Gia Ñình
Chieác Noâi Vaên Hoùa Ñöùc Tin
Phaàn I: Gia Ñình
Chieác Noâi Vaên Hoùa Söï Soáng Vaø Tình Yeâu
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Phaàn Daãn Nhaäp
Trong Huaán Thò “Thöû Tìm Moät Höôùng Muïc Vuï Cho Vaán Ñeà Vaên Hoùa” cuûa Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Vaên Hoùa, 1999, soá 14 ñaõ trích daãn “Thö Göûi Caùc Gia Ñình”, 1994, soá 7 (ÑGH. Gioan Phaoloâ.II) nhö sau: “Töïa nhö chieác noâi cuûa tình yeâu vaø söï soáng, gia ñình cuõng laø nguoàn coäi cuûa vaên hoùa. Gia ñình chính laø nôi ngheânh ñoùn söï soáng vaø laø tröôøng daïy nhaân baûn, trong ñoù caùc caëp vôï choàng töông lai caàn ñöôïc huaán luyeän heát söùc chu ñaùo ñeå laøm neân coäng ñoàng gia ñình.”
Huaán Thò coøn nhaán maïnh theâm: “Gia ñình phaûi lo baûo veä vai troø caên baûn cuûa mình laø laøm moâi tröôøng öu tieân giuùp con ngöôøi vaø xaõ hoäi ñöôïc nhaân baûn hoùa” vì “Töông lai nhaân loaïi theá naøo laø tuøy vaøo choã moïi ngöôøi coù ñöôïc phaùt trieån nhaân baûn ñaày ñuû vaø coù lieân ñôùi vôùi nhau hay khoâng?” (Populorum progressio, soá 42)”
Chuùng ta nhaän thaáy Giaùo Hoäi raát quan taâm vaø ñeà cao giaù trò nhaân baûn trong caùc gia ñình. Vaäy cuoäc soáng nhaân baûn theo quan ñieåm Ki-toâ Giaùo laø gì? Ñoù coù phaûi laø nôi gaëp gôõ vaø hoäi nhaäp giöõa vaên hoùa vaø Ñöùc Tin hay khoâng? Theo tinh thaàn Huaán Thò cuûa Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Vaên Hoùa, chuùng toâi muoán nhìn laïi Coâng ñoàng Vatican 2 qua Hieán cheá “Muïc Vuï veà Giaùo Hoäi Trong Theá Giôùi Ngaøy Nay” (GS), Phaàn II, chöông I vaø chöông II veà Phaåm Giaù cuûa Hoân Nhaân Gia Ñình vaø Phaùt Trieån Vaên Hoùa.
Trong phaïm vi baøi vieát, chuùng toâi xin ñöôïc ñeà caäp ñeán hai neùt caên baûn trong vaên hoùa gia ñình maø Coâng ñoàng ñaõ ñaëc bieät nhaán maïnh ñoù laø: söï soáng vaø tình yeâu (GS 49, 50), ñeå goùp phaàn “Xaây döïng moät neàn nhaân baûn ñích thöïc veà gia ñình” (FC 7) trong moät theá giôùi ñang phaûi choïn löïa giöõa vaên hoùa söï soáng vaø söï cheát, giöõa vaên minh tình thöông vaø ích kyû.
