Thoâng Ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi (Humanae Vitae)
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Thoâng Ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi (Humanae Vitae) cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI.
Thoâng Ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi ñöôïc Ñöùc coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ban haønh ngaøy 25-7-1968 taïi Roâma. Trong ñoù ÑTC ñaõ noùi tôùi nhöõng laõnh vöïc quan troïng cuûa ñôøi soáng hoân nhaân nhö: Söï thaùnh thieän cuûa ñôøi soáng con ngöôøi, yù nghóa ñôøi soáng phaùi tính, tình yeâu vôùi ñôøi soáng vôï choàng vaø traùch vuï cuûa nhöõng baäc cha meï, ñaëc bieät ÑTC ñaõ noùi tôùi vaán ñeà khaù phöùc taïp trong ñôøi soáng hoân nhaân.
Thoâng Ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi (Humanae Vitae) goàm coù 3 phaàn. Phaàn I: Nhöõng Vaán Ñeà vaø Quyeàn Haïn, Phaàn II: Caùc Nguyeân Taéc Giaùo Lyù, Phaàn III: Nhöõng Höôùng Daãn Muïc Vuï. Nhaân dòp kyû nieäm 25 naêm (1968-1993), ngaøy ban haønh Thoâng Ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi (Humanae Vitae), sau ñaây chuùng toâi xin trích laïi nhöõng ñoaïn quan troïng cuûa Thoâng Ñieäp (Phaàn II) ñeå ñoäc giaû coù moät caùi nhìn roäng raõi hôn:
Phaàn II: Caùc Nguyeân Taéc Giaùo Lyù
Moät yù thöùc troïn veïn veà con ngöôøi
7. Cuõng nhö taát caû caùc vaán ñeà lieân quan ñeán ñôøi soáng con ngöôøi, vaán ñeà Sinh Saûn caàn ñöôïc yù thöùc vaø quan nieäm khoâng phaûi döôùi moät vaøi khía caïnh rieâng bieät - nhö khía caïnh sinh lyù, daân soá vaø xaõ hoäi - maø phaûi löu taâm ñeán toaøn theå con ngöôøi, ñeán ôn thieân trieäu thieân nhieân cuõng nhö sieâu nhieân, taïm thôøi cuõng nhö vónh vieãn cuûa hoï. Ngoaøi ra, vì nhaän thaáy nhieàu ngöôøi coù khuynh höôùng tìm caùch chöùng minh hôïp phaùp hoùa caùc phöông phaùp nhaân taïo ñeå kieåm soaùt vieäc sinh saûn baèng caùch caên cöù vaøo caùc nhu caàu cuûa tình yeâu trong hoân nhaân, vaøo "traùch vuï trôû thaønh cha meï" cuûa ñoâi vôï choàng, neân Ta seõ minh xaùc quan nieäm chính thoáng veà hai thöïc taïi quan troïng cuûa ñôøi soáng treân ñaây. Leõ taát nhieân trong laõnh vöïc naøy, Ta caên cöù treân nhöõng ñieàu Coâng Ñoàng Vatican II ñaõ trình baøy vaø quyeát ñònh trong Hieán Chöông Muïc Vuï Vui Möøng Vaø Hy Voïng (Gaudium Et Spes) veà Tình Yeâu trong hoân nhaân.
8. Baûn chaát thöïc tieãn vaø söï cao quí cuûa tình yeâu trong hoân nhaân ñöôïc bieåu loä hoaøn toaøn khi ngöôøi ta nhìn qua nguoàn goác toái thöôïng cuûa noù laø Thieân Chuùa Tình Yeâu (1Gio 4:8.16) "laø Cha toaøn naêng, nguoàn maïch cuûa moïi tình Cha con, treân trôøi cuõng nhö döôùi ñaát" (Eph 1:3).
Chính vì theá, hoân nhaân khoâng phaûi laø keát quaû cuûa ngaãu nhieân hay cuûa caùc naêng löïc töï nhieân, voâ yù thöùc. Traùi laïi, ñoù laø moät toå chöùc khoân ngoan do Ñaáng Taïo Hoùa, vì tình thöông, ñaõ thöïc hieän nôi nhaân loaïi. Ñoâi vôï choàng coáng hieán chính baûn thaân mình cho nhau, hoøa ñoàng baûn theå cuûa ñoâi beân laïi ñeå hoaøn thieän hoùa caù nhaân mình haàu coäng taùc vôùi Thieân Chuùa trong vieäc löu truyeàn söï soáng vaø döôõng duïc caùc ñôøi soáng môùi.
