Chöông trình
Giaùo Lyù Theâm Söùc naêm thöù nhaát
Lm. Leâ Quang Uy
cuøng vôùi moät soá thaày Hoïc Vieän Ña-minh Goø Vaáp bieân soaïn
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Baøi 8
Thieân Chuùa Noùi Vôùi Daân Ngöôøi
Qua Caùc Ngoân Söù
I. Khôûi Ñieåm:
1. Keå truyeän:
Moät buoåi chieàu, coù moät löõ khaùch ngheøo tìm ñeán tröôùc moät dinh thöï naèm ôû ven moät khu röøng ñeå xin troï qua ñeâm vì lôõ ñoä ñöôøng. Khoâng ngôø ñaây laïi laø nôi nghæ chaân sau nhöõng chuyeán ñi saên cuûa moät nhaø quyù toäc giaøu coù nhöng noåi tieáng laø heát söùc keo kieät ích kyû. Theá laø ñích thaân chuû nhaø ra xua ñuoåi khoâng thöông tieác: “Ñaây laø dinh thöï cuûa ta chöù khoâng phaûi laø nhaø troï maø ai muoán vaøo ôû cuõng ñöôïc!”
Caùnh cöûa ñoùng xaäp laïi ngay. Nhöng ngöôøi khaùch laï vaãn kieân nhaãn ñaäp cöûa maõi cho ñeán khi nhaø quyù toäc laïi phaûi ra môû cöûa quaùt thaùo to tieáng. Ngöôøi khaùch vaãn töø toán ñeà nghò: “Thöa ngaøi, xin ngaøi bình tónh bôùt giaän, xin pheùp cho toâi hoûi ngaøi 3 caâu, neáu nhö ngaøi laø moät ngöôøi thoâng minh traû lôøi ñöôïc thì toâi seõ xin ñi khoûi ñaây ngay!"
Nhaø quyù toäc noåi maùu töï aùi neân nhaän lôøi, vaãn chaéc maåm mình seõ thaéng. Ngöôøi khaùch baét ñaàu hoûi caâu thöù nhaát: “Ai ñaõ ôû trong dinh thöï naøy tröôùc ngaøi ?” Nhaø quyù toäc traû lôøi ñöôïc ngay: “Cha ta ñaõ ôû ñaây chöù ai?” Ngöôøi khaùch laïi hoûi caâu thöù hai: “Theá ai ñaõ ôû ñaây tröôùc oâng thaân sinh cuûa ngaøi?” Nhaø quyù toäc ngaån ngô khoâng bieát traû lôøi theá naøo, vì cha con oâng ta chæ môùi laøm chuû toøa dinh thöï naøy sau khi ngöôøi chuû quyù toäc tröôùc ñaây ñaõ bò phaù saûn roài töï töû cheát ñaõ raát laâu.
Ñeán ñaây thì ngöôøi khaùch môùi noùi: “Neáu vaäy thì cha ngaøi vaø caû ngaøi nöõa, cuõng chæ laø nhöõng ngöôøi khaùch troï ôû ñaây trong moät thôøi gian naøo ñoù, roài ñeán moät ngaøy chính ngaøi cuõng phaûi nhöôøng laïi cho moät chuû nhaân khaùc. Hoùa ra caùi dinh thöï nguy nga naøy cuõng chaúng khaùc gì moät thöù quaùn troï...”
Ngöôøi khaùch laï nhaän ra ñaõ coù söï ñaùnh ñoäng saâu xa nôi nhaø quyù toäc, oâng ta ngoû lôøi: “Vì vaäy, toâi thaønh thaät khuyeân ngaøi ñöøng quaù phung phí tieàn baïc ñeå laøm ñeïp vaø chæ bo bo giöõ laáy cho rieâng mình moät caùi quaùn troï taïm bôï choùng qua nhö theá naøy. Ngöôïc laïi, toâi nghó ngaøi neân côûi môû taám loøng ñeå giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo khoå vaø cô nhôõ thieáu thoán. Vaø nhö theá, chính laø ngaøi ñaõ bieát chuaån bò söûa soaïn cho moät choã ôû vónh cöûu ñôøi sau treân Nöôùc Trôøi...”
