Suy Nghó Vaø Hoïc Hoûi Veà Gia Ñình - Ñeà Taøi IV
Gia Ñình Ki-toâ Höõu
Laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
I. Nhaäp Ñeà:
Coù nhieàu ñònh nghóa veà Gia Ñình Ki-toâ höõu. Nhöng coù moät ñònh nghóa gaây xoác maïnh nhaát vaø gaây xoác caû nhöõng ngöôøi soáng ñôøi soáng Gia Ñình, nhöõng ngöôøi xöa nay vaãn ñeà cao vaø beânh vöïc Gia Ñình. Ñoù laø ñònh nghóa: “Gia Ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia, laø Hoäi Thaùnh nhoû” Khoâng phaûi Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an Phao-loâ 2 laø ngöôøi ñaàu tieân coù saùng kieán goïi Gia Ñình Ki-toâ höõu nhö theá (xem Toâng huaán “Ñôøi soáng Gia Ñình” töùc Familiaris Consortio, 21) maø chính laø Coâng Ñoàng Vatican 2 ñaõ ví Gia Ñình Ki-toâ höõu nhö moät Hoäi Thaùnh nhoû (xem Hieán Cheá “AÙnh Saùng Muoân Daân”, 11).
Chuùng ta coù theå coi ñeà taøi “Gia Ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia” laø choùp ñænh cuûa 12 ñeà taøi veà Gia Ñình maø Hoäi ñoàng Giaùo Hoaøng veà Gia Ñình ñeà nghò chuùng ta suy tö vaø trao ñoåi.
Vaäy hoâm nay chuùng ta seõ cuøng nhau laàn löôït tìm hieåu 3 vaán ñeà sau ñaây:
- Theá naøo laø “Hoäi Thaùnh Taïi Gia”?
- Xaùc ñònh “Gia Ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia” laø coù yù noùi gì?
- Ñeå trôû thaønh Hoäi Thaùnh Taïi Gia, Gia Ñình Ki-toâ höõu phaûi theå hieän mình nhö theá naøo?
II. Trình Baøy:
1. Theá naøo laø "Hoäi Thaùnh Taïi Gia" (Ecclesia domestica)?
Tröôùc heát chuùng ta haõy laéng nghe Lôøi Chuùa noùi veà söï kieän coù moät khoâng hai trong lòch söû: Thieân Chuùa ñaàu thai laøm ngöôøi trong loøng Trinh nöõ Ma-ri-a, trong khung caûnh cuûa moät Gia Ñình:
“Baø EÂ-li-sa-beùt coù thai ñöôïc saùu thaùng thì Thieân Chuùa sai söù thaàn Gaùp-ri-en ñeán moät thaønh mieàn Ga-li-leâ, goïi laø Na-da-reùt, gaëp moät trinh nöõ ñaõ ñính hoân vôùi moät ngöôøi teân laø Giu-se. Trinh nöõ aáy teân laø Ma-ri-a. Söù thaàn vaøo nhaø trinh nöõ vaø noùi: “Möøng vui leân, hôõi Ñaáng ñaày aân suûng, Ñöùc Chuùa ôû cuøng baø”. Nghe lôøi aáy, baø raát boái roái vaø töï hoûi lôøi chaøo nhö vaäy coù nghóa gì. Söù thaàn lieàn noùi: “Thöa baø Ma-ri-a, xin ñöøng sôï vì baø ñeïp loøng Thieân Chuùa. Vaø naøy ñaây baø seõ thuï thai, sinh haï moät con trai vaø ñaët teân laø Gieâ-su. Ngöôøi seõ neân cao caû vaø seõ ñöôïc goïi laø Con Ñaáng Toái Cao, Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa seõ ban cho Ngöôøi ngai vaøng vua Ña-vít, toå tieân Ngöôøi. Ngöôøi seõ trò vì nhaø Gia-coùp ñeán muoân ñôøi vaø trieàu ñaïi cuûa Ngöôøi seõ voâ cuøng voâ taän” (Lc 1, 26 - 33).