Hôn theá nöõa, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp Röûa Toäi, hoân nhaân coøn mang saéc thaùi cao quí cuûa Bí Tích ban ôn thaùnh, lyù do hoân nhaân töôïng tröng söï keát hôïp giöõa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi.
Caùc ñaëc tính cuûa tình yeâu trong hoân nhaân
9. Ñöôïc yù thöùc nhö theá, hoân nhaân seõ baät noåi saùng choùi vôùi nhöõng ñaëc tính, nhöõng ñoøi hoûi ñaëc bieät cuûa tình yeâu hoân phoái. Do ñoù chuùng ta caàn phaûi coù moät yù nieäm xaùc thöïc veà vaán ñeà naøy.
Tröôùc tieân, ñoù laø moät thöù tình yeâu hoaøn toaøn nhaân baûn, nghóa laø vöøa höõu hình, vöa sieâu hình. Ñaây khoâng phaûi chæ laø moät vieäc di chuyeån tình caûm vaø baûn naêng töø ngöôøi naøy sang ngöôøi ka, maø ñoù chính laø moät ñoäng taùc cuûa lyù trí vaø töï do, moät ñoäng taùc caàn ñöôïc baûo veä vaø gia taêng qua nhöõng vui buoàn cuûa ñôøi soáng thöôøng nhaät, ñeå ñoâi vôï choàng trôû neân moät taâm hoàn, moät tinh thaàn vaø cuøng nhau ñaït tôùi ñænh hoaøn thieän cuûa nhaân loaïi.
Ngoaøi ra, ñaây coøn laø moät thöù tình yeâu Troïn Veïn, nghóa laø moät hình thöùc ñaëc bieät cuûa tình baïn caù nhaân, nhôø ñoù hai vôï choàng cuøng nhau chaân thaønh yeâu meán, chia seû moïi söï, khoâng giaáu gieám, khoâng tính toaùn ích kyû. Moät ngöôøi phoái ngaãu yeâu baïn mình khoâng phaûi vì nhöõng caùi baïn ñaõ cho mình, maø chính vì baïn, vôùi nieàm haân hoan vui söôùng ñöôïc laáy chính baûn thaân mình phong phuù hoùa cho baïn.
Ñaây cuõng laø moät thöù tình yeâu Chung Thuûy vaø daønh Rieâng cho moät ngöôøi cho ñeán luùc cheát. Vaø ñoù chính laø caûm nghó cuûa ñoâi vôï choàng ngaøy hai ngöôøi töï yù, töï nguyeän hieán troïn thaân mình cho nhau khi noùi leân lôøi giao öôùc hoân nhaân. Loøng chung thuûy aáy tuy ñoâi khi khoù thöïc hieän, song ai cuõng coâng nhaän laø coù theå giöõ ñöôïc, vaø loøng chung thuûy aáy laø moät thaùi ñoä cao quí, ñaùng troïng. Kinh nghieäm hoân nhaân qua bao theá kyû, vôùi nhöõng cöû chæ ñaùng phuïc cuûa muoân vaïn ngöôøi choàng trong caùc theá heä chöùng toû raèng: loøng chung thuûy khoâng nhöõng hôïp vôùi baûn chaát cuûa hoân nhaân, maø coøn laø nguoàn haïnh phuùc saâu xa beàn vöõng.
Cuoái cuøng, ñaây laø moät tình yeâu Phong Phuù khoâng heà tieâu hao trong vieäc truyeàn thoâng giöõa hai vôï choàng, traùi laïi, ñuû söùc tieáp tuïc baèng vieäc taïo thaønh nhöõng ñôøi soáng môùi. "Hoân phoái vaø tình yeâu trong hoân nhaân, töï baûn chaát noù, ñöôïc höôùng veà vieäc sinh saûn vaø nuoâi döôõng con caùi. Treân thöïc teá, con caùi laø aân hueä toái thöôïng cuûa hoân nhaân vaø möu ích raát nhieàu cho chính cha meï chuùng" (Coâng Ñoàng Vatican II, Hieán Chöông Muïc Vuï Vui Möøng Vaø Hy Voïng - Gaudium Et Spes, soá 50).
