Thaùnh Simon Phan Ñaéc Hoøa, Y Só (+ 1840)
Simon Phan Ñaéc Hoøa sinh taïi laøng Mai Vónh, Thöøa Thieân, trong moät gia ñình ngoaïi giaùo. Sau khi thaân phuï qua ñôøi, Simon Hoøa cuøng vôùi meï vaø chò tôùi ôû nhôø moät gia ñình Coâng Giaùo taïi laøng Nhu Lyù (Quaûng Trò). Nhôø ñoù, Simon Hoøa hoïc bieát ñaïo vaø ñöôïc laõnh pheùp Röûa Toäi luùc 12 tuoåi. Laø moät treû em thoâng minh ñaïo ñöùc, Simon Hoøa ñöôïc göûi hoïc taïi tröôøng La Tinh. Nhöng vì maéc ngaên trôû gia ñình, Simon Hoøa khoâng theå tieáp tuïc ñôøi tu. Taïi Nhu Lyù, ngaøi hoïc ngheà thuoác vaø nhôø coù naêng khieáu neân chöõa beänh raát cao tay. Ngaøi coù loøng thöông ngöôøi vaø ñöùc tin saùng choùi, vì theá ñöôïc baàu laøm truøm hoï. Ngaøi laäp gia ñình vaø sinh haï ñöôïc 12 ngöôøi con. Nhaø ngaøi laø nôi caùc vò thöøa sai hay lui tôùi vaø ñeán truù aån trong côn baùch ñaïo. Naêm 1839, vua Minh Maïng ra tay baùch haïi gaét gao, neân ngaøi röôùc coá Y (M. Gilles Delamotte) veà taïm laùnh taïi nhaø mình. Vieäc ñoù khieán caû laøng Nhu Lyù xoân xao sôï vaï laây. Ngaøi ñaõ traán an moïi ngöôøi vaø tuyeân boá saün saøng chòu heát moïi traùch nhieäm neáu coù chuyeän gì xaûy ra. Nhöng roài tình theá nguy ngaäp, ngaøi quyeát ñònh ñem coá Y ñi troán ôû An Ninh baèng ñöôøng thuûy. Ruûi ro, ngaøy 13/4/1840, khi ñoø vöøa tôùi Hoøa Ninh, lính canh troâng thaáy ñuoåi theo vaø baét ñöôïc caû hai ñieäu veà Döông Xuaân ñeå aùp giaûi ra Quaûng trò. Sau hieàu laàn bò tra taán voâ hieäu quaû, ngaøi bò giaûi veà Hueá. Duø bò ñaùnh ñaäp, ngaøi vaãn moät loøng tin theo Chuùa, khoâng khi naøo chòu quaù khoùa.
Ngaøy 12/12/1840, ngaøi bò ñieäu ñi traûm quyeát taïi phaùp tröôøng An Hoøa (Hueá) ñeå laõnh trieàu thieân töû ñaïo.
Ngaøy 27/5/1900, Ñöùc Leâoâ XIII ñaõ phong Chaân Phöôùc cho ngaøi.
Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ ñaõ toân phong Hieån Thaùnh ngaøy 19/6/1988.