Suy Nghó Vaø Hoïc Hoûi Veà Gia Ñình - Ñeà Taøi V
Söï Thaùnh Thieän Cuûa Gia Ñình Ki-toâ Höõu
Nhaèm Phuïc Vuï Tin Möøng
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
I. Nhaäp Ñeà:
Trong thö göûi caùc tham döï vieân Hoäi Nghò Giaùo Daân Chaâu AÙ laàn thöù hai, hoïp taïi Trung Taâm Muïc Vuï Baan Phu Waan, Sampran, Bangkok (Thaùi Lan) töø ngaøy 19 ñeán 24.3.2001, Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an Phao-loâ 2 coù lôøi nhaén nhuû aân caàn tha thieát nhö sau:
“Vôùi loøng nhieät thaønh môùi caùc con phaûi taùi khaùm phaù ôn goïi neân thaùnh cuûa heát moïi Ki-toâ höõu laø yeáu toá neàn taûng cuûa söù ñieäp maø Coâng Ñoàng Vatican 2 ñaõ ban taëng caùc con (Xem Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi "AÙnh saùng muoân daân", chöông 5). Ñoøi hoûi neân thaùnh phaûi laø muïc tieâu haøng ñaàu trong chöông trình soáng ñôøi Ki-toâ höõu. Ñoøi hoûi aáy baét nguoàn töø caùc Bí Tích Khai Taâm Ki-toâ giaùo. Caùc con yù thöùc veà thaùch ñoá phaûi soáng ôn goïi ñaëc thuø cuûa Giaùo Daân trong Giaùo Hoäi vaø trong theá giôùi vôùi tinh thaàn traùch nhieäm cao hôn bao giôø heát (Xem Toâng Thö "Khôûi ñaàu thieân nieân kyû môùi", 46). Do baûn chaát, ôn goïi aáy coù lieân quan vôùi hoaøn caûnh cuûa Ki-toâ höõu trong theá giôùi: trong gia ñình, xaõ hoäi, moâi tröôøng laøm vieäc, hoïc haønh, baïn beø vaø giaûi trí (Xem Toâng Huaán "Ki-toâ höõu Giaùo Daân", 15). Ñoái vôùi caùc tín höõu Giaùo Daân ñôøi soáng “thöôøng ngaøy” trôû thaønh nôi gaëp gôõ ñaëc bieät - coù söùc thaùnh hoùa - vôùi tình yeâu cuûa Ñöùc Ki-toâ... Naêm Thaùnh 2000 ñaõ ñaùnh daáu söï khôûi ñaàu cuûa moät Muøa Rao Giaûng Tin Möøng Môùi laø moät Coâng Trình ñoøi hoûi phaûi coù ñôøi soáng thaùnh thieän troïn veïn neáu muoán thaønh coâng. Chaâu AÙ caàn nhöõng ngöôøi Giaùo Daân thaùnh thieän!”
Theo vaên maïch cuûa böùc thö thì söï thaùnh thieän cuûa Giaùo Daân vaø cuûa gia ñình Ki-toâ höõu laø heát söùc caàn thieát cho vieäc loan baùo Rao Giaûng Tin Möøng ôû Chaâu AÙ cuõng nhö ôû baát cöù nôi naøo treân theá giôùi.
Hoâm nay chuùng ta seõ xem xeùt ñeà taøi thöù naêm trong loaït 12 ñeà taøi veà Gia Ñình laø: “Söï thaùnh thieän cuûa gia ñình Ki-toâ höõu nhaèm phuïc vuï Tin Möøng”. Vaäy chuùng ta seõ cuøng nhau laàn löôït tìm hieåu caùc vaán ñeà sau ñaây: Gia ñình Ki-toâ höõu coù theå neân thaùnh ñöôïc khoâng? Theá naøo laø moät gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän”? Laøm theá naøo ñeå gia ñình Ki-toâ höõu trôû neân thaùnh thieän? Söï thaùnh thieän cuûa gia ñình Ki-toâ höõu phuïc vuï Tin Möøng nhö theá naøo?