Traùch nhieäm trôû thaønh cha meï
10. Vì lyù do treân, tình yeâu trong hoân nhaân ñoøi hoûi ñoâi vôï choàng phaûi yù thöùc söù maïng "traùch nhieäm" trôû thaønh cha meï cuûa mình, moät traùch nhieäm maø con ngöôøi hieän nay thöôøng xuyeân nhaéc tôùi vaø heát thaûy chuùng ta caàn phaûi thaáu hieåu yù nghóa xaùc thöïc cuûa noù, Traùch Nhieäm aáy caàn ñöôïc caân nhaéc, thaûo luaän döôùi nhieàu khía caïnh khaùc bieät nhöng lieân heä vôùi nhau.
Xeùt veà phöông dieän sinh lyù hoïc, nhaän "traùch nhieäm trôû thaønh cha meï" töùc laø thaáu hieåu vaø toân troïng caùc tieán trình hoaït ñoäng cuûa sinh lyù: trí thöùc giuùp ta khaùm phaù ra khaû naêng sinh saûn, ñònh luaät luaân lyù naèm ngay trong baûn chaát con ngöôøi (Summa Theologia, Ia, IIac).
Xeùt veà phöông dieän caùc khuynh höôùng cuûa baûn naêng vaø tính duïc, traùch nhieäm trôû thaønh cha meï coù nghóa laø: phaûi duøng lyù trí vaø loøng cöông quyeát ñeå ñieàu khieån caùc khuynh höôùng aáy.
Xeùt veà phöông dieän caùc ñieàu kieän vaät lyù, kinh teá, taâm lyù vaø xaõ hoäi, traùch nhieäm trôû thaønh cha meï coù nghóa laø: bieát caân nhaéc suy nghó ñeå roài saün saøng laøm cho gia ñình mình taêng theâm nhaân soá, hoaëc ñeå roài caên cöù vaøo nhöõng lyù do xaùc ñaùng, vaø trong tinh thaàn toân troïng leà luaät luaân lyù, quyeát ñònh taïm ngöng vieäc sinh saûn trong moät thôøi gian ngaén hay voâ haïn ñònh.
Ñaëc bieät nhaát laø traùch nhieäm trôû thaønh cha meï bao haøm söï toân troïng traät töï luaân lyù do Thieân Chuùa aán ñònh baèng caùch bieåu loä moät löông taâm ngay chính thaúng thaén. Vì theá vieäc ñaûm nhaän traùch nhieäm thaønh cha meï ñoøi hoûi ñoâi vôï choàng phaûi chu toaøn nhieäm vuï ñoái vôùi Thieân Chuùa, vôùi chính mình, vôùi gia ñình, xaõ hoäi trong tinh thaàn toân troïng caùc baäc thang chính thoáng cuûa caùc giaù trò. Chính vì theá neân trong laõnh vöïc löu truyeàn söï soáng, hoï khoâng coù quyeàn töï do haønh ñoäng theo sôû thích, töï yù löïa choïn nhöõng phöông phaùp cho laø chính ñaùng, traùi laïi, phaûi höôùng haønh ñoäng mình theo ñuùng thaùnh yù taïo döïng cuûa Thieân Chuùa, thaùnh yù ñoù ñöôïc bieåu hieäu baèng chính baûn chaát vaø caùc ñoäng taùc cuûa hoân nhaân cuõng nhö baèng caùc lôøi giaùo huaán lieân tuïc cuûa Giaùo Hoäi (Hieán Chöông Muïc Vuï Vui Möøng Vaø Hy Voïng - Gaudium Et Spes, soá 50 vaø 51).
Vieäc toân troïng baûn chaát vaø cöùu caùnh cuûa ñoäng taùc vôï choàng
11. Nhöõng taùc ñoäng duøng ñeå keát hôïp vôï choàng vôùi nhau trong tình thaân maät trong saïch haàu taïo thaønh vaø löu truyeàn ñôøi soáng con ngöôøi, laø nhöõng "taùc ñoäng löông thieän vaø xöùng ñaùng" (Hieán Chöông Muïc Vuï cuûa Coâng Ñoàng Vatican II, soá 49). Ñoù laø nhöõng taùc ñoäng hôïp phaùp, ngay caû trong tröôøng hôïp hai vôï choàng coù theå ñoaùn tröôùc ñöôïc laø chuùng seõ khoâng coù hieäu naêng sinh saûn vì nhöõng lyù do ngoaøi yù muoán cuûa mình: nhöõng ñoäng taùc aáy vaãn coù muïc ñích bieåu loä vaø laøm cho söï lieân keát cuûa ñoâi vôï choàng theâm beàn chaët. Trong thöïc teá, kinh nghieäm cho ta thaáy: khoâng phaûi moãi ñoäng taùc, moãi giao keát cuûa hoân nhaân ñeàu taïo ra ñöôïc moät maàn soáng môùi. Thieân Chuùa khoân ngoan voâ cuøng ñaõ thu xeáp vaø thieát laäp nhöõng ñònh luaät, nhöõng chu kyø töï nhieân cuûa Maàm Soáng: Chính nhöõng chu kyø aáy coù söùc giaûm bôùt soá sinh. Tuy nhieân Giaùo Hoäi vaãn nhaéc nhôû loaøi ngöôøi phaûi tuaân haønh caùc ñònh luaät töï nhieân vaø caùc lôøi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi luoân luoân xaùc ñònh raèng: Ñoäng taùc hoân nhaân phaûi höôùng veà vieäc löu truyeàn ñôøi soáng (Thoâng Ñieäp Casti Connubii cuûa Ñöùc Pioâ XI).
