Thöôïng Ñeá Seõ Hoûi
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 114 -
Khoâng Xeùt Ñoaùn Ñeå Khoûi Bò Xeùt Xöû
Khoâng Xeùt Ñoaùn Ñeå Khoûi Bò Xeùt Xöû.
Nt. Rosa Leâ Ngoïc Thuøy Trang, MTGCQ
(RVA News 24-03-2022) - Coù moät ngöôøi laùi buoân chuyeân ñi mua baùn, trao ñoåi caùc loaïi ñoà coå. OÂng coù moät thoùi quen raát kyø laï ñoù laø baát cöù ai baùn moùn ñoà naøo duø ñuùng laø ñoà coå hay chæ laø haøng giaû, oâng cuõng ñeàu vui veû thu mua ñaøng hoaøng chöù khoâng heà xem xeùt hay nhaän ñònh baûn chaát cuûa chuùng nhö theá naøo, vaø oâng cuõng khoâng heà toû ra khoù chòu vôùi nhöõng ngöôøi khaùch khoù tính, thieáu löông thieän. Baát cöù ai trong vuøng cuõng coù theå ñeán mua baùn vôùi oâng baát keå giaù trò nhöõng moùn ñoà maø hoï coù. Do vaäy maø oâng coù raát nhieàu khaùch haøng vaø nhöõng cuoäc mua baùn cuûa hoï ñeàu raát nhanh choùng vaø vui veû.
Moät ngaøy kia, sau khi trao ñoåi haøng hoùa vôùi moät thöông nhaân khaùc, oâng ñaõ bò ngöôøi ñoù toá caùo leân nhaø vua raèng oâng laø moät keû buoân gian baùn doái. Nhaø vua ñaõ cho lính ñeán baét oâng giaûi vaøo trieàu ñeå xeùt xöû. Khi ñöôïc hoûi vì sao laïi baùn ñoà giaû nhö vaäy? Ngöôøi laùi buoân aáy thaønh thaät traû lôøi:
- Thöa ñöùc vua, khi mua nhöõng moùn ñoà cuûa ngöôøi ta baùn cho mình, toâi khoâng heà xeùt ñoaùn chuùng laø ñoà thaät hay giaû. Toâi cuõng khoâng vì vaäy maø xeùt ñoaùn ngöôøi baùn ñoà cho mình laø ngöôøi toát hay xaáu ñeå töø choái hoï. Toâi cöù mua vaø baùn theo nhöõng gì mình coù, döïa treân meänh giaù maø ngöôøi ta muoán, mieãn laø moïi ngöôøi ñeàu vui veû ñeán vaø ñi chöù khoâng coù yù löøa doái ai caû. Xin ñöùc vua haõy roäng loøng tha thöù cho toâi.
Nghe xong nhöõng lôøi ñoù cuûa ngöôøi laùi buoân, nhaø vua tuyeân boá:
- Moät ngöôøi buoân baùn maø khoâng heà ñeå taâm xeùt ñoaùn nhöõng moùn ñoà vaø caû ngöôøi trao ñoåi mua baùn vôùi mình duø hoï laø ngöôøi khoâng toát thì khoâng phaûi bò xeùt xöû moät ñieàu gì caû.
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán,
Xeùt ñoaùn laø moät haønh vi raát phoå bieán, ñeán möùc trôû thaønh moät thoùi quen cuûa con ngöôøi. Theo caùch hieåu thoâng thöôøng, xeùt ñoaùn laø söï ñaùnh giaù döïa treân vieäc xem xeùt nhöõng ñoái töôïng naøo ñoù theo tính chuû quan, kinh nghieäm hay tröïc giaùc cuûa con ngöôøi. Coù leõ ai trong chuùng ta cuõng coù ít nhieàu thoùi quen haønh xöû naøy khi tieáp xuùc vôùi ngöôøi xung quanh hay khi ñoái dieän vôùi nhieàu vaán ñeà trong cuoäc soáng haèng ngaøy. Coù khi vöøa tieáp xuùc vôùi ai ñoù duø chæ laàn ñaàu tieân, qua nhöõng aùnh maét, cöû chæ, haønh vi vaø vaøi lôøi noùi cuûa ngöôøi ñoù, chuùng ta coù theå xeùt ñoaùn ngay ñoù laø ngöôøi chaân thaønh hay thieáu chaân thaønh, coù loøng vò tha hay tham lam, ích kyû... Vaø coù luùc theo kinh nghieäm cuûa mình, chuùng ta vaãn coù theå nhaän dieän ñöôïc tính chaát toát xaáu, thaät giaû cuûa nhieàu söï vaät vaø söï vieäc. Tuy nhieân, coù nhieàu luùc vieäc "xem maët baét hình dong" cuõng ñem ñeán cho chuùng ta nhieàu phieàn toaùi vì nhöõng keát luaän voäi vaøng vaø sai laàm raát tai haïi.
