieân Chuùa. Amen.
Tieåu söû cuûa Thaùnh Maria Goretti [2]
Thaùnh Maria Goretti sinh ngaøy 16 thaùng 10 naêm 1890 taïi Corinaldo, Italia, vaø qua ñôøi vôùi tö caùch laø vò Thaùnh Ñoàng Trinh Töû Ñaïo ngaøy moàng 06 thaùng 07 naêm 1902 taïi Nettuno, Italia. Khi môùi leân 11 tuoåi, Thaùnh Nöõ ñaõ trôû thaønh naïn nhaân cuûa moät vuï saùt haïi daõ man vì Thaùnh Nöõ quyeát baûo veä söï trinh trong cuûa mình. Vaøo naêm 1950, Maria Goretti ñaõ ñöôïc Ñöùc Pi-oâ XII toân phong leân baäc Hieån Thaùnh.
Cha Meï cuûa Maria Goretti laø oâng Luigi Goretti vaø baø Assunta Carlini. Caû hai ngöôøi ñeàu coù queâ goác taïi Corinaldo, Italia, vaø laø nhöõng noâng daân thuaàn tuùy. Hoï coù taát caû baûy ngöôøi con, vaø Maria Goretti laø ngöôøi con thöù ba. Cuoäc soáng cuûa Maria Goretti, keå töø khi chaøo ñôøi cho tôùi khi coâ bò saùt haïi, ñaõ dieãn ra khoâng khaùc gì cuoäc soáng cuûa haàu heát caùc em beù vuøng noâng thoân Italia cuoái theá kyû 19, ñaàu theá kyû 20: khoâng ñöôïc hoïc haønh taïi tröôøng, khaû naêng ñoïc saùch raát keùm, thaäm chí coøn khoâng thuoäc baûng chöõ caùi, phaûi laøm vieäc trong nhaø vaø treân caùc caùnh ñoàng ngay töø khi tuoåi ñôøi coøn raát nhoû. Khi Maria Goretti qua ñôøi (luùc coâ saép möøng sinh nhaät laàn thöù 12), coâ chæ cao 1.38m, thieáu caân, vaø ñaõ coù trieäu chöùng maéc beänh soát reùt ñang ngaøy moät phaùt trieån.
Vaøo naêm 1897, gia ñình oâng Luigi Goretti chuyeån nôi cö truù töø Corinaldo tôùi Agro Pontino, töùc vuøng ñoàng baèng Pontini. Hoï ñeán ñònh cö taïi laøng Ferriere thuoäc huyeän Nettuno, vaø laïi tieáp tuïc laøm ngheà canh taùc ruoäng vöôøn. Agro Pontino laø moät vuøng ñoàng baèng naèm taïi khu vöïc Ñoâng Nam Roâ-ma, vaø hoài ñoù coù teân laø Paludi Pontine (töùc ñaàm laày Pontini), vì ñoù laø moät khu vöïc ñaàm laày thöôøng xuyeân bò taán coâng bôûi beänh soát reùt. Maõi tôùi nhöõng naêm 30 cuûa theá kyû 20, Mussolini môùi ra leänh phaûi thaùo caïn nöôùc khoûi khu vöïc ñaàm laày ñoù.
Taïi nôi ôû môùi, gia ñình oâng Luigi Goretti ñaõ cuøng vôùi gia ñình Serenelli ñieàu haønh moät hôïp taùc xaõ noâng nghieäp. Nhöng chæ moät naêm sau thoâi thì oâng Luigi Goretti, töùc thaân phuïc cuûa Maria Goretti, ñaõ qua ñôøi vì beänh soát reùt. Vì theá, coâ beù Maria ñaõ phaûi cuøng vôùi meï mình chaêm lo cho gia ñình. Maõi cho tôùi khi Maria leân 11 tuoåi, coâ môùi ñöôïc Xöng Toäi Röôùc Leã laàn ñaàu.