Ñaây chính laø moät trong nhöõng thaùch ñoá nieàm tin nghieâm troïng maø caùc gia ñình Coâng Giaùo Vieät Nam cuõng nhö toaøn caàu ñang phaûi ñoái dieän. Vaán ñeà laø trong khi “con ngöôøi chæ coù theå thöïc hieän ñöôïc nhaân tính ñích thöïc vaø troïn veïn cuûa mình nhôø vaên hoùa” (GS 53), thì chính “neàn vaên hoùa cuõng ñang vöông toäi luïy” (Fides et ratio, 71). Vì theá, noù caàn phaûi ñöôïc caùc gia ñình Ki-toâ höõu phaân ñònh vaø hieåu ñuùng yù nghóa cuûa vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa laø “bieán ñoåi saâu xa caùc giaù trò vaên hoùa ñích thöïc baèng caùch cho chuùng hoäi nhaäp vaøo Ki-toâ Giaùo vaø ñöa Ki-toâ Giaùo hoäi nhaäp vaøo caùc neàn vaên hoùa khaùc nhau cuûa nhaân loaïi” (Redemptoris missio, 52) vì “Ñöùc Tin maø khoâng trôû thaønh vaên hoùa laø Ñöùc Tin chöa ñöôïc chaáp nhaän hoaøn toaøn, chöa ñöôïc suy cho thaáu vaø chöa ñöôïc soáng tôùi cuøng.” (ÑTC Gioan Phaoloâ II, Thö thaønh laäp Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Vaên Hoùa ngaøy 20.5.1982).
Hy voïng khi caùc gia ñình Coâng Giaùo Vieät Nam soáng ñuùng baûn chaát cuûa mình laø chieác noâi vaên hoùa söï soáng vaø tình yeâu baét nguoàn töø Thieân Chuùa, moïi thaønh vieân trong gia ñình coù theå nhaän ra lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Tin, soáng Ñöùc Tin vaø chuyeån trao aùnh saùng Ñöùc Tin nhö moät tin möøng hy voïng, caùch hieäu quaû ngay trong moâi tröôøng soáng traøn ngaäp boùng toái hieän nay.
Sau ñaây laø 3 phaàn chính cuûa ñeà taøi:
Phaàn I: Gia Ñình - Chieác Noâi Vaên Hoùa Söï Soáng Vaø Tình Yeâu
Neáu “vaên hoùa laø phöông caùch ñaëc thuø maø moãi ngöôøi vaø moãi daân toäc döïa vaøo ñeå toå chöùc caùc quan heä cuûa mình vôùi thieân nhieân, vôùi anh chò em ñoàng loaïi, vôùi baûn thaân mình vaø vôùi Thieân Chuùa, ñeå coù moät cuoäc soáng nhaân baûn troïn veïn” (GS 53), thì gia ñình chính laø chieác noâi vaên hoùa cuûa moät ñôøi ngöôøi vì vaên hoùa chæ coù thoâng qua con ngöôøi, nhôø con ngöôøi.
Chieác noâi vaên hoùa gia ñình laø hình aûnh cuûa loøng meï ñöôïc goïi moät caùch trang troïng laø "töû cung" nôi baøo thai ñöôïc hình thaønh, laø voøng tay aüm, laø nhòp voõng ru, laø ñaàu goái meï cha, laø nôi ngöôøi con ñöôïc haáp thuï toaøn boä sinh hoaït nhaân baûn: sinh hoaït trí tueä vaø tình caûm, vieäc tìm kieám yù nghóa cuoäc ñôøi, caùc phong tuïc taäp quaùn vaø luaân lyù cuûa con ngöôøi. Noùi caùch khaùc, moãi ngöôøi ñoùn nhaän töø gia ñình moät voøng ñôøi vaên hoùa: yeâu thöông, phuïc vuï, hieáu ñeã, tang teá; trong ñoù, söï soáng vaø tình yeâu laø hai neùt vaên hoùa cô baûn vaø caàn thieát nhaát ñeå con ngöôøi ñöôïc hieän höõu vaø tröôûng thaønh nhaân caùch.
Chuùng ta seõ laàn luôït tìm hieåu veà hai neùt vaên hoùa söï soáng vaø tình yeâu trong vaên hoùa gia ñình cuûa truyeàn thoáng daân toäc Vieät Nam vaø nguoàn vaên hoùa Ki-toâ Giaùo qua nhöõng lôøiø giaùo huaán cuûa Hoäi Thaùnh töø Coâng ñoàng Vatican 2 cho tôùi nay.
