Suy Nghó Vaø Hoïc Hoûi Veà Gia Ñình - Ñeà Taøi I
Gia Ñình Ki-toâ Höõu
Tieáp Nhaän Vaø Loan Baùo Tin Möøng
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
I. Nhaäp Ñeà
Vaøo nhöõng ngaøy 23 - 26.01.2003, taïi Manila (Philippines) seõ coù cuoäc gaëp gôõ quoác teá laàn thöù 4 cuûa caùc gia ñình treân toaøn theá giôùi. Laàn gaëp gôõ quoác teá ñaàu tieân cuûa caùc gia ñình laø vaøo naêm 1994 taïi Roma (Italia) nhaân dòp Lieân Hieäp Quoác vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo choïn naêm 1994 laø Naêm Gia Ñình. Laàn gaëp gôõ quoác teá laàn thöù 2 cuûa caùc gia ñình laø vaøo naêm 1997 taïi Rio de Janeiro (Brazin). Laàn gaëp gôõ quoác teá laàn thöù 3 cuûa caùc Gia Ñình laø vaøo thaùng 10.2000 trong khuoân khoå Naêm Thaùnh 2000 taïi Roma (Italia). Vaø laàn gaëp gôõ quoác teá laàn thöù 4 cuûa caùc gia ñình vaøo ngaøy 23-26/01/2003 taïi Manila Philippines. Chuû ñeà cuûa laàn gaëp gôõ naøy laø: “Gia ñình Ki-toâ höõu laø Tin Möøng cho Thieân Nieân Kyû thöù ba”.
Ñeå chuaån bò cho cuoäc gaëp gôõ quan troïng naøy, trong naêm 2002 Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Gia Ñình ñaõ cho phoå bieán moät taøi lieäu höôùng daãn goàm 12 ñeà taøi veà Gia Ñình cho vieäc Suy Tö Vaøo Trao Ñoåi trong caùc coäng ñoaøn vaø toå chöùc Giaùo Hoäi nhö sau:
01. Gia ñình Ki-toâ höõu tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng.
02. Gia ñình Ki-toâ höõu laø chöùng nhaân cuûa Giao öôùc Vöôït Qua.
03. Gia ñình Ki-toâ höõu laø trung taâm cuûa Phuùc AÂm hoùa.
04. Gia ñình Ki-toâ höõu laø Hoäi Thaùnh Taïi Gia.
05. Söï thaùnh thieän cuûa Gia ñình Ki-toâ höõu nhaèm phuïc vuï Tin Möøng.
06. Thaùnh Theå laø daáu chæ vaø löông thöïc cho Tình Yeâu ñoâi baïn khoâng giôùi haïn.
07. Thöù tha vaø hoøa giaûi trong gia ñình Ki-toâ höõu.
08. Gia ñình Ki-toâ höõu laø coäng ñoaøn caàu nguyeän.
09. Gia ñình Ki-toâ höõu laø trung taâm vaø nguoàn phaùt sinh thieän haûo xaõ hoäi.
10. Gia ñình vaø tình yeâu Ki-toâ höõu ñoái vôùi nhöõng ngöôøi yeáu keùm nhaát.
11. Gia ñình Ki-toâ höõu chuaån bò vaø ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình treû.
12. Gia ñình Ki-toâ höõu laø cung thaùnh cuûa söï soáng.
Vaäy “Gia ñình Ki-toâ höõu tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng” laø ñeà taøi ñaàu tieân trong soá 12 ñeà taøi veà Gia Ñình; vì theá ñöôïc choïn laøm ñeà taøi cuûa buoåi sinh hoaït ñaàu tieân veà gia ñình cuûa naêm 2003 cuûa chuùng ta. Vaäy chuùng ta cuøng nhau laàn löôït tìm hieåu 3 vaán ñeà: Tin Möøng nghóa laø gì? Theá naøo laø “gia ñình Ki-toâ höõu tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng”? Ñeå tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng, caùc gia ñình Ki-toâ höõu phaûi laøm gì?
II. Trình Baøy
1. "Tin Möøng" nghóa laø gì?
