Thöôïng Ñeá Seõ Hoûi
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 195 -
Thaùnh Gioâsaphaùt, Giaùm muïc töû ñaïo
Chieán tranh Ucraina vaø söï hieäp nhaát trong Giaùo hoäi
Thaùnh Gioâsaphaùt, Giaùm muïc töû ñaïo - Chieán tranh Ucraina vaø söï hieäp nhaát trong Giaùo hoäi (1)
Nt. Maria Theùreøse Buøi Thò Minh Thuøy, O.P.
(RVA News 30-06-2022) - Cuoäc chieán tranh xaâm löôïc taïi Ucraina vaãn chöa coù daáu hieäu chaám döùt. Nguyeân nhaân daãn ñeán cuoäc chieán tranh coù leõ raát nhieàu. Hoâm nay, chuùng ta höôùng ñeán thaùnh Gioâsaphaùt moät vò thaùnh xuaát thaân töø Ucraina - moät vò thaùnh chòu töû ñaïo vaøo giai ñoaïn Ucraina cuõng coù nhöõng cuoäc chieán tröôùc ñaây boán theá kyû, xin ngaøi phuø trôï, xin ngaøi chuyeån caàu ñeå Chuùa thöông troâng ñeán ñaát nöôùc - con ngöôøi vaø cuoäc soáng taïi Ucraina.
Thaùnh Gioâsaphaùt sinh khoaûng naêm 1580 ôû Wolodymyr (Ucraina) trong moät gia ñình quùy toäc theo Chính Thoáng giaùo. Ngay töø luùc coøn treû, Gioâsaphaùt ñaõ gaén boù vôùi Giaùo hoäi Ucraina hieäp nhaát vôùi Toøa thaùnh Roâma vaø caùc Ñöùc Giaùo hoaøng. Ngaøi vaøo tu trong doøng cuûa thaùnh Basilioâ, moät doøng tu gaén boù vôùi söï taùi thoáng nhaát vôùi Giaùo hoäi Roâma. Ngaøi tin raèng chæ coù caùc tu só khoå haïnh vaø nhöõng ngöôøi thaám nhuaàn phuïng vuï môùi coù theå ñöa caùc anh em Rutheønes ly khai trôû veà hieäp nhaát vôùi Hoäi thaùnh Coâng giaùo. Ngaøi raát hy sinh, can ñaûm vaø daán thaân coáng hieán cho söï hieäp nhaát naøy cuûa Giaùo hoäi. Töôûng cuõng neân noùi theâm raèng, coù ba thaønh phaàn Kitoâ höõu chính thöùc ôû ñaát nöôùc Ucraina: caùc Kitoâ höõu theo Giaùo hoäi Coâng giaùo Latinh - hôïp nhaát vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng; caùc Kitoâ höõu theo Giaùo hoäi Chính Thoáng Hy Laïp vaø caùc Kitoâ höõu theo Giaùo hoäi Coâng giaùo Hy Laïp. Vì theá, söù vuï phuïc vuï cho söï hieäp nhaát giöõa caùc tín höõu Kitoâ laø ñieàu caàn thieát vaø quan troïng.
Trung thaønh vaø yeâu meán Giaùo hoäi, neân khi Gioâsaphaùt ñöôïc laøm giaùm muïc naêm 1617, ngaøi ñaõ vieát moät khaûo luaän hoä giaùo, trong ñoù ngaøi beânh vöïc söï hieäp nhaát cuûa Hoäi thaùnh. Ngaøi soaïn cuoán Giaùo lyù cô baûn ñeå daïy cho daân chuùng. Ngaøi daán thaân khoâng moûi meät cho vieäc rao giaûng, caûi caùch, toå chöùc caùc Thöôïng Hoäi ñoàng, coâng boá nhöõng saéc leänh cuûa caùc Thöôïng Hoäi ñoàng, vaø cuõng ñöa ra nhöõng hình phaït choáng laïi nhöõng giaùo só baát xöùng. Ngaøi ra söùc höôùng daãn giaùo daân hieåu bieát vaø yeâu meán ñöùc tin Coâng giaùo. Ngaøi toå chöùc nhöõng buoåi caàu nguyeän vaø nhöõng lôùp giaùo lyù nhaèm giuùp daân chuùng soáng thaân maät hôn vôùi Chuùa Gieâsu. Nhöõng hoaït ñoäng caûi caùch cuûa ngaøi ñaõ khôi daäy nhöõng phaûn öùng quyeát lieät cuûa giôùi quyù toäc Rutheønes, vì hoï thaáy hoï bò ñe doaï maát heát nhöõng ñaëc quyeàn cuûa giôùi quyù toäc. Tuy nhieân, caùc quyeàn lôïi cuûa ngöôøi Rutheønes hieäp nhaát vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo thì ñöôïc ngaøi beânh vöïc. Vì theá, giôùi quyù toäc choáng ñoái ngaøi, choáng ñoái vieäc du nhaäp caùc taäp tuïc Coâng giaùo Latinh vaø hoï khoâng thích coù nhöõng thay ñoåi. Cuoäc taán coâng choáng laïi thaùnh Gioâsaphaùt khôûi söï töø giaùo chuû cuûa Gieârusalem; vò naøy ñaõ ñeán Ucraina naêm 1621, oâng ñaõ truyeàn chöùc cho caùc giaùm muïc ly giaùo ôû Rutheønes, laïi coøn lieân keát vôùi thuû töôùng cuûa Lituanieâ choáng laïi thaùnh Gioâsaphaùt.