Hai khía caïnh baát khaû phaân ly: giao hôïp vaø sinh saûn
12. Neàn giaùo huaán cuûa giaùo quyeàn caên cöù treân nguyeân taéc naøy: Thieân Chuùa ñaõ quyeát ñònh lieân keát (vaø con ngöôøi khoâng ai coù quyeàn töï yù huûy boû) hai söï vieäc cuûa hoân nhaân giao hôïp vaø sinh saûn.
Quaû vaäy, töï baûn tính saâu xa cuûa noù, ñoäng taùc hoân nhaân lieân keát chaët cheõ hai vôï choàng, giuùp hoï taïo thaønh nhöõng ñôøi soáng môùi theo ñuùng nhöõng ñònh luaät coá höõu naèm ngay trong baûn theå ngöôøi ñaøn oâng vaø ngöôøi ñaøn baø. Chæ khi naøo baûo veä noåi hai hình thöùc coát yeáu caên baûn laø: giao hôïp vaø sinh saûn, ñoäng taùc hoân nhaân môùi giöõ ñöôïc troïn veïn yù nghóa cuûa moät thöù tình yeâu chaân thaønh giöõa hai taïo vaät vaø ñaït ñöôïc muïc ñích söù maïng cao caû cuûa loaøi ngöôøi laø trôû thaønh cha meï. Ta thieát nghó raèng, nhöõng con ngöôøi cuûa thôøi ñaïi naøy ñuû ñieàu kieän ñeå nhaän thaáy raèng nguyeân taéc caên baûn treân ñaây vöøa hôïp lyù vöøa xöùng nhaân baûn.
Trung thaønh vôùi yù ñònh cuûa Thieân Chuùa
13. Ñuùng theá, ngöôøi ta coù theå ghi nhaän raèng baét ngöôì phoái ngaãu cuûa mình phaûi chaáp nhaän moät ñoäng taùc hoân nhaân ngöôïc vôùi ñieàu kieän thuaän lôïi, hoaëc ngöôïc vôùi yù muoán cuûa hoï laø moät cöû chæ khoâng xöùng ñaùng vôùi moät thöù tình yeâu chaân chính, vaø do ñoù, ñi ngöôïc haún laïi vôùi traät töï luaân lyù caàn phaûi coù trong moái lieân quan giöõa ñoâi vôï choàng. Ngoaøi ra, chæ caàn suy nghó kyõ, chuùng ta seõ nhaän thaáy khi moät ñoäng taùc hoân nhaân giöõa hai ngöôøi phoái ngaãu phaù hoaïi khaû naêng löu truyeàn ñôøi soáng, moät khaû naêng maø Chuùa taïo thaønh ñaõ lieân keát haún vôùi ñoäng taùc hoân nhaân theo nhöõng ñònh luaät rieâng, thì ñoäng taùc aáy traùi ngöôïc vôùi yù ñònh caáu taïo cuûa hoân nhaân cuõng nhö vôùi yù muoán cuûa Ñaáng tao thaønh ñôøi soáng. Vì theá, neáu ngöôøi ta söû duïng quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa ban ñeå phaù huûy - duø chæ phaù huûy moät phaàn - yù nghóa vaø cöùu caùnh cuûa noù, thì ngöôøi ta quaû ñaõ ñi ngöôïc laïi baûn tính moái töông quan saâu xa giöõa ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø, vaø ñoàng thôøi choáng laïi chöông trình vaø yù muoán cuûa Thieân Chuùa. Traùi laïi, neáu chuùng ta söû duïng quyeàn naêng cuûa tình yeâu hoân nhaân trong tinh thaàn toân troïng caùc ñònh luaät dieãn bieán cuûa maàm soáng, thì maëc nhieân chuùng ta coâng nhaän raèng mình khoâng naém quyeàn "sinh saùt" ñoái vôùi nguoàn maïch cuûa ñôøi soáng con ngöôøi, maø ngöôïc laïi, chuùng ta ñaõ giuùp thöïc hieän caùc yù ñònh cuûa Chuùa taïo thaønh. Neáu con ngöôøi khoâng coù toaøn quyeàn, moät thöù quyeàn voâ haïn ñoái vôùi thaân xaùc cuûa mình, thì leõ taát nhieân, hoï cuõng khoâng coù quyeàn haïn voâ song ñoái vôùi caùc khaû