Trong Baøi Phuùc AÂm maø Giaùo Hoäi ñoïc trong Thaùnh Leã (ñeâm) Giaùng Sinh, coù ñoaïn sau ñaây:
“Khi hai ngöôøi ñang ôû ñoù, thì baø Ma-ri-a ñaõ tôùi ngaøy maõn nguyeät khai hoa. Baø sinh con trai ñaàu loøng, laáy taõ boïc con, roài ñaët naèm trong maùng coû, vì hai oâng baø khoâng tìm ñöôïc choã trong nhaø troï. Trong vuøng aáy, coù nhöõng ngöôøi chaên chieân soáng ngoaøi ñoàng vaø thöùc ñeâm canh giöõ ñaøn vaät. Boãng söù thaàn Chuùa ñöùng beân hoï, vaø vinh quang cuûa Chuùa chieáu toûa chung quanh, khieán hoï kinh khieáp haõi huøng. Nhöng söù thaàn baûo hoï: “Anh em ñöøng sôï. Naøy toâi baùo cho anh em moät Tin Möøng troïng ñaïi, cuõng laø Tin Möøng cho toaøn daân: Hoâm nay moät Ñaáng Cöùu Ñoä ñaõ sinh ra cho anh em trong thaønh vua Ña-vít, Ngöôøi laø Ñaáng Ki-toâ Ñöùc Chuùa.” (Lc 2, 6 - 11).
Vaäy Tin Möøng maø caùc thieân thaàn loan baùo cho nhöõng ngöôøi chaên chieân treân caùnh ñoàng Beâ-lem xöa laø Tin Möøng veà Ñaáng Cöùu Ñoä ñaõ sinh ra caùch ñaây hai ngaøn naêm. Noùi ñuùng hôn thì chính Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ, Ñaáng Cöùu Ñoä laø Tin Möøng.
2. Theá naøo laø “Gia ñình Ki-toâ höõu tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng”?
a. Theá naøo laø “gia ñình Ki-toâ höõu tieáp nhaän Tin Möøng”?
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ ñoùn nhaän Tin Möøng laø chính Chuùa Gieâ-su Ki-toâ, Con Moät Thieân Chuùa maø Chuùa Cha göûi ñeán ñeå maëc khaûi Thieân Chuùa Tình Yeâu vaø chæ ñöôøng vaïch loái cho con ngöôøi ñöôïc Ôn Cöùu ñoä. Khi ñoùn nhaän Tin Möøng aáy Giaùo Hoäi khoâng giöõ rieâng cho mình maø coù traùch nhieäm loan baùo cho muoân daân, muoân ngöôøi.
Beân gieáng Röûa Toäi hay trong thaùnh ñöôøng moãi ngöôøi (duø lôùn hay beù) ñeàu noùi leân ñieàu mình öôùc xin nôi Giaùo Hoäi: “ñöùc tin”. Xin ñöùc tin, töùc xin Giaùo Hoäi trao ban Tin Möøng.
Trong Thaùnh leã Hoân Phoái, hai ngöôøi phoái ngaãu Coâng Giaùo ñeàu laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñoùn nhaän Tin Möøng vaø coù traùch nhieäm loan baùo Tin Möøng aáy cho ngöôøi khaùc laïi moät laàn nöõa ñoùn nhaän Tin Möøng moät caùch ñaëc bieät: Hoï ñoùn nhaän Tin Möøng veà Tình Yeâu “Phu Theâ” cuûa Chuùa Gieâ-su Ki-toâ ñoái vôùi Giaùo Hoäi. Hoï ñöôïc môøi goïi laø phaûn aûnh, laø minh hoïa cuûa Tình Yeâu vaø Maàu nhieäm cao caû aáy. Tình yeâu vaø cuoäc soáng hoân nhaân cuûa hai ngöôøi ñöôïc naâng leân baäc Bí Tích laø vì theá. Tình yeâu vaø cuoäc soáng hoân nhaân cuûa hai ngöôøi mang moät yù nghóa cao vôøi vaø ñöôïc Thieân Chuùa chuùc phuùc nhö Hieán Cheá Vui Möøng vaø Hy Voïng ñaõ khaúng ñònh:
“Chuùa Ki-toâ ban doài daøo ôn phuùc cho tình yeâu muoân hình muoân veû cuûa vôï choàng, moät tình yeâu phaùt xuaát töø Nguoàn Maïch Tình Yeâu Thieân Chuùa vaø ñöôïc taùc thaønh theo göông keát hieäp cuûa Chuùa Ki-toâ vaø Hoäi Thaùnh. Thöïc vaäy, nhö xöa kia Thieân Chuùa ñeán gaëp gôõ Daân Ngaøi baèng moät Giao Öôùc yeâu thöông vaø trung thaønh, ngaøy nay Ñaáng Cöùu Theá, Baïn Traêm Naêm cuûa Hoäi Thaùnh cuõng ñeán vôùi ñoâi vôï choàng qua Bí Tích Hoân Phoái. Ngöôøi coøn ôû laïi vôùi hoï ñeå hai vôï choàng maõi maõi trung thaønh yeâu thöông nhau baèng söï töï hieán cho nhau, nhö Ngöôøi ñaõ yeâu thöông Hoäi Thaùnh vaø ñaõ noäp mình vì Hoäi Thaùnh.