Trong cuoäc soáng haèng ngaøy, vieäc xeùt ñoaùn laø ñieàu heát söùc caàn thieát khi ñöôïc thöïc hieän döïa treân söï quan saùt kyõ caøng, keát hôïp vôùi nhöõng cô sôû vaø döõ lieäu vöõng chaéc, xaùc thöïc. Vieäc xeùt ñoaùn nhö vaäy ñem ñeán cho chuùng ta moät söï caån troïng, vaø nhieàu luùc giuùp chuùng ta traùnh ñöôïc nhöõng ruûi ro hay thieät haïi naøo ñoù veà phöông dieän vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn hay tình caûm. Traùi laïi, vieäc xeùt ñoaùn ñöôïc thöïc hieän khi khoâng coù cô sôû chaéc chaén vaø thieáu nhöõng thoâng tin chuaån xaùc seõ taïo neân trong taâm theá chuùng ta söï ngôø vöïc, loaïi tröø vaø gaây ra nhöõng hieåu laàm, maát maùt laøm toån thöông tha nhaân vaø chính mình.
Duø theá naøo ñi nöõa thì vieäc xeùt ñoaùn thöôøng xuaát phaùt töø moät söï deø daët vaø ngôø vöïc naøo ñoù. "Tin hay khoâng tin laø chaáp nhaän hay töø choái". Choïn thaùi ñoä tin ñeå ñoùn nhaän ñöôïc nhieàu hôn hay ñöùng veà phía khoâng daùm ñaët nieàm tin ñeå roài maát nhieàu thöù? Tin vaø khoâng tin, beân naøo thì naëng hôn, beân naøo thì nheï trong nhöõng choïn löïa cuûa chuùng ta trong moãi ngaøy soáng? Ngöôøi laùi buoân trong caâu chuyeän beân treân ñaõ choïn tòn nhöõng ngöôøi cuøng mua baùn, trao ñoåi haøng hoùa vôùi mình neân oâng khoâng heà xeùt ñoaùn baát cöù ñieàu gì trong nhöõng cuoäc mua baùn. Muïc ñích cuûa oâng chính laø ñem laïi nieàm vui cho ngöôøi khaùc vaø chính baûn thaân oâng cuõng caûm thaáy coõi loøng ñöôïc hoàn nhieân vaø traøn ñaày nieàm vui. Chính vì khoâng bieát xeùt ñoaùn maø oâng ñaõ khoâng bò nhaø vua phaùn xeùt vaø ñöôïc traû töï do.
"Ñöøng xeùt ñoaùn, ñeå khoûi bò Thieân Chuùa xeùt ñoaùn" (Mt 7, 1) laø bí quyeát maø Chuùa Gieâsu ñaõ trao cho chuùng ta ñeå nhaän ñöôïc söï khoan hoàng vaø dung thöù cuûa Thieân Chuùa veà nhöõng loãi phaïm cuûa mình. Ngöôøi cuõng caûnh baùo tröôùc cho chuùng ta raèng: "Caùc con xeùt ñoaùn theá naøo thì cuõng bò Thieân Chuùa xeùt ñoaùn nhö vaäy; vaø caùc con ñong baèng ñaáu naøo thì Thieân Chuùa cuõng ñong cho caùc con baèng ñaáu aáy" (Mt 7, 2). Chuùng ta caàu xin Chuùa ban ôn giuùp chuùng ta loaïi tröø thaùi ñoä xeùt ñoaùn ñaày tieâu cöïc ñoái anh chò em xung quanh ñeå nhôø bieát khoan dung vôùi anh chò em, chuùng ta cuõng nhaän ñöôïc söï khoan dung cuûa Thieân Chuùa.
Laïy Chuùa, ai trong chuùng con cuõng coù nhöõng loãi laàm, thieáu soùt trong ñôøi mình. Xin daïy chuùng con bieát xeùt ñoaùn tha nhaân theo caùch thöùc ñaày bao dung vaø nhaân laønh cuûa Chuùa ñeå loaïi tröø ñi thoùi doø xeùt, bôùi moùc loãi laàm vaø xeùt ñoaùn anh chò em xung quanh. Amen.
Nt. Rosa Leâ Ngoïc Thuøy Trang, MTGCQ