naêng taïo thaønh maàm soáng (hieåu theo ñuùng nghóa cuûa noù), vì caùc khaû naêng aáy coù muïc ñích coá höõu laø sinh ra söï soáng, söï soáng do chính Thieân Chuùa laø nguyeân lyù. Ñöùc Gioan XXIII ñaõ coù dòp nhaéc nhôû ñieàu naøy trong Thoâng Ñieäp Mater Et Magistra: "Ñôøi soáng con ngöôøi laø sieâu vieät: ngay töø nguyeân thuûy ñôøi soáng aáy ñaõ tröïc tieáp mang aán daáu baøn tay saùng taïo cuûa Thieân Chuùa".
Nhöõng phöông tieän baát hôïp phaùp duøng ñeå ñieàu hoøa sinh saûn
14. Caên cöù vaøo nhöõng ñieåm coát yeáu trong quan nieäm cuûa Coâng Giaùo cuõng nhö cuûa con ngöôøi veà vaán ñeà hoân nhaân, Ta thaáy caàn phaûi tuyeân boá moät laàn nöõa laø: khoâng theå naøo chaáp nhaän vieäc ñieàu hoøa sinh saûn baèng caùch tröïc tieáp ngaên chaën söï dieãn bieán ñaõ khôûi söï cuûa moät maàm soáng, vaø nhaát laø vieäc coá yù phaù thai, duø vôùi lyù do y teá cuõng vaäy, lyù do vì vieäc ñoù baát hôïp phaùp (Catechisma Romanus Concilii Tridentini, Thoâng Ñieäp Casti Connubii cuûa Ñöùc Pioâ XI, Gaudium et Spes cuûa Coâng Ñoàng Vatican II).
Ngoaøi ra, nhö giaùo huaán ñaõ nhieàu laàn tuyeân boá, chuùng ta khoâng theå chaáp nhaän vieäc tröïc tieáp voâ hieäu hoùa khaû naêng sinh saûn nôi ngöôøi ñaøn oâng hay ngöôøi ñaøn baø, duø laø vónh vieãn hay chæ taïm thôøi trong moät thôøi gian (Thoâng Ñieäp Casti Connubii).
Chuùng ta cuõng khoâng coù quyeàn chaáp nhaän baát cöù moät taùc ñoäng naøo coù muïc ñích hay duøng laøm phöông tieän ñeå ngaên chaän vieäc sinh saûn, hoaëc tröôùc khi hoaëc ñang khi laøm ñoäng taùc hoân nhaân, hoaëc laøm trôû ngaïi vieäc dieãn tieán töï nhieân cuûa ñoäng taùc aáy, (Catechismus Romanus Concilii Tridentini, Thoâng Ñieäp Casti Connubii, Mater et Magistra).
Chuùng ta cuõng khoâng coù quyeàn baøo chöõa cho nhöõng ñoäng taùc hoân nhaân ñöôïc coá tình voâ hieäu hoùa, vì leõ ñeå traùnh moät tai haïi naøo ñoù hoaëc vôùi lyù do caùc ñoäng taùc aáy ñaõ voán coù hieäu naêng, xaåy ra tröôùc hay sau, vaø vì theá cuõng coù giaù trò nhö nhau. Trong thöïc teá, phaûi coâng nhaän raèng, thænh thoaûng ngöôøi ta coù quyeàn chaáp nhaän moät tai haïi nhoû ñeå traùnh moät tai haïi lôùn hoaëc ñeå thöïc hieän moät vieäc toát ñeïp (Dieãn vaên cuûa Ñöùc Pioâ XII taïi Hoäi Nghò quoác gia caùc luaät gia Coâng Giaùo YÙ ngaøy 6-12-1953), nhöng khoâng bao giôø ta ñöôïc pheùp laøm moät vieäc aùc ñeå ñaït tôùi moät vieäc töï baûn tính noù voán xaáu hoaëc moät vieäc baát xöùng vôùi nhaân caùch, daàu laø vôùi muïc ñích baûo veä hay taïo ra ñieàu toát cho caù nhaân, gia ñình hay xaõ hoäi. Chính vì lyù do ñoù, ta khoâng theå quan nieäm raèng moät ñoäng taùc hoân nhaân voán dó xaáu, vì ñöôïc coá tình laøm thaønh voâ hieäu naêng, laïi coù theå trôû thaønh moät ñoäng taùc toát, daàu noù coù phong phuù hoùa cho caû moät cuoäc ñôøi cuûa ñoâi baïn.
