Suy Nghó Vaø Hoïc Hoûi Veà Gia Ñình - Ñeà Taøi IX
Gia Ñình Laø Trung Taâm
Vaø Nguoàn Phaùt Sinh Thieän Haûo Xaõ Hoäi
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
I. Nhaäp Ñeà:
“Gia ñình laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi” laø ñeà taøi thöù 9 trong loaït 12 ñeà taøi maø Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Gia Ñình ñeà nghò cho chuùng ta suy tö vaø trao ñoåi veà Gia ñình. Coù leõ caùch ñaët teân ñeà taøi hôi khoù hieåu. YÙ muoán noùi laø gia ñình coù moái töông quan chaët cheõ vôùi xaõ hoäi.
Chuùng ta bieát Toâng Huaán "Ñôøi Soáng Gia Ñình" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an Phao-loâ 2 ñaõ ñöa ra boán boån phaän cuûa gia ñình Ki-toâ höõu thì boån phaän thöù ba laø “Gia ñình Ki-toâ höõu tham gia vaøo vieäc phaùt trieån xaõ hoäi” (ÑSGÑ, 43 - 48).
Vaäy hoâm nay chuùng ta seõ cuøng nhau tìm hieåu:
- Theá naøo laø “Thieän haûo xaõ hoäi”?
- Noùi “Gia ñình laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi” laø coù yù noùi gì?
- Gia ñình Ki-toâ höõu coù theâm ñoäng löïc vaø yù nghóa gì môùi ñeå trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi?
- Ñeå trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi, gia ñình Ki-toâ höõu phaûi laøm gì?
- Ñeå gia ñình trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi, Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi phaûi laøm gì cho gia ñình?
II. Trình Baøy:
1. Theá naøo laø “Thieän haûo xaõ hoäi”?
“Thieän haûo xaõ hoäi” hay “thieän ích xaõ hoäi” ñoàng nghóa vôùi moät töø ñöôïc nhieàu ngöôøi duøng hôn, laø “coâng ích” (bien commun). Ñoù laø taát caû moïi ñieàu kieän, moïi tieän nghi veà vaät chaát vaø tinh thaàn (vaên hoùa, xaõ hoäi, giaùo duïc, chính trò, moâi sinh vaø toân giaùo) maø moät xaõ hoäi con ngöôøi coù ñöôïc nhôø söï ñoùng goùp cuûa moïi coâng daân, moïi gia ñình vaø moïi toå chöùc trong xaõ hoäi aáy. Thí duï: ñöôøng xaù, caàu coáng, ñieän nöôùc, caùc ngaønh ngheä thuaät, caùc phöông tieän truyeàn thoâng (baùo chí, phim aûnh, phaùt thanh truyeàn hình), beänh vieän, tröôøng hoïc, nhaø maùy...
Caùc thaønh phaàn xaõ hoäi ñoùng goùp vaøo vieäc xaây döïng coâng ích baèng nhieàu caùch khaùc nhau: tröôùc heát laø baèng söï coáng hieán lao ñoäng vaø taøi naêng, keá ñeán laø baèng vieäc noäp thueá qua lao ñoäng, saûn xuaát, dòch vuï, buoân baùn sau cuøng laø baèng söï daâng hieán cuûa caûi tieàn baïc cuûa nhöõng con ngöôøi coù loøng haûo taâm, töø thieän.
2. Noùi "Gia ñình laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi" coù yù noùi gì?
Tröôùc heát, noùi "Gia ñình laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi" coù nghóa laø: giöõa gia ñình vaø xaõ hoäi, coù moái töông quan chaët cheõ: “Gia ñình ñöôïc Ñaáng Taïo hoùa ñaët laøm nguoàn goác vaø neàn taûng cho xaõ hoäi con ngöôøi”, neân gia ñình trôû thaønh “teá baøo ñaàu tieân vaø soáng ñoäng cuûa xaõ hoäi”. (Saéc Leänh veà Toâng Ñoà Giaùo Daân, 11; ÑSGÑ, 42).