Coøn oâng Serenelli, ngöôøi cuøng ñieàu haønh hôïp taùc xaõ noâng nghieäp noùi treân vôùi gia ñình Luigi Goretti, coù moät ngöôøi con trai teân laø Alexandro Serenelli, lôùn hôn Maria Goretti 5 tuoåi. Caäu ta laø ngöôøi thanh nieân hö hoûng, suoát ngaøy aên chôi neâu loång. Khi Maria Goretti xuaát hieän, caäu ta ñaõ thöôøng xuyeân ñeo ñuoåi vaø gaï gaãm coâ. Nhöng Maria luoân luoân cöï tuyeät tröôùc nhöõng lôøi gaï gaãm cuûa caäu. Vaøo ngaøy moàng 05 thaùng 07 naêm 1902, luùc ñoù Alexandro ñaõ 16 tuoåi, anh ta tìm moïi caùch ñeå cöôõng hieáp coâ beù 11 tuoåi naøy. Khi anh ta xoâng vaøo coâ beù, thì coâ ñaõ coá hoâ leân: "Khoâng ñöôïc, khoâng ñöôïc! Laøm vaäy laø coù toäi ñaáy anh Alexandro aï, anh seõ phaûi sa hoûa nguïc ñaáy!" Khi bò Maria nhaát quyeát töø choái vaø cöï tuyeät, Alexandro caûm thaáy nhuïc nhaõ vaø voâ cuøng töùc giaän, haén ñaõ vôù laáy chieác ñuïc goã vaø ñaâm coâ beù tôùi 14 nhaùt. Tuy nhieân, duø bò ñaâm tôùi 14 nhaùt, nhöng Maria vaãn coøn thoi thoùp. Ngöôøi ta ñaõ mang coâ vaøo beänh vieäc Nettuno. Taïi ñaây, caùc baùc só ñaõ tieán haønh giaûi phaãu khaån caáp cho coâ, nhöng cuoäc giaûi phaãu ñaõ khoâng thaønh coâng. Coâ ñaõ truùt hôi thôû cuoái cuøng vaøo ngaøy hoâm sau, töùc ngaøy moàng 06 thaùng 07 naêm 1902 taïi beänh vieän neâu treân luùc saép böôùc sang tuoåi 12. Khi Maria haáp hoái, coâ ñaõ tha thöù cho keû gieát mình vôùi nhöõng lôøi sau ñaây: "Toâi tha thöù cho anh ta; toâi muoán coù anh ta beân caïnh toâi treân Thieân Ñaøng."
Veà phaàn mình, Alexandro ñaõ bò keát aùn lao ñoäng khoå sai 30 naêm. Theo lôøi keå cuûa nhieàu ngöôøi, anh ta ñaõ toû ra raát hoái haän veà haønh vi cuûa mình. Anh ta ñaõ traûi qua nhieàu thò kieán, vaø trong caùc cuoäc thò kieán ñoù, Maria ñaõ hieän ra vôùi anh ta vaø coøn mang hoa ñeán taëng cho anh ta nöõa. Vaøo dòp Leã Giaùng Sinh naêm 1928, sau 27 naêm lao ñoäng khoå sai, Alexandro ñaõ ñöôïc traû töï do tröôùc thôøi haïn vì anh ta ñaõ caûi taïo raát toát. Ngay khi ñöôïc phoùng thích, anh ta ñaõ töùc toác ñeán gaëp baø Assunta Carlini - thaân maãu cuûa Maria Goretti - ñeå xin baø tha thöù cho haønh vi cuûa mình. Vaø cuõng ngay sau ñoù, anh ta ñaõ gia nhaäp Doøng Thaùnh Phan-xi-coâ, vaø quyeát ñònh soáng ôû baäc Hieán Sinh cuûa Doøng naøy. Thaày Alexandro qua ñôøi trong Doøng Thaùnh Phan-xi-coâ taïi Tu Vieän Macerata vaøo ngaøy moàng 06 thaùng 05 naêm 1970 luùc xaáp xæ 84 tuoåi.