2. Ñaët caâu hoûi hoäi thoaïi:
- Nhaø quyù toäc giaøu coù laø con ngöôøi nhö theá naøo? (OÂng ta soáng quaù ích kyû vaø keo kieät, khoâng bieát giuùp ñôõ khaùch lôõ ñoä ñöôøng)
- Caâu truyeän khoâng keå heát, nhöng haõy thöû ñoaùn xem sau ñoù oâng ta seõ thay ñoåi ra sao? (OÂng ta seõ nhaän ra loãi laàm cuûa mình, môøi khaùch laï vaøo nhaø, vaø töø ñoù veà sau, oâng ta seõ soáng vò tha baùc aùi hôn).
- Ngöôøi khaùch laï ñaõ döïa vaøo ñaâu ñeå phaân tích giaûng giaûi cho nhaø quyù toäc? (OÂng ta ñaõ döïa vaøo Lôøi Chuùa)
- Vaäy chuùng ta coù theå goïi ngöôøi khaùch laï aáy laø moät vò söù giaû ñöôïc Chuùa sai ñeán ñeå caûnh tænh nhaø quyù toäc khoâng? Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc goïi nhöõng ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa choïn ñeå laøm söù giaû noùi Lôøi Chuùa cho Daân cuûa Ngaøi laø caùc vò Ngoân Söù)
- Hoâm nay, caùc em seõ hoïc veà caùc Ngoân Söù ñöôïc Thieân Chuùa sai ñeán vôùi Daân Ít-ra-en trong Cöïu Öôùc.
3. Taäp haùt:
Baøi “Vò Ngoân Söù” (Saùch Giaùo Lyù Theâm Söùc taäp 1, trang 28)
4. Ñoïc Lôøi Chuùa:
Coù theå chuaån bò tröôùc, môøi moät em trong lôùp coù gioïng ñoïc toát ñeå ñoùng vai Ngoân Söù Gieâ-reâ-mi-a, coøn Giaùo Lyù Vieân ñoùng vai Chuùa trong ñoaïn Saùch Gieâ-reâ-mi-a sau ñaây (Gr 1, 5 - 9):
Coù lôøi Ñöùc Chuùa phaùn vôùi toâi raèng: "Tröôùc khi cho ngöôi thaønh hình trong daï meï, Ta ñaõ bieát ngöôi. Tröôùc khi ngöôi loït loøng meï, Ta ñaõ thaùnh hoaù ngöôi, Ta ñaët ngöôi laøm ngoân söù cho chö daân." Nhöng toâi thöa: "OÂi! Laïy Ñöùc Chuùa laø Chuùa Thöôïng, con ñaây coøn quaù treû, con khoâng bieát aên noùi!" Ñöùc Chuùa phaùn vôùi toâi: "Ñöøng noùi ngöôi coøn treû! Ta sai ngöôi ñi ñaâu, ngöôi cöù ñi; Ta truyeàn cho ngöôi noùi gì, ngöôi cöù noùi. Ñöøng sôï chuùng, vì Ta ôû vôùi ngöôi ñeå giaûi thoaùt ngöôi"... Roài Ñöùc Chuùa giô tay chaïm vaøo mieäng toâi vaø phaùn: "Ñaây Ta ñaët lôøi Ta vaøo mieäng ngöôi...”
5. Khai trieån baèng hoäi thoaïi:
- Moãi thôøi ñaïi, moãi hoaøn caûnh, nhaát laø nhöõng luùc khoù khaên, Thieân Chuùa vaãn choïn vaø sai caùc söù giaû cuûa Ngaøi ñeán ñeå caûnh tænh nhöõng loãi laàm, vaø soi saùng cuûng coá Loøng Tin cuûa daân Ít-ra-en trong Cöïu Öôùc. Hoï ñöôïc goïi laø caùc vò Ngoân Söù (tröôùc ñaây quen goïi laø caùc vò Tieân Tri).
- Caùc em coù theå keå teân moät soá caùc vò Ngoân Söù maø caùc em ñaõ nghe bieát khoâng? (Môøi caùc em beân nam, roài laïi môøi beân nöõ, moãi beân thi ñua keå teân caùc Ngoân Söù caùc em bieát, ví duï: EÂ-li-a, EÂ-li-seâ-oâ, A-moát, OÂ-seâ, Na-than, I-sai-a ñeä nhaát, Mi-kha, Gieâ-reâ-mi-a, EÂ-gieâ-ki-en, I-sai-a ñeä nhò, Ma-la-khi... Sau moãi vò ñöôïc neâu, Giaùo Lyù Vieân coù theå vieát teân vò aáy leân baûng, toùm taét moät chuùt veà cuoäc ñôøi, hoaëc keå laïi moät lôøi noùi cuûa vò aáy...)