Vaø “Gia ñình coù nhöõng lieân heä chaët cheõ vaø soáng ñoäng vôùi xaõ hoäi vì gia ñình laøm neàn taûng cho xaõ hoäi vaø khoâng ngöøng tieáp söùc cho xaõ hoäi baèng vieäc phuïc vuï söï soáng: chính giöõa loøng gia ñình ñaõ sinh ra caùc coâng daân, vaø chính trong gia ñình maø caùc coâng daân aáy laàn ñaàu tieân thöïc taäp caùc nhaân döùc xaõ hoäi, laø sinh hoàn cho sinh hoaït vaø söï phaùt trieån xaõ hoäi” (ÑSGÑ, 42)
Keá ñeán, noùi "Gia ñình laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi" coù nghóa laø: thieän haûo xaõ hoäi gaén lieàn vôùi gia ñình vaø xuaát phaùt töø ñoù. Thaät vaäy thieän haûo xaõ hoäi laø do con ngöôøi taïo neân. Maø gia ñình laø tröôøng hoïc ñaàu tieân giaùo duïc con ngöôøi vaø cung caáp cho con ngöôøi kinh nghieäm hieäp thoâng vaø chia seû, laøm neàn taûng cho söï ñoùng goùp cuûa con ngöôøi vaøo thieän haûo xaõ hoäi sau naøy, nhö Toâng huaán Ñôøi soáng gia ñình khaúng ñònh:
“Chính kinh nghieäm hieäp thoâng vaø chia seû phaûi laø ñaëc ñieåm cho ñôøi soáng thöôøng nhaät cuûa gia ñình, vaø taïo neân phaàn thieát yeáu vaø caên baûn maø gia ñình ñoùng goùp cho xaõ hoäi... Caùc töông quan giöõa nhöõng phaàn töû trong coäng ñoàng gia ñình ñöôïc phaùt trieån döôùi döï thuùc ñaày vaø höôùng daãn cuûa luaät “cho khoâng” baèng caùch kính troïng vaø vun troàng nôi moïi ngöôøi cuõng nhö nôi moãi ngöôøi, yù thöùc veà phaåm giaù con ngöôøi nhö nguoàn giaù trò duy nhaát, cuï theå hoùa trong söï ñoùn tieáp noàng nhieät, gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi, quaûng ñaïi saün saøng phuïc vuï voâ vò lôïi vaø töông trôï saâu xa... Nhö vaäy, phaùt huy söï hieäp thoâng ñích thöïc giöõa nhöõng ngoâi vò coù traùch nhieäm trong gia ñình trôû thaønh vieäc thöïc taäp caên baûn vaø khoâng theà thay theá ñöôïc cho ñôøi soáng xaõ hoäi, moät göông maãu vaø laø moät khích leä cho caùc töông quan coäng ñoàng môû roäng, ñöôïc ñaùnh daàu baèng caùc ñöùc tính: kính troïng, coâng baèng, yù thöùc ñoái thoaïi, tình yeâu.
“Baèng caùch aáy gia ñình laøm neân caùi noâi vaø phöông tieän höõu hieäu nhaát ñeå nhaân baûn hoùa vaø ngoâi vò hoùa xaõ hoäi: chính gia ñình hoaït ñoäng caùch ñoäc ñaùo vaø saâu xa cho coâng cuoäc kieán taïo theá giôùi, giuùp ñem laïi moät ñôøi soáng thöïc söï nhaân ñaïo, caùch rieâng laø baûo toàn vaø truyeàn ñaït caùc nhaân ñöùc vaø caùc “giaù trò” (ÑSGÑ, 43).
Sau cuøng noùi "Gia ñình laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi" coøn coù nghóa laø ñoái vôùi xaõ hoäi, gia ñình chaúng nhöõng coù vai troø xaõ hoäi: “Gia ñình duø bieät laäp hay keát thaønh hieäp hoäi, ñeàu coù theå vaø phaûi daán thaân cho nhieàu coâng cuoäc phuïc vuï xaõ hoäi, caùch rieâng la lo cho nhöõng ngöôøi ngheøo vaø cho nhöõng ngöôøi vaø hoaøn caûnh maø caùc toå chöùc töø thieän vaø cöùu teá coâng coäng khoâng theå lo heát ñöôïc” maø coøn coù vai troø chính trò nöõa: “Vai troø xaõ hoäi cuûa gia ñình coøn ñöôïc môøi goïi dieãn taû ñöôùi hình thöùc can thieäp chính trò: chính caùc gia ñình laø nhöõng keû ñaàu tieân phaûi laøm sao ñeå caùc luaät leä vaø cô cheá cuûa nhaø nöôùc khoâng nhöõng khoâng laøm toån thöông caùc quyeàn lôïi vaø boån phaän cuûa gia ñình, nhöng coùn naâng ñôõ baûo veä chuùng moät caùch tích cöïc” (ÑSGÑ, 44).