Coøn veà phía Maria Goretti, sau khi qua ñôøi, coâ ñaõ ñöôïc an taùng trong nhaø thôø Nettuno naèm ôû phía Nam thaønh phoá Roâ-ma. Sau khi coâ ñöôïc phong Thaùnh, nhaø thôø naøy ñaõ ñöôïc ñoåi teân theo teân cuûa coâ, ñoù laø Thaùnh Ñöôøng kính Thaùnh Maria Goretti. Caû Ñöùc Phao-loâ VI laãn Ñöùc Gio-an Phao-loâ II ñeàu ñaõ ñeán vieáng Thaùnh Ñöôøng naøy. Trong ngheä thuaät hoäi hoïa, coâ ñöôïc trình baøy vôùi hình aûnh moät coâ beù trong tay caàm boâng hueä vaø caønh laù coï - bieåu töôïng cuûa söï Ñoàng Trinh Töû Ñaïo.
Chaúng bao laâu sau khi Maria Goretti qua ñôøi, nhieàu ngöôøi ñôn thaønh, ñaëc bieät laø caùc noâng daân, ñaõ baét ñaàu toân kính coâ nhö moät vò Thaùnh. Loøng suøng kính daønh cho coâ caøng ngaøy caøng ñöôïc nhaân leân, vaø lôû roä döôùi thôøi Phaùt-xít. Trong thôøi chieán tranh, caû trong cuoäc theá chieán thöù nhaát laãn theá chieán thöù hai, moät vai troø môùi cuûa phuï nöõ trong gia ñình vaø xaõ hoäi ñaõ trôû neân noåi baät, vaø vì theá, maãu göông cuûa Maria Goretti ñaõ ñöôïc Giaùo hoäi söû duïng ñeå taùn döông hình aûnh cuûa phuï nöõ trong vai troø truyeàn thoáng cuûa mình vôùi tö caùch laø nhöõng ngöôøi meï vaø nhöõng ngöôøi noäi trôï taän taâm. Alexandro - keû saùt haïi Maria Goretti - ñaõ laøm chöùng veà coâ vôùi nhöõng lôøi nhö sau: "Toâi khoâng bieát baát cöù ñieàu gì khaùc veà coâ aáy ngoaøi vieäc bieát raèng, coâ laø moät coâ beù toát laønh, ngoan ngoaõn, vaâng lôøi cha meï, kính sôï Thieân Chuùa, nghieâm trang, khoâng nheï daï noâng noåi vaø khoâng thaát thöôøng nhö nhöõng coâ beù khaùc; treân ñöôøng ñi, coâ aáy luoân luoân khieâm toán, nhaõ nhaën, vaø chæ nghó veà chuyeän laøm sao ñeå hoaøn thaønh caùc nhieäm vuï ñöôïc giao."
Vaøo ngaøy 27 thaùng 04 naêm 1947, Ñöùc Giaùo Hoaøng Pi-oâ XII ñaõ toân phong Maria Goretti - "Tôù Nöõ Ñaùng Kính cuûa Thieân Chuùa" -, leân baäc Chaân Phuùc. Trong Thaùnh Leã toân phong Chaân Phuùc cho Maria Goretti, Ñöùc Pi-oâ XII ñaõ giôùi thieäu coâ nhö laø moät yù töôûng ngôøi saùng vaø laø moät maãu göông cuûa söï giöõ mình.