Tính chaát hôïp phaùp cuûa nhöõng phöông tieän y khoa, y döôïc
15. Traùi laïi Giaùo Hoäi khoâng heà coi laø traùi pheùp vieäc söû duïng nhöõng phöông tieän y döôïc xeùt ra thöïc caàn thieát ñeå chöõa caùc chöùng beänh cuûa cô theå, maëc daàu ngöôøi ta ñoaùn tröôùc raèng vieäc söû duïng aáy seõ caûn trôû sinh saûn, mieãn laø vieäc caûn trôû aáy khoâng phaûi do chính ñöông söï tröïc tieáp öng muoán (Dieãn vaên cuûa Ñöùc Pioâ XII ñoïc tröôùc Hoäi Nghò quoác gia caùc Baùc Só chuyeân moân veà thaän, ngaøy 8-10-1953).
Tính chaát hôïp phaùp cuûa vieäc lôïi duïng caùc thôøi kyø khoâng ñaäu thai
16. Nhö Ta ñaõ trình baøy trong ñoaïn 3 treân ñaây, hieän nay ngöôøi ta choáng ñoái laïi lôøi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà neàn luaân lyù hoân nhaân, vaø chuû tröông raèng con ngöôøi coù quyeàn duøng tri thöùc cuûa mình ñeå quaûn trò vaø ñieàu khieån caùc naêng löïc naèm trong thieân nhieân voâ tri ñeå möu ích cho toaøn theå nhaân loaïi. Ngöôøi ta ñaët caâu hoûi: neáu coù theå, trong moät vaøi tröôøng hôïp, söû duïng phöông phaùp nhaân taïo ñeå kieåm soaùt vieäc sinh saûn haàu ñem laïi hoøa ñoàng eâm aám cho gia ñình vaø giuùp cho vieäc giaùo duïc con caùi (ñaõ sinh ra roài) ñöôïc deã daøng toát ñeïp hôn, thì taïi sao laïi khoâng söû duïng?
Ta caàn phaûi traû lôøi moät caùch minh xaùc raèng: Giaùo Hoäi saün saøng chaáp nhaän, taùn thöôûng vieäc duøng tri thöùc trong moät laõnh vöïc, moät coâng taùc Thieân Chuùa cuøng hoaït ñoäng vôùi taïo vaät trí thöùc, nhöng Giaùo Hoäi khaúng ñònh raèng: trong tröôøng hôïp naøy, phaûi toân troïng neàn traät töï ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa thieát laäp.
Vì theá, neáu coù nhöõng hoaøn caûnh, nhöõng lyù do theå lyù, taâm lyù, hoaëc ngoaïi caûnh ñoøi hoûi vôï choàng phaûi haïn cheá bôùt vieäc sinh con, thì trong tröôøng hôïp ñoù, Giaùo Hoäi cho bieát coù theå caên cöù vaøo caùc chu kyø töï nhieân, coá höõu cuûa cô naêng sinh saûn ñeå laøm ñoäng taùc hoân nhaân trong nhöõng thôøi gian khoâng ñaäu thai, vaø chæ coù phöông phaùp ñieàu hoøa sinh saûn aáy môùi khoâng ñi ngöôïc laïi nhöõng nguyeân taéc luaân lyù caên baûn maø Ta vöøa nhaéc nhôû treân ñaây.