Chuùng ta ñaõ bieát: muïc ñích chính cuûa chính trò laø xaây döïng thieän haûo xaõ hoäi hay coâng ích. Moãi khi gia ñình ñoùng vai troø chính trò cuûa mình ñoái vôùi xaõ hoäi laø ñeå giuùp xaõ hoäi ñaït ñöôïc thieän haûo lôùn hôn vaø ñích thöïc hôn.
3. Gia ñình Ki-toâ höõu coù theâm ñoäng löïc vaø yù nghóa gì môùi ñeå trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi?
Moâ hình kieåu maãu cuûa moïi coäng ñoaøn laø Coäng ñoaøn tín höõu ñaàu tieân trong Coâng vuï Toâng ñoà, trong ñoù moïi ngöôøi yeâu thöông, ñoaøn keát, töông trôï laãn nhau ñeå cuøng nhau phuïng söï Thieân Chuùa: “Caùc tín höõu chuyeân caàn nghe caùc Toâng ñoà giaûng daïy, hieäp thoâng vôùi nhau, tham döï leã beû baùnh vaø caàu nguyeän khoâng ngöøng...” “Taát caû caùc tín höõu hôïp nhaát vôùi nhau vaø ñeå moïi söï laøm cuûa chung. Hoï ñem baùn ñaát ñai cuûa caûi, laáy tieàn chia cho moãi ngöôøi tuøy theo nhu caàu...” “Hoï ñoàng taâm nhaát trí, ngaøy ngaøy chuyeân caàn ñeán Ñeàn Thôø. Khi laøm leã beû baùnh taïi tö gia, hoï duøng böõa vôùi loøng ñôn sô vui veû. Hoï ca tuïng Thieân Chuùa, vaø ñöôïc toaøn daân thöông meán. Vaø Chuùa cho coäng ñoaøn moãi ngaøy coù theâm nhöõng ngöôøi ñöôïc cöùu ñoä” (Cv 2, 42. 44 - 47).
AÂn suûng vaø traùch nhieäm cuûa gia ñình Ki-toâ höõu ñem laïi ñoäng löïc vaø yù nghóa môùi cho gia ñình Ki-toâ höõu trong vieäc trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi: “Vai troø xaõ hoäi ñoäc ñaùo cuûa moïi gia ñình cuõng laø vai troø xaõ hoäi cuûa gia ñình Ki-toâ höõu, nhöng theo moät danh hieäu môùi meû vaø ñaëc bieät hôn, vì gia ñình naøy ñöôïc bí tích Hoân phoái thieát laäp. Khi ñaûm nhaän thöïc taïi nhaân loaïi cuûa tình yeâu vôï choàng trong moïi chieàu kích, Bí tích Hoân phoái laøm cho ñoâi baïn vaø cha meï Ki-toâ höõu coù klhaû naêng soáng ôn goïi Giaùo Daân -vaø ñoù laø traùch nhieäm cuûa hoï- vaø do ñoù coù khaû naêng “tìm kieám Nöôùc Thieân Chuùa caùch chính xaùc qua vieäc quaûn trò caùc thöïc taïi traàn theá maø hoï ñang xeáp ñaët theo yù Thieân Chuùa” (Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi, 31; ÑSGÑ, 47)
4. Ñeå trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi, caùc gia ñình Ki-toâ höõu phaûi laøm gì?
Ñeå trôû thaønh "trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi", ñieàu ñaàu tieân gia ñình phaûi coù laø yù thöùc maïnh meõ vaø saâu saéc veà vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi vaø chính trò cuûa mình. Vai troø vaø traùch nhieäm aáy, moät ñaøng do chính Thieân Chuùa ñaõ trao cho gia ñình khi ñaët gia ñình laø nguoàn goác vaø neàn taûng cuûa xaõ hoäi, ñaøng khaùc ñöôïc Giaùo Hoäi caäy nhôø vì khoâng coù gia ñình, Giaùo Hoäi khoâng theå thaâm nhaäp vaøo moâi tröôøng ñaëc bieät naøy vaø laøm cho xaõ hoäi trôû thaønh Vöông Quoác cuûa Thieân Chuùa ñöôïc.