II. Trình Baøy:
1. Gia ñình Ki-toâ höõu coù theå neân thaùnh ñöôïc khoâng?
Quan nieäm thoâng thöôøng cuûa Giaùo Daân noùi chung vaø cuûa caùc ngöôøi laøm choàng laøm vôï, laøm cha laøm meï noùi rieâng:
Haàu heát Giaùo Daân Vieät Nam ñeàu cho raèng söï thaùnh thieän chæ daønh rieâng cho baäc tu trì laø caùc linh muïc vaø tu só nam nöõ, chöù Giaùo Daân laøm sao maø neân thaùnh cho noåi? Theo hoï, ñôøi soáng Giaùo Daân vaø nhaát laø ñôøi soáng gia ñình vôùi traêm thöù nhieâu kheâ, traàn tuïc... chaúng coù chuùt gì laø cao sang, laø thaùnh thieän caû. Vì theá nhöõng lôøi nhaén nhuû cuûa Chuùa Gieâ-su trong Phuùc AÂm nhö “Caùc con haõy neân troïn laønh nhö Cha treân trôøi laø Ñaáng troïn laønh” hay giaùo huaán cuûa Coâng Ñoàng Vatican 2 trong chöông 5 Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi, lieân quan ñeán ôn goïi neân thaùnh cuûa moïi Ki-toâ höõu, döôøng nhö chöa thaâm nhaäp saâu vaøo nhaän thöùc vaø taâm hoàn ngöôøi Giaùo Daân.
Ngoaøi ra ngöôøi Giaùo Daân coøn theâm ñònh kieán vaø maëc caûm veà boån phaän vaø khaû naêng neân thaùnh cuûa ngöôøi soáng ñôøi gia ñình vì thaáy trong lòch phuïng vuï cuûa Giaùo Hoäi, chaúng maáy khi nghe ñeán Leã Kính Thaùnh Giaùo Daân, nhaát laø thaùnh ñaõ töøng laøm choàng laøm vôï, laøm cha laøm meï. Toaøn laø caùc Thaùnh Ñoàng Trinh vaø caùc Thaùnh Hieån Tu. Theá thì laøm theá naøo maø ngöôøi laøm choàng laøm vôï coù theå neân thaùnh hieån tu vaø ñoàng trinh cô chöù? Phaûi chaêng vì yù thöùc veà thöïc traïng “khoâng bình thöôøng” aáy trong Giaùo Hoäi maø ngaøy Chuùa Nhaät 21.10.2001 vöøa qua, Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an Phao-loâ 2 ñaõ long troïng naâng caëp vôï choàng ngöôøi YÙ laø OÂng Luigi vaø Baø Maria Beltrame Quattrocchi leân haøng Chaân Phöôùc? Leã nghi toân phong Chaân Phöôùc truøng vôùi dòp kyû nieäm 20 naêm ban haønh Toâng Huaán “Ñôøi Soáng Gia Ñình” vaø cuõng laø Ngaøy Theá Giôùi Truyeàn Giaùo laàn thöù 75.
Ñaây laø laàn ñaàu tieân trong lòch söû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, moät ñoâi vôï choàng ñöôïc naâng leân haøng AÙ Thaùnh vaøo cuøng moät ngaøy. Hoï neân thaùnh vì ñaõ chu toaøn tôùi möùc ñoä anh huøng cuoäc soáng hoân nhaân thöôøng nhaät. Ba trong soá boán ngöôøi con cuûa OÂng Baø ñaõ hieän dieän trong thaùnh leã toân phong Chaân Phöôùc. Ñoù laø Linh muïc Tarcisio, tröôûng nam, 96 tuoåi vaø Linh Muïc Paolino. Doøng Trappist, laø ngöôøi con thöù ba, 93 tuoåi, vaø ngöôøi con gaùi uùt, baø Enrichetta, 88 tuoåi. Chæ thieáu ngöôøi con thöù hai laø Nöõ Tu Maria Cecilia, qua ñôøi naêm 1993, höôûng thoï 85 tuoåi).
Laéng nghe vaø tìm hieåu Lôøi Chuùa:
“Sau ñoù, Ngöôøi (Ñöùc Gieâ-su) ñi xuoáng cuøng vôùi cha meï, trôû veà Na-da-reùt vaø haèng vaâng phuïc caùc ngaøi. Rieâng meï Ngöôøi thì haèng ghi nhôù taát caû nhöõng ñieàu aáy trong loøng. Coøn Ñöùc Gieâ-su thì ngaøy caøng khoân lôùn vaø ñöôïc Thieân Chuùa cuõng nhö moïi ngöôøi thöông meán” (Lc 2, 51 - 52).