Vaäy, theá naøo laø Hoäi Thaùnh? - Hoäi Thaùnh thöôøng ñöôïc hieåu laø coäng ñoaøn nhöõng keû tin vaøo Chuùa Gieâ-su Ki-toâ laø Ngoâi Lôøi vaø laø Con Moät Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc göûi ñeán traàn gian ñeå boäc loä Thieân Chuùa laø Tình Yeâu Cöùu Ñoä vaø ñöa con ngöôøi vaøo moái hieäp thoâng saâu xa vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi nhau. Vì theá Hoäi Thaùnh ñöôïc hieåu laø coäng ñoaøn hieäp thoâng, xuaát phaùt töø Maàu Nhieäm Hieäp Thoâng cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Ñoàng thôøi Hoäi Thaùnh coøn ñöôïc hieåu laø Coäng Ñoaøn Daân Chuùa, coù moät lòch söû rieâng baét nguoàn töø lòch söû Ít-ra-en laø daân rieâng cuûa Gia-veâ Thieân Chuùa thôøi Cöïu Öôùc traûi daøi suoát lòch söû nhaân loaïi. Hoäi Thaùnh aáy coù moät ñôøi soáng rieâng bieät vaø ñaëc thuø laø ñôøi soáng Tin Caäy Meán ñöôïc theå hieän trong vieäc cöû haønh phuïng vuï vaø Bí Tích vaø vieäc baùc aùi phuïc vuï. Hoäi Thaùnh aáy coù söù maïng laøm chöùng cho Tin Möøng, laø daáu chæ vaø coâng cuï cuûa Nöôùc Trôøi.
Coøn theá naøo laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia? - Hoäi Thaùnh Taïi Gia laø Hoäi Thaùnh thu nhoû veà maët soá löôïng, veà thôøi gian vaø khoâng gian hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh vieân, nhöng khoâng thu nhoû hay giaûm thieåu veà baûn chaát vaø söù maïng. Thaät vaäy Hoäi Thaùnh coù ñôøi soáng theá naøo thì Gia Ñình Ki-toâ höõu coù ñôøi soáng theá aáy; Hoäi Thaùnh coù söù maïng gì thì Gia Ñình Ki-toâ höõu cuõng coù söù maïng y nhö theá. Ngoaøi ra Gia Ñình Ki-toâ höõu laø tröôøng hoïc Ñöùc Tin ñaàu tieân, laø moâi tröôøng soáng caùc Bí Tích vaø thöïc haønh caùc nhaân ñöùc Ki-toâ Giaùo.
Ñoaïn Thaùnh Kinh treân cho thaáy Chuùa Gieâ-su Ki-toâ ñaõ sinh ra vaø lôùn leân trong Gia Ñình Na-da-reùt cuûa Thaùnh Giu-se vaø Meï Ma-ri-a. Hoäi Thaùnh khoâng gì khaùc hôn laø “Gia Ñình cuûa Thieân Chuùa”. Trong lòch söû Ki-toâ Giaùo ngay töø ñaàu, haït nhaân cuûa caùc coäng ñoaøn tín höõu ñaàu tieân thöôøng ñöôïc caáu thaønh bôûi nhöõng ngöôøi “cuøng vôùi taát caû nhaø mình” trôû thaønh caùc tín höõu (xem CV 18, 8).
2. Khaúng ñònh "Gia Ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia" laø coù yù noùi gì?
Khaúng ñònh "Gia Ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia" coù nhieàu yù nghóa:
- Gia Ñình laø coäng ñoaøn hieäp thoâng vaø lieân ñôùi chaët cheõ giöõa caùc ngoâi vò:
Theo Toâng huaán “Ñôøi soáng Gia Ñình” thì moät trong boán boån phaän troïng yeáu cuûa Gia Ñình Ki-toâ höõu laø ñaøo taïo moät coäng ñoàng hieäp thoâng giöõa caùc ngoâi vò, töùc giöõa caùc thaønh vieân cuûa Gia Ñình vôùi nhau, ñöôïc coi laø bình ñaúng veà phaåm giaù vaø ôn goïi tröôùc maët Chuùa vaø tröôùc maët nhau. Söï hieäp thoâng maãu cuûa Gia Ñình cuõng nhö cuûa Hoäi Thaùnh laø Maàu Nhieäm Thoâng Hieäp cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi laø Ñaáng thöôïng trí, toaøn naêng, cöïc thaùnh vaø yeâu thöông toät cuøng (ÑSGÑ, 18 - 27). Vì theá neùt noåi baät cuûa Gia Ñình Ki-toâ höõu phaûi laø moät cuoäc soáng thuaän hoøa, yeâu thöông, ñaàm aám, san seû, giuùp ñôõ, hy sinh, queân mình vì nhau vaø vì haïnh phuùc cuûa nhau.