Nhieät tình vôùi söï hieäp nhaát trong Giaùo hoäi, nhöng thaùnh nhaân bò toá caùo laø phaù hoaïi hoaø bình xaõ hoäi, neân ngaøi ñaõ bò saùt haïi moät caùch raát daõ man ñang khi ngaøi trôû veà nhaø, sau khi tham döï phuïng vuï ôû nhaø thôø lôùn Vitebsk trong moät cuoäc kinh lyù muïc vuï ngaøy 12 thaùng 11 naêm 1623. Thi theå ngaøi bò neùm xuoáng soâng Dvina. Naêm 1867, Gioâsaphaùt ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha Pioâ IX toân phong leân baäc hieån thaùnh.
Cuoäc ñôøi thaùnh Giaùm muïc Gioâsaphaùt qua ñi, nhöng ngaøi ñaõ aûnh höôûng lôùn lao treân daân chuùng vaø haøng giaùo só qua lôøi rao giaûng, caùc taùc phaåm vaø caùch soáng cöông quyeát cuûa ngaøi. Chuyeän keå laïi raèng: Khi nhöõng gia noâ xoâng vaøo nôi ôû cuûa ngaøi, ngaøi noùi vôùi hoï nhöõng lôøi sau ñaây ñeå baûo veä nhöõng ngöôøi trong nhaø ñang bò hoï ñe doïa vaø ñaùnh ñaäp: "Xin Thieân Chuùa ôû vôùi caùc con; nhöng taïi sao caùc con laïi haønh haï caùc toâi tôù cuûa cha? Neáu coù ñieàu gì choáng laïi cha, thì naøy cha ñaây." Ngay tröôùc khi cheát, luùc saép söûa ngaõ guïc döôùi löôõi ñao vaø buùa cuûa keû baïo taøn, ngaøi coøn noùi vôùi caùc keû thuø: "Caùc anh gheùt toâi ñeán cheát ñöôïc, nhöng toâi luoân oâm aáp anh em trong loøng toâi, vaø toâi vui loøng cheát vì anh em." Nhöõng lôøi ngaøi noùi theå hieän söï xaùc tín cuûa ngaøi raèng: ñieàu giuùp hôïp nhaát moïi ngöôøi khoâng phaûi laø ñieàu laøm chia reõ hoï.
Ngöôøi ta ñaõ mieâu taû thaùnh Gioâsaphaùt laø "ngöôøi baûo trôï loãi laïc nhaát vaø cao quyù nhaát cho daân toäc Slavô phöông Ñoâng," ngöôøi coù ôn goïi "taùi laäp söï hieäp nhaát Kitoâ giaùo treân toaøn theá giôùi." Öôùc gì ngöôøi treû cuõng hoïc nôi thaùnh nhaân loøng yeâu meán Giaùo hoäi, luoân luoân coù tinh thaàn nhieät taâm xaây döïng Giaùo hoäi moät loøng moät yù, ñaëc bieät laø coù tinh thaàn hieäp nhaát caùc Kitoâ cho duø soáng ôû baát cöù nôi ñaâu, trong baát cöù vai troø gì...
Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ cho thaùnh Gioâsaphaùt can ñaûm anh duõng choáng laïi caùc beø phaùi gaây chia reõ Giaùo hoäi. Chuùa cuõng ñaõ cho thaùnh Gioâsaphaùt nhieät taâm xaây döïng Giaùo hoäi trong tinh thaàn vaâng phuïc hieäp nhaát. Xin Chuùa khôi daäy nôi caùc baïn treû tinh thaàn thaùnh thieän, vaø söï nhieät taâm vì Chuùa vaø vì Hoäi thaùnh.
Nt. Maria Theùreøse Buøi Thò Minh Thuøy, O.P.
- - - - - - - - -
(1) Baøi ñoïc 2, Baøi ñoïc Kinh Saùch ngaøy 26/12 Leã thaùnh Steâphanoâ. Laáy ñöùc aùi laøm vuõ khí.