Moãi thaønh vieân vaø caû gia ñình phaûi taïo yù thöùc cho mình vaø cho nhau baèng vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa, hoïc hoûi Giaùo Lyù vaø Giaùo Huaán Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi vaø quan taâm ñeán nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi chung quanh, nhaát laø cuûa ngöôøi ngheøo.
Tieáp ñeán gia ñình phaûi moãi ngaøy moät daán thaân hôn vaøo vieäc bieán ñoåi vaø thaêng tieán xaõ hoäi veà moïi maët: kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa, chính trò, toân giaùo, taâm linh vaø moâi sinh, baèng lao ñoäng chaân tay vaø trí oùc, baèng caùch laøm cho caùc luaät leä, cô cheá xaõ hoäi coù nhieàu tính nhaân baûn vaø daân chuû hôn. Laøm nhö theá laø gia ñình ñoùng vai troø laøm muoái men vaø aùnh saùng cuûa gia ñình Ki-toâ höõu vaø xaây döïng Nöôùc Thieân Chuùa treân traàn gian vaäy. Vì vaán ñeà xaõ hoäi laø cuûa moïi ngöôøi vaø vì nhöõng noã löïc caù nhaân khoâng theå ñem laïi keát quaû mong muoán, neân gia ñình Ki-toâ höõu phaûi lieân keát vôùi caùc gia ñình khaùc - löông cuõng nhö giaùo - vaø vôùi caùc toå chöùc xaõ hoäi coù muïc ñích beânh vöïc quyeàn con ngöôøi vaø phaùt trieån xaõ hoäi ñeå taïo neân söùc maïnh caàn thieát.
Coøn phaûi nhaán maïnh ñeán boån phaän cuûa cha meï Ki-toâ höõu trong vieäc giaùo duïc con caùi veà vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi vaø chính trò cuûa mình, veà yù thöùc coâng daân vaø nhöõng nhaân ñöùc xaõ hoäi theo tinh thaàn Ki-toâ giaùo.
5. Ñeå gia ñình trôû thaønh trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi, Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi phaûi laøm gì cho caùc gia ñình?
a. Vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Giaùo hoäi toaøn caàu:
Chuùng ta thaáy Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâ-ma vaø caùch rieâng Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an Phao-loâ 2 luoân ñi tieân phong trong vieäc beânh vöïc caùc gia ñình. Chuùng ta keå ra ñaây moät soá söï vieäc noåi baät: taïi giaùo trieàu Vatican coù Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Gia Ñình (nhö moät Boä cuûa Giaùo Hoäi Trung Öông) ñaëc traùch veà caùc vaán ñeà gia ñình; Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Gia Ñình (1980); Toâng Huaán Ñôøi soáng Gia ñình (1981); caùc hoäi nghò vaø caùc cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc gia ñình; caùc taøi lieäu veà gia ñình; caùc phaùt bieåu cuûa Ñaïi Dieän Giaùo Hoäi ôû Vatican, ôû Dieãn Ñaøn Lieân Hieäp Quoác vaø ôû caùc hoäi nghò quoác teá khaùc. Ñaëc bieät ngaøy 25.11.1983, Toøa Thaùnh ñaõ coâng boá Baûn Hieán Chöông veà Nhöõng Quyeàn cuûa Gia Ñình, trong ñoù neâu 14 quyeàn maø nhöõng quyeàn quan troïng nhaát ñöôïc keå ra döôùi ñaây:
- Quyeàn ñöôïc hieän höõu vaø ñöôïc phaùt trieån trong tö theá cuûa gia ñình (quyeàn laäp gia ñình).
- Quyeàn ñöôïc töï do keát hoân vôùi ngöôøi mình yeâu.
- Quyeàn quyeát ñònh veà soá con caùi.
- Quyeàn ñöôïc soáng töø giaây phuùt ñaàu tieân cho ñeán giaây phuùt cuoái cuøng.
- Quyeàn giaùo duïc con caùi.
- Quyeàn toàn taïi vaø phaùt trieån.