I. Vaên Hoùa Söï Soáng:
A. Truyeàn Thoáng Vaên Hoùa Gia Ñình Vieät Nam:
Töï baûn chaát, gia ñình laø nôi con ngöôøi ñöôïc sinh ra, ñöôïc baûo veä vaø ñöôïc thaêng tieán söï soáng. Truyeàn thoáng vaên hoùa gia ñình Vieät Nam vöøa boäc loä neùt vaên hoùa quyù troïng söï soáng caên baûn cuûa ñôøi ngöôøi trong vieäc sinh saûn, vöøa nuoâi döôõng neùt ñeïp vaên hoùa aáy trong giaùo duïc gia ñình ñeå con ngöôøi ñöôïc phaùt trieån veà theå chaát vaø nhaân caùch ñoàng thôøi goùp phaàn xaây döïng neàn vaên minh cho daân toäc.
1. Con Roàng chaùu Tieân
Caâu chuyeän Baø AÂu Cô sinh 100 con laø moät huyeàn söû döïng nöôùc coù nhieàu yù nghóa, mang tính bieåu töôïng cho moät neàn vaên hoùa phaùt trieån söï soáng ñeå moät daân toäc trôû neân huøng maïnh, ñoaøn keát, vaø kieân cöôøng môû mang ñaát nöôùc. Coå nhaân thöôøng duøng hình aûnh ñeå daïy con chaùu, thaàn thoaïi Roàng Tieân laø boùng daùng cuûa lòch söû toâ ñieåm cho caùc giaù trò truyeàn thoáng.
Theo Ñoâng Phong, taùc giaû cuoán Vaên Hoùa Coå Truyeàn Vieät Nam thì Roàng Tieân thöïc chaát laø nieàm töï haøo cuûa daân toäc, laø tinh hoa cuûa vaên hoùa, laø cô sôû giaùo duïc cuûa tieàn nhaân. “Roàng” laø bieåu hieän cho söùc maïnh bieán hoùa, hôïp thôøi, vaän may, hy voïng. Coøn “Tieân” bieåu hieän söï thanh khieát, vieân maõn, tröôøng sinh vaø haïnh phuùc (x. Ñoâng Phong, VHCTVN, nxb. Muõi Caø Mau, 1998)
2. Nhöõng lôøi chuùc: “Truøng truøng baùch töû thieân toân” hay “ña töû, ña toân”, “phuùc, loäc, thoï”...
Ñoù laø nhöõng lôøi chuùc toát ñeïp cao quyù nhaát ngöôøi ta thöôøng trao cho nhau vaøo nhöõng dòp leã ñaëc bieät cuûa moät ñôøi ngöôøi nhö ngaøy taân hoân vaø trong ngaøy ñaàu naêm khi ñi thaêm vieáng caùc gia ñình thaân nhaân hoï haøng. Truyeàn thoáng naøy noùi leân khaùt voïng haïnh phuùc cuûa töøng con ngöôøi laø mong ñöôïc soáng laâu beân ñaøn con chaùu ñoâng ñuùc laøm thaønh “töù ñaïi ñoàng ñöôøng”. Noùi chung, khaùt voïng soáng vaø sôï cheát luoân naèm trong baûn chaát cuûa con ngöôøi. Ñoù laø khaùt voïng taâm linh hình thaønh neân neàn vaên hoùa toân troïng söï soáng, phuïc vuï söï soáng cuûa ngöôøi Vieät Nam qua truyeàn thoáng Ñaïo Hieáu:
“Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn
Nghóa meï nhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra.
Moät loøng thôø meï kính cha,
Cho troøn chöõ Hieáu môùi laø ñaïo con.”