Hai caâu Phuùc AÂm ngaén nguûi heù môû cho chuùng ta thaáy ñôøi soáng thaùnh thieän cuûa gia ñình Na-da-reùt: Ñöùc Ma-ri-a vaø Thaùnh Giu-se (tuy khoâng ñöôïc nhaéc ñeán, nhöng chuùng ta coù theå hieåu nhö theá maø khoâng sôï sai) soáng moät ñôøi noäi taâm saâu saéc, luoân bieát chieâm nieäm nhöõng vieäc kyø dieäu maø Thieân Chuùa ñaõ laøm cho gia ñình mình vaø cho daân toäc Ít-ra-en.
Ñöùc Meï vaø Thaùnh Giu-se chu toaøn traùch nhieäm laøm meï laøm cha ñoái vôùi con laø Chuùa Gieâ-su töùc boån phaän nuoâi naáng vaø giaùo duïc con neân ngöôøi con thaûo cuûa Thieân Chuùa vaø höõu ích cho xaõ hoäi. Coøn Chuùa Gieâ-su thì soáng troïn ñaïo laøm con trong vaâng phuïc cha meï.
Trong quaù trình tröôûng thaønh, nhôø coâng cha meï, Chuùa Gieâ-su ñaõ phaùt trieån caùch haøi hoøa: vöøa veà theå xaùc (lôùn), vöøa veà tinh thaàn (khoân: theo nghóa Thaùnh Kinh: nghóa laø coù khaû naêng phaân bieät ñieàu naøo ñeïp loøng Thieân Chuùa vaø ñieàu naøo khoâng maø thöïc thi), vöøa veà moái töông quan maät thieát vôùi Thieân Chuùa vaø moái giao haûo toát ñeïp vôùi moïi ngöôøi xung quanh (ñöôïc Thieân Chuùa vaø moïi ngöôøi thöông meán). Ñoù laø söï thaùnh thieän cuûa gia ñình Na-da-reùt laø göông maãu cho taát caû moïi gia ñình.
2. Theá naøo laø gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän?
Gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän laø gia ñình coù moái töông quan maät thieát vôùi Thieân Chuùa vaø ñoàng thôøi coù moái töông quan yeâu thöông haøi hoøa vôùi tha nhaân vaø moâi tröôøng xung quanh. Muoán coù hai moái töông quan aáy, gia ñình phaûi daønh nhieàu yeâu thöông, söï quan taâm vaø thôøi gian cho Chuùa cuõng nhö cho tha nhaân, phaûi laáy Chuùa vaø tha nhaân laøm ñoái töôïng yeâu thöông vaø phuïc vuï cuûa mình. Gia ñình aáy khoâng soáng kheùp kín, ích kyû maø môû roäng vaø quaûng ñaïi theo tinh thaàn Chuùa Ki-toâ.
Noùi caùch khaùc, gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän laø gia ñình chu toaøn boån phaän cuûa mình trong Giaùo Hoäi vaø trong xaõ hoäi. Cuï theå vaø quan troïng nhaát laø boån phaän beânh vöïc vaø phaùt trieån Söï Soáng vaø Tình Yeâu laø quaø taëng lôùn nhaát maø Thieân Chuùa ban cho gia ñình mình vaø caùc gia ñình khaùc. Keá ñeán vôï, choàng, cha meï vaø con caùi: ai naáy chu toaøn boån phaän laøm vôï, laøm choàng, laøm cha meï, laøm con caùi cuûa mình, theo göông Meï Ma-ri-a, Thaùnh Giu-se vaø Chuùa Gieâ-su ôû Na-da-reùt.
Cuõng coù theå hieåu moät caùch khaùc laø gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän laø gia ñình soáng vôùi Chuùa vaø soáng theo Chuùa. Moät gia ñình soáng vôùi Chuùa vaø soáng theo Chuùa thì seõ khoâng chaïy theo tieàn baïc, giaàu sang, quyeàn löïc, laïc thuù vaø khoâng laøm noâ leä cho caùc theá löïc ñen toái cuûa ma quyû, theá gian vaø xaùc thòt. Traùi laïi gia ñình aáy seõ soáng yeâu thöông, khieâm nhöôøng, ñôn sô, thanh thoaùt, tin töôûng phoù thaùc vaøo Chuùa nhö Chuùa Gieâ-su ñaõ daïy trong Phuùc AÂm.