Giaùo Hoäi khoâng maâu thuaãn khi chuû tröông raèng: ngöôøi ta ñöôïc aùp duïng phöông phaùp caùc thôøi gian khoâng ñaäu thai, ñoàng thôøi leân aùn vieäc söû duïng nhöõng phöông phaùp tröïc tieáp gaây trôû ngaïi cho vieäc sinh saûn, duø vôùi nhöõng lyù do coù veû ñuùng ñaén, löông thieän. Quaû vaäy, hai söï vieäc treân ñaây hoaøn toaøn khaùc bieät nhau: trong tröôøng hôïp thöù nhaát, ñoâi baïn söû duïng moät caùch hôïp phaùp nhöõng döõ kieän töï nhieân, coøn trong tröôøng hôïp thöù hai, hoï caûn trôû moät dieãn bieán cuûa thieân nhieân. Tuy trong caû hai tröôøng hôïp, hai ngöôøi phoái ngaãu ñeàu tích cöïc, ñoàng yù vôùi nhau tìm caùch traùnh khoâng cho coù con vì nhöõng lyù do thoûa ñaùng, nhöng ñaëc bieät trong tröôøng hôïp tröôùc, hai ngöôøi töï keàm cheá, khoâng söû duïng quyeàn haïn cuûa hoân phoái trong nhöõng thôøi gian coù theå ñaäu thai vì nhöõng nguyeân do hôïp lyù, vaø söû duïng quyeàn haïn ñoù trong thôøi gian khoâng theå coù con ñeå bieåu loä tình thöông nhau vaø baûo veä loøng chung thuûy vôùi nhau. Trong haønh ñoäng naøy, hai ngöôøi ñaõ chöùng toû moät tình yeâu hoaøn toaøn vaø thöïc söï löông thieän.
Nhöõng haäu quaû nghieâm troïng cuûa vieäc aùp duïng caùc phöông phaùp nhaân taïo ñeå ñieàu hoøa sinh saûn
17. Nhöõng ngöôøi thieän taâm thieän chí seõ coù dòp nhaän chaân giaù trò cuûa neàn giaùo lyù Giaùo Hoäi trong laõnh vöïc naøy, neáu hoï chòu bình taâm suy nghó veà nhöõng haäu quaû tai haïi cuûa vieäc aùp duïng caùc phöông phap nhaân taïo ñeå ñieàu hoøa sinh saûn.
Tröôùc tieân, hoï caàn löu taâm ñeán hieän töôïng nguy hieåm cuûa söï baát trung trong hoân nhaân cuõng nhö ñeán vieäc luaân lyù trôû thaønh sa ñoïa trong tröôøng hôïp caùc phöông phaùp treân ñöôïc ñem aùp duïng. Khoâng caàn nhieàu kinh nghieäm ta cuõng thaáy ñöôïc raèng con ngöôøi voán yeáu ñuoái vaø taát caû, nhaát laø giôùi thanh nieân, thöôøng deã ñi ngöôïc laïi neàn luaân lyù, neáu khoâng luoân luoân coù ngöôøi keøm beân khuyeân baûo vaø neáu baây giôø ta coøn giuùp cho hoï coù dòp ñeå vi phaïm caùc leà luaät luaân lyù, thì thaät heát choã noùi! Moät nguy cô khaùc raát coù theå xaûy ra laø neáu ñeå con ngöôøi töï do aùp duïng nhöõng phöông phaùp ngöøa thai, daàn daàn coù theå hoï seõ heát kính troïng ngöôøi phuï nöõ, maø khi ñaõ coi thöôøng söï thaêng baèng veà taâm lyù vaø theå lyù cuûa ngöôøi ñaøn baø, cuoái cuøng hoï seõ coi ñoù laø moät duïng cuï thoûa maõn duïc tình moät caùch ích kyû, chöù khoâng coi laø ngöôøi baïn ñöôøng ñaùng meán ñaùng troïng nöõa.
Chuùng ta cuõng caàn nghó raèng, neáu chaáp nhaän vieäc töï do haïn cheá sinh saûn, raát nhieàu chính quyeàn, voán dó ñaët nheï caùc yeâu saùch cuûa luaân lyù, seõ trieät ñeå lôïi duïng khai thaùc ngay. Neáu caùc ñoâi vôï choàng ñöôïc pheùp haïn cheá sinh saûn vì lyù do gia ñình, thì laáy côù gì caám ñoaùn caùc chính quyeàn aùp duïng chuû tröông aáy ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa taäp theå? Luùc ñoù, ai seõ coù quyeàn caám ñoaùn moät chính phuû khoâng nhöõng taùn thöôûng, maø hôn theá nöõa coøn eùp buoäc daân chuùng phaûi aùp duïng nhöõng phöông phaùp ngöøa thai maø hoï cho laø hieäu nghieäm hôn caû? Vaø theá laø muoán traùnh neù nhöõng khoù khaên cuûa caù nhaân, gia ñình hay xaõ hoäi, trong vieäc tuaân giöõ luaät Chuùa, cuoái cuøng ngöôøi ta ñaõ hoaøn toaøn daønh cho caùc chính quyeàn ñöôïc töï do thao tuùng moät laõnh vöïc thaân maät, caù nhaân rieâng bieät nhaát cuûa ñoâi vôï choàng.