- Caùc Ngoân Söù ñeà caäp vôùi moïi ngöôøi veà 2 chuyeän chính: Thöù nhaát, haõy toân thôø moät mình Thieân Chuùa vaø yeâu thöông moïi ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi ngheøo khoù vaø baát haïnh. Thöù hai, loan baùo Ôn Ñöùc Ñoä cuûa Thieân Chuùa seõ ñöôïc thöïc hieän nhôø moät Ñaáng Cöùu Theá (chính laø Ñöùc Gieâ-su cuûa Taân Öôùc seõ ñeán sau naøy).
- Caùc Ngoân Söù ñaõ noùi laïi Lôøi Chuùa moät caùch thaúng thaén vaø maïnh meõ, neân hoï thöôøng bò daân chuùng baïc ñaõi xua ñuoåi, bò caùc vua baét bôù.
II. Ñích Ñieåm vaø Xaùc Tín:
Coù theå ñoïc cho caùc em cheùp vaøo vôû hoïc phaàn toaùt yeáu sau ñaây:
Thieân Chuùa luoân yeâu thöông Daân Ngaøi. Ngaøi ñaõ choïn vaø sai caùc Ngoân Söù ñeán noùi vôùi Daân Ít-ra-en ñeå giuùp hoï mau saùm hoái quay veà, hoaëc ñeå hoï ñöôïc vöõng loøng caäy troâng qua moïi thöû thaùch.
III. Taâm Tình:
Môøi caùc em ñöùng leân, daãn vaøo baàu khí caàu nguyeän. Giaùo Lyù Vieân caàu nguyeän thay cho caùc em: Caùm ôn Chuùa Cha ñaõ göûi Ñöùc Gieâ-su laø vò Ngoân Söù toái cao vaø cuoái cuøng ñeán vôùi nhaân loaïi chuùng con. Xin cho chuùng con bieát vaâng nghe Lôøi Ngöôøi qua caùc baøi hoïc Giaùo Lyù, qua Tin Möøng trong Thaùnh Leã, qua caùc lôøi daïy doã cuûa cha meï, thaày coâ...
IV. Thöïc Haønh:
Töï choïn vaø cheùp vaøo vôû moät lôøi daïy doã cuûa Chuùa Gieâ-su, vaø coá gaéng ñem ra thöïc haønh trong ñôøi soáng, ví du moät trong caùc caâu sau ñaây:
- Veà söï caàu nguyeän: “Ai xin thì seõ ñöôïc, ai tìm thì seõ thaáy, ai goõ cöûa thì seõ môû cho” (Lc 11, 9).
- Veà söï khieâm toán: “Ai naâng mình leân seõ bò haï xuoáng, ai haï mình xuoáng seõ ñöôïc naâng leân” (Lc 14, 11).
- Veà tinh thaàn phuïc vuï: “Thaày ñeán ñeå phuïc vuï, chöù khoâng phaûi ñeå ñöôïc phuïc vuï” (Mc 10, 41).
- Veà tình yeâu thöông: “Anh em haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông anh em” (Ga 15, 12).
V. Sinh Hoaït:
Cho caùc em chôi troø chôi “Ngoân Söù Baûo Thì Laøm”. Quaûn troø ñoùng vai Ngoân Söù hoâ: “Toâi baûo ñöùng!” Moïi ngöôøi phaûi ñöùng. Quaûn troø baát ngôø khoâng noùi “Toâi baûo” maø chæ hoâ: “Ngoài xuoáng!”, nhöõng ai lôõ ngoài xuoáng thì seõ bò phaït sau khi troø chôi ñaõ keát thuùc. Cöù theá quaûn troø cöù ñoåi haønh ñoäng vaø khaåu leänh ngaøy moät nhanh cho ñeán khi coù ñöôïc khoaûng 10 em bò phaït thì chuyeån sang troø chôi phaït.
Lm. Leâ Quang Uy
cuøng vôùi moät soá thaày caùc Doøng vaø caùc Tu Hoäi ñang theo hoïc taïi Hoïc Vieän Lieân Doøng ôû Ña-minh Goø Vaáp bieân soaïn döïa theo taäp saùch Giaùo Lyù Theâm Söùc cuûa cha Phaïm Ñöùc Tuaán, ñaëc traùch Muïc Vuï Thieáu Nhi cuûa Toång Giaùo Phaän Saøigoøn.
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 78 naêm 2002)