Ngay sau khi Maria Goretti ñöôïc toân phong leân baäc Chaân phuùc, coâ ñaõ thöïc hieän hai pheùp laï chöõa laønh. Pheùp laï thöù nhaát ñöôïc coâ thöïc hieän cho Anna Grossi Musumarra vaøo ngaøy moàng 04 thaùng 05 naêm 1947, vaø pheùp laï thöù hai ñaõ ñöôïc coâ thöïc hieän cho coâng nhaân Giuseppe Cupe vaøo ngaøy moàng 08 thaùng 05 cuøng naêm. Anna Grossi ñaõ phaûi chòu ñöïng côn beänh söng maøng phoåi raát naëng. Moät thaønh vieân trong gia ñình cuûa coâ ñaõ leân ñöôøng ñeán nôi baûo quaûn caùc Thaùnh Tích cuûa Chaân phuùc Maria Goretti. Ngöôøi naøy ñaõ ngaét moät ít laù treân nhöõng ñoùa hoa ñöôïc ñaët treân röông ñöïng caùc Thaùnh Tích cuûa vò Chaân Phuùc, vaø mang nhöõng chieác laù ñoù veà cho beänh nhaân. Beänh nhaân ñaõ tieáp nhaän nhöõng chieác laù ñoù, vaø chæ 24 tieáng ñoàng hoà sau, coâ ñaõ ñöôïc hoaøn toaøn khoûi beänh. Coøn anh Giuseppe Cupi thì laïi bò moät tai naïn: Moät taûng ñaù khaù lôùn ñaõ rôi xuoáng chaân anh khi anh ñang laøm vieäc, vaø vì theá, taát caû baøn chaân cuûa anh ñeàu bò daäp naùt. Anh ñaõ phoù thaùc söï vieäc cho Chaân Phuùc Maria Goretti. Ngay sau ñoù, söï ñau ñôùn ñaõ bieán maát, vaø anh ñaõ coù theå quay trôû laïi nôi laøm vieäc ngay trong ngaøy hoâm ñoù.
Vaøo ngaøy 24 thaùng 06 naêm 1950, sau hôn ba naêm ñöôïc toân phong leân baäc Chaân Phuùc, Maria Goretti ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Pi-oâ XII toân phong leân baäc Hieån Thaùnh. Thaùnh Leã Toân Phong Hieån Thaùnh naøy ñaõ dieãn ra taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâ-roâ vôùi söï tham döï cuûa haøng trieäu tín höõu. Trong soá ñoù coù raát nhieàu nhöõng ngöôøi haønh höông töø xa ñeán, vì naêm 1950 laø Naêm Thaùnh. Thaân maãu cuûa vò Thaùnh, baø Assunta Carlini, luùc ñoù ñaõ 85 tuoåi, cuõng ñaõ hieän dieän trong buoåi Leã Toân Phong Hieån Thaùnh cho con mình, gioáng nhö baø ñaõ tham döï Leã toân Phong Chaân Phuùc cuûa con baø. Thaùnh Leã naøy coù moät ñieàu ñaëc bieät, ñoù laø söï hieän dieän cuûa Thaày Alexandro Serinelli - ngöôøi ñaõ saùt haïi Maria Goretti 48 naêm tröôùc ñoù, nhöng giôø ñaây ñaõ laø Tu Só cuûa Doøng Thaùnh Phan-xi-coâ.
Vaøo naêm 1951, Thaùnh Nöõ Maria Goretti ñaõ ñöôïc Giaùo hoäi ñaët laøm Nöõ Boån Maïng cuûa caùc Hoäi Ñoaøn Ñöùc Maria.
Giaùo hoäi möøng kính Thaùnh nöõ Maria Goretti vaøo ngaøy moàng 06 thaùng 07, töùc ngaøy qua ñôøi cuûa Thaùnh Nöõ, vôùi baäc Leã Nhôù khoâng buoäc.
Phaàn lôùn caùc Thaùnh Tích cuûa Thaùnh Maria Goretti hieän ñang ñöôïc baûo quaûn vaø toân kính taïi Corinaldo, Italia, nôi choân rau caét roán cuûa Ngaøi. Phaàn coøn laïi, goàm hoäp soï vaø xöông tay chaân cuûa Ngaøi, hieän ñang ñöôïc baûo quaûn vaø toân kính taïi Nettuno, Italia, nôi Thaùnh Nöõ truùt hôi thôû cuoái cuøng.
- - - - - - - - - - - -
[1] https://www.vaticannews.va/vi/church/news/2020-07/thanh-nu-maria-goretti...
[2] Tieåu söû cuûa Thaùnh Maria Goretti theo Lm Ña-minh Thieäu O.Cist (Nguoàn: Simon Hoøa Ñaø Laït)