Vaäy neáu ta khoâng muoán ñeå loaøi ngöôøi ñöôïc quyeàn ñoäc ñoaùn quyeát ñònh veà söù maïng löu truyeàn ñôøi soáng thì ta boù buoäc phaûi chaáp nhaän moät ranh giôùi nhaát ñònh ngaên caám khoâng cho ai vöôït qua: Con ngöôøi khoâng coù toaøn quyeàn ñoái vôùi thaân xaùc cuõng nhö caùc cô naêng cuûa thaân xaùc mình. Khoâng ai, duø vôùi tö caùch caù nhaân duø vôùi tö caùch chính quyeàn, ñöôïc pheùp huûy boû ranh giôùi treân, laø ranh giôùi ñöôïc aán ñònh baèng loøng toân troïng ñoái vôùi toaøn boä cô theå vaø cô naêng con ngöôøi theo ñuùng nhöõng nguyeân lyù trình baøy treân ñaây, vaø theo ñuùng "nguyeân taéc toaøn boä" maø ñaáng Tieàn nhieäm cuûa Ta laø Ñöùc Pioâ XII ñaõ noùi (trong baøi dieãn vaên ñoïc ngaøy 8-10-1853).
Giaùo Hoäi baûo ñaûm cho nhöõng giaù trò cuûa con ngöôøi
18. Ta bieát tröôùc lôøi giaùo huaán naøy khaû dó ñöôïc söï taùn thaønh cuûa con ngöôøi, vì hieän nay soá ngöôøi choáng ñoái laïi chuû tröông cuûa Giaùo Hoäi raát nhieàu, vaø hoï bieát duøng nhöõng phöông phaùp toái taân ñeå khueách ñaïi söï tuyeân truyeàn cuûa hoï. Thöïc söï Giaùo Hoäi khoâng ngaïc nhieân khi thaáy mình trôû thaønh moät "daáu hieäu choáng ñoái" (Lc 2,34) gioáng Ñaáng ñaõ thieát laäp mình. Nhöng Giaùo Hoäi vaãn luoân luoân khieâm toán, vöøa cöông quyeát tuyeân boá taát caû neàn luaân lyù - luaân lyù töï nhieân cuõng nhö cuûa Phuùc aâm. Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø ngöôøi taïo ra neàn luaân lyù, vì theá Giaùo Hoäi khoâng theå laøm troïng taøi, maø chæ laøm ngöôøi canh giöõ, giaûi thích leà luaät aáy. Giaùo Hoäi khoâng coù quyeàn tuyeân boá moät ñieàu laø hôïp phaùp khi noù baát hôïp phaùp, lyù do vì ngöôïc haún vôùi lôïi ích thöïc söï cuûa con ngöôøi.
Giaùo Hoäi bieát roõ raèng: khi ñöùng leân baûo veä toaøn boä neàn giaùo lyù hoân nhaân, Giaùo Hoäi ñoàng thôøi cuõng thieát laäp moät neàn vaên minh thöïc söï nhaân baûn, Giaùo Hoäi khuyeán caùo loaøi ngöôøi khoâng neân choái boû traùch nhieäm cuûa mình vaø hoaøn toaøn phoù thaùc cho caùc phöông dieän kyõ thuaät: chính nhôø ñoù Giaùo Hoäi môùi baûo ñaûm noåi phaåm giaù cuûa caùc ñoâi vôï choàng. Giaùo Hoäi luoân luoân trung thaønh vôùi neàn giaùo huaán vaø göông saùng cuûa Chuùa Cöùu Theá vaø luoân luoân chöùng toû mình laø ngöôøi baïn chaân thaønh vaø voâ vò kyû cuûa nhaân loaïi vì Giaùo Hoäi muoán giuùp ñôõ hoï, ngay töø treân con ñöôøng traàn gian naøy, ñeå "nhö con caùi tham döï vaøo ñôøi soáng cuûa Thieân Chuùa laø Chuùa haèng soáng vaø laø Cha cuûa moïi ngöôøi" (Thoâng Ñieäp Populorum progressio).
(Trích daãn töø Nguyeät San Traùi Tim Ñöùc Meï, soá 187, thaùng Baûy naêm 1993)