Thaùnh Giuse Leâ Ñaêng Thò, Cai Trò
(+ 1860)
Thaùnh Giuse Leâ Ñaêng Thò sinh khoaûng naêm 1825 taïi laøng Keû Vaên, tænh Quaûng Trò, vaø laø con cuûa moät oâng ñoäi. Sau thôøi gian hoïc taäp binh bò, ngaøi ñöôïc thaêng chöùc ñoäi tröôûng, troâng coi 50 lính taïi Haø Tónh. Sau ñoù ñoåi veà Ngheä An.
Naêm 1859, vua Töï Ñöùc truyeàn aùp duïng luaät caám ñaïo cho caû caùc cô ñoäi lính. Nhöng vì quan Traán xöù meán ngaøi, neân ñaõ khuyeân ngaøi caùo quan veà döôõng beänh. Ñôn xin ñöôïc chaáp thuaän, ngaøi ñeå vôï con ôû laïi Ngheä An, roài moät mình veà Keû Vaên, nhöng coù keû voán gheùt ñaïo ñaõ ñi toá giaùc cuøng quan. Vì theá, ñaàu thaùng Gieâng naêm 1860, ngaøi bò baét, giaûi veà Quaûng Trò ñeå laáy cung vaø ñöôïc töï do taïm. Cuoái thaùng, ngaøi tôùi trình dieän theo leänh truyeàn vaø bò toáng nguïc. Tröôùc nhöõng cöïc hình, ngaøi vaãn vui veû vaø haõnh dieän vì laø ngöôøi Coâng Giaùo. Hôn nöõa, ngaøi coøn thöông yeâu vaø giuùp ñôõ caùc baïn tuø.
Cuoái thaùng 3/1860, ngaøi bò leân aùn xöû giaûo giam haäu vaø bò aùp giaûi vaøo Thöøa Thieân.
Ngaøy 24/10/1860, ngaøi bò ñieäu ñi xöû giaûo taïi phaùp tröôøng An Hoøa (Hueá), sau khi ñaõ ñöôïc laõnh bí tích Xaù Giaûi laàn cuoái cuøng.
Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ X ñaõ toân phong ngaøi leân baäc Chaân Phöôùc ngaøy 02/5/1909.
Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ toân phong Hieån Thaùnh ngaøy 19/6/1988.