3. Laøm theá naøo ñeå gia ñình Ki-toâ höõu trôû neân thaùnh thieän?
Tröôùc chuû ñeà thöù naêm naøy, chuùng ta ñaõ suy nghó, caàu nguyeän, chia seû vaø thöïc haønh theo boán chuû ñeà:
- Gia ñình tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng,
- Gia ñình Ki-toâ höõu laø chöùng nhaân cuûa Giao Öôùc Vöôït Qua,
- Gia ñình laø Trung taâm cuûa Phuùc AÂm hoùa,
- Gia ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia.
Neáu chuùng ta ñaõ noã löïc theå hieän nhöõng tính chaát cuûa gia ñình theo boán chuû ñeà treân laø chuùng ta ñaõ laøm cho gia ñình mình neân thaùnh thieän. Nghóa laø neáu gia ñình duøng moïi phöông theá ñeå ñoùn nhaän Tin Möøng caùch saâu saéc vaø loan baùo Tin Möøng caùch tích cöïc, neáu hai vôï choàng, cha meï vaø con caùi soáng vaø laøm chöùng cho Tình Yeâu Thaäp Giaù, neáu moïi ngöôøi vaø caû gia ñình laø “thöøa taùc vieân” cuûa coâng cuoäc Phuùc AÂm hoùa, hay neáu gia ñình theå hieän ñaày ñuû tính Giaùo Hoäi trong ñôøi soáng cuûa mình, thì gia ñình ñaõ vaø ñang trôû neân thaùnh thieän.
Muoán gia ñình neân thaùnh thì gia ñình Ki-toâ höõu phaûi chaêm lo vieäc hoïc hoûi vaø soáng theo Luaät Phuùc AÂm vaø giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi. Luaät Phuùc AÂm laø Meán Chuùa yeâu ngöôøi: Meán Chuùa treân heát moïi söï vaø yeâu ngöôøi nhö yeâu chính baûn thaân mình. Giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi laø sieâng naêng caàu nguyeän, laõnh nhaän caùc Bí Tích vaø soáng caùc Bí Tích aáy trong gia ñình vaø ngoaøi xaõ hoäi töùc soáng yeâu thöông, phuïc vuï vaø laøm göông saùng cho nhau vaø cho ngöôøi xung quanh. Ñeå neân thaùnh, gia ñình Ki-toâ höõu khoâng theå khoâng coi troïng caùc phöông theá truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi sau ñaây:
- Sieâng naêng caàu nguyeän (chöù khoâng chæ laø ñoïc kinh),
- Tích cöïc tham döï vaø soáng caùc Bí Tích, nhaát laø Bí Tích Thaùnh Theå vaø Hoân Phoái,
- Chuyeân chaêm hoïc hoûi, suy nieäm vaø thöïc haønh Lôøi Chuùa,
- Tónh taâm,
- Thöïc haønh baùc aùi phuïc vuï tha nhaân.
4. Söï thaùnh thieän cuûa gia ñình Ki-toâ höõu phuïc vuï Tin Möøng nhö theá naøo?
“Höõu xaï töï nhieân höông”, caâu noùi aáy noùi leân tính laây lan, toûa saùng cuûa ñôøi soáng thaùnh thieän cuûa moät ngöôøi hay moät gia ñình. Nhö Ñöùc Gio-an Phao-loâ 2 ñaõ nhaén nhuû caùc tham döï vieân Hoäi Nghò Giaùo Daân chaâu AÙ laàn thöù hai taïi Thaùi Lan vaøo thaùng 3 naêm 2001 söï thaùnh thieän cuûa Giaùo Daân vaø cuûa gia ñình Ki-toâ höõu laø toái caàn thieát cho coâng cuoäc Loan Baùo Tin Möøng taïi Chaâu AÙ ngaøy nay.
- Phuïc vuï Tin Möøng trong chính gia ñình mình:
Tröôùc heát söï thaùnh thieän cuûa gia ñình phuïc vuï Tin Möøng ôû trong chính gia ñình mình. Tin Möøng khoâng coøn laø lyù thuyeát, laø nguyeân taéc giaùo ñieàu nöõa maø laø thöïc teá ai naáy caûm nhaän ñöôïc. Khi ñoù moïi ngöôøi soáng trong bình an, haïnh phuùc vaø thuaän hoøa vôùi nhau. Moïi ngöôøi giuùp ñôõ laãn nhau, chia seû vôùi nhau vöøa nhö nhöõng ngöôøi ruoät thòt vöøa nhö nhöõng con caùi cuûa Chuùa.