- Gia Ñình laø coäng ñoaøn thôø phöôïng Thieân Chuùa:
Nhôø Bí Tích Pheùp Röûa maø moïi ngöôøi trong Gia Ñình ñöôïc chia seû chöùc vuï Tö Teá Coäng Ñoàng cuûa Chuùa Ki-toâ, vaø Gia Ñình trôû thaønh coäng ñoaøn thôø phöôïng Thieân Chuùa thoâng qua ñôøi soáng caàu nguyeän vaø laõnh nhaän caùc Bí Tích. Moät Gia Ñình nhö theá seõ toûa saùng söï bình an, phoù thaùc, caùch soáng sieâu thoaùt, khoâng chaïy theo danh voïng, cuûa caûi, laïc thuù maø luoân tìm kieám nhöõng giaù trò nhaân baûn vaø taâm linh chaân chính.
- Gia Ñình laø coäng ñoaøn ñoùn nhaän, soáng vaø laøm chöùng Tin Möøng:
Nhôø Bí Tích Theâm Söùc, Thaùnh Theå vaø Hoân Phoái maø caùc thaønh vieân cuûa Gia Ñình ñöôïc keát hôïp maät thieát hôn vôùi Chuùa Ki-toâ vaø ñöôïc môøi goïi ñoùn nhaän, soáng vaø laøm chöùng cho Tin Möøng Tình Yeâu cuõng laø Tin Möøng Thaäp Giaù. Gia Ñình soáng nhö theá seõ theå hieän tính sinh ñoäng, laïc quan, saùng taïo vaø luoân luoân ñoåi môùi, taïo neân söï thu huùt maïnh meõ ñoái vôùi nhöõng ai gaàn guõi tieáp xuùc.
- Gia Ñình laø coäng ñoaøn phuïc vuï con ngöôøi vaø xaõ hoäi:
Bí Tích Truyeàn Chöùc Thaùnh vaø Hoân Phoái laø hai Bí Tích coù muïc ñích phuïc vuï coäng ñoaøn töùc phuïc vuï xaõ hoäi vaø coäng ñoàng nhaân loaïi. Chính vì theá maø Ñöùc Gio-an Phao-loâ 2 ñaõ xaùc ñònh Gia Ñình Ki-toâ höõu coù boån phaän phaûi tham gia vaøo vieäc phaùt trieån xaõ hoäi vaø Gia Ñình laø coäng ñoaøn phuïc vuï con ngöôøi (ÑSGÑ, 42 - 48 vaø 63 - 64). Nhö vaäy Gia Ñình Ki-toâ höõu khoâng chæ bieát lo cho baûn thaân mình maø coøn phaûi bieát lo cho ngöôøi khaùc vaø cho xaõ hoäi ñöôïc phaùt trieån haøi hoøa vaø ñuùng ñaén theo yù muoán yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa.
3. Ñeå trôû thaønh Hoäi Thaùnh Taïi Gia, caùc Gia Ñình Ki-toâ höõu phaûi theå hieän mình nhö theá naøo?
Ñeå trôû thaønh "Hoäi Thaùnh Taïi Gia", ñieàu ñaàu tieân Gia Ñình phaûi coù laø yù thöùc maïnh meõ vaø saâu saéc veà caên tính cao caû vaø chöùc naêng troïng ñaïi cuûa mình. Caên tính vaø chöùc naêng aáy xuaát phaùt töø Keá hoaïch Taïo Döïng vaø Cöùu Ñoä cuûa Thieân Chuùa laø Tình Yeâu. Vì theá moãi thaønh vieân vaø caû Gia Ñình phaûi bieát traân troïng caên tính cao caû vaø chöùc naêng troïng ñaïi cuûa mình vaø phaûi noã löïc heát söùc mình ñeå baûo veä caên tính vaø thöïc thi chöùc naêng aáy.