Tình Yeâu vôï choàng ñích thöïc ñöôïc hoøa nhaäp trong Tình Yeâu Thieân Chuùa, ñöôïc höôùng daãn vaø theâm phong phuù nhôø quyeàn naêng cöùu chuoäc cuûa Chuùa Ki-toâ vaø hoaït ñoäng cöùu roãi cuûa Hoäi Thaùnh, ñeå hai vôï choàng ñöôïc daãn daét caùch höõu hieäu ñeán cuøng Thieân Chuùa, cuõng nhö ñöôïc naâng ñôõ vaø kieân cöôøng trong nhieäm vuï cao caû laøm cha laøm meï” (Hieán Cheá Muïc Vuï veà Giaùo Hoäi Trong Theá Giôùi Ngaøy Nay, soá 48).
b. Theá naøo laø “gia ñình Ki-toâ höõu loan baùo Tin Möøng”?
Moät khi ñaõ ñoùn nhaän Tin Möøng, moïi Ki-toâ höõu coù traùch nhieäm loan baùo Tin Möøng cho ngöôøi khaùc, nhö leänh truyeàn cuûa Chuùa Gieâ-su tröôùc khi veà Trôøi: “Anh em haõy ñi vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä, laøm pheùp Röûa cho hoï nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, daïy baûo hoï tuaân giöõ moïi ñieàu Thaày ñaõ truyeàn cho anh em” (Mt 28, 19 - 20).
Tröôùc heát hai vôï choàng coù traùch nhieäm loan baùo Tin Möøng cho nhau: choàng loan baùo Tin Möøng cho vôï; vôï loan baùo Tin Möøng cho choàng. Keá tieáp hai vôï choàng coù traùch nhieäm loan baùo Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi trong gia ñình vaø nhaát laø cho con caùi cuûa mình. Sau nöõa hai ngöôøi coù traùch nhieäm loan baùo Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi khaùc cuøng moâi tröôøng sinh soáng hay lao ñoäng vaø ngoaøi xaõ hoäi.
3. Ñeå tieáp nhaän vaø loan baùo Tin Möøng caùc gia ñình Ki-toâ höõu phaûi laøm gì?
“Khoâng ai cho caùi mình khoâng coù” (Nemo dat quod non habet) caâu chaâm ngoân cuûa ngöôøi Roâ-ma xöa coù theå aùp duïng vaøo tröôøng hôïp cuûa chuùng ta. Muoán loan baùo Tin Möøng cho ngöôøi khaùc thì tröôùc heát chuùng ta phaûi ñoùn nhaän Tin Möøng tröôùc ñaõ.
a. Ñeå tieáp nhaän Tin Möøng caùc gia ñình Ki-toâ höõu phaûi laøm gì?
Thaät ra khi laõnh Bí Tích Thaùnh Taåy laø ai naáy chuùng ta ñaõ ñoùn nhaän Tin Möøng veà Chuùa Gieâ-su, laø chính Chuùa Gieâ-su roài. Nhöng vieäc ñoùn nhaän Chuùa, chuùng ta phaûi tieáp tuïc luoân maõi, vì khoâng ai coù theå cho raèng mình ñaõ ñoùn nhaän Chuùa moät caùch troïn veïn, ñaày ñuû. Chuùa caøng vaøo saâu trong taâm hoàn vaø cuoäc soáng cuûa chuùng ta, thì chuùng ta caøng neân gioáng Chuùa vaø do ñoù caøng coù khaû naêng loan baùo Chuùa cho ngöôøi khaùc. Muoán ñoùn nhaän Chuùa vaøo saâu trong taâm hoàn vaø cuoäc soáng cuûa mình, chuùng ta phaûi noã löïc vun troàng ñôøi soáng caàu nguyeän vaø noäi taâm saâu saéc. Caùc giôø thôø phöôïng, tham döï bí tích, tónh taâm, hoïc hoûi vaø suy nieäm Lôøi Chuùa, daán thaân phuïc vuï, kieåm ñieåm ñôøi soáng laø caùc phöông theá höõu hieäu giuùp chuùng ta caøng ngaøy caøng soáng maät thieát hôn vôùi Chuùa vaø soáng yeâu thöông phuïc vuï hôn ñoái vôùi tha nhaân.
b. Ñeå loan baùo Tin Möøng caùc gia ñình Ki-toâ höõu phaûi laøm gì?