- Quyeàn soáng theo xaùc tín toân giaùo.
- Quyeàn thi haønh chöùc naêng xaõ hoäi vaø chính trò.
- Quyeàn ñöôïc höôûng moät chính saùch gia ñình thoûa ñaùng.
- Quyeàn ñöôïc höôûng moät cheá ñoä xaõ hoäi vaø kinh teá xöùng ñaùng.
- Quyeàn coù moät choã ôû thích hôïp.
- Quyeàn ñöôïc di truù vaø ñöôïc ñoái xöû toát ñeïp. (ÑSGÑ, 46).
b. Vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Giaùo hoäi Vieät Nam:
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ nhieàu laàn leân tieáng veà gia ñình trong nhöõng dòp hoäi nghò thöôøng nieân nhöõng naêm vöøa qua. Caùch rieâng trong hoäi nghò thöôøng nieân naêm nay, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ coâng boá Thö Muïc Vuï veà Hoân Nhaân vaø Gia Ñình, ngaøy 11.10.2002. Vieäc maø moïi ngöôøi moïi gia ñình coù quyeàn troâng chôø laø caùc Giaùo Phaän vaø caùc Giaùo Xöù thöïc hieän nhöõng ñieàu ñaõ ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam hoaïch ñònh trong Thö Muïc Vuï noùi treân. Cuï theå:
ÔÛ caáp Giaùo Phaän coù 5 coâng vieäc nhö sau:
1. Xaùc ñònh Hoân Nhaân vaø Gia Ñình laø öu tieân trong ñöôøng höôùng Muïc Vuï 2003 cuûa Giaùo Phaän.
2. Hình thaønh Vaên phoøng Muïc Vuï veà Hoân Nhaân vaø Gia Ñình trong Giaùo Phaän.
3. Soaïn thaûo moät chöông trình Giaùo Lyù hoân nhaân.
4. Ñaøo taïo moät ñoäi nguõ Giaùo Lyù vieân vöõng vaøng.
5. Keâu goïi söï coäng taùc cuûa Giaùo Daân coù khaû naêng chuyeân moân veà caùc ngaønh coù lieân quan tôùi ñôøi soáng Hoân Nhaân vaø Gia Ñình.
ÔÛ caáp Giaùo Xöù cuõng coù 5 coâng vieäc nhö sau:
1. Toå chöùc caùc lôùp hoïc hoûi veà Hoân Nhaân vaø Gia Ñình, khoâng chæ cho nhöõng ngöôøi saép böôùc vaøo ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình maø cho caû nhöõng ngöôøi ñang soáng ñôøi soáng gia ñình. Lyù do laø noäi dung vaø thôøi gian daønh cho lôùp / khoùa Chuaån Bò Hoân Nhaân Gia Ñình raát haïn cheá, khoâng theå coi ñoù laø ñuû cho söï giaùo duïc gia ñình veà caùc laõnh vöïc nhaân baûn vaø taâm linh.
2. Môøi goïi söï coäng taùc cuûa Giaùo Daân chuyeân moân caùc ngaønh coù lieân quan tôùi Hoân Nhaân vaø Gia Ñình.
3. Ñaøo taïo moät ñoäi nguõ Giaùo Lyù Vieân vöõng vaøng.
4. Thaønh laäp boä phaän chuyeân traùch veà gia ñình naèm trong Ban Muïc Vuï Giaùo Xöù.
5. Toå chöùc caùc sinh hoaït Muïc Vuï Gia Ñình vaøo nhöõng dòp thuaän lôïi.
c. Vai troø vaø traùch nhieäm cuûa xaõ hoäi:
Neáu gia ñình coù vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi vaø chính trò ñoái vôùi xaõ hoäi thì xaõ hoäi cuõng coù traùch nhieäm ñoái vôùi gia ñình. Traùch nhieäm ñoù laø gia ñình phaûi phuïc vuï gia ñình: “Töông quan chaët cheõ giöõa gia ñình vaø xaõ hoäi moät ñaøng ñoøi hoûi gia ñình phaûi môû roäng vaø tham tham gia vaøo xaõ hoäi cuõng nhö tham gia vaøo vieäc phaùt trieån xaõ hoäi, ñaøng khaùc laïi ñoøi xaõ hoäi khoâng ñöôïc thieáu soùt trong boån phaän cuûa mình laø toân troïng va thaêng tieán gia ñình”.