Cuõng theo taùc giaû Ñoâng Phong thì neùt ñaëc bieät trong Vaên Hoùa gia ñình Vieät Nam laø “chaêm soùc con caùi vaø phuïng döôõng ngöôøi giaø”. Vì theá maø ca dao, tuïc ngöõ, truyeän coå Vieät Nam luoân ñeà cao nhöõng baäc cha meï hy sinh nuoâi naáng con caùi, vaø con caùi hieáu thaûo vôùi Cha Meï, OÂng Baø, toân kính nhöõng ngöôøi cao tuoåi. (Nhò Thaäp Töù Hieáu, Luïc Vaân Tieân, Truyeän Kieàu...). Ñoàng thôøi, vaên hoïc daân gian cuõng luoân keát toäi nhöõng ngöôøi gian aùc, baát hieáu. (Truyeän Taám Caùm, Tích Chu,...).
B. Truyeàn Thoáng Ki-toâ Giaùo Veà Vaên Hoùa Söï Soáng:
Döïa vaøo nhöõng baûn vaên Thaùnh Kinh, Ki-toâ Giaùo giuùp cho neàn vaên hoùa söï soáng ñöôïc vöôn tôùi nhöõng taàm möùc sieâu vieät khi tin nhaän raèng: Thieân Chuùa chính laø söï soáng, Ngaøi laøm chuû söï soáng vaø cho con ngöôøi tham döï vaøo coâng trình saùng taïo cuûa Ngaøi. Vì theá, Giaùo Hoäi luoân ñeà cao giaù trò cuûa hoân nhaân gia ñình nhö “cung thaùnh söï soáng” vaø khoâng ngöøng leân tieáng baûo veä quyeàn soáng cuûa con ngöôøi.
1. Truyeàn thoáng toân troïng vaø phuïc vuï söï soáng
Coâng Ñoàng Vatican 2 tuyeân boá: “Hoân nhaân vaø tình yeâu vôï choàng töï baûn tính qui höôùng veà söï sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi. Con caùi laø ôn hueä cao quyù nhaát cuûa hoân nhaân vaø laø söï ñoùng goùp lôùn lao kieán taïo haïnh phuùc cuûa cha meï. Thieân Chuùa ñaõ phaùn: “Ñaøn oâng ôû moät mình khoâng toát” (St 2, 18) Ngaøi laø Ñaáng: “...töø buoåi ñaàu, ñaõ döïng neân moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ roài noùi: “Caùc ngöôi haõy taêng gia sinh saûn” (St 1, 28)” (GS 50).
Thieân Chuùa coøn ban giôùi raên “Khoâng ñöôïc gieát ngöôøi” (Mt 5, 21) hieåu nhö moät söï toân troïng söï soáng vaø laøm cho söï soáng theâm phong phuù; nhaát laø khi Ñöùc Gieâ-su tuyeân boá: Ngaøi ñeán laø ñeå laøm cho chieân ñöôïc soáng vaø soáng doài daøo (x. Ga 10, 10); ngaøy Sa-baùt laø ñeå laøm cho soáng chöù khoâng phaûi ñeå gieát cheát (x. Mt 12, 12); vaø söï cheát cuûa Ngaøi cuõng chính laø ñeå cho chuùng ta ñöôïc soáng söï soáng vieân maõn. (Rm 6, 4)
2. Truyeàn thoáng baûo veä quyeàn soáng cuûa con ngöôøi
Ñöùng tröôùc theá löïc toaøn caàu cuûa neàn vaên minh söï cheát ñang khuûng boá söï soáng ngay töø khi môùi chôùm nôû, ñaùnh maát löông taâm taäp theå, Giaùo Hoäi ñaõ quan taâm raát nhieàu trong vieäc giaùo duïc vaên hoùa söï soáng cho caùc gia ñình töø Coâng ñoàng Vatican 2 trong Hieán Cheá Vui Möøng vaø Hy Voïng (GS), Thoâng Ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi cuûa Ñöùc Phao-loâ 6, 1968 (HV); Huaán Thò Ôn Ban Söï Soáng cuûa Thaùnh Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, 1987; Saùch Giaùo lyù Coâng Giaùo (FD), 1992. Rieâng Ñöùc Gio-an Phao-loâ 2, trong trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng, ñaõ ban Toâng Huaán: Familiaris consortio, 1981 (FC); Thoâng Ñieäp Veritatis splendor, 1993; Thoâng Ñieäp Centesimus annus, 1991 (CA); Thö Göûi Caùc Gia Ñình, 1994; ñaëc bieät laø Thoâng Ñieäp Tin Möøng veà Söï Soáng, 1995; vaø Huaán Thò Con Caùi Muøa Xuaân cuûa Gia Ñình, 1998.