- Phuïc vuï Tin Möøng taïi ñòa baøn daân cö vaø xaõ hoäi:
Keá ñeán, söï thaùnh thieän cuûa gia ñình phuïc vuï Tin Möøng taïi ñòa baøn daân cö trong ñoù gia ñình sinh soáng vì “Lôøi noùi lung lay, göông baøy loâi cuoán”. Nhöõng ngöôøi xung quanh seõ nhaän ra ôû gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän moät neùt gì ñoäc ñaùo, raát khaùc vôùi caùc gia ñình khaùc. Khi ñoù moïi ngöôøi soáng xung quanh seõ thaân thieän côûi môû vaø thích keát thaân vôùi gia ñình. Vaø Tin Möøng Chuùa ñöôïc thaåm thaáu vaøo caùc taâm hoàn nhöõng ngöôøi soáng gaàn vaø coù dòp tieáp caän vôùi gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän.
- Phuïc vuï Tin Möøng trong coäng ñoaøn giaùo xöù vaø Giaùo Hoäi:
Sau cuøng, söï thaùnh thieän cuûa gia ñình seõ taùc ñoäng ñeán caùc gia ñình khaùc trong coäng ñoaøn giaùo xöù. Caùc thaønh vieân cuûa gia ñình, khi tham gia sinh hoaït hoäi ñoaøn hay giôùi seõ ñoùng goùp vaøo vieäc naâng cao chaát löôïng Phuùc AÂm nôi nhöõng ngöôøi cuøng hoäi, cuøng giôùi. Ngoaøi ra caùc Ôn Goïi Linh Muïc, Tu Só vaø Toâng Ñoà Giaùo Daân cuõng thöôøng chi xuaát phaùt töø caùc gia ñình ñaïo ñöùc thaùnh thieän. Neân moät gia ñình Ki-toâ höõu thaùnh thieän coøn coù theå ñoùng goùp cho coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng cuûa Giaùo Hoäi moät caùch hieäu quaû nöõa.
III. Keát Luaän:
Moät ñaøng neân thaùnh khoâng coát ôû vieäc thöïc hieän nhöõng vieäc phi thöôøng maø chæ coát ôû vieäc thöïc hieän nhöõng vieäc bình thöôøng, nhöng moät caùch phi thöôøng, nhö Thaùnh Teâ-reâ-xa Haøi Ñoàng Gieâ-su ñaõ soáng vaø ñaõ truyeàn bí quyeát ñôn giaûn aáy laïi cho chuùng ta. Ñaøng khaùc ngöôøi hay gia ñình Ki-toâ höõu neân thaùnh khoâng phaûi vì hay cho mình maø laø vì hay cho ngöôøi khaùc, vì hay cho Tin Möøng cuûa Thieân Chuùa nôi Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ.
IV. Chia Seû:
1. Moãi ngaøy oâng baø anh chò ñeàu noã löïc soáng toát hôn, ñaïo ñöùc hôn, thaùnh thieän hôn. Haõy chia seû vôùi nhau nhöõng noã löïc aáy ñeå caûm taï Thieân Chuùa vaø naâng ñôõ khích leä nhau.
2. Caùch soáng cuûa gia ñình oâng baø anh chò chaéc ñaõ ñoùng goùp vaøo vieäc thaêng tieán coäng ñoaøn vaø nhöõng ngöôøi soáng gaàn guõi, xung quanh. Haõy chia seû vôùi nhau nhöõng “bieán ñoåi” aáy ñeå caûm taï Thieân Chuùa vaø hoïc hoûi kinh nhieäm laãn nhau trong vieäc phuïc vuï Tin Möøng.
V. Thöïc Haønh:
Moãi ngaøy trong tuaàn leã naøy, gia ñình toâi quyeát ñònh laøm moät hai vieäc sau ñaây (keå ra cuï theå) ñeå giuùp gia ñình toâi ñaïo ñöùc, thaùnh thieän hôn vaø coù ích hôn cho tha nhaân.
Gs. Nguyeãn Vaên Noäi
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 97, naêm 2003)