Cuï theå laø: “Xaõ hoäi vaø ñuùng hôn nöõa laø quoác gia phaûi nhìn nhaän raèng gia ñình laø "moät xaõ hoäi ñöôïc höôûng moät quyeàn lôïi rieâng bieät vaø öu tieân" do ñoù trong nhöõng gì lieân heä giöõa quoác gia vaø gia ñình, quoác gia coù nghóa vuï phaûi theo ñuùng nguyeân taéc hoã trôï gia ñình... Quoác gia khoâng ñöôïc töôùc maát nhöõng traùch nhieäm maø gia ñình coù theå töï mình chu toaøn moät caùch toát ñeïp..., traùi laïi phaûi heát söùc taïo ñieàu kieän thuaän lôïi vaø khôi ñoäng nhöõng saùng kieán coù traùch nhieäm cuûa gia ñình..., phaûi cung öùng cho caùc gia ñình moïi söï trôï giuùp - veà kinh teá, xaõ hoäi, giaùo duïc, chính trò, vaên hoùa - maø caùc gia ñình caàn ñeå hoaøn thaønh caùc nghóa vuï moät caùch thaät söï nhaân baûn” (ÑSGÑ, 45).
III. Keát Luaän:
Coù nhaän xeùt laø ngöôøi vaø gia ñình Coâng Giaùo Vieät Nam coøn yeáu keùm trong yù thöùc veà vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi vaø chính trò cuûa mình ñoái vôùi xaõ hoäi vaø trong xaõ hoäi. Tình traïng aáy do nhieàu nguyeân nhaân, vöøa chuû quan vöøa khaùch quan. Nguyeân nhaân chuû quan laø vieäc giaùo duïc ñöùc tin chöa toaøn boä khi vieäc daïy Giaùo Lyù nhaán maïnh ñeán caùch soáng ñaïo trong nhaø thôø nhieàu hôn laø caùch soáng ñaïo ngoaøi xaõ hoäi.
Thaät ra thì vieäc daïy Giaùo Lyù neáu coù nhaéc ñeán vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi cuûa Ki-toâ höõu thì laïi chæ ñeà caäp ñeán nhöõng vieäc coù tính xaõ hoäi nhö cöùu trôï ngöôøi ngheøo, giuùp ñôõ ngöôøi taøn taät... chöù chöa ñeà cao traùch nhieäm thay ñoåi tình traïng vaø cô cheá xaõ hoäi baát coâng, ñaøn aùp, boùc loät. Nguyeân nhaân khaùch quan laø hoaøn caûnh xaõ hoäi vaø chính trò khoâng cho pheùp ngöôøi vaø caùc gia ñình Coâng Giaùo chu toaøn moät soá nhieäm vuï xaõ hoäi vaø chính trò cuûa mình. Caû hai nguyeân nhaân ñeàu thuùc ñaåy chuùng ta phaûi daán thaân nhieàu vaø tích cöïc hôn nöõa ñeå thay ñoåi tình traïng hieän nay.
IV. Chia Seû:
OÂng baø anh chò haõy chia seû vôùi nhau nhöõng noã löïc maø gia ñình mình ñaõ thöïc hieän ñeå chu toaøn vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi vaø chính trò cuûa gia ñình mình... OÂng baø anh chò haõy chia seû vôùi nhau caùch mình giaùo duïc con caùi ñeå giuùp chuùng trôû thaønh nhöõng coâng daân göông maãu.
V. Thöïc Haønh:
Moïi thaønh vieân vaø caû gia ñình tích cöïc tham döï caùc sinh hoaït toå daân phoá, ñoaøn ñoäi, giôùi, cöùu trôï, xoùa ñoùi giaûm ngheøo, taïo coâng aên vieäc laøm, choáng teä naïn xaõ hoäi, xaây döïng tình ñoaøn keát lieân ñôùi... trong khu vöïc soáng cuûa gia ñình, ñeå chu toaøn vai troø vaø traùch nhieäm xaõ hoäi vaø chính trò cuûa gia ñình Ki-toâ höõu cuûa mình.
Gs. Nguyeãn Vaên Noäi
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 99, naêm 2003)