Giaùo Hoäi khoâng ngöøng leân tieáng baûo veä quyeàn soáng cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät ñoái vôùi treû thô: “Nhôø aùnh saùng cuûa lyù trí vaø khoâng queân taùc ñoäng aâm thaàm cuûa aân suûng, baát cöù ai thaønh thaät môû loøng cho söï thaät vaø söï thieän ñeàu coù theå nhaän ra, trong luaät töï nhieân ghi khaéc nôi taâm hoàn (x. Rm 2, 14 - 15), giaù trò thaùnh thieâng cuûa söï soáng con ngöôøi töø luùc chaøo ñôøi cho ñeán hoài keát thuùc. Söï soáng con ngöôøi ñeán töø Thieân Chuùa. Ñoù laø quaø taëng cuûa Ngaøi, laø hình aûnh vaø laø daáu aán cuûa Ngaøi, laø söï thoâng phaàn vaøo hôi thôû ban söùc soáng cuûa Ngaøi. Cho neân, Thieân Chuùa laø Ñöùc Chuùa duy nhaát cuûa söï soáng aáy: loaøi ngöôøi khoâng coù quyeàn quyeát ñònh treân söï soáng ñoù. Söï soáng con ngöôøi laø aân phuùc haøng ñaàu cuûa nhaân loaïi maø taát caû moïi ngöôøi chuùng ta phaûi baûo veä.
Theá neân Baûn Tuyeân Ngoân Quoác Teá Nhaân Quyeàn quaû quyeát raèng: “Moïi caù nhaân ñeàu coù quyeàn soáng” vaø Hieán Chöông Caùc Quyeàn cuûa Gia Ñình cuûa Toaø Thaùnh (1983) xaùc nhaän raèng: “Söï soáng con ngöôøi phaûi ñöôïc tuyeät ñoái toân troïng vaø baûo veä ngay töø giaây phuùt thaønh thai” (Ñ.4). “Do ñoù tröôùc cuõng nhö sau khi sinh ra, treû thô coù quyeàn baûo veä vaø chaêm soùc ñaëc bieät” (Ñ. 4d). Vì theá ñoái vôùi Giaùo Hoäi, “phaù thai laø moät toäi aùc khuûng khieáp, töông töï vieäc gieát haïi treû thô.” (x. Huaán Thò Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Gia Ñình, 1998)
3. Gia ñình laø “cung thaùnh söï soáng”
Giaùo Hoäi luoân nhìn nhaän raèng: Ôn ban söï soáng ñöôïc noái lieàn vôùi gia ñình voán laø “cung thaùnh cuûa söï soáng”. Ñoù laø yù ñònh cuûa Thieân Chuùa, töø khi taïo döïng, khoâng nhöõng chæ baèng söï coäng taùc vaøo coâng trình taïo döïng ôû luùc thuï thai, nhöng coøn keùo daøi suoát quaù trình giaùo duïc (nhö moät cuoäc ñoàng taïo döïng toaøn dieän), laø moät quaù trình phaûi laøm cho moãi con treû, moãi nhaân vò lôùn leân theo hình aûnh Thieân Chuùa, vaø gioáng nhö Ngaøi, nghóa laø theo nhö hình töôïng toái haûo laø chính Chuùa Ki-toâ...