Khi ñaõ coù Chuùa trong taâm hoàn vaø cuoäc soáng cuûa mình roài, chuùng ta chæ caàn theå hieän Chuùa ra beân ngoaøi, qua lôøi noùi, vieäc laøm, caùch soáng cuûa chuùng ta laø Tin Möøng aáy ñöôïc ngöôøi khaùc nhaän ra. Nhöng nhö theá chöa ñuû, chuùng ta coøn phaûi chuû ñoäng tìm cô hoäi, naém baét dòp may ñeå loan baùo Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi chuùng ta gaëp gôõ, quen bieát. Chuùng ta coøn phaûi bieát söû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi (bích chöông, saùch baùo, taøi lieäu, phim aûnh, hoäi hoïa, thi ca, aâm nhaïc, internet...) ñeå loan baùo Tin Möøng cho ngöôøi thôøi nay.
Caùch cuï theå, trong gia ñình, chuùng ta quan taâm thöïc hieän 5 ñieàu Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ neâu trong Thö Muïc Vuï veà Hoân Nhaân Vaø Gia Ñình ngaøy 11.10.2002:
- Cha meï laøm göông saùng trong giaùo duïc con caùi.
- Cha meï lo phaùt trieån ñôøi soáng ñöùc tin cho con caùi.
- Cha meï höôùng daãn con caùi bieát soáng tình lieân ñôùi trong caùc moái töông quan gia ñình vaø xaõ hoäi.
- Cha meï quan taâm ñeán vieäc laøm trong saïch moâi tröôøng saùch baùo, phim aûnh, baïn beø cuûa con caùi.
- Cha meï môû roäng moái quan heä cuûa gia ñình vôùi caùc gia ñình chung quanh ñeå kính troïng, yeâu thöông, trao ñoåi, hoïc hoûi vaø quan taâm giuùp ñôõ, goùp phaàn phaùt trieån neàn vaên minh tình thöông.
Trong Giaùo Xöù, caùc gia ñình quan taâm ñeán vieäc tham gia vaøo ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Xöù ñeå xaây döïng Giaùo Xöù thaønh moät ñaïi gia ñình cuûa Thieân Chuùa.
Trong xaõ hoäi, caùc gia ñình quan taâm ñeán vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån xaõ hoäi veà moïi maët: kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa, chính trò, moâi sinh, toân giaùo, taâm linh... sao cho neàn Vaên Minh Tình Thöông vaø Coâng Lyù ñöôïc thöïc hieän, nhaèm lôïi ích chính ñaùng vaø ña daïng cuûa ñaïi ña soá daân chuùng, nhaát laø cuûa taàng lôùp ngheøo.
III. Keát Luaän
Neáu caùc gia ñình Coâng Giaùo bieát ñoùn nhaän Tin Möøng moãi ngaøy moät saâu saéc hôn vaø ñoàng thôøi bieát loan baùo Tin Möøng moät caùch tích cöïc vaø coù phöông phaùp hôn, thì chaéc chaén Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi seõ ñöôïc canh taân, ñoåi môùi, con ngöôøi - nhaát laø ngöôøi ngheøo - seõ ñöôïc yeâu thöông vaø phuïc vuï nhö Chuùa mong muoán. Coù nhö theá thì gia ñình Ki-toâ giaùo môùi coù theå laø Tin Möøng cho thieân nieân kyû thöù ba ñöôïc.
IV. Chia Seû
1. Moãi ngaøy, moãi tuaàn, moãi thaùng vaø moãi giai ñoaïn quan troïng trong ñôøi soáng gia ñình, gia ñình oâng baø anh chò ñoùn nhaän Tin Möøng nhö theá naøo? gaëp thuaän lôïi vaø khoù khaên gì? phaùt huy thuaän lôïi vaø khaéc phuïc khoù khaên nhö theá naøo? Haõy chia seû kinh nghieäm vôùi caùc gia ñình khaùc.
2. Moãi ngaøy, moãi tuaàn, moãi thaùng vaø moãi giai ñoaïn quan troïng trong ñôøi soáng gia ñình, gia ñình oâng baø anh chò loan baùo Tin Möøng nhö theá naøo? gaëp thuaän lôïi vaø khoù khaên gì? phaùt huy thuaän lôïi vaø khaéc phuïc khoù khaên nhö theá naøo? Haõy chia seû kinh nghieäm vôùi caùc gia ñình khaùc.
V. Thöïc Haønh
Moãi ngöôøi, moãi gia ñình choïn moät hai vieäc cuï theå laøm quyeát taâm thöïc haønh (noùi roõ ra laø vieäc gì) cho ñôøi soáng ñaïo cuûa mình trong tuaàn, trong thaùng naøy.
Gs. Nguyeãn vaên Noäi
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 95, naêm 2003)