Tieáp ñeán, Gia Ñình phaûi moãi ngaøy moät theå hieän roõ neùt hôn nhöõng tính chaát caên baûn cuûa moät Hoäi Thaùnh Taïi Gia laø moät coäng ñoaøn hieäp thoâng lieân ñôùi trong yeâu thöông, moät coäng ñoaøn thôø phöôïng Thieân Chuùa, moät coäng ñoaøn gaén boù chaët cheõ vôùi Lôøi Chuùa (ñoùn nhaän, soáng vaø laøm chöùng) vaø moät coäng ñoaøn vì ngöôøi khaùc, vì xaõ hoäi vaø vì theá giôùi cuõng nhö Hoäi Thaùnh ñöôïc Chuùa Gieâ-su laäp neân ñeå phuïc vuï Ôn Cöùu Roãi cuûa con ngöôøi vaø söï hoaøn thaønh cuûa Nöôùc Trôøi nôi traàn gian.
Nhaát laø trong boái caûnh cuûa xaõ hoäi vaø theá giôùi hoâm nay, trong ñoù con ngöôøi ñang coù xu höôùng haï thaáp phaåm giaù cuûa Hoân Nhaân vaø Gia Ñình, coi thöôøng ñôøi soáng vaø caùc giaù trò taâm linh, soáng theo chuû nghóa caù nhaân ích kyû maø queân ñi tình lieân ñôùi giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi, giöõa coäng ñoàng vôùi coäng ñoàng, thì Gia Ñình Ki-toâ höõu caøng phaûi neâu cao caên tính cao caû vaø chöùc naêng troïng ñaïi cuûa mình laø moät Gia Ñình cuûa Chuùa, laø moät Hoäi Thaùnh Taïi Gia. Cuõng trong boái caûnh xaõ hoäi vaø theá giôùi hoâm nay, tính coäng ñoaøn ñöôïc ñeà cao hôn bao giôø heát ôû ngoaøi ñôøi cuõng nhö trong Ñaïo, thì Gia Ñình Ki-toâ höõu caøng phaûi laøm noåi baät tính “taäp theå Gia Ñình” trong moïi choïn löïa vaø daán thaân. Khoâng phaûi chæ moät caù nhaân cuûa Gia Ñình maø caû Gia Ñình choïn löïa vaø daán thaân theo Tin Möøng: soáng trong saïch, thanh baàn, sieâu thoaùt, baùc aùi, yeâu thöông vaø phuïc vuï.
III. Keát Luaän:
Neáu caùc Gia Ñình Ki-toâ höõu thöïc söï laø Hoäi Thaùnh nhoû, Hoäi Thaùnh Taïi Gia thì con ngöôøi, Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi seõ mau choùng ñöôïc ñoåi môùi, khoâng chæ caùch hôøi hôït beân ngoaøi maø caùch thaâm saâu beân trong. Vì chöng, khi caùc Gia Ñình Ki-toâ höõu yù thöùc veà caên tính cao caû vaø chöùc naêng troïng ñaïi cuûa mình vaø noã löïc theå hieän söï yù thöùc aáy baèng lôøi noùi vieäc laøm cuï theå, thì caùc Gia Ñình seõ taïo neân moät theá giôùi môùi trong moät nhaân loaïi môùi.
IV. Chia Seû:
1. Nhìn vaøo Gia Ñình cuûa oâng baø anh chò, baïn beø vaø ngöôøi xung quanh coù ñaùnh giaù nhö theá naøo? Baûn thaân oâng baø anh chò coù daùm cho raèng Gia Ñình mình ñaõ xöùng danh laø moät Hoäi Thaùnh nhoû, Hoäi Thaùnh Taïi Gia khoâng?
2. Ñeå Gia Ñình oâng baø anh chò thöïc söï laø moät Hoäi Thaùnh nhoû, Hoäi Thaùnh Taïi Gia, oâng baø anh chò thaáy Gia Ñình mình caàn phaûi laøm gì hôn nöõa?
V. Thöïc Haønh:
Ngaøy hoâm nay, trong tuaàn naøy Gia Ñình toâi quyeát taâm thöïc hieän vieäc naøy... (noùi roõ vieäc aáy) ñeå theå hieän Gia Ñình toâi laø moät Hoäi Thaùnh nhoû, Hoäi Thaùnh Taïi Gia.
Gs. Nguyeãn Vaên Noäi
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 97, naêm 2003)
Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page