Gia ñình laø nôi maø neàn vaên hoùa söï soáng phaùt sinh, nôi maø söï soáng ñöôïc coâng boá khi thuï thai, nhö moät tin phuùc haïnh trong Chuùa Ki-toâ, nôi maø söï soáng ñöôïc toân döông vaø nôi kieán taïo töông lai cho nhaân loaïi, moät nhaân loaïi ñöôïc coi nhö trung taâm ñieåm vaø traùi tim cuûa neàn vaên minh tình yeâu (Lôøi Giôùi Thieäu Thoâng Ñieäp Tin Möøng veà Söï Soáng cuûa Ñöùc Hoàng Y A.I. Trujillo Chuû Tòch. HÑTT veà Gia Ñình).
II. Vaên Hoùa Tình Yeâu:
A. Truyeàn Thoáng vaên Hoùa Gia Ñình Vieät Nam:
1. Neàn vaên hoùa ñeà cao tình yeâu chaân chính
Hình aûnh quen thuoäc nhaát ñoái vôùi daân toäc Vieät Nam khi noùi veà gia ñình, ñoù laø “Chieác noâi tình yeâu”, “Maùi aám haïnh phuùc”. Gia ñình ñöôïc hình thaønh trong tình yeâu vaø laø nôi trao nhaän tình yeâu. Qua truyeän coå Coâng Chuùa Tieân Dung vaø Chöû Ñoàng Töû, Söï Tích Traàu Cau, vaø truyeän OÂng Taùo cho thaáy: khi chöa bò aûnh höôûng naëng neà cuûa phong kieán döôùi aùch leä thuoäc gaàn moät ngaøn naêm, daân toäc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng quan nieäm veà hoân nhaân gia ñình roõ reät chính xaùc, ñoù laø duyeân nôï vaø tình yeâu. Duyeân nôï mang tính duy taâm huyeàn bí, tình yeâu laø yeáu toá quyeát ñònh ñi tôùi hoân nhaân.
2. Neàn vaên hoùa ñeà cao tình yeâu töï do vaø leã giaùo
Hoân nhaân töï do trong leã giaùo laø khaùt voïng cuûa tình yeâu nam nöõ trong hoân nhaân Vieät Nam. Gia ñình yeâu thöông, hoøa thuaän, thuûy chung, thuaàn nhaát vaø gaén boù vôùi ñaïi gia ñình cha meï, gia toäc vaø daân toäc. Nghi thöùc cöôùi hoûi cuûa truyeàn thoáng vaên hoùa Vieät Nam ñaõ dieãn taû yù nghóa cao quyù naøy qua bieåu töôïng: traàu cau, caëp ñeøn, maâm quaû, lôøi nguyeän tröôùc gia tieân, nhöõng lôøi caàu chuùc traêm naêm haïnh phuùc,... Hoân nhaân gaû baùn, eùp buoäc coù giaù trò phaùp lyù thôøi xöa, nhöng laø phi luaân lyù, phi ñaïo ñöùc... gaëp choáng ñoái töø chính noäi taâm ñöông söï vaø caû dö luaän saùng suoát phaûn aùnh trong tuïc ngöõ: “EÙp daàu eùp môõ, ai nôõ eùp duyeân”. Tình yeâu ñaõ ñem laïi voâ soá nhöõng taùc phaåm lôùn trong vaên hoïc trí thöùc cuõng nhö nhöõng caâu ca dao bình daân. (x. Ñoâng Phong, sñd): “Yeâu nhau maáy nuùi cuõng treøo, maáy soâng cuõng loäi maáy ñeøo cuõng qua.” Vaø: “Thuaän vôï thuaän choàng, taùt beå Ñoâng cuõng caïn”.
B. Truyeàn Thoáng Ki-toâ Giaùo Veà Vaên Hoùa Tình Yeâu:
1. Hoân nhaân laø moät giao öôùc tình yeâu
Soáng yeâu thöông laø ñieàu kieän ñeå trôû neân ngöôøi Ki-toâ höõu: “Thaày ban cho caùc con ñieàu raên môùi laø caùc con haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông caùc con” (Ga 14, 33), vaø Hoân nhaân Ki-toâ giaùo cuõng laø moät giao öôùc cuûa tình yeâu giöõa hai ngöôøi nam nöõ. Hoï cam keát yeâu thöông, toân troïng vaø trung thaønh vôùi nhau suoát ñôøi ñeå thaêng hoa tình yeâu trong vieäc sinh con caùi.
2. Tình yeâu hoân nhaân baát khaû phaân ly
Trong Hieán cheá Gaudium et spes, soá 48 ñaõ vieát veà ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình nhö sau: “Bôûi giao öôùc hoân nhaân, ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ “khoâng coøn laø hai, nhöng laø moät xöông thòt” (Mt 19, 6), phuïc vuï vaø giuùp ñôõ laãn nhau baèng söï keát hôïp maät thieát trong con ngöôøi vaø haønh ñoäng cuûa hoï, caûm nghieäm vaø hieåu ñöôïc söï hieäp nhaát vôùi nhau moãi ngaøy moãi ñaày ñuû hôn. Söï lieân keát maät thieát vaãn laø söï töï hieán cuûa hai ngöôøi cho nhau cuõng nhö lôïi ích cuûa con caùi buoäc hai vôï choàng hoaøn toaøn trung tín vaø ñoøi hoûi keáp hôïp vôùi nhau baát khaû phaân ly.”
Trong Thaùnh Leã Hoân Phoái, Hoäi Thaùnh ñaõ laáy lôøi Thaùnh Phao-loâ ñeå khuyeân daïy: “Ngöôøi laøm choàng haõy yeâu thöông vôï nhö Ñöùc Ki-toâ ñaõ yeâu thöông Hoäi Thaùnh, vaø hieán mình vì Hoäi Thaùnh ñeå Ngöôøi thaùnh hoùa Hoäi Thaùnh” (Ep 5, 25 - 26). “Chính vì theá, ngöôøi nam seõ lìa cha meï maø gaén boù vôùi vôï mình vaø caû hai seõ thaønh moät xöông moät thòt. Maàu nhieäm naøy thaät laø cao caû. Toâi muoán noùi veà Ñöùc Ki-toâ vaø Hoäi Thaùnh.” (Ep 5, 31 - 32)
Qua phaàn trình baøy treân, chuùng ta nhaän thaáy raèng: Söï soáng, tình yeâu laø ñieåm chung gaëp gôõ cuûa neàn nhaân baûn ñích thöïc vaø Giaùo Lyù Ñöùc Tin Ki-toâ Giaùo vì Thieân Chuùa ñaõ taïo döïng con ngöôøi theo hình aûnh cuûa Ngaøi vaø ñaõ khaéc saâu trong taâm hoàn moãi ngöôøi loøng khao khaùt höôùng veà coäi nguoàn söï soáng vaø tình yeâu laø chính Ngaøi.
Nhìn vaøo söï phaùt trieån cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam, ñaëc bieät qua ñôøi soáng chöùng nhaân cuûa caùc Thaùnh Töû Ñaïo vaø neáp soáng Muïc Vuï Giaùo Xöù sinh ñoäng nhö hieän nay, chuùng ta nhaän thaáy roõ hôn raèng: chieác noâi truyeàn thoáng vaên hoùa gia ñình Vieät Nam raát thích hôïp ñeå ñoùn nhaän vaên hoùa Tin möøng Söï Soáng vaø Tình Yeâu cuûa Ki-toâ giaùo.
Nöõ tu Teâ-reâ-xa Phaïm Thò Oanh, Doøng Ña-minh Tam Hieäp
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